Definicja urodzenia żywego

Urodzenia

Definicja urodzenia żywego Aktualnie w Polsce obowiązują definicje rekomendowane przez WHO, wprowadzone 1 lipca 1994 roku: Żywe urodzenie to całkowite wydalenie lub wydobycie noworodka z ustroju matki, niezależnie od czasu trwania ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu oddycha bądź wykazuje inne oznaki życia, takie jak: czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli (mięśni szkieletowych) bez względu na to, czy sznur pępowiny został przecięty lub łożysko zostało oddzielone; każdy taki noworodek jest uważany za żywo urodzonego.

Definicja urodzenia martwego Martwe urodzenie (zgon płodu) to zgon następujący przed całkowitym jego wydaleniem lub wydobyciem z ustroju matki niezależnie od czasu trwania ciąży. O zgonie świadczy to, że po takim oddzieleniu płód nie oddycha, ani nie wykazuje znaków życia, takich jak: czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli (mięśni szkieletowych).

Odsetek urodzeń żywych w Polsce w latach 1970-2014 100,0 99,0 98,0 97,0 96,0 Ogółem Chłopcy Dziewczynki 95,0 94,0 93,0 92,0 91,0 90,0 1970 1980 1990 2000 2010 2013 2014

Odsetek urodzeń żywych w Polsce w latach 1970-2014 99,6 99,5 99,4 99,3 Miasta Wieś 99,2 99,1 99,0 98,9 98,8 98,7 1970 1980 1990 2000 2010 2013 2014

Odsetek urodzeń żywych w Polsce w latach 1980-2013 99,7 99,6 99,5 Chłopcy miasta Dziewczynki miasta Chłopcy wieś Dziewczynki wieś 99,4 99,3 99,2 99,1 1980 1990 2000 2010 2013

Poród i poronienie Całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki produktu poczęcia, po ciąży trwającej minimum od 22 do 28 tygodnia (WHO zaleca 28 tygodni). Jest to okres ciąży, po upływie którego normalnie ukształtowany płód uważa się za zdolny do życia poza ciałem matki. Poronieniem nazywa się wcześniejsze wydalenie płodu. Poronienie może być samoistne lub sztuczne (sztuczne przerwanie ciąży). Poród może być pojedynczy lub wieloraki.

Urodzenia pozamałżeńskie Kategorię urodzeń małżeńskich ustala przepis z kodeksu rodzinnegoopiekuńczego: Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Jeśli brak jest takich przesłanek, urodzenie zostaje zaliczone do pozamałżeńskich.

Miasta Wieś 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1985 1980 1975 1970 Urodzenia pozamałżeńskie w Polsce w latach 1970-2014 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0

Proporcja urodzeń małżeńskich i pozamałżeńskich w Polsce w latach 1970-2014 100% 95% 5% 5% 5% 5% 6% 7% 7% 8% 9% 9% 10% 11% 12%12% 12% 90% 13% 14% 16% 17% 18% 19% 19% 20% 20% 21% 21% 22% 85% 23% 24% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% Małżeńskie Pozamałżeńskie 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1985 1980 1975 1970 0%

Odsetek urodzeń pozamałżeńskich w Polsce w latach 1970-2014 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Odsetek zamieszkujących W związkach nieformalnych: 26,5 25,7 23,1 NSP 1988 1,2% NSP 2002 2,2% NSP 2011 4,2% 20,59 23,4 20,2 24,2 21 17,04 Wieś Miasta Ogółem 14,8 12,1 8,8 7,8 4,4 5 5,7 1970 6,2 5,2 4,8 4,2 1980 4,4 1990 2000 2010 2013 2014

Źródło: P. Szukalski - Urodzenia pozamałżeńskie w Polsce Demografia i Gerontologia Społeczna Biuletyn Informacyjny 2013, Nr 8

Urodzenia pozamałżeńskie w Europie w latach 1997 2007 (Eurostat)

Odsetek urodzeń pozamałżeńskich w roku 2009 (Eurostat)

Liczba urodzeń w latach 1946-2014 (w tys.) 1955 794 tys. Ogółem 1983 724 tys. Miasta 800 750 Wieś 1967 522 tys. 700 650 600 2003 351 tys. 2009 418 tys. 550 500 450 400 350 300 2014 375 tys. 250 200 150 100 50 14 12 2010 08 06 04 02 2000 98 96 94 92 1990 88 86 84 82 1980 78 76 74 72 1970 68 66 64 62 1960 58 56 54 52 1950 48 46 0

Małżeństwa Rozwody Urodzenia 2014 2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1998 1996 1994 1992 1990 1988 1986 1984 1982 1980 1978 1976 1974 1972 1970 1968 1966 1964 1962 1960 1958 1956 1954 1952 1950 1948 1946 tysiące 900,0 Urodzenia, małżeństwa i rozwody w Polsce w latach 1946-2014 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0

Małżeństwa Rozwody Urodzenia 2014 2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1998 1996 1994 1992 1990 1988 1986 1984 1982 1980 1978 1976 1974 1972 1970 1968 1966 1964 1962 1960 1958 1956 1954 1952 1950 1948 1946 tysiące 450,0 Urodzenia, małżeństwa i rozwody w miastach w Polsce w latach 1946-2014 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0

Małżeństwa Rozwody Urodzenia 2014 2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1998 1996 1994 1992 1990 1988 1986 1984 1982 1980 1978 1976 1974 1972 1970 1968 1966 1964 1962 1960 1958 1956 1954 1952 1950 1948 1946 tysiące 500,0 Urodzenia, małżeństwa i rozwody na wsi w Polsce w latach 1946-2014 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0

300000 Urodzenia w Polsce wg wieku matki 290000 280000 270000 260000 250000 240000 230000 220000 1980 210000 1990 200000 190000 2000 180000 2010 170000 2014 160000 150000 140000 130000 120000 110000 100000 90000 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 19 lat i mniej 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45 lat i więcej

Rodność Przez pojęcie rodność należy rozumieć natężenie urodzeń w badanej zbiorowości w określonym czasie. Współczynnik urodzeń (rodności) to stosunek liczby urodzeń żywych z badanej zbiorowości do liczby ludności do niej zaliczonej Gdzie: Wu współczynnik urodzeń Ut liczba urodzeń w okresie t Lt liczba ludności według stanu w połowie badanego okresu t lub średnia liczba ludności w okresie t C constans (1000)

Współczynnik urodzeń w Polsce w latach 1946 2014 33,0 31,0 29,0 27,0 25,0 21,0 19,0 17,0 15,0 13,0 11,0 9,0 Ogółem Miasta Wieś 14 12 2010 08 06 04 02 2000 98 96 94 92 1990 88 86 84 82 1980 78 76 74 72 1970 68 66 64 62 1960 58 56 54 52 1950 48 7,0 46 na 1000 ludności 23,0

Współczynniki urodzeń na świecie dla lat 2007-2011 (World Bank)

Współczynniki urodzeń w krajach europejskich w roku 2014 (Eurostat)

Współczynniki urodzeń w Europie w roku 2011 (na 1000 ludności)

Płodność Płodność to natężenie urodzeń w badanej populacji kobiet będącej w wieku rozrodczym. Miernikiem płodności jest współczynnik płodności. Wyraża średnią liczbę dzieci urodzonych w ciągu badanego okresu przypadającą na 1000 kobiet w wieku rozrodczym. Gdzie: Wpł współczynnik płodności K15-49 stan liczebny kobiet w wieku 15-49 lat w połowie badanego okresu lub średnia liczba w okresie t C constans (100 lub 1000)

Płodność Wyraźne różnice w natężeniu urodzeń występujące w poszczególnych rocznikach wieku rozrodczego kobiet sprawiają, iż ogólny współczynnik płodności jest miarą zbyt surową i przydatność dla pogłębionych analiz jest ograniczona. Dlatego obliczane są również specyficzne (cząstkowe, grupowe) współczynniki płodności. Powszechnie stosuje się grupowanie urodzeń wg poszczególnych roczników lub pięcioletnich grup wieku rozrodczego kobiet.

Przykład cząstkowego współczynnika płodności Wpł. 15-19 współczynnik płodności dla grupy wiekowej 15-19 lat Ut 15-19 liczba urodzeń wśród kobiet w wieku 15-19 lat w okresie t K15-19 liczba kobiet w wieku 15 19 lat

Współczynniki płodności ogólnej w Polsce w latach 1980-2014 na 1000 kobiet 100 Miasta Ogółem Wieś 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1980 1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

200,0 Współczynniki płodności według wieku matek w Polsce w latach 1960 2014 180,0 1960 1980 160,0 1990 140,0 2000 na 1000 kobiet 120,0 2014 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49

Urodzenia żywe na 1000 kobiet w grupach wieku w latach 1960-2014 200 180 160 140 na 1000 kobiet 120 100 80 60 40 20 0 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49

180,0 160,0 140,0 120,0 1960 1965 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 na tysiąc kobiet Urodzenia żywe na 1000 kobiet w grupach wieku w latach 1960-2014 MIASTA 200,0 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0

220,0 200,0 180,0 160,0 1960 1965 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 na 1000 kobiet Urodzenia żywe na 1000 kobiet w grupach wieku w latach 1960-2014 WIEŚ 260,0 240,0 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0

Cząstkowe współczynniki płodności dla wsi gdy cząstkowe współczynniki płodności dla miast wynoszą 100 300 250 200 1980 2013 150 100 50 0 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49

Urodzenia żywe według kolejności

Urodzenia żywe według kolejności urodzenia dziecka w latach 1980-2010

Struktura urodzeń żywych według kolejności i wykształcenia matek w Polsce w 2010 r. (w % ogółu urodzeń żywych przez matki z danym poziomem wykształcenia)

Dziękuję za uwagę

Zagadnienia do egzaminu 1. Czym różni się urodzenie żywe od martwego? 2. Jaki jest obecnie odsetek urdzeń żywych w Polsce? 3. Czym się różni poród od poronienia? 4. Kiedy mamy do czynienia z urodzeniem pozamałżeńskim? 5. Jaki procent urodzeń w 2014 roku to urodzenia pozałżeńskie? 6. W jakiej grupie wiekowej matek urodzenia pozamałżeńskie są najczęstsze? 7. Urodzenia pozamałżeńskie na wsi i w mieście w Polsce- gdzie częstsze? 8. Urodzenia pozamałżeńskie regiony Polski - gdzie najczęstsze? 9. Liczba urodzeń w Polsce w 1983 i 2014 roku 10. Czym jest rodność, za pomocą jakiego współczynnika się ją mierzy? Budowa współczynnika? 11. Współczynnik rodności w Polsce - ile wyniósł w 2014 roku? 12. Czym jest płodność i jak się ją mierzy? Ile wynosi współczynnik płodności w 2014 roku? 13. Opisz i zinterpretuj slajd 35 i 36.