$1*,(/6.232/6., 6à2:1,.7(50,12/2*,&=1< 352*5$0«: 52=:2-85(*,21$/1(*2

1 POLSKA AGENCJA ROZWOJU 35=('6, %,25&=2&, $1*,(/6.232/6., 6à2:1,.7(50,12/2*,&=1< 352*5$0«: 52=:2-85(*,21$/1(*2 3UDFD]ELRURZD Druk publikacji sfinansowany ]HURGNyZ8U]GX.RPLWHWX,QWHJUDFML(XURSHMVNLHM Warszawa 2002

2 Redakcja -RDQQD)HEURZVND-Cielek =HVSyáDXWRUVNL Urszula Golec Marek Kozak Tomasz Kierzkowski Hanna Kosarczyn 5REHUW.UDVQRGEVNL &H]DU\*RáELRZVNL Joanna Podgórska Andrzej Pyszkowski Robert Szewczyk 'DULXV]6]\PDF]DN -RDQQD)HEURZVND-Cielek Korekta Hanna Kosarczyn -RDQQD)HEURZVND-Cielek Wydawca:8U]G.RPLWHWX,QWHJUDFML(XURSHMVNLHM Al. Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa adres internetowy: www.ukie.gov.pl &RS\ULJKWE\3ROVND$JHQFMD5R]ZRMX3U]HGVLELRUF]RFL 3URMHNWRNáDGNL -DNXE2VLVNL Jacek Pacholec Projekt serii Tadeusz Korobkow ISBN 83-89218-75-5 Wydanie I 1DNáDGHJ]HPSODU]\ àdpdqlhguxnlrsudzd33*.6$'uxnduqldä.$57 02-652 Warszawa, ul. Magazynowa 5

3 :67 3 Angielsko-3ROVNL 6áRZQLN 7HUPLQRORJLF]Q\ 3URJUDPyZ Rozwoju Regionalnego SRZVWDá ZRGSRZLHG]LQDGX*H]DLQWHUHVRZDQLHRGELRUFyZMDNLP FLHV]\á\VLSRSU]HGQLHZ\GDZQLFWZD]WHMG]LHG]LQ\Ä6áRZQLN5R]ZRMX5egionalnego oraz Angielsko-3ROVNL6áRZQLN7HUPLQRORJLF]Q\GOD%HQHILFMHn- WyZ3URJUDPX3KDUH6SyMQRüGospodarcza i 6SRáHF]QD 3XEOLNDFMHWH]RVWaá\ Z\GDQHSU]H]3ROVN$JHQFM5R]ZRMX5HJLRQDOQHJRNWyUHMVWUXNWXU\]oVWDá\ Z,SRáRZLHUZáF]RQHGR3ROVNLHM$JHQFML5R]ZRMX3U]HGVLELRrF]RFL 3$53:HZVSyáSUDF\3$53L8U]GX.RPLWHWX,QWHJUDFML(uropejskiej po- ZVWDá UR]V]HU]RQ\ VáRZQLN ] P\O R REHFQ\FK L SU]\V]á\FK EHQHIicjentach programów przedakcesyjnych QLH W\ONR ZáDG]DFK UHJLRQDOQ\FK L ORNDOQ\FK DOH WDN*H RVREDFK IL]\F]Q\FK L SUDZQ\FK ]DDQJD*RZDQ\FK Z UHDOL]DFM SUo- JUDPX +DVáD ]DZDUWH Z dwóch wspomnianych pueolndfmdfk 3$55 ]RVWDá\ XDNWXDOQLRQHGRGDQRUyZQLH*QRZHWHUPLQ\ZUD]]GHILQLFMDPL2ERNWHUPi- QyZ GRW\F]F\FKSURJUDPX 3KDUH- 6SyMQRü 6SRáHF]QDL*RVSRGDUF]D&]y- WHOQLF\ ]QDMG WX UyZQLH* VáRZQLFWZR ]ZL]DQH ] LQQ\PL SURJUDPDPL SRPocowymi realizozdq\pl Z 3ROVFH D WDN*H] )XQGXV]DPL 6WUXNWXUDOQ\PL 8QLL Europejskiej. :LHU]\P\*H QRZ\ 6áRZQLN SRPR*H 2GELRUFRP Z]UR]XPLHQLX L SUDk- W\F]Q\P RSDQRZDQLX DQJORM]\F]QHM WHUPLQRORJLL SURJUDPyZ SRPRFRZ\FK stosowanej w praktyce przez instytucjh]ddqjd*rzdqhzlfkzgud*anie. 0LURVáDZ0DUHN 3UH]HV3ROVNLHM$JHQFML5R]ZRMX3U]HGVLELRUF]RFL

4

ACCESSION PARTNERSHIP 5 A accepted contract amount access Ö access to employment Ö access to work Ö access to labour market Ö equal access to... Ö widen/extend access... accessibility accession e.g. accession to European Union Accession Partnership (AP) ]DDNFHSWRZDQDNZRWDSáDWQRFL GRVWS Ö GRVWSGR]DWUXGQLHQLD Ö GRVWSGRSUDF\ Ö GRVWSGRU\QNXSUDF\ Ö UyZQ\GRVWSGR Ö UR]V]HU]\üGRVWSGR GRVWSQRü DNFHVMDSU]\VWSLHQLHZVWSLenie QSZVWSLHQLHGR8( 3DUWQHUVWZRGOD&]áRQNRVWZD ]DVDG\ZVSyáSUDF\8QLL(XURSHMVNLHM]NUa- jamindqg\gxmf\plgrf]árqnrvwzdsu]y- MWHSRGF]DVV]F]\WXOXksemburskiego 12-13 grugqldu:vsyásudfdwdsrzln- QD E\ü NV]WDáWRZDQD w oparciu o precyzyjnie zdefiniowany program ( NPPC) przyjrwrzxmf\grf]árqnrvwzdznwyu\p ]DZDUWH V ]RERZL]DQLD SDVWZ NDQGy- GXMF\FKGRW\F]FHRNUHORQ\FKSULRU\We- WyZMDNUyZQLH*NDOHndarz ich realizacji. 3DVWZD NDQGyGXMFH PDM PR*OLZRü ]D]QDMRPLHQLD VL]G]LDáDQLDPLLSURFe- GXUDPL 8QLL SRSU]H] XG]LDá Z SURJUamach wspólnotowych. Zadaniem Partner- VWZDGOD&]áRQNRVWZDMHVWVWZRU]HQLHMHd- QROLWHMVWUXNWXU\REHMPXMFHMSULRU\Wetowe REV]DU\ ZVSyáSUDF\ zidentyfikowane przez.rplvm(xuoshmvn GRVWSQH URGNL ILQDQVRZH XPR*OLZLDMFH UHDOL]a- FMW\FKSULRU\WHWyZRUD]RNUHODMFHZa- UXQNLNWyUHEGRGQRVLá\VLGRWHJRUo- G]DMXZVSDUFLD3DUWQHUVWZRGOD&]áRQNo- VWZD WZRU]\ UDP\ G]LDáDQLD GOD V]HUHJX instrumentów polityki strukturalnej ( ISPA, SAPARD, Phare).

6 ACCESSION-DRIVEN PROGRAMME Dokument podlega aktualizacji (edycja 1998, 1999, 2001). accession-driven programme / accession-driven assistance account denominated in EUR accountability accreditation acquis communautaire activities Ö economic activity program pomocy przedakcesyjnej, ukierunkowany na przygotowanie kraju stowar]\v]rqhjrgrvsháqlhqld Z\PRJyZF]áRQNRVWZDZ8QLL Europejskiej rachunek (denominowany) w euro RGSRZLHG]LDOQRü(np. finansowa) akredytacja 1) powierzenie danej instytucji wyzna- F]RQ\FK]DGDSRZF]HQLHMV]\PVSHá QLHQLXSU]H]QLRNUHORQ\FKNUyteriów np. Agencja Restrukturyzacji i Moder- QL]DFML5ROQLFWZD]RVWDáDDNUHG\WRZa- QD SU]H].RPLVM (XURSHjVN MDNR $JHQFMD3áDWQLF]DSURJUDPX6APARD 2) w programach Phare przeznaczonych dla MSP: udzielanie XSUDZQLH Z\NRQDZFRP XVáXJ GRUDGF]\FK L Ln- IRUPDF\MQ\FK GR SHáQLHQLD ]DGD ]ZL]aQ\FK]GRUDG]WZHPGODPDá\FK LUHGQLFKSU]HGVLbiorstw dorobek prawny UE RJyá SUDZ QRUP UHJXODFML :VSyOQRW ( Wspólnoty Europejskie); obejmuje po- U]GHNSUDZQ\]DVDG\ prawne, orzecznictwo; thuplqqlhpdflváhjrsrovnlhjrrdpowiednika, ale X*\ZDVLQLHNLHG\WHUPinu dorobek prawny UE lub dorobek regulacyjny UE. G]LDáDQLD RNUHORQH ]DGania podejmowane w trak- FLH UHDOL]DFML SURMHNWX PDMFH QD FHOX RVLJQLFLH ]DáR*RQ\FK UH]XOWDWyZ SURjektu Ö G]LDáDOQRüJRVSRGDUF]D

ADMINISTRATIVE ORDER 7 Ö linked activities activity rate acts of God adaptability e.g. encouraging adaptability of businesses and their employees addendum (addenda) additionality (principle) adjustment Ö adjustment of regions e.g. adjustment of regions on gross income Ö adjustment of the labour market administrative order Ö G]LDáDQLDSRZL]DQH]SURMHktem w fiszce: SU]HV]áH lub obecne dziaádqld SRGHMPRZDQH Z UDPDFK SUogramów UE (np. inne projekty), które PDM]QDF]HQLH / Z\ZLHUDMEH]SRUHd- QLZSá\ZQDUHDOL]DFMGDQHJRSURMHktu ZVSyáF]\QQLNDNW\ZQRFL]DZRGowej zdarzenie losowe doswrvrzdqlhvl]groqrfl przystosowawcze HODVW\F]QRü QSSURPRZDQLH]GROQRFLSU]\VWRVRZDwczychSU]HGVLELRUVWZLLFKSUDFRZQików X]XSHáQLHQLH /PRG\ILNDFMDX]XSHáQLenia) GRNXPHQW ZSURZDG]DMF\ ]PLDQ\ GR ZF]HQLHMSRGSLVDQHMumowy / XVWDOH ]DVDGDGRGDWNRZRFL UHJXOXMH G]LDáDQLH programów pomocowych UE; swdqrzl*hurgnlsu]hnd]\zane przez.rplvm(xurshmvn]ixqguszy mog E\ü W\ONR X]XSHáQLHQLHP URdków zgromadzonych na dany program (projekt) SU]H] RGSRZLHGQLH ZáDG]e krajowe (centralne, regionalne, lokalne); rodki przeznaczone na dofinansowanie poszczegól- Q\FKSURMHNWyZSU]H]ZáDG]HNUajowe nie SRZLQQ\E\üQDSR]LRPLHQL*V]\PQL*Gotychczasowy (tj. bez interwencji Komisji) dostosowanie Ö dostosowywanie regionów np. wyrównanie poziomu dochodów regionu Ö dostosowanie struktur rynku pracy do pos\wxlsrgd*\ polecenie administracyjne pisemna decyzja wydawana stronom kontraktu przez LQ*\QLHUD QDG]RUXMFHJR jejruhdol]dfm

8 ADVISER adviser Ö pre-accession adviser Ö advisory / consultancy services Agency Ö Implementing Agency (IA) Ö Paying Agency Ö Local Development Agency doradca Ö doradca przedakcesyjny Ö XVáXJLGRUDGF]H Agencja Ö -HGQRVWND:GUD*DMFDGRVáRwnie, potocznie: $JHQFMD:GUD*DMFD Wykonawcza LQVW\WXFMD ZVND]DQD SU]H] U]G (w uzgodnieniu z.rplvm(xurshj- VN L RGSRZLHG]LDOQD ]D ZGUR*HQLH programu. Dawniej stosowana nazwa PMU. np. w programach Phare jest to wskazaqd SU]H] U]G Z Memorandum Finansowym Phare) instytucja odpo- ZLHG]LDOQD ]D UHDOL]DFM GDQHJR SUogramu w zgodzie z procedurami i wytycznymi Komisji Europejskiej. IA odpowiada za przygotowanie dokumentów programowych i planistycz- Q\FKVSUDZR]GDZF]RüZREec Komisji LU]GXQDG]yUQDGUHDOL]DFMSU]HWDr- JyZDGPLQLVWUDFMILQDnVRZLWG Ö $JHQFMD3áDWQLF]D LQVW\WXFMDZVND]DQDSU]H]U]GLSRd- OHJDMFD VSHFMDOQHM SURFHGXU]H akredytacji (w uzgodnieniu z Ko- PLVM(XURSHMVN$JHQFMD3áDWQicza peáqlwu]\jáyzne funkcje: autoryzuje, UHDOL]XMHL NVLJXMH SáDWQRFL 1LHNLe- G\$JHQFMD3áDWQLF]DSHáQLWH*IXQkcje ZGUR*HQLRZH ZHU\ILNXMH SUojekty, organizuje przetargi, przeprowadza NRQWUROWHFhQLF]QLWS QS : 3ROVFH MDNR DJHQFMSáDtQLF] dla programu SAPARD rzgzvna- ]Dá $JHQFM5HVWUXNWXryzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ö Agencja Rozwoju Lokalnego (ARL) instytucja, której podstawowa charakteryvw\nd ]ELH*QD MHVW z opisem Agencji Rozwoju Regionalnego. Naj-

AGENCY 9 Ö Regional Development Agency (RDA) Ö Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture (ARMA) ZD*QLHMV]D Uy*QLFD WR Z*V]\ REV]DU G]LDáDQLDRJUDQLF]RQ\QDRJyáVWDWutowo) do gminy, powiawx EG( JUXS\ gmin. W Polsce istnieje ok. 20 ARL. Ö Agencja Rozwoju Regionalnego (ARR) LQVW\WXFMD NWyUHM PLVM MHVW ZVSRPaganie i promocja szeroko pojmowanego rozwoju danego obszaru (regionu). Dobrze zau]g]dqddjhqfmdáf]\ najlepsze cechy sektora publicznego (plaqrzrü SU]HZLG\ZDOQRü RVWUR* QRüLVHNWRUDEL]QHVXHODVW\F]QRü HIHNW\ZQRü SRGHjmowanie ryzyka, szybnrüg]ldádqld$jhqfmhvwdn*h QDWXUDOQ\P L DNFHSWRZDQ\P SRUHd- QLNLHP PLG]\ ZáDG] SuEOLF]Q a biznesem. Kluczowe cele to wsparcie rozwoju ekonomicznego regionu oraz pozyskiwanie inwestorów z ze- ZQWU] 6WRVXMH ]Uy*QLFRZDQH LQVWUumenty ( Instrumenty Rozwoju Re- JLRQDOQHJR*áyZQLDNFMRQDULXV]HWR administrafmd SXEOLF]QD U]GRZD L VDPRU]GRZD LQVW\WXFMH RNRáRELznesowe, rzag]lhm SU]HGVLELRUVWZD 3U]HZD*D NDSLWDá UHJLRQDOQ\ =DVDdnicze formy prawne w Polsce to spóáka (z o.o. lub akcyjna) oraz fundacja. :3ROVFHG]LDáDSUawie 70 ARR, w tym ok. 20 ARL ( Agencja Rozwoju Lokalnego). Ö Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa LQVW\WXFMDU]GRZDSRZRáDQDZU NWyUD ZVSLHUD SU]HGVLZ]LFLD SU]y- VSLHV]DMFH SURFHV SU]HPLDQ VWUXNWuralnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Agencja jest m.in. odpowiedzialna za ZGUD*DQLH, finansowa- QLH NVLJRZDQLH L NRQWURO SáDtQRFL w ramach programu SAPARD.

10 AGENCY Ö Polish Agency for Enterprise Development (PAED) Ö Polish Agency for Regional Development (PARD) Ö Polska Agencja Rozwoju 3U]HGVLELRUF]oFL (PARP) ]RVWDáD XWZRU]RQD QD PRF\ XVWDZ\ z dnia 9 lipca 2000 r., z SU]HNV]WDáFenia Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju 0Dá\FK L UHGQLFK 3U]HGVL biorstw. W plhuzv]hmsrárzlhu PARP przemád]dgdqldlrerzl]nl Agencji Techniki i Technologii oraz Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego&HOHPG]LDáDQLD$JHQFMLMHVW uczestnictwo w realizacji programów rozwoju gospodarki w zakresie wspie- UDQLD UR]ZRMX PDá\FK L UHGQLFK przedvlelruvwz HNVSRUWX, rozwoju regionalnego, wykorzystania nowych technik i technologii oraz tworzenia QRZ\FK PLHMVF SUDF\ SU]HFLZG]LDáania bezrobociu i rozwoju zasobów ludzkich. Ö Polska Agencja Rozwoju Regionalnego (PARR) Fundacja SkarEX 3DVWZD SRZRáDQD SU]H]U]G53Zr. w celu wspierania rozwoju regionalnego w Polsce, a Z V]F]HJyOQRFLGODVW\Pulowania i wspomagania wszelkich inicjatyw na rzecz rozwoju gospodarczego w regionach, sprzyjania rozwojowi i upowszechnianiu wiedzy na temat form i metod rozwoju regionalnego oraz tworzenia i uczestniczenia w tworzeniu instytucji finansoz\fk VáX*F\FK rozwojowi regionalqhpx *áyzq\p (UyGáHP ILQDQVRZaQLD G]LDáD E\á\ URGNLILQDQVRZH Unii Europejskiej ( Phare). W latach 1993-1999 przekazano tzw. regionom problemowym SRPRF R áf]qhm ZDUWRFL Sonad 140 mln ECU WM POQ ]á *áyzqh programy: Phare-STRUDER ( STRUDER), Phare-RAPID ( RA- PID), Phare-STRUDER 2 ( STRU- DER 2), Phare-INRED ( INRED),

AID SCHEME 11 3URJUDP 3RPRF\ GOD 0Dá\FK L UHGQLFK 3U]HGVLELRUVWZ 3U]\]Qa- QHMQD2GWZRU]HQLH0DMWNX3URGXkcyjnego i Obrotowego Zniszczonego w Wyniku Powodzi z Lipca 1997 r. ] %DQNX ZLatowego, Phare-Equity Investment, Polsko-Szwajcarski Program Regionalny, Program Dialog i Rozwój, Phare SpójQRü 6SRáHF]QDL Gospodarcza 2000, 2001 ( Phare SSG) oraz Phare- Odbudowa 2001. 'HF\]M6HMPX533$55]RVWDáD]Oikwidowana z dniem 31 maja 2002 r. 3UDZQ\P QDVWSF 3$55 MHVW PARP. Agenda 2000 Agenda 2000 drnxphqw8(su]\mw\su]h] 5DG(uropejVNQDSosiedzeniu w Berlinie 24-25 marca 1999 r. Zawiera postanowienia RNUHODMFH SROLW\NL ZVSyOQRWRZH RUD] ]asadylurgnlváx*fhlfkuealizacji, w tym ]DVDG\ L URGNL VáX*FH UR]V]HU]HQLX 8QLL R QRZH NUDMH (XURS\ URGNowo- WVFKRGQLHMMDNWH*NRQW\QXDFMLG]LDáDQLD Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu 6SyMQRFL w okresie 2000 2006. Agreement Ö Framework Agreement aid scheme Umowa Ö Umowa Ramowa SRGSLVDQD SU]H]5]G53L Komi- VM(XURSHMVNPDMDURNUe- ODRJyOQHSU]H]QDF]HQLHSRPocy Unii dla Polski, wyznacza techniczne, prawne i administracyjne ramy, w ja- NLFKWDSRPRFMHVWZLDGF]RQDLZ\Norzystywana w Polsce. Realizacja ka* dego z programów Phare podlega ZSHáQL]DVDGRP8PRZ\5amowej. program pomocy

12 ALIGNMENT alignment with EU norms and standards e.g. Phare support for investment will be concentrated on the alignment with EU norms and standards. allocation e.g. European Commission approved the allocation of 130 MEUR for Phare 2000 Economic and Social Cohesion programme. Ö allocation of funds Ö financial allocation allowances / per diems Ö compensatory allowances e.g. in less favoured and mountain areas Ö training allowances amendment to... contract, ToR, protocol analysis of objectives analysis of strategies dostosowanie do norm i standardów UE np. Wsparcie inwestycyjne z programu 3KDUHEG]LHVLNRQFHQWURZDüQDGRVWosowaniu do norm i standardów UE. alokacja /SU]\G]LDáURGNyZ QS.RPLVMD(XURSHMVND]DWZLHUG]LáDSU]y- G]LDáURGNyZQD3URJUDP6SyMQRFLSpoáHF]QHMLGospodarczej Phare 2000 w wy- VRNRFLPOQHXUR. Ö DORNDFMDURGNyZILQDQVRZ\FK Ö FDáNRZLW\ EXG*HW QD UHDOL]DFMGanego programu) GLHW\SáDFRQHZWUDNFLHUHDOL]DFML kontraktu Ö dodatki wyrównawcze / kompensacyjne np. dla obszarów mniej uprzywilejowanych i górskich Ö stypendia szkoleniowe dla osób bezrobotnych, biorcych XG]LDáZV]NROHQLX poprawka / modyfikacja / zmiana... w kontrakcje, Zakresie :\PDJDSURWRNole zamiennie do addendum analiza celów w PCM: identyfikacja oraz weryfikacja SR*GaQ\FK NRU]\FL z punktu widzenia beneficjentów promhnwxfhohirupxáxmhvl na podstawie zdefiniozdq\fk ZF]HQLHM negatywnych aspektów stanu Z\MFLRZe- JRQSSRSUDZDMDNRFLSU]HWZyUVWZDVSo- *\ZF]HJR OHSV]\ GRVWS GR U\QNyZ ]E\WX wynikiem analizy celów jest drzewko celów / hierarchia celów analiza strategii w PCM: krytyczna ocena alternatyw-

APPROACH 13 Q\FKVSRVREyZRVLJQLFLD]DPLerzonych celów oraz wybór jednego lub kilku z nich dla celów planowanego projektu; polega PLQ QD LGHQW\ILNDFML FHOyZ QLHSR*Ganych oraz grupowaniu celówsr*danych annex appendix to tender applicant Ö applicant country / candidate country application Ö application for assistance Ö application form appraisal Ö economic and financial appraisal approach Ö bottom-up approach DQHNV]DáF]QLN zob. ang. addendum, side letter ]DáF]QLNGRRIHUW\ wnioskodawca / prgplrwvnádgdmf\ wniosek Ö NUDMNDQG\GXMF\GRF]áRQNostwa w UE wniosek / aplikacja /XELHJDQLHVL Ö XELHJDQLHVLRSRPRF / wniosek o przyznanie pomocy Ö wniosek / formularz aplikacyjny ocena Ö ocena ekonomiczna i finansowa analiza proponowanego projektu pod Z]JOGHP MHJR UHDOQRFL ILQDQVRZHM i efektu gospodarczego; jest to ostateczny etap, przed podmflhp GHF\]ML o finansowaniu projektu, polegamf\ na sprawdzeniu czy jest on realny ZNRQWHNFLHUHDOL]DFMLFHOyZL]DVDdnRFLZ\GDWNRZDQLDURdków zob. ocena ex ante SRGHMFLH Ö SRGHMFLHRGGROQHVSRVyE ZVWSuMF\ dotyczy logiki interwencji Phare; programowanie jest prowadzone w sposób oddolny ZVWSXMF\MeOL G]LNLSRGHMPRZDQ\P G]LDáaniom, przy wykorzystaniu odpowiednich zasobów SRMDZLDMVL rezultaty, ob- UD]XMFH SRVWS Z UHDOL]DFML GDQego projektu / interwencji; rezultaty, przy

14 APPROACH Ö top-down approach Ö integrated approach Ö multifund approach appropriations Ö appropriations commitments Ö appropriations entered in the budget zdmflx]dár*rq\fk RNROLF]QRFL, ZSáy- ZDM na RVLJQLFLH celów bezpo- UHGQLFK NWyUH SRMDZLDMVLZSHw- Q\PRGVWSLHF]DVRZ\PRG]DNRF]enia realizacji projektu. &HOH EH]SRUHGQLH powinny przyczy- QLDüVLGRRVLJQLFLD celów szer- V]\FKRJyOQ\FKRGQRV]F\FKVLGR V]HURNLHJR VSHNWUXP G]LDáD, w ramach których funkcjonuje projekt. Ö SRGHMFLHRGJyUQHVSRVyE ]VWSuMF\ dotyczy logiki interwencji Funduszy Strukturalnych: programowanie jest prowadzone w sposób odgórny (zst SXMF\ MHOL Z\FKRG]L VL RG Ganego kontekstu, stosownego do zdefiniowanego celu globalnego. Cel global- Q\ RNUHODMF\ VWUDWeJL ZVSDUFLD ZSá\ZD QD Z\]QDF]eQLH SRGOHJá\FK mu FHOyZ V]F]HJyáRZ\FK, przypo- U]GNRZDQ\FK GR NRQNUHWQ\FK SULorytetowych obszauyz.d*g\ FHO V]F]HJyáRZ\MHVW]NROHLRVLJDQ\So- SU]H]SRGMFLHRGSRZLHGQLFK dziaád, których realizacja pozwala na RVLJQLFLH celów operacyjnych. Ö SRGHMFLH]LQWHJURZDQH w PCM: kompleksowa analiza projektu: Z RSDUFLX R VWDQGDUGRZ GRNXPHQWDFMVSUDZG]DVLF]\NZestie odpowihgqrfl WUDIQRFL Z\NRQDOQRFL L WUZDáRFL SRGHj- PRZDQ\FKG]LDáDVEUDQHSRGXZa- J QD ZV]\VWNLFK HWDSDFK MHJR UHDOizacji. Ö ILQDQVRZDQLHF]HJR]ZLHOX funduszy URGNL Ö ]RERZL]DQLDfinansowe Ö URGNLSU]HZLG]LDQHZEXG*ecie

AREA 15 Ö payment appropriations (PA) Ö take-up / absorption of appropriations Ö under-utilization of appropriations area Ö area in difficulty / depressed area / disadvantaged area Ö coastal area Ö eligible area Ö employment area Ö industrial area Ö less-favoured area Ö non-eligible area Ö peripheral area / remote area Ö rural area Ö support areas Ö SU]\G]LDá URGNyZ QD GRNRQ\Za- QLHSáDtQRFL Ö DEVRUSFMDURGNyZSRPRFowych) ]RE]GROQRü absorpcyjna Ö niedostateczne wykorzystanie URdków (pomocowych) obszar Ö obszar problemowy / obszar bory- NDMF\VL]SRZD*Q\PLSUREOHPa- PLVSRáHF]Q\PLLJospodarczymi w przestrzennym planowaniu strategicznym jako obszary problemowe RNUHOD VL Z\Uy*QLRQH REV]DU\ NRncentracji zjawisk i procesów, na które ]DPLHU]D VL RGG]LDá\ZDü : 3Rlsce metoda obszarów problemowych zastovrzdqd ]RVWDáD SR UD] SLHUZV]\ ZF\NOXSUDF]DNRF]RQ\FKZU DNFHSWDFMSU]H]5DG0LQLVWUyZ'áugookresowej Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Obecnie, na mocy Ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, Rada0LQLVWUyZRNUHODW]Z obszary wsparcia. Ö REV]DUSU]\EU]H*Q\ / nadmorski Ö REV]DU\NZDOLILNXMFHVL (do otrzymania wsparcia) Ö lokalny rynek pracy Ö VWUHIDSU]HP\VáRZD Ö strefa mniej uprzywilejowana Ö REV]DUQLHNZDOLILNXMF\VL (do otrzymania wsparcia) Ö obszar peryferyjny REV]DU OH*F\]GDODRGFHQWUyZURz- ZRMRZ\FK VáDELHM UR]ZLQLW\ JRVSo- GDUF]R ] SU]HVWDU]DáLnIUDVWUXNWXU LF]VWRQLHGRLQZHVWowany. zob. marginalizacja Ö obszar wiejski / strefa wiejska Ö obszary wsparcia wg ustawy z 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalne-

16 ASSESSMENT JR REV]DU Z\RGUEQLoQ\ ]H Z]JOGX QD Z\VWSXMFH Z QLP SUREOHP\ roz- ZRMRZHSRGOHJDMF\RNUHORQ\PG]LaáDQLRP ze strony Rady Ministrów, administracml U]GRZHM L MHGQRVWHN Va- PRU]GX terytorialnego. Granice tego REV]DUX QLH PRJ SU]HFLQDüJUanic powiatu. assessment (of needs, progress, conformity etc.) e.g. conformity assessment with programme requirements Ö needs assessment Assembly of European Regions assistance 1. Phare assistance 2. Assistance within Structural Funds Ö bilateral assistance Ö demand-driven assistance Ö donor-driven assistance / supply-driven assistance ocena / oszacowanie (potrzeb, postpu, zgodqrfl itp.) QS RFHQD ]JRGQRFL ] Z\PRJDPL SUogramu Ö ocena potrzeb Zgromadzenie Regionów Europejskich organizacja utworzona w 1985 r., zrzesza- MFDUHSUH]HQWDQWyZUHJLRQyZHXURSHjskich (nie tylko Unii). *áyzqhfhohwrxprcnienie politycznej reprezentacji regionów ZH ZáDG]DFK LQVW\WXFML HXURSHMVNLFK L URz- ZyMZVSyáSUDF\PLG]\UHJLonalnej. wsparcie / pomoc 1. wsparcie z programu Phare 2. pomoc w ramach Funduszy Strukturalnych: oznacza formy pomocy dostarczanej przez Fundusze Strukturalne: zob. programy operacyjne, jednolite dokumenty programowe, Inicjatywy Wspólnoty, pomoc doradf]dg]ldádqld innowacyjne Ö pomoc dwustronna Ö pomoc dostarczana zgodnie z popytem (zapotrzebowaniem ]JáDV]aQ\PSU]H]ELRUF) Ö SRPRFSRGSRU]GNRZDQD wyobra*hqlrpgdzf\rw\pf]hjr potrzeba biorcy nd RJyá SRPRF MHVW Z\SDGNRZ ]arówno tendencji podporzdkowanej SRGD*\MDNL]JRGQHM]Z\REUD*HQLa- migdzf\l]doh*\]zádv]f]drgvdpo-

AT DISCRETION 17 Ö economic assistance Ö financial assistance Ö multiannual assistance Ö multilateral assistance Ö post training assistance Ö technical assistance (TA) Association Agreement / Europe Agreement e.g. Association Agreement between Poland and EU was concluded on 16 December 1991. assumptions e.g. reform of fiscal system successfully implemented. at (the Commission s) discretion ZLDGRPRFL NUDMX ELRUF\ L XPLHMt- QRFL QHJocjacji. Im mniej stabilny L GRMU]Dá\ V\VWHP SROLW\F]Q\ NUDMX ELRUF\W\PZLNV]HSUDZGRSRGRELH VWZR *H SHáQ NRQWURO QDG SRPRF zachowa dawca. W modelu donordriven assistance ]D]Z\F]DMZLNV]H znaczeqlh SU]\SLVXMH VL pomocy doradczej, konsultingowi oraz szkoleniom. Ö pomoc gospodarcza Ö pomoc finansowa Ö pomoc wieloletnia Ö pomoc wielostronna Ö pomoc w znalezieniu pracy po odbytym szkoleniu Ö pomoc doradcza (techniczna) SRPRFWHFKQLF]QDXGRVWSQLRQDZSostaci doradztwa, know how i pracy ekspertów; niekiedy terminem tym REHMPXMHVLGRGDWNRZRSRPRFZIRr- PLHV]NROH 8NáDGR6WRZDU]\V]HQLX/ 8NáDG(XURSHjski QS8NáDGR6WRZDU]\V]HQLXPLG]\PolVN D8(]RVWDá]DZDUW\JUXdnia 1991 r. zaár*hqld w 3&0 F]\QQLNL ]HZQWU]QH NWyUH moj PLHü ZSá\Z QD SU]HELHJ UHDOL]DFML SURMHNWX EGFH SR]D EH]SRUHGQLNRn- WURO PHQDG*HUDSUojektu; w matrycy projektuvirupxárzdqhsozytywnie ]DáR*HQLDZ\SHáQLDVLZF]ZDUWHM kolumnie tabeli np. przeprowadzenie reformy systemu podatkowego ZHGáXJRFHQ\LX]QDQLDQS.RPisji)

18 AUDIT audit Ö audit trail Ö financial audit Ö systems audit authority Ö designated authority Ö control authority Ö Implementing Authority for Phare CBC programme audyt / kontrola RJyá G]LDáD SRSU]H] NWyUH X]\VNXMH VL nie]doh*q RFHQ IXQNFMRQRZDQLD GDQHM LQVW\WXFML OHJDOQRFL JRVSRGDUQRFL Fe- ORZRFL U]HWHOQRFL DXG\W MHVW ]D]Z\F]DM Z\NRQ\ZDQ\SU]H]RGUEQNRPyUNSRd- SRU]GNRZDQEH]SRUHGQLR NLHURwnikowi LQVW\WXFMLOXESU]H]ILUP]eZQWU]Q Ö ÄFLH*NDDXG\WX sposób prowadzenia audytu w danym programie, RNUHODMF\ SRG]LDá obo- ZL]NyZLRGSRZLHG]LDOQRFLSRPLdzy LQVW\WXFMZ\]QDF]RQGRzarzdzania programem, admiqlvwudfm NUDMRZ UHJLRQDOQ LQVW\WXFMDPL NRQWUROQ\PL LPHQDG*HUDPLSURMHktów. FLH*ND DXG\WX SRZLQQD XZ]JOGQLDü SU]HSá\Z URGNyZ ILQDQVRZ\FK Lnformacji, dokumentacji i zasad kontroli na poziomie PHQDG*HUD SUojektu / ]DU]G]DMFHJR. FLH*ND DXG\WX MHVW SU]\JRWRZywana GOD ND*GHJR V\VWHPX ]au]g]dqld i kontroli. PozwolaQDZHU\ILNDFMFaáRFLRZ\FK Nosztów realizacji pro- JUDPX SU]HGáR*RQ\FK.RPLVML Europejskiej do akceptacji z poszczególnymi wydatkami, potwierdzonymi dokumentami (fakturami) oraz na wery- ILNDFM DORNDFML L wszystkich transferów funduszy wspólnotowych i krajowych. Ö DXG\WILQDQVRZ\NVLJRwy) Ö audyt systemów (np. finansowania, monitorowania) ZáDG]D Ö instytucja wyznaczona do realizacji danego programu Ö instytucja kontrolna Ö :ádg]d:gud*dmfd3urjudp :VSyáSUDF\3U]\JUDQLF]QHM3KDUH LQVW\WXFMDSRZRáDQDZU, odpo- ZLHG]LDOQD ]D REVáXJ PHU\WRU\FzQ

AVIS 19 Ö Managing Authority Ö Paying Authority Ö central (national) authorities Ö regional authorities Ö local authorities AVIS LILQDQVRZSUogramu Phare CBC i programów zzl]dq\fk ] EH]SLe- F]HVWZHP ZHZQWU]Q\P. W latach 1994- ]DU]G]DáD Sonad 25% pomocy z Unii Europejskiej dla Polski Ö w Funduszach Strukturalnych: InstyWXFMD=DU]G]DMFD LQVW\WXFMDZVND]DQDSU]H]U]GSDstwa F]áRQNRZVNLHJR Z X]JRGQLHQLX z.rplvm (XURSHMVN L RGSRZLedzialna ]DZGUR*HQLHGDQHJRSURJUamu zob. ang. Implementing Agency Ö w Funduszach Strukturalnych: InstyWXFMD3áDWQLF]D LQVW\WXFMD ZVND]DQD SU]H] U]G SD VWZD F]áRQNRZVNLHJR L SRGOHJDMFD specjalnej procedurze akredytacji (w uzgodnieniu z.rplvm(xuo- SHMVN Instytucja 3áDWQLF]D VSHáQLD WU]\JáyZQHIXQNFMHDXWRU\]XMHreali- ]XMHLNVLJXMHSáDWQRFLQS] Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Ö ZáDG]HFHQWUDOQHNUDMRZH Ö ZáDG]HUHJLRQDOQH Ö ZáDG]HORNDOQHJPLQQHLSRZLDtowe) AVIS opinia 8QLL(XURSHMVNLHMQDWHPDW]áo- *RQHJRZUZQLRVNX3ROVNLLLnnych SDVWZ NDQG\GDFNLFK R F]áRQNostwo w Unii. Opinia obejmuje w szczególnofl VWRSLHVSHáQLHQLDSU]H]3ROVNZ\PRJyZ LZDUXQNyZF]áRQNoVWZDWM]GROQRFLGR SU]\MFLDLVWRVRZDQLDUHJXODFMLZVSyOQo- WRZ\FK RUD] VWDELOQRü L Z\QLNL JRVSodarcze. AVIS to bardzo szczegóárz\rslv ZV]\VWNLFK DVSHNWyZ *\FLD GDQHJR NUDMX ze szczejyoq\pqdflvnlhpqdnzhvwlhádgx prawnego i gospodarki. Przedstawione SU]H]3ROVNLLQQ\Fh 9 krajów) informa- FMH]RVWDá\SU]HDQDOL]RZDQHLQDWHMSRdstawie 15 lipca 1997 Komisja Europej-

20 AWARD CONTRACT VNDRSXEOLNRZDáDVZRMRSLQLRSU]\Jo- WRZDQLX ND*GHJR ] W\FK NUDMyZ GR LQWegracji europejskiej. award contract axis (axes) 1) development axes e.g. axes written down in the regional development programme for the EU Structural Funds planning period 2) in technical projects: e.g. load capacity of 115 kn/axis SRZLHU]\üUHDOL]DFMNRQWUDNWX RRVLH 1) osie rozwojowe / priorytety rozwoju np. zapisane w planie rozwoju regionalnego na okres planowania Funduszy Strukturalnych UE 2) w projektach technicznych: naflvnqdr QS ÄQDFLVN QD R QRQRü GURJL wyqrvln1r B background balance of payments balance sheet bar chart e.g. bar chart of the project implementation base date benchmark (of the tasks, project) / yardstick WáR / uwarunkowania / otoczenie (projektu) bilanvsádwqlf]\ bilans / tabela bilansowa harmonogram belkowy / wykres VáXpkowy np. harmonogram belkowy realizacji projektu w FIDIC: data (termin) odniesienia data na 28 dni przed ostatecznym termi- QHP]áR*HQLDGRNXPHQWDFML przetargowej punkt odniesienia / miara / miernik (oceny zagd / projektu) 1) NU\WHULDNWyUHPRJE\üZ\NRU]ystane jako standard, miara oceny realizacji poszczególnych zagd / SU]HGVLZ]Lü

BENEFICIARY 21 QS PLHUQLNLHP GOD RFHQ\ ZSá\ZX QD URGRZLVNR GX*\FK SURMHNWyZ LQIUa- VWUXNWXUDOQ\FK MHVW ]JRGQRü ] Z\Pogami UE 2) we wnioskach aplikacyjnych do Phare SSG 2001 jako benchmarks rozumie VL Z\GDU]HQLH R]QDF]DMFH ]DNRF]e- QLH HWDSX G]LDáD UDP\ F]DVRZH WHr- PLQDU]G]LDáD zob. milestones of a project benchmarking beneficiary e.g. gmina, Voivodship Board, SME etc. Ö direct beneficiary / project partner Ö final beneficiary porównywanie z najlepszymi SU]\NáDGami) XSRZV]HFKQLDMFD VL ]DVDGD L WHFKQika stymulowania rozwoju regionalnego / lokalnegosrsu]h]xf]hqlhvlrgw\fh osób OXE LQVW\WXFML NWyUH RVLJDM QDMOHpsze efekty (sukcesy) Z UR]ZL]\ZDQLX NRnkretnych problemów (np. tworzenie nowych miejsc pracy, promocja regionu, SU]\FLJDQLH LQZHVWRUyZ ]GRE\ZDQLH URGNyZSRPocowych) beneficjent / odbiorca pomocy np. gmina, ZaU]G :RMHZyG]WZD maáh LUHGQLHSU]HGVLELRUVWZRLWS Ö EH]SRUHGQLEHQHILFMHQW/ partner projektu / ostateczny beneficjent 1) z punktu widzenia analizy kosz- WyZ L NRU]\FL RVRED SRGPLot prawnyoxejuxsdvsráhf]qdehz- SRUHGQLRNRU]\VWDMFD]SUojektu 2) w PCM: grupa beneficjentów, która otrzymuje wsparcie ze URdków UE w ramach danego projektu QS MHGQRVWNL ZGUD*DMFH PLQisterstwa Ö NRFRZ\EHQHILFMHQW 1) w Funduszach Strukturalnych (Zgodnie z 5R]SRU]G]HQLem Rady Unii Europejskiej z 21 czerwca 1999 wprowadzajcym ogólne SU]HSLV\GRW\F]FH)XQGXV]\6WUXkturalnych 1260/99/WE):

22 BENEFICIARY Ö indirect beneficiary / intermediate beneficiary e.g. staff trained to better perform their advisory services for farmers benefit Best Available Technology (BAT) best practice bid bill of quantities instytucja, odpowiedzialna za zlecanie / wykonanie operacji, tj. instytucja wyznaczona przez pa VWZR F]áRQNRZVNLH NWyUHM ]DGaniem jest przyznawanie pomocy QSEHQHILFMHQWHPNRFowym w tym rozumieniu jest gmina zlecamfd Z\EXGRZDQLHZRGRFLJX 2) w 3&0VWRJUXS\VSoáHF]QH sektory gospogduf]h QLH EGFH JUXS GRFHORZ D F]HUSLFH No- U]\FLZZ\QLNXUHDOL]DFMLSURMHNWX ZGáX*V]\PKRUyzoncie czasowym n.p. dzieci w wyniku realizacji projektu w sektorze ochrony zdrowia i edukacji Ö SRUHGQLEHQHILFMHQW 1) w analizie kosztów i korzyfl (CBA): osoba, podmioty prawne OXEJUXSDVSRáHF]QDNRU]\VWDMFD SRUHGQLR ] SURMHNWX LQZHVW\F\MQe- JRLQLHEGFDMHJRZáDFLFLelem 2) w 3&0PR*H WR E\ü SU]\Náadowo grupa beneficjentów wspierana w ramach projektu w celu SRSUDZ\ MDNRFL XVáXJ SURZDG]onych dla grupy docelowej np. kadra szkolona w celu popra- Z\ MDNRFL XVáXJ GRUDdczych dla rolników NRU]\ü najlepszdgrvwsqdwhfkqrorjld najlepsze wzory /G]LDáDQLDRSW\PDlne zob. benchmarking oferta (przetargowa) zob.ang. tender, offer przedmiar robót /OHS\NRV]WRU\V GRNXPHQW ]DZLHUDMF\ Z\V]F]HJylnione

BUSINESS 23 zadania, ktyuh PDM ]RVWDüZykonane, ] SRGDQLHP ]DNUHVX UREyWGOD ND*GHMSo- ]\FML EGF\ SRGVWDZGRZyceny przez oferenta blueprint / drawing breach (e.g. of a contract) breakdown of prices Ö breakdown of overall price break-even point Build-Operate-Transfer (BOT) business Ö business and innovation centre (BIC) Ö Business Cooperation Network (BC-NET) rysunek techniczny naruszenie (np. zapisów umowy) kosztorys Ö rozbicie ceny globalnej Z NRQWUDNWDFK U\F]DáWRZ\FK SoG]LDá ceny kontraktowej na wycenione ele- PHQW\ UREyW Uy*QLFH VL VSHF\IiN warunkami realizacji lub terminem wykonania SUyJUHQWRZQRFL punkt równowagi, w któr\psu]hgvlz]l cie nie przynosi zysków i nie przynosi VWUDW SRZ\*HMNWyUHJR]DF]yQD SU]\QRVLü zysk) buduj eksploatuj SU]HND* PRGHOILQDQVRZDQLDSU]H]NDSLWDáSU\ZDtny inwestycji, w których tradycyjnie wy- NRU]\VWXMHVLURdki sektora publicznego. FLUPD SU\ZDWQD RWU]\PXMH NRQFHVM QD EXGRZ L HNVSORDWDFM RELHNWX QS HOHktrowni, autostrady, portu lotniczego) na okres, który przyniesie wygenerowane ]RELHNWXSU]\FKRG\VWRS]ZURWX]DSo- QLHVLRQH U\]\NR L Z\VLáHN RUD] ]Dpewni ponu\flh ]DGáX*HQLD ILUP\. NDVWSQLH SR Z\JDQLFLX NRQFHVML ILUPD SU\ZDWQD przekazumh U]GRZL SUDZD ZáDVQRFL GR wybudowanego obiektu. biznes / interes / firma Ö RURGHNSU]HGVLELRUF]RFL i innowacji Ö 6LHü:VSyáSUDF\PLG]\ 3U]HGVLELRrstwami VLHüZVSyáSUDF\finansowan przez

24 BUSINESS Ö business incubator Ö business plan Ö business start-up Ö business support organisations / business environment institutions.rplvm (XURSHMVN WZRU]\ RN RURGNyZ XPR*OLZLDMF\FK Z\PLDQ informacji i kojarzenie partnerów. Podlega Dyrekcji Generalnej Ds. PrzedsibiorF]RFL Komisji Europejskiej Ö LQNXEDWRUSU]HGVLELRUF]RFL niekomercyjny instrument wsparcia powstawania i rozwoju nowych maá\fk L UHGQLFK SU]HGVLELRUVWZ MS3*áyZQ\PFHOHPMHVWXáDWZLenie warunków tworzenia i startu MSP oraz pomoc w przetrwaniu wczesnych ID] F\NOX UR]ZRMRZHJR 6 WRSomieszczenia przygotowane do podejmowania w nich dzidádoqrflsurgxk- F\MQHMOXEXVáXJRZHMQDXOJRZ\FKZarunkach finansowych dla potencjal- Q\FK SU]HGVLELRUFyZ ] GREU]H SU]ygotowanym i zaakceptowanym biznesplanem nowego przedsiz]lfld MSP zlokalizowane w inkubatorze PRJ WH* REQL*\ü NRV]W\ G]LNL wspólnemu korzystaniu z mediów, infrastruktury, urzg]h SRPLHV]F]H administracyjnych i sali konferencyj- nej.0dmqdrjyázvsyoqhjrnvljo- ZHJR GRUDGF L VHNUHWDULDW :UD] ] XSá\ZHP F]DVX L UR]ZRMHP 0SP administrator podnosi indywidualny czynsz danej firmy, tak by po regula- PLQRZRRNUHORQ\PF]asie (2-5 lat) SáDFiáDRQD MDNRRNU]HSáDLJRWRZD GR ZHMFLD QD ZROQ\ U\QHN ]Z\Ná\ F]\QV] NRPHUF\MQ\ L ]ZROQLáD PLHjsce GODQDVWSQ\FKFKtnych. Ö biznes plan Ö XUXFKRPLHQLHG]LDáDOQRFL gospodarczej Ö LQVW\WXFMHZVSLHUDMFe SU]HGVLELRUF]Rü / instytucje otoczenia biznesu QLH]EGQH GOD IXQNFMRQRZDQLD L URzwoju gospodarki rynkowej instytucje publiczne i niepubliczne, komercyjne

BUILDING PERMISSION 25 i non-surilw1doh*grqlfklqvw\wucje ILQDQVRZH EDQNL JLHáGD IXQGXV]H i in.), ubezpieczeniowe, informacyjne, szkoleniozh NRQVXOWLQJRZH D WDN*H promocyjne. Instytucje te powszechnie XZD*DQHV ]D MeGHQ ] GHF\GXMF\FK F]\QQLNyZDWUDNF\MQRFLUHJLRQXPLasta, kraju) dla inwestorów. W szer- V]\PXMFLXZD*Q\PHOHPHQWHPSRM cia otoczenie biznesu jest system prawa i jego instytucje. business angels Ö Business Angels Network (BAN) Ö European Business Angels Network (EBAN) Ö National Business Angels Network (NBAN) building (construction) permission ÄDQLRá\EL]QHVX prywatni inwestorzy, którzy dysponumf odpowiednim drzldgf]hqlhp RUD] NDSi- WDáHP ZVSLHUDMZ\EUDQHPDáHLUHGQLH przedsielruvwzd JáyZQLH Z SRF]WNRZHM ID]LH LFK G]LDáDOQRFL 3U]HND]XMLPza- UyZQRVZRMZLHG]GRZLDGF]HQLHLWHFhnologie,MDNLURGNLILQDQVRZH:]DPLDQ PRJRWU]\P\ZDüF]ü]\VNyZSUzedsi biorstwa. Niektórzy inwestou]\ G]LDáDM jednak na zasadach non-profit. Europej- VND 6LHü $QLRáyZ %L]QHVX (%$1 po- UHGQLF]\ZQDZL]\ZDQLXNRQWDNWyZSo- PLG]\ MSP oraz inwestorami. Szacuje VL *H REHFQLH Z VLHFL %XVLQHVV $ngels G]LDáDRNW\VDNtywnych inwestorów. Krajowe i regionalne sieci Business $QJHOV G]LDáDMFH Z SDUWQHUVWZLH ] EDn- NDPL L LQQ\PL LQVW\WXFMDPL V ]D]Z\F]DM wspóáilqdqvrzdqhsu]h]u]g. Ö 6LHü$QLRáyZ%L]QHVX Ö (XURSHMVND6LHü$QLRáyZ%Lznesu Ö.UDMRZD6LHü$QLRáyZ%L]QHVX SR]ZROHQLHQDEXGRZ

26 CALL FOR PROPOSALS C call for proposals (projects) capacity Ö absorption capacity Ö administrative capacity Ö capacity building Ö institutional capacity carry out / implement a project case study cash flow Ö cash flow discounting cause-and-effect links RJáRV]HQLHR]ELHUDQLXSURMHNWyZ / aplikacji (NZDOLILNXMF\FKVLdo funduszu grantów) ]GROQRü /Z\GDMQRü Ö ]GROQRüDEVRUSF\MQD Z XMFLX UHJLRQDOQ\P ]GROQRü Ganego regionu do efektywnego wyko- U]\VWDQLD QDSáyZDMF\FK ] ]HZQWU] ]DVREyZZW\PURGNyZILQDQVowych JáyZQLH FKRG]L R URGNL Somocowe i kredyw\ =GROQRü DEVRUSFML JHQe- UDOQLH]DOH*\RGZDUXnków, na jakich URGNL WH V XGRVWSQLRQH RUD] RG poziomu rozwoju spoáhf]qr-gospodarczego i instytucjonalnego regionu. Ö ]GROQRüDGPLQLVWUDF\MQD Ö Z]PDFQLDQLH]GROQRFLSRWHnFMDáX PR*OLZRFL / budowanie zdooqrfl (instytucjonalnej) Ö ]GROQRüLQVW\WXFjonalna UHDOL]RZDü/ ZGUD*DüSURMHNW studium przypadku SU]HSá\Z\SLHQL*QH Ö G\VNRQWRZDQLHSU]HSá\wów pieql*q\fk proces odwrotny do oprocentowania, SROHJDMF\ QD VSURZDG]HQLX SU]y- V]á\FK przesá\zyz SLHQL*Q\FK GR ZDUWRFL ELe*FHM ] ]DVWRVRZDQLHP stopy dyskontowej ]ZL]NLSU]\F]\QRZR-skutkowe

CLUSTER 27 CELEX Central Finance and Contracting Unit (CFCU) certificate Ö final acceptance certificate Ö final payment certificate Ö interim payment certificate Ö payment certificate Ö performance certificate Ö taking-over certificate chamber of commerce Ö Polish Chamber of Commerce check on site / on site visit / on the spot check clarification meeting clearance of accounts cluster CELEX baza danych (JáyZQLHRSU]HSLVDFK8QLL Europejskiej -HGQRVWND)LQDQVXMFR-.RQWUDNWXMFD (w Polsce: JFK) SRZVWDáD Z OXW\P U SRG QDG]orem 8U]GX.RPLWHWX,QWHJUDFML (uropejskiej. Realizuje niektóre programy Phare, ]ZáDV]F]DZ]DNUHVLHW]ZUR]ZRMXLQVWytucjonalnego i WZLQQLQJX 1LH PDMF osoerzrfl SUDZQHM XORNRZDQD ]RVWDáD w )XQGXV]X :VSyáSUDF\ Fundacji Skar- EX3DVWZD. ZLDGHFWZR Ö ZLDGHFWZRRGELRUXNRcowego ZLDGHFWZR RGELRUX NRFRZHJR Uobót, wyvwdzlrqhsrxvxqlflxxvwhuhn Ö RVWDWHF]QHZLDGHFWZRSáDtQRFL Ö SU]HMFLRZHZLDGHFWZRSáDtQRFL Ö ZLDGHFWZRSáDWQRFL Ö ZLDGHFWZRZ\NRQDQLD Ö ZLDGHFWZRSU]HMFLD izba gospodarcza Ö Krajowa Izba Gospodarcza kontrola przeprowadzona na miejscu realizacji projektu VSRWNDQLHZ\MDQLDMFH organizowane przez -HGQRVWN.Rn- WUDNWXMF GRW\F]FH V]F]HJyáyZ UHDOL]acji kontraktu zamykanie rachunków gurqrsu]hgvlelruf]rfl / klaster ]QDMGXMFH VLZJHRJUDILF]Q\PVVLHGztwie VNXSLVNRSRGREQ\FK ILUP L SRZL]a- Q\FK ] QLPL LQVW\WXFML NWyUH ]DSHZQLDM wyspecjalizowane umiejwqrfl LQIRUPa-

28 COFINANCING Ö clusters & networks cofinancing / match funding / partfinancing Ö cofinancing (rate) Ö cofinancing of International Financing Institutions (IFI) Ö national cofinancing Ö cofinancing (partfinancing) of a national aid scheme cohesion Ö cohesion financial instrument Ö economic and social cohesion cjendslwdállqiudvwuxnwxusu]hgvlbior- VWZDWHNRU]\VWDM]SRGobnych nanádgyz WHFKQRORJLLDOERLQQ\FKSRZL]D ]DRSatrzeniowych Ö grona i VLHFLZVSyáSUDF\SRdmiotów gospodarczych ]HVSRá\ ZVSyáSUDFXMF\FK L ZVSLHUa- MF\FK VL SU]HGVLELRUVWZ Jáywnie PDá\FK L UHGQLFK MSP), powi ]DQ\FK F]VWR ] XQLZHUV\WeWHP LQQ MHGQRVWN QDXNRZR-EDGDZF] OXE ZLRGF\PL SU]HGVLELRUVWZDPL W literaturzez\uy*qldvlsieci sektorowe (oparte na MS3 G]LDáDMcych w tym samym sektorze), sieci horyzontalne Uy*QH IRUP\ ZVSyáSUDF\ zainteresowanych, równych podmiotów) i sieci wertykalne ZVSyáSUDFD QS GRVWDwców, firm zaopatrzeniowych dla globalnego odbiorcy). ZVSyáILQDQVRZDQLH Ö SURFHQWRZ\XG]LDáZVSyáILQDQVowania (np. projektu) Ö ZVSyáILQDQVRZDQLH]HVWURQ\ 0LG]\QDURGRZ\FK,QVW\WXFML Finansowych Ö ZVSyáILQDQVRZDQLHNUDMRZH Ö ZVSyáILQDQVRZDQLHNUDMRZHJR systemu pomocy VSyMQRü/ kohezja Ö finansowy instrument spómqrfl Ö VSyMQRüJRVSRGDUF]D (ekonomic]qdlvsráhf]qd jeden z najwa*niejszych celów Unii Europejskiej, który zapisany jest w Traktacie o UE: W celu wspierania swojego wszechstronnego harmonijnego rozwoju Wspólnota rozwija i kontynuuje dziaádqld SURZaG]FH GR Z]PDFQLDQLD

COMMENCEMENT DATE 29 VZRMHM VSyMQRFL HNRQRPLF]QHM L VSoáHF]QHM (Traktat z Maastricht, Art. 130a) Cohesion Fund collateral commemorative plaque commencement date )XQGXV]6SyMQRFL SRZVWDá MDNR RGSRZLHG(QDZáF]HQLH GR 8QLL (XURSHMVNLHM VáDELHM UR]ZLQLtych, SHU\IHU\MQ\FK SDstw (Portugalii, Hisz- SDQLL *UHFML,UODQGLL NWyUH ZQLRVá\ ]H VRE V]HUHJ SUREOHPyZ Z\QLNDMcych ]RSy(QLHQLDUR]ZRMX=DGDQLHP)XQGuszu 6SyMQRFL E\áR XáDWZLHQLH LFK LQWHJUacji poprzez SRSUDZ LQIUastruktury. URdki IXQGXV]X SU]H]QDF]RQR Z\áF]QLH QD Lnwestycje w zakresie RFKURQ\ Uodowiska oraz trans-europejskich sieci komunika- F\MQ\FK JáyZQLH DXWRVWUDG ']LDáDQLD Funduszu zaplanozdqr SRF]WNRZR QD lata 1994- áf]q\ EXG*HW POG euro). Fundusz 6SyMQRFL nie jest funduszem strukturalnym ( Fundusze Strukturalne), lecz tzw. instrumentem ekonomiczno-politycznym. Komisja Europejska prze- GáX*\áD G]LDáDQLH IXQGXV]X QD Oata 2000- SU]H]QDF]DMF na ten cel 18 mld HXUR : RGUy*QLHQLX RG )XQGXV]\ 6WUXkturalnych, )XQGXV] 6SyMQRFL REHjmuje FDáHSDVWZDQLHUHJLRQ\NU\WHULXPIRr- PDOQH 31% SRQL*HM UHGQLHM dla Unii Europejskiej), finansuje wielkie projekty inwestycyjne (ponad 10 mln euro), EH] NRQLHF]QRFL XMPRZDQLD LFK Z UDP\ szerszych programów. zabezpieczenie (np. kredytu) WDEOLFDLQIRUPXMFDRZVSyáILQDQVRZaniu danego projektu ]HURdków UE, umieszczona w miejscu jego realizacji po zakoczeniu (dot. projektów infrastrukturalnych oraz projektów inwestycyjnych MSP) w FIDIC: GDWDUR]SRF]FLD(kontraktu)

30 COMMITMENT AND DISBURSEMENT SCHEDULE commitment and disbursement schedule commitments Ö decommitment Ö dormant commitment Committee Ö Economic and Social Committeee (ESC) Ö Committee for Space Economy and Regional Planning harmrqrjudp]rerzl]dnrqwudnwo- ZDQLDLZ\GDWNRZDQLDURGNyZILQDnsowych ]RERZL]DQLD / zawarcie kontraktu IRUPDOQDGHF\]MDSRGMWDSU]H].oPLVM (XURSHMVN]DWZLHUG]DMFDRNUHORQWUDn- V]Uodków finansowych, przeznaf]rq na dany cel.:\gdwnlqlhprj]rvwdüsoniesione przed uzyskaniem tej decyzji. Ö DQXORZDQLHZF]HQLHM zarezerwozdq\fkurgnyz Ö ]DZLHV]RQH]RERZL]DQLH Komitet Ö Komitet Ekonomiczno-6SRáHF]Q\ instytucja Unii Europejskiej; po- ZRáDQD QD PRF\ Traktatu Rzymskiego, która ma na celu reprezentowanie interesów ekonomicznych i spoáhf]q\fk F]áRQNyZ 8(. Komisja Europejska i 5DGDV]RERZLzane do ]DVLJQLFLD RSLQLi Komitetu przed podmflhp GHF\]ML GRW\F]F\FK PLQ polityki zatrudnienia,uyzqrflnrelhw L P*F]\]Q QD U\QNX SUDF\ XVWDZo- GDZVWZD VSRáHF]QHJR VSUDZ VRFMDl- Q\FKSUDZDGRRVLHGODQLDVL]DJDd- QLHRZLDWRZ\FK RFKURQ\ ]GUowia, NRQVXPHQWyZ URGRZiska i rozwoju regionalnego. Komitet Ekomiczno- 6SRáHF]Q\VNáDGDVL]F]áRQNyZ SUDFXMF\FKZJUXSDFKSUDFRGDwców, pracowników i przedstawicieli Uy*Q\FK URGRZLVN ZROQH ]DZRG\ rolnicy, stowarzyszenia konsumenckie, izby handlowe). Ö Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK) komitet naukowy utworzony w 1958 roku przy prezydium Polskiej Akademii Nauk; posiada wielki dorobek naukowy i publicystyczny (ponad trzysta Z\GDZQLFWZNVL*NRZ\FKF]áRQNowie

COMMITTEE 31 Ö Committee of Regions (COR) Ö Consultative Committee Ö Monitoring Commitee SRZRá\ZDQLVprzez prezesa Polskiej Akademii Nauk. Ö Komitet Regionów instytucja Unii Europejskiej, utworzona na mocy Traktatu z Maastricht, której celem jest odpowiednia reprezentacja interesów i uczestnictwo sa- PRU]dów regionalnych i lokalnych SDVWZ F]áRQNRZVNLFK Z NV]WDáWRZaniu polityk WspólnoW\.RPLWHW SHáQL IXQNFMRSLQLRGDZF]GOD.RPLVML(uropejskiej, Rady oraz Parlamentu. KomiWHW 5HJLRQyZ VNáDGD VL ] F]áRQNyZ L W\OX* ]DVWpców (najcz FLHMVWRV]HIRZLHUHJLRQyZEXUPi- VWU]RZLH GX*\FK PLDVW RUD] SU]HZRd- QLF]F\ VDPRU]GyZ ORNDOQ\FK NWó- U]\V]RERZLzani do reprezentowania wspólnych interesów samorzdów regionalnych i lokalnych dotyf]f\fk dziedzin podlegajcych konsultacji QS VSyMQRü JRVSRGDUF]D L VSRáHFzna, sieci transeuropejskie i polityka transportowa, zdrowie publiczne, edukacja i szkolenia, polityka spoáeczna, NXOWXUD RFKURQD Uodowiska, proces integracji)..rplwhwpr*h ] ZáDVQHM LQLFMDW\Z\ RSLQLRZDü G]LDáDQLD Z ]akresie rolqlfwzdlrfkurq\urgrzlvnd EH]SRUHGQLR GRWyF]FH PLDVW RUD] regionów. Ö Komitet Doradczy Ö.RPLWHW0RQLWRUXMF\ NRPLWHW G]LDáDMF\ QD V]F]HEOX NUDMo- Z\P SRZRá\ZDQ\ GOD FHOyZ PRQLWoringu danego programu. Jego zadaniem jest zapoelh*hqlhmhgqrvwurqq\p ocenom, wypracowanie uzgodnionych zawczasu kryteriów sukcesu (pora*ki), VSRVREXRFHQ\F]VWRWOLZRFLL]DNUe- VXDQDOL]F]VWNoZ\FKLNRFRZ\FK np. Na czele Komitetu Monitorujacego program Phare SSG stoi PAO, przedstawiciel miqlvwud ZáDFLZHJR

32 COMMITTEE Ö Joint Monitoring Committee (JMC) Ö Phare Management (Steering) Committee Ö Sectoral Monitoring Subcommittee (SMSC) Ö Regional Monitoring Committee (within Phare ESC) GV UR]ZRMX UHJLRQDOQHJR ]D MHJR ]DVWSFDPLVSU]Hdstawiciel ministra ZáDFLZHJR GV SUDF\ i gospodarki. Komitet dokonuje monitoringu i oceny rezultatów wdra*ania programu na szczeblu krajowym w okresach 6- PLHVLF]Q\FK. Ö Wspólny Komitet Monitorujcy krplwhw VNáDGDMF\ VL ]SU]HGVtawi- FLHOL8(L3ROVNLQDG]RUXMF\FaáRü G]LDáD ]ZL]DQ\FK ] ZGUD*aniem SURJUDPyZ ZVSyáILQDQVRZDQ\FK ]H URGNyZ 8QLL (XURSHMskiej w kontek- FLHFHOyZ NPPC Ö.RPLWHW=DU]G]DMF\6WHUXMF\ Programem Phare krplwhw VNáDGDMF\ VLW\ONR]SU]Hd- VWDZLFLHOL 8( ]DU]G]DMcy programem Phare na szczeblu Komisji Europejskiej Ö Sektorowy Podkomitet Monitorujcy podkomitet Wspólnego Komitetu 0RQLWRUXMFHJR Z VNáDG NWyUHJR ZFKRG] przedstawiciele stron zaan- JD*RZDQych we ZGUD*DQLH SURMHNWyZ z danego sektora (np. programy regionalne). Zadaniem podkomitetu jest okrevrzdsyáurf]qddnaliza i ocena SURJUDPyZSRGZ]JOGHPVNXWHF]Qo- FLLHIHNW\ZQRFL. Ö Regionalny Komitet MonitoruMF\ w programie Phare SSG: komithw G]LDáDMF\ QD V]F]HEOX ZRMe- ZyG]NLP Z UHJLRQDFK REMW\FK SUogramem Phare 6SyMQRü6SRáHF]QD i Gospodarcza. Komitet jest odpowiedzialny za monitorowanie i nadzór QDG ZGUD*DQLHP ZRMHZyG]NLHJR SUogramu operacyjnego Phare i realizowanych w jego ramach projektów na SRGVWDZLH ZVND(QLNyZ ILQDQVRZ\FK i rzeczowych zdefiniowanych w poszczególnych priorytetach programu

COMMON AGRICULTURE POLICY 33 Ö Regional Steering Committee Common Agriculture Policy (CAP) RSHUDF\MQHJR:VNáDG.RPLWHWXZFKodzi :RMHZRGD OXE ]DVWSFD przed- VWDZLFLHOPLQLVWUDZáDFLZHJRGV URzwoju regionalnego, ministra ZáDFiwego ds. pracy; ministra ZáDFiwego ds. JRVSRGDUNL=DU]GX:RMHZyGztwa, VDPRU]GyZ SRZLDWRZ\FK L JPLQQ\FK SRGPLRWyZ XF]HVWQLF]F\FK Z UHDOizacji wojewódzkiego programu operacyjnego. Ö 5HJLRQDOQ\.RPLWHW6WHUXMF\ (RKS) w programie Phare SSG: FLDáRGRUDGF]HVNáDGDMFHVL]SU]Hdstawicieli=DU]GX :RMHZyG]WZD Dd- PLQLVWUDFMLU]GRZHMZZRMewództwie, sdpru]gyz SRZLDWyZ L JPLQ URGowisk gospodarczych i pracowniczych, RUJDQL]DFMLVSRáHFznych oraz PAO programu. DR]DGD5.6 QDOH*\RSiniowanie i rekomendowanie Zarz dowi województwa projektu wojewódzkiego programu operacyjnego, zasad i instrumenwyzmhjrzgud*dqld oraz wybranych projektów, które RWU]\PDM ZVSyáILQDQVRZDQLH ] SUogramu Phare. Wspólna Polityka Rolna (WPR) wprowadzona przez kraje Unii Europej- VNLHMZFHOXSRGQLHVLHQLDZ\GDMQRFLURlnictwa, a w efekcie zapewnienia odpo- ZLHGQLHJRVWDQGDUGX*\cia osobom pracu- MF\PZUROQLFWZLH]DJZDUDQWRZDQLDFL JáRFL zaopatrzenia i utrzymania korzystnych cen dla konsumentów. Pomimo po- FKáaQLDQLD ZLNV]RFL URGNyZ 8QLL QLH RVLJQLWR ]DNáDGDQ\FK FHOyZ Bezpo- UHGQLHVXEV\GLDZGX*\PVWRSQLXXWUZa- OLá\VWUXkWXUUROQLFWZD8QLLRJUDQLF]DMF MHJR ]GROQRü GRVWRVRZDQLD VL GRZa- UXQNyZ ZLDWRZHJR KDQGOX 2G ODW - W\FKSRZROL]HZ]JOGXQDRSyUZSá\Zowego lobby rolniczego) wprowadzana jest

34 COMMUNITY INITIATIVES reforma WPR]PLHU]DMFDNXRJUDQLF]e- QLX URGNyZ SU]H]QDF]RQ\FK QD VXEVy- diowdqlhsurgxnfmluroqhmsrzvwdáhqdd- Z\*NL DUW\NXáyZ UROQ\FK VSU]eGDZDQH V QDVWSQLHSR]DQL*RQ\FKFHQDFK]DJUDQi- F FR MHVW QLHUDFMRQDOQH HNRQRPLFznie, DOHSROLW\F]QLHZ\PXV]RQHSU]H]URGRZi- VND UROQLF]H PLPR *H MHVW WR prawnie dozwolonym RGVWSVWZHPRGUHJXáZRl- QHM NRQNXUHQFML Z KDQGOX ZLDWRZ\P =PLHQLDVLVWUXNWXUZ\GDWNRZDQLDURdków, tak by podqlhü NRQNXUHQF\MQRü europejskiego rolnictwa. WPR jest przy- F]\QZLHOXNRQIOLNWyZZeZQWU]8QLL Community Initiatives (CI) Inicjatywy Wspólnoty forma pomocy finansowej w ramach Funduszy Strukturalnych na rzecz osi JQLFLD FHOyZ R FKDUDNWHU]H wspólnotowym. Inicjatywy Unii opracowywaqh V na podstawie wytycznych ustalanych przez.rplvm(xurshmvn Inicjatywy :VSyOQRW\ PDM XáDWZLDü UR]ZL]\Zanie SUREOHPyZ PDMF\FK V]F]HJyOQLH ZD*ny ZSá\Z QD RUJDQL]P 8QLL (XUopejskiej. W latach 1994-1999 Inicjatywy Wspólno- W\VWDQRZLá\ZDUWRFLURGNyZ)Xnduszy Strukturalnych, z tego jeden punkt profhqwrz\ E\á SU]H]QDF]RQ\ QD W]Z G]LDáDQLDLQQowacyjne. W roku QDVWSLáD UHGXNFMD OLF]E\ IniFMDW\Z8(]GR6WR 1) INTERREG wsparcie dla projektów ZVSyáSUDF\ WUDQVJUDQLF]QHM L PLG]ynarodowej 2) LEADER wsparcie dla projektów UR]ZRMXREV]DUyZZLHMVNLFK]ZáDVzcza ORNDOQ\FKSU]HGVLZ]LüSLORWD*owych 3) URBAN SU]HFLZG]LDáDQLH]MDZiskom kryzysowym w centrach miejskich, do- WNQLW\FK EG( ]DJUR*onych masowym EH]URERFLHP L Uy*Q\PL IRUPDPL SDWologii spoáhf]qhm 4) EQUAL zwalczanie wszelkich prze-

COMPLIANCE 35 jawów dyskryminacji i nihuyzqrflqd U\QNX SUDF\ ]ZáDV]F]D PLG]\ NRELe- WDPLLP*F]\]QDPL RUD] LQWHJUacja zawodowa imigrantów àf]qlh QD,QLFMDW\Z\ SU]H]QDF]RQR w latach 2000-2006 10,4 mld euro, tj. 5,35% Funduszy Strukturalnych. Ponadto 0,65% funduszy przeznaczone jest nag]ldádqldlqqrzdf\mqhváu*fh wspieraniu nowatorskich przedsi Z]LüR]QDF]HQLXSRQDGNUajowym. Community rules competition rules competitiveness (e.g. of regions) complementarity completion of the project compliance Ö compliance with the EU norms przepisy Wspólnoty zasady konkurencji ]DVDGD NRQNXUHQFML RGQRVL VL GR ]DSHw- QLHQLDUyZQ\FKSUDZGODG]LDáDOQRFLJospodarczej wszystkich przedsibiorstw w ramach Wspólnego Rynku (art. 81-88 Traktatu o WE) NRQNXUHQF\MQRü(np. regionów) 1) ]HVSyá FHFK GHF\GXMF\FK R DWUDNF\j- QRFLUHJLRQX]SXQNWXZLG]HQLDORNowania w nim inwestycji i jako miejsca zamieszkania 2) wyraz przewagi technologicznej lub QL*V]\FKFHQSURGXNWyZLXVáXJZ\WZarzanych w regionie, w porównaniu ] DQDORJLF]Q\PL SURGXNWDPL L XVáXJami w innych regionach NRPSOHPHQWDUQRü /X]XSHáQLDQLHVL wymóg, aby kilka inwestycji publicznych (lub poszczególnych komponentów dane- JR SU]HGVLZ]LFLD ZSá\ZDáR QD RVL JQLFLHWHJRVDPHJRFHOX ]DNRF]HQLHSURMHNWX ]JRGQRü Ö ]JRGQRü]QRUPDPL8(

36 COMPONENT Ö compliance with state aid provisions e.g. investments must be in compliance with the state aid provisions of the Europe Agreement component (of a programme) concentration principle conditionality and sequencing conflict of interest conditions Ö general conditions Ö special conditions Ö Conditions of Contract for Construction Ö Conditions of Contract for Plant and Design-Build Ö Conditions of Contract for EPC / Turnkey Projects consultant Ö ]JRGQRü]]DVDGDPLSRPRF\ publicznej QS LQZHVW\FMD PXVL E\ü SU]HSURZa- G]RQD Z ]JRG]LH ] ]DVDGDPL 8NáDGX Europejskiego w zakresie pomocy publicznej komponent (np. programu) zasada koncentracji UHJXOXMH G]LDáDQLH Funduszy Strukturalnych; onuhod*hlqwhuzhqfmdixqguszy, aby SU]\QLRVáD HIHNW QLH SRZLQQD E\ü rozproszona, lecz skoncentrowana na niewielu SUHF\]\MQLHRNUHORQ\FKFHODFKLREV]arach zob. Cele Polityki Strukturalnej UE XZDUXQNRZDQLDLNROHMQRü (najwa*qlhmv]\fkg]ldád konflikt interesów warunki Ö warunki ogólne RJyOQH UHJXá\ R FKarakterze administracyjnym, finansowym, prawnym LWHFKQLF]Q\PRGQRV]FHVLGRUHDOi- ]DFML NRQWUDNWX QLH SRGOHJDMPRGyfikacji) Ö ZDUXQNLV]F]HJyáRZH ZDUXQNL V]F]HJyáRZH XVWDORQH przez -HGQRVWN.RQWUDNWXMF =DPDZLa- MFHJR L ]DZLHUDMce zmiany oraz us]f]hjyárzlhqlhzduxqnyzrjylnych Ö w FIDIC: Warunki kontraktu na budoz Ö w FIDIC: Warunki kontraktu na XU]G]HQLDLEXGRZ]SURMHNWRZaniem Ö w FIDIC: Warunki kontraktu na UHDOL]DFMÄSURMHNWLEXGowa / pod klucz konsultant / doradca

CONTRACT 37 consulting contingencies contract agreement contract (award) procedure contract Ö fee-based contract Ö framework contract doradztwo / konsulting NZRWDSU]H]QDF]RQDQDG]LDáDQLD specjalne, dodatkowe / rezerwa NZRWD XZ]JOGQLRQD Z NRQWUDNFLH Mako rezerwa, przeznaczona na dostarczenie dóbr, materiaáyz lub ZLDGF]HQLH XVáXJ NWyUPR*QD ZyGDü Z FDáRFL F]FLRZR OXE ZFDOH Z ]DOH*QRFL RG SRWU]HE ÄUe- ]HUZD PR*H ]RVWDü Z\NRU]\VWDQD ]JRdnie z wytycznypl 1DG]RUXMFHJR SURMHNW NWyU\ ELHU]H SRGXZDJ MHJR SUDZiGáRZ UHDOL]DFM L ]DFKRZDQLH RGSRZLHGQLHM Ma- NRFL akt umowy procedura zawarcia kontraktu / procedura wyádqldqldnrqwudnwrud procedura przeprowadzana przez Jed- QRVWN.RQWUDNWXMF =DPDZLaMFHJR PDMFDQDFHOXZ\EyUL]awarcie umowy z odpowiednim oferentem, który wykona ustalony zakres d]ldádqsurerw\xváu- JLEG(Gostawy) kontrakt / umowa Ö NRQWUDNWZRSDUFLXRVWDZN (honorarium) NRQWUDNW QD XVáXJL JG]LH QLezmienne V VWDZNL Z\QDJUoG]H KRQRUDULD poszczególnych ekspertów np. za G]LHOXEPLHVLFSUDF\ Ö kontrakt ramowy / umowa ramowa XPRZDQDF]DVRNUHORQ\]awarta na Z\EUDQHNDWHJRULHXVáXJEUDQ*H Zy- ]QDF]RQHSU]H].RPLVM(XURSHjVN ]D]Z\F]DMXVáXJLGRUDGF]H XPRZ\ UDPRZH V VWRVRZDQH Z FHOX zapewnienia w realizacji projektu XG]LDáX ZVWSQLH Z\EUDQ\FKVSHFMDOi- VWyZILUPZVSyáSUDFXMF\FK].RPi- VM (XURSHMVN SR VWDQGDUGowych stawkach wynagrodzenia

38 CONTRACT Ö lump sum contract Ö mixed contract Ö service contract Ö supply contract Ö technical assistance contract Ö unit price contract Ö works contract Ö voivodship contract Ö NRQWUDNWU\F]DáWRZ\ XPRZDNWyUDSU]HZLGXMHVWDáNZoW ]DFDáRüUREyWPR*OLZDGR]DVWRVowania, gdy zakres robót jest niewielki i nieskomplikowany lub gdy dla du- *\FK NRQWUDNWyZ MHVW RQ GRNáDGQLH ]GHILQLRZDQ\ EH] PR*OiZRFL ]PLDQ w realizowanej inwestycji Ö kontrakt mieszany / áf]rq\ kontrakt, który dotyczy co najmniej GZyFK URG]DMyZ G]LDáD QSUREyW LGRVWDZXVáXJLGostaw itp. Ö NRQWUDNWQDXVáXJL NRQWUDNWQDZLDGF]HQLHXVáXJWakich MDN ZVSDUFLH GRUDGF]H EG( SU]\Jotowanie opracozd V]NROHQLD LWS (ZLDGF]HQLHXVáXJQLHPaterialnych) por. kontrakt na pomoc doradf] Ö kontrakt na dostawy NRQWUDNW QD ]DNXS OHDVLQJ Z\SR*y- F]HQLHOXEVSU]HGD*UDWDOQ]OXEEH] opcji kupna) dóbr; mo*hgrw\f]\üwdk- *HWDNLFK]DGDMDNLnstalacja, serwis, naprawy, szkolenia i serwis gwarancyjny (dot. zainvwdorzdqhjrvsu]wx Ö NRQWUDNWQDSRPRFGRUDGF] URG]DM NRQWUDNWX QD XVáXJL; kontrakt, na mocy którego ZLDGF]F\ XVáXJL SHáQL URO GRUDGF] SUowadzi EG( nadzoruje projekt, zapewqld XG]LDá NRQVXOWDQWyZ RNUHOonych w umowie, prowadzi szkolenia itp. Ö kontrakt obmiarowy kontrakt, gdzie za poszczególne ro- G]DMH UREyWRNUHORQH V VWDZNL MHd- QRVWNRZHD]DSáDWDQDVWSXMH]DU]e- F]\ZLFLHZ\NRQany zakres robót Ö kontrakt na roboty budowlane kontrakt na przeprowadzenie robót budowlanych Ö kontrakt wojewódzki wg ustawy z 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego: umowa pomig]\5dg0lqlvwuyz

CONVERSION 39 D VDPRU]GHP ZRMHZyG]WZD RNUHOa- MFD]DNUHVWU\EZarunki RUD]URGNL QDUHDOL]DFM dwóch tysyz]dgd: 1) Z\QLNDMF\FK]SURJUDPyZZRMH- ZyG]NLFK NWyUH X]\VNDá\ ZVSDUFLH rzdu 2) QDOH*F\FK GR VSUDZ QDG]RURZa- Q\FK SU]H] PLQLVWUyZ ZáDFLZ\FK które wspieudqh V SU]H] VDPRU]G województwa Po podpisaniu kontraktu przez ministra ds. rozwoju regionalnego (strona rzgrzd L PDUV]DáND ZRMHZyG]WZD VWURQDVDPRU]GRZDNRQWUDNWDWDk- *H ew. zmiany w kontrakcie wymajdm zatwierdzenia przez sejmik wojewódz- WZDRUD]SU]H]5DG0LQistrów. contracting Contracting Authority Contracting Party contractor contribution Ö financial contribution (to a project) Ö in-kind contribution conversion zawieranie kontraktu / kontraktowanie -HGQRVWND=DPDZLDMFD=DPDZLaMF\ / InstyWXFMD.RQWUDNWXMFD.RPLVMD (XURSHMVND SDVWZROXELnny podmiot prawny, który zawiera kontrakty zgodnie z ustaleniami Umowy Finansowej Strona Kontraktu =DPDZLDMF\OXE:\NRQDZFD wykonawca podmiot, z którym zawierana jest umowa ZNáDG Ö ZNáDGILQDQVRZ\GRSURMHNWX Ö ZNáDGU]HF]RZ\ konwersja /SU]HNV]WDáFHQLH proces radykalnej przebudowy struktury VSRáHFzno-gospodarczej danego regionu, SROHJDMF\QD]DVWSRZDQLXVWDU\FKLnieefektywnych ekonomicznie dziedzin gospo- GDURZDQLDSU]H]QRZHJDá]LHLVHNWory.