MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 220 KONTROLA JAKOŒCI BADANIA SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH Wprowadzenie (Stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej) SPIS TREŒCI Paragraf Zakres standardu... 1-4 System kontroli jakoœci i rola zespo³u wykonuj¹cego badanie... 2-4 Data wejœcia w ycie... 5 Cel... 6 Definicje... 7 Wymogi Odpowiedzialnoœæ kierownictwa za jakoœæ badañ... 8 Odpowiednie wymogi etyczne... 9-11 Przyjêcie i kontynuacja wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania... 12-13 Wyznaczenie zespo³u wykonuj¹cego badanie... 14 Przeprowadzenie badania... 15-22 Nadzorowanie... 23 Dokumentacja... 24-25 Zastosowania i inne materia³y objaœniaj¹ce System kontroli jakoœci i rola zespo³u wykonuj¹cego badanie... Odpowiedzialnoœæ kierownictwa za jakoœæ badañ... Odpowiednie wymogi etyczne... Przyjêcie i kontynuacja wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania... Wyznaczenie zespo³u wykonuj¹cego badanie... Przeprowadzenie badania... Nadzorowanie... Dokumentacja... A1-A2 A3 A4-A7 A8-A9 A10-A12 A13-A31 A32-A34 A35 MSRF 220 73
Miêdzynarodowy Standard Rewizji Finansowej (MSRF) 220 Kontrola jakoœci badania sprawozdañ finansowych nale y odczytywaæ w powi¹zaniu z MSRF 200 Ogólne cele niezale nego bieg³ego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej. 74 MSRF 220
Wprowadzenie Zakres standardu 1. Niniejszy Miêdzynarodowy Standard Rewizji Finansowej (MSRF) dotyczy specyficznej odpowiedzialnoœci bieg³ego rewidenta za procedury kontroli jakoœci badania sprawozdañ finansowych. Dotyczy tak e, tam gdzie ma to zastosowanie, odpowiedzialnoœci osoby przeprowadzaj¹cej kontrolê jakoœci wykonania zlecenia. Niniejszy standard nale y odczytywaæ ³¹cznie z odpowiednimi wymogami etycznymi. System kontroli jakoœci i rola zespo³u wykonuj¹cego badanie 2. Za systemy kontroli jakoœci, zasady i procedury odpowiada firma. W myœl niniejszego standardu firma ma obowi¹zek ustanowienia i utrzymywania systemu kontroli jakoœci, który zapewni jej wystarczaj¹c¹ pewnoœæ, e: (a) Firma i jej personel przestrzegaj¹ zawodowych standardów oraz obowi¹zuj¹cych wymogów prawnych i regulacyjnych oraz (b) Sprawozdania wydane przez firmê lub przez partnera odpowiedzialnego za badanie s¹ odpowiednie w danych okolicznoœciach 1. Niniejszy standard opiera siê na przes³ance, e firma podlega wymogom MSKJ 1 lub krajowym wymogom, je eli s¹ przynajmniej tak samo rygorystyczne. (Zob. par. A1) 3. W kontekœcie systemu kontroli jakoœci firmy, zespó³ wykonuj¹cy badanie jest odpowiedzialny za wdro enie procedur kontroli jakoœci maj¹cych zastosowanie do zleceñ badania oraz dostarczenie firmie odpowiednich informacji, aby umo liwiæ dzia³anie tej czêœci systemu kontroli jakoœci firmy, która dotyczy niezale noœci. 4. Zespó³ wykonuj¹cy badanie mo e polegaæ na systemie kontroli jakoœci w firmie, o ile informacje dostarczane przez firmê lub przez inne strony nie sugeruj¹ czegoœ przeciwnego. (Zob. par. A2) Data wejœcia w ycie 5. Niniejszy standard stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej. Cel 6. Celem bieg³ego rewidenta jest wdro enie procedur kontroli jakoœci na poziomie zlecenia badania, które dostarcz¹ bieg³emu rewidentowi wystarczaj¹c¹ pewnoœæ, e: 1 MSKJ 1 Kontrola jakoœci firm przeprowadzaj¹cych badania i przegl¹dy sprawozdañ finansowych oraz wykonuj¹cych inne zlecenia us³ug atestacyjnych i pokrewnych, paragraf 11. MSRF 220 75
(a) (b) Badanie spe³nia zawodowe standardy oraz obowi¹zuj¹ce wymogi prawne i regulacyjne oraz Sprawozdanie bieg³ego rewidenta jest odpowiednie do okolicznoœci. Definicje 7. Na potrzeby niniejszego standardu poni sze terminy maj¹ nastêpuj¹ce znaczenie: (a) Partner odpowiedzialny za badanie 2 partner lub inna osoba z firmy, która odpowiada za zlecenie badania i jego przeprowadzenie oraz za sprawozdanie bieg³ego rewidenta wydawane w imieniu firmy oraz która, je eli jest to wymagane, otrzyma³a odpowiednie upowa nienie od organizacji zawodowej, organu prawnego lub regulacyjnego. (b) Kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania proces maj¹cy na celu przeprowadzenie, w dniu lub przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta, obiektywnej oceny znacz¹cych os¹dów oraz wniosków, które zespó³ wykonuj¹cy badanie sformu³owa³ podczas sporz¹dzania sprawozdania bieg³ego rewidenta. Proces kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania dotyczy tylko badañ sprawozdañ finansowych jednostek notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych oraz innych zleceñ badania, o ile wystêpuj¹, w zwi¹zku z którymi firma stwierdzi³a koniecznoœæ przeprowadzenia kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania. (c) Osoba przeprowadzaj¹ca kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania partner, inna osoba z firmy, odpowiednio wykwalifikowana osoba spoza firmy lub zespó³ z³o ony z takich osób, z których adna nie jest cz³onkiem zespo³u wykonuj¹cego badanie, posiadaj¹cych wystarczaj¹ce i odpowiednie doœwiadczenie i uprawnienia do przeprowadzenia obiektywnej oceny znacz¹cych os¹dów oraz wniosków sformu³owanych przez zespó³ wykonuj¹cy badanie podczas sporz¹dzania sprawozdania bieg³ego rewidenta. (d) Zespó³ wykonuj¹cy badanie wszyscy partnerzy i pracownicy wykonuj¹cy zlecenie badania oraz wszystkie osoby zatrudnione przez firmê lub firmê nale ¹c¹ do sieci, którzy przeprowadzaj¹ procedury zwi¹zane ze zleceniem badania. Pojêcie to nie obejmuje zewnêtrznego eksperta powo³anego przez bieg³ego rewidenta zatrudnionego przez firmê lub przez firmê nale ¹c¹ do sieci 3. (e) Firma indywidualny przedstawiciel zawodu, spó³ka, korporacja zawodowych ksiêgowych lub inna jednostka zrzeszaj¹ca zawodowych ksiêgowych. 2 Pojêcia partner odpowiedzialny za badanie oraz firma nale y odczytywaæ poprzez odniesienie tych terminów do ich odpowiedników w sektorze publicznym. 3 MSRF 620 Korzystanie z wyników pracy eksperta powo³anego przez bieg³ego rewidenta, paragraf 6(a) definiuje termin ekspert powo³any przez bieg³ego rewidenta. 76 MSRF 220
(f) (g) (h) (i) (j) (k) (l) (m) (n) (o) (p) Inspekcja procedury odnosz¹ce siê do ju zakoñczonych zleceñ badania, których celem jest dostarczenie dowodów na to, e zespó³ wykonuj¹cy badania przestrzega³ odnoœnych zasad i procedur firmy dotycz¹cych kontroli jakoœci. Jednostka notowana na gie³dzie papierów wartoœciowych jednostka, której udzia³y, papiery wartoœciowe lub instrumenty d³u ne s¹ notowane na uznanej gie³dzie papierów wartoœciowych lub znajduj¹ siê w obrocie na podstawie przepisów uznanej gie³dy lub podobnego organu. Nadzorowanie proces ci¹g³ej analizy i oceny systemu kontroli jakoœci firmy, obejmuj¹cy okresowe inspekcje wybranych zakoñczonych zleceñ badania, zaprojektowany w celu dostarczenia firmie wystarczaj¹cej pewnoœci, e jej system kontroli jakoœci dzia³a skutecznie. Firma nale ¹ca do sieci firma lub jednostka nale ¹ca do sieci. Sieæ wiêksza struktura, która: (i) ma na celu wspó³pracê oraz (ii) której wyraÿnym celem jest podzia³ zysków lub kosztów lub wspó³w³asnoœæ, wspólne sprawowanie kontroli lub nadzoru, stosowanie wspólnych zasad kontroli jakoœci i procedur, wspólnej strategii biznesowej, korzystanie ze wspólnej nazwy lub znacz¹cej czêœci zawodowych zasobów. Partner ka da osoba uprawniona do zaci¹gniêcia w imieniu firmy zobowi¹zania do wykonania zlecenia us³ug zawodowych. Personel partnerzy i pracownicy. Zawodowe standardy Miêdzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej (MSRF) i odpowiednie wymogi etyczne. Odpowiednie wymogi etyczne wymogi etyczne, którym podlega zespó³ wykonuj¹cy badanie oraz osoba przeprowadzaj¹ca kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania, które zazwyczaj obejmuj¹ czêœæ A i B Kodeksu etyki dla zawodowych ksiêgowych Miêdzynarodowej Federacji Ksiêgowych (Kodeks etyki IFAC) dotycz¹ce badania sprawozdañ finansowych oraz krajowe wymogi, je eli s¹ bardziej restrykcyjne. Pracownicy osoby nie bêd¹ce partnerami, w tym zatrudnieni przez firmê eksperci. Odpowiednio wykwalifikowana osoba spoza firmy osoba spoza firmy posiadaj¹ca umiejêtnoœci i kompetencje do wystêpowania w charakterze partnera odpowiedzialnego za badanie, na przyk³ad mo e ni¹ byæ partner z innej firmy lub (odpowiednio wykwalifikowany) pracownik z organizacji zawodowych ksiêgowych, której cz³onkowie mog¹ przeprowadzaæ MSRF 220 77
badania historycznych informacji finansowych, albo osoba z firmy œwiadcz¹cej odpowiednie us³ugi kontroli jakoœci. Wymogi Odpowiedzialnoœæ kierownictwa za jakoœæ badañ 8. Partner odpowiedzialny za badanie odpowiada * za ca³oœciow¹ jakoœæ ka dego zlecenia badania, do którego zosta³ wyznaczony. (Zob. par. A3) Odpowiednie wymogi etyczne 9. Przez ca³y okres zlecenia badania partner odpowiedzialny za badanie zachowuje czujnoœæ, poprzez obserwacjê i zadawanie pytañ, jeœli to niezbêdne, aby uzyskaæ dowody nieprzestrzegania odpowiednich wymogów etycznych przez cz³onków zespo³u wykonuj¹cego badanie. (Zob. par. A4-A5) 10. Je eli dziêki systemowi kontroli jakoœci w firmie lub w inny sposób partner odpowiedzialny za badanie zauwa y, e cz³onkowie zespo³u wykonuj¹cego badanie nie przestrzegali odpowiednich wymogów etycznych, po konsultacji z innymi osobami z firmy ustala, jakie w³aœciwe dzia³ania nale y podj¹æ. (Zob. par. A5) Niezale noœæ 11. Partner odpowiedzialny za badanie formu³uje wniosek w sprawie przestrzegania wymogów niezale noœci maj¹cych zastosowanie do zlecenia badania. W zwi¹zku z tym partner odpowiedzialny za badanie: (Zob. par. A5) (a) Uzyskuje odpowiednie informacje z firmy lub z firm nale ¹cych do sieci, jeœli to ma zastosowanie, aby rozpoznaæ i oceniæ okolicznoœci i powi¹zania stanowi¹ce zagro enia dla niezale noœci. (b) Ocenia informacje dotycz¹ce rozpoznanych przypadków naruszenia zasad i procedur firmy dotycz¹cych niezale noœci, o ile wystêpuj¹, aby na tej podstawie ustaliæ, czy stanowi¹ one zagro enia dla niezale noœci w zwi¹zku z wykonywanym zleceniem badania oraz (c) Podejmuje stosowne dzia³ania eliminuj¹ce takie zagro enia lub redukuj¹ce je do akceptowalnego poziomu poprzez zastosowanie zabezpieczeñ lub, jeœli to odpowiednie, wycofuje siê z wykonywania zlecenia badania, je eli jest to mo liwe w œwietle obowi¹zuj¹cego prawa lub regu- * Uw. t³um. stosowane w ka dym MSRF w czêœci okreœlaj¹cej wymogi sformu³owanie auditor shall + czynnoœæ przet³umaczono na jêzyk polski za pomoc¹ czasu teraÿniejszego, bieg³y rewident wykonuje czynnoœæ, zgodnie z konwencj¹ t³umaczeniow¹ przyjêt¹ w Unii Europejskiej. Niezastosowanie formy nakazowej poprzez u ycie s³ów musi, ma, powinien itp. nie zmienia faktu, e wyra ona w ten sposób czynnoœæ wskazuje na zobowi¹zanie bieg³ego rewidenta do jej wykonania, a zwolnienie od tego wymogu mo e nast¹piæ jedynie w sposób przywidziany w danym MSRF. 78 MSRF 220
lacji. Partner odpowiedzialny za badanie nie- zw³ocznie informuje firmê o braku mo liwoœci rozwi¹zania danej kwestii za pomoc¹ odpowiednich dzia³añ. (Zob. par. A6-A7) Akceptacja i kontynuacja wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania 12. Partner odpowiedzialny za badanie upewnia siê, e zastosowano odpowiednie procedury dotycz¹ce akceptacji i kontynuacji wspó³pracy z danym klientem oraz zleceñ badania oraz ustala, e sformu³owane w zwi¹zku z tym wnioski s¹ w³aœciwe. (Zob. par. A8-A9) 13. Je eli partner odpowiedzialny za badanie uzyska informacje, które, gdyby by³y mu wczeœniej znane, wp³ynê³yby na odmowê przyjêcia zlecenia badania, niezw³ocznie przekazuje te informacje firmie, aby na tej podstawie firma oraz partner odpowiedzialny za badanie mogli podj¹æ niezbêdne dzia³ania. (Zob. par. A9) Wyznaczenie zespo³u wykonuj¹cego badanie 14. Partner odpowiedzialny za badanie upewnia siê, e zespó³ wykonuj¹cy badanie oraz eksperci wyznaczeni przez bieg³ego rewidenta, którzy nie nale ¹ do zespo³u, maj¹ ³¹cznie odpowiednie kompetencje i umiejêtnoœci, aby: (a) Przeprowadziæ zlecenie badania zgodnie z zawodowymi standardami oraz obowi¹zuj¹cymi wymogami prawnymi i regulacyjnymi oraz (b) Umo liwiæ wydanie sprawozdania bieg³ego rewidenta, które jest odpowiednie w danych okolicznoœciach. (Zob. par. A10-A12) Przeprowadzenie badania Kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania 15. Partner odpowiedzialny za badanie odpowiada za: (a) Wytyczenie kierunku, nadzór i przeprowadzenie badania zgodnie z zawodowymi standardami oraz obowi¹zuj¹cymi wymogami prawnymi i regulacyjnymi (Zob. par. A13-A15, A20) oraz (b) Sporz¹dzenie sprawozdania bieg³ego rewidenta, które jest odpowiednie w danych okolicznoœciach. Przegl¹dy 16. Partner odpowiedzialny za badanie ponosi odpowiedzialnoœæ za przegl¹dy przeprowadzane zgodnie z zasadami i procedurami firmy dotycz¹cymi przegl¹du. (Zob. par. A16-A17, A20) 17. W dacie lub przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta partner odpowiedzialny za badanie upewnia siê, na drodze przeprowadzenia przegl¹du dokumentacji badania oraz dyskusji w gronie zespo³u wykonuj¹cego badanie, e MSRF 220 79
uzyskano wystarczaj¹ce i odpowiednie dowody badania potwierdzaj¹ce sformu³owane wnioski oraz sprawozdanie bieg³ego rewidenta, które bêdzie wydane. (Zob. par. A18-A20) Konsultacje 18. Partner odpowiedzialny za badanie: (a) Przyjmuje odpowiedzialnoœæ za zespó³ wykonuj¹cy badanie podejmuj¹c odpowiednie konsultacje dotycz¹ce trudnych lub spornych spraw. (b) Upewnia siê, e cz³onkowie zespo³u wykonuj¹cego badanie przeprowadzili odpowiednie konsultacje podczas badania, zarówno w ramach zespo³u wykonuj¹cego badanie jak i miêdzy cz³onkami zespo³u a innymi osobami odpowiedniego szczebla z firmy lub spoza niej. (c) Upewnia siê, e rodzaj, zakres i wnioski wynikaj¹ce z takich konsultacji zosta³y uzgodnione z konsultowan¹ stron¹ oraz (d) Stwierdza, e wnioski wynikaj¹ce z takich konsultacji zosta³y udokumentowane i wdro one. (Zob. par. A21-A22) Kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania 19. W przypadku badañ sprawozdañ finansowych jednostek notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych oraz innych zleceñ badania, je eli maj¹ miejsce, w zwi¹zku z którymi firma ustali³a, e konieczne jest przeprowadzenie kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania, partner odpowiedzialny za badanie: (a) Ustala, czy wyznaczono osobê przeprowadzaj¹c¹ kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania. (b) Omawia znacz¹ce sprawy powstaj¹ce w trakcie zlecenia badania, w tym rozpoznane w trakcie kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania, z osob¹ przeprowadzaj¹c¹ kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania oraz (c) Nie datuje sprawozdania bieg³ego rewidenta do czasu zakoñczenia kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania. (Zob. par. A23-A25) 20. Osoba przeprowadzaj¹ca kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania dokonuje oceny znacz¹cych os¹dów wydanych przez zespó³ wykonuj¹cy badanie oraz wniosków wyci¹gniêtych podczas sporz¹dzania sprawozdania bieg³ego rewidenta. Ocena ta obejmuje: (a) Dyskusjê na temat znacz¹cych spraw z partnerem odpowiedzialnym za badanie. (b) Przegl¹d sprawozdañ finansowych i zaproponowanego sprawozdania bieg³ego rewidenta. (c) Przegl¹d wybranej dokumentacji badania dotycz¹cej znacz¹cych os¹dów dokonanych przez zespó³ wykonuj¹cy badanie i sformu³owanych przez niego wniosków oraz 80 MSRF 220
(d) Ocenê wniosków sformu³owanych podczas sporz¹dzania sprawozdania bieg³ego rewidenta i rozwa enie, czy zaproponowane sprawozdanie bieg³ego rewidenta jest odpowiednie. (Zob. par. A26-A27, A29-A31) 21. W przypadku badania sprawozdañ finansowych jednostek notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych osoba przeprowadzaj¹ca kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania w trakcie przeprowadzania kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania rozwa a tak e nastêpuj¹ce czynniki: (a) Ocenê niezale noœci firmy w zwi¹zku z okreœlonym zleceniem badania, przeprowadzon¹ przez zespó³ wykonuj¹cy badanie (b) Czy przeprowadzono odpowiednie konsultacje w zakresie spraw, których dotycz¹ rozbie ne opinie lub innych trudnych lub spornych spraw i jakie wnioski wyci¹gniêto na podstawie przeprowadzonych konsultacji oraz (c) Czy dokumentacja badania objêta przegl¹dem odzwierciedla pracê zwi¹zan¹ z dokonaniem znacz¹cych os¹dów oraz czy potwierdza sformu³owane wnioski. (Zob. par. A28-A31) Rozbie noœæ opinii 22. Je eli w gronie zespo³u wykonuj¹cego badanie lub, tam gdzie ma to zastosowanie, miêdzy partnerem odpowiedzialnym za badanie a osob¹ przeprowadzaj¹c¹ kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania powstaj¹ rozbie ne opinie, zespó³ wykonuj¹cy badanie kieruje siê zasadami i procedurami firmy dotycz¹cymi sposobu podejœcia i rozwi¹zywania rozbie nych opinii. Nadzorowanie 23. Skuteczny system kontroli jakoœci obejmuje nadzorowanie procesu maj¹cego na celu dostarczenie firmie wystarczaj¹cej pewnoœci, e zasady i procedury jej systemu kontroli jakoœci s¹ przydatne, adekwatne i dzia³aj¹ skutecznie. Partner odpowiedzialny za badanie rozwa a wyniki procesu nadzorowania firmy upowszechnione przez ni¹ w ramach najaktualniejszych informacji oraz, jeœli ma to zastosowanie, wyniki procesu nadzorowania innych firm nale ¹cych do sieci a tak e, czy s³aboœci zauwa one w tych informacjach mog¹ wp³yn¹æ na zlecenie badania. (Zob. A32-A34) Dokumentacja 24. Bieg³y rewident zamieszcza w dokumentacji badania 4 : (a) Kwestie rozpoznane w zwi¹zku z przestrzeganiem odpowiednich etycznych wymogów oraz sposób, w jaki zosta³y rozwi¹zane. (b) Wnioski wyci¹gniête w kontekœcie przestrzegania wymogów niezale noœci maj¹cych zastosowanie do zlecenia badania oraz wszelkie odnoœne dyskusje z firm¹ potwierdzaj¹ce te wnioski. 4 MSRF 230 Dokumentacja badania, paragrafy 8-11 oraz paragraf A6. MSRF 220 81
(c) Wnioski wyci¹gniête w zwi¹zku z faktem akceptacji i kontynuacji wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania. (d) Rodzaj i zakres konsultacji oraz wnioski wynikaj¹ce z konsultacji przeprowadzonych podczas zlecenia badania. (Zob. par. A35) 25. Osoba przeprowadzaj¹ca kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania w zwi¹zku z przeprowadzon¹ przez ni¹ kontrol¹ zlecenia badania dokumentuje, e: (a) Przeprowadzono procedury wymagane przez politykê firmy dotycz¹c¹ kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania. (b) Kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania zosta³a zakoñczona w dacie lub przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta oraz (c) Osobie przeprowadzaj¹cej kontrolê nie s¹ znane adne nierozwi¹zane sprawy, które kaza³yby jej s¹dziæ, e znacz¹ce os¹dy wydane przez zespó³ wykonuj¹cy badanie oraz wyci¹gniête przez niego wnioski s¹ nieodpowiednie. *** Zastosowania i inne materia³y objaœniaj¹ce System kontroli jakoœci i rola zespo³u wykonuj¹cego badanie (Zob. par. 2) A1. MSKJ 1 lub krajowe wymogi, je eli s¹ przynajmniej tak samo rygorystyczne, dotycz¹ odpowiedzialnoœci firmy za ustanowienie i stosowanie systemu kontroli jakoœci zleceñ badania. System kontroli jakoœci firmy sk³ada siê z zasad i procedur dotycz¹cych ka dego z nastêpuj¹cych elementów: Obowi¹zków kierownictwa zwi¹zanych z zapewnianiem jakoœci w firmie. Odpowiednich wymogów etycznych. Przyjmowania zleceñ i kontynuacji wspó³pracy z klientem oraz szczególnych zleceñ. Zasobów ludzkich. Przeprowadzenia zlecenia oraz Nadzorowania. Krajowe wymogi dotycz¹ce odpowiedzialnoœci firmy za ustanowienie i stosowanie systemu kontroli jakoœci zleceñ s¹ przynajmniej tak samo rygorystyczne jak MSKJ 1, je eli dotycz¹ wszystkich elementów, o których mówi niniejszy paragraf oraz zobowi¹zuj¹ firmê do realizacji celów okreœlonych wymogami zawartymi w MSKJ 1. Poleganie na systemie kontroli jakoœci firmy (Zob. par. 4) A2. O ile informacje dostarczane przez firmê lub przez inne strony nie sugeruj¹ czegoœ przeciwnego, zespó³ wykonuj¹cy badanie mo e polegaæ na systemie kontroli jakoœci firmy w odniesieniu, na przyk³ad, do: 82 MSRF 220
Kompetencji personelu poprzez jego rekrutacjê i formalne szkolenie. Niezale noœci poprzez gromadzenie i komunikowanie odpowiednich informacji dotycz¹cych niezale noœci. Podtrzymywania wspó³pracy z klientem poprzez systemy akceptacji i kontynuacji wspó³pracy. Przestrzegania obowi¹zuj¹cych wymogów prawnych i regulacyjnych poprzez proces nadzorowania. Odpowiedzialnoœæ kierownictwa za jakoœæ badañ (Zob. par. 8) A3. Dzia³ania oraz odpowiednie informacje przekazywane innym cz³onkom zespo³u wykonuj¹cego badanie przez partnera odpowiedzialnego za badanie, który przyjmuje odpowiedzialnoœæ za ca³oœciow¹ jakoœæ ka dego zlecenia badania, podkreœlaj¹: (a) Znaczenie jakoœci badania w zwi¹zku z: (i) Wykonywaniem pracy, która spe³nia zawodowe standardy oraz obowi¹zuj¹ce wymogi prawne i regulacyjne. (ii) Przestrzeganiem zasad i procedur kontroli jakoœci firmy. (iii) Sporz¹dzaniem sprawozdania bieg³ego rewidenta, które jest odpowiednie w danych okolicznoœciach. (iv) Zdolnoœci¹ zespo³u wykonuj¹cego badanie do zg³oszenia swoich w¹tpliwoœci bez obawy poniesienia kary oraz (b) Fakt, e jakoœæ ma kluczowe znaczenie przy wykonywaniu zleceñ badania. Odpowiednie wymogi etyczne Przestrzeganie odpowiednich wymogów etycznych (Zob. par. 9) A4. Kodeks etyki IFAC ustala podstawowe zasady etyki zawodowej, które obejmuj¹: (a) Uczciwoœæ. (b) Obiektywizm. (c) Kompetencje zawodowe i nale yt¹ starannoœæ. (d) Zachowanie tajemnicy oraz (e) Profesjonaln¹ postawê. Definicja firmy *, sieci, i firmy nale ¹cej do sieci (Zob. Par. 9-11) * Uw. t³um.: Firma audytorska (w skrócie zwana równie firm¹ ang. firm) jest to, w myœl polskich przepisów, podmiot uprawniony do badania sprawozdañ finansowych. MSRF 220 83
A5. Definicje firmy, sieci i firm nale ¹cych do sieci znajduj¹ce siê w odpowiednich wymogach etycznych mog¹ ró niæ siê od tych zawartych w niniejszym standardzie. Na przyk³ad Kodeks etyki IFAC definiuje firmê * w nastêpuj¹cy sposób: (a) Osoba fizyczna prowadz¹ca dzia³alnoœæ, spó³ka lub korporacja zawodowych ksiêgowych. (b) Jednostka kontroluj¹ca podmiot, o którym mowa w pkt (a), poprzez strukturê w³asnoœciow¹, zarz¹dzania lub w inny sposób oraz (c) Jednostka kontrolowana przez podmiot, o którym mowa w pkt (a), poprzez strukturê w³asnoœciow¹, zarz¹dzania lub w inny sposób. Kodeks etyki IFAC dostarcza równie wytycznych dotycz¹cych terminów sieæ, i firma nale ¹ca do sieci. W celu spe³nienia wymogów zawartych w paragrafach 9-11 definicje u yte w odpowiednich wymogach etycznych maj¹ zastosowanie w zakresie, w jakim s¹ niezbêdne dla interpretacji tych wymogów etycznych. Zagro enia dla niezale noœci (Zob. par. 11(c)) A6. Partner odpowiedzialny za badanie mo e w zwi¹zku z wykonywaniem zlecenia badania rozpoznaæ zagro enie dla niezale noœci, którego wyeliminowanie lub zredukowanie do akceptowalnego poziomu za pomoc¹ zabezpieczeñ mo e nie byæ mo liwe. W takim przypadku, zgodnie z wymogiem paragrafu 11(c), partner odpowiedzialny za badanie informuje o tym odpowiedni¹(e) osobê(y) z firmy, aby ustaliæ w³aœciwe dzia³ania, które mog¹ polegaæ na wyeliminowaniu dzia³alnoœci lub posiadanych udzia³ów rodz¹cych zagro enie lub wycofaniu siê z realizacji zlecenia badania, je eli jest to dopuszczalne w œwietle obowi¹zuj¹cego prawa lub regulacji. Uwagi szczególne dotycz¹ce jednostek sektora publicznego A7. Przepisy ustawowe mog¹ okreœlaæ zabezpieczenia przed utrat¹ niezale noœci bieg³ych rewidentów sektora publicznego. Jednak e biegli rewidenci dzia³aj¹cy w sektorze publicznym lub firmy przeprowadzaj¹ce badania w sektorze publicznym w imieniu bieg³ych rewidentów mog¹ byæ zobowi¹zani, w zale noœci od warunków mandatu badania w danym systemie prawnym, do dostosowania swego podejœcia, aby zachowaæ zgodnoœæ z duchem zapisów paragrafu 11. Mo e to polegaæ, jeœli mandat badania bieg³ego rewidenta sektora publicznego nie zezwala na wycofanie siê ze zlecenia, na ujawnieniu w sprawozdaniu zaistnia³ych okolicznoœci, które gdyby wyst¹pi³y w sektorze prywatnym, doprowadzi³yby do wycofania siê bieg³ego rewidenta z badania. Akceptacja i kontynuacja wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania (Zob. par. 12) A8. MSKJ 1 wymaga, aby firma przed przyjêciem zlecenia od nowego klienta uzyska³a informacje, które uznaje za niezbêdne w danych okolicznoœciach do pod- * Uw. t³um.: Firma audytorska (w skrócie zwana równie firm¹ ang. firm) jest to, w myœl polskich przepisów, podmiot uprawniony do badania sprawozdañ finansowych. 84 MSRF 220
jêcia decyzji o kontynuacji dotychczasowego zlecenia oraz rozwa enia przyjêcia nowego zlecenia od dotychczasowego klienta 5. Takie informacje jak poni sze pomagaj¹ partnerowi odpowiedzialnemu za badanie ustaliæ, czy wnioski dotycz¹ce akceptacji i kontynuacji wspó³pracy z klientem oraz zlecenia badania s¹ odpowiednie: Uczciwoœæ g³ównych w³aœcicieli, kluczowego kierownictwa oraz osób sprawuj¹cych nadzór nad jednostk¹. Czy zespó³ wykonuj¹cy badanie jest kompetentny do przeprowadzenia badania i czy posiada odpowiednie umiejêtnoœci, w tym czas i œrodki. Czy firma oraz zespó³ wykonuj¹cy badanie potrafi¹ przestrzegaæ stosowne etyczne wymogi oraz Znacz¹ce sprawy, które powsta³y w trakcie realizacji bie ¹cych lub wczeœniejszych zleceñ badania oraz ich wp³yw na kontynuacjê wspó³pracy z klientem. Uwagi szczególne dotycz¹ce jednostek sektora publicznego (Zob. par. 12-13) A9. W sektorze publicznym biegli rewidenci mog¹ byæ wyznaczani zgodnie z procedurami ustawowymi. W zwi¹zku z tym niektóre wymogi i rozwa ania dotycz¹ce akceptacji i kontynuacji wspó³pracy z klientem oraz zleceñ badania, przedstawione w paragrafie 12, 14 i A8, mog¹ nie byæ odpowiednie. Tym niemniej informacje zebrane na skutek opisanego procesu mog¹ byæ wartoœciowe dla bieg³ych rewidentów sektora publicznego w zwi¹zku z przeprowadzan¹ przez nich ocen¹ ryzyka oraz wype³nianiem obowi¹zków sprawozdawczych. Wyznaczenie zespo³u wykonuj¹cego badanie (Zob. par. 14) A10. W sk³ad zespo³u wykonuj¹cego badanie mo e wchodziæ tak e zaanga owana lub zatrudniona przez firmê osoba posiadaj¹ca specjalistyczn¹ wiedzê w okreœlonej dziedzinie rachunkowoœci lub rewizji finansowej, która przeprowadza procedury badania dotycz¹ce zlecenia. Jednak e osoby posiadaj¹cej tak¹ wiedzê nie uznaje siê za cz³onka zespo³u wykonuj¹cego badanie, je eli udzia³ tej osoby w badaniu polega jedynie na udzielaniu konsultacji. Konsultacjom poœwiêcono paragraf 18 oraz paragrafy A21-A22. A11. Rozwa aj¹c odpowiednie kompetencje i umiejêtnoœci, których posiadania oczekuje siê od zespo³u jako ca³oœci, partner odpowiedzialny za badanie bierze pod uwagê takie sprawy zwi¹zane z zespo³em jak: Zrozumienie i praktyczne doœwiadczenie w zakresie realizacji zleceñ o podobnym charakterze i z³o onoœci, zdobyte w drodze odpowiedniego szkolenia i praktyki. Zrozumienie zawodowych standardów oraz obowi¹zuj¹cych wymogów prawnych i regulacyjnych. 5 MSKJ 1, paragraf 27(a). MSRF 220 85
Wiedza merytoryczna, w tym dotycz¹ca technologii informatycznej i specjalistycznych obszarów rachunkowoœci i rewizji finansowej. Wiedza na temat odnoœnych bran, w których klient prowadzi sw¹ dzia³alnoœæ. Zdolnoœæ do dokonania profesjonalnego os¹du. Zrozumienie zasad i procedur dotycz¹cych kontroli jakoœci firmy. Uwagi szczególne dotycz¹ce jednostek sektora publicznego A12. W sektorze publicznym dodatkowe kompetencje mog¹ obejmowaæ umiejêtnoœci niezbêdne do spe³nienia warunków instrukcji (mandatu badania) w danym systemie prawnym. Takie kompetencje mog¹ obejmowaæ zrozumienie maj¹cych zastosowanie ustaleñ dotycz¹cych sprawozdawczoœci, w tym sprawozdawczoœæ do organu ustawodawczego lub innego organu zarz¹dzaj¹cego lub sprawozdawczoœæ w interesie publicznym. Szerszy zakres mandatu badania w sektorze publicznym mo e obejmowaæ na przyk³ad niektóre aspekty przeprowadzania badania lub kompleksow¹ ocenê zgodnoœci z wymogami prawa, regulacjami lub innymi przepisami oraz zapobiegania i wykrywania oszustwa i korupcji. Przeprowadzenie badania Kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania (Zob. par. 15(a)) A13. Kierowanie zespo³em wykonuj¹cym badanie obejmuje poinformowanie cz³onków zespo³u o takich sprawach, jak: Ich odpowiedzialnoœæ, w tym obowi¹zek przestrzegania odpowiednich wymogów etycznych oraz zaplanowanie i przeprowadzenie badania z zachowaniem zawodowego sceptycyzmu, czego wymaga MSRF 200 6. Odpowiedzialnoœæ poszczególnych partnerów, je eli w przeprowadzaniu zlecenia badania bierze udzia³ wiêcej ni jeden partner. Cele pracy wymagaj¹cej wykonania. Rodzaj dzia³alnoœci gospodarczej jednostki. Sprawy powi¹zane z ryzykiem. Mog¹ce siê pojawiæ problemy. Szczegó³owe podejœcie do przeprowadzenia zlecenia. Dyskusje miêdzy cz³onkami zespo³u wykonuj¹cego badanie pozwalaj¹ mniej doœwiadczonym cz³onkom zespo³u na zadawanie pytañ bardziej doœwiadczonym cz³onkom zespo³u, dziêki czemu w zespole mo e zaistnieæ w³aœciwa komunikacja. 6 MSRF 200 Ogólne cele niezale nego bieg³ego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej, paragraf 15. 86 MSRF 220
A14. Odpowiednia praca w zespole oraz szkolenia pomagaj¹ mniej doœwiadczonym cz³onkom zespo³u wykonuj¹cego badanie w lepszym zrozumieniu celów wyznaczonej pracy. A15. Nadzór obejmuje takie sprawy, jak: Œledzenie postêpów realizacji zlecenia badania. Rozwa enie kompetencji i umiejêtnoœci poszczególnych cz³onków zespo³u wykonuj¹cego badanie oraz tego, czy posiadaj¹ wystarczaj¹c¹ iloœæ czasu do wykonania pracy, czy rozumiej¹ instrukcje oraz czy praca jest wykonywana zgodnie z zaplanowanym podejœciem do zlecenia badania. Przegl¹dy Rozwa enie znacz¹cych spraw pojawiaj¹cych siê w trakcie realizacji zlecenia badania, rozwa enie ich znaczenia i odpowiednie zmodyfikowanie zaplanowanego podejœcia. Zidentyfikowanie w trakcie zlecenia badania spraw wymagaj¹cych konsultacji b¹dÿ rozwa enia przez bardziej doœwiadczonych cz³onków zespo³u wykonuj¹cego badanie. Odpowiedzialnoœæ zwi¹zana z przegl¹dem (Zob. par. 16) A16. W myœl MSKJ 1 zasady i procedury zwi¹zane z odpowiedzialnoœci¹ firmy za przegl¹d opieraj¹ siê na zasadzie, e bardziej doœwiadczeni cz³onkowie zespo³u wykonuj¹cego badanie dokonuj¹ przegl¹du pracy wykonanej przez mniej doœwiadczonych cz³onków 7. A17. Przegl¹d obejmuje na przyk³ad rozwa enie, czy: Praca zosta³a wykonana zgodnie ze standardami zawodowymi oraz obowi¹zuj¹cymi wymogami prawnymi i regulacyjnymi. Wskazano na znacz¹ce sprawy, które bêd¹ przedmiotem dalszych rozwa- añ. Przeprowadzono odpowiednie konsultacje a wyci¹gniête wnioski zosta³y udokumentowane i wdro one. Istnieje potrzeba, zrewidowania rodzaju, czasu przeprowadzenia oraz zakresu wykonanej pracy. Wykonana praca potwierdza wyci¹gniête wnioski i jest odpowiednio udokumentowana. Uzyskane dowody s¹ wystarczaj¹ce i odpowiednie dla potwierdzenia sprawozdania bieg³ego rewidenta oraz Cele zastosowanych procedur zlecenia zosta³y osi¹gniête. 7 MSKJ 1, paragraf 33. MSRF 220 87
Przegl¹d pracy wykonanej przez partnera odpowiedzialnego za badanie (Zob. par. 17) A18. Przeprowadzane terminowo przegl¹dy poni szych elementów przez partnera odpowiedzialnego za badanie na odpowiednich etapach zlecenia badania zapewniaj¹, e znacz¹ce sprawy s¹ na czas i zgodnie z intencj¹ partnera rozwi¹zywane w dacie lub przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta: Krytyczne obszary wymagaj¹ce os¹du, szczególnie te, które odnosz¹ siê do trudnych lub spornych spraw rozpoznanych podczas zlecenia badania. Znacz¹ce ryzyka oraz Inne obszary, które partner odpowiedzialny za badanie uznaje za wa ne. Partner odpowiedzialny za badanie nie musi dokonywaæ przegl¹du ca³ej dokumentacji badania ale mo e to uczyniæ. Jednak zgodnie z wymogami MSRF 230 partner dokumentuje zakres i czas przegl¹dów 8. A19. Partner, który przejmuje badanie w trakcie trwania zlecenia, aby móc przej¹æ obowi¹zki partnera odpowiedzialnego za badanie stosuje procedury z paragrafu 18A do przegl¹du pracy wykonanej do daty zmiany partnera. Uwagi szczególne dotycz¹ce korzystania z us³ug cz³onka zespo³u wykonuj¹cego badanie, posiadaj¹cego wiedzê w okreœlonej dziedzinie rachunkowoœci lub rewizji finansowej (Zob. par. 15-17) A20. Je eli korzysta siê z us³ug cz³onka zespo³u wykonuj¹cego badanie posiadaj¹cego wiedzê w okreœlonej dziedzinie rachunkowoœci lub rewizji finansowej, kierowanie, nadzór i przegl¹d pracy tego cz³onka zespo³u wykonuj¹cego badanie mo e obejmowaæ takie sprawy, jak: Ustalenie z tym cz³onkiem rodzaju, zakresu i celów jego pracy oraz odnoœnych zadañ, rodzaju, czasu i zakresu komunikowania siê z innymi cz³onkami zespo³u wykonuj¹cego badanie. Ocenê adekwatnoœci pracy tego cz³onka w tym wa noœci i racjonalnoœci ustaleñ lub wniosków oraz ich spójnoœci z innymi dowodami badania. Konsultacje (Zob. par. 18) A21. Efektywne konsultacje w sprawach merytorycznych, etycznych i innych w ramach firmy lub, tam gdzie ma to zastosowanie, poza firm¹ mo na uzyskaæ, gdy osoby konsultowane: Pozna³y wszystkie wa ne fakty, które umo liwi¹ im udzielenie uzasadnionej porady oraz Posiadaj¹ odpowiedni¹ wiedzê, wysok¹ pozycjê zawodow¹ i doœwiadczenie. 8 MSRF 230, paragraf 9(c). 88 MSRF 220
A22. Mo e byæ w³aœciwe, aby zespó³ wykonuj¹cy badanie skorzysta³ z konsultacji poza firm¹, je eli na przyk³ad firma nie posiada odpowiednich wewnêtrznych zasobów. Mo e skorzystaæ z us³ug doradczych dostarczanych przez inne firmy, organizacje zawodowe b¹dÿ regulacyjne lub organizacje komercyjne œwiadcz¹ce odnoœne us³ugi z zakresu kontroli jakoœci. Kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania Zakoñczenie kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta (Zob. par. 19(c)) A23. MSRF 700 wymaga, aby sprawozdanie bieg³ego rewidenta nie nosi³o daty wczeœniejszej ni data uzyskania przez bieg³ego rewidenta wystarczaj¹cych i odpowiednich dowodów badania, na podstawie których mo e wydaæ opiniê o sprawozdaniach finansowych 9. W przypadku badania sprawozdañ finansowych jednostek notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych lub kiedy zlecenie spe³nia kryteria kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania, kontrola taka pomaga bieg³emu rewidentowi ustaliæ, czy uzyskano wystarczaj¹ce i odpowiednie dowody badania. A24. Przeprowadzaj¹c kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania czyni siê to terminowo i na odpowiednich etapach zlecenia w taki sposób, aby znacz¹ce sprawy mog³y byæ w dacie lub przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta niezw³ocznie rozwi¹zane i zgodnie z intencj¹ osoby przeprowadzaj¹cej kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania. A25. Zakoñczenie kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania oznacza spe³nienienie przez osobê przeprowadzaj¹c¹ kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania wymogów paragrafów 20-21 oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, zgodnoœæ z paragrafem 22. Dokumentacja kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania mo e zostaæ skompletowana po dacie sprawozdania bieg³ego rewidenta w zwi¹zku z gromadzeniem koñcowych akt badania. MSR 230 okreœla wymogi i wytyczne w tej dziedzinie 10. Rodzaj, zakres i czas przeprowadzenia kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania (Zob. par. 20) A26. Wyczulenie na zmiany okolicznoœci umo liwia partnerowi odpowiedzialnemu za badanie rozpoznanie sytuacji, w których kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania jest konieczna mimo, i na pocz¹tku zlecenia taka kontrola nie by³a wymagana. A27. Zakres kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania mo e zale eæ, miêdzy innymi, od z³o onoœci zlecenia, czy jednostka jest notowana na gie³dzie papierów wartoœciowych oraz ryzyka, e sprawozdanie bieg³ego rewidenta mo e nie byæ odpowiednie w danych okolicznoœciach. Przeprowadzenie kontroli jakoœci 9 MSRF 700 Formu³owanie opinii i sprawozdanie na temat sprawozdañ finansowych, paragraf 41. 10 MSRF 230, paragrafy 14-16. MSRF 220 89
wykonania zlecenia badania nie zmniejsza odpowiedzialnoœci partnera za samo badanie i jego przeprowadzenie. Kontrola jakoœci wykonania zlecenia badania w jednostkach notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych (Zob. par. 21) A28. Inne sprawy wa ne dla oceny os¹dów dokonanych przez zespó³ wykonuj¹cy badanie, które mog¹ zostaæ uwzglêdnione podczas kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania jednostki notowanej na gie³dzie papierów wartoœciowych obejmuj¹: Znacz¹ce ryzyka rozpoznane podczas badania zgodnie z MSRF 315 11 oraz reakcje na te ryzyka zgodnie z MSRF 330 12, w tym ocenê i reakcjê zespo³u wykonuj¹cego badanie na ryzyko oszustwa zgodnie z MSRF 240 13. Os¹dy, w szczególnoœci dotycz¹ce istotnoœci i znacz¹cego ryzyka. Znaczenie oraz rodzaj skorygowanych i nieskorygowanych zniekszta³ceñ rozpoznanych podczas badania. Zagadnienia, o których nale y poinformowaæ kierownictwo oraz osoby sprawuj¹ce nadzór oraz, tam gdzie to odpowiednie, inne strony takie, jak organy regulacyjne. Powy sze sprawy, zale nie od okolicznoœci, mog¹ równie mieæ zastosowanie do kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania sprawozdañ finansowych innych jednostek. Rozwa ania szczególne dotycz¹ce mniejszych jednostek (Zob. par. 20-21) A29. Obowi¹zek przeprowadzania kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania dotyczy, oprócz jednostek notowanych na gie³dzie papierów wartoœciowych, zleceñ badania spe³niaj¹cych kryteria okreœlone przez firmê, która poddaje zlecenia kontrolom jakoœci ich wykonania. W niektórych przypadkach adne ze zleceñ badania firmy mo e nie spe³niaæ kryteriów przeprowadzenia takiej kontroli. Uwagi szczególne dotycz¹ce jednostek sektora publicznego (Zob. par. 20-21) A30. W sektorze publicznym ustawowo wyznaczony bieg³y rewident (na przyk³ad generalny bieg³y rewident lub inna odpowiednio wykwalifikowana osoba wybrana w jego imieniu) mo e wystêpowaæ w roli równorzêdnej do roli partnera odpowiedzialnego za badanie, na którym spoczywa ca³oœciowa odpowiedzialnoœæ za badania w sektorze publicznym. W takich okolicznoœciach, tam gdzie ma to zastosowanie, wybieraj¹c osobê przeprowadzaj¹c¹ kontrolê jakoœci wykonania zlecenia badania bierze siê pod uwagê jej niezale noœæ od badanej jednostki oraz zdolnoœæ do przeprowadzenia obiektywnej oceny. 11 MSRF 315 Rozpoznanie i ocena ryzyka istotnego zniekszta³cenia dziêki poznaniu jednostki i jej otoczenia. 12 MSRF 330 Dostosowanie postêpowania bieg³ego rewidenta do oceny ryzyka. 13 MSRF 240 Odpowiedzialnoœæ bieg³ego rewidenta podczas badania sprawozdañ finansowych dotycz¹ca oszustw. 90 MSRF 220
A31. Jednostki, o których mowa w paragrafie 21 i 28A nie wystêpuj¹ powszechnie w sektorze publicznym. Mog¹ jednak e wystêpowaæ innego rodzaju jednostki sektora publicznego, które s¹ znacz¹ce ze wzglêdu na wielkoœæ, z³o onoœæ lub inne aspekty interesu publicznego i dlatego posiadaj¹ce szerokie grono interesariuszy. Do przyk³adów takich jednostek zalicza siê korporacje bêd¹ce w³asnoœci¹ pañstwa lub jednostki u ytku publicznego. Ci¹g³e zmiany zachodz¹ce w sektorze publicznym mog¹ równie prowadziæ do powstawania nowych rodzajów znacz¹cych jednostek. Nie ma adnych sta³ych i obiektywnych kryteriów, w oparciu o które mo na ustaliæ, które jednostki s¹ znacz¹ce. Tym niemniej biegli rewidenci oceniaj¹, które jednostki mog¹ byæ na tyle znacz¹ce, aby konieczne by³o przeprowadzenie kontroli jakoœci wykonania zlecenia badania. Nadzorowanie (Zob. par. 23) A32. MSKJ 1 wymaga, aby firma stworzy³a proces nadzorowania, który zapewni uzyskanie wystarczaj¹cej pewnoœci, e zasady i procedury dotycz¹ce systemu kontroli jakoœci s¹ przydatne, adekwatne i dzia³aj¹ skutecznie 14. A33. Analizuj¹c s³aboœci, które mog¹ wp³yn¹æ na zlecenie badania, partner odpowiedzialny za badanie mo e uwzglêdniæ œrodki podjête przez firmê w celu naprawienia sytuacji, które partner uzna za wystarczaj¹ce w kontekœcie badania. A34. S³aboœæ systemu kontroli jakoœci firmy nie musi oznaczaæ, e dane zlecenie badania nie zosta³o przeprowadzone zgodnie z zawodowymi standardami oraz obowi¹zuj¹cymi wymogami prawnymi i regulacyjnymi lub e sprawozdanie bieg³ego rewidenta by³o nieodpowiednie. Dokumentacja Dokumentacja przeprowadzonych konsultacji (Zob. par. 24(d)) A35. Dokumentacja obrazuj¹ca prowadzone z innymi profesjonalistami konsultacje w sprawach trudnych lub spornych, która jest wystarczaj¹co pe³na i szczegó³owa, pomaga w zrozumieniu: Sprawy bêd¹cej przedmiotem konsultacji oraz Wyników konsultacji, w tym wszelkich podjêtych decyzji, podstawy podjêcia tych decyzji oraz sposobu, w jaki zosta³y wdro one. 14 MSKJ 1, paragraf 48. MSRF 220 91