DAILY INSTRUKCJE DLA FIRM ZABUDOWUJĄCYCH

DAILY INSTRUKCJE DLA FIRM ZABUDOWUJĄCYCH L I G H T R A N G E WYDANIE 2010

Wydawca: IVECO S.p.A. Technical Application Strada delle Cascinette, 424/34 10156 Torino (TO) - Italy www.iveco.com Publikacja wyprodukowana dla IVECO przez SATIZ TECHNICAL PUBLISHING c/o Iveco - Customer Service Lungo Stura Lazio, 15 10156 Turin - Italy Numer publikacji 603.95.037 - wydanie drugie 02/2010

DAILY Instrukcje dla firm zabudowujących. Numer publikacji 603.95.037 - wydanie drugie Stan - 02/2010 WYKAZ AKTUALIZACJI Rozdział Punkt Opis Data aktualizacji 1 Dodano rozdział 1 Luty 2010 2 Dodano rozdział 2 Luty 2010 3 Dodano rozdział 3 Luty 2010 4 4.2 4.6.2.3 Zmieniono treść Luty 2010 5 5.2.3 Zmieniono tabele 5.4 5.5 Zmieniono rysunek 5.7 Luty 2010 Dodatek A Dodano Dodatek A Luty 2010 Dodatek B Dodano Dodatek B Luty 2010 2 2.1.1 2.3.1 2.3.2 2.6 Zmieniono treść Zmieniono treść Zmieniono treść w tabeli 2.8 Zmieniono treść i rysunek 2.12 Wrzesień 2010 3 3.14.3 Zmieniono treść i rysunek 3.24 Wrzesień 2010 4 4.4 4.6.1 4.6.2 Zmieniono treść Zmieniono treść i rysunek 4.6 Zmieniono treść Wrzesień 2010 5 5.2.2 Zmieniono treść w tabelach: 5.2 i 5.4 Wrzesień 2010 Dodatek A A.7.1 Zmieniono rysunek A.6 Wrzesień 2010 Wykaz aktualizacji Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010 Zaktualizowano 09/2010

Wykaz aktualizacji Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

Wprowadzenie Niniejsza publikacja przedstawia dane, cechy i instrukcje dotyczące montażu zabudowy i modyfikacji pojazdu. Jest przeznaczona dla uprawnionych, wykwalifikowanych osób. Za projekt, modyfikacje i montaż zabudowy jest odpowiedzialna firma zabudowująca i jej obowiązkiem jest zapewnienie zgodności zarówno z wymaganiami zamieszczonymi w niniejszej publikacji, jak i obowiązującymi przepisami. Przed wykonaniem jakichkolwiek czynności upewnij się, czy posiadasz podręcznik dotyczący danego modelu pojazdu. Upewnij się również, czy są dostępne i sprawne środki ochrony osobistej, takie jak okulary, kask, rękawice, obuwie itp., a także odpowiednie narzędzia, podnośniki i urządzenia transportowe. Wykonując czynności w pojeździe, przestrzegaj wszystkich zasad bezpieczeństwa. Ścisłe przestrzeganie powyższych zasad i stosowanie odpowiednich podzespołów pozwoli wykonać czynności w sposób prawidłowy i bezpieczny. IVECO nie ponosi odpowiedzialności za żadne zmiany, modyfikacje lub zabudowy nie przewidziane w niniejszej instrukcji i wykonane bez pisemnego zezwolenia IVECO. W szczególności oznacza to unieważnienie gwarancji na pojazd. IVECO jest gotowe udzielić wszystkich informacji niezbędnych do wykonania odpowiednich czynności, także w przypadkach nie przewidzianych w niniejszej publikacji. Każdorazowo po wykonaniu czynności pojazd należy przywrócić do stanu pełnej funkcjonalności, sprawności i bezpieczeństwa, zgodnie z warunkami określonymi przez IVECO. W razie potrzeby, aby uzyskać pomoc w tej sprawie, skontaktuj się z siecią serwisową IVECO. IVECO nie ponosi odpowiedzialności za żadne zmiany modyfikacje lub doposażenie pojazdu. W wyniku zmian dokonanych przez IVECO z przyczyn technicznych lub handlowych lub w celu dostosowania pojazdu do przepisów obowiązujących w poszczególnych krajach, dane i informacje zawarte w niniejszej publikacji mogą okazać się nieaktualne. W przypadku niezgodność treści publikacji ze stanem faktycznym, przed przystąpieniem do wykonania jakichkolwiek czynności skontaktuj się z menedżerem produktu odpowiedzialnym za Twój rynek. Symbole ostrzeżenia Zagrożenie dla ludzi Całkowite lub częściowe nieprzestrzeganie danych zaleceń może powodować poważne zagrożenie dla ludzi. Niebezpieczeństwo poważnego uszkodzenia pojazdu Całkowite lub częściowe nieprzestrzeganie danych zaleceń może spowodować poważne uszkodzenie pojazdu, a w niektórych przypadkach także skutkować utratą gwarancji.! Zagrożenie ogólne Obejmuje obydwa powyższe ostrzeżenia. Ochrona środowiska naturalnego Symbol ten wskazuje prawidłowy sposób postępowania, zapewniający minimalne oddziaływanie pojazdu na środowisko. UWAGA Symbol ten wskazuje na dodatkowe informacje. Wprowadzenie Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

Objaśnienie informacji znajdujących się nagłówku i stopce strony Typ pojazdu Tytuł rozdziału Numer rozdziału numer strony Numer publikacji Tytuł punktu Data wydania Wprowadzenie Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

SPIS ROZDZIAŁÓW Rozdział Informacje ogólne 1 Modyfikacje podwozia 2 Montaż zabudów 3 Przystawki odbioru mocy 4 Instrukcje specjalne dotyczące układu elektrycznego 5 Dodatek A Daily do PRZEWOZU OSÓB Dodatek B Daily CNG z funkcją zasilania rezerwowego A B Spis rozdziałów Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

Spis rozdziałów Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-1 ROZDZIAŁ 1 Informacje ogólne Strona 1.1 Cel Instrukcji dla firm zabudowujących 1-3 1.2 Zatwierdzenie zmian i zabudów przez IVECO 1-3 1.3 Odpowiedzialność 1-4 1.4 Gwarancje 1-4 1.5 Wniosek o zatwierdzenie 1-4 1.6 Dokumentacja techniczna IVECO dostępna w internecie 1-5 1.7 Znaki towarowe i logo 1-5 1.8 Wymagania prawne 1-5 1.9 Zapobieganie wypadkom 1-6 1.10 Wybór materiałów: ochrona środowiska recykling 1-6 1.11 Dostawa pojazdu 1-7 1.11.1 Odbiór pojazdu przez firmę zabudowującą 1-7 1.11.2 Obsługa techniczna pojazdu podczas magazynowania 1-7 1.11.3 Dostawa pojazdu do klienta końcowego 1-7 1.12 Identyfikacja pojazdu 1-8 1.13 Wymiary i masy 1-9 1.13.1 Informacje ogólne 1-9 1.13.2 Wyznaczanie środka ciężkości zabudowy i ładunku 1-10 1.13.3 Przestrzeganie dopuszczalnych mas 1-14 1.14 Instrukcje dotyczące prawidłowego działania podzespołów pojazdu i dostępu do punktów obsługowych 1-15 1.15 System Zarządzania Jakością 1-16 1.16 Obsługa techniczna pojazdu 1-16 1.17 Definicje 1-17 Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-2 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Spis treści Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-3 Cel Instrukcji dla firm zabudowujących 1.1 Cel Instrukcji dla firm zabudowujących Niniejszą publikację wydano w celu udostępnienia danych, warunków technicznych i instrukcji dotyczących montażu zabudowy i modyfikacji fabrycznych pojazdów IVECO, których przestrzeganie gwarantuje prawidłowe i bezpieczne działanie pojazdu i jego podzespołów. Instrukcje te mają również na celu zwrócenie uwagi firm zabudowujących na: konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości, ich odpowiedzialność za bezpieczeństwo w związku z wykonywanymi czynnościami, ich odpowiedzialność za produkt. Pamiętaj, że współpraca z IVECO opiera się na założeniu, że firma zabudowująca zawsze wykorzystuje swoje najlepsze możliwości techniczne i organizacyjne i że wszystkie czynności wykonuje w sposób profesjonalny, zgodnie z przyjętymi standardami. Przedstawione poniżej informacje nie stanowią wyczerpującego opisu zasad, a jedynie zbiór podstawowych reguł i warunków, które należy traktować jako wymagania minimalne. Wszelkie usterki lub wady, powstałe wskutek całkowitego lub częściowego nieprzestrzegania tych reguł mogą nie zostać objęte gwarancją na pojazd i jego elementy składowe. 1.2 Zatwierdzenie zmian i zabudów przez IVECO Wszelkie zmiany muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami określonymi w poniższych wytycznych. Niżej wymienione czynności mogą być wykonywane tylko po uzyskaniu upoważnienia (autoryzacji) IVECO, po uprzednim przesłaniu kopii (dwóch kopii w przypadku rynku brytyjskiego) dokumentacji niezbędnej do dokonani oceny technicznej proponowanych zmian (rysunki, obliczenia, opis techniczny itp.): modyfikacja rozstawu osi, w przypadku, gdy docelowy rozstaw osi nie zawiera się pomiędzy minimalnym a maksymalnym rozstawem dostępnym fabrycznie w pojeździe IVECO tego samego typu, czynności dotyczące układu hamulcowego, czynności dotyczące układu zawieszenia, modyfikacje koła kierownicy, modyfikacje drążków stabilizatorów i zawieszeń, modyfikacje kabiny, wsporników i zamków kabiny oraz układu podnoszenia kabiny, modyfikacje układów dolotowego i wydechowego silnika oraz układu SCR, modyfikacje układu chłodzenia silnika, modyfikacje jednostki napędowej i podzespołów układu napędowego, czynności dotyczące osi przedniej i tylnej (mostu napędowego), montaż dodatkowych osi, montaż zwalniaczy, montaż przystawek odbioru mocy, zmiana rozmiaru opon modyfikacje urządzeń sprzęgających (zaczepy, siodła), modyfikacje modułów (kaset) elektrycznych/elektronicznych. Pozostałe modyfikacje, opracowane i wykonywane zgodnie z poniższymi wytycznymi, nie wymagają specjalnego upoważnienia IVECO. Jednak, wszelkie modyfikacje lub czynności montażowe nie uwzględnione w tych wytycznych, muszą być uprzednio zatwierdzone przez IVECO. Cel Instrukcji dla firm zabudowujących Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-4 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Odpowiedzialność 1.3 Odpowiedzialność Upoważnienia wystawiane przez IVECO dotyczą wyłącznie aspektu technicznego/koncepcyjnego możliwości wykonania danej modyfikacji i/lub zabudowy w oryginalnym pojeździe IVECO. Ale to firma zabudowująca pozostaje odpowiedzialna za: projekt modyfikacji lub zabudowy, wybór i właściwości użytych materiałów/produktów jakość wykonania modyfikacji lub zabudowy, zgodność projektu i jego wykonania ze wszystkimi zaleceniami dostarczonymi przez IVECO, zgodność projektu i wykonania ze wszystkimi przepisami obowiązującymi w kraju, w którym pojazd jest zarejestrowany, funkcjonalność, bezpieczeństwo, niezawodność oraz szeroko rozumianą wydajność pojazdu, a także wpływ, jaki modyfikacje i zabudowa mogą mieć na osiągi i parametry techniczne pojazdu, dostawy części zamiennych dla wszystkich zamontowanych elementów i podzespołów, przez okres co najmniej 10 lat od daty przygotowania pierwszego zamówienia. 1.4 Gwarancje Firma zabudowująca, która wyprodukowała zabudowę lub zmodyfikowała podwozie musi zagwarantować, ze prace zostały wykonane w sposób profesjonalny i w pełni zgodny z wytycznymi zawartymi w niniejszym podręczniku. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia własnych gwarancji na pojazd, jeżeli: nie przestrzegano wytycznych, o których mowa, zamontowano nie zatwierdzone wyposażenie lub wykonano nie zatwierdzone modyfikacje, wykorzystano podwozie nieodpowiednie dla danej zabudowy lub zastosowania, nie przestrzegani specyfikacji, norm lub instrukcji, wydanych przez producenta w celu poprawnego wykonania czynności, nie użyto oryginalnych części zamiennych lub podzespołów, oferowanych przez producenta z przeznaczeniem dla konkretnych operacji w pojeździe, podczas wykonywania jakiejkolwiek czynności nie są przestrzegane zasady i symbole bezpieczeństwa, pojazdu jest użytkowany niezgodne z jego przeznaczeniem. Zagwarantowanie funkcjonalności podzespołów pojazdu. W przypadku wszystkich dozwolonych modyfikacji i zastosowań istnieje oczywiście obowiązek zapewnienia sprawnego działania podzespołów pojazdu, ich bezpieczeństwa i dobrego stanu technicznego, a także zgodności z przepisami krajowymi i międzynarodowymi (np. dyrektywami WE) oraz normami dotyczącymi przeciwdziałania wypadkom. Nasze pojazdy są objęte gwarancją, której zakres przedstawiono w odpowiednich dokumentach. Poprzez prawidłowe wykonanie czynności, firma zabudowująca musi zapewnić co najmniej równorzędny zakres gwarancji. 1.5 Wniosek o zatwierdzenie Wnioski o zatwierdzenie lub pomoc dotyczące wykonywanych czynności, modyfikacji lub zabudów należy kierować do przedstawiciela (importera) IVECO odpowiedzialnego za dany rynek. Aby uzyskać zatwierdzanie, firma zabudowująca składa dokumenty opisujące planowany projekt, wykonanie i zastosowanie pojazdu. Rysunki muszą przedstawiać wszystkie elementy różniące się od instrukcji zawartych w niniejszym podręczniku. Obowiązkiem firmy zabudowującej jest przedstawienie modyfikacji i/lub zabudowy właściwym organom, w celu zatwierdzenia. Odpowiedzialność Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-5 Dokumentacja techniczna IVECO dostępna w internecie 1.6 Dokumentacja techniczna IVECO dostępna w internecie W internecie, pod adresem www.thbiveco.com, są dostępne następujące dokumenty: instrukcje dotyczące modyfikacji pojazdów i montażu wyposażenia, opisy techniczne, rysunki podwozi z kabiną rysunki podwozi, inne dane techniczne, dotyczące danego typoszeregu pojazdów. Obowiązkiem firmy zabudowującej jest przedstawienie modyfikacji i/lub zabudowy właściwym organom, celem zatwierdzenia. 1.7 Znaki towarowe i logo Nie wolno modyfikować ani zmieniać położenia znaków towarowych, tabliczek i emblematów. Nie wolno zmieniać ani modyfikować wyglądu pojazdu. Umieszczanie znaków towarowych związanych z zabudową lub poziomem wyposażenia podlega zatwierdzeniu przez IVECO. Znaków tych nie wolno umieszczać w pobliżu znaków towarowych lub logo IVECO. IVECO zastrzega sobie prawo do usunięcia znaków towarowych i logo, jeżeli zabudowa lub modyfikacja nie spełniają wymagań. Firma zabudowująca bierze na siebie pełną odpowiedzialność za kompletny pojazd. Instrukcja dotycząca dodatkowego wyposażenia W przypadku zamontowania dodatkowego wyposażenia, firma zabudowująca ma obowiązek przekazania niezbędnych instrukcji serwisowych i instrukcji obsługi w chwili dostawy pojazdu. Wszystkie pojazdy objęty jednym i tym samym zamówieniem będą wyposażone w podzespoły tej samej marki, modelu i o tej samej jakości. 1.8 Wymagania prawne Firma zabudowująca ma obowiązek sprawdzenia, czy produkt finalny spełnia, bez wyjątków, wszystkie stosowne wymagania prawne: lokalne, branżowe i krajowe, obowiązujące w każdym kraju, w którym pojazd jest rejestrowany i/lub będzie użytkowany (Kodeks Drogowy, przepisy państwowe itp.), a także przepisy międzynarodowe (dyrektywy WE, regulaminy EKG ONZ itp.). Firma zabudowująca musi również przestrzegać wszystkich wymagań prawnych dotyczących zapobiegania wypadkom, instrukcji udzielania pomocy, ochrony środowiska itp. W niniejszej publikacji zamieszczono tylko te zalecenia o charakterze prawnym, wymagania dotyczące zapobiegania wypadkom i inne wskazówki odnoszące się do ustawodawstwa, które, zdaniem IVECO, są najważniejsze i w żadnym wypadku nie zastępują one ani nie wykluczają obowiązków i odpowiedzialności firmy zabudowującej w zakresie znajomości aktualnych przepisów i wymagań. W związku z tym, IVECO nie ponosi odpowiedzialności za konsekwencje błędów wynikających z nieznajomości lub błędnej interpretacji obowiązujących przepisów. Dokumentacja techniczna IVECO dostępna w internecie Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-6 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Zapobieganie wypadkom 1.9 Zapobieganie wypadkom Nie dopuszczaj osób nieuprawnionych do wykonywania czynności w pojeździe lub użytkowania pojazdu. Zabronione jest użytkowanie pojazdu, którego elementy systemu bezpieczeństwa zostały uszkodzone lub poddane przeróbkom. Zabudowy i wyposażenie montowane w pojazdach muszą spełniać przepisy dotyczące zapobiegania wypadkom i przepisy bezpieczeństwa, obowiązujące w krajach, w których pojazd będzie użytkowany. W celu uniknięcia awarii i wadliwego działania, należy przestrzegać wszystkich środków ostrożności podyktowanych względami technicznymi. Za przestrzeganie tych przepisów są odpowiedzialni producenci zabudów i wyposażenia.! Podzespoły, takie jak fotele, poszycie, wykładziny, osłony itp. mogą stanowić potencjalne zagrożenie pożarowe, jeżeli zostaną wystawione na działanie wysokiej temperatury. Wymontuj te elementy przed rozpoczęciem spawania lub użyciem otwartego płomienia. 1.10 Wybór materiałów: ochrona środowiska recykling Coraz większa uwagę, już na etapie koncepcji i projektowania, należy zwracać na dobór materiałów. W szczególności dotyczy to aspektów mających związek z ochroną środowiska i recyklingiem, w świetle coraz to nowszych przepisów krajowych i międzynarodowych wprowadzanych w branży motoryzacyjnej. W związku z tym: Wszystkie zaangażowane w proces osoby muszą zdawać sobie sprawę z obowiązującego zakazu stosowania materiałów niebezpiecznych, zawierających np. azbest, ołów, fluorowce, fluoropochodne węglowodorów, kadm, rtęć, sześciowartościowy chrom itp. Należy wykorzystywać materiały, w trakcie obróbki których powstają małe ilości odpadów i które nadają się do recyklingu po wycofaniu produktu z użyciu. Do wytwarzania materiałów syntetycznych kompozytowych należy wykorzystywać składniki zdolne do jednorodnego mieszania się, przewidując także możliwość ich wykorzystania wraz z dodatkiem innych materiałów pochodzących z odzysku. Materiały należy oznakować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pamiętaj, że akumulatory zawierają substancje bardzo niebezpieczne dla środowiska. Zalecamy, aby w sprawie wymiany akumulatorów skontaktować się z autoryzowaną stacją obsługi, która dysponuje wyposażeniem odpowiednim do pozbywania się akumulatorów w sposób zgodny z polityką środowiskową i prawem. W celu zapewnienia zgodności z europejską dyrektywą 2000/53/WE (tzw. dyrektywa ELV, w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji), IVECO S.p.A. zabrania montażu elementów zawierających ołów, rtęć, kadm i sześciowartościowy chrom w pojazdach (z wyjątkiem przypadków wymienionych w Załączniku II tej dyrektywy). Zapobieganie wypadkom Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-7 Dostawa pojazdu 1.11 Dostawa pojazdu 1.11.1 Odbiór pojazdu przez firmę zabudowującą Firma zabudowująca, która odbiera podwozie/pojazd od IVECO lub dealera ma obowiązek wykonania przeglądu i zgłoszenia przewoźnikowi wszelkich braków lub uszkodzeń. 1.11.2 Obsługa techniczna pojazdu podczas magazynowania W celu utrzymania pełniej sprawności pojazdu podczas magazynowania, konieczne może być wykonywanie przeglądów okresowych w przewidzianych terminach. Koszty tych przeglądów ponosi aktualny właściciel pojazdu (firma zabudowująca, dealer lub klient). 1.11.3 Dostawa pojazdu do klienta końcowego Przed dostawą pojazdu firma zabudowująca musi: przygotować produkt (pojazd i/lub wyposażenie) oraz sprawdzić jego działanie i bezpieczeństwo, wykonać czynności kontrolne przewidziane dla przeglądu przedsprzedażnego (PDI), według listy kontrolnej PDI dostępnej w sieci serwisowej IVECO, w odniesieniu do pozycji dotyczących podzespołów, w które ingerowała firma zabudowująca (wykonanie pozostałych czynności przeglądu PDI jest oczywiście obowiązkiem dealera, zgodnie z zapisami w książce gwarancyjnej), zmierzyć napięcie akumulatora, pamiętając, że: a) optymalne napięcie wynosi 12,5 V, b) jeżeli napięcie wynosi od 12,1 V do 12,49 V, akumulator należy podładować, c) jeżeli napięcie jest niższe niż 12,1 V, akumulator należy wymienić. W celu uniknięcia rozładowania, zwarcia, korozji i innych problemów, należy w regularnych odstępach czasu wykonywać obsługę techniczną akumulatora, do czasu dostawy pojazdu do klienta. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia gwarancji na akumulator, jeżeli wymagane czynności obsługowe nie były wykonywane. wykonać (w przypadku przebudowy pojazdu) jazdę próbną. Wszelkie wady i problemy należy zgłosić do działu pomocy technicznej IVECO, w celu sprawdzenia, czy istnieją przesłanki do uwzględnienia kosztów usunięcia tych wad w kosztach przeglądu PDI. przygotować i dostarczyć klientowi końcowemu niezbędne instrukcje napraw i obsługi technicznej dotyczące zabudowanego pojazdu i zamontowanego wyposażenia, nanieść nowe dane na tabliczki znamionowe, przedłożyć oświadczenie (potwierdzenie), że wykonane czynności są zgodne z wytycznymi dostarczonymi przez producenta pojazdu oraz z przepisami prawa, formalnie udzielić gwarancji na wykonane modyfikacje. Dostawa pojazdu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-8 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Identyfikacja pojazdu 1.12 Identyfikacja pojazdu Oznaczenia handlowe pojazdów IVECO różnią się od oznaczeń stosowanych dla celów homologacji. Poniżej przedstawiono trzy przykładu oznaczeń handlowych, wraz z opisem znaczenia poszczególnych symboli: DMC (tx10) Klasa Moc silnika (KM:10) Wersja Zawieszenie 2 9 L 1 0 3 5 S 1 2 D - P 5 0 C 1 5 C N G - P Klasa Koła tylne DMC (t) Wersja L pojedyncze 2,8 3,3 - Samochód ciężarowy S pojedyncze 3,5 V Furgon C bliźniacze 3,5 7,0 D Kabina załogowa 6+1 CNG Silnik CNG Zawieszenie - mechaniczne /P pneumatyczne Identyfikacja pojazdu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-9 Wymiary i masy 1.13 Wymiary i masy 1.13.1 Informacje ogólne Wymiary pojazdu i dopuszczalne naciski na osie są przedstawione na rysunkach, w opisach technicznych i w nieco ogólniejszej formie w dokumentach dostępnych na oficjalnej internetowej stronie IVECO. Masy własne dotyczą pojazdów z wyposażeniem standardowym. Wyposażenie dodatkowe może w sposób zasadniczy wpływać na masę własną i rozkład obciążenia pomiędzy poszczególne osie. Ważenie podwozia Wpływ czynników produkcyjnych powoduje, że masy publikowane mogą się różnić od mas rzeczywistych o ±5% w przypadku modeli 29L, 35S i 35C oraz ±3% w przypadku modeli 40C, 50C, 65C i 70C. W związku z tym, przed zamontowaniem zabudowy i wyposażenia, zalecane jest zważenie podwozia (z kabiną), i określenie rozkładu obciążenia pomiędzy poszczególne osie. Zabudowa Ograniczenia w zabudowie poszczególnych modeli pojazdów wynikają głównie z: rozkładu obciążenia pomiędzy osie, rozstawu zastosowanych lusterek zewnętrznych, umiejscowienia tylnej belki przeciwnajazdowej. Po zmodyfikowaniu elementów, takich jak podwozie, belka przeciwnajazdowa, lusterka itp. IVECO może zaakceptować większe dopuszczalne naciski na osie. Światła i lusterka wsteczne stosowane w naszych pojazdach są przewidziane dla pojazdów o szerokości do 2350 mm. Wymiary i masy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-10 INFORMACJE OGÓLNE DAILY 1.13.2 Wyznaczanie środka ciężkości zabudowy i ładunku Umiejscowienie na płaszczyźnie podłużnej W celu wyznaczenia położenia środka ciężkości zabudowy i ładunku można skorzystać ze wskazówek zamieszczonych w poniższych przykładach. W dokumentacji technicznej każdego modelu (rysunek podwozia) podano dopuszczalny zakres położenia środka ciężkości dla pojazdu w wersji standardowej. Masy i pozycje (umiejscowienie) poszczególnych elementów przedstawiono na schemacie podwozia i rozkładu obciążenia. Rysunek 1.1 W1 L L1 = albo W W2 L L1 = L W W = Masa zabudowy + masa ładunku (kg) W 1 = Nacisk na przednią oś (zabudowa + ładunek) (kg) W 2 = Nacisk na tylną oś (zabudowa + ładunek) (kg) L 1 = Odległość środka ciężkości od osi tylnej (mm) L = Rozstaw osi (mm) Przykład obliczeń położenia środka ciężkości Rozpatrzmy pojazd 40C13 o rozstawie osi 3450 mm i następujących parametrach: 1. DMC = 4200 kg (dopuszczalne naciski na osie: przednia oś 1900 kg, tylna oś 3100 kg) 2. MASA WŁASNA = 1955 kg (nacisk na przednią oś: 1340 kg, nacisk na tylną oś: 615 kg) Maksymalna dopuszczalna ładowność (zabudowa + ładunek) wynosi W = 4200-1955 = 2245 kg. Wyznaczmy położenie środka ciężkości, przy którym nacisk na przednią oś osiągnie maksymalną dopuszczalną wartość. Załóżmy, że ładunek jest rozmieszczony równomiernie. Mamy do dyspozycji ładowność 2245 kg. W1 = 1900-1340 = 560 taki nacisk jest w stanie przejąć oś przednia, podczas gdy resztę, czyli W2 = 2245-560 = 1685 kg przejmuje oś tylna. Tak więc, wyniki obliczeń są następujące: 1. W1 = 560 kg 2. L = 3450 mm 3. W = 2245 kg L1 = W1 x L / W = 860 mm Środek ciężkości ładunku (zabudowa + ładunek) musi znajdować się w odległości nie większej niż 860 mm od tylnej osi, inaczej przednia oś zostanie przeciążona. Wymiary i masy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-11 Aby określić naciski na osie pochodzące od masy ładunku, ładunek musi być równomiernie rozmieszczony na powierzchni ładunkowej, chyba że sam kształt tej powierzchni/ładunku wymusza inny rozkład obciążenia. Należy brać pod uwagę rzeczywiste położenie środka ciężkości, na które wpływ ma zamontowane wyposażenie. Podczas konstruowania zabudów lub kontenerów należy opracować systemy załadunku/rozładunku, które zapobiegałyby nadmiernym wahaniom rozkładu obciążenia i/lub przeciążeniu osi. Należy również odpowiednio poinstruować użytkownika/kierowcę. Rysunek 1.2 Ładunek rozmieszony równomiernie Ładunek rozmieszony nierównomiernie Rysunek 1.3 Ładunek rozmieszony równomiernie Ładunek rozmieszony nierównomiernie (zwracaj uwagę na naciski na osie i minimalne przełożenie przekładni głównej) Wymiary i masy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-12 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Wysokość środka ciężkości W przypadku podwozi samochodu ciężarowego o pojazdów bez ładunku wysokość środka ciężkości jest podana w dokumentacji technicznej (na rysunku podwozia) każdego modelu. Po dokonaniu zabudowy pojazdu firma zabudowująca musi sprawdzić, czy wysokość środka ciężkości kompletnego pojazdu z pełnym ładunkiem nie przekracza wartości dopuszczalnej, określonej w krajowych lub międzynarodowych przepisach, w szczególności w regulaminie 13 EKG ONZ dotyczącym stateczności wzdłużnej pojazdu oraz regulaminie 111 EKG ONZ dotyczącym stateczności poprzecznej pojazdu. Należy wyróżnić następujące przypadki: a) ładunki nieruchome b) ładunki ruchome c) ładunki wywołujące duże reakcje aerodynamiczne a) Ładunki nieruchome: Sprawdź pojazd z pełnym ładunkiem (obciążeniem): Rysunek 1.4 Wc Hc + Wb Hb Ht = Wc + Wb (Wc + Wb) Ht Wb Hb Hb = Wb Wc = Masa własna podwozia Hc = Wysokość środka ciężkości podwozia (podwozie obciążone masa własną) Wb = Masa zabudowy i ładunku Hb = Wysokość środka ciężkości zabudowy i ładunku od podłoża Wt = Masa pojazdu z pełnym obciążeniem (ładunkiem) Ht = Wysokość środka ciężkości pojazdu z pełnym obciążeniem (ładunkiem) Aby sprawdzić pojazd z zabudową, lecz bez ładunku, skorzystaj z powyższego wzoru, podstawiając w miejsce parametru Wb masę własną zabudowy (wysokość Hc zależy od obciążenia i ugięcia zawieszenia). Wymiary i masy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-13 W poniższej tabeli przedstawiono maksymalne dopuszczalne wysokości środka ciężkości pojazdu (ładunek + zabudowa/wyposażenie) ze względu na kryterium stateczności poprzecznej. Tabela 1.1 Modele Wysokość środka ciężkości (mm) 29L 1400 35S 1500 35C (przednie zawieszenie z poprzecznym resorem piórowym)) 1800 35C (przednie zawieszenie ze wzdłużnym drążkiem skrętnym) - 40C 1900 45C - 50C 1950 60C - 65C - 70C 2050 b) Ładunki ruchome Ładunki, których podczas pokonywania zakrętów mogą się przemieszczać się w kierunku poprzecznym (np. ładunki wiszące, płyny, żywe zwierzęta itp.) mogą wywoływać dynamiczne siły poprzeczne wystarczająco duże, by pogorszyć stateczność poprzeczną pojazdu. Dlatego, mając na uwadze wytyczne regulaminu 111 EKG ONZ, należy zwrócić szczególną uwagę na: wyznaczenie środka ciężkości kompletnego pojazdu przy maksymalnym obciążeniu (z pełnym ładunkiem), obliczenie sił dynamicznych i zakresu zmian pozycji środka ciężkości w kierunku poprzecznym, uwzględnienie w obliczeniach gęstości ładunku (w przypadku płynów), sformułowanie zaleceń dotyczących bezpiecznej jazdy. Wszystkie przypadki trudnych do oceny należy przekazać do IVECO, w celu zatwierdzenia. c) Ładunki wywołujące duże reakcje aerodynamiczne Starannej ocenie należy poddać zabudowy o wyjątkowo dużej wysokości i powierzchni (np. tablice reklamowe) wywołujące reakcje aerodynamiczne pod wpływem bocznego wiatru.! Nawet w przypadku nisko położonego środka ciężkości zabudowany pojazd może mieć dużą powierzchnię boczną i w związku z tym być narażony na utratę stateczności poprzecznej i ryzyko przewrócenia się. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na: wyznaczenie środka ciężkości kompletnego pojazdu przy maksymalnym obciążeniu (z pełnym ładunkiem), ocenę reakcji aerodynamicznej, sformułowanie zaleceń dotyczących bezpiecznej jazdy. Wszystkie przypadki trudnych do oceny należy przekazać do IVECO, w celu zatwierdzenia. Zastosowanie stabilizatorów Dodatkowe stabilizatory, o ile są dostępne, wzmocnienia resorów lub podkładki gumowe (stosowane zgodnie z warunkami określonymi w punkcie 2.11) mogą zwiększyć dopuszczalną wysokość środka ciężkości ładunku. Jednak każdy taki przypadek należy analizować indywidualnie. Przed zastosowaniem tych modyfikacji należy szczegółowo przeanalizować możliwości wynikające z typu zabudowy, rozstawu osi oraz rozkładu sił poprzecznych działających na zawieszenie zarówno przedniej, jak i tylnej osi pojazdu. Modyfikacja przedniej osi może być dokona, jeżeli ciężki element (np. żuraw) jest montowany za kabiną lub gdy montowana zabudowa ma dużą sztywność (np. furgon). Wymiary i masy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-14 INFORMACJE OGÓLNE DAILY 1.13.3 Przestrzeganie dopuszczalnych mas Należy przestrzegać wszystkich ograniczeń określonych w dokumentacji IVECO. Aby zagwarantować prawidłową kierowalność i wymaganą skuteczność hamowania pojazdu na każdej nawierzchni, przednia oś nie może być przeciążona w żadnych warunkach obciążenia. Szczególną uwagę należy poświęcić pojazdom, w których obciążenie jest skoncentrowane na tylnym zwisie (np. żuraw, winda załadowcza, przyczepa) oraz pojazdom o małym rozstawie osi i wysoko położonym środku ciężkości. UWAGA Dodatkowe wyposażenie i zabudowę należy rozmieścić w taki sposób, by zapewnić równomierny rozkład obciążenia w kierunku poprzecznym. Przyjmując za podstawę połowę (50%) dopuszczalnego nacisku na oś, maksymalna dopuszczalna różnica w obciążeniu prawego i lewego koła danej osi, nie pogarszająca skuteczności hamowania i stateczności pojazdu, wynosi +4% (np. w przypadku osi o dopuszczalnym nacisku 3000 kg dopuszczalne obciążenie każdego z kół zawiera się w zakresie od 1440 do 1560 kg) pod warunkiem, że zostanie przekroczona nośność opon. O ile nie określono inaczej w danych technicznych konkretnego pojazdu, nacisk na przednią oś musi stanowić co najmniej 28% rzeczywistej masy pojazdu (zarówno w przypadku równomiernego rozmieszczenia ładunku, jaki obciążenia skoncentrowane na zwisie tylnym lub pochodzącego od przyczepy). Zmiana maksymalnej dopuszczalnej masy pojazdu W szczególnych przypadkach istnieje możliwość udzielenia zgody na zmianę maksymalnej dopuszczalnej masy całkowitej, pod warunkiem przestrzegania ściśle określonych ograniczeń dotyczących zastosowania i ewentualnym wzmocnieniu konstrukcji pojazdu. Jeżeli tego typu zmiana powoduje przekroczenie ograniczeń wynikających z przepisów, musi być zatwierdzone przez odpowiednie organy administracji państwowej. Wniosek o zatwierdzenie tej zmiany musi zawierać następujące informacje: typ, rozstaw osi, numer podwozia, przeznaczenie pojazdu, naciski na osie pochodzące od masy własnej pojazdu (np. pojazdy wyposażone w żuraw), wraz z zakresem położeń środka ciężkości ładunku, proponowane wzmocnienia podzespołów pojazdu, tam gdzie to konieczne. Zmniejszenie dopuszczalnej ładowności pojazdu może wymagać modyfikacji niektórych podzespołów (np. zawieszenia, układu hamulcowego itp.) i może wiązać się z koniecznością kalibracji (regulacji) korektora siły hamowania, o ile występuje w pojeździe. Odpowiednie instrukcje są dostępne. Instrukcje dotyczące prawidłowego działania podzespołów pojazdu i dostępu do punktów obsługowych Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-15 Instrukcje dotyczące prawidłowego działania podzespołów pojazdu i dostępu do punktów obsługowych 1.14 Instrukcje dotyczące prawidłowego działania podzespołów pojazdu i dostępu do punktów obsługowych Obowiązuje ogólna zasada, że nie wolno wprowadzać żadnych zmian lub instalować wyposażenia, które mogłyby w jakichkolwiek warunkach zakłócać prawidłowe działanie podzespołów pojazdu. Na przykład: należy zapewnić swobodny dostęp do podzespołów podlegających okresowej kontroli lub obsłudze technicznej (np. akumulator, sprężarka powietrza itp.); zabudowy zamknięte należy wyposażyć w odpowiednie komory i pokrywy serwisowe, należy zapewnić możliwość demontażu poszczególnych elementów w celu wykonania naprawy/obsługi technicznej. Czynności dotyczące skrzyni biegów/sprzęgła lub regulacje (np. drążków zawieszenia) muszą być możliwe do wykonania bez konieczności demontażu kluczowych elementów zabudowy, nie wolno modyfikować układu chłodzenia (osłona chłodnicy, chłodnica, kanały powietrzne, przewody chłodnicy itp.), układu paliwowego (umiejscowienie pompy, filtry, średnice przewodów itp.) oraz układu dolotowego silnika, aby zapobiec przekroczeniu dopuszczalnego poziomu emitowanego przez pojazd hałasu, nie wolno modyfikować lub zmieniać rozmieszczenia osłon dźwiękochłonnych. W przypadku konieczności wykonania otworów (np. przelotki dla podłużnicy zabudowy), otwory te należy odpowiednio wypełnić (uszczelnić), za pomocą materiału będącego odpowiednikiem materiału oryginalnego pod względem palności i dźwiękoszczelności. należy zapewnić właściwą wentylację hamulców i skrzynki akumulatorowej (zwłaszcza w pojazdach typu furgon), błotniki i nadkola należy zamontować w taki sposób, by tylne koła miały pełną swobodę ruchu, nawet po założeniu łańcuchów, po zakończeniu czynności montażowych należy sprawdzić i w razie potrzeby wyregulować kąt pochylenia reflektorów głównych. Regulację tę wykonaj zgodnie ze wskazówkami znajdującymi się w podręczniku użytkowania i obsługi technicznej (Instrukcja obsługi), obowiązkiem firmy zabudowującej jest zamontowanie części dostarczanych osobno (np. koło zapasowe, kliny) w odpowiednich miejscach, w sposób zapewniający łatwy dostęp, bezpieczeństwo i zgodność z przepisami. Instrukcje dotyczące prawidłowego działania podzespołów pojazdu i dostępu do punktów obsługowych Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

1-16 INFORMACJE OGÓLNE DAILY System Zarządzania Jakością 1.15 System Zarządzania Jakością Od dłuższego już czasu IVECO popiera wdrażanie Systemów Zarządzania Jakością i szkoli firmy zabudowujące. Jest to konieczne nie tylko ze względu na krajowe i międzynarodowe przepisy dotyczące odpowiedzialności za jakość produktów, ale także coraz bardziej rygorystyczne wymagania jakościowe. Ma to również związek z rozwijaniem nowych form organizacyjnych w różnych sektorach i dążeniem do coraz wyższej wydajności. W opinii IVECO, firmy zabudowujące muszą mieć struktury organizacyjne, w których zdefiniowano i wdrożono elementy, takie jak: schemat organizacyjny, obejmujący funkcje i zakresy odpowiedzialności, System Jakości (System Zarządzania Jakością) cele jakościowe, dokumentacja projektowa, procesy i etapy kontrolne, wraz niezbędnymi środkami plan doskonalenia produktu, obejmujący również działania korygujące, obsługa posprzedażna, szkolenie pracowników, dokumentacja dotycząca jakości 1.16 Obsługa techniczna pojazdu Oprócz niezbędnych czynności kontrolnych dotyczących zabudowy, firma zabudowująca ma obowiązek wykonać przegląd pojazdu, zgodnie z listą kontrolną przeglądu przedsprzedażnego, dostępną w sieci IVECO, w odniesieniu do zmodyfikowanych elementów. System Zarządzania Jakością Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INFORMACJE OGÓLNE 1-17 Definicje 1.17 Definicje Definicje pojęć stosowanych w niniejszej publikacji: rozstaw osi: odległość pomiędzy środkiem osi kierowanej (przedniej) a środkiem osi tylnej. Definicja ta różni się od definicji rozstawu osi określonej w dyrektywach WE. tylny zwis: odległość od środka ostatniej osi tylnej do tylnego końca ramy podwozia. wymiary A, B i t przekroju kształtownika ramy podwozia: patrz poniższy rysunek. Rysunek 1.5 91473 Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010 Definicje

1-18 INFORMACJE OGÓLNE DAILY Definicje Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-1 ROZDZIAŁ 2 Modyfikacje podwozia Strona 2.1 Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia 2-5 2.1.1 Szczególne środki ostrożności 2-5 2.2 Ochrona przed korozją i lakierowanie 2-7 2.2.1 Podzespoły oryginalne 2-7 2.2.2 Elementy dodatkowe lub zmodyfikowane 2-10 2.2.3 Środki ostrożności 2-1 1 2.3 Wiercenie w ramie podwozia 2-12 2.3.1 Śruby i nakrętki 2-12 2.3.2 Własności materiału, jaki należy stosować do modyfikacji ramy podwozia 2-13 2.3.3 Naprężenia działające na ramę podwozia 2-14 2.3.4 Spawanie ramy podwozia 2-15 2.3.5 Zaślepianie istniejących otworów 2-17 2.4 Zmiana rozstawu osi 2-18 2.4.1 Informacje ogólne 2-18 2.4.2 Upoważnienie 2-18 2.4.3 Wpływ na kierowalność pojazdu 2-18 2.4.4 Wpływ na charakterystykę hamowania 2-19 2.4.5 Zalecenia wykonawcze 2-19 2.4.6 Określenie stopnia naprężeń 2-20 2.4.7 Poprzecznice 2-20 2.4.8 Wzmocnienia ramy podwozia 2-21 2.4.9 Modyfikacje wałów napędowych 2-21 2.5 Modyfikacje tylnego zwisu 2-22 2.5.1 Informacje ogólne 2-22 2.5.2 Upoważnienie 2-22 2.5.3 Skracanie zwisu 2-22 2.5.4 Wydłużanie zwisu 2-22 Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-2 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Strona 2.6 Montaż zaczepu holowniczego 2-24 2.6.1 Przystosowanie pojazdu do holowania przyczepy 2-24 2.6.2 Niekompletny montaż elementów urządzenia sprzęgającego 2-24 2.6.3 Środki ostrożności 2-24 2.6.4 Dobór zaczepu dla przyczepy centralnoosiowej 2-25 2.6.5 Rodzaje zaczepów 2-26 2.6.6 Obniżona belka holownicza 2-27 2.7 Montaż dodatkowej osi 2-29 2.8 Modyfikacje wałów napędowych 2-29 2.8.1 Dopuszczalne długości 2-29 2.8.2 Wyznaczanie pozycji wałów napędowych 2-32 2.9 Modyfikacje układu dolotowego/wydechowego 2-35 2.9.1 Układ dolotowy 2-35 2.9.2 Układ wydechowy 2-35 2.10 Modyfikacje układu chłodzenia i układu dolotowego silnika 2-36 2.11 Modyfikacje układu zawieszenia 2-37 2.12 Modyfikacje układu ogrzewania/klimatyzacji 2-39 2.12.1 Montaż dodatkowego układu ogrzewania 2-39 2.12.2 Montaż układu klimatyzacji 2-40 2.13 Modyfikacje kabiny/nadwozia 2-41 2.13.1 Informacje ogólne 2-41 2.13.2 Modyfikacje dachu 2-42 2.13.3 Modyfikacje nadwozi typu furgon i kombi 2-44 2.13.4 Kabiny załogowe 2-50 2.13.5 Ochrona pasażerów 2-51 2.14 Zmiana rozmiaru opon 2-52 2.15 Modyfikacje układu hamulcowego 2-53 2.15.1 Uwagi ogólne 2-53 2.15.2 Przewody hamulcowe 2-53 2.15.3 Montaż przewodów hamulcowych w pojeździe 2-55 Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-3 Strona 2.15.4 Instrukcje dotyczące regulacji korektora siły hamowania 2-58 2.15.5 Elektroniczny układ stabilizacji toru jazdy (ESP) 2-60 2.16 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu 2-65 2.16.1 Punkty masowe 2-68 2.16.2 Kompatybilność elektromagnetyczna 2-73 2.16.3 Wyposażenie dodatkowe 2-80 2.16.4 Pobór energii elektrycznej 2-83 2.16.5 Obwody dodatkowe 2-96 2.16.6 Modyfikacje wiązek elektrycznych wymuszone zmianą rozstawu osi lub tylnego zwisu 2-97 2.16.7 Złącza elektryczne przyczepy 2-97 2.16.8 Boczne lampy obrysowe 2-98 2.16.9 Działanie wyłącznika awaryjnego znajdującego się na desce rozdzielczej (opcja) 2-101 2.17 Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia 2-103 2.18 Montaż zwalniacza 2-106 2.19 Modyfikacje tylnej belki przeciwnajazdowej 2-107 2.20 Tylne błotniki i nadkola 2-108 2.21 Fartuchy błotników (chlapacze) 2-108 2.22 Boczne osłony przeciwnajazdowe 2-109 2.23 Kliny pod koła 2-109 Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-4 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Spis treści Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-5 Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia 2.1 Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia Pamiętaj, że: Surowo zabronione jest spawanie elementów do konstrukcji nośnej podwozia (z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punktach 2.3.4, 2.4 i 2.5). Nie wolno wiercić otworów w półkach podłużnic ramy (z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punkcie 2.3.4), W określonych przypadkach, w sposób opisany poniżej, połączenia nitowe można zastępować połączeniami śrubowymi: śrubą kołnierzową i nakrętką kołnierzową samozabezpieczającą się klasy co najmniej 8.8 lub śrubą z łbem sześciokątnym i nakrętką samozabezpieczającą się o średnicy o jeden stopień większej od średnicy nitu. O ile nie określono inaczej, nie wolno stosować śrub większych niż M12 (maksymalna średnica otworu 13 mm). Przed ponownym użyciem wcześniej wymontowanych śrub należy sprawdzić ich stan, a następnie dokręcić je odpowiednim momentem.! Zabronione jest powtórne użycie wcześniej wymontowanych śrub do mocowania elementów istotnych dla bezpieczeństwa. Po zamontowaniu, śruby należy dokręcić wymaganym momentem (w sprawie momentów dokręcania skontaktuj się ze stacją obsługi). W przypadku ponownego montażu elementów istotnych dla bezpieczeństwa oraz po wymianie nitów na śruby, sprawdź moment dokręcania po przejechaniu przez pojazd dystansu 500 1000 km. 2.1.1 Szczególne środki ostrożności! Przed rozpoczęciem spawania, wiercenia, szlifowania i cięcia w pobliżu przewodów hamulcowych i elektrycznych odpowiednio zabezpiecz te przewody. W razie potrzeby zdemontuj je (przestrzegając wskazówek przedstawionych w punktach 2.15 i 2.16). Rysunek 2.1 Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-6 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Środki ostrożności dotyczące alternatora i podzespołów elektrycznych/elektronicznych. Aby uniknąć uszkodzenia prostownika diodowego, nigdy nie odłączaj akumulatorów (nawet za pomocą wyłącznika akumulatorów) w pojeździe z uruchomionym silnikiem. Jeżeli istnieje konieczność uruchomienia silnika poprzez holowanie pojazdu (metoda zdecydowanie odradzana), upewnij się, czy akumulator jest podłączony i naładowany i czy zapewnia napięcie wystarczające do zasilania kaset sterujących. Jeżeli musisz naładować akumulator, odłącz go od układu elektrycznego pojazdu. Podczas uruchomienia silnika za pomocą zewnętrznego urządzenia rozruchowego, nie używaj funkcji rozruch, o ile dane urządzenie ja posiada, aby uniknąć skoków natężenia prądu grożących uszkodzeniem podzespołów elektrycznych/elektronicznych. Rozruch awaryjny należy przeprowadzać tylko za pomocą zewnętrznego akumulatora (wózka akumulatorowego), pamiętając o zachowaniu prawidłowej biegunowości. Punkty masowe Zasadniczo, nie wolno zmieniać oryginalnych punktów masowych w pojeździe. Jeżeli konieczna jest zmiana ich lokalizacji lub dodanie kolejnych punktów, staraj się wykorzystać do tego celu istniejące otwory w podwoziu oraz: usuń, mechanicznie i/lub za pomocą odpowiednich środków chemicznych, farbę z podwozia i zacisku przewodu oraz wyrównaj powierzchnię styku, usuwając wgłębienia i wypukłości; na powierzchnię styku nanieś warstwę farby przewodzącej, podłącz przewód masowy w ciągu 5 minut od naniesienia farby. Nigdy nie podłączaj przewodów masy sygnałowej (np. czujników lub elementów niskoprądowych) do standardowych punktów masowych IVECO M1 (na skrzyni korbowej, w pobliżu rozrusznika) lub M2 (punkt masowy akumulatora. Przewody sygnałowe należy podłączać do masy w punktach oddalonych od przewodów zasilających i przewodów pełniących funkcję ekranów. Ze względu na wyposażenie elektroniczne, unikaj łączenia ze sobą punktów masowych różnych odbiorników elektrycznych. Stosuj tylko pojedyncze przewody masowe o odpowiedniej długości (jak najkrótsze). Układ hamulcowy i elektryczny Aby uzyskać więcej informacji o układzie hamulcowym i elektronicznym, patrz punkty 2.15 i 2.16. Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia Ogólne instrukcje dotyczące modyfikacji podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-7 Ochrona przed korozją i lakierowanie 2.2 Ochrona przed korozją i lakierowanie UWAGA Wszystkie elementy mocowane do ramy podwozia należy lakierować zgodnie z normą IVECO 18-1600 na kolor IC444 RAL 7021 70/80 błyszczący. 2.2.1 Podzespoły oryginalne Tabela 2.1 przedstawia klasy ochrony antykorozyjnej i powłok lakierniczych wymagane w przypadku oryginalnych elementów pojazdu. Tabela 2.2 przedstawia klasy ochrony antykorozyjnej elementów nie lakierowanych lub aluminiowych. Tabela 2.3 przedstawia klasy ochrony antykorozyjnej elementów lakierowanych. Tabela 2.1. Klasy ochrony antykorozyjnej według normy IVECO 18-1600 (Plan I) Klasa Obszar zastosowania Przykłady elementów A B B2 B1 C D Elementy wystawione na bezpośredni kontakt z czynnikami atmosferycznymi. Nieosłonięte elementy konstrukcyjne wystawione na bezpośredni kontakt z czynnikami atmosferycznymi. Osłonięte elementy wystawione na bezpośredni kontakt z czynnikami atmosferycznymi. Elementy nie wystawione na bezpośredni kontakt z czynnikami atmosferycznymi. Nadwozie - lusterka zewnętrzne - wycieraczki szyby przedniej - szkielet osłony przeciwsłonecznej - metalowe zderzaki - zamek (zawieszenia) kabiny - ogranicznik otwarcia drzwi - elementy złączne w nadwoziu (śruby, nakrętki, podkładki) itp. Rama i jej części składowe, wraz z elementami mocującymi. Elementy znajdujące się pod kratą wlotu powietrza (klasa B). Zewnętrzne stopnie wejściowe kabiny Tylko osie i mosty napędowe Silnik i jego osprzęt Pedały - szkielety foteli - elementy złączne itp. zamontowane wewnątrz kabiny UWAGA Należy dostarczać części pokryte wyłącznie powłoką kataforetyczną lub antykorozyjną (Plan III). Powłoka lakiernicza (emalia) zostanie nałożona na etapie obróbki wykańczającej ramy. Ochrona przed korozją i lakierowanie Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-8 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Ochrona przed korozją i lakierowanie Tabela 2.2. Elementy nie lakierowane oraz aluminiowe norma IVECO 18-1600 (Plan IV) Rodzaj ochrony Norma IVECO Klasy A B - B1 - B2 C D Stal nierdzewna [1] 18-0506 tak - - - GEO 321-8 GEO 500-8 GEO 321-8 PM GEO 321-8 PML tak - GEO 321-8 PL Geomet ( ) GEO 500-8 PL GEO 321-5 18-1101 - - GEO 500-5 GEO 321-5 PM GEO 321-5 PML - tak GEO 321-5 PL GEO 500-5 PL tak Klasa B1 szpilki kół FE/ZN 12 II FE/ZN 7 IV - - tak tak Powłoka cynkowa ( ) FE/ZN 12 IV FE/ZN 7 IV LUB 18-1102 - - tak tak FE/ZN 7 IV S FE/ZN 12 IV S - tak tak tak Aluminium Powłoka anodowa 18-1148 tak Powłoka lakiernicza Patrz Plan III [1] Nie może tworzyć ogniw galwanicznych w połączeniu z innymi metalami. ( ) Powłoki nie zawierające sześciowartościowego chromu. ( ) Powłoki nie zawierające chromu. tak tak tak tak Ochrona przed korozją i lakierowanie Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-9 Tabela 2.3. Elementy lakierowane norma IVECO 18-1600 (Plan III) Etapy procesu zabezpieczania Klasy A B [8] B1 [5] B2 C D MECHANICZNE CZYSZCZENIE POWIERZCH- NI, PŁYTKIE [1] OBRÓBKA WSTĘPNA Piaskowanie - Szczotkowanie Czyszczenie papierem ściernym Fosforanowanie blachy (dotyczy tylko metali żelaznych bez powłok ochronnych) Fosforanowanie powłoki cynkowej tak - tak tak - tak tak tak tak - tak tak tak KATAFOREZA Powłoka gruba (30-40 µm) tak [2] Powłoka średnio gruba (20-30 µm) tak [3] Wierzchnia warstwa akrylowa (>35 µm) - tak [6] - tak [6] - tak [9] [6] tak [6] POWŁOKA ANTYKOROZYJNA Dwuskładnikowa (30-40 µm) - tak - tak Jednoskładnikowa (30-40 µm) - tak - tak [9] tak PODKŁAD LAKIER Jedno- (130 C) lub dwuskładnikowy (30-40 µm) Jedno- (130 C) lub dwuskładnikowy (30-40 µm) tak [3] - - - - - tak Proszkowy (40-110 µm) tak [4] Jednoskładnikowy nakładany w niskiej temperaturze (30-40 µm) tak - - - tak - tak [1] = Wykonać tę operację w przypadku obecności zadziorów, nalotu tlenkowego, odprysków spawalniczych, ostrych krawędzi pozostałych po cięciu laserowym. [2] = Proces dla powłoki dwuwarstwowej. [3] = Proces dla powłoki trójwarstwowej. [4] = Alternatywa dla lakieru jedno lub dwuskładnikowego, stosowana tylko na elementach kabiny (wycieraczki szyby, lusterka itp.) [5] = Tylko osie i mosty napędowe. [6] = Nie dotyczy elementów, których, ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia (np części mechaniczne), nie wolno zanurzać zanurzyć w kąpieli chemicznej. [7] = Tylko jeżeli w dokumentacji technicznej określono kolor IC [8] = Dotyczy zbiorników paliwa wykonanych ze stali lub pokryte powłoką ochronną [9] = Dotyczy tylko elementów mocowanych do silnika = Dotyczy blach ocynkowanych lub aluminiowych, stosować specjalne kąpiele do fosforanowania. = Produkty i procesy alternatywne dla tej samej klasy, o ile nadają się do zastosowania dla danego elementu. tak [7] Ochrona przed korozją i lakierowanie Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-10 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.2.2 Elementy dodatkowe lub zmodyfikowane Wszystkie dodatkowe lub zmodyfikowane elementy pojazdu (kabina, podwozie, zabudowa itp.) należy zabezpieczyć przed korozją. Żaden element stalowy nie może być pozostawiony bez zabezpieczenia. Tabele 2.4 (części lakierowane) i 2.5 (części nie lakierowane) przedstawiają minimalne wymagania dotyczące zabezpieczenia elementów dodatkowych i zmodyfikowanych, które należy przestrzegać, jeżeli nie ma możliwości zastosowania zabezpieczenia identycznego jak w oryginalnych podzespołach IVECO. Dopuszczalne są inne metody, pod warunkiem, że gwarantują analogiczny stopień ochrony przed korozją. Nigdy nie nakładaj lakierów proszkowych bezpośrednio na odtłuszczoną powierzchnię. Na należy stosować powłok ochronnych na elementach wykonanych ze stopów lekkich, mosiądzu i miedzi. Etapy procesu zabezpieczania Tabela 2.4. Elementy dodatkowe lub zmodyfikowane lakierowane Mechaniczne czyszczenie powierzchni (w tym usuwanie zadziorów / rdzy i czyszczenie zmodyfikowanych elementów) Obróbka wstępna Klasa A B D (1) Szczotkowanie / wygładzanie papierem ściernym / piaskowanie Odtłuszczanie Powłoka antykorozyjna Dwuskładnikowa (30-40 µm) (2) Powłoka lakiernicza Dwuskładnikowa (30-40 µm ) (3) (1) = Modyfikacje mostów napędowych, przednich osi i silnika (klasy B1 i C) są zabronione. (2) = Najlepiej epoksydowa (3) = Najlepiej poliuretanowa. Tabela 2.5. Elementy dodatkowe lub zmodyfikowane nie lakierowane Klasa Rodzaj zabezpieczenia A B (1) D Stal nierdzewna tak - GEOMET - Powłoka cynkowa (1) - tak (1) = Powłoka nie zawierające sześciowartościowego chromu. Ochrona przed korozją i lakierowanie Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-11 Ochrona przed korozją i lakierowanie 2.2.3 Środki ostrożności W odpowiedni sposób zabezpiecz elementy, które mogłyby zostać uszkodzone przez lakier, takie jak: przewody pneumatyczne i hydrauliczne wykona z gumy lub tworzyw sztucznych, uszczelki i inne części wykonane z gumy lub tworzyw sztucznych, kołnierze wałów napędowych i przystawek odbioru mocy, chłodnice, tłoczyska amortyzatorów i siłowników hydraulicznych lub pneumatycznych, zawory spustowe i odpowietrzające (podzespoły mechaniczne, zbiorniki powietrza, zbiorniki układu podgrzewania rozruchowego itp.), odstojnik filtra paliwa tabliczki i emblematy. Zwracając szczególną uwagę na silnik i jego sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpowiednio zabezpiecz następujące elementy: kompletne okablowanie silnika i pojazdu, włącznie z punktami masowymi, wszystkie złącza elektryczne, zarówno po stronie czujników/nastawników, jak i wiązek przewodów, wszystkie czujniki/nastawniki, koło zamachowe, wspornik czujnika prędkości obrotowej silnika na kole zamachowym, wszystkie przewody układu paliwowego (metalowe i z tworzywa sztucznego, kompletna podstawa filtra fila, wszystkie kasety sterujące i ich wsporniki/podstawy, wszystkie elementy znajdujące się pod pokrywą dźwiękochłonną (wtryskiwacze, magistrala paliwowa, przewody), pompa paliwowa w magistrali Common Rail wraz z regulatorem, elektryczna pompa paliwowa w pojeździe zbiornik paliwa, paski napędowe osprzętu silnika i koła pasowe, pompa wspomagania i przewody hydrauliczne układu kierowniczego. Jeżeli zachodzi konieczność lakierowania elementów po uprzednim zdemontowaniu kół lub lakierowania osłon hamulców, należy zabezpieczyć powierzchnię styku tarcz kół z piastami, aby uniknąć zwiększenia grubości kołnierza mocującego i gromadzenia się lakieru na powierzchniach przylegania nakrętek/śrub mocujących koła. Starannie zabezpiecz tarcze hamulcowe. Zdemontuj podzespoły elektroniczne i kasety sterujące.! Jeżeli ostatnim etapem procesu lakierowania jest suszenie wysokotemperaturowe (maks. temperatura 80 ºC), należy zdemontować wszystkie elementy, które mogły zostać uszkodzone przez wysoką temperaturę. Ochrona przed korozją i lakierowanie Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-12 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Wiercenie w ramie podwozia 2.3 Wiercenie w ramie podwozia Zasadniczo, do montażu zabudowy i wyposażenia dodatkowego na ramie należy wykorzystywać istniejące, fabryczne otwory.! Pod żadnym pozorem nie wolno wiercić otworów w półkach podłużnic ramy podwozia, z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punkcie 3.3.1. Jeżeli zachodzi konieczność wywiercenia nowych otworów (montaż półek. wsporników itp.), otwory te należy wywiercić w środniku podłużnicy ramy, a następnie starannie stępić ich krawędzie i rozwiercić. Rozmieszczenie i średnice otworów Nie wolno wiercić nowych otworów w obszarach spiętrzenia naprężeń (np. w pobliżu wsporników resorów) i na odcinkach, w których zmienia się przekrój poprzeczny podłużnicy. Średnice otworów muszą być proporcjonalne do grubości kształtowników. O ile nie określono inaczej, nie wolno wiercić otworów o średnicy większej niż 13 mm Odległość pomiędzy środkiem otworu a krawędzią podłużnicy nie może być mniejsza niż 30 mm. Środki sąsiadujących ze sobą otworów nie mogą być oddalone od siebie o mniej niż 30 mm. Dotyczy to zarówno otworów wierconych, jak i już istniejących. Otwory należy rozmieszczać w sposób pokazany na rys. 2.2. Zmieniając lokalizację wsporników resoru lub poprzecznicy ramy, zawsze zachowuj oryginalny układ otworów. Rysunek 2.2 102420 2.3.1 Śruby i nakrętki Zasadniczo, należy stosować elementy złączne tego samego typu i klasy, jakie występują w podobnych, fabrycznych złączach w pojeździe (tabela 2.6). Zalecane jest stosowania elementów złącznych klasy 8.8. Należy stosować śruby klasy 8.8 i 10.9 ulepszane cieplnie. Do wykonywania połączeń o średnicy 6 mm zalecane są elementy złączne ze stali nierdzewnej. Zatwierdzone powłoki ochronne to Geomet i powłoka cynkowa, patrz tabela 2.2. Nie zaleca się stosowania śrub z powłoką Geomet, jeżeli śruby te mają być spawane. O ile ilość wolnego miejsca jest wystarczająca, stosuj śruby i nakrętki kołnierzowe. Stosuj nakrętki samozabezpieczające się. Nakrętki należy dokręcać odpowiednim momentem, za pomocą klucza dynamometrycznego. Wiercenie w ramie podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-13 Klasa wytrzymałości 4.8 Tabela 2.6. Klasy wytrzymałości śrub Zastosowanie Śruby nie przenoszące obciążenia Wytrzymałość na rozciąganie (N/mm2) Granica plastyczności (N/mm2) 400 320 5.8 Śruby o niskiej wytrzymałości 500 400 8.8 10.9 Śruby o średniej wytrzymałości (mocowanie poprzecznic ramy, płyt wzmacniających, wsporników) Śruby o dużej wytrzymałości (mocowanie wsporników resorów, stabilizatorów i amortyzatorów) 800 640 1000 900 2.3.2 Własności materiału, jaki należy stosować do modyfikacji ramy podwozia Materiał stosowany do modyfikacji ramy podwozia i bezpośredniego wzmacniania podłużnic ramy musi odpowiadać oryginalnemu materiałowi ramy pod względem jakości (tab. 2.8) i grubości (tab. 2.9). W przypadku niedostępności kształtownika o wskazanej grubości można zastosować kształtownik standardowy o jeden stopień grubszy. Tabela 2.7. Materiał, jakiego należy używać do modyfikacji ramy podwozia, normy IVECO 15-2110 i 15-2812 Oznaczenie stali Wytrzymałość na rozciąganie (N/mm2) Granica plastyczności (N/mm2) Wydłużenie względne A5 IVECO FEE420 Europa Niemcy Wielka Brytania S420MC S420MC S420MC 530 420 23% Wiercenie w ramie podwozia Wiercenie w ramie podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-14 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Klasa 29L - 35S 35C 35C - 50C 35C - 40C 45C - 50C 60C - 65C - 70C (1) = tyko 35C - 40C (2) = tyko 45C - 50C Rodzaj samochód ciężarowy furgon Tabela 2.8. Daily: wymiary ram podwozia Rozstaw osi [mm] Zwis tylny [mm] 3000 920 3450 1355 3750 1665 3950 (Camper) 1825 3000, krótki zwis 840 3000, długi zwis 1240 3300 1460 3950 1825 3750 1665 lekki Camper 3950 1825 3000 (1) 1240 3450 1355 samochód 3750 1665 ciężarowy 4100 (1) 1715 4350 1885 furgon furgon samochód ciężarowy 4750 (2) 2350 3000, krótki zwis 840 3000, długi zwis 1240 3300 1460 3950 1825 3000, krótki zwis 840 3000, długi zwis 1240 3300 1460 3950 1825 3450 1355 3750 1665 4350 1890 4750 2350 furgon 3950 1825 A x B x t przekrój podłużnicy na odcinku pomiędzy osiami pojazdu [mm] Ax B x t przekrój podłużnicy w obszarze zwisu tylnego [mm] 150 x 56 x 3 100 x 56 x 3 150 x 56 x 3 100 x 56 x 3 182 x 70 x 4 122 x 70 x 4 180 x 69 x 3 120 x 69 x 3 182 x 70 x 4 122 x 70 x 4 184 x 69 x 5 184 x 69 x 5 2.3.3 Naprężenia działające na ramę podwozia Nie przekraczaj poniższych naprężeń w warunkach statycznych: Typoszereg Tabela 2.9 Dopuszczalne naprężnie statyczne w ramie σ amm. (N/mm2) Zastosowanie drogowe Zastosowanie pozadrogowe Daily 120 80 O ile wymagają tego przepisy krajowe, obowiązkiem firmy zabudowującej jest sprawdzenie, czy dopuszczalne wartości naprężeń nie są przekroczone. Spawanie pogarsza własności materiału. Dlatego podczas kontroli naprężeń w obszarach zmodyfikowanych termicznie należy przyjąć, że wytrzymałość materiału zmniejszyła się o około 15%. Wiercenie w ramie podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-15 2.3.4 Spawanie ramy podwozia! Spawanie mogą wykonywać tylko wykwalifikowane i przeszkolone osoby, z wykorzystaniem odpowiedniego wyposażenia i zgodnie z odpowiednimi procedurami. Nieprzestrzeganie instrukcji IVECO lub wykonywanie czynności przez niewykwalifikowane osoby może doprowadzić do poważnego uszkodzenia układów pojazdu, powodując pogorszenie jego sprawności, bezpieczeństwa i wydajności oraz szkody, których nie obejmuje gwarancja. Spawanie jest dozwolone: w przypadku łączenia elementów konstrukcyjnych, w celu zwiększenia lub zmniejszenia rozstawu osi lub zwisu tylnego, w przypadku montażu profili (kątowników) wzmacniających podłużnicę ramy, w sposób pokazany poniżej (rys. 2.3). Rysunek 2.3 Podczas spawania łukowego rygorystycznie przestrzegaj poniższych instrukcji, w celu zabezpieczenia podzespołów elektrycznych i kaset sterujących przed uszkodzeniem: przed odłączeniem przewodów zasilających sprawdź, czy wszystkie odbiorniki energii elektrycznej są wyłączone, jeżeli pojazd jest wyposażony w wyłącznik akumulatora (wyłącznik główny), poczekaj na zakończenie cyklu odłączania zasilania, odłącz przewód od ujemnego bieguna akumulatora, odłącz przewód od dodatniego bieguna akumulatora; UWAŻAJ, aby nie zetknąć przewodu z masa lub ujemnym biegunem akumulatora, ostrożnie, aby doprowadzić do zwarcia styków, rozłącz złącza elektronicznych kaset sterujących, jeżeli wykonujesz spawanie w pobliżu kasety sterującej, wymontuj tę kasetę z pojazdu, podłącz przewód masowy spawarki bezpośrednio do spawanego elementu, zabezpiecz przewody z tworzywa sztucznego przed działaniem wysokiej temperatury, w razie potrzeby wymontuj je, zabezpiecz powierzchnie resorów i miechów pneumatycznych przed rozpryskami spawalniczymi, nie dopuszczaj do kontaktu elektrody lub głowicy spawalniczej z piórami resoru. Wiercenie w ramie podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-16 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Czynności przygotowawcze przed spawaniem Przed rozpoczęciem spawania należy usunąć powłokę lakierniczą i nalot tlenkowy ze spawanej powierzchni oraz elementów, na których zostanie umieszczony profil wzmacniający. Po zakończeniu obróbki zmodyfikowane elementy należy zabezpieczyć przed korozją (patrz punkt 2.2.2). a) Przetnij podłużnice ukośnie lub pionowo. (Zalecany cięcie ukośne, zwłaszcza na odcinku pomiędzy osiami pojazdu). Zabronione jest przecinanie podłużnic w miejscach montażu poprzecznic, na odcinkach przejściowych, w których następuje zmiana szerokości ramy, a także w miejscach dużego spiętrzenia naprężeń (np. wsporniki resorów). Linia cięcia nie może przechodzić przez otwory w podłużnicy (patrz rys. 2.4) Rysunek 2.4 b) Zukosuj (fazuj) wewnętrzne krawędzie łączonych elementów pod kątem 60, na całej długości spoiny (patrz rys. 2.5). Rysunek 2.5 c) Wykonaj spawanie łukowe w kilku etapach, za pomocą dobrze wysuszonych elektrod podstawowych. Zalecane typy elektrod: Dla materiału S 500 MC (FeE490: QStE 500TM) Średnica elektrody: 2,5 mm, natężenie prądu: około 90 A (maks. 40 A na każdy milimetr średnicy elektrody). W przypadku spawania metodą MIG-MAG, stosuj drut spawalniczy o własnościach identycznych, jak spawany materiał (średnica od 1 do 1,2 mm). Zalecany drut spawalniczy: DIN 8559 SG3 M2 5243 gaz DIN 32526 M21 lub DIN EN 439 Jeżeli spawany jest materiał FeE490 w bardzo niskiej temperaturze, zalecamy: PrEN 440 G7 AWS A 5.28 ER 80S Ni 1 gaz DIN EN439-M21 Unikaj zbyt wysokiego natężenia prądu. Spawanie musi być bezodpadowe i nie powodować uszkodzeń brzegowych. d) Powtórz czynności przedstawione w punkcje c) po drugiej stronie połączenia. e) Poczekaj aż równomiernie ostygną. Chłodzenie wymuszone powietrzem, wodą lub innymi metodami jest zabronione. f) Zeszlifuj nadmiar materiału ze spoiny. Wiercenie w ramie podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-17 Wiercenie w ramie podwozia g) Po wewnętrznej stronie podłużnic umieść kątowniki wzmacniające. Kątowniki powinny być wykonane ze stali o tych samych własnościach, jak stali, z której jest wykonana rama. Minimalne wymiary przedstawiono w tabeli 2.3. Wzmocnienia można mocować tylko do środnika podłużnicy, za pomocą spoin pachwinowych, spoin otworowych, śrub lub nitów (można również stosować nitonakrętki (Huck)). Przekrój i długość spoiny pachwinowej, liczba i rozmieszczenie spoin otworowych, śrub i nitów muszą być dostosowane do wartości momentów gnących i sił tnących działających na kształtownik. 2.3.5 Zaślepianie istniejących otworów Jeżeli wiercisz nowe otwory zbyt blisko otworów istniejących (patrz rys. 2.2), istniejące otwory można zaślepić poprzez ich zaspawanie. W celu prawidłowego wykonania tej czynności, zewnętrzną krawędź otworu należy wyrównać, a pod krawędzią wewnętrzną umieścić miedzianą płytkę, w celu ochrony spawacza (i podłużnicy). Następnie należy zaspawać otwór z obydwu stron podłużnicy. Nadmierną ilość materiału należy zeszlifować. Do zaślepienia otworów można również użyć wpuszczanych podkładek. Wiercenie w ramie podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-18 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Zmiana rozstawu osi 2.4 Zmiana rozstawu osi 2.4.1 Informacje ogólne! Wszelkie modyfikacje rozstawu osi, które obejmują ingerencję w układ elektryczny i/lub zmianę lokalizacji podzespołów elektrycznych/elektronicznych wymagają zatwierdzenia i muszą być wykonane zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w punkcie 2.16. Generalnie, każdą modyfikację rozstawu osi należy wykonywać w oparciu o fabryczne rozstawy osi, wybierając standardowy rozstaw najbliższy lub nieco większy od rozstawu docelowego. O ile pozwala na to wielkość zabudowy, należy wybierać rozstawy osi dostępne fabrycznie. Dzięki temu istnieje możliwość stosowania oryginalnych wałów napędowych i montażu poprzecznic ramy w z góry określonych miejscach. Jeżeli docelowy rozstaw osi ma być mniejszy od najmniejszego rozstawu fabrycznego lub większy od największego rozstawy fabrycznego, konieczne jest wystąpienie o pisemne zezwolenie IVECO.! W przypadku modyfikacji pojazdów z układem ESP, patrz punkt 2.15.5 2.4.2 Upoważnienie Zmiana rozstawu osi nie wymaga specjalnego zezwolenia IVECO tylko w następujących przypadkach: jeżeli docelowy rozstaw osi odpowiada jednemu z rozstawów fabrycznych dla danego typu pojazdu jeżeli odtworzona zostaje konstrukcja ramy (przekrój podłużnic, liczba, typ i umiejscowienie poprzecznic) oraz rozmieszczenie obwodów i podzespołów pojazdy fabrycznego o danym rozstawie osi. Jeżeli warunki te nie są spełnione, tzn. jeżeli układ modyfikowanej ramy nie jest identyczny z układem ramy fabrycznej, modyfikacja wymaga zatwierdzenia. Zakłada się, że firma zabudowująca (dokonująca modyfikacji) jest w stanie zapewnić odpowiednią jakość wykonania (wykwalifikowany personel, właściwe procedury itp.). Modyfikacje muszą być wykonane zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w niniejszym podręczniku, obejmować niezbędne zmiany i regulacje, przy uwzględnieniu wszystkich zaleceń (np. określenie parametrów kaset sterujących wymagających aktualizacji, zmiana lokalizacji elementów układu wydechowego, nie przekraczanie dopuszczalnego nacisku na tylną oś itp.) oraz wymagań określonych dla oryginalnego pojazdu o danym rozstawie osi. 2.4.3 Wpływ na kierowalność pojazdu Na ogół, zwiększenie rozstawu osi ma negatywny wpływ na kierowalność pojazdu. O ile wymagają tego przepisy krajowe, należy przestrzegać maksymalnych dopuszczalnych wymiarów pojazdu, a także maksymalnej dopuszczalnej siły potrzebnej na kole kierownicy i szybkości reakcji układu kierowniczego (np. określonych w regulaminie EKG ONZ lub dyrektywie WE). Tabela 2.10 przedstawia limity dotyczące zwiększania rozstawu osi w różnych modelach pojazdów, wyposażonych w seryjny układ napędowy i zalecane opony, przy maksymalnym dopuszczalnym nacisku na przednią oś. Jeżeli zabudowa wymaga większego rozstawu osi, musisz uzyskać specjalną zgodę IVECO oraz ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń dotyczących poprawy kierowalności pojazdu, takich jak m.in.: ograniczenie maksymalnego dopuszczalnego nacisku na przednią oś lub zastosowanie innego rozmiaru opon i kół o mniejszym odsadzeniu. Montaż dodatkowej pompy (wspomagania układu kierowniczego) musi być zatwierdzony przez IVECO i wykonany przez specjalistyczną firmę. Zmiana rozstawu osi Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-19 Zmiana rozstawu osi Tabela 2.10. Limity zwiększania rozstawu osi Model Zawieszenie przednie Maksymalny rozstaw osi (mm) 29L, 35S Resor poprzeczny 4100 35C, 40C, 45C, 50C Resor poprzeczny (maks nacisk: 1800 kg) 4100 35C, 40C, 45C, 50C Drążek skrętny (maks nacisk: 1900 kg) 4750 60C, 65C, 70C Drążek skrętny 4750 2.4.4 Wpływ na charakterystykę hamowania Na ogół, zwiększenie rozstawu osi ma negatywny wpływ na charakterystykę hamowania. Limity zmiany rozstawu osi przedstawia tabela 2,11. Skontaktuj się z IVECO w celu uzyskania warunków technicznych (siłowniki hamulcowe, minimalne masy własne, masy dopuszczalne, typ opon, wysokość środka ciężkości ), dla jakich obowiązują podane wartości. Model Tabela 2.11. Charakterystyka hamowania: limity zmian rozstawu osi Wersja Minimalny (mm) Rozstaw osi Maksymalny (mm) 29L, 35S Samochód ciężarowy, furgon 3000 3950 35C, 40C Samochód ciężarowy, furgon 3000 4100 45C, 50C Furgon 3000 4750 45C, 50C Samochód ciężarowy 3450 4750 60C, 65C, 70C Samochód ciężarowy, furgon 3300 4750! W pojazdach wyposażonych w układ ASR należy przeprogramować kasetę sterującą 2.4.5 Zalecenia wykonawcze Aby prawidłowo wykonać modyfikację, wykonaj następujące czynności: ustaw pojazd na stojakach, tak aby rama podwozia była dokładnie wypoziomowana, odłącz/zdemontuj wały napędowe, przewody układu hamulcowego, wiązki przewodów elektrycznych oraz inne elementy, które mogłyby uniemożliwić prawidłowe wykonanie czynności, zlokalizuj punkty odniesienia na ramie podwozia (np. otwory bazowe, wsporniki zawieszenia), sprawdź, czy punkty odniesienia z obydwu stron znajdują się dokładnie naprzeciw siebie (czy łącząca je linia jest prostopadła do podłużnej osi pojazdu), a następnie zaznacz je, punktując ciąg niewielkich znaków na górnych półkach obydwu podłużnic, jeżeli zmieniasz umiejscowienie wsporników wieszaków resoru, ustal nowe położenie wsporników, korzystając z wcześniej wykonanych znaków odniesienia. Sprawdź, czy nowe wymiary są identyczne z obydwu stron ramy. Pomiar krzyżowy (po przekątnej) powinien wykazać różnicę nie większą niż 2 mm na długości nie przekraczającej 1500 mm. Jeżeli nie dysponujesz specjalnymi narzędziami, wykonaj nowe otwory, wykorzystując w charakterze szablonów boczne płyty poprzecznic ramy i wsporniki. Przykręć lub przynituj wsporniki i poprzecznice. Jeżeli używasz śrub, rozwierć otwory i zastosuj śruby pasowane klasy 10.9 z nakrętkami zabezpieczonymi przed odkręceniem się. Jeżeli ilość wolnego miejsca jest wystarczająca, użyj śrub i nakrętek kołnierzowych. Zmiana rozstawu osi Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-20 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY jeżeli przecinasz ramę (przestrzegając wytycznych ze str. 2-16, pkt. a), wybij drugi ciąg (linię) znaków odniesienia, w taki sposób, by obszar modyfikacji znajdował się między tymi a poprzednio wykonanymi znakami odniesienia. Odległość między obydwiema grupami znaków, po zakończeniu operacji, nigdy nie może być mniejsza niż 1500 mm. Pomiędzy obydwiema liniami odniesienia zaznacz miejsce cięcia, i postępuj zgodnie ze wskazówkami w pkt. 2.3.4. Przed przystąpieniem do spawania upewnij się, czy podłużnice ramy, wraz ze wstawionymi odcinkami, są ustawione dokładnie prostoliniowo. Wykonaj pomiary po obydwu stronach ramy oraz po przekątnej, w sposób przedstawiony powyżej. Zamontuj wzmocnienia w sposób przedstawiony w punkcie 2.3.4. Pozostałe czynności Zabezpiecz powierzchnie elementów przed korozją, w sposób przedstawiony w punkcie 2.2.2. Przywróć funkcjonalność układów elektrycznego i hamulcowego, według wskazówek przedstawionych w pkt. 2.15 i 2.16. W odniesieniu do czynności dotyczących układu napędowego, postępuj według wskazówek przedstawionych w pkt. 2.8. 2.4.6 Określenie stopnia naprężeń Oprócz wzmocnień w miejscach łączenia podłużnic, podczas zwiększania rozstawu osi firma zabudowująca musi ogólnie wzmocnić ramę, tak aby uzyskać wskaźnik wytrzymałości przekroju nie mniejszy niż w oryginalnej ramie IVECO o tym samym lub najbliższym większym rozstawie osi. Alternatywnie, o ile pozwalają na to lokalne przepisy, można zastosować ramę pomocniczą o większym przekroju. Obowiązkiem firmy zabudowującej jest sprawdzenie, czy naprężenie w ramie nie przekraczają naprężeń występujących w oryginalnej ramie podwozia o danym rozstawie osi, przy założeniu, że ładunek jest rozmieszczony równomiernie, a rama opiera się na wspornikach zawieszenia. W każdym przypadku misi być spełnione bardziej rygorystyczne kryterium, wyznaczone krajowymi przepisami (o ile jest określone). Podczas zwiększania rozstawu osi w pojeździe o najdłuższym fabrycznym rozstawie należy dostosować wzmocnienia do wielkości przedłużenia, rodzaju zabudowy i przewidywanego zastosowania pojazdu. 2.4.7 Poprzecznice ramy O konieczności zastosowania jednej lub więcej poprzecznic decydują wielkość przedłużenia, umiejscowienie podpory wału napędowego, obszar spawania, punkty nacisku zabudowy oraz warunki użytkowania pojazdu. Dodatkowe poprzecznice muszą mieć te same cechy konstrukcyjne (wytrzymałość na zginanie, wytrzymałość na skręcanie, jakoś materiału, sposób połączenia z podłużnicami), jak poprzecznice istniejące. Przykład poprzecznicy przedstawia rys. 2.6. Zastosowanie dodatkowej poprzecznicy jest obowiązkowe przy przedłużeniu o ponad 600 mm. Obowiązuje ogólna zasada, że odległość pomiędzy dwiema sąsiednimi poprzecznicami ramy nie może być większa niż 1000 do 1200 mm. Minimalna odległość pomiędzy dwiema sąsiednimi poprzecznicami nie może być mniejsza niż 600 mm,, zwłaszcza w pojazdach użytkowanych w trudnych warunkach i w terenie; ograniczenie to nie dotyczy lekkiej poprzecznicy podtrzymującej wał napędowy. Rysunek 2.6 102421 Zmiana rozstawu osi Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-21 Zmiana rozstawu osi 2.4.8 Wzmocnienia ramy podwozia Rys. 2.7 przedstawia kilka możliwych rozwiązań. Wzmocnienia muszą być ciągłe, obejmujące całą długość ramy podwozia, aż do kabiny. Do zamocowania profilu wzmacniającego, np. kątownika, do podłużnicy ramy należy zastosować śruby lub nity klasy 8.8. Ich średnica i rozmieszczenie muszą gwarantować odpowiednią wytrzymałość całej konstrukcji. W obszarze zwisu tylnego oraz na odcinku od tylnej osi do, w przybliżeniu, środka rozstawu osi (jednak nie dalej niż 2 m do przedniej osi) zalecamy zastosowanie połączeń odpornych na ścinanie. W każdym przypadku konstrukcja wzmocnienia musi być poparta odpowiednimi obliczeniami i spełniać kryteria wynikające z lokalnych przepisów, o ile są określone. Naprężenia zginające w zmodyfikowanej ramie podwozia nie mogą być większe od naprężeń występujących w analogicznych odcinkach ramy oryginalnego pojazdu. Rysunek 2.7 1. Wspornik - 2. Płyta - 3. Śruby lub nity 102422 Niedopuszczalne jest mocowanie płyt wzmacniających bezpośrednio do półek podłużnic ramy, w których otwory zostały zaspawane, ponieważ niefachowo wykonane spawanie może spowodować zmniejszenie wytrzymałości oryginalnego kształtownika. Działanie takie jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych przypadkach, po uzyskaniu zgody IVECO, o ile jest uzasadnione obiektywnymi trudnościami w późniejszym montażu zabudowy. Jeżeli taki sposób montażu jest konieczny, podczas określania wartości naprężeń w poszczególnych przekrojach należy wziąć pod uwagę około 15 procentowe zmniejszenie wytrzymałości materiału spowodowane spawaniem. Wymiar wzmocnień należy dobrać tak, by nie zostały przekroczone dopuszczalne naprężenia statyczne w ramie, przedstawione w tabeli 2.9. Stosuj materiał wskazany w tabeli 2.7. O ile są określone, zawsze obowiązują bardziej rygorystyczne wymagania wynikające z krajowych przepisów. Przestrzegaj ich. 2.4.9 Modyfikacje wałów napędowych Dopuszczalne modyfikacje przedstawiono w punkcie 2.8. Zmiana rozstawu osi Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-22 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Modyfikacje tylnego zwisu 2.5 Modyfikacje tylnego zwisu 2.5.1 Informacje ogólne Należy pamiętać, że zmiana długości tylnego zwisu powoduje zmianę pierwotnego, ustalonego przez IVECO, rozkładu obciążenia pomiędzy osie pojazdu (patrz punkt 1.13). Ponadto należ przestrzegać krajowych przepisów oraz wymagań dotyczących maksymalnej dopuszczalnej odległości tylnej krawędzi zabudowy od końca ramy i prześwitu wymaganego do montażu zaczepu holowniczego i belki przeciwnajazdowej. Odległość tylnej krawędzi zabudowy od końca ramy podwozia nie powinna być większa niż 350 do 400 mm. W przypadku konieczności zmiany lokalizacji końcowej poprzecznicy ramy, należy zachować standardowy sposób jej zamocowania (tzn. liczba, wymiary, klasa wytrzymałości śrub). Jeżeli jest przewidywany montaż zaczepu holowniczego, należy zapewnić odpowiednią przestrzeń (około 350 mm Pomiędzy belką holowniczą (końcową poprzecznicą) a sąsiednią poprzecznicą ramy, umożliwiającą zamontowanie i wymontowanie zaczepu. Prawidłowo zamontowany zaczep, zgodnie z wytycznymi określonymi w niniejszym podręczniku, umożliwia holowanie przyczepy o dopuszcz. masie określonej przez producenta pojazdu. Odpowiedzialność za modyfikacje ponosi ich wykonawca. 2.5.2 Upoważnienie Zmiany długości tylnego zwisu, o ile są wykonywane zgodnie ze wskazówkami zamieszczonymi w niniejszym podręczniku, nie wymają specjalnej zgody IVECO. W przypadku pojazdów specjalnych, w których rozkład obciążenia jest z góry określony i stały, dopuszcza się przedłużania tylnego zwisu do długości większej niż 60% rozstawu osi, pod warunkiem spełnienia wymagań dotyczących długości całkowitej pojazdu, przedstawionych w punkcie 1.13.3 niniejszego podręcznika, dyrektywie 97/27/WE oraz przepisach krajowych. 2.5.3 Skracanie zwisu Podczas skracania zwisu tylnego należy przesunąć końcową poprzecznicę ramy do przodu. Jeżeli po przesunięciu okaże się że końcowa poprzecznica znajduje się zbyt blisko innej poprzecznicy, poprzecznicę tę należy wymontować, o ile nie jest to poprzecznica związana ze wspornikami zawieszenia.! W przypadku modyfikacji pojazdów z układem ESP, patrz punkt 2.15.5 2.5.4 Wydłużanie zwisu Na rysunkach 2.8, 2.9 i 2.10 pokazano różne metody wydłużania tylnego zwisu. W tym przypadku jest dozwolone również prostopadłe przecinanie ramy. Minimalne wymiary wzmocnień, jakie należy zastosować w miejscu przecięcia, przedstawia rys. 2.3. Rysunki 2.8 i 2.9 ilustrują rozwiązanie stosowane przy wydłużeniu nie większym niż 300 350 mm. W tym przypadku wzmocnienie narożne pełni funkcje łącznika pomiędzy poprzecznicą a podłużnicami ramy, w związku z czym musi mieć grubość i szerokość identyczne, jak boczna płyta poprzecznicy ramy. Oryginalne połączenia nitowe można zastąpić śrubami klasy 8.8 o średnicy o jeden stopień większej i nakrętkami zabezpieczonymi przed odkręcaniem się.! W przypadku modyfikacji pojazdów z układem ESP, patrz punkt 2.15.5 Modyfikacje tylnego zwisu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-23 Modyfikacje tylnego zwisu Jeżeli wydłużenie jest większe niż 350 mm należy, zastosować rozwiązanie pokazane na rys. 2.10. Rysunek 2.8 Rysunek 2.9 Rysunek 2.10 102427 Przy dużych wydłużeniach tylnego zwisu należy każdorazowo przeanalizować konieczność zamontowania dodatkowej poprzecznicy, w celu nadania ramie odpowiedniej sztywności skrętnej. Montaż dodatkowej poprzecznicy, będącej pod względem cech odpowiednikiem poprzecznicy oryginalnej, jest konieczny w przypadku, gdy odległość między dwiema sąsiednimi poprzecznicami przekracza 1200 mm. Modyfikacje tylnego zwisu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-24 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.6 Montaż zaczepu holowniczego 2.6.1 Przystosowanie pojazdu do holowania przyczepy Pojazd fabrycznie nie wyposażony w urządzenie sprzęgające można dostosować do holowania przyczepy, poprzez zamontowanie zestawu części wyszczególnionych w dokumentacji homologacyjnej wersji pojazdu z urządzeniem sprzęgającym (np. belkę holowniczą, złącze elektryczne, tachograf w przypadku pojazdu kategorii N1, zaczep holowniczy itp.). Przebudowa wersji nie przystosowanej (i tym nie homologowanej) do holowania przyczepy na wersję homologowaną odpowiedniego pojazdu, przystosowaną do tego celu, nie wymaga uzyskania specjalnej zgody IVECO. 2.6.2 Niekompletny montaż elementów i urządzenia sprzęgającego Niekompletny montaż homologowanych elementów i urządzenia sprzęgającego wymaga specjalnego upoważnienia IVECO. Wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność za sprawdzenie zgodności tych elementów z aktualnymi przepisami oraz sprawdzenie, czy podlegają one obowiązkowi zatwierdzenia przez odpowiedni organy, uprawnione do późniejszej ich kontroli. 2.6.3 Środki ostrożności W przypadku holowania przyczep centralnoosiowych, belka holownicza jest poddana działaniu znacznych naprężeń, pochodzących przede wszystkim od pionowych sił dynamicznych obciążających zaczep. Dlatego należy uważnie zapoznać się z informacjami przedstawionymi w punkcie 2.6.2.! Należy wybrać homologowany zaczep holowniczy, dostosowany do holowania przyczepy od danej masie całkowitej. Ponieważ zaczepy holownicze mają istotny wpływ na bezpieczeństwo pojazdu, nie wolno ich w żaden sposób modyfikować. Podczas montażu zaczepu do belki holowniczej należy przestrzegać wymagań technicznych producenta zaczepu oraz obowiązujących przepisów, np. dotyczących minimalnej przestrzeni dla montażu złączy hamulcowych i elektrycznych i maksymalnej odległości osi sworznia holowniczego od tylnej krawędzi zabudowy. Jeżeli układ otworów w kołnierzu mocującym zaczepu jest niezgodny z układem otworów w belce holowniczej, możliwe jest udzielenie zgody na wywiercenie dodatkowych otworów w belce holowniczej, po uprzednim wzmocnieniu jej konstrukcji. Obowiązkiem firmy zabudowującej jest wykonanie i montaż zabudowy w sposób zapewniający bezpieczne manewrowanie pojazdem i posługiwanie się urządzeniami w pojeździe. Dyszel przyczepy musi mieć zapewnioną swobodę ruchów. Montaż zaczepu holowniczego Montaż zaczepu holowniczego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-25 2.6.4 Dobór zaczepu dla przyczepy centralnoosiowej Holowanie przyczep centralnoosiowych wymaga zastosowania zaczepu spełniającego określone wymagania. Bez specjalnego zezwolenia IVECO zaczep holowniczy wolno mocować tylko do specjalnie do tego celu przeznaczonych belek holowniczych i jedynie w pojazdach fabrycznie przewidzianych do montażu zaczepu. Montaż zaczepu holowniczego w pojazdach, w których fabrycznie nie przewidziano opcji montażu zaczepu, wymaga uzyskania zezwolenia (upoważnienia) IVECO. Wzmocnienie podłużnicy w przypadku montażu zaczepu holowniczego. Dopuszczalna masa całkowita przyczepy i maksymalny dopuszczalny nacisk pionowy są podane w dokumentacji technicznej producenta danego zaczepu holowniczego lub na tabliczce znamionowej (np. DIN 74051 i DIN 74052). Dostępne są również specjalne (atestowane) zaczepy holownicze, o większych, niż określone w wyżej wymienionych normach, dopuszczalnych obciążeniach. Stosowanie tych zaczepów może podlegać ograniczeniom dotyczącym konstrukcji holowanych przyczep (np. długość dyszla). Ponadto, ich użycie może wymagać dodatkowego wzmocnienia belki holowniczej i zastosowania ramy pomocniczej o większych wymiarach. W przypadku zaczepów przeznaczonych do sprzęgania przyczep centralnoosiowych parametrami odniesienia są wartości Dc, i V, określone następującymi wzorami: (T C) Dc = g T + C 2 X V = a C 2 L Dc = wartość odniesienia określająca klasę zaczepu holowniczego (kn). Teoretyczny parametr odniesienia dla siły poziomej działającej pomiędzy pojazdem silnikowym a przyczepą, g = przyspieszenie ziemskie (m/s2), T = maksymalna (technicznie) dopuszczalna masa pojazdu silnikowego (t), T+S = maksymalna dopuszczalna masa pojazdu silnikowego + nacisk pionowy na zaczep wywierany przez przyczepę centralnoosiową (t), R = maksymalna (technicznie) dopuszczalna masa przyczepy (t), S = statyczny nacisk pionowy, wywierany przez przyczepę w punkcie sprzęgu (t). Warunek konieczny: S < 0,1 R < 1000 kg, C = suma nacisków na osie przyczepy centralnoosiowej o masie równej dopuszczalnej masie całkowitej (t). Wartość ta stanowi różnicę pomiędzy maksymalną dopuszczalną masą przyczepy centralnoosiowej a statycznym naciskiem pionowym (C = R - S), V = teoretyczna wartość odniesienia dla amplitudy dynamicznej siły pionowej (kn), a = równoważne przyspieszenie (pionowe) w punkcie sprzęgu, zależne od rodzaju zawieszenia tylnego pojazdu silnikowego, przyjmujące wartości: a = 1,8 m/s2 w przypadku pojazdów z zawieszeniem pneumatycznym, a = 2,4 m/s2 w przypadku pojazdów z innym rodzajem zawieszenia, X = długość przestrzeni ładunkowej (przyczepy) (m), L = teoretyczna długość dyszla przyczepy (odległość między środkiem ucha dyszla a środkiem zespołu osi przyczepy) (m), X 2 /L 2 1 (jeżeli wynik jest mniejszy od 1, przyjmij wartość 1.) Rysunek 2.11 Długość przestrzeni ładunkowej i teoretyczna długość dyszla 132088 Montaż zaczepu holowniczego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-26 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przykład wyznaczania klasy zaczepu holowniczego dla przyczepy centralnoosiowej Rozpatrzmy pojazd 65C15 o dopuszczalnej masie całkowitej 3250 kg, który ma holować przyczepę centralnoosiową o dopuszczalnej masie 3500 kg, wywierającą nacisk pionowy S = 250 kg. Długość przestrzeni ładunkowej: 5 m, teoretyczna długość dyszla: 4 m. Podstawiając do wzorów odpowiednie wartości: 1. S = 0,25 t 2. C = R - S = 3,5-0,25 = 3,25 t 3. (T + S) = 6,25 + 0,25 = 6,5 t 4. X2/l2 = 25/16 = 1,5 otrzymujemy: Dc = 9,81 x (6,5 x 3,25) / (6,5 + 3,25) = 21,3 kn oraz V = 1,8 x 1,5 x 3,25 = 8,8 kn 2.6.5 Rodzaje zaczepów Tabela 2.12. Przykłady homologowanych zaczepów holowniczych dostępnych fabrycznie Typ Klasa D (kn) DC (kn) V (kn) Nr homologacji WE GS500 A50-X 22,5-25,0 e 11*94/20*0533*00 GA381 S 22,5-25,0 e 11*94/20* 1613*01 Poniższa tabela przedstawia maksymalne dopuszczalne wartości statycznego nacisku pionowego (S) dla oryginalnych belek holowniczych, obowiązujące w przypadku holowania przyczep centralnoosiowych. Tabela 2.13 Model Maksymalna wartość S (kn) 29L 140 35S, 35C, 40C 140 45C, 50C, 60C, 65C, 70C 140 Montaż zaczepu holowniczego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-27 ) Zaczepy kulowe Montując zaczep kulowy, zgodnie z instrukcjami producenta, należy również przestrzegać krajowych i międzynarodowych przepisów (np. dyrektyw WE). Jeżeli to konieczne, firma dokonująca montażu ma obowiązek przedstawić niezbędną dokumentacje, poświadczającą zgodność z wymogami prawa. Belki holownicze przewidziane do montażu zaczepów kulowych mogą być wykorzystywane do montażu zaczepów automatycznych w podwoziach samochodów ciężarowych. ) Zaczepy ze sworzniem (automatycznie) Zaczepy te są przeznaczone do montażu w podwozach samochodów ciężarowych, wyposażanych w odpowiednią belkę holowniczą. Jeżeli nie zostały dostarczone bezpośrednio przez IVECO, zarówno zaczep, jak i belka muszą posiadać świadectwa homologacji. Ich montaż należy wykonać zgodnie z instrukcjami odpowiednich producentów. Złącze elektryczne 13-stykowe Jeżeli pojazd nie jest w nie wyposażony fabrycznie, złącze to może być zamontowane na późniejszym etapie, zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w punkcie 2.16.7. 2.6.6 Obniżona belka holownicza Jeżeli holowanie określonego typu przyczepy wymaga zamontowania zaczepu poniżej oryginalnej pozycji montażowej, IVECO może wystawić upoważnienie do obniżenia oryginalnej belki holowniczej lub zamontowania dodatkowej belki holowniczej (oryginalnego typu) w pozycji obniżonej. Przykład pokazano na rys. 2.13. Montażu nowej belki holowniczej w nowej pozycji należy dokonać w przedstawiony wyżej sposób, za pomocą tego samego typu śrub (średnica i klasa). Przykład wzmocnienia belki holowniczej za pomocą ceownika zamocowanego do środnika podłużnicy ramy Rysunek 2.12 1. Podłużnica ramy podwozia - 2. Obniżona belka holownicza 147476 Połączenia należy wykonać za pomocą śrub zabezpieczonych przed odkręceniem się. Montaż zaczepu holowniczego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-28 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Montaż zaczepu holowniczego Uwagi dotyczące ładowności Upewnij się, czy statyczny nacisk na zaczep holowniczy nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnego nacisku na tylną oś pojazdu oraz czy zostanie zachowany minimalny wymagany nacisk na przednią oś (czy przednia oś nie zostanie zbytnio odciążona), patrz punkt 1.13.3. Zwiększanie dopuszczalnej masy holowanej przyczepy W przypadku pojazdów dopuszczonych przez IVECO do holowania przyczepy istnieje możliwość wystąpienia o zezwolenie na zwiększenie dopuszczalnej masy holowanej przyczepy. Wydane zezwolenie będzie zawierało warunki, jakie należy spełnić oraz, o ile to konieczne, zakres niezbędnych modyfikacji pojazdu. Modyfikacje te mogą obejmować np. wzmocnienia standardowej belki holowniczej (patrz rys. 2.12), zamontowanie wzmocnionej belki holowniczej oraz zmiany w układzie hamulcowym. Należy zastosować zaczep holowniczy o parametrach odpowiednich dla nowego zastosowania. Kołnierz mocujący zaczepu musi pasować do belki holowniczej. Zalecane jest zamocowanie belki holowniczej do ramy podwozia za pośrednictwem śrub i nakrętek kołnierzowych lub śrub z łbem sześciokątnym klasy co najmniej 8.8. Stosuj nakrętki samozabezpieczające się. Tabliczki znamionowe W niektórych krajach istnieje obowiązek umieszczenia w pobliżu zaczepu tabliczki znamionowej, zawierającej informacje dotyczące maksymalnej dopuszczalnej masy holowanej przyczepy oraz nacisku pionowego. W przypadku braku tabliczki fabrycznej, jej umieszczenie i prawidłowe zamocowanie jest obowiązkiem firmy zabudowującej. Montaż zaczepu holowniczego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-29 Montaż dodatkowej osi 2.7 Montaż dodatkowej osi Montaż dodatkowych osi w tym pojeździe jest zabroniony. 2.8 Modyfikacje wałów napędowych Po zmianie rozstawu osi należy zmodyfikować wały napędowe, bazując na układzie wałów stosowanych w podobnym pojeździe o rozstawie osi podobnym do rozstawy po modyfikacji. Należy utrzymać kąty załamania wałów nie większe od maksymalnych dopuszczalnych kątów załamania w pojazdach seryjnych. Zasada ta obowiązuje również w przypadku jakichkolwiek modyfikacji zawieszenia i tylnego mostu napędowego. W razie trudności można zwróć się o pomoc do IVECO, załączając schemat proponowanego układu wałów, wraz z podaniem ich długości i kątów załamania. W celu prawidłowego wykonania i zamontowania odcinków wału można korzystać z instrukcji publikowanych przez producentów wałów napędowych. Wymagania techniczne zamieszczone w niniejszym podręczniku mają na celu zapewnienie prawidłowego działania i cichobieżności układu przeniesienia napędu, a także uniknięcie koncentracji naprężeń wywoływanych pracą silnika. Wymagania te w żaden sposób nie pomniejszają odpowiedzialności firmy zabudowujące za wykonane czynności. 2.8.1 Dopuszczalne długości Maksymalne dopuszczalne długości robocze wałów, zarówno pośrednich (o stałej długości), jak i przesuwnych (o zmiennej długości), odpowiednio LG lub LZ (patrz rys. 2.13), można wyznaczyć na podstawie zewnętrzne średnicy rury wału aktualnie zamontowanego w pojeździe i maksymalnej roboczej prędkości obrotowej (patrz wzór). Długości te przedstawiono w tabeli 2.16. Jeżeli okaże się, że przy wymaganej długości wału napędowego, określonej w tabeli 2.16, średnica rury wału jest zbyt mała, należy zastosować dodatkowy wał takich samych cechach jak wały już istniejące. Alternatywnie, w niektórych przypadkach można zastosować wał o większej średnicy. Wymaganą średnicę rury wału można określić na podstawie wymaganej długości i maksymalnej prędkości obrotowej, korzystając z tabeli 2.16. Rysunek 2.13 Długość całkowita Długość całkowita Długość całkowita LZ Wały pośrednie (o stałej długości) LG Wały przesuwne (o zmiennej długości) Montaż dodatkowej osi Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-30 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY W przypadku wałów przesuwnych długość LG mierzy się pomiędzy środkami przegubów krzyżakowych, przy połączeniu przesuwnym ustawionym w pozycji pośredniej. Zawsze sprawdzaj obydwie długości, LG i LZ Maksymalną roboczą prędkość obrotową oblicza się korzystając z poniższego wzoru: n n G = i n G = maksymalna robocza prędkość obrotowa wału napędowego (obr/min) n max = maksymalna prędkość obrotowa silnika (obr/min), patrz tabela 2.14 i G = przełożenie skrzyni biegów na najwyższym biegu, patrz tabela 2.15 max G Tabela 2.14. Maksymalne prędkości obrotowe silników Silnik Kod silnika (1) n max.10 F1AE0481F*A 3900.10 F1 AE0481F*B 3900.11 F1AE0481U*A 3900.11 F1AE0481U*B 3900.12 F1AE0481G*A 3900.12 F1AE0481G*B 3900.13 F1AE0481V*A 3600.13 F1AE0481V*B 3600.14 F1AE0481H*A 3900.14 F1AE0481H*B 3900.15 F1CE0481F*A 3500.15 F1 CE0481F*B 3500. 14 EEV F1 CE3481L*C 3500.18 F1CE0481H*A 3500.18 F1CE0481H*B 3500. 17 EEV F1CE3481C*C 3500 (1) = Sprawdź kod silnika na tabliczce znamionowej silnika Modyfikacje wałów napędowych Tabela 2.15. Przełożenie skrzyni biegów na najwyższym biegu Skrzynia biegów 5S300-2830.5 1 6AS400 0,8 6S400-2840.6 0,8 Przykład obliczeń maksymalnej dopuszczalnej długości wału Rozpatrzmy pojazd 35C13 wyposażony w skrzynię biegów ZF S5-200. Załóżmy, że chcemy zastosować wał napędowy typu LZ o średnicy zewnętrznej. Z danych wejściowych: 1. n max = 3600 obr/min 2. i G = 0,8 otrzymujemy: n G = 3600 / (0,8) = 4500 obr/min Maksymalna dopuszczalna długość wału dla tej wartości wynosi 1400 mm. Nie wolno obracać względem siebie widełek tego samego wału (widełki muszą pozostawać w jednej płaszczyźnie). i G Modyfikacje wałów napędowych Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-31 Grubość większej (zewnętrznej) rury wału zależy od jego klasy, tzn. wartości momentu obrotowego, jaki musi przenosić wał, a także od budowy układu napędowego (moment obrotowy, przełożenia kinematyczne, nacisk na os napędową). Nie jest możliwe określenie wzorcowych grubości rury. Na przykład, przy zastosowaniu rury o większej średnicy można by, teoretycznie, zredukować jej grubość do wartości zapewniającej wytrzymałość na skręcanie identyczną, jak w przypadku rury wału oryginalnego. Jednak przy wyznaczaniu grubości rury bierze się pod uwagę również czynniki, takie jak: rozmiar (wewnętrznej) rury widełek, ewentualna konieczność stosowania łączników i wymiary dostępnych rur. Dlatego każdorazowo grubość rury należy wyznaczać indywidualnie, w porozumieniu z przedstawicielami technicznymi producenta wału napędowego, zależnie od wymiarów wału (tzn. rozmiaru przegubu uniwersalnego). Minimalna dopuszczalna robocza długość wału (od kołnierza do kołnierza) nie może być mniejsza niż 600 mm w przypadku wałów z połączeniem przesuwnym oraz 300 mm w przypadku wałów pośrednich (o stałej długości). Tabela 2.16. Maksymalne dopuszczalne długości wałów PRĘDKOŚĆ GRANICZNA WAŁU 1410 RURA Ø 76,2 x 2,4 mm PRĘDKOŚĆ GRANICZNA WAŁU 1310 RURA Ø 76,2 x 2,11 mm Maks. dopuszcz. prędkość obr. (obr/min) Maks. dopuszcz. prędkość obr. (obr/min) Odległość między środkami przegubów uniwersalnych (mm) Odległość między środkami przegubów uniwersalnych (mm) PRĘDKOŚĆ GRANICZNA WAŁU 1310 RURA Ø 88,9 x 1,65 mm Maks. dopuszcz. prędkość obr. (obr/min) Odległość między środkami przegubów uniwersalnych (mm) 117798! Przedstawione powyżej maksymalne dopuszczalne długości dotyczą oryginalnych wałów napędowych. W przypadku odcinków zmodyfikowanych należy zastosować mniejsze długości (-10%). Modyfikacje wałów napędowych Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-32 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.8.2 Wyznaczanie pozycji wałów napędowych Jeżeli w układzie napędowym zawiera kilka wałów, długości poszczególnych wałów muszą być w przybliżeniu jednakowe. Obowiązuje zasada, że różnica długości pomiędzy wałem pośrednim a przesuwnym (patrz rys. 2.14) nie może być większa niż 600 mm,, zaś pomiędzy dwoma wałami pośrednimi nie większa niż 400 mm. W przypadku wału przesuwnego minimalna długość robocza wału musi być co najmniej o 20 mm większa od długości minimalnej wału (rury wału całkowicie zsunięte). Aby zapewnić odpowiedni skok użyteczny wału, w warunkach obciążenia statycznego wał powinien znajdować się w pozycji maksymalnie zbliżonej do centralnej. Jeżeli wymagana długość wału napędowego jest większa od długości dopuszczalnej, należy zastosować dodatkowy wał, jak przedstawiono to na rys 2.15. Rysunek 2.14 1. Oś zespołu silnik-sprzęgło-skrzynia biegów - 2. Wał przedni (przesuwny) - 3. Łożysko podporowe wału - 4. Wał tylny (o stałej długości) - 5. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (obciążenie statyczne) - 6. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (maksymalne ugięcie zawieszenia) - 7. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (minimalne ugięcie zawieszenia - brak obciążenia) - 8. Pochylenia wału przedniego (przesuwnego) i obudowy tylnego mostu napędowego muszą być jednakowe. 102424 Należy dokładnie wyregulować pochylenie wału pośredniego i obudowy tylnego mostu napędowego w warunkach obciążenia statycznego. Różnica pochylenia tych podzespołów względem pochylenia osi zespołu silnik-sprzęgło-skrzynia biegów nie może być większa niż 1º. Wymaganą dokładność można uzyskać poprzez umieszczanie klienta pomiędzy obudową tylnego mostu napędowego a resorem. Kąt pochylenia tylnego mostu napędowego musi zawierać się w zakresie od 4º do 6º (kąt nominalny 5º). Modyfikacje wałów napędowych Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-33 Przy znacznym zwiększeniu rozstawu osi konieczne może być zamontowanie dodatkowego wału pośredniego, jak pokazano to na rys 2.15. W takim przypadku kąty pochylenia osi zespołu silnik-skrzynia biegów, wału pośredniego i obudowy tylnego mostu napędowego muszą być identyczne w pojeździe obciążonym statycznie. Rysunek 2.15 102425 1. Oś zespołu silnik-sprzęgło-skrzynia biegów - 2. Wał przedni - 3. Łożysko podporowe wału tylnego - 4. Wał pośredni (przesuwny) - 5. Wał tylny (o stałej długości) - 6. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (obciążenie statyczne) - 7. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (maksymalne ugięcie zawieszenia) - 8. Pochylenie obudowy tylnego mostu napędowego (minimalne ugięcie zawieszenia - brak obciążenia) - 9. Pochylenia osi skrzyni biegów, przesuwnego wału pośredniego i obudowy tylnego mostu napędowego muszą być jednakowe. Łożyska podporowe wału należy mocować do poprzecznicy ramy spełniającej wymagania techniczne IVECO, za pośrednictwem wsporników o grubości co najmniej 5 mm (patrz rys. 2.16). Przy zmniejszaniu rozstawu osi zalecane jest usunięcie wałów pośrednich, jeżeli długość wału z połączeniem przesuwnym (tzw. wału przegubowego) byłaby mniejsza od 600 mm. Rysunek 2.16 102426 1. Wał napędowy - 2. Wspornik łożyska - 3. Oprawa łożyska - 4. Łożysko podporowe wału Modyfikacje wałów napędowych Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-34 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Te same zasady dotyczą także pojazdów z osobną (zamkniętą w oddzielnej obudowie) skrzynią biegów. Ponadto, nie wolno zmniejszać rozstawu osi takich pojazdów poniżej najkrótszego rozstawu dostępnego fabrycznie (np. podwozie pod wywrotkę). Zalecane jest stosowanie oryginalnych wałów napędowych IVECO. Jeżeli jest to niemożliwe, można zastosować rury ze stali ulepszanej cieplnie o granicy plastyczności nie mniejszej niż 420 N/mm2 (42 kg/mm2). Modyfikowanie przegubów uniwersalnych (przegubów kardana) jest zabronione. Każdy zmodyfikowany wał należy starannie wyważyć dynamicznie.! Ponieważ wały napędowe mają istotny wpływ na bezpieczeństwo pojazdu, każdą ich modyfikację należy wykonywać z maksymalną starannością. Dlatego modyfikacje te powinny być wykonywane wyłącznie przez wyspecjalizowane firmy, upoważnione przez producenta wałów napędowych. Modyfikacje wałów napędowych Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-35 2.9 Modyfikacje układu dolotowego/wydechowego 2.9.1 Układ dolotowy Modyfikacja parametrów układu dolotowego i wydechowego bez zezwolenia IVECO jest zabroniona. Wykonywane czynności nie mogą powodować zmiany pierwotnych wartości podciśnienia (w układzie dolotowym) oraz przeciwciśnienia (w układzie wydechowym). Modyfikacje układu dolotowego/wydechowego Tabela 2.17. Maksymalne dopuszczalne przeciwciśnienie w układzie dolotowym i wydechowym przy nominalnej prędkości obrotowej i pełnym obciążeniu silnika Silnik Kod silnika Przeciwciśnienie w układzie wydechowym (kpa) Minimalne/maksymalne przeciwciśnienie w układzie dolotowym (kpa).10 F1AE0481F*A 25 1,6-8,5.10 F1 AE0481F*B 27 1,6-8,5.11 F1AE0481U*A 25 1,6-8,5.11 F1AE0481U*B 27 1,6-8,5.12 F1AE0481G*A 25 1,6-8,5.12 F1AE0481G*B 27 1,6-8,5.13 F1AE0481V*A 25 1,6-8,5.13 F1AE0481V*B 27 1,6-8,5.14 F1AE0481H*A 25 1,6-8,5.14 F1AE0481H*B 27 1,6-8,5.15 F1CE0481F*A 28 1,6-8,5.15 F1 CE0481F*B 30 1,6-8,5. 14 EEV F1 CE3481L*C 30 1,6-8,5.18 F1CE0481H*A 28 1,6-8,5.18 F1CE0481H*B 30 1,6-8,5. 17 EEV F1CE3481C*C 30 1,6-8,5 Pojazd, w którym dokonano modyfikacji układu wydechowego podlega ponownej homologacji pod kątem emisji hałasu i spalin, o ile wymagają tego krajowe przepisy. Wlot powietrza należy umieścić w miejscu pozwalającym uniknąć zasysania gorącego powietrza z komory silnika i/lub pyłu, śniegu i wody deszczowej. Pole powierzchni czynnej wlotów powietrza wykonywanych w nadwoziach furgonów musi być co najmniej dwuipółkrotnie większe od pola przekroju głównego przewodu doprowadzającego powietrze do filtra. Wymiary tych otworów (np. w wlotów w przednim grillu) muszą być na tyle duże, by nie były narażone na zatkanie. Zabrania się modyfikowania filtra powietrza lub zastępowania oryginalnego filtra filtrem o innej wydajności. Zabrania się modyfikowania elementów układu wtryskowego (pompa wtryskowa, regulator, wtryskiwacze itp.), ponieważ modyfikacje takie mogą powodować wadliwe działanie silnika i zwiększoną emisję spalin. 2.9.2 Układ wydechowy W miarę możliwości rury należy prowadzić w linii prostej, gięcia należy wykonywać pod kątem nie przekraczającym 90, promieniem równym co najmniej 2,5-krotnie większym od średnicy rury. Należy unikać przewężeń i stosować przekroje nie mniejsze niż w rurach oryginalnych. Należy zachować odpowiednio duży odstęp pomiędzy rurami układu wydechowego a elementami układu elektrycznego, przewodami z tworzywa sztucznego, kołem zapasowym (minimum 150 mm), zbiornikiem paliwa z tworzywa sztucznego (minimum 100 mm) itp. W przypadku zastosowania stalowych osłon termicznych, dopuszcza się mniejsze odstępy (np. 80 mm). Dalsze zmniejszenie tych odstępów wymaga zastosowania izolacji termicznej lub zastąpienia przewodów z tworzywa przewodami stalowymi. Zabrania się modyfikowania tłumika oraz elementów układu wtryskowego (pompa wtryskowa, regulator, wtryskiwacze itp.), ponieważ modyfikacje takie mogą powodować wadliwe działanie silnika i zwiększoną emisję spalin. Modyfikacje układu dolotowego/wydechowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-36 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.10 Modyfikacje układu chłodzenia i układu dolotowego silnika W celu zagwarantowania prawidłowego działania układu chłodzenia, zwłaszcza chłodnicy silnika, Nie wolno modyfikować (wymiary i układ) powierzchni swobodnej chłodnicy i przewodów układu chłodzenia. Jeżeli konieczne są modyfikacje (np. modyfikacje kabiny), które wymagają ingerencji w układ chłodzenia silnika, pamiętaj że: komora wlotowa powietrza musi być całkowicie szczelna, zaopatrzona w gumowe uszczelki zapobiegające recyrkulacji gorącego powietrza. Uszczelki muszą być odporne na działanie stałej temperatury 100 C oraz temperatur chwilowych sięgających 120 C, w których nie mogą ulegać deformacji ani innym widocznym uszkodzeniom. Komora musi w całej swej objętości zapewniać skuteczny przepływ powietrza, efektywna powierzchnia wlotu powietrza do chłodnicy nie może być mniejsza niż w pojazdach ze standardową kabiną. Należy zapewnić maksymalną skuteczność odprowadzania powietrza z komory silnika oraz zastosować rozwiązania np. osłony lub deflektory zapobiegające tworzeniu się korków powietrznych i wstecznemu przepływowi powietrza, gorące powietrze musi mieć swobodne ujście, nie wolno zmieniać charakterystyki roboczej wentylatora, ewentualna zmiana lokalizacji przewodów chłodniczych nie może utrudniać całkowitego napełnienia układu (podczas ciągłego napełniania układu wlew nie może się zatykać) ani utrudniać swobodnego przepływu cieczy chłodzącej. Maksymalna stabilna temperatura cieczy chłodzącej nie może ulec zmianie, nawet w najtrudniejszych warunkach roboczych, przewody muszą być poprowadzone w sposób zapobiegający tworzeniu się korków powietrznych (eliminuj syfony, stosuj odpowietrzniki w odpowiednich miejscach itp.), które mogłyby utrudniać cyrkulację cieczy chłodzącej. Bezwzględnie sprawdź, czy pompa wodna zaczyna tłoczyć ciecz chłodzącą bezpośrednio po uruchomieniu silnika i podczas pracy silnika na biegu jałowym (w razie potrzeby kilkakrotnie naciśnij pedał przyspieszenia), nawet jeżeli w układzie chłodzenia nie panuje nadciśnienie. Ponadto, sprawdź, czy w silniku pracującym bez obciążenia z maksymalną prędkością obrotową ciśnienie tłoczenia pompy wodnej jest nie niższe niż 1 bar. Aby sprawdzić działania układu chłodzenia (napełnianie, odpowietrzanie i cyrkulację cieczy), wykonaj następujące czynności: odkręć korki wlewu układu ogrzewania i odpowietrzniki nagrzewnicy, przy wyłączonym silniku napełnij układ chłodzenia w tempie 8 10 l/min, a następnie poczekaj aż powietrze wydostanie się z układu i zakręć odpowietrzniki, uruchom silnik i pozostaw go 5 minut na obrotach biegu jałowego; w tym czasie poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym nie może spaść poniżej znaku oznaczającego poziom minimalny, stopniowo zwiększaj prędkość obrotową silnika, sprawdzając, czy ciśnienie w przewodzie tłocznym pompy wodnej stopniowo wzrasta i czy nie występują pulsacje ciśnienia, utrzymuj podwyższoną prędkość obrotową silnika do chwili otwarcia się termostatu, sprawdzając, czy pojawiają się pęcherzyki powietrza w przezroczystych przewodach zamontowanych pomiędzy: wylotem cieczy z silnika a chłodnicą, zbiornikiem wyrównawczym a pompą wodną, odpowietrznikiem na silniku a zbiornikiem wyrównawczym, 15 minut po otwarciu się termostatu sprawdź, czy w cieczy nie pojawiają się już pęcherzyki powietrza. przy otwartym termostacie i silniku pracującym na biegu jałowym średnie ciśnienie w przewodzie tłocznym pompy wodnej musi być wyższe od 500 mm słupa wody. Modyfikacje układu chłodzenia i układu dolotowego silnika Modyfikacje układu chłodzenia i układu dolotowego silnika Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-37 2.11 Modyfikacje układu zawieszenia! Modyfikacja zawieszenia (np. montaż dodatkowych piór resoru, zmiana profilu resorów itp.) wymaga uzyskania upoważnienia producenta, ponieważ elementy zawieszenia mają istotny wpływ na bezpieczeństwo i właściwości pojazdu. Z reguły modyfikacje resorów parabolicznych są zabronione. W pojazdach wyposażonych w tego rodzaju resory, w przypadku specjalnych wersji lub zastosowań, zaakceptowany może być montaż wkładek gumowych, w celu zwiększenia sztywności zawieszenia. W wyjątkowych przypadkach można rozważyć możliwość uzupełnienia resoru parabolicznego o dodatkowe pióro. Czynność ta powinna być wykonywana wyłącznie przez wyspecjalizowane firmy, po uzyskaniu zgody IVECO. Zabroniony jest montaż resoru parabolicznego po jednej i resoru półeliptycznego po drugiej stronie tej samej osi. Po dokonaniu modyfikacji tylnego zawieszenia w pojazdach wyposażonych w korektor siły hamowania (LAV) konieczna jest ponowna regulacja korektora (patrz punkt 2.15).! Niedozwolone są jakiekolwiek modyfikacje zawieszenia w pojazdach wyposażonych w układ ESP. Patrz punkt 2.15.5. Zamiana zawieszenia mechanicznego na zwieszenie pneumatyczne lub mieszane Tego rodzaju modyfikacje są na ogół dozwolone tylko w przypadku tylnego mostu napędowego. IVECO może rozpatrzyć proponowane przez firmę zabudowująca modyfikacje, pod warunkiem otrzymania pełnej dokumentacji i rysunków montażowych. Odpowiedzialność za dobór wymiarów i montaż miechów pneumatycznych i drążków reakcyjnych, skuteczność zawieszenia i jego wpływ na właściwości jezdne pojazdu oraz pneumatyczny układ zasilania ponosi wyłącznie firma dokonująca modyfikacji. Ponieważ zawieszenie i jego elementy mocujące mają istotny wpływ na bezpieczeństwo pojazdu, obowiązkiem firmy wykonującej modyfikację jest staranne zaprojektowanie i przetestowanie konstrukcji. Sterowany mechanicznie korektor siły hamowania, stosowany w pojazdach z zawieszeniem mechanicznym, należy zastąpić korektorem sterowanym pneumatycznie ciśnieniem w miechach zawieszenia. Korektor ten należy odpowiednio skalibrować, tak aby zapewnić identyczny ja w oryginalnym pojeździe stosunek siły hamowania do nacisku na oś. Firma zabudowująca ma obowiązek umieścić odpowiednie parametry kontrolne na specjalnie w tym celu przygotowanej tabliczce znamionowej. Zbiornik sprężonego powietrza zasilający zawieszenie należy podłączyć do odpowiednio zaprojektowanego obwodu pneumatycznego i sprężarki. Modyfikacje układu zawieszenia Modyfikacje układu zawieszenia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-38 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Modyfikacje zawieszenie tylnego Zmiana cech tylnego zawieszenia (np. liczby pór, sztywności resorów itp.) powoduje konieczność regulacji korektora siły hamowania, by uniknąć pogorszenia skuteczności działania hamulców. W przypadku, gdy modyfikacja zawieszenia jest związana z większymi zmianami wartości dopuszczalnych nacisków na oś (osie) lub maksymalnej dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, konieczne może być dostosowanie charakterystyki układu hamulcowego do obowiązujących przepisów. Odpowiednie instrukcje będą zawarte dokumentacji udostępnionej przez IVECO. W pojazdach wyposażonych w układ ABS nie jest konieczne dokonywanie regulacji. Jeżeli modyfikacja tylnego zawieszenia nie wymaga zmiany dopuszczalnych nacisków na żadną z osi ani dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, korektor siły hamowania musi zostać wyregulowany przez dealera IVECO. Aby nie pogorszyć skuteczności hamowania, należy zachować stosunek nacisku na oś do siły hamowania (w każdych warunkach obciążenia) wskazany na tabliczce znamionowej korektora siły hamowania. W tym celu należy wyregulować korektor siły hamowania, postępując według instrukcji przedstawionych w punkcie 2.15.4, mocując w otworze nr 9 ciężarek regulacyjny odpowiedni dla sztywności nowego resoru. Należy sprawdzić, czy stosunek nacisku na oś do siły hamowania jest zachowany we wszystkich stanach obciążenia (stopniach załadowania pojazdu). Jeżeli tak nie jest, skontaktuj się z IVECO w celu szczegółowego sprawdzenia zgodności z przepisami dotyczącymi układu hamulcowego. Zmiana wartości regulacyjnych korektora siły hamowania pociąga za sobą konieczność wymiany tabliczki znamionowej korektora na nową, zawierającą nowe dane.! Zabezpieczenie miechów pneumatycznych Zabudowa powinna zostać wyposażona w przegrodę (osłonę) oddzielającą koła od miechów pneumatycznych, chroniącą miechy przed piaskiem, błotem i kamieniami. Przegroda powinna być wykonana w taki sposób, aby wokół miecha pozostała wolna przestrzeń o średnicy 350 mm oraz aby możliwy był łatwy dostęp do miecha i innych elementów zawieszenia w celu ich kontroli i obsługi technicznej. Modyfikacje układu zawieszenia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-39 2.12 Modyfikacje układu ogrzewania/klimatyzacji 2.12.1 Montaż dodatkowego układu ogrzewania Jeżeli konieczny jest montaż dodatkowego układu ogrzewania, najlepiej stosować urządzenia zalecane przez IVECO. Montaż w pojazdach, w których IVECO nie przewidziało stosowania dodatkowych urządzeń grzewczych, należy wykonać zgodnie z instrukcjami dostarczonymi przez producenta urządzenia (np. dotyczącymi zabudowy urządzenia, przewodów, układu elektrycznego itp.) i poniższymi wskazówkami. Należy przestrzegać wszystkich odpowiednich krajowych norm i przepisów (np. dotyczących przeglądów okresowych, przewozu materiałów niebezpiecznych itp.). Dodatkowy układ ogrzewania nie może korzystać z wyposażenia pojazdu podlegającego obowiązkowi homologacji, jeżeli mogłoby to pogorszyć lub zmienić funkcjonowanie danego wyposażenia. Ponadto: zapewnij prawidłowe działanie podzespołów i układów pojazdu (np. układu chłodzenia), sprawdź, czy pojemność akumulatorów i wydajność alternatora są wystarczające dla wyższego poboru prądu (patrz punkt 2.16). Zaopatrz nowe obwody elektryczne w bezpiecznik, połącz przewód paliwowy zasilający urządzenie grzewcze do zbiornika paliwa, podłączając go do przewodu powrotnego paliwa z silnika. Bezpośrednie pobieranie paliwa z głównego zbiornika paliwa jest dozwolone tylko za pośrednictwem układu niezależnego od układu paliwowego silnika, pod warunkiem zapewnienia jego pełnej szczelności, podczas rozmieszczania przewodów paliwowych i elektrycznych, wsporników i obejm weź pod uwagę wymiary poszczególnych urządzeń w pojeździe i emitowane przez nie ciepło. Unikaj rozwiązań (rozmieszczenie, przebieg), które mogłyby powodować zagrożenie podczas jazdy. W razie potrzeby stosuj osłony lub przewody zbrojone. Cały układ powinien być łatwo dostępny w celach serwisowych. a) W przypadku montażu wodnego urządzenia grzewczego, co wymaga ingerencji w oryginalne układy ogrzewania kabiny i chłodzenia silnika (patrz punkt 2.10), przestrzegaj poniższych instrukcji, w celu zapewnienia niezawodności i bezpieczeństwa: połączenia dodatkowych elementów z oryginalnym układem należy wykonać wyjątkowo starannie; w razie potrzeby zwróć się o pomoc do IVECO, Dodatkowe przewody muszą być wykonane z mosiądzu lub innego stopu nie ulegającego korozji wskutek działania cieczy chłodzącej; złączki przewodów muszą być zgodne z normą IVECO 18-0400, racjonalnie poprowadź przewody, unikając przewężeń i syfonów, zamotuj odpowiednie zawory odpowietrzające, aby zagwarantować prawidłowe napełnianie układu, w razie potrzeby zamontuj dodatkowe korki spustowe, aby umożliwić całkowite opróżnienie układu, zastosuj odpowiednie izolacje, w celu ograniczenia rozpraszania ciepła. b) W przypadku montażu powietrznych urządzeń grzewczych bezpośrednio w kabinie upewnij się, czy układ wydechowy silnika nie ma połączenia z dodatkową instalacją (aby zapobiec przedostawaniu się spalin do wnętrza pojazdu) i czy nawiew gorącego powietrza jest prawidłowy, tj. czy nie tworzą się skoncentrowane strumienie. Modyfikacje układu ogrzewania/klimatyzacji Modyfikacje układu ogrzewania/klimatyzacji Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-40 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.12.2 Montaż układu klimatyzacji Jeżeli konieczny jest montaż układu klimatyzacji, najlepiej stosować układy zalecane przez IVECO. Jeżeli jest to niemożliwe, montaż należy wykonać zgodnie z instrukcjami dostarczonymi przez producenta układu i poniższymi wskazówkami: układ nie może zakłócać prawidłowego działania podzespołów pojazdu i elementów, z którymi jest połączony, sprawdź, czy pojemność akumulatorów i wydajność alternatora są wystarczające dla wyższego poboru prądu (patrz punkt 2.16.3). Zaopatrz nowe obwody elektryczne w bezpiecznik, w porozumieniu z IVECO ustal sposób montażu sprężarki jeżeli jest mocowana do silnika, zastosuj oryginalną sprężarkę IVECO, podczas rozmieszczania przewodów paliwowych i elektrycznych, wsporników i obejm weź pod uwagę wymiary poszczególnych urządzeń w pojeździe i emitowane przez nie ciepło. Unikaj rozwiązań (rozmieszczenie, przebieg), które mogłyby powodować zagrożenie podczas jazdy. W razie potrzeby stosuj osłony lub przewody zbrojone, cały układ powinien być łatwo dostępny w celach serwisowych. Firma zabudowująca ma obowiązek przekazania niezbędnych instrukcji serwisowych i instrukcji obsługi w chwili dostawy pojazdu. Ponadto, zależnie od rodzaju układu: a) układ montowany we wnętrzu kabiny: parownik nie może niekorzystnie wpływać na skuteczność układu chłodzenia silnika (np. poprzez ograniczenie czynnej powierzchni chłodnicy silnika), najlepszym rozwiązaniem jest zamontowanie skraplacza nie przy chłodnicy, lecz w odrębnej, dobrze wentylowanej wnęce, zespół parownik-dmuchawa należy zamontować (o ile jego montaż nie został przewidziany przez IVECO) w sposób nie ograniczający dostępności i działania elementów sterujących, b) układ montowany na dachu kabiny: jeżeli układ (skraplacz, parownik, dmuchawa) jest montowany na dachu kabiny, upewnij się, czy masa układu nie przekracza dopuszczalnego obciążenia dachu. Co więcej, w razie potrzeby firma zabudowująca powinna wykonać wzmocnienia konstrukcji dachu, zależnie do masy montowanego układu i zakresu dokonywanych modyfikacji, w przypadku instalacji specjalnych, opartych na sprężarkach nie dostępnych w IVECO (np. zabudowa chłodnicza), skontaktuj się z odpowiednim biurem IVECO. Modyfikacje układu ogrzewania/klimatyzacji Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-41 2.13 Modyfikacje kabiny/nadwozia 2.13.1 Informacje ogólne Wszelkie modyfikacje kabiny wymagają zezwolenia IVECO. Modyfikacje nie mogą utrudniać posługiwania się elementami sterującymi (np. pedałami, dźwigniami, przełącznikami, przewodami itp.) ani zmieniać wytrzymałości elementów nośnych (słupki, profile wzmacniające itp.). Szczególną ostrożność należy zachować podczas wykonywania czynności związanych z ingerencją w układ chłodzenia i układ dolotowy silnika. W celu uniknięcia przekroczenie dopuszczalnych nacisków na osie (patrz punkt 1.13), przy określaniu położenia środka ciężkości ładunku należy wziąć pod uwagę różnice w masach poszczególnych kabin. Do absolutnego minimum należy do ograniczyć demontaż osłon wyciszających lub wewnętrznych elementów ochronnych (poszycie, tapicerka), pamiętając o przywróceniu ich do pierwotnego stanu po zamontowaniu. Zezwala się na montaż elementów sterujących i wyposażenia (włącznik przystawki odbioru mocy, zawór sterujący układu wywrotu itp.), pod warunkiem: umieszczenie tych elementów w łatwo dostępnych dla kierowcy miejscach, zastosowania elementów zabezpieczających, sterujących i ostrzegawczych spełniających wymagania dotyczące funkcjonalności bezpieczeństwa pojazdu i jego wyposażenia oraz przepisy krajowe. Upewnij się, czy rozmieszczenie rur i przewodów jest prawidłowe, szczególnie po podniesieniu kabiny. Zastosuj odpowiednie elementy mocujące, zachowując wymagane odległości od silnika, źródeł ciepła i ruchomych części. Odpowiednio zabezpiecz wszystkie zmodyfikowane elementy przed korozją (patrz punkt 2.2). Aby uniknąć korozji połączeń w przypadku cięcia nadwozia i spawania niezabezpieczonych blach, zalecamy stosowanie blach obustronnie ocynkowanych (norma IVECO 18-1317, klasa ZNT/F/10/2S lub norma IVECO 18-1318, klasa ZNT/10/2S), a następnie poddanie ich procesowi zabezpieczania antykorozyjnego. Upewnij się, czy uszczelnienia są prawidłowo zamontowane. Zastosuj środek uszczelniający w miejscach, które tego wymagają. Upewnij się, czy wykonane połączenia są całkowicie szczelne i nie przepuszczają wody, pyłów i dymu. Po wykonaniu modyfikacji firma zabudowująca ma obowiązek sprawdzenia, czy nadwozie nadal spełnia wymagania prawne dotyczące zarówno wnętrza, jak i elementów zewnętrznych. Modyfikacje kabiny/nadwozia Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-42 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.13.2 Modyfikacje dachu Montaż wyposażenia i modyfikacje należy wykonywać z dużą starannością, aby nie pogorszyć wytrzymałości, funkcjonalności i bezpieczeństwa kabiny. Przed przystąpieniem do montażu urządzeń na dachu kabiny (np. układ klimatyzacji, spoilery) sprawdź, czy masa tych urządzeń nie przekracza dopuszczalnego obciążenia dachu. Wartości dopuszczalnego obciążenia dachu będą dostarczane na życzenie, zależnie od rodzaju zabudowy lub montowanego urządzenia. Podczas wycinania otworów, pamiętaj że: promienie przejść (zaokrągleń) nie mogą być mniejsze niż 50 mm, nie wolno modyfikować żadnych żeber wzmacniających, nie wolno zmieniać krzywizny dachu. Montaż spoilera Różne wersje spoilerów produkowanych przez IVECO są dostępne jako wyposażenie dodatkowe. Zalecane jest stosowanie tych właśnie spoilerów, ponieważ zostały one odpowiednio zaprojektowane i sprawdzone. W przypadku montażu spoilera innego niż IVECO, postępuj według instrukcji montażowych producenta. Po zamontowaniu spoilery podlegają kontroli odpowiednich organów, jeżeli wymagają tego przepisy krajowe. Modyfikacje dachu i tylnej ściany kabiny Jeżeli istnieje konieczność całkowitego wymontowania tylnej ściany kabiny oraz częściowego zdemontowania dachu (np. podczas budowy pojazdu kempingowego) postępuj według poniższych instrukcji: wykonaj cięcie w sposób pokazany na rys. 2.17, zachowując wymagane promienie przejścia (zaokrąglenia), wskazane na rysunku. Usuń odcinek tylnej poprzeczki kabiny na wysokości dachu. Następnie, aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość górnych punktów mocowania pasów bezpieczeństwa, wykonaj odpowiednią konstrukcję wzmacniającą słupki kabiny, która zapobiegnie ich deformacji. Konstrukcja ta musi odznaczać się wytrzymałością na ściskanie siłą o wartości co najmniej 800 dan, połącz nową konstrukcję, przestrzegając ogólnych wskazówek zamieszczonych powyżej. Modyfikacje kabiny/nadwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-43 Rysunek 2.17 Przekrój A-A Przekrój B-B Przekrój D-D Przekrój C-C 140846 1. Dach - 2. Granica cięcia - 3. Boczne pokrycie dachu - 4. Obramowanie otworu drzwiowego - 5. Wewnętrzna poprzeczka tylna - 6. Ściana tylna - 7. Tylne pokrycie otworu drzwiowego - 8. Pokrycie boczne Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-44 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.13.3 Modyfikacje nadwozi typu furgon i kombi Montaż relingów dachowych Relingi dachowe (bagażnik dachowy) można montować tylko w pojazdach typu furgon z dachem niskim lub średnio wysokim, wykorzystując do tego celu specjalne uchwyty znajdujące się w dachu (patrz rysunki) i przestrzegając poniższych wskazówek. element mocujący musi zawierać zaczep umożliwiający skuteczne unieruchomienie relingu w kierunku wzdłużnym i poprzecznym. Dla każdego rozstawu osi przewidziano po 3 uchwyty z każdej strony (3+3), w celu zapewnienia odpowiedniej stateczności pojazdu podczas pokonywania zakrętów, całkowite obciążenie relingów nie może przekraczać 150 kg, dopuszczalne obciążenie pojedynczego uchwytu (punktu mocowania) nie może przekraczać 25 kg. Rysunek 2.18 140847 Tabela 2.18 Wymiary (mm) 1 2 3 4 5 6 Furgon, rozstaw osi 3000, niski dach, krótki zwis 1760 754 932 1548 1548 1548 Furgon, rozstaw osi 3000, niski dach, długi zwis 1760 954 932 1548 1548 1548 Furgon, rozstaw osi 3000, średnio wysoki dach, krótki zwis 1895 734 932 1229 1229 1229 Furgon, rozstaw osi 3000, średnio wysoki dach, długi zwis 1895 734 932 1229 1229 1229 Furgon, rozstaw osi 3300, średnio wysoki dach 2549 1082 935 1229 1229 1229 Furgon, rozstaw osi 3950, średnio wysoki dach 2769 1512 1315 1229 1229 1229 Modyfikacje kabiny/nadwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-45 Modyfikacje dachu a. Montaż półprzezroczystego dachu Półprzezroczysty dach jest dostępny fabrycznie. Gdy tylko to możliwe, należy zamawiać dach fabryczny. Istnieje również możliwość zamontowania półprzezroczystego dachu w już wyprodukowanych pojazdach, postępując według poniższych wskazówek i zachowując niezbędne środki ostrożności. kup następujące elementy w dziale części zamiennych: Element Numer katalogowy Ilość Półprzezroczysty dach 500360077 1 Poprzeczka 500360079 2 Wspornik 500360089 2 wyznacz obszar cięcia; jedno z możliwych rozwiązań pokazano na poniższym rysunku: Rysunek 2.19 miejsce cięcia 25 mm 102772 pozostaw pas oryginalnego dachu o szerokości około 25 mm który posłuży do wykonania połączenia (patrz rys. 2.19), do pozostałej części dachu przyspawaj (stosując najwygodniejszą, najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodę spawania) cztery elementy wzmacniające (wsporniki i poprzeczki), wykorzystując do tego celu pozostawiony wcześniej 25-milimetrowy pas dachu, za pomocą odpowiedniego kleju (np. Betafili, Gurit, Essex itp.) przyklej półprzezroczysty dach (500360077), umieszczając go od góry, do wcześniej przyspawanych elementów, w sposób zapewniający całkowitą wodoszczelność połączenia. Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-46 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY b. Montaż wywietrznika dachowego W dachu można zamontować wywietrznik, pod warunkiem, że nie spowoduje to naruszenia integralności żeber (wręg) oraz pogorszenia wodoszczelności i wytrzymałości dachu. Rys. 2.20 przedstawia przykładowe rozwiązanie. Rysunek 2.20 środek uszczelniający kształtownik montażowy miejsce cięcia 102773 Modyfikacje kabiny/nadwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-47 c. Zmiana wysokości dachu Dostępne są dachy o różnych wysokościach, zapewniające trzy różne wysokości wnętrza: dach niski = 1595 mm dach średnio wysoki = 1900 dach wysoki = 2300 mm Zmiana wysokości dachu w już wyprodukowanym pojeździe jest trudną i kosztowną operacją. Co więcej, modyfikacja jest ograniczona jedynie do pojazdów z dachem średnio wysokim i wysokim, mających taką samą konstrukcję dachu. Na rys. 2.21 pokazano szczegóły konstrukcji obydwu wersji: widać, że w obydwu przypadkach dach jest jednoczęściowy. Firma zabudowująca musi wykonać boczny szkielet nośny, odpowiednio modyfikując żebra (wręgi) dachu, zapewniający właściwe połączenie z oryginalnym dachem. Rysunek 2.21 102433 Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-48 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY d. Montaż szyb bocznych Montaż szyb w nadwoziach typu furgon wymaga przestrzegania szczególnych zaleceń i środków ostrożności, wskazanych poniżej. Blachę należy przeciąć w sposób pokazany na rys. 2.22, zachowując profil obwodowy o minimalnej szerokości: 15 mm (w przypadku osadzania szyby w gumowej uszczelce), 20 25 mm (w przypadku wklejania szyby). W celu zapewnienia odpowiedniej wytrzymałości, należy wykonać wewnętrzną konstrukcję wzmacniającą (patrz rys. 2.22. Sposób połączenia pokazano na rysunku. Usuń fragment słupka w obszarze przewidzianym do montażu szyby i odpowiednio wzmocnij węzeł podstawy. Rysunek 2.22 wzmocnienie wewnętrzne klej konstrukcyjny o średniej wytrzymałości uszczelka wzmocnienie wewnętrzne wzmocnienie wewnętrzne klej konstrukcyjny o średniej wytrzymałości uszczelka miejsce cięcia 102434 Modyfikacje kabiny/nadwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-49 e. Półki wewnętrzne Półki należy wykonać i zamontować w taki sposób, by tworzyły konstrukcję samonośną o odpowiedniej sztywności. Dolny wspornik należy zamocować do szkieletu podłogi (poprzecznic i podłużnic), w sposób zapewniający równomierny rozkład obciążenia. Mocowania boczne (do ścian nadwozia) nie mogą wywoływać żadnych naprężeń w ścianach i mogą wykorzystywać: istniejące otwory w pionowych profilach zamkniętych, podłużnice górne f. Modyfikacje nadwozia i podłogi Przestrzegaj powyższych wskazówek i zaleceń, a w szczególności: wiercąc otwory w profilach zamkniętych, unikaj obszarów o dużej koncentracji naprężeń, zabezpiecz otwory mocujące w podłodze przed dostępem wody, pyłu i spalin Rysunek 2.23 Wolna przestrzeń zapewniająca swobodny dostęp do mechanizmu regulacyjnego 112216 UWAGA Zabudowy specjalne: Podczas zabudowy pojazdów wyposażonych w przednie zawieszenie z drążkami skrętnymi należy zapewnić dostęp do mechanizmów regulacyjnych napięcia wstępnego drążków. Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-50 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.13.4 Kabiny załogowe Przystępując do budowy kabin załogowych (np. 8+1), kabin pojazdów specjalnych, komunalnych, pożarniczych itp. sprawdź, czy, ze względu na większą masę i dodatkowe miejsca siedzące, zawieszenie kabiny wymaga wzmocnienia. Przed rozpoczęciem modyfikacji należy uzyskać od IVECO potwierdzenie, czy oryginalne zawieszenie może być wykorzystane. Należy stosować rozwiązania zbliżone do rozwiązań opracowanych przez IVECO dla podobnych modeli. W celu zapewnienia integralności i sztywności kabiny, zalecamy, o ile to możliwe, nie naruszać konstrukcji tylnej części kabiny. Można wycinać otwory w ścianie bocznej, o ile otwory drzwiowe pozostaną nienaruszone. Firma zabudowująca musi wykonać niezbędne połączenia z konstrukcją nośną, składające się z podłużnic i pionowych słupków, oraz połączyć nową podłogę z już istniejącą. W razie potrzeby należy wykonać pokrywy rewizyjne. Szczególną uwagę należy zwracać na odpowiednie przygotowanie powierzchni elementów spawanych do malowania, stosując podkład cynkowy (patrz punkt 2.2). Zawieszenie kabiny należy dostosować do większej masy i nowych wymiarów kabiny. Modyfikacje te muszą być racjonalne i nie utrudniać normalnych ruchów kabiny. Modyfikując zawieszenie kabiny, przestrzegaj następujących zaleceń: nie wolno zmieniać standardowego położenia kabiny, masa dodatkowej sekcji kabiny nie może oddziaływać na kabinę standardową lub jej zawieszenie, należy zapewnić normalny zakres wahań kabiny w płaszczyźnie pionowej, podłużnej i poprzecznej. Modyfikacje kabiny mogą być związane z koniecznością ingerencji w elementy, takie jak wlot i filtr powietrza. Najwłaściwszym rozwiązaniem i rozwiązaniem zapewniającym zgodność z przepisami jest zastosowanie oryginalnych części, opracowanych wcześniej dla pojazdów z podobnymi nadwoziami.! Tego typu modyfikacje mają wpływ na działanie i bezpieczeństwo pojazdu (zawieszenie, elementy sterujące), co oznacza, że muszą być wykonywanie staranie, z zachowaniem wszelkich procedur niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa. Modyfikacje kabiny/nadwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-51 2.13.5 Ochrona pasażerów Poduszki powietrzne, punkty mocowania pasów bezpieczeństwa (umiejscowienie zwijaczy i napinaczy), elementy mocujące foteli są integralnymi elementami systemu bezpieczeństwa pasażerów. Jakiekolwiek modyfikacje tych elementów mogą narażać pasażerów na niebezpieczeństwo i powodować niezgodność z przepisami. Przednie poduszki powietrzne / kurtyny boczne Nie wolno dokonywać żadnych modyfikacji ani montować żadnych elementów w miejscach, w których mogłyby one zakłócać prawidłowe działanie poduszki powietrznej. Dotyczy to: modyfikacji przedniej części nadwozia, podłogi, tylnej ściany kabiny, ścian bocznych i punktów mocowania deski rozdzielczej, zmian miejsca montażu kasety sterującej (umieszczonej pod podłogą, pomiędzy przednimi fotelami)), miejsc montażu czujników i ich okablowania, montażu elementów w pobliżu poduszki powietrznej w desce rozdzielczej, modyfikacji kolumny kierownicy, wymiany lub montażu foteli w innym miejscu niż oryginalnie przewidziane do tego celu. Aby uzyskać więcej informacji, skontaktuj się ze stacją obsługi IVECO. UWAGA Jeżeli po stronie pasażera znajduje się poduszka powietrzna, stosuj się do przepisów dotyczących używania fotelików dla dzieci.! Dodatkowe obwody elektryczne należy odseparować od głównego układu elektrycznego pojazdu i zabezpieczyć odpowiednim bezpiecznikiem. Mocowanie pasów bezpieczeństwa Wszelkie modyfikacje w obszarach punktów mocowania pasów bezpieczeństwa mogą powodować niezgodność z warunkami homologacji WE. Obowiązkiem firmy dokonującej modyfikacji jest sprawdzenie zgodności ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. Fotele Sposób zamocowania foteli do podłogi spełnia odpowiednie przepisy. Zmiana lokalizacji lub montaż dodatkowych foteli wymaga wykonania odpowiednich punktów mocowania pod podłogą, analogicznych do oryginalnego systemu mocowania IVECO, w celu spełnienia obowiązujących przepisów. Modyfikacje kabiny/nadwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-52 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.14 Zmiana rozmiaru opon Użycie opon o innym niż wskazane w homologacji pojazdu rozmiarze lub nośności wymaga akceptacji IVECO oraz oceny konieczności przeprogramowania układów EBL lub EBS. Zmiana rozmiaru opon może wymusić konieczność zastosowania kół o większej nośności. Wówczas należy sprawdzić, czy wymiany wymaga również uchwyt koła zapasowego. Zabroniony jest montaż opon o różnym rozmiarze, bieżniku lub budowie na kołach tej samej osi. Ponieważ, zmiana rozmiaru opon może powodować zmianę prześwitu pod tylną belką przeciwnajazdową, należy sprawdzić zgodność tego parametru z krajowymi przepisami. W razie potrzeby można zastosować inne, homologowane wsporniki belki. Patrz punkt 2.19. Zastosowanie opon o większym rozmiarze każdorazowo wymaga sprawdzenia marginesów bezpieczeństwa części mechanicznych, wnęk kół itp. w całym zakresie kątów skrętu kół i skoku zawieszenia. Niekiedy wymiana opon na szersze może wymagać sprawdzenia, czy elementy zawieszenia mają swobodę ruchów, czy długość śrub mocujących koła jest wystarczająca itp. Należy przestrzegać lokalnych przepisów (przykład: Wyspa Jersey) dotyczących szerokości całkowitej.! Ponieważ wymiana opon na opony o innej średnicy zewnętrznej powoduje zmianę charakterystyki pojazdu (np. prędkość maksymalna, zdolność pokonywania wzniesień, siła napędowa, skuteczność hamowania itp.), autoryzowana stacja obsługi musi wykonać kalibrację kasety Body Computer (sterującej prędkościomierzem, tachografem i ogranicznikiem prędkości). Zmiana rozmiaru opon Zastosowanie opon o innej średnicy zewnętrznej powoduje zmianę cech pojazdu, takich jak prędkość, zdolność pokonywania wzniesień, siła napędowa, skuteczność hamowania itp. W związku z tym istnieje konieczność ponownej kalibracji tachografu w autoryzowanej stacji obsługi. Zawsze należy stosować opony o wskaźnikach nośności i prędkości dostosowanych do osiągów pojazdu. Użycie opon o niższym od przewidzianego dla danego pojazdu wskaźniku nośności lub prędkości powoduje konieczność zredukowanie dopuszczalnych osiągów pojazdu (masa całkowita, maksymalna prędkość). Zastosowanie opon o wyższym wskaźniku nośności nie powoduje automatycznego zwiększenia dopuszczalnych nacisków na osie. Rozmiary i nośności opon są ustalane w oparciu o normy międzynarodowe lub krajowe (ETRTO, DIN, CUNA itp.) i wyszczególniane w dokumentacji producentów opon. Pojazdy specjalne np. pojazdy pożarnicze, pojazdy zimowego utrzymania dróg, cysterny lotniskowe, autobusy itp. mogą podlegać szczególnym przepisom krajowym.. Dlatego, o ile wymagają tego przepisy, pojazd musi zostać udostępniony odpowiednim organom państwa w celu kontroli zamontowanych (wymienionych) elementów i wpisu odpowiednich modyfikacji do dokumentacji dotyczącej danego pojazdu.! Jeżeli podczas modyfikacji pojazdu istnieje konieczność zdemontowania kół, przed ich ponownym zamontowaniem należy upewnić się, czy powierzchnia styku obręczy koła z piastą nie jest skorodowana. Ponadto, po zamontowaniu, nakrętki lub śruby mocujące koła należy dokręcić odpowiednim momentem, zgodnie z wytycznymi IVECO (patrz tabela poniżej). N ELEMENT Opis Tabela 2.19. Momenty dokręcania kół według normy Iveco 17-4000 Gwint KLASA DOKRĘCANIE Moment dokręcania] [Nm] Min. Maks. Specyfikacja S * 1 Mocowanie przedniego i tylnego koła Śruba (29L-35S) M14 II 144 176 S 2 Mocowanie przedniego i tylnego koła Nakrętka (35C-50C) M18x1,5 II 290 350 S 3 Mocowanie przedniego i tylnego koła Nakrętka (60C-65C-70C) M18x1,5 II 290 350 S * specyfikacja S : ważne dla bezpieczeństwa (patrz norma IVECO: 19-0405)! W przypadku umieszczania pomiędzy nakrętką/śrubą a obręczą koła wsporników śrub ozdobnych lub stosowania obręczy kół grubszych niż oryginalne, zapewnienie właściwego zamocowania wymaga zastosowania śrub o odpowiednio dużej (większej) długości gwintu. Zmiana rozmiaru opon Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-53 2.15 Modyfikacje układu hamulcowego 2.15.1 Uwagi ogólne! Układ hamulcowy i jego poszczególne elementy mają bardzo istotny wpływ na bezpieczeństwo jazdy i eksploatację pojazdu. Zabronione jest modyfikowanie następujących elementów: siłowniki (cylinderki) i zaciski hamulcowe, mechanizmy i zawory regulacyjne, hamulec postojowy, główny zawór hamulcowy i obwody dodatkowe. Wszelkie modyfikacje układu hamulcowego wymagają zgody IVECO. W przypadku montażu nowych podzespołów zalecane jest stosowanie podzespołów tych samych producentów, jakie występują w pojeździe fabrycznym. O ile wymagają tego przepisy krajowe, pojazd musi zostać przekazany odpowiednim organom w celu kontroli. Modyfikacje układu hamulcowego 2.15.2 Przewody hamulcowe! Spawanie przewodów hamulcowych jest surowo wzbronione. W przypadku modyfikacji rozstawu osi przewody hamulcowe, których długość ulega zmianie, należy wymienić na nowe, jednoczęściowe. Jeżeli jest to niemożliwe, należy zastosować złączki takie samego typu, jakie są stosowanie w fabrycznym pojeździe. Średnice wewnętrzne montowanych przewodów nie mogą być mniejsze niż przewodów istniejących. Nowe przewody muszą posiadać takie same cechy i być wykonane z takiego samego materiału, jak przewody w pojeździe fabrycznym. Montażu należy dokonać w sposób gwarantujący odpowiednią ochronę przewodów i prawidłowe działanie układu. Zalecamy, aby w sprawie dostawy i montażu części skontaktować się z naszym centrum serwisowym lub wyspecjalizowaną stacją obsługi. Przewody metalowe Podczas montażu lub wymiany metalowych przewodów hamulcowych przestrzegaj następujących wytycznych: materiały, wymiary, złączki : norma ISO 4038 promień krzywizny (w odniesieniu do osi przewodu o średnicy Ø = 4,76 mm) : min. 25 mm moment dokręcania: przewody sztywne, złączki M10x1 i M12x1 : 12 16 Nm przewody giętkie, złączki z gwintem zewnętrznym ( męskie ) M10x1 : 17 20 Nm Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-54 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przewody z tworzywa sztucznego Są stosowane w pojazdach z zawieszeniem pneumatycznym, w celu połączenia miechów pneumatycznych z modułem sterującym (kasetą sterującą) i korektorem siły hamowania. Podczas wymiany przewodów pamiętaj, że przewodów z tworzywa sztucznego nie wolno stosować w następujących miejscach: miejsca, w których temperatura osiąga wartość ponad 80 C ((np. w odległości do 100 mm od układu wydechowego), pomiędzy elementami stałymi a ruchomymi; w tym przypadku należy stosować specjalne przewody giętkie. Podczas modyfikacji przestrzegaj następujących wytycznych: materiały i wymiary normy DIN 73378 i 74324 (maks. ciśnienie robocze 11 bar) promień krzywizny minimum 6-krotnie większy od średnicy zewnętrznej przewodu (względem osi przewodu) Przygotowanie i montaż Przetnij przewód pod kątem prostym (maks. dopuszczalne odchylenie 15 ), za pomocą odpowiedniego narzędzia, pozwalającego uniknąć wad, które mogłyby powodować nieszczelność przewodu. Za pomocą nieścieralnego pisaka lub taśmy klejącej zaznacz na przewodzie odcinek L (patrz rys. 2.24), który ma znaleźć się wewnątrz złączki. Włóż przewód do złączki, wsuwając go na głębokość, przy której naniesiony znak zrówna się ze złączką, co zapewni całkowitą szczelność połączenia. Oznacz przewód, by uniknąć błędów montażowych na późniejszych etapach. Rysunek 2.24 Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-55 Należy stosować szybkozłączki. Zalecamy stosowanie złączek tych samych producentów, jakie występują w pojeździe fabrycznym. Wszędzie, gdzie to konieczne (np. w pobliżu łuków) powinno się stosować złączki z metalowymi wkładkami. Przed wsunięciem przewodu do złączki złączkę należy wkręcić w gwintowane gniazdo w danym podzespole (np. zaworze pneumatycznym), a następnie dokręcić momentem wskazanym poniżej. Tabela 2.20 Gwint Moment dokręcania (Nm ± 10%) M 8 x 1 mm 5 M 12 x 1,5 mm 24 M 14 x 1,5 mm 28 Wsuń wcześniej zaznaczony odcinek L przewodu do złączki, wywierając siłę od 30 do 120 N, zależnie od średnicy przewodu. Złączki umożliwiają wymianę elementów (np. zaworów), ponieważ obydwie części złączki mogą się obracać względem siebie podczas odkręcania i przykręcania.! Jeżeli konieczna jest wymiana przewodu, należy użyć nowych złączek. Stare (używane) złączki nie nadają się do powtórnego użycia. 2.15.3 Montaż przewodów hamulcowych w pojeździe Przed zamontowaniem nowe przewody należy dokładnie wyczyścić wewnątrz (np. przedmuchując sprężonym powietrzem). Przewody należy zamocować we właściwych miejscach. Elementy mocujące muszą całkowicie obejmować przewody. Mogą to być elementy metalowe, wyposażone w gumowe lub plastikowe osłony, lub wykonane tworzywa sztucznego. Rysunek 2.26 przedstawia dwa przykłady wsporników wraz z zaciskami mocującymi, wykorzystywane do mocowania przewodów hamulcowych do ramy podwozia. Rysunek 2.25 3 gniazda przewodów (średnica: 4 6 mm) średnica przewodu: 7,5 8 mm średnica przewodu: 4,8 mm 102435 Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-56 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Jeżeli istnieje konieczność poprowadzenia przewodu przez element ramy podwozia (podłużnice lub poprzecznicę), przewód należy odpowiednio zabezpieczyć przed uszkodzeniem. Przestrzegaj odpowiednich odległości pomiędzy elementami mocującymi. Odległości te nie powinny przekraczać 500 mm. Aby uniknąć odkształceń i naprężeń przewodów z tworzywa sztucznego, podczas ich montażu odpowiednio rozmieszczaj przewody oraz wsporniki i zaciski mocujące. Prawidłowe rozmieszczenie elementów mocujących pozwoli uniknąć ocierania się przewodów od inne elementy podwozia. Zachowuj niezbędne odległości od części ruchomych i źródeł ciepła.! Po zakończeniu modyfikacji układu lub jego podzespołów staranie odpowietrz układ, postępując według poniższych wskazówek. Następnie sprawdź działanie i skuteczność układu hamulcowego. Ręczne odpowietrzanie hydraulicznego układu hamulcowego Na każdym zacisku hamulcowym znajduje się jeden odpowietrznik. Starannie wykonaj poniższe czynności w każdym zacisku hamulcowym (przestrzegaj odpowiedniej kolejności: tylny prawy, tylny lewy, przedni lewy, przedni prawy): sprawdź poziom płynu hamulcowego w zbiorniku znajdującym się na pompie hamulcowej, w razie potrzeby uzupełnij płyn do poziomu maksymalnego, oczyść obszar wokół odpowietrznika, zdejmij gumowy kapturek z odpowietrznika, załóż jeden koniec przezroczystego wężyka na odpowietrznik, drugi koniec wężyka zanurz w naczyniu częściowo wypełnionym płynem hamulcowym, poluzuj odpowietrznik o jeden obrót i całkowicie (do oporu) wciśnij pedał hamulca, przy wciśniętym pedale hamulca zakręć odpowietrznik, następnie zwolnij pedał, powtarzaj powyższe czynności do czasu, aż z powietrze zostanie całkowicie usunięte z zacisku (wypływający płyn hamulcowy będzie pozbawiony pęcherzyków powietrza), podczas odpowietrzania nie dopuszczaj do opróżnienia zbiornika płynu hamulcowego, ponieważ spowoduje to ponowne zapowietrzenie się układu hamulcowego, o ile to konieczne, powtórz powyższą procedurę dla pozostałych zacisków hamulcowych.! Płyn hamulcowy spuszczony z układu podczas odpowietrzania nie nadaje się do ponownego użycia. Do uzupełniania poziomu stosuj nowy płyn, znajdujący się w oryginalnych, szczelnie zamkniętych pojemnikach. Pojemniki te można otwierać wyłącznie bezpośrednio przed użyciem płynu. Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-57 Odpowietrzanie hydraulicznego układu hamulcowego za pomocą urządzeń MODUS lub E.A.SY. w pojazdach z układami ABS/ABD/EBD W przypadku pojazdów wyposażonych w układy ABS/ABD/EBD standardowe, ręczne odpowietrzanie opisane powyżej może okazać się niewystarczające. Powietrza obecne w układzie wydłuża skok roboczy pedału hamulca, powodując nieprawidłowe działanie układu hamulcowego. Należy wykonać ręczne odpowietrzanie układu hamulcowego, lecz nadzorowane odpowiednim programem w urządzeniu MODUS lub E.A.SY. Program ten pozwala wykonać kompletne odpowietrzanie (głównego i wtórnego obwodu modulatora), w ramach funkcji Napełnianie/opróżnianie układu. Urządzenie cyklicznie uruchamia zawory elektromagnetyczne modulatora, wraz z pompą, co oznacza, że naciskając pedał hamulca i luzując odpowietrznik na zacisku hamulcowym (zgodnie z procedurę odpowietrzania ręcznego) można usunąć pęcherzyki powietrza pozostałe w danej części układu hamulcowego. Podczas odpowietrzania postępuj według wskazówek pojawiających się na ekranie, starając się nie wydłużać nadmiernie czasu aktywacji zaworów elektromagnetycznych i pomby, by uniknąć przegrzania podzespołów. Jeżeli do tego dojdzie, układ wyłączy się. W takim przypadku, przed wznowieniem procedury odpowietrzania, należy odczekać odpowiedni okres, potrzebny do schłodzenia podzespołów.! W razie konieczności wymiany modulatora (modulator dostarczany przez dział części zamiennych jest już zalany płynem hamulcowym) wystarczy wykonać procedurę odpowietrzania ręcznego, nie dopuszczając do opróżnienia modulatora i uruchomienia pompy oraz zaworu elektromagnetycznego przed całkowitym napełnieniem. Nie wolno zmieniać lokalizacji modulatorów ABS, ABD i EBD znajdujących się w komorze silnika. W przypadku zmiany rozstawu osi należy dostosować długość przewodów elektrycznych łączących czujniki na tylnej osi z kasetą sterującą. W tym celu można zainstalować nowe przewody lub przedłużyć przewody istniejące, stosując odpowiednie złącza. Należy również dostosować przewody hamulcowe wychodzące z modulatora. Ostrzeżenie Podczas wykonywania powyższych czynności należy zachować szczególną ostrożność, aby prawidłowo podłączyć przewody do hamulca każdego koła. Po wykonaniu modyfikacji wykonaj niezbędne czynności kontrolne i testy działania w autoryzowanej stacji obsługi, dysponującej odpowiednim wyposażeniem. Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-58 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.15.4 Instrukcje dotyczące regulacji korektora siły hamowania Wersje korektora siły hamowania Stosowane są dwa rodzaje korektorów siły hamowania (nie występują one w pojazdach z ABS): korektor dwuobwodowy (krzyżowy), dla pojazdów z pojedynczymi kołami tylnymi (modele 29L i 35S), korektor jednoobwodowy, dla pojazdów bliźniaczymi kołami tylnymi. Regulacja korektora siły hamowania Regulację korektora w każdym pojeździe wykonuje się w fabryce. Korektor jest wyregulowany w taki sposób, aby pojazd po załadowaniu lub wyposażeniu w standardową zabudowę spełniał wymagania odpowiednich dyrektyw WE dotyczące skuteczności hamowania i właściwości jezdnych. Dane regulacyjne i kontrolne znajdują się na odpowiedniej tabliczce znamionowej, której umiejscowienie w pojeździe jest wskazane w dokumentacji. W razie konieczności wykonania regulacji korektora siły hamowania, należy postępować według poniższych instrukcji (patrz rys 2.26). UWAGA Po wymianie tylnych resorów należy zadbać o prawidłowe ułożenie się tylnego zawieszenia (zawieszenie musi osiąść) Dopiero wówczas można przystąpić do regulacji korektora. W przeciwnym razie regulacja, wykona przed ułożeniem się zawieszenia, będzie nieprawidłowa. Aby zawieszenie odpowiednio osiadło, częściowo załaduj pojazd (tak aby osiągnąć masę całkowitą równą około 2/3 dopuszczalnej masy pojazdu), a następnie wykonaj kilka przejazdów po nierównej nawierzchni, wykonując serię cykli hamowania, zarówno podczas jazdy do przodu, jak i do tyłu. Podłącz manometry 1 i 2 do przyłączy kontrolnych 3 ciśnienia wejściowego (obwód przed korektorem) i wyjściowego (obwód za korektorem) korektora siły hamowania. Poluzuj śrubę mocującą 8 dźwigni regulacyjnej 7 korektora. Obciąż most napędowy, tak aby uzyskać wymagany nacisk odniesienia, a następnie w otworze 9 zamocuj ciężarek regulacyjny, odpowiedni dla danego modelu pojazdu i typu resoru. Odpowiednie wartości znajdziesz w instrukcjach serwisowych IVECO. Klika przykładowych wartości zawiera poniższa tabela: Modele Typ tylnego resoru (nr kat.) Tabela 2.21 Ciężarek regulacyjny (kg) Nacisk odniesienia na tylny most (kg) 29L - 35S jednopiórowy (504054606 -...) 1,5 1500 35C półeliptyczny (504048792 -...) 3,5 1500 Dokręć śrubę mocującą 8 momentem 16 19 Nm. Wciśnij pedał hamulca, na tyle by uzyskać ciśnienie wejściowe (w obwodzie przed korektorem) o wartości 100 bar. Sprawdź, czy ciśnienie wyjściowe odpowiada wartości wskazanej na tabliczce znamionowej korektora, dla danego nacisku na oś. Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-59 Rysunek 2.26 Przykład: jednoobwodowy korektor siły hamowania w pojeździe 35C 1. Manometr przed korektorem mierzący ciśnienie wejściowe - 2. Manometr za korektorem mierzący ciśnienie wyjściowe 3. Przyłącza kontrolne - 4. Korektor siły hamowania - 5. Łącznik - 6. Dźwignia główna - 7. Dźwignia regulacyjna - 8. Śruba mocująca - 9. Otwór do montażu ciężarka regulacyjnego 102436 Rysunek 2.27 Przykładowa tabliczka znamionowa korektora siły hamowania w pojeździe 35C 102437 Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-60 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.15.5 Elektroniczny układ stabilizacji toru jazdy (ESP) ESP to elektroniczny układ stanowiący element systemu bezpieczeństwa czynnego pojazdu. Jego działanie polega na stabilizacji toru jazdy, poprzez monitorowanie i zwiększanie stateczności poprzecznej pojazdu za pomocą elementów pokazanych na rys. 2.28. Stabilizacja toru jazdy odbywa się za pośrednictwem modulatorów elektrohydraulicznych, indywidualnie uruchamiających hamulce poszczególnych kół. Rysunek 2.28 1. Czujnik przyspieszenia - 2. Czujnik znoszenia bocznego pojazdu - 3. Czujnik kąta obrotu kierownicy - 4. Modulator elektrohydrauliczny / kaseta sterująca. 137256 Do prawidłowego zaprogramowania kasety sterującej układem ESP potrzebne są następujące parametry wejściowe (określają one również zakres produkcji): rozstaw osi DMC pojazdu typ zawieszenia Zmiany tych parametrów w obrębie wartości dostępnych fabrycznie (zakres produkcji) nie wymagają odrębnej zgody, jednak wiążą się z koniecznością przeprogramowania kasety sterującej za pośrednictwem Teleservice. Jakiekolwiek zmiany wartości parametrów na wartości NIEDOSTĘPNE w zakresie produkcji spowodują utratę skuteczności układu ESP. UWAGA Przeprogramowanie lub dezaktywacja układu ESP wymaga modyfikacji oprogramowania sterującego. Operacje te mają prawo wykonywać wyłącznie autoryzowane stacje obsługi IVECO. Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-61 Dezaktywacja układu ESP! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. Jednak nawet po całkowitej dezaktywacji ESP, aktywne pozostaną następujące funkcje: Układ antyblokujący ABS (Antilock Braking System) Elektroniczny układ rozdziału siły hamowania EBD (Electronic Brake Force Distribution) Układ zapobiegający poślizgowi kół przy przyspieszaniu ASR (Anti Slip Regulator) Układ redukcji momentu hamującego silnika MSR (Motor Schleppmomenten Regelung) Hydrauliczny asystent hamowania HBA (Hydraulic Brake Assist) Funkcja aktywnej kontroli obciążenia LAC (Adaptive Load Control) Funkcja wspomagania przy ruszaniu pod górę (Hill Holder) 2.15.5.1 Przebudowa podwozia samochodu ciężarowego na ciągnik siodłowy Przebudowa podwozia samochodu ciężarowego na ciągnik siodłowy wymaga zgody IVECO i jest niekompatybilna z układem ESP. W przypadku udzielenia zgody na taką przebudowę układ ESP należy obowiązkowo dezaktywować.! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. 2.15.5.2 Przebudowa pojazdu typu furgon na podwozie samochodu ciężarowego Przebudowa pojazdu typu furgon na podwozie samochodu ciężarowego wymaga zgody IVECO i jest niekompatybilna z układem ESP. W przypadku udzielenia zgody na taką przebudowę układ ESP należy obowiązkowo dezaktywować.! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-62 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.15.5.3 Zmiana dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu Zmiana dopuszczalnej masy całkowitej jest kompatybilna z układem ESP tylko w niektórych, szczególnych przypadkach i dlatego zawsze wymaga zgody IVECO. W przypadkach, w których jest to możliwe, konieczna jest aktualizacja oprogramowania sterującego. W pozostałych przypadkach konieczna jest dezaktywacja układu. Aktualizacji lub dezaktywacji mogą dokonywać wyłącznie autoryzowane stacje obsługi IVECO. 2.15.5.4 Zmiana rozstawu osi a) Zmiana na rozstaw osi niedostępny fabrycznie Jeżeli docelowy rozstaw osi nie odpowiada żadnemu z rozstawów dostępnych fabrycznie dla danego modelu pojazdu, należy zdezaktywować układ ESP.! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. b) Zmiana na rozstaw osi dostępny fabrycznie Jeżeli docelowy rozstaw osi odpowiada jednemu z rozstawów dostępnych fabrycznie dla danego modelu pojazdu, należy zaktualizować oprogramowanie sterujące ESP. Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-63 2.15.5.5 Zmiana lub wymiana zawieszenia Wymiana kompletnego zawieszenia jest dozwolona, o ile zamienne podwozie zostało zatwierdzone przez IVECO do stosowania w danym modelu pojazdu. Oznacza to również, że dozwolone jest zastąpienie zawieszenia pneumatycznego zawieszeniem mechanicznym (i odwrotnie), pod warunkiem, że nowe zawieszenie posiada homologację dla danego modelu pojazdu. Powyższe operacje mogą zostać wykonane po uprzednim uzyskaniu upoważnienia IVECO i wymagają przeprogramowania kaset sterujących. Każdy przypadek podlega indywidualnej ocenie. 2.15.5.6 Zmiana lub wymiana drążków stabilizatora Zmiana lub wymiana drążków stabilizatora jest niekompatybilna z układem ESP. W przypadku udzielenia zgody na taką operację układ ESP należy obowiązkowo dezaktywować.! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. 2.15.5.7 Zmiana opon Patrz punkt 2.14! Zmiana rozmiaru opon jest zabroniona, o ile docelowe opony nie zostały zatwierdzone (homologowane) przez IVECO. Modyfikacje układu hamulcowego Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-64 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY! Dezaktywacja układu ESP powoduje całkowitą utratę stabilizacji toru jazdy, co oznacza, że układ przestanie korygować działania kierowcy. 2.15.5.8 Montaż i demontaż zwalniaczy Wszystkie zwalniacze oddziałują na tylne koła pojazdu, powodując zmianę niektórych parametrów kontrolowanych przez układ ESP. a) Dopuszczalny jest montaż zwalniacza elektromagnetycznego, po uprzednim uzyskaniu zgody IVECO, pod warunkiem, że wymaga to ingerencji w sieć CAN pojazdu. Jednak tego typu modyfikacja zawsze wymaga dezaktywacji układu ESP. b) Ze względu na znaczny wpływ na funkcje oprogramowania różnych kaset sterujących, montaż poza fabryką zwalniacza elektromagnetycznego, podłączanego do sieci CAN pojazdu, jest kategorycznie zabroniony. Z technicznego punktu widzenia, żadem tego typu zwalniacz nie może znaleźć się w pojeździe, jeżeli nie został zamówiony jako wyposażenie oryginalne (opcja 8653). c) Demontaż zwalniacza dowolnego typu wymaga aktualizacji oprogramowania sterującego za pośrednictwem autoryzowanej stacji obsługi IVECO. Wymienione niżej modyfikacje są zabronione Zmiana parametrów konfiguracyjnych kasety sterującej ESP. Zmiana charakterystyki silnika. Zmiana lokalizacji czujników kąta obrotu kierownicy, znoszenia bocznego i przyspieszenia. Modyfikacja i/lub montaż zabudów, które mogłyby powodować rozkład obciążenia niezgodny z warunkami przedstawionymi w rozdziale 1, punkt 1.13. Zmiana przełożenia kinematycznego układu kierowniczego. Modyfikacje układu hamulcowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-65 2.16 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Informacje ogólne Pojazdy są wyposażone w układ elektryczny 12 V z biegunem ujemnym podłączonym do masy. Masa (rama podwozia) pełni rolę przewodnika powrotnego, łączącego ze sobą poszczególne podzespoły, np. takie jak akumulator i alternator. Przy braku izolowanego przewodnika powrotnego, ujemne zaciski wszystkich podzespołów są podłączone ze sobą za pośrednictwem ramy podwozia. Podczas montaży dodatkowego wyposażenia lub obwodów firma zabudowująca musi przestrzegać poniższych instrukcji. Zależnie od stopnia złożoności danej modyfikacji, należy sporządzić odpowiednią dokumentację (np. elektryczny schemat ideowy) i dołączyć ją do dokumentacji danego pojazdu. Oznaczenie przewodów kolorami i/lub kodami identycznymi jak w oryginalnym pojeździe zwiększa logikę instalacji i ułatwia naprawy. W celu ułatwienia firmie zabudowującej prawidłowego wykorzystania układu elektrycznego pojazdu, w pojeździe przewidziano specjalne złącza do podłączania dodatkowych układów. Złącza te wprowadzono również po ty, by wykluczyć modyfikacje podstawowego układu elektrycznego, które mogłyby spowodować jego wadliwe działanie i naruszenie warunków gwarancji. UWAGA Aby uzyskać szczegółowe informacje o układzie elektrycznym pojazdu, patrz odpowiednia instrukcja serwisowa publikacja nr 603.95.041 (Daily MY2009). Podręcznik ten jest dostępny za pośrednictwem sieci serwisowej IVECO i może być zamówiony u importera IVECO. Środki ostrożności Pojazd jest wyposażony w nowoczesne układy elektryczne/elektronicznie nadzorujące jego działanie. Środki ostrożności dotyczące czynności w układzie elektrycznym Czynności dotyczące układu elektrycznego (np. usuwanie wiązek przewodów, podłączanie dodatkowych obwodów, wymiana podzespołów, wymiana bezpieczników itp.) wykonane niezgodnie z zaleceniami IVECO lub przez niewykwalifikowane osoby mogą doprowadzić do poważnego uszkodzenia układu elektrycznego (kaset sterujących, okablowania, czujników itp.), zagrażającego bezpieczeństwu i funkcjonalności pojazdu. Szkody te mogą być kosztowne (np. zwarcie powodujące ryzyko pożaru i zniszczenia pojazdu) i nie są objęte gwarancją. Zanim wymontujesz jakikolwiek element elektryczny i/lub elektroniczny, odłącz przewód masowy od ujemnego zacisku akumulatora. Aby uniknąć uszkodzenia układu elektrycznego pojazdu, ściśle przestrzegaj zaleceń producenta przewodów elektrycznych. Przekrój przewodów musi być dostosowany do wielkości obciążenia elektrycznego oraz rodzaju i umiejscowienia danego urządzenia w pojeździe. Przewody zasilające zasilanie bezpośrednie, biegun dodatni (+): muszą być umieszczone w indywidualnych osłonach (o odpowiedniej średnicy), odseparowane od innych przewodów sygnałowych i ujemnych, muszą znajdować się w odległości co najmniej 100 mm (wartość odniesienia = 150 mm - od źródeł intensywnego ciepła (turbosprężarka, silnik, kolektor wydechowy itp.), muszą znajdować się w odległości co najmniej 50 mm - od zbiorników zawierających substancje chemiczne (akumulatory itp.), muszą znajdować się w odległości co najmniej 50 mm od części ruchomych. Przewody elektryczne należy zamocować za pomocą odpowiednich wsporników i obejm. Elementy mocujące nie mogą być zbytnio oddalone od siebie, by uniknąć zwisania przewodów oraz (obowiązkowo) muszą zapewniać możliwość odtworzenia pierwotnej instalacji w przypadku naprawy zabudowy. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-66 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przekrój przewodów musi być dostosowany do wielkości obciążenia elektrycznego oraz rodzaju i umiejscowienia danego urządzenia w pojeździe. Przejścia przewodów przez otwory lub krawędzie należy zrealizować poprzez umieszczenie przewodów w przelotce (sama osłona przewodu nie zapewnia wystarczającej ochrony). Osłona musi chronić cały przewód i być połączona (za pomocą osłon termokurczliwych lub poprzez owinięcie taśmą izolacyjną) z gumowymi kapturkami końcówek elektrycznych. Ponadto, obejmy osłon przewodów (przecięte wzdłużnie) nie mogą stykać się z ostrą krawędzią rury. Wszystkie zaciski dodatnie (+), przeznaczone do łączenia z wyżej wspomnianymi przewodami i ich końcówkami, należy zabezpieczyć gumowymi osłonami (osłonami hermetycznymi w miejscach narażonych na działanie czynników atmosferycznych lub gromadzenie się wody). Oczkowe końcówki kablowe należy mocować do zacisków (także ujemnych) w sposób uniemożliwiający ich poluzowanie się, dokręcając je odpowiednim momentem oraz stosując rozmieszczenie promieniste, w przypadku mocowania kilku końcówek do jednego zacisku (najlepiej jest unikać tego typu połączeń). Przed wykonaniem jakichkolwiek czynności w układzie elektrycznym zawsze należy odłączyć akumulator, poprzez odłączenie przewodów: najpierw ujemnego, a następnie dodatniego. Stosuj bezpieczniki o obciążalności dostosowanej do potrzeb konkretnej funkcji. Nigdy nie stosuj bezpieczników o większej obciążalności prądowej. Wymieniaj bezpieczniki tylko po usunięciu usterki i tylko gdy zasilanie (stacyjka) i odbiorniki energii elektrycznej są wyłączone. Przywróć okablowanie do pierwotnego stanu (rozmieszczenie, osłony, połączenia, starając się za wszelką cenę zapobiec zetknięciu się przewodów z metalowymi elementami zabudowy, które mogłyby je uszkodzić). Środki ostrożności dotyczące czynności w ramie podwozia W celu zabezpieczenia układu elektrycznego, podczas wykonywania czynności w ramie podwozia odłącz odpowiednie podzespoły i rozłącz połączenia masowe, postępując według wskazówek zamieszczonych punktach 2.1.1 i 2.3.4. O ile to konieczne, za pomocą diod zabezpieczaj montowane wyposażenie dodatkowe przez skokami prądu indukowanego. Sygnał masowy wychodzący z czujnika analogowego musi docierać bezpośrednio do określonego odbiornika. Dodatkowe połączenia z masą mogą zakłócać sygnały emitowane przez tego typu czujnik. Wiązki przewodów podzespołów elektronicznych przewodzące sygnały o niskim natężeniu należy prowadzić równolegle do metalowej płaszczyzny odniesienia (potencjału odniesienia), tj. wzdłuż elementów kabiny/ramy, w celu zredukowania zakłóceń spowodowanych tzw. pojemnością pasożytniczą. Wiązki te należy umieszczać jak najdalej od innych wiązek elektrycznych. Połączenia wyposażenia dodatkowego z masą główną należy wykonywać z najwyższą starannością (patrz punkt 2.16.1). Aby uniknąć zakłóceń elektromagnetycznych, odpowiednie przewody nie mogą przebiegać w pobliżu istniejących obwodów elektronicznych. Okablowanie (długość, typ, rozmieszczenie, zamocowanie, połączenia osłon ekranujących przewodów itp.) układów elektronicznych musi spełniać standardy IVECO. Po wykonaniu jakichkolwiek czynności ostrożnie zresetuj układ elektryczny. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-67 Uruchamianie silnika! Jeżeli silnik nie daje się uruchomić wskutek zbyt niskiego napięcia akumulatora, a układ elektryczny jest sprawny, unikaj prób rozruchu poprzez holowanie pojazdu. Aby zapobiec uszkodzeniu pojazdu, przed rozruchem upewnij się, czy w zbiorniku jest wystarczająco dużo paliwa. Próba uruchomienia silnika przy zbyt niskiej ilości paliwa w zbiorniku może doprowadzić do poważnego uszkodzenia układu wtryskowego. Nie uruchamiaj silnika, jeżeli akumulator nie jest podłączony na stałe. Jeżeli musisz naładować akumulator, odłącz go od układu elektrycznego pojazdu. ZA WSZELKĄ CENĘ unikaj rozruchu silnika za pomocą urządzenia do (szybkiego) ładowania akumulatorów: pod wpływem wysokiego napięcia układy elektroniczne, w szczególności kasety sterujące zasilaniem i zapłonem, mogą zostać uszkodzone. Jeżeli musisz uruchomić silnik za pomocą źródła zewnętrznego, używaj do tego celu wyłącznie zewnętrznego akumulatora, przestrzegając poniższych zaleceń: przestrzegaj wszystkich niezbędnych środków bezpieczeństwa (w tym także obowiązki zakładania rękawic ochronnych), używaj akumulatora zewnętrznego (wózka akumulatorowego) o parametrach podobnych do parametrów oryginalnego akumulatora w pojeździe, za pomocą odpowiedniego przewodu połącz dodatni biegun akumulatora zewnętrznego z dodatnim biegunem skrzynki przyłączeniowej CBA, zamontowanej na dodatnim biegunie akumulatora pojazdu (patrz rys. 2.45, punkt 2.16.4), za pomocą odpowiedniego przewodu połącz ujemny biegun akumulatora zewnętrznego z masą pojazdu, jeżeli uruchamiasz silnik w pojeździe z manualną skrzynią biegów: przekręć kluczyk w stacyjce do pozycji ON (WŁĄCZONY) i poczekaj aż zgasną wszystkie lampki ostrzegawcze silnika. Uruchom silnik pojazdu. Nie włączaj rozrusznika na dłużej niż 10 sekund. Podczas rozruchu nie naciskaj pedału przyspieszenia, jeżeli uruchamiasz silnik w pojeździe z automatyczną skrzynią biegów: przekręć kluczyk w stacyjce do pozycji ON (WŁĄCZONY) i naciśnij pedał hamulca. Poczekaj aż zgasną wszystkie lampki ostrzegawcze silnika, a na wyświetlaczu pojawi się komunikat Gearbox OK (Skrzynia biegów sprawna). Uruchom silnik pojazdu. Nie włączaj rozrusznika na dłużej niż 10 sekund. Podczas rozruchu nie naciskaj pedału przyspieszenia, poczekaj aż silnik osiągnie prędkość obrotową biegu jałowego, nie włączaj żadnych odbiorników energii elektrycznej w pojeździe, np. świateł mijania lub nagrzewnicy. Pozwoli to zgromadzić odpowiedni ładunek w akumulatorze, a także uniknąć szkodliwych dla kaset sterujących skoków napięcia podczas odłączania akumulatora zewnętrznego, odłącz ujemny przewód rozruchowy: najpierw od ujemnego bieguna w pojeździe, potem od ujemnego bieguna akumulatora zewnętrznego, odłącz dodatni przewód rozruchowy: najpierw od skrzynki CBA zamontowanej na dodatnim biegunie akumulatora pojazdu, potem od dodatniego bieguna akumulatora zewnętrznego, po każdym awaryjnym rozruchu silnika akumulator należy naładować, po uprzednim jego odłączeniu od układu elektrycznego pojazdu, stosując procedurę długotrwałego ładowania prądem o niskim natężeniu. nie uruchamiaj silnika za pomocą innych urządzeń (np. urządzenia do ładowani akumulatorów). W razie wątpliwości skontaktuj się ze stacją obsługi IVECO.! Wszelkie uszkodzenia kaset sterujących, powstałe wskutek nieprzestrzegania powyższej procedury, nie są objęte gwarancją. Aby uzyskać informacje o środkach ostrożności dotyczących kaset sterujących, patrz punkt 5.3. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-68 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.16.1 Punkty masowe Pojęcie masy Tradycyjnie układ elektryczny pojazdu jest układem jednobiegunowym. Nadwozie, rama, metalowe obudowy podzespołów działają jak ekwipotencjalny przewodnik powrotny, łączący odbiorniki energii elektrycznej ze źródłem napięcia. Oznacza to, że w każdym punkcie dowolnej powierzchni metalowej lub nieizolowanego zacisku ujemnego panuje ten sam potencjał odniesienia zwany MASĄ. Potencjał elektryczny masy jest więc poziomem odniesienia dla całego układu elektrycznego i zgodnie z przyjętą konwencją ma wartość zero. Z oczywistych względów konstrukcyjnych w ujemnym biegunie układu elektrycznego istnieje szereg punktów masowych rozmieszczonych na ramie, silniku i nadwoziu. Z drugiej jednak strony, w idealnym przypadku, wszystkie urządzenia elektryczne powinny być podłączone tylko do jednego punktu masowego, ponieważ tylko wtedy potencjał odniesienia może być jednoznacznie określony. Dotyczy to zwłaszcza urządzeń elektronicznych. Wobec powyższego istnieje potrzeba rozróżnienia tzw. masy prądowej, lub inaczej masy głównej, przez którą płynie prąd stały o dużym natężeniu (> 1 A do zasilania elementów elektromechanicznych) od tzw. masy analogowej, lub inaczej masy sygnałowej, przez którą płyną prądy zmienne o określonej częstotliwości i bardzo małym natężeniu (rzędu ma, µa), występujące w układach elektronicznych. Ponieważ systemy znajdujące się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz pojazdu emitują sygnały pasożytnicze, które wzajemnie wywołują usterki i/lub zakłócenia, dlatego definicja masy sygnałowej zależy od wrażliwości układów elektronicznych na te zakłócenia (tzw. kompatybilność elektromagnetyczna EMC - Electromagnetic Compatibility). Najlepszym sposobem ustanowienia masy sygnałowej jest jej połączenie z ujemnym biegunem akumulatora. Aby zminimalizować zakłócenia w stanach ustalonych i nieustalonych i interferencje spowodowane promieniowaniem pasożytniczym, należy bezwzględnie pamiętać, że skuteczność potencjału odniesienia, czyli masy głównej, zależy od zachowania doskonałej charakterystyki przewodności w każdym z jej punktów styku (rezystancja zestyku dąży do zera). Podsumowując można powiedzieć, że masa jest postrzegana jako ekwipotencjalny przewodnik elektryczny, tzn. pełni funkcję potencjału odniesienia dla wszystkich elementów elektrycznych/elektronicznych pojazdu. Rozróżnia się masę główną (prądową) i analogową (sygnałową). Zasadniczo, nie powinno się modyfikować oryginalnych połączeń masowych. Jeżeli zachodzi konieczność zmiany lokalizacji lub wykonania dodatkowych połączeń masowych, należy starać się wykorzystywać do tego celu istniejące otwory w ramie, przestrzegając poniższych zaleceń: mechanicznie, np. za pomocą papieru ściernego i/lub odpowiedniego środka chemicznego, usuń farbę z fragmentu ramy podwozia i zacisku elektrycznego, tak aby uzyskać gładką powierzchnię styku, pozbawioną wgłębień i wypukłości, na powierzchnię styku nanieś warstwę farby przewodzącej, podłącz przewód masowy w ciągu 5 minut od naniesienia farby. Nie podłączaj masy sygnałowej (np. masy czujników lub odbiorników o niskim poborze prądu) do standardowych punktów masowych na silniki i ramie podwozia. Dodatkowe punkty masowe sygnałowe nie mogą pokrywać się punktami masowymi prądowymi. Rysunek 2.29 1. Punkty masowe: (A) połączenie prawidłowe, (B) połączenie nieprawidłowe - 2. Prawidłowe zamocowanie przewodu do punktu masowego, za pomocą śruby (A), końcówki kablowej (B), podkładki (C), nakrętki (D) - 3. Przewód połączony z masą. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-69 Rysunek 2.30 m. = punkty masowe prądowe ms = punkty masowe sygnałowe 140860 ROZMIESZCZENIE PUNKTÓW MASOWYCH W POJEŹDZIE Rysunek 2.31 MASA AKUMULATORA MASA SILNIKA MASA WIĄZKI RAMY 128823 m2. m2. Punkt masowy na lewej podłużnicy ramy w komorze silnika Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-70 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Rysunek 2.32 m3 + ms3. Punkt masowy w komorze silnika, pod pompą hamulcową 128824 Rysunek 2.33 m4. Punkt masowy w komorze silnika, obok przedniego prawego reflektora 128825 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-71 Rysunek 2.34 m5. Punkt masowy w komorze silnika, obok przedniego lewego reflektora 128826 Rysunek 2.35 140853 m6 + ms6, m7 + ms7. Punkt masowy wewnątrz kabiny na desce rozdzielczej, panelu środkowym i pod tachografem Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-72 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przewody ujemne podłączone do punktu masowego muszą być jak najkrótsze i łączone ze sobą w "gwiazdę" oraz starannie i mocno dokręcone. Ponadto, w przypadku elementów elektronicznych należy bezwzględnie przestrzegać następujących zaleceń: kasety sterujące wyposażone w metalową obudowę należy podłączać do masy głównej, przewody ujemne kaset sterujących należy podłączać zarówno do punktu masowego masy głównej, jak i do ujemnego zacisku akumulatora, masy analogowe (przewody masowe czujników), mimo że nie są podłączone do masy głównej/ujemnego zacisku akumulatora, muszą odznaczać się bardzo wysoką przewodnością. Dlatego należy zwracać szczególną uwagę na niepożądane rezystancje zacisków spowodowane utlenianiem, poluzowaniem itp. metalowy ekran przewodu powinien zapewniać kontakt elektryczny tylko po stronie kasety sterującej, do której doprowadzany jest sygnał, nie ekranowane odcinki d przewodów w pobliżu złączy powinny być jak najkrótsze. przewody powinny być poprowadzone równolegle do powierzchni referencyjnej, tj. jak najbliżej ramy/nadwozia Rysunek 2.36 Połączenie w trójkąt lub gwiazdę różnych przewodów ujemnych z masą główną. Metalowy oplot ekranujący przewody łączące element elektroniczny Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-73 2.16.2 Kompatybilność elektromagnetyczna Zalecamy stosowanie urządzeń elektrycznych, elektronicznych i elektromechanicznych, które spełniają poniższe wymagania dotyczące odporności na zaburzenia elekromagnetyczne, zarówno promieniowane, jak i przewodzone. Wymagany poziom odporności na zakłócenia elekromagnetyczne w odległości 1 m od anteny nadawczej urządzeń elektronicznych montowanych w pojeździe jest następujący: 50 V/m dla urządzeń spełniających funkcje wtórne (nie mające bezpośredniego wpływu na sterowanie pojazdem), dla częstotliwości z zakresu od 20 MHz do 2 GHz, 100 V/m dla urządzeń spełniających funkcje główne (nie mające bezpośredniego wpływu na sterowanie pojazdem), dla częstotliwości z zakresu od 20 MHz do 2 GHz. Maksymalny dopuszczalny skok napięcia dla urządzeń o zasilaniu 12 V wynosi +60 V, mierzony na zaciskach sieci sztucznej (LISN) na stanowisku badawczym. W przypadku dokonywania pomiaru w pojeździe, parametr ten należy mierzyć w najłatwiej dostępnym punkcie, w pobliżu urządzenia zakłócającego. UWAGA Urządzenia zasilane napięciem 12 V muszą być odporne na impulsy zakłócające o polaryzacji ujemnej -300 V, polaryzacji dodatniej +100 V, impulsy +/- 150 V. Muszą działać prawidłowo w podczas spadku napięcia do 5 V przez okres 40 ms oraz do 0 V przez okres 2 ms. Muszą również być odporne na udary napięciowe o wartości do 40 V. W poniższej tabeli przedstawiono maksymalne poziomy zakłóceń promieniowanych, mierzone na stanowisku badawczym, i zakłóceń przewodzonych dla urządzeń 12 V:. Tabela 2.22 Rodzaj zaburzenia Rodzaj przetwornika Antena w odległości 1 m LISN 50 Ω 5 µh 0,11 µ Typ zaburzenia Pseudoszczytowy przewodzone Szerokopasmowe przewodzone Wąskopasmowe Zakresy częstotliwości i limity dopuszczalne ze względu na hałas, w dbµv/m 150 khz 300 khz 530 khz 2 MHz 5,9 MHz 6,2 MHz 30-54 MHz 68-87 MHz tylko łączność 76-108 MHz tylko nadawanie 142-175 MHz 380-512 MHz 820-960 MHz 63 54 35 35 24 24 24 31 37 Szczytowy 76 67 48 48 37 37 37 44 50 Szczytowy 41 34 34 34 24 30 24 31 37 promieniowane Szerokopasmowe Pseudoszczytowy promieniowane Szerokopasmowe promieniowane Wąskopasmowe przewodzone Szerokopasmowe 80 66 52 52 36 36 Szczytowy 93 79 65 65 49 49 Szczytowy 70 50 45 40 30 36 Nie dotyczy Rodzaj detektora Jednostka miary dbµv/m dbµv Stosuj urządzenia elektryczne/elektroniczne spełniające europejskie dyrektywy WE, dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej, tj. urządzenia dopuszczone do stosowania w pojazdach, opatrzone znakiem homologacji e. (oznakowanie CE jest niewystarczające). W razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się ze stacją obsługi IVECO. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-74 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przykład znaku homologacji określonego aktualnie obowiązującą dyrektywą WE dotyczącą kompatybilności elektromagnetycznej w przemyśle samochodowym: Rysunek 2.37 a 6 mm W razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się ze stacją obsługi IVECO. Przedstawione poziomy są spełnione tylko pod warunkiem, że dane urządzenie zostało zamówione za pośrednictwem działu części zamiennych IVECO lub posiada certyfikat zgodności z międzynarodowymi normami ISO, CISPR, VDE. Urządzenia zasilane z głównej lub wtórnej publicznej sieci elektroenergetycznej (220 V) muszą spełniać normy IEC. Urządzenia nadawczo-odbiorcze Do najczęściej stosowanych urządzeń należą: amatorskie urządzenia nadawczo-odbiorcze, działające w pasmach CB i 2 m. telefony komórkowe. odbiorniki i urządzenia nawigacyjne GPS. Decydujące znaczenie dla zapewnienia wysokiej skuteczności działania odbiornika i nadajnika ma wybór anteny. Należy wybrać antenę wysokiej jakości i starannie ją zamontować. Bardzo istotne jest nawet miejsce montażu anteny, ponieważ ma wpływ na jej sprawność, tym samym na zasięg łączności. Dlatego antena powinna spełniać określone wymagania dotyczące współczynnika SWR (współczynnik fali stojącej), wzmocnienia (tzw. zysk anteny) oraz charakterystyki generowanego pola magnetycznego. Ponadto, parametry anteny, takie jak impedancja, wysokość efektywna, sprawność, kierunkowość, muszą być zgodne z wartościami podanymi w jej specyfikacji technicznej. Montaż amatorskich urządzeń na pasmo CB i 2-metrowe, telefonów komórkowych (GSM) i systemów nawigacji satelitarnej (GPS) należy przeprowadzać bez ingerencji w układ elektryczny pojazdu. Jakiekolwiek dodatkowe przewody zasilające muszą spełniać wymagania dotyczące odpowiedniego przekroju i zabezpieczenia. Urządzenia te muszą posiadać stosowną homologację i być urządzeniami stacjonarnymi (nieprzenośnymi). Niehomologowane urządzenia nadawczo-odbiorcze lub wzmacniacze mocy mogą zakłócać prawidłowe działanie urządzeń elektrycznych/elektronicznych w pojeździe i niekorzystnie wpływać na bezpieczeństwo pojazdu i/lub kierowcy. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-75 Amatorskie urządzenia na pasma CB i 2-metrowe Montowane w pojeździe urządzenia nadawczo-odbiorcze działające w paśmie CB (27 MHz) i 2 m (144 MHz) muszą być zasilane z układu elektrycznego pojazdu. Podłącza się je do zacisku 30. Muszą to być urządzenia homologowane i stacjonarne (nie przenośne). Moduł nadawczy należy zamontować w miejscu oddalonym od podzespołów elektronicznych pojazdu. Antenę należy zamontować na zewnątrz pojazdu, najlepiej na dużej metalowej powierzchni, i ustawić w pozycji jak najbardziej zbliżonej do pionowej. Przewody połączeniowe anteny należy wyprowadzić ku dołowi. Podczas montażu przestrzegaj instrukcji i ostrzeżeń producenta (patrz rys 2.38). Współczynnik SWR musi być jak najbliższy jedności (1). Zalecana wartość to 1,5. Maksymalna akceptowalna wartość wynosi 2. Antena powinna charakteryzować się jak największym WZMOCNIENIEM (ZYSKIEM) i zapewniać wystarczająco dookólną charakterystykę promieniowania: spadek mocy promieniowania w stosunku do wartości średniej dla anten na pasmo CB (26,965-27,405 MHz) wynosi zazwyczaj 1,5 db. Natężenie PROMIENIOWANEGO POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO W KABINIE powinno być jak najniższe. Zalecamy, by przyjąć sobie za cel osiągnięcie wartości < 1 V/m. W żadnym przypadku natężenie to nie może przekraczać wartości określonych aktualnymi przepisami UE. Z powyższych względów antenę należy zawsze umieszczać na zewnątrz kabiny. Aby zapewnić skuteczne działanie układu radio-przewód-antena i właściwie wyregulować antenę, weź pod uwagę następujące wskazówki: 1) Jeżeli współczynnik SWR jest większy na kanałach dolnych niż górnych, wydłuż antenę. 2) Jeżeli współczynnik SWR jest większy na kanałach górnych niż dolnych, skróć antenę. Po wyregulowaniu anteny zalecane jest ponowne sprawdzenie współczynnika SWR na wszystkich kanałach. Najlepszym miejscem do zamontowania anteny jest środek dachu, ponieważ wtedy powierzchnia masowa jest proporcjonalna we wszystkich kierunkach. Zamontowanie anteny z boku lub na innej dowolnej części pojazdu powoduje, że powierzchnia masowa staje się proporcjonalna do masy pojazdu. Przewód antenowy należy podłączyć i poprowadzić, biorąc pod uwagę poniższe wskazówki: stosuj wysokiej jakości koncentryczny przewód antenowy o małej stratności i impedancji identycznej, jak impedancje nadajnika i anteny, (patrz rys 2.39); aby uniknąć interferencji i wadliwego działania, przewód koncentryczny należy poprowadzić w odpowiedniej odległości (co najmniej 50 mm) od istniejącego okablowania (telewizora, radia, telefonu, wzmacniaczy i innych urządzeń. Zachowaj wymaganą odległość od metalowych paneli kabiny. Zalecany jest montaż przewodu po lewej lub prawej stronie. oczyść wewnętrzną stronę otworu przeznaczonego do montażu anteny, tak aby antena miała idealne połączenie z masą pojazdu, przewód koncentryczny łączący antenę z radiem należy zamontować z najwyższą starannością. Unikaj zakrzywień i zgięć, które mogłyby spowodować spłaszczenie lub odkształcenie przewodu. Unikaj zaplątania przewodu. Skróć przewód do minimum. Pamiętaj, że każde odkształcenie przewodu koncentrycznego powoduje silne interferencje w nadajniku radiowym. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-76 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY wykorzystaj istniejące otwory do poprowadzenia przewodu. Jeżeli istnieje konieczność wywiercenia dodatkowego otworu, odpowiednio zabezpiecz karoserię (powłoka antykorozyjna, osłona itp.), aby uzyskać maksymalną skuteczność transmisji, zapewnij prawidłowy kontakt z masą pojazdu, zarówno podstawy anteny, jak i urządzenia. Urządzenie radiokomunikacyjne zwykle montuje się na desce rozdzielczej, w okolicy dźwigni zmiany biegów, lub w górnym schowku po stronie kierowcy (patrz rys. 2.40). Rysunek 2.38 98915 1. Wspornik anteny - 2. Uszczelka (nr kat. części zamiennej 244614) - 3. Pokrywa złącza stałego (nr kat. części zamiennej 217522) - 4. Śruba mocująca M6 x 8,5 (dokręcać momentem 2 Nm) - 5. Antena (nr kat. kompletnego pręta 675120) - 6. Dach - 7. Przewód antenowy Rysunek 2.39 99349 1. Złącze antenowe - 2. Przewód masowy - 3. Izolator - 4. Przewód sygnałowy - 5. Kondensator (100pF) - 6. Przewód RG 58 (impedancja charakterystyczna = 50 Ω) - 7. Zacisk - 8. Kapturek ochronny - 9. Gniazdo (NC SO-239) po stronie urządzenia nadawczo-odbiorczego - 10. Etykieta kontroli - 11. Kondensator 100 pf należy przylutować do styku dolnego i zagnieść na oplocie masowym - 12. Dolny styk należy przylutować do głównej żyły (rdzenia) przewodu - 13. Nakrętka Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-77 Rysunek 2.40 1. Umiejscowienie radia CB w kabinie Telefony komórkowe Instalacja telefonu komórkowego musi być zasilana z układu elektrycznego pojazdu. Należy ją podłączyć do złącza elektrycznego zabudowy za pośrednictwem (dodatkowego) bezpiecznika. Należy stosować urządzenia homologowane i stacjonarne (nie przenośne). Moduł nadawczy należy zamontować w płaskim, suchym miejscu, z daleka od elektronicznych podzespołów pojazdu, tak aby nie był narażony na wilgoć i drgania. Współczynnik SWR musi być jak najbliższy jedności (1). Zalecana wartość to 1,5. Maksymalna akceptowalna wartość wynosi 2. Antena powinna charakteryzować się jak największym WZMOCNIENIEM (ZYSKIEM) i zapewniać wystarczająco dookólną charakterystykę promieniowania: spadek mocy promieniowania w stosunku do wartości średniej wynosi zazwyczaj 1,5 db dla anten na pasmo 1710-2000 MHz oraz 2 db dla anten na pasmo 870-960 MHz. Natężenie PROMIENIOWANEGO POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO W KABINIE powinno być jak najniższe. Zalecamy, by przyjąć sobie za cel osiągnięcie wartości < 1 V/m. W żadnym przypadku natężenie to nie może przekraczać wartości określonych aktualnymi przepisami UE. Z powyższych względów antenę należy zawsze umieszczać na zewnątrz kabiny, najlepiej na dużej metalowej powierzchni, i ustawić w pozycji jak najbardziej zbliżonej do pionowej. Przewody połączeniowe anteny należy wyprowadzić ku dołowi. Podczas montażu przestrzegaj instrukcji i ostrzeżeń producenta. Najlepiej jest zamontować antenę w przedniej części dachu kabiny, w odległości nie mniejszej niż 30 mm od innych anten. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-78 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Przewód antenowy należy podłączyć i poprowadzić, biorąc pod uwagę poniższe wskazówki: stosuj przewód wysokiej jakości; szczególnie ważna jest jakość osłony ekranującej, przewód należy poprowadzić w odpowiedniej odległości (co najmniej 50 mm) od istniejącego okablowania. Zachowaj wymaganą odległość od metalowych paneli kabiny. Unikaj naprężania i ściskania przewodu. Zalecany jest montaż przewodu po lewej lub prawej stronie, nigdy nie skracaj ani nie wydłużaj koncentrycznego przewodu antenowego, wykorzystaj istniejące otwory do poprowadzenia przewodu. Jeżeli istnieje konieczność wywiercenia dodatkowego otworu, odpowiednio zabezpiecz karoserię (powłoka antykorozyjna, osłona itp.), aby uzyskać maksymalną skuteczność transmisji, zapewnij prawidłowy kontakt z masą pojazdu, zarówno podstawy anteny, jak i urządzenia. Telefony komórkowe zwykle montuje się na desce rozdzielczej, w okolicy dźwigni zmiany biegów, lub w górnym schowku po stronie kierowcy. Montaż przewodu antenowego GPS i systemu nawigacyjnego Prawidłowy i staranny montaż anteny GPS w pojeździe ma decydujące znaczenie dla prawidłowego i skutecznego działania systemu. Antenę najlepiej jest zamontować w niewidocznym z zewnątrz miejscu. Umiejscowienie anteny GPS jest delikatną kwestią. Sygnał odbierany z satelitów jest bardzo słaby (około 136 dbm), więc każda przeszkoda może pogarszać jakość i precyzję działania odbiornika. Współczynnik SWR musi być jak najbliższy jedności (1). Zalecana wartość to 1,5. Maksymalna akceptowalna wartość wynosi 2 w zakresie częstotliwości GPS (1575,42 ± 1,023 MHz). Antena powinna charakteryzować się jak największym WZMOCNIENIEM (ZYSKIEM) i zapewniać wystarczająco dookólną charakterystykę promieniowania: spadek mocy promieniowania w stosunku do wartości średniej dla anten na pasmo 1575,42 ± 1,023 MHz wynosi zazwyczaj 1,5 db. Antenę GPS należy zamontować w pozycji gwarantującej jak najlepszą widoczność nieba. Minimalny kąt widoczności nie może być mniejszy niż 90. Niebo nie może być przesłonięte przeszkodami lub metalowymi elementami. Anteną należy zamontować w pozycji poziomej. Idealnym miejscem do zamontowania anteny GPS jest przestrzeń pod deską rozdzielczą, wykonaną z tworzywa sztucznego, pośrodku, pod przednią szybą. Nie montuj anteny pod żadnym metalowym elementem w kabinie. Umieść antenę GPS w odległości nie mniejszej niż 30 cm od innych anten. Przewód antenowy należy podłączyć i poprowadzić, biorąc pod uwagę poniższe wskazówki: stosuj przewód wysokiej jakości; szczególnie ważna jest jakość osłony ekranującej, przewód należy poprowadzić w odpowiedniej odległości (co najmniej 50 mm) od istniejącego okablowania. Zachowaj wymaganą odległość od metalowych paneli kabiny. Unikaj naprężania i ściskania przewodu. Zalecany jest montaż przewodu po lewej lub prawej stronie, nigdy nie skracaj ani nie wydłużaj koncentrycznego przewodu antenowego, wykorzystaj istniejące otwory do poprowadzenia przewodu. Jeżeli istnieje konieczność wywiercenia dodatkowego otworu, odpowiednio zabezpiecz karoserię (powłoka antykorozyjna, osłona itp.), aby uzyskać maksymalną skuteczność transmisji, zapewnij prawidłowy kontakt z masą pojazdu, zarówno podstawy anteny, jak i urządzenia. Systemy nawigacyjne muszą być zasilane z układu elektrycznego pojazdu. Należy ją podłączać do złącza elektrycznego zabudowy za pośrednictwem (dodatkowego) bezpiecznika. Należy stosować urządzenia homologowane i stacjonarne (nie przenośne). Moduł nadawczy należy zamontować w płaskim, suchym miejscu, z daleka od elektronicznych podzespołów pojazdu, tak aby nie był narażony na wilgoć i drgania. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-79 Montaż oryginalnego radia IVECO Radio jest dostępne w dwóch konfiguracjach: z odtwarzaczem płyt CD z odtwarzaczem płyt CD i plików MP3 Radio IVECO współpracuje z siecią CAN pojazdu i umożliwia: powtarzanie informacji z radia na wyświetlaczu w zestawie wskaźników regulację głośności, zależnie od prędkości jazdy integrację z systemem Convergence V2 rozpoznanie radia/ochroną przed kradzieżą za pośrednictwem kasety Body Computer Jeżeli samochód nie jest wyposażony w radio fabryczne, można zamontować inne radio dostępne na rynku. Rysunek 2.41 Złącze antenowe Złącze radia Pin A A2 Opis CAN-B (CAN-H) NC A3 CAN-A (CAN-L) A4 Ciągłe 12 V (KL 30) A5 Antena automatyczna A6 NC A7 NC A8 GND (KL31) 128829 B LS RR + B2 LS RR- B3 LS RF + B4 LS RF- B5 LS LF + B6 LS LF- B7 LS LR + B8 B9 B 10 LS LR- Wyjście linii MAUS Wejście linii MAUS Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-80 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.16.3 Wyposażenie dodatkowe Jeżeli istnieje konieczność zasilania urządzeń napięciem innym niż napięcie układu elektrycznego pojazdu, należy zamontować odpowiednią przetwornicę napięcia DC/DC 12-24 V, o ile przetwornica taka nie jest dostępna w pojeździe. Przewody zasilające przetwornicy muszą być jak najkrótsze, pozbawione pętli (zwojów) i ułożone z zachowaniem odpowiedniej minimalnej odległości od powierzchni referencyjnej.! Przed montażem urządzeń, takich jak zwalniacze, dodatkowe nagrzewnice, przystawki odbioru mocy, układy klimatyzacji, automatyczne skrzynie biegów, systemy telematyczne i ograniczniki prędkości, które mogą ingerować w inne układy elektroniczne, skontaktuj się z IVECO, w celu uzyskania odpowiednich wskazówek. UWAGA Po wykonaniu czynności obejmujących ingerencję w podstawowy układ elektryczny pojazdu należy wykonać testy diagnostyczne, w celu sprawdzenia, czy wyposażenie dodatkowe zostało zamontowane prawidłowo. Testy te można wykonać korzystając z funkcji diagnostycznych kaset sterujących zamontowanych w pojeździe lub za pośrednictwem stacji obsługi IVECO. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia gwarancji, jeżeli czynności zostały wykonane niezgodnie z wytycznymi IVECO.! Nie homologowane urządzenia nadawczo-odbiorcze lub wzmacniacze mogą poważnie zakłócać prawidłowe działanie podzespołów elektrycznych/elektronicznych pojazdu, zagrażając bezpieczeństwu pojazdu/kierowcy.! Wszelkie uszkodzenia układu, powstałe wskutek zastosowanie niehomologowanych urządzeń nadawczo-odbiorczych lub wzmacniaczy nie podlegają gwarancji. Układ elektryczny pojazdu zaprojektowano tak, by zapewniał właściwe zasilanie wszystkich urządzeń standardowo dostępnych w pojeździe. Każde urządzenie jest odpowiednio i indywidualnie zabezpieczone i podłączone za pomocą przewodów o odpowiednim przekroju. Montaż dodatkowego wyposażenia musi obejmować odpowiednie jego zabezpieczenie (bezpiecznik) i nie może powodować przeciążenia układu elektrycznego pojazdu. Połączenia masowe dodatkowych urządzeń należy zrealizować za pomocą przewodów o odpowiednim przekroju. Przewody te powinny być jak najkrótsze, lecz jednocześnie umożliwiać przemieszczenia się danego urządzenia względem ramy podwozia. W przypadku konieczności zastosowania akumulatorów o większej pojemności, ze względu na dodatkowe odbiorniki prądu, zalecane jest zamontowanie większych akumulatorów lub wydajniejszych alternatorów, dostępnych jako wyposażenie dodatkowe. Zalecamy, by nigdy nie stosować o pojemności przekraczającej pojemność dostępna w największych akumulatorach oferowanych przez IVECO jako wyposażenie dodatkowe o więcej niż 20-30%. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia niektórych podzespołów (np. rozrusznika). Jeżeli konieczna jest większa pojemność akumulatorów, zamontuj dodatkowe akumulatory wraz z odpowiednio zmodyfikowanym obwodem ładowania, zgodnie z poniższym opisem. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-81 Dodatkowe akumulatory Montaż dodatkowego akumulatora wymaga zamontowania odrębnego obwodu ładowania, zintegrowanego go z głównym obwodem ładowania w pojeździe. Aby zapewnić prawidłowe ładowanie wszystkich akumulatorów, należy zastosować dodatkowe akumulatory o pojemności identycznej jak pojemność akumulatorów fabrycznych. W charakterze akumulatora dodatkowego można stosować: a) akumulatory z rekombinacją gazów (AGM lub żelowe) b) akumulatory konwencjonalne. W obydwu przypadkach akumulator należy trwale odseparować od pasażerów pojazdu. Można w tym celu użyć hermetycznego pojemnika, chroniącego przed: ulatnianiem się oparów (np. gdy ulegnie uszkodzeniu regulator napięcia alternatora), eksplozją akumulatora, wyciekami elektrolitu, w przypadku przewrócenia się pojazdu. W przypadku zastosowania akumulatorów typu a): należy zapewnić odpowietrzenie akumulatora na zewnątrz przestrzeni pasażerskiej. W przypadku zastosowania akumulatorów typu b) akumulator musi być wyposażony w: pokrywę z układem odprowadzania gazów, z rurą odprowadzającą opary kwasu na zewnątrz, system odcinający dostęp płomienia z zewnątrz, za pośrednictwem porowatej pastylki (chwytacz płomienia). Ponadto, gazy wydobywające się z akumulatora muszą wydostawać się na zewnątrz w miejscu oddalonym od potencjalnych źródeł iskrzenia oraz od mechanicznych/elektrycznych/elektronicznych podzespołów pojazdu. Wylot gazów należy umieścić w taki sposób, by wewnątrz akumulatora nie powstawało podciśnienie.! Dodatkowy akumulator należy podłączyć do masy za pomocą jak najkrótszego przewodu o odpowiednim przekroju. Rysunek 2.42 8888 102439 UWAGA. RYSUNEK MA CHARAKTER WYŁĄCZNIE POGLĄDOWY 1. Akumulator fabryczny - 2. Akumulator dodatkowy - 3. Alternator z regulatorem napięcia - 4. Rozrusznik - 5. Stacyjka - 6. Przekaźniki - 6B. Przekaźnik dobierany wyłącznie w oparciu o parametry urządzeń zasilanych przez akumulator dodatkowy (2) - 7. Lampka ostrzegawcza braku ładowania Wszystkie obwody za każdym z akumulatorów muszą być odpowiednio zabezpieczone na wypadek usterki dowolnego rodzaju. Niewłaściwe zabezpieczenie obwodów może stwarzać ryzyko pożaru i zagrożenie dla osób. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-82 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Dodatkowe alternatory Układ elektryczny pojazdu zaprojektowano tak, by zapewniał właściwe zasilanie wszystkich urządzeń dostępnych w pojeździe. Każde urządzenie jest odpowiednio i indywidualnie zabezpieczone i podłączone za pomocą przewodów o odpowiednim przekroju. Montaż dodatkowego wyposażenia musi obejmować odpowiednie jego zabezpieczenie (bezpiecznik) i nie może powodować przeciążenia układu elektrycznego pojazdu. Jeżeli w pojeździe ma być zamontowany dodatkowy akumulator, połączony równolegle z akumulatorem fabrycznym, zalecamy montaż alternatora o większej wydajności lun alternatora dodatkowego. Aby uniknąć ryzyka uszkodzenia podzespołów elektrycznych/elektronicznych wskutek przypadkowego odłączenia akumulatora, należy zastosować alternator dodatkowy wyposażony w diodę Zenera. Ponadto, obwód każdego alternatora musi być wyposażony w lampkę lub diodę LED sygnalizującą brak ładowania akumulatora. Dodatkowy alternator musi posiadać parametry identyczne jak alternator fabryczny i być podłączony przewodami o odpowiednim przekroju. Modyfikacji innych niż opisane w niniejszym podręczniku (np. montaż kilku akumulatorów połączonych równolegle), modyfikacji należy dokonać we współpracy ze specjalistami IVECO. Rysunek 2.43 128830 128831 UWAGA. RYSUNEK MA CHARAKTER WYŁĄCZNIE POGLĄDOWY Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-83 2.16.4 Pobór energii elektrycznej Poniżej przedstawiono informacje dotyczące punktów, z których można pobierać energię elektryczną oraz wytyczne, których należy przestrzegać. Rysunek 2.44 1. Złącze elektryczne zabudowy - 2. Przelotka wiązek przewodów pomiędzy kabiną a komorą silnika - 3. Złącze elektryczne zabudowy (w kabinie) Pobór prądu ze skrzynki przyłączeniowej CBA (na akumulatorze) Akumulator jest wyposażony w skrzynkę przyłączeniową (CBA), zawierającą wyprowadzenie bieguna dodatniego (+) i bezpieczniki. Rysunek 2.45 143781 Poz. Opis Bezpiecznik (A) 1 "+ 30" rozrusznika 500 50 2 Biegun dodatni (+) tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej "CVM" w komorze silnika 150 35 3 "+30" tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej deski rozdzielczej "CPL" obciążenia wtórne 70 10 4 "+30" tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej deski rozdzielczej "CPL" obciążenia pierwotne 70 10 5 "+30" tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej "OPT" 50 6 6 "+30" złącza elektrycznego zabudowy - - Przekrój (mm2) Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-84 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Środki ostrożności Zalecamy: stosowanie, o ile to konieczne, odpowiednich bezpieczników, montowanych w pobliżu punktu poboru prądu, umieszczanie przewodów elektrycznych w specjalnych osłonach i ich montowanie zgodnie ze wskazówkami przedstawionymi w punkcie 2.16.5. Ingerując w skrzynkę CBA, należy: unikać zmiany pierwotnej lokalizacji bezpieczników, zakładać końcówki kablowe na zaciski gwintowane, zabezpieczane nakrętkami (nakrętki kołnierzowe M5, nakrętki samozabezpieczające się itp.). Nakrętki należy dokręcać odpowiednim momentem (4 6 Nm), następnie do skrzynki CBA należy przymocować skrzynkę przyłączeniową CFO (dodatkowa skrzynka bezpiecznikowa), w sposób pokazany na rys. 2.45, mocując ją do śruby dwustronnej na biegunie akumulatora (poz. 6 w skrzynce CBA na rys. 2.46). Nakrętkę mocującą należy dokręcić odpowiednim momentem (8,8 13,2 Nm). Rysunek 2.46 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-85 Jedyne punkty (2), z których wolno pobierać prąd, pokazano na rysunku. Kategorycznie zabrania się pobierania prądu z punktów innych niż pokazane na rysunku. Rysunek 2.47 134133 1. Dźwignia do szybkiego odłączania ujemnego (-) bieguna akumulatora od układu elektrycznego - 2. Jedyne punkty, z których wolno pobierać prąd! Pobór prądu z nie przewidzianych do tego celu punktów jest surowo zabroniony. NIEBEZPIECZEŃSTWO POŻARU. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-86 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa pod deską rozdzielczą Znajduje się w specjalnej zatrzaskowej wnęce. Rysunek 2.48 Należy stosować wyłącznie bezpieczniki odpowiedniego typu, o odpowiedniej obciążalności prądowej niebezpieczeństwo pożaru. Bezpiecznik należy wymieniać tylko po uprzednim wyeliminowaniu przyczyny, która spowodowała przepalenie się danego bezpiecznika. Należy sprawdzić stan (ciągłość) przewodów elektrycznych. Tabela 2.23 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-12 Prawe światło mijania 7,5 A F-13 Lewe światło mijania korektor pochylenia reflektorów 7,5 A F-31 Sterownik podnośnika szyby / Body Computer / centralka w komorze silnika 3 A F-32 Drzwi obrotowo-przesuwne 15 A F-33 Nagrzewnica / zapalniczka 15 A F-34 Gniazdo elektryczne 15 A F-35 Przepływomierz powietrza / czujniki ESP8 / Zwalniacz / układ ABS8 10 A F-36 Centralny zamek 20 A F-37 Odbiorniki prądu zasilane po stacyjce 5 A F-38 Zasilanie kasety Body Computer 10 A F-39 Układ klimatyzacji / czujniki cofania / radio / tachograf / centralka w komorze silnika 15 A F-40 Ogrzewanie lewej tylnej szyby 10 A F-41 Ogrzewanie prawej tylnej szyby 10 A F-42 Światła cofania 5 A F-43 Wycieraczki przedniej szyby / spryskiwacz reflektorów 20 A F-44 Wolny - F-45 Sterownik podnośnika szyby 3 A F-46 Wolny - F-47 Podnośnik lewej szyby bocznej 25 A F-48 Podnośnik prawej szyby bocznej 25 A F-49 Radio / kasety C1 lub C3 / kamera / czujniki cofania / podgrzewanie foteli / gniazdo diagnostyczne 15 A F-50 Poduszka powietrzna 5 A F-51 Tachograf 5 A F-52 Wolny - F-53 Zestaw wskaźników / tylne światło przeciwmgłowe 7,5 A Tabela 2.24 Przekaźnik Przeznaczenie Prąd znamionowy T01 Prawe i lewe światło mijania 30 A T11 Ogrzewanie tylnej szyby 30 A T12 Wycieraczki / spryskiwacz przedniej szyby 30 A T13 Nagrzewnica powietrzna / zapalniczka / gniazdo elektryczne / sterownik podnośnika szyb / podnośnik szyby 50 A 140854 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-87 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa w komorze silnika (Daily MY 2009 EURO V) Rysunek 2.49 125315 Tabela 2.25 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-0 Świece zapłonowe 60 A F-1 ABS8 lub EPS8 lub ASR 40 A F-2 ABS8 lub EPS8 lub ASR 30 A F-3 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-4 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-5 Stacyjka 30 A F-6 - - F-7 Boczne lampy obrysowe 20 A F-8 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 40 A F-9 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A F-10 Sygnał dźwiękowy 7,5 A F-11 EDC 17 (obciążenia wtórne) 15 A F-14 Prawe światło drogowe 7,5 A F-15 Lewe światło drogowe 7,5 A F-16 BLOW BY czujnik przyczepy 5 A F-17 EDC 17 (obciążenia pierwotne) 10 A F-18 Kaseta sterująca ESVI 10 A F-19 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 5 A F-20 Podgrzewacz filtra paliwa 25 A F-21 Pompa paliwowa 15 A F-22 EDC 17 (obciążenia pierwotne) 25 A F-23 Ogrzewanie lusterek i przedniej szyby, 13-pinowe gniazdo przyczepy 15 A F-24 Kaseta ESVI przystawka odbioru mocy 15 A F-30 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 15 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-88 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Tabela 2.26 Przekaźnik Przeznaczenie Prąd znamionowy T02 Prawe i lewe światło drogowe 20 A T03 Sygnał dźwiękowy 20 A T05 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T06 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T07 Boczne lampy obrysowe 50 A T08 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 30 A T09 EDC 17 (przekaźnik główny) 30 A T10 Pompa paliwowa 20 A T14 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 20 A T17 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A T19 Podgrzewacz filtra paliwa 20 A T20 Diagnostyka MODUS lub E.A.SY. 20 A Tabela 2.27 Poza skrzynką Przeznaczenie Prąd znamionowy F-29 Przednie zawieszenie pneumatyczne 40 A F-54 Przednie zawieszenie pneumatyczne 40 A F-25 Włącznik spryskiwacza szyby przedniej (włączanie / wyłączanie) 10/20 A F-26 Przełącznik prędkości wycieraczek szyby przedniej (1. bieg / 2. bieg) 10/20 A F-27 Ogrzewanie lusterek / ogrzewanie przedniej szyby 20 A F-30 Włącznik świateł STOP, sterowany zwalniaczem 20 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-89 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa w komorze silnika (Daily MY 2006 EURO 4) Rysunek 2.50 125315 Tabela 2.28 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-0 Świece zapłonowe 60 A F-1 ABS8 lub EPS8 lub ASR 40 A F-2 ABS8 lub EPS8 lub ASR 30 A F-3 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-4 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-5 Stacyjka 30 A F-6 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 20 A F-7 Światła pozycyjne 20 A F-8 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 40 A F-9 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A F-10 Sygnał dźwiękowy 7,5 A F-11 EDC 16 (obciążenia wtórne) 15 A F-14 Prawe światło drogowe 7,5 A F-15 Lewe światło drogowe 7,5 A F-16 EDC 16, T02, T14, nagrzewnica dodatkowa 5 A F-17 EDC 16 (obciążenia pierwotne) 10 A F-18 Kaseta ESVI T09 10 A F-19 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 5 A F-20 Podgrzewacz filtra paliwa 25 A F-21 Pompa paliwowa 15 A F-22 EDC 16 (obciążenia pierwotne) 25 A F-23 Ogrzewanie lusterek i przedniej szyby, 13-pinowe gniazdo przyczepy 15 A F-24 Kaseta ESVI przystawka odbioru mocy 15 A F-30 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 15 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-90 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Tabela 2.29 Przekaźnik Przeznaczenie Prąd znamionowy T02 Prawe i lewe światło drogowe 20 A T03 Sygnał dźwiękowy 20 A T05 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T06 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T07 Światła pozycyjne 50 A T08 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 30 A T09 EDC 16 (przekaźnik główny) 30 A T10 Pompa paliwowa 20 A T14 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 20 A T17 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A T19 Podgrzewacz filtra paliwa 20 A T20 Diagnostyka MODUS lub E.A.SY. 20 A Tabela 2.30 Poza skrzynką Przeznaczenie Prąd znamionowy T25 Włącznik wycieraczek szyby przedniej (włączanie / wyłączanie) 10/20 A T26 Przełącznik prędkości wycieraczek szyby przedniej (1. bieg / 2. bieg) 10/20 A T27 Ogrzewanie lusterek / ogrzewanie przedniej szyby 20 A T30 Włącznik świateł STOP, sterowany zwalniaczem 20 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-91 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa w komorze silnika (Daily MY 2006 EURO 3) Rysunek 2.51 125315 Tabela 2.31 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-0 Świece zapłonowe 60 A F-1 ABS 8 lub EPS 8 40 A F-2 ABS 8 lub EPS 8 30 A F-3 F-4 Podgrzewacz dodatkowego filtra paliwa 20 A F-5 Stacyjka 30 A F-6 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 20 A F-7 Światła pozycyjne 20 A F-8 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 40 A F-9 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A F-10 Sygnał dźwiękowy 7,5 A F-11 EDC 16 (obciążenia wtórne) 15 A F-14 Prawe światło drogowe 7,5 A F-15 Lewe światło drogowe 7,5 A F-16 EDC 16, T02, T14, nagrzewnica dodatkowa 5 A F-17 EDC 16 (obciążenia pierwotne) 10 A F-18 T09 10 A F-19 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 5 A F-20 Podgrzewacz filtra paliwa 25 A F-21 Pompa paliwowa 15 A F-22 EDC 16 (obciążenia pierwotne) 25 A F-23 Ogrzewanie lusterek i przedniej szyby, 13-pinowe gniazdo przyczepy 15 A F-24 Przystawka odbioru mocy 15 A F-30 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 15 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-92 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Tabela 2.32 Przekaźnik Przeznaczenie Prąd znamionowy T02 Prawe i lewe światło drogowe 20 A T03 Sygnał dźwiękowy 20 A T05 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T06 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 20 A T07 Światła pozycyjne 50 A T08 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 30 A T09 EDC 16 (przekaźnik główny) 30 A T10 Pompa paliwowa 20 A T14 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 20 A T17 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A T19 Podgrzewacz filtra paliwa 20 A T20 Diagnostyka MODUS lub E.A.SY. 20 A Tabela 2.33 Poza skrzynką Przeznaczenie Prąd znamionowy T25 Włącznik wycieraczek szyby przedniej (włączanie / wyłączanie) 10/20 A T26 Przełącznik prędkości wycieraczek szyby przedniej (1. bieg / 2. bieg) 10/20 A T27 Ogrzewanie lusterek / ogrzewanie przedniej szyby 20 A T30 Włącznik świateł STOP, sterowany zwalniaczem 20 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-93 Dodatkowa tablica bezpiecznikowo-przekaźnikowa (Daily MY 2006 EURO 3, EURO 4, EURO V) Rysunek 2.52 125314 Tabela 2.34 Przekaźnik Pozycja na rys. Przeznaczenie Prąd znamionowy T04 1 Wyłączanie zwalniacza przez układ ABS 10/20 A T16 12 Spryskiwacz reflektorów 30 A T15 3 Nagrzewnica powietrzna 30 A T22 4 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora, 2. bieg 30 A T18 6 Sygnalizacja położenia neutralnego skrzyni biegów 30 A T24 7 Załączanie przystawki odbioru mocy 30 A T23 9 Włączanie sprężarki układu klimatyzacji 30 A T21 10 Sygnalizacja załączenia sprężarki układu klimatyzacji do EDC 16 20 A Tabela 2.35 Bezpiecznik Pozycja na rys. Przeznaczenie Prąd znamionowy F-55 2 Dodatkowy układ klimatyzacji 30 A F-25 5 Układ klimatyzacji 30 A F-28 8 Blokada tylnego mechanizmu różnicowego 30 A F-27 11 Spryskiwacz reflektorów 20 A Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-94 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Wyprowadzanie przewodów z wnętrza kabiny na zewnątrz Wyprowadzenie przewodów elektrycznych z kabiny do komory silnika za umożliwia pięć otworów o średnicy 10 mm, znajdujących się w przegrodzie, w pobliżu pompy hamulcowej. Miejsce wyprowadzenie przewodów należy uszczelnić, by zapobiec przedostawaniu się oparów z komory silnika do kabiny. Rysunek 2.53 119355! Wszelkie uszkodzenia, powstałe wskutek nieprzestrzegania powyższej procedury, nie są objęte gwarancją. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-95 Bezpieczniki Maxifuse i Megafuse W stacjach obsługi IVECO można nabyć gniazdo bezpiecznikowe umożliwiające zamontowanie bezpieczników chroniących obwody o dużym poborze prądu. Bezpieczniki te należy umieścić jak najbliżej zacisku zasilającego na akumulatorze, zależnie od miejsca dostępnego w pojeździe. Rysunek 2.54 Prąd znamionowy Nr IVECO Przekrój przewodu Prąd znamionowy Nr IVECO Przekrój przewodu zestaw 40 A 4104 0110 KZ 10 mm 2 zestaw 100 A 4104 0112 KZ 25 mm 2 zestaw 60 A 4104 0111 KZ 10 mm 2 zestaw 125 A 4104 0113 KZ 35 mm 2 zestaw 150 A 4104 0114 KZ 50 mm 2 Pamiętaj, że w przypadku grupowania kilku przewodów należy przyjąć prąd znamionowy mniejszy niż suma prądów znamionowych wymaganych dla odrębnych przewodów. Jest to spowodowane koniecznością kompensacji ze względu na gorsze rozpraszanie ciepła. W pojazdach, których silniki są uruchamiane często i na stosunkowo krótkie okresy, wyposażonych w urządzenia o dużym poborze prądu (np. pojazdy z zabudowami chłodniczymi), należy w regularnych odstępach czasowych doładowywać akumulator, by utrzymać pełną sprawność układu elektrycznego. Połączenia elektryczne realizowane za pomocą złączy i zacisków muszą być hermetyczne. Należy stosować elementy tego samego typu, jak elementy montowane fabrycznie w pojeździe. Zmiana lokalizacji podzespołów, wymuszona montażem zabudowy lub modyfikacją pojazdu, jest dozwolona, pod warunkiem: Modyfikacje polegające na montażu podzespołu tuż obok przewodów fabrycznego układu elektrycznego lub zmianie przebiegu przewodów są dozwolone, pod warunkiem zachowania integralności okablowania (zabrania się przecinania przewodów). Rysunek 2.55 NIE! Wszelkie uszkodzenia, powstałe wskutek nieprzestrzegania powyższej procedury, nie są objęte gwarancją. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-96 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.16.5 Obwody dodatkowe Dodatkowe obwody elektryczne należy odseparować od głównego układu elektrycznego pojazdu i zabezpieczyć odpowiednim bezpiecznikiem. Należy użyć skutecznie izolowanych przewodów o przekroju dostosowanym do spełnianej funkcji. Ponadto, przewody należy umieścić w osłonach (nie można używać osłon wykonanych z PVC) lub elastycznych rurkach w przypadku wiązki przewodów (zalecamy zastosowanie elastycznych kanałów/rurek poliamidowych typ 6), prawidłowo zamontowanych w miejscach, w których nie są narażone na uderzenia i źródła ciepła. Przewody należy zamontować w taki sposób, by nie ocierały się o inne elementy, a zwłaszcza o ostre krawędzie nadwozia/zabudowy. W miejscach przejścia przewodów przez elementy konstrukcyjne pojazdu (poprzecznice, profile itp.) należy zastosować odpowiednie przelotki lub osłony: każdy przewód musi być uprzednio indywidualnie zamocowany za pomocą nie przewodzących opasek (np. nylonowych) w odpowiednich odstępach (około 200 mm). Aby uniknąć przedostawania się wody, pyłu lub spalin, przejście przewodów przez panele (poszycie) zewnętrze należy uszczelnić za pomocą środka uszczelniającego, nałożonego zarówno na przewód, jak i panel. Należy zachować następujące odstępy wiązek elektrycznych od innych elementów: 10 mm od elementów nieruchomych, 50 mm od elementów ruchomych (minimalna odległość) = 20 mm), 150 mm od elementów emitujących ciepło (np. układ wydechowy). Jeżeli to możliwe, przewody sygnałowe wysokoprądowe (np. podłączone do silników elektrycznych lub zaworów elektromagnetycznych) i niskoprądowe (np. podłączone do czujników) powinno się prowadzić odrębnymi drogami. W obydwu przypadkach przewody należy umieścić jak najbliżej metalowych elementów konstrukcyjnych pojazdu. Połączenia elektryczne realizowane za pomocą złączy i zacisków muszą być hermetyczne. Należy stosować elementy tego samego typu, jak elementy montowane fabrycznie w pojeździe. Zależnie od poboru prądu przez dany obwód, stosuj bezpieczniki wyszczególnione w poniższej tabeli: Tabela 2.36 Maksymalny ciągły pobór prądu 1) (A) Przekrój przewodu Prąd znamionowy (mm 2 ) bezpiecznika 2) (A) 0 4 0,5 5 4 8 1 10 8 16 2.5 20 16 25 4 30 25 33 6 40 33 40 10 50 40 60 16 70 60 80 25 100 80 100 35 125 100 140 50 150 1) Trwający dłużej niż 30 sekund. 2) Zależnie od miejsca montażu, a więc temperatury wewnątrz obudowy, wybieraj bezpieczniki, które będą obciążone prądem o wartości do 70% 80% ich prądu znamionowego.! Bezpiecznik należy zamontować jak najbliżej miejsca poboru prądu. Środki ostrożności Nieprawidłowy montaż wyposażenia elektrycznego może mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo pasażerów i doprowadzić do poważnego uszkodzenia pojazdu. W razie jakichkolwiek wątpliwości, skontaktuj się z IVECO. Unikaj ingerencji w przewody sygnałowe (np. przewody układu ABS), których ułożenie zostało zaprojektowane pod względem kompatybilności elektromagnetycznej (EMI). W przypadku grupowania kilku przewodów należy przyjąć prąd znamionowy mniejszy niż suma prądów znamionowych wymaganych dla odrębnych przewodów, ze względu na gorsze rozpraszanie ciepła. W pojazdach, których silniki są uruchamiane często i na stosunkowo krótko, wyposażonych w urządzenia o dużym poborze prądu (np. pojazdy z zabudowami chłodniczymi), należy regularnie doładowywać akumulator, by utrzymać pełną sprawność układu elektrycznego. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-97 2.16.6 Modyfikacje wiązek elektrycznych wymuszone zmianą rozstawu osi lub tylnego zwisu Jeżeli, w związku ze zmianą rozstawu osi lub długości tylnego zwisu, istnieje konieczność zmiany długości wiązek przewodów w ramie podwozia, należy zastosować hermetyczną skrzynkę przyłączeniową o parametrach takich samych, jak w przypadku skrzynek stosowanych fabrycznie. Również elementy, takie jak przewody, złącza, końcówki kablowe, osłony przewodów, muszą być identyczne, jak stosowane w pojeździe fabrycznym i zostać prawidłowo zamontowane. Nie wolno łączyć przewodów elektronicznych kaset i urządzeń sterujących. Przewody te należy w całości zastąpić przewodami o odpowiedniej długości i parametrach identycznych, jak parametry przewodów oryginalnych. 2.16.7 Złącza elektryczne przyczepy Jeżeli przyczepa jest wyposażona w tylne światła, zamontuj w pojeździe gniazdo 13-pinowe (13-stykowe). Nie wolno podłączać lamp przyczepy bezpośrednio do tylnych lamp pojazdu. Połączenie takie mogłoby spowodować przeciążenia prądowe obwodów, sygnalizowane przez komputer pokładowy jako usterka. Modyfikacje inne niż opisane w niniejszym podręczniku (np. montaż lamp LED) należy wykonać w porozumieniu z Iveco. a) Złącze (gniazdo) elektryczne przyczepy montowane przez firmę zabudowującą Jeżeli pojazd nie jest fabrycznie wyposażony w złącze elektryczne przyczepy, odpowiedni zestaw można zamówić za pośrednictwem działu części zamiennych. Zestaw ten zawiera: elektroniczną kasetę sterującą, wsporniki kasety sterującej, przednią wiązkę przewodów do połączenia kasety sterującej z wiązkami przewodów komory silnika i podwozia, wiązkę elektryczną przyczepy z gniazdem 13-pinowym. Montaż Aby prawidłowo zamontować złącze, przestrzegaj poniższych wskazówek: Zamocuj kasetę sterująca do wspornika obok chłodnicy, w sposób pokazany na ilustracjach. Rysunek 2.56 128835 128836 WIDOK Z PRZODU WIDOK Z TYŁU 1. Kaseta sterująca - 2. Chłodnica 1. Złącza elektryczne Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-98 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Rozłącz szare złącze wiązek przewodów podwozia i komory silnika. Za pomocą przedniej wiązki przewodów (znajdującej się w zestawie) połącz kasetę sterującą ze złączami dostępnymi w pojeździe, w sposób pokazany na rysunku. Rysunek 2.57 128837 1. Kaseta sterująca ze wspornikiem - 2. Wiązka elektryczna oznaczona czerwoną taśmą (podłączyć do wiązki elektrycznej przyczepy z gniazdem 13-pinowym) - 3. Wiązka elektryczna oznaczona żółtą taśmą (podłączyć do wiązki przewodów kabiny/komory silnika) - 4. Podłączyć do wiązki przewodów podwozia znajdującej się w pojeździe - 5. Podłączyć do masy (ramy podwozia) Rysunek 2.58 128838 1. Podłączyć do wiązki przewodów podwozia (do złącza odłączonego wcześniej czujnika biegu wstecznego) - 2. Podłączyć do czujnika biegu wstecznego - 3. Podłączyć do masy (ramy podwozia - 4. Podłączyć do złącza wiązki kasety sterującej - 5. Wiązka elektryczna przyczepy do zamontowania na ramie podwozia - 6. 13-pinowe gniazdo przyczepy 13 Aby uzyskać więcej informacji i połączeniach i montażu, poproś IVECO o udostępnienie schematów połączeń elektrycznych.! Wszelkie uszkodzenia układu oświetlenia, powstałe wskutek nieprzestrzegania powyższej procedury, nie są objęte gwarancją. Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-99 b) Złącze (gniazdo) elektryczne przyczepy montowane fabrycznie (opcja 06520) Jeżeli w zamówieniu na pojazd uwzględniono złącze elektryczne przyczepy, pojazd jest dostarczane z kompletnym obwodem, składającym się z kasety sterującej (juz zamontowanej w pojeździe), wiązki elektrycznej i gniazda 13-pinowego. Rysunek 2.59 Kaseta sterująca Złącze elektryczne 13-stykowe Połączenie z wiązką przewodów kabiny Lampa tylna Wiązka przewodów podwozia Lampa tylna 128839 UWAGA Rysunek ma charakter wyłącznie poglądowy. Opis gniazda 13-pinowego Opis gniazda 13-pin Nr przewodu Opis Tabela 2.37 Uwagi 1 1120 Lewy tylny kierunkowskaz 1 żarówka (21 W, 12 V) 2 2283 Tylne światła przeciwmgłowe 2 żarówki (21 W, 12 V) 3 0000 Masa - 4 1125 Prawy tylny kierunkowskaz 1 żarówka (21 W, 12 V) 5 3335 Przednie lewe i tylne prawe światło pozycyjne, światło tablicy rejestracyjnej z lewej strony, lewe światło obrysowe 1 żarówka (5 W, 12 V) 6 1175 Światła STOP 2 żarówki (21 W, 12 V) 7 3334 Przednie prawe i tylne lewe światło pozycyjne, światło tablicy rejestracyjnej z prawej strony, prawe światło obrysowe 1 żarówka (5 W, 12 V) 8 2268 Światło cofania 1 żarówka (21 W, 12 V) 9 7777 "+" za bezpiecznikiem F23 w CVM "+" z akumulatora 10 8879 "+" za bezpiecznikiem F16 w CVM Biegun dodatni po stacyjce 11 0000 Masa - 12 6676 Sygnał podłączenia przyczepy (masa) 13 0000 Masa - Sygnał potrzebny, gdy pojazd jest wyposażony w czujniki parkowania Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-100 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.16.8 Boczne lampy obrysowe Normy WE lub normy krajowe, obowiązujące w niektórych krajach, wprowadzają obowiązek wyposażania pojazdu w boczne światła obrysowe, odpowiednio rozmieszczone na całej jego długości. Pojazdy Daily są wyposażone w odpowiednie złącza elektryczne, umożliwiające podłączenie bocznych lamp obrysowych. Podłączenie i zamontowanie tych lamp na zabudowie (skrzyniowej, typu furgon itp.) jest obowiązkiem wykonawcy zabudowy (firmy zabudowującej). Aby zachować właściwy styk elektryczny, nie zdejmuj dostarczonego przez IVECO kapturka ochronnego z gniazda. Na poniższym rysunku pokazano umiejscowienie wyżej wymienionego złącza w podwoziu samochodu ciężarowego. Nie wolno zasilać innych odbiorników (pobierać prądu) za pośrednictwem bocznych świateł obrysowych. Rysunek 2.60 0000 masa (pin 1) 3390 strona prawa (pin 2) 3390 strona lewa (pin 3) 140848 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-101 Tabela 2.38 Złącze w pojeździe Kod IVECO Złącze współpracujące Numer kat. Ilość Wtyczka 98435341 Gniazdo 98435344 1 Półobudowa 1 Końcówka kablowa 3 Uszczelka gumowa 3 Kapturek 1 Rozmieszczenie pinów: Tabela 2.39 Pin Nr Przekrój przewodu Maks. natężenie prądu Opis przewodu (mm2) (A) 1 0000 Masa 1 10 2 3390 Światła obrysowe z prawej strony pojazdu 1 10 3 3390 Światła obrysowe z lewej strony pojazdu 1 10 Dla pojazdów, w których nie ma prawnego obowiązku instalowania bocznych lamp obrysowych, odpowiednie złączą są również dostępne. Jeżeli istnieje potrzeba zamontowania tych lamp, pojazd należy dostarczyć do stacji obsługi IVECO, w celu zaprogramowania kasety Body Computer. Boczne światła obrysowe są wymagane w pojazdach o długości całkowitej większej niż 6 m. 2.16.9 Działanie wyłącznika awaryjnego znajdującego się na desce rozdzielczej (opcja) Głównego wyłącznika awaryjnego na desce rozdzielczej używa się w razie niebezpieczeństwa. Rysunek 2.61 1. Wyłącznik awaryjny Skutki naciśnięcia głównego wyłącznika awaryjnego są następujące: silnik zostaje wyłączony, włączają się światła awaryjne, automatyczny wyłącznik (bezpiecznik) na akumulatorze (CBA) odłącza obciążenia (obwody) wtórne, odblokowane zostają zamki w drzwiach i otwierają się drzwi obrotowo-przesuwne (o ile jest to oryginalna część IVECO), lampki oświetlenia wnętrza pozostają aktywne, gasną światła pozycyjne, następuje odłączenie wszystkich obwodów 140844 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-102 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Rysunek 2.62 Wyłącznik Żółty przycisk resetowania wyłącznika Wskaźnik: KOLOR CZERWONY wyłącznik aktywowany (obwody odłączone) BEZBARWNY - wyłącznik zresetowany (obwody włączone) Aby przywrócić pojazd do pierwotnego stanu: ponownie naciśnij główny wyłącznik awaryjny, otwórz pokrywę silnika i wciśnij żółty przycisk na skrzynce CBA, w celu zresetowania wyłącznika, przekręć kluczyk w stacyjce do pozycji STOP, uruchom silnik. Zewnętrzne sterowanie światłami awaryjnymi W przypadku niektórych zabudów podczas korzystania z zabudowy muszą włączać się światła awaryjne. Funkcję tę można zrealizować poprzez podłączenie na stałe napięcia ujemnego do pinu LN35 czarnego złącza kasety Body Computer, a następnie zaprogramowanie odpowiedniej funkcji w stacji obsługi IVECO. Rysunek 2.63 Układ elektryczny: modyfikacje i pobór prądu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-103 2.17 Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia Zmiana lokalizacji podzespołów (zbiornik paliwa, koło zapasowe itp.), wymuszona montażem modyfikacją pojazdu, jest dozwolona, pod warunkiem, że: nie będzie miała wpływu na działanie danego podzespołu lub układu, zachowane zostaną oryginalne połączenia, będzie zgodna z wymogami dotyczącymi mas i rozkładu obciążeń, przewidzianymi dla danego pojazdu Zabrania się montażu ciężkich, wystających poza ramę podzespołów (np. akumulatorów), a także ich mocowania bezpośrednio do elementów nośnych. Wsporniki podzespołów należy mocować do płyt montażowy lub jednej z podłużnic. Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia Uchwyt koła zapasowego W przypadku pojazdów nie wyposażonych w uchwyt koła zapasowego lub gdy istnieje konieczność zmiany lokalizacji koła zapasowego, należy wykonać specjalny wspornik, umożliwiający łatwe wyjęcie koła pod kątem co najmniej 7 lub większym, zależnie od zastosowania pojazdu. Na rysunkach 2.64 i 2.65 przedstawiono dwa możliwe rozwiązania. W celu zamocowania koła zapasowego do (środnika) podłużnicy ramy podwozia, zalecane jest zastosowanie miejscowej płyty wzmacniającej po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie podłużnicy. Przy ustalaniu wielkość tej płyty należy uwzględnić zarówno ciężar koła, jak i obecność lub brak innych wzmocnień w danej podłużnicy. Rysunek 2.64 114198 W celu zmniejszenia naprężeń skręcających w ramie podwozia, zalecamy zamontowanie w odpowiednim miejscu poprzecznicy ramy. Dotyczy to zwłaszcza ciężkich elementów. Podobnie należy postąpić w przypadku montażu elementów, takich jak zbiorniki, sprężarki itp. Podczas ich rozmieszczania należy zwrócić szczególną uwagę na rozkład obciążenia (patrz punkt 1.13). W każdym przypadku należy zapewnić wystarczający prześwit pod danym elementem, zależnie od zastosowania pojazdu. Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-104 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Wszelkie dodatkowe otwory, o ile są niezbędne, należy wykonywać w środniku podłużnicy ramy, zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w punkcie 2.3, w pierwszej kolejności starając się do maksimum wykorzystać istniejące otworu. Rysunek 2.65 102451 Zbiornik oleju pompy sprzęgła Znajduje w przedniej części podwozia. Nie wolno zdejmować pokrywy zbiornika. Jest to element bezobsługowy. Rysunek 2.66 126198 Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-105 Zbiornik paliwa Jeżeli zbiornik paliwa w pojeździe ma zbyt mała pojemność lub nie spełnia wymogów firmy zabudowującej, istnieje możliwość zamontowania zbiornika o większej pojemności lub o innym kształcie. Przed wymianą sprawdź, czy nowy zbiornik nadaje się do zastosowania w danym pojeździe. W poniższej tabeli przedstawiono dostępne zamienne zbiorniki IVECO. Tabela 2.40. Dostępne zbiorniki paliwa Zb. kształtowy (100 l) Zb. kształtowy (70 l) Zb. trapezowy (90 l) lewy Zb. trapezowy (90 l) prawy Zbiornik prostokątny (70 l) Zbiornik prostokątny (90 l) Zbiornik prostokątny (120 l) Pamiętaj, że po wymianie zbiornika na inny należy przeprogramować kasetę Body Computer. Ponieważ kaseta Body Computer przetwarza sygnały poziomu paliwa, korelując je z danymi dotyczącymi ilości paliwa pobranego ze zbiornika danego typu, zastosowanie zbiornika paliwa innego typu powoduje konieczność ponownego zaprogramowania parametrów, takich jak rezerwa paliwa, zużycia paliwa, zasięg pojazdu itp. 128821 UWAGA Zbiorniki paliwa podlegają homologacji. Zmiana lokalizacji podzespołów i montaż dodatkowego wyposażenia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-106 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.18 Montaż zwalniacza Pojazd można wyposażyć w zwalniacz (np. zwalniacz elektromagnetyczny wykorzystujący prądy wirowe lub zwalniacz hydrodynamiczny), montowany na wale napędowym (zwalniacz nie zintegrowany). Montaż zwalniacza wymaga zgody IVECO. Niektóre pojazdy są dostępne ze zwalniaczem montowanym fabrycznie (zamawianym jako wyposażenie dodatkowe). Późniejszy montaż zwalniacza w tego typu pojazdach, już wyprodukowanych, musi odpowiadać konfiguracji oryginalnej (patrz instrukcje producenta zwalniacza). W pozostałych przypadkach, montażu musi dokonać specjalistyczna firma, autoryzowane przez producenta zwalniacza, przestrzegając wytycznych przedstawionych w punktach 2.3, 2.8 i 2.16 niniejszego podręcznika. Firma autoryzowana w zakresie montażu zwalniacza odpowiada za prawidłowy montaż i działanie tego urządzenia. Poniższa tabela przedstawia wykaz pojazdów, w których istnieje możliwość zamontowania zwalniacza poza fabryką: Model Tabela 2.41 Montaż dozwolony 29L, 35S, 35C nie 40C, 45C, 50C, 60C, 65C, 70C tak Doboru zwalniacza dokonuje się w oparciu o następującą zależność: ip Cf I ' R DMC ip = przełożenie przekładni głównej Cf = maksymalny moment hamujący (Nm) R = promień toczny zastosowanych opon opony pod obciążeniem (m) DMC = dopuszczalna masa całkowita pojazdu (kg) Przykład obliczeń maksymalnego momentu hamującego zwalniacza dla pojazdu Daily Weźmy pod uwagę pojazd 50C15V/P, z przekładnią główną o przełożeniu 3,15 i oponami 195/75R16. 1. ip = 3,15 2. R = 0,317 m 3. DMC = 5200 kg z obliczeń otrzymujemy: Cf = (5200 0,317) / 3,15 = 520 Nm W pojeździe można zamontować zwalniacz o maksymalnym momencie hamującym 500 Nm. Montaż zwalniacza UWAGA W przypadku modyfikacji pojazdów z układem ESP, patrz punkt 2.15.5 Montaż zwalniacza Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-107 2.19 Modyfikacje tylnej belki przeciwnajazdowej Pojazdy IVECO są wyposażone w tylną belkę przeciwnajazdową, zgodnie z wymogami dyrektyw WE. Maksymalna dopuszczalna odległość belki od tylnej krawędzi zabudowy wynosi 400 mm. Odległość tę należy pomniejszyć o wielkość odkształcenia stwierdzonego podczas badań homologacyjnych (średnio 10 mm). Zmiana długości tylnego zwisu wymusza konieczność zmiany lokalizacji belki przeciwnajazdowej (zgodnie z obowiązującymi przepisami). Belkę należy zamontować w takim sam sposób, jak w pojeździe fabrycznym. Modyfikacja pojazdu lub montaż dodatkowego wyposażenia (np. windy załadowczej) może wiązać się koniecznością zmiany konstrukcji belki przeciwnajazdowej. Modyfikacje konstrukcji belki nie mogą negatywnie wpływać na jej pierwotną wytrzymałość i sztywność (i być zgodne z lokalnymi przepisami, o ile takie istnieją). O ile to konieczne, firma dokonująca modyfikacji ma obowiązek wystawienia odpowiedniego dokumentu, potwierdzającego zgodność z obowiązującymi przepisami. W przypadku montażu innego typu beki przeciwnajazdowej należy sprawdzić jej zgodność z normami i obowiązującymi przepisami. W razie potrzeby odpowiednie certyfikaty dokumentacja muszą zostać przedłożone odpowiednim organom. Modyfikacje tylnej belki przeciwnajazdowej Modyfikacje tylnej belki przeciwnajazdowej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-108 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY 2.20 Tylne błotniki i nadkola W pojazdach dostarczanych bez błotników (podwozia z kabiną) błotniki musi zamontować firma zabudowująca, w sposób podobny do stosowanego przez IVECO w podobnych pojazdach. Przystępując do montażu błotników lub nadkoli, a także przygotowywania zabudowy, przestrzegaj poniższych zaleceń: należy zapewnić swobodę pionowych ruchów koła, także z założonymi łańcuchami śniegowymi, w całym zakresie obciążeń, w granicach określonych w dokumentacji IVECO, maksymalna szerokość opony musi spełniać przepisy określające warunki techniczne dla danego pojazdu, wsporniki muszą mieć odpowiednią wytrzymałość, być pozbawione ostrych zmian przekroju i nie wpadać w drgania, wsporniki można zamocować do środnika podłużnicy ramy podwozia lub podłużnic ramy pomocniczej zabudowy. W pierwszym przypadku połączenie musi być wykonane jedynie za pomocą śrub. Wsporniki można również zamocować bezpośrednio podłogi zabudowy (np. skrzyni ładunkowej, zabudowy typu furgon itp.) (patrz rys. 2.67). Pierwsze dwa zalecenia obowiązują również w przypadku montażu nadkoli. Tylne błotniki i nadkola Rysunek 2.67 2.21 Fartuchy błotników (chlapacze) O ile wymagają tego przepisy, firma zabudowująca ma obowiązek zamontowania chlapaczy w kompletnym pojeździe, jeżeli pojazd nie został fabrycznie wyposażony w chlapacze. Chlapacze należy zamontować w sposób zgodny ze wszystkimi odpowiednimi przepisami (np. dotyczącymi wymiarów itp.). Tylne błotniki i nadkola Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MODYFIKACJE PODWOZIA 2-109 2.22 Boczne osłony przeciwnajazdowe Zgodnie z dyrektywami WE lub przepisami obowiązującymi w niektórych krajach, pojazd musi być wyposażony w boczne osłony przeciwnajazdowe. Zapewnienie zgodności kompletnego pojazdu z przepisami jest obowiązkiem firmy zabudowującej. W pojazdach z zabudowami zamocowanymi na stałe, takimi jak zabudowy skrzyniowe lub typu furgon, osłony boczne można zamontować bezpośrednio do zabudowy (do obrzeża lub poprzeczek podłogi). Z kolei w pojazdach z zabudowami ruchomymi (wywrotki, nadwozia wymienne, hakowce), osłony boczne mocuje się za pośrednictwem odpowiednich wsporników do ramy pomocniczej lub bezpośrednio do ramy podwozia. W tym drugim przypadku firma zabudowując powinna, o ile to możliwe, wykorzystać istniejące otwory w środnikach podłużnic ramy podwozia, postępując zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w punkcie 2.3. Zgodnie z przepisami WE, zewnętrzny element ochronny może składać się z pojedynczej, wysokiej listwy lub kilku listew o określonej wysokości, rozmieszczonych w określonych odstępach od siebie. Osłony boczne muszą być zamocowane do odrębnej konstrukcji nośnej, umożliwiającej ich szybki demontaż lub odchylenie, na czas obsługi technicznej lub naprawy podzespołów znajdujących się z nimi. Należy zapewnić prawidłowe działanie i dostęp do następujących elementów: elementy układu hamulcowego, układ paliwowy, zawieszenie, koło zapasowe układ wydechowy. Osłony muszą być wykonane z odpowiedniego materiału (np. FeE420). Szczególną uwagę podczas montażu należy zwrócić na zgodność sposobu zamontowania osłon ze wszystkimi obowiązującymi przepisami (np. dotyczącymi prześwitu i odległości od innych elementów pojazdu). Boczne osłony przeciwnajazdowe 2.23 Kliny pod koła Firma zabudowująca powinna we własnym zakresie zadbać o właściwe zamontowanie klinów. Ze względu na różnorodność zabudów, nie można przedstawić jednoznacznych instrukcji w tej sprawie. Zazwyczaj kliny są montowane w fabryce. W razie potrzeby firma zabudowująca może zmienić ich umiejscowienie, przestrzegając lokalnych przepisów. Nowa pozycja montażowa musi gwarantować niezawodność i bezpieczeństwo, a także łatwy dostęp do klinów przez użytkownika. Boczne osłony przeciwnajazdowe Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

2-110 MODYFIKACJE PODWOZIA DAILY Kliny pod koła Kliny pod koła Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-1 ROZDZIAŁ 3 Montaż zabudów Strona 3.1 Konstrukcja ramy pomocniczej 3-3 3.1.1 Materiał 3-3 3.1.2 Wymiary kształtowników 3-4 3.1.3 Aluminiowa rama pomocnicza 3-5 3.2 Elementy składowe ramy pomocniczej 3-6 3.2.1 Podłużnice 3-6 3.2.2 Poprzecznice 3-8 3.3 Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia 3-10 3.3.1 Wybór rodzaju mocowania zabudowy 3-10 3.3.2 Cechy poszczególnych rodzajów mocowania zabudowy 3-10 3.3.3 Połączenie za pomocą wsporników (mocowanie skrętnie podatne) 3-1 1 3.3.4 Połączenie sprężyste 3-12 3.3.5 Połączenie za pomocą jarzm (zacisków) 3-13 3.3.6 Połączenie za pomocą płyt usztywniających, ustalających zabudowę w kierunku wzdłużnym i poprzecznym (mocowanie skrętnie sztywne) 3-14 3.3.7 Połączenie mieszane 3-15 3.4 Zabudowy skrzyniowe 3-16 3.4.1 Zabudowy stałe (nieruchome) 3-16 3.4.2 Wywrotki 3-19 3.5 Ciągniki siodłowe 3-21 3.6 Transport ładunków niepodzielnych 3-24 3.7 Zbiorniki do transportu ładunków płynnych (cysterny) i sypkich (silosy) 3-25 3.8 Montaż żurawia 3-27 3.8.1 Żurawie montowane za kabiną 3-28 3.8.2 Żurawie montowane na tylnym zwisie 3-30 3.8.3 Żurawie zdejmowane 3-31 3.9 Montaż windy załadowczej 3-32 Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-2 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Strona 3.10 Pojazdy ratownictwa drogowego 3-34 3.11 Pojazdy komunalne, pożarnicze i specjalizowane 3-34 3.12 Montaż przedniego pługa do odśnieżania 3-35 3.13 Montaż wciągarki 3-35 3.14 Zabudowy specjalne 3-36 3.14.1 Podwozia bez kabiny 3-36 3.14.2 Pojazdy kempingowe 3-36 3.14.3 Montaż podnośnika koszowego 3-37 Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-3 UWAGA Poniższe wytyczne stanowią uzupełnienie informacji ogólnych przedstawionych w rozdziale 1. 3.1 Konstrukcja ramy pomocniczej Zadaniem ramy pomocniczej jest zapewnienie równomiernego rozkładu obciążenie na ramie podwozia oraz wzmocnienie i zwiększenie sztywności tej ramy, zależnie od zastosowania pojazdu. Konstrukcja ramy pomocniczej 3.1.1 Materiał Na ogół w ramie pomocniczej nie występują duże naprężenie i wówczas może ona być wykonana z materiału o mniejszej wytrzymałości niż materiał, z którego wykonano ramę podwozia. Materiał ten musi charakteryzować się dobrą spawalnością i parametrami wytrzymałościowymi nie gorszymi niż wartości (1), przedstawione w tabeli 3.1. W przypadku większych naprężeń (występujących np. w pojazdach z żurawiem) lub w celu uniknięcia stosowania zbyt wysokich kształtowników, można zastosować materiał o lepszych parametrach wytrzymałościowych. Trzeba przy tym pamiętać, że mniejszy geometryczny moment bezwładności przekroju ramy pomocniczej spowoduje wzrost naprężeń zginających w ramie podwozia. Własności wytrzymałościowe niektórych zalecanych materiałów przedstawia poniższa tabela. Tabela 3.1. Materiały zalecane do produkcji ram pomocniczych, normy IVECO 15-2110 i 15-2812 Oznaczenie stali IVECO FE360D EUROPA S235JR NIEMCY S235JR Wielka Brytania 37/23CR IVECO FEE420 EUROPA S420MC NIEMCY S420MC Wielka Brytania S420MC IVECO FE510D EUROPA S355J2G3F NIEMCY S355J2G3F Wielka Brytania 50D Wytrzymałość na rozciąganie (N/mm 2 ) Granica plastyczności (N/mm 2 ) Wydłużenie względne A5 360 (1) 235 (1) 25% (1) 530 420 21% 520 360 22% Konstrukcja ramy pomocniczej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-4 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.1.2 Wymiary kształtowników W poniższej tabeli przedstawiono wskaźniki wytrzymałości przekroju Wx ceowników zalecanych przez IVECO. Podane wartości wskaźników Wx dotyczą rzeczywistych kształtowników i uwzględniają zaokrąglenia narożników (wartości te można w przybliżeniu obliczyć mnożąc wskaźniki dla przekrojów bez zaokrągleń przez współczynniki 0,95). Zamiennie można stosować kształtowniki o innych wymiarach, pod warunkiem, że wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx i geometryczny moment bezwładności przekroju Ix nowego ceownika będą nie mniejsze niż odpowiednie wskaźniki zastępowanego przekroju. Wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) Tabela 3.2. Wymiary kształtowników Zalecany ceownik (mm) 16 W 19 80 x 50 x 4 80 x 60 x 4 80 x 50 x 5 20 W 23 80 x 60 x 5 24 W 26 80 x 60 x 6 27 W 30 80 x 60 x 7 100 x 50 x 5 31 W 33 80 x 60 x 8 100 x 60 x 5 34 W 36 100 x 60 x 6 37 W 41 100 x 60 x 7 42 W 45 80 x 80 x 8 100 x 60 x 8 46 W 52 120 x 60 x 6 120 x 60 x 7 53 W 58 120 x 60 x 8 59 W 65 140 x 60 x 7 120 x 70 x 7 66 W 72 140 x 60 x 8 120 x 80 x 8 73 W 79 160 x 60 x 7 80 W 88 180 x 60 x 8 89 W 93 160 x 70 x 7 180 x 60 x 7 140 X 80 X 8 94 W 104 180 x 60 x 8 105 W 122 200 X 80 X 6 200 x 60 x 8 180 x 70 x 7 123 W 126 220 x 60 x 7 127 W 141 220 x 60 x 8 142 W 160 200 x 80 x 8 240 x 60 x 8 161 W 178 220 x 80 x 8 240 x 70 x 8 179 W 201 250 x 80 x 7 260 x 70 x 8 202 W 220 250 x 80 x 8 260 x 80 x 8 221 W 224 220 x 80 x 8 280 x 70 x 8 225 W 245 250 x 100 x 8 280 x 80 x 8 246 W 286 280 x 100 x 8 290 W 316 300 x 80 x 8 316 W 380 340 x 100 x 8 440 380 x 100 x 8 480 400 x 100 x 8 Konstrukcja ramy pomocniczej Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-5 3.1.3 Aluminiowa rama pomocnicza Zastosowanie materiałów o innych niż stal, np. aluminium, wymaga odpowiedniego dostosowanie zarówno wymiarów, jak i konstrukcji ramy pomocniczej. Jeżeli główną funkcją ramy pomocniczej jest równomierny rozkład obciążenia na ramie podwozia, która pozostaje głównym elementem nośnym, można użyć kształtowników aluminiowych o wymiarach identycznych jak wymiary wymienionych wyżej kształtowników stalowych. Typowe przykłady takich zastosowań: zabudowy stałe (nieruchome), zabudowy furgonowe, cysterny z ciągłymi lub blisko siebie umieszczonymi konsolami albo konsolami zamocowanym bezpośrednio nad wspornikami zawieszenia. Wyjątek stanowią przypadki, w których duże naprężenia w ramie pojazdu wymuszają konieczność zastosowania stalowych podłużnic ramy pomocniczej o dużych wymiarach lub połączenia sztywnego, odpornego na ścinanie. Jeżeli zadaniem ramy pomocniczej jest zwiększenie wytrzymałości i sztywności (zabudowy wywierające duże, skupione obciążenie, np. wywrotki, żurawie, przyczepy centralnoosiowe itp.), stosowanie aluminium nie jest zalecane i każdorazowo wymaga indywidualnego zatwierdzenia. Oprócz dopuszczalnego dla aluminium poziomu naprężeń, przy określaniu minimalnych wymiarów profilu ramy pomocniczej należy również wziąć pod uwagę inny niż w przypadku stali współczynnik sprężystości aluminium (w przybliżeniu 7000 kg/mm2 dla aluminium, wobec 21 000 kg/mm2 dla stali). Z tego powodu podłużnice aluminiowe muszą mieć większe wymiary. Podobnie, jeżeli połączenie ramy pomocniczej z ramą podwozia ma przenosić siły tnące (połączenie za pomocą płyt usztywniających), przy określaniu naprężeń na obydwu końcach przekroju należy wyznaczyć nową oś obojętną tego przekroju, w oparciu o moduły sprężystości obydwu materiałów. W takim przypadku zastosowanie aluminium wymusi użycie kształtownika o (zbyt) dużych wymiarach, co jest niekorzystne. Konstrukcja ramy pomocniczej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-6 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.2 Elementy składowe ramy pomocniczej 3.2.1 Podłużnice Podłużnice ramy pomocniczej muszą być jednoczęściowe i sięgać jak najdalej w kierunku przodu pojazdu powinny obejmować obszar tylnego wspornika przedniego zawieszenia oraz opierać się na ramie podwozia, a nie na wspornikach mocujących. Aby zapewnić stopniowy spadek naprężeń w przekroju, przedni koniec podłużnicy należy ściąć od góry pod kątem nie większym niż 30 lub zastosować inne, równoważne rozwiązanie (patrz rys. 3.1), zachowując w miejscu styku z ramą podwozia zaokrąglenie o promieniu co najmniej 5 mm. Elementy składowe ramy pomocniczej Rysunek 3.1 Jeżeli tylne zawieszenie kabiny (np. brygadowej) uniemożliwia położenie pełnowymiarowej podłużnicy, zastosuj rozwiązanie pokazane na rys. 3.2. Rozwiązanie to może wymagać sprawdzenia wytrzymałości zmniejszonego przekroju w warunkach obciążenia przedniej części pojazdu dużym momentem zginającym (np. żuraw zamontowany za kabiną, w pozycji roboczej, w której ramię znajduje się nad kabiną). Ponadto, pierwszy punkt mocowanie nie powinien być oddalony o więcej niż 250 mm od przedniego końca ramy pomocniczej. Rysunek 3.2 102455 Elementy składowe ramy pomocniczej Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-7 Kształt przekroju podłużnicy określa się zależnie od funkcji, jaką ma spełniać rama pomocnicza oraz rodzaju montowanej zabudowy. Zalecane jest stosowanie otwartych profili ceowych (ceowników) jeżeli rama pomocnicza ma być podatna i dostosowywać się do chwilowego kształtu ramy podwozia lub prostokątnych profili zamkniętych, jeżeli wymagane jest dodatkowe usztywnienie ramy. Należy zapewnić właściwe, stopniowe przejście profilu zamkniętego w profil otwarty. Przykłady możliwych rozwiązań pokazano na rys. 3.3. Rysunek 3.3 Standardowe profile zamknięte o przekroju prostokątnym Stopniowe przejście profilu zamkniętego w profil otwarty Musi być zapewniona ciągłość styku podłużnic ramy pomocniczej z ramą podwozia. Jeżeli nie ma takiej możliwości, ciągłość połączenia można zapewnić poprzez zamontowanie płyt wzmacniających. Gumowe przekładki antypoślizgowe, jeżeli są stosowane, muszą odpowiadać oryginalnym przekładkom IVECO pod względem twardości i grubości (twardość według Shore'a 80, maksymalna grubość 3 mm). Przekładki antypoślizgowe mogą zapobiec powodującemu korozję ścieraniu się podłużnic wskutek ich wzajemnego przemieszczania się, zwłaszcza w przypadku zastosowania różnych materiałów (np. stali i aluminium). Podłużnice można wykonać z kształtowników o innych wymiarach przekroju, pod warunkiem zapewnienia nie mniejszych niż przewidziane wartości wskaźnika wytrzymałości przekroju i geometrycznego momentu bezwładności przekroju. Wymiary te można znaleźć w dokumentacji technicznej dostarczanej przez producenta danego kształtownika. Należy pamiętać, że moment bezwładności przekroju ma wpływ nie tylko na dopuszczalny moment zginający, ale także jest najlepszym wyznacznikiem naprężeń skręcających w danym przekroju. Oznacza to, że wskaźnik wytrzymałości przekroju jest czynnikiem decydującym o naprężeniach występujących w danym materiale. Elementy składowe ramy pomocniczej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-8 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.2.2 Poprzecznice Podłużnice ramy pomocniczej należy połączyć odpowiednią liczbą poprzecznic, umieszczonych na ile to możliwe w pobliżu wsporników mocujących. Poprzecznice mogą być wykonane z profili otwartych (np. ceownika) lub jeżeli wymagana jest większa sztywność z profili zamkniętych. Poprzecznice należy zamocować do podłużnic za pośrednictwem odpowiednich płyt bocznych, by zapewnić wystarczającą wytrzymałość połączenia (patrz rys. 3.4). Jeżeli połączenie musi mieć dużą sztywność, można zastosować rozwiązanie pokazane na rysunku 3.5. Rysunek 3.4 Rysunek 3.5 Zwiększanie sztywności ramy pomocniczej W przypadku niektóry zabudów, takich jak wywrotki, betonomieszarki, żurawie lub zabudowy z wysoko położonym środkiem ciężkości, tylną sekcję ramy pomocniczej należy dodatkowo wzmocnić. W tym celu należy zastosować jedno z poniższych rozwiązań, zależnie od wielkości naprężeń skręcających: uformowanie tylnych sekcji podłużnic w postaci profilu o przekroju skrzynkowym (prostokątnym), zastosowanie o przekroju skrzynkowym i poprzecznic o przekroju zamkniętym (patrz rys. 3.6), zastosowanie podłużnic o przekroju skrzynkowym i wzmocnień krzyżowych (patrz rys. 3.7). Nie powinno się stosować przekroju skrzynkowego w przednich sekcjach podłużnic. Rysunek 3.6 102458 Elementy składowe ramy pomocniczej Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-9 Rysunek 3.7 102459 1. Rama pomocnicza - 2. Wzmocnienie krzyżowe Zabudowy samonośne pełniące funkcję ramy pomocniczej Stosowanie ramy pomocniczej (zbudowanej z podłużnic i poprzecznic) nie jest konieczny w przypadku montażu zabudów samonośnych (np. furgon, cysterna) lub gdy funkcję ramy pomocniczej spełnia podstawa montowanej zabudowy/urządzenia. Elementy składowe ramy pomocniczej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-10 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.3 Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia 3.3.1 Wybór rodzaju mocowania zabudowy Wybór rodzaju mocowania jeżeli nie został określony przez producenta jest bardzo istotny w kontekście zapewnienia wytrzymałości i sztywności ramy odpowiedniej dla danej zabudowy. Rama pomocnicza może być połączona z ramą podwozia w sposób podatny (za pomocą wsporników lub jarzm) lub sztywny, zapewniający odporność na naprężenia ścinające (siły tnące) (za pomocą płyt ustalających ramę w kierunku wzdłużnym i poprzecznym). Wyboru rodzaju mocowania należy dokonać w oparciu o typ montowanej zabudowy (patrz punkty od 3.4 do 3.9), analizując siły działające na podwozie w warunkach statycznych i dynamicznych, pochodzące od montowanego wyposażenia. Liczbę, wielkość, rodzaj i rozmieszczenie elementów mocujących należy dobrać tak, by zapewnić niezawodne połączenie ramy podwozia z ramą pomocniczą. Należy stosować śruby i jarzma klasy nie niższej niż 8.8 oraz nakrętki zabezpieczone przed odkręceniem się. Pierwszy punkt mocowania powinien znajdować się w odległości od 250 do 350 mm 250 od przedniego końca ramy pomocniczej. W pierwszej kolejności należy wykorzystywać istniejące otwory w ramie. Umieszczenie pierwszego punktu mocowania we wskazanej powyżej odległości jest niezbędne w przypadku zabudów/urządzeń wywołujących skupione obciążenie ramy za kabiną i wymagających podwozia o dużej stateczności (np. żurawie, umieszczony z przodu siłownik wywrotu itp.). W przeciwnym razie może dojść do przeciążenia ramy podwozia. W razie potrzeby należy zwiększyć liczbę punktów mocowania. W przypadku montażu zabudowy o charakterystyce innej niż dozwolona dla danego podwozia (np. wywrotka na podwoziu przeznaczonym pod zabudowę skrzyniową), firma zabudowująca musi odpowiednio dostosować sposób zamocowania (np. zastępując wsporniki płytami wzmacniającymi w tylnej sekcji podwozia).! Podczas mocowania zabudowy kategorycznie zabrania się spawania elementów do ramy podwozia lub wiercenia otworów w półkach profili (np. podłużnic) ramy podwozia. W celu zwiększenia skuteczności ustalenia w kierunku wzdłużnym lub poprzecznym dopuszcza się wiercenie otworów w półkach podłużnic, lecz tylko w obrębie tylnego zwisu podwozia, na długości nie większej niż 150 mm, pod warunkiem, że nie spowoduje to osłabienia elementów mocujących żadnej z poprzecznic (patrz rys. 3.12). Można zastosować połączenie pokazane na rys. 3.11, łącząc za pomocą śrub końcową poprzecznicę lub zamocowane do nie wsporniki z ramą podwozia. We wszystkich innych przypadkach wiercenie w półkach profili ramy jest zabronione. Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia 3.3.2 Cechy poszczególnych rodzajów mocowania zabudowy Mocowanie skrętnie podatne (patrz rys. 3.8, 3.9 i 3.10) pozwala na wzajemne przemieszczenia ramy podwozia i ramy pomocniczej, tworząc dwa niezależnie działające przekroje nośne, z których każdy przejmuje moment zginający proporcjonalny do własnego momentu bezwładności przekroju. Mocowanie skrętnie sztywne (patrz rys. 3.11) tworzy pojedynczy przekrój nośny, pod warunkiem, że liczba elementów mocujących jest odpowiednie do przejęcia występujących naprężeń ścinających. Ten wynikowy, pojedynczy przekrój ma wytrzymałość większą niż w przypadku połączenia za pomocą wsporników lub jarzm. Zalety tego rozwiązania są następujące: mniejsza wysokość ramy pomocniczej, potrzebna do przeniesienia danego momentu zginającego, możliwość przenoszenia większego momentu zginającego przez ramę pomocniczą o danych wymiarach, możliwość uzyskania znacznie większej wytrzymałości, jeżeli rama pomocnicza zostanie wykonana z materiału o lepszych parametrach wytrzymałościowych. Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-11 3.3.3 Połączenie za pomocą wsporników (mocowanie skrętnie podatne) Przykłady tego typu połączeń (mocowanie skrętnie podatne) pokazano na rys. 3.8 i 3.9. Rysunek 3.8 1 2 mm 102460 1. Rama pomocnicza - 2. Rama podwozia - 3. Podkładki regulacyjne Aby zapewnić podatność połączenia, przed dokręceniem śrub mocujących musi istnieć odstęp od 1 do 2 mm pomiędzy wspornikami w ramie podwozia i odpowiadającymi im wspornikami w ramie pomocniczej. Jeżeli odstęp ten jest większy, należy zastosować podkładki. Zastosowanie śrub o proporcjonalnej długości zwiększa podatność połączenia. Wsporniki należy mocować do środnika podłużnicy ramy podwozia wyłącznie za pomocą śrub lub nitów. W celu skuteczniejszego ustalenia pozycji w kierunku poprzecznym, zalecany jest montaż dolnych wsporników w taki sposób, by były nieco wysunięte ponad ramę podwozia. Jeżeli dolne wsporniki nie wystają ponad górną półkę podłużnicy ramy podwozia, należy w inny sposób wyeliminować możliwość poprzecznego przemieszczania się zabudowy (np. stosując płyty prowadzące zamocowane do ramy podwozia, patrz rys. 3.10). Jeżeli przedni punkt mocowania ma charakter sprężysty (rys. 3.9), należy zapewnić ustalenie zabudowy w kierunku wzdłużnym, skuteczne nawet w warunkach maksymalnego skręcenia ramy podwozia (np. podczas jazdy w terenie). Jeżeli podwozie jest fabrycznie wyposażone we wsporniki mocujące, przeznaczone do montażu zabudowy skrzyniowej, należy z nich skorzystać. W takim przypadku wsporniki montowane do ramy pomocniczej lub zabudowy muszą mieć wytrzymałość nie mniejszą niż oryginalne wsporniki zamontowane w pojeździe (patrz tabele 2.8 i 3.1). Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-12 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.3.4 Połączenie sprężyste Jeżeli jest wymagana większa elastyczność połączenia (np. pojazdy z zabudową o dużej sztywności, taką jak furgon, cysterna itp., użytkowane na drogach o złym stanie lub drogach krętych, pojazdy specjalne, terenowe, itp.), w przedniej sekcji, za kabiną kierowcy, należy zastosować połączenia pokazane na rys. 3.9. Innymi słowy, należy zastosować wsporniki z tulejami gumowymi (1), sprężynami talerzowymi (2) umieszczonymi równolegle i w jednej linii, lub sprężynami śrubowymi (3). Rysunek 3.9 3 1. Tuleja gumowa 2. Sprężyny talerzowe 3. Sprężyna śrubowa 102461 140855 Charakterystyka elementu sprężystego musi być dostosowana do sztywności zabudowy, rozstawu osi oraz zastosowania pojazdu (trudne warunki drogowe). Ponadto: sztywność musi wzrastać stopniowo aż do ostatniego punktu mocowania z tyłu ramy, w obszarze tylnego zawieszenia należy zastosować mocowanie za pomocą płyt usztywniających. W związku z powyższym, w pierwszym punkcie mocowania za kabiną zawsze należy stosować jedno z rozwiązań pokazanych na rys. 3.9. Podobne elementy mocujące należy stosować również w kolejnych punktach mocowania, zmieniając jedynie ich sztywność, zwłaszcza w pojeździe o dużym rozstawie osi. Na przykład, w przypadku użycia wsporników z gumowymi tulejami należy zastosować elementy o tej samej twardości (sh = 83): dwa w pierwszym wsporniku i jeden w drugim, dociśnięte śrubami M10 dokręconymi momentem 15-18 Nm. Niezależnie od rodzaju mocowania należy przestrzegać poniższych wskazówek: stosować materiał o trwałej elastyczności, udostępnić instrukcje dotyczące okresowej kontroli, dokręcać odpowiednim momentem. A także: a) w przypadku mocowania zabudów wywołujących w ramie bardzo duże momenty zginające i skręcające (np. żuraw za kabiną) należy zastosować ramę pomocniczą o odpowiednio dużych rozmiarach, b) w pojazdach, które mogą być podnoszone za pośrednictwem podpór stabilizacyjnych zabudowy (np. żurawie, podnośniki koszowe) konieczne jest zastosowanie elementów sprężystych o mniejszej podatności, w celu zapewnienie odpowiedniego podparcia ramy, a jednocześnie zmniejszenia momentów gnących działających na ramę podwozia. Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-13 3.3.5 Połączenie za pomocą jarzm (zacisków) Przykład najczęściej stosowanego połączenia tego typu pokazano na rys. 3.10. Chcąc wykonać takie połączenie, należy umieścić elementy dystansowe, najlepiej wykonane z metalu, pomiędzy półkami obydwu podłużnic w miejscu zamocowania jarzma. Elementy dystansowe zapobiegają zginaniu się ram podczas zaciskania jarzm. W celu skuteczniejszego ustalenia poprzecznego konstrukcji mocowanej do ramy podwozia, połączenia za pomocą jarzm należy uzupełnić o płyty usztywniające, zamocowane do ramy pomocniczej i ramy podwozia, w sposób pokazany na rys. 3.10. Nie jest zalecane stosowanie wyłącznie połączeń za pomocą jarzm, we wszystkich punktach mocowania. Co więcej, żeby uniemożliwić przemieszczanie się zabudowy i zwiększyć sztywność całej konstrukcji, należy bezwzględnie zastosować na tylnym odcinku ramy (tylnym zwisie) połączenie płytowe, ustalające zabudowę zarówno w kierunku wzdłużnym, jak i poprzecznym. Można w tym celu użyć śrub, w sposób pokazany na rys. 3.11. Rysunek 3.10 1. Rama podwozia - 2. Rama pomocnicza - 3. Jarzma - 4. Nakrętka zabezpieczająca - 5. Elementy dystansowe - 6. Płyta wzmacniająca (jeżeli jest konieczna) Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-14 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.3.6 Połączenie za pomocą płyt usztywniających, ustalających zabudowę w kierunku wzdłużnym i poprzecznym (mocowanie skrętnie sztywne) Połączenie pokazane na rys. 3.14 składa się z płyty przyspawanej lub przykręconej do ramy pomocniczej oraz przykręconej lub przynitowanej do ramy podwozia. Połączenie to skutecznie przenosi obciążenia wzdłużne i poprzeczne oraz zapewnia maksymalną sztywność całej ramy. Rysunek 3.11 102462 Stosując połączenie płytowe, pamiętaj że: płytę należy zamocować do środników obydwu podłużnic. Przez zamocowaniem, upewnij się, czy rama pomocnicza ściśle przylega górnej półki ramy podwozia; nie powinno być żadnych szczelin. płyty można stosować tylko w środkowej i tylnej sekcji ramy, liczbę i grubość płyt oraz liczbę śrub mocujących należy dobrać tak, by zapewnić skutecznie przenoszenie sił tnących i momentów zginających pomiędzy ramą podwozia a rama pomocniczą. Parametry te można precyzyjnie wyliczyć, znając wszystkie dane wejściowe. Wysokość ramy pomocniczej powinna być jak najmniejsza (dotyczy to np. pojazdów holujących przyczepę centralnoosiową, pojazdów z żurawiem zamontowanym na tylnym zwisie, pojazdów z windą załadowczą itp.) Przestrzegaj wytycznych zamieszczonych w tabeli 3.3: Stosunek wysokości ramy podwozia do ramy pomocniczej Maks. dopuszczalna odległość między środkami płyt (mm) 1) Tabela 3.3 Modele 3) Minimalne wymagania dotyczące płyt Grubość (mm) Rozmiar śrub (min. 3 śruby na każdą płytę) 2) >1,0 700 35C, 40C 4 M 12 (min. 2 śruby na każdą płytę) 1,0 500 45C, 50C 4 M 12 (3 śruby na każdą płytę) 1,0 500 60C, 65C, 70C 5 M 12 (3 śruby na każdą płytę) 1) Zwiększenie liczby śrub w każdej płycie pozwala proporcjonalnie zwiększyć odległości pomiędzy sąsiednimi płytami (podwojenie liczny śrub pozwala zwiększyć rozstaw płyt). W obszarach spiętrzenia naprężeń (np. wsporniki tylnego zawieszenia) płyty należy mocować w jak najmniejszych odstępach. 2) Jeżeli zarówno płyty, jak i rama pomocnicza mają małą grubość, należy zastosować podkładki dystansowe, co umożliwi użycie dłuższych śrub. 3) Zastosowanie połączenia płytowego w modelach 29L i 35S każdorazowa wymaga indywidualnej oceny. Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-15 3.3.7 Połączenie mieszane Z instrukcji dotyczących konstrukcji ramy pomocniczej (punkt 3.1) oraz informacji dotyczących jej mocowania (punkt 3.3) wynika, że można stosować mieszany układ połączeń ramy pomocniczej z ramą podwozia, tj. zarówno wsporniki (mocowanie skrętnie podatne), jak i płyty usztywniające, ustalające zabudowę w kierunku wzdłużnym i poprzecznym (mocowanie skrętnie sztywne). Jeżeli cała zabudowa ma odznaczać się większą sztywnością (np. wywrotka, żuraw zamontowany na tylnym zwisie itp.), zalecane jest stosowanie połączeń podatnych w przedniej części ramy pomocniczej (po jednym lub dwa z każdej strony), zaś połączeń sztywnych (płyty) w tylnej części pojazdu. Można w tym celu użyć śrub, w sposób pokazany na rys 3.12. Rysunek 3.12 102463 1. Rama pomocnicza - 2. Rama podwozia - 3. Śruby ustalające zabudowę w kierunku wzdłużnym i poprzecznym Mocowanie ramy pomocniczej do ramy podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-16 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.4 Zabudowy skrzyniowe Wymiary i położenie środka ciężkości Sprawdź, czy ładunek może być prawidłowo rozmieszczony. Zwróć szczególną uwagę na wytyczne dotyczące wysokości środka ciężkości, przedstawione w rozdziale 1. Dołóż wszelkich starań, by projektowana zabudowa umożliwiała zapewnienie całkowitej stabilności podczas jazdy. 3.4.1 Zabudowy stałe (nieruchome) Aby wyznaczyć rozkład obciążenia, sprawdź ciężary właściwe poszczególnych materiałów, korzystając z tabeli zamieszczonej w rozdziale 1. Standardowe podwozia samochodów ciężarowych, przeznaczone wyłącznie do użytku drogowego, są zazwyczaj wyposażane w różnego typu zabudowy skrzyniowe, montowane za pośrednictwem ramy pomocniczej składającej się z podłużnic i poprzecznic. Minimalne dopuszczalne wymiary podłużnic przedstawia tabela 3.4. Tabela 3.4 Minimalna dopuszczalna wytrzymałość podłużnicy Modele Wskaźnik wytrzymałości przekroju Rozstaw osi (mm) Wx (cm 3 ) 29L, 35S Wszystkie (1) 9 35C, 40C, 45C, 50C Wszystkie 16 60C, 65C, 70C Do 3750 21 Powyżej 3750 26 1) Zabudowa, wraz z ramą pomocniczą, powinna w wystarczającym stopniu zwiększać sztywność skrętną ramy podwozia. Montażu należy dokonać za pomocą wsporników mocowanych do środników obydwu podłużnic. Jeżeli pojazd nie jest wyposażony w fabryczne wsporniki IVECO, wsporniki te należy zamontować, zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w punkcie 3.3. W przypadku mocowania za pomocą wsporników lub jarzm, w celu skutecznego ustalenia zabudowy w kierunku wzdłużnym, zalecane jest zastosowanie w obszarze tylnego zwisu sztywnego połączenia (po jednym z każdej strony) za pomocą płyt usztywniających lub bezpośredniego połączenia śrubowego półek podłużnic (patrz rys. 3.11 i 3.12). Pod żadnym pozorem nie wolno wiercić otworów w półkach podłużnic. Jeżeli wsporniki zabudowy wystają ponad ramę pomocniczą (np. poprzecznice), konieczne jest odpowiednie wzmocnienie tych wsporników, w celu zwiększenia ich wytrzymałości na obciążenia wzdłużne patrz rys. 3.13. Przednia ściana zabudowy musi być odpowiednio wzmocniona, na tyle, by wytrzymała napór ładunku podczas ostrego hamowania. Rysunek 3.13 Zabudowy skrzyniowe 1. Rama pomocnicza - 2. Wsporniki - 3. Poprzeczka wzmacniająca Zabudowy skrzyniowe Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-17 Zabudowy furgonowe Zabudowę można połączyć z podwoziem za pośrednictwem ramy pomocniczej składającej się z podłużnic i poprzecznic. Minimalne dopuszczalne wymiary podłużnic przedstawiono w tabeli 3.4. Na rys. 3.14 pokazano rozwiązanie, w którym, w celu zmniejszenia wysokości zabudowy, poprzecznice zostały wbudowane w podłużnice. Cała konstrukcja jest zamocowana za pomocą wsporników. W takim przypadku wnęki tylnych kół można wbudować w podłogę zabudowy. Rysunek 3.14 102465 Zabudowy skrzyniowe Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-18 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Jeżeli podłoga jest wsparta na poprzecznicach oddalonych od siebie o mniej 700 mm i odpowiednio do nich zamocowana, tak że tworzy sztywną samonośną konstrukcję, wówczas stosowanie podłużnic nie jest konieczne (patrz rys. 3.15). Aby nadać poprzecznicom odpowiednią stabilność i zapobiec przesztywnieniu przedniej części podwozia, zastosuj się do wskazówek przedstawionych w punkcie 3.4.1. Rysunek 3.15 102466 Montując zabudowy o dużej sztywności skrętnej, przednią część zabudowy powinno się zamocować za pomocą połączeń sprężystych, by uniknąć deformacji ramy podwozia. Jest to szczególnie ważne, jeżeli pojazd ma być użytkowany w warunkach terenowych lub pseudoterenowych. Ściana przednia Przednia ściana zabudowy musi być odpowiednio wzmocniona, na tyle, by wytrzymała napór ładunku podczas ostrego hamowania. Zabudowy zintegrowane z kabiną Tego typu zabudowy należy połączyć z kabiną w sposób uniemożliwiający przenoszenie jakichkolwiek naprężeń na konstrukcję kabiny. Zasady łączenia zabudowy z kabiną: nie wolno spawać zabudowy do kabiny; połączenie należy wykonać wyłącznie za pośrednictwem elementów złącznych, zabudowa musi mieć konstrukcję samonośną, a kabina nie może być elementem nośnym dla zabudowy, wszystkie w jakikolwiek sposób zmodyfikowane elementy kabiny należy zabezpieczyć przed utlenianiem się i korozją (patrz punkt 2.2). Zabudowy skrzyniowe Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-19 3.4.2 Wywrotki Wywrotka (zabudowa samowyładowcza), zarówno tylnozsypowa, jak i trójstronna, wywołuje w podwoziu znaczne naprężenia. Dlatego należy przestrzegać następujących wskazówek: a) Zalecane jest zamówienie pojazdu ze stabilizatorem zawieszenia, jeżeli IVECO oferuję taką opcje w danym modelu. b) Rama pomocnicza: musi zostać dostosowana do typu i zastosowania pojazdu, musi składać się z odpowiednio zwymiarowanych podłużnic i poprzecznic (patrz tabela 3.5), musi posiadać wzmocnienia krzyżowe w tylnej części (patrz rys. 3.6 i 3.7). Ramę pomocniczą należy zamocować do ramy pojazdu w sposób skrętnie podatny (za pomocą wsporników lub ściągów) w przedniej części oraz w sposób skrętnie sztywny (za pomocą płyt) w części tylnej (rys. 3.11), w celu zwiększenia sztywności całej konstrukcji. Można wykorzystać wsporniki omega, jeżeli fabryczny pojazd jest w nie wyposażony. c) Tylną oś wywrotu należy zamontować w ramie pomocniczej, jak najbliżej tylnego wspornika tylnego zawieszenia. Aby nie pogorszyć stabilności pojazdu podczas podnoszenia skrzyni ładunkowej i nie zwiększyć naprężeń w ramie, zalecane jest umieszczenie osi wywrotu w wymaganej odległości od tylnego wspornika tylnego zawieszenia lub środka tylnej osi zespolonej. Jeżeli jest to niemożliwe, należy zastosować podłużnice ramy pomocniczej o większym od typowego przekroju, w celu dodatkowego usztywnienie tylnej części podwozia. W szczególnych przypadkach, gdy konieczne jest zamontowanie dłuższej, a więc pojemniejszej, skrzyni ładunkowej, należy wybrać pojazd raczej o większym rozstawie osi zamiast o dłuższym tylnym zwisie. d) Szczególną uwagę należy zwrócić na umiejscowienie siłownika układu wywrotu, w kontekście zapewnienia zarówno odpowiednio wytrzymałego podparcia skrzyni ładunkowej, jak i łatwości i dokładności montażu: siłownik zawsze powinno się umieszczać przed środkiem ciężkości zabudowy wraz z ładunkiem, by uniknąć dużych obciążeń skupionych. e) W przypadku montażu siłownika wywrotu zarówno pod podłogą, jak i z przodu skrzyni ładunkowej, zalecane jest zamontowanie odpowiedniego stabilizatora, pełniącego funkcję prowadnicy skrzyni ładunkowej. f) Dolny przegub siłownika należy zamocować do ramy pomocniczej. Użyteczna pojemność skrzyni ładunkowej musi być dostosowana, z uwzględnieniem maksymalnych dopuszczalnych nacisków na osie, do gęstości transportowanego materiału (dla ziemi pochodzącej z wykopów można przyjąć w przybliżeniu 1600 kg/m3). W przypadku transportu materiałów o małej gęstości użyteczną pojemność skrzyni ładunkowej można zwiększyć, w granicach wyznaczonych maksymalną dopuszczalną wysokością środka ciężkości zabudowy wraz z ładunkiem. g) Obowiązkiem firmy zabudowującej jest zapewnienie prawidłowego działania i bezpieczeństwa wszystkich elementów pojazdu (np. lokalizacja świateł, zaczepu holowniczego itp.) i ich zgodności z obowiązującymi przepisami. Zagwarantowana musi być również stateczność pojazdu podczas podnoszenia skrzyni ładunkowej. Zabudowy skrzyniowe Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-20 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Rysunek 3.16 1. Rama pomocnicza - 2. Wsporniki mocujące - 3. Płyty mocujące - 4. Płyty wzmacniające osi wywrotu 140852 Modele Tabela 3.5 Minimalna dopuszczalna wytrzymałość podłużnicy Wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) Wymiary (mm) 35C, 40C 19 80 x 50 x 5 45C, 50C, 60C, 65C, 70C 36 100 x 60 x 6 Zabudowy skrzyniowe Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-21 3.5 Ciągniki siodłowe Typoszereg Daily nie obejmuje ciągników siodłowych. Istnieje jednak możliwość przebudowy podwozia samochodu ciężarowego na ciągnik siodłowy, po uzyskaniu specjalnej zezwolenia IVECO. Zezwolenie takie zawiera wytyczne, do których musi zastosować się firma zabudowująca, oraz informacje dotyczące dopuszczalnych mas i zalecenia dotyczące użytkowania pojazdu. Poniżej przedstawiono kilka wskazówek ogólnych. Montaż siodła Konieczne jest zamontowanie odpowiedniej ramy pomocniczej (patrz rys. 3.17), w celu zapewnienia nie tylko rozkładu obciążeń pochodzących od nacisku na siodło, ale także zwiększenia wytrzymałości podwozia na skręcanie i zginanie. Tabela 3.6 przestawia minimalne dopuszczalne wymiary podłużnic ramy pomocniczej. Ponadto, dokonując przebudowy, pamiętaj że: rama pomocnicza musi mieć odpowiednie wymiary, tak aby była w stanie przenosić naciski pionowe i poziome wywierane przez siodło, należy stosować materiały o parametrach odpowiednich wytrzymałościowych, wyszczególnione w punkcie 3.1, obydwie powierzchnie, górna i dolna, ramy pomocniczej muszą być płaskie, tak aby rama pomocnicza ściśle przylegała do ramy podwozia i płyty montażowej siodła, rama pomocnicza musi być elementem jednolitym; jeżeli składa się z kilku części, części te należy połączyć ze sobą poprzez spawanie i/lub za pomocą nitów, ramę pomocniczą należy zamocować do ramy podwozia za pomocą wsporników w części przedniej i płyt usztywniających w części środkowej i tylnej podwozia, Do jej zamocowania należy użyć śrub klasy 8.8 i nakrętki samozabezpieczających się. Liczbę i średnice śrub należy dobrać w zależności od wartości działających sił poprzecznych i wzdłużnych. Ciągniki siodłowe Tabela 3.6 Minimalna dopuszczalna wytrzymałość podłużnicy Modele Rozstaw osi (mm) Wskaźnik wytrzymałości przekroju Wymiary (mm) Wx (cm3) 35C, 50C 3450 24 100 x 50 x 4 Ciągniki siodłowe Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-22 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Rysunek 3.17 1. Podłużnice i poprzecznice ramy pomocniczej - 2. Płyta montażowa lub podstawa siodła - 3. Wspornik za kabiną, podtrzymujący złącza elektryczne i pneumatyczne (może również służyć do zamocowania uchwytu koła zapasowego) - 4. Zukosowany tył ramy pomocniczej - 5. Wspornik tylnego błotnika - 6. Elementy mocujące ramę pomocniczą do ramy podwozia Siodło W pojazdach IVECO można montować wszystkie dostępne siodła o nośności, wymiarach i funkcjach odpowiednich dla przewidywanego zastosowania pojazdu. Siodło musi być homologowane i spełniać krajowymi i/lub międzynarodowymi normy i przepisy. Liczbę i wymiary śrub mocujących, a także umiejscowienie elementów ustalających siodło w kierunku wzdłużnym i poprzecznym należy dobrać kierując się wytycznymi producenta siodła. Ponieważ siodło ma istotny wpływ na bezpieczeństwo jazdy i ruchu drogowego, nie może być w żaden sposób modyfikowane. Układ hamulcowy Firma zabudowująca musi również zamontować obwód hamulcowy naczepy. 102471! Układ hamulcowy należy zaprojektować i zamontować z zachowaniem najwyższej staranności, ponieważ ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo jazdy i ruchu drogowego. Należy stosować podzespoły, przewody i złączniki tego typu, jakie są stosowane w pojeździe fabrycznym. Skuteczność układu hamulcowego (hamulca zasadniczego, awaryjnego i postojowego) musi spełniać wymagania norm krajowych lub dyrektyw WE pod względem opóźnienia, odporności na wysoką temperaturę, czasu reakcji itp., zależnie od masy całkowitej pojazdu. Należy również sporządzić dokumentację techniczną dla celów oceny zgodności układu hamulcowego z wymaganiami i tzw. korytarzami hamowania. IVECO może na żądanie udostępnić dokumentację techniczną, zawierającą specyfikację i dane dotyczące skuteczności hamowania pojazdu fabrycznego. Ciągniki siodłowe Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-23 Producenci podzespołów hamulcowych oferują również sprężarki odpowiednie do zasilania obwodu hamulcowego przyczepy. Układ elektryczny Układ elektryczny należy zamontować w sposób zgodny z ogólnymi wskazówkami, przedstawionymi w punkcie 2.16.! W przypadku modyfikacji pojazdów z układem ESP, patrz punkt 2.15.5 Podczepianie naczepy do ciągnika siodłowego Naczepa nie może negatywnie wpływać (np. z powodu zbyt podatnej ramy, małej skuteczności hamulców itp.) na właściwości jezdne całego zespołu pojazdów. Po połączeniu ciągnika siodłowego z naczepą należy sprawdzić, czy w żadnych warunkach naczepa nie koliduje z ciągnikiem i ma swobodę ruchów. Muszą zostać spełnione wszystkie przepisy krajowe i WE dotyczące dopuszczenia pojazdów do ruchu. Ciągniki siodłowe Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-24 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.6 Transport ładunków niepodzielnych Transport ładunków niepodzielnych i ponadnormatywnych jest w wielu krajach regulowany specjalnymi przepisami. Specyfika tego typu transportu, polegająca na występowaniu dużych skupionych obciążeń pionowych, a także sił dynamicznych podczas hamowania, powoduje, że wyboru odpowiedniego pojazdu należy dokonać w ścisłym porozumieniu z IVECO. Zabudowa takiego pojazdu (ciągnik siodłowy) musi być przede wszystkim wyposażona w ramę pomocniczą. Mogą również być określane inne wymagania (ograniczenia). Transport ładunków niepodzielnych Transport ładunków niepodzielnych Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-25 3.7 Zbiorniki do transportu ładunków płynnych (cysterny) i sypkich (silosy) Na ogół montaż cystern i silosów na naszych pojazdach IVECO wymaga zastosowania odpowiedniej ramy pomocniczej. Tabela 3.7 przedstawia minimalne dopuszczalne wymiary podłużnic ramy pomocniczej. Rysunek 3.18 Rozmieszczenie i rodzaj elementów mocujących są w tym przypadku podobne, jak dla innych zabudów: w obszarze wsporników tylnego zawieszenia stosuje się mocowanie skrętnie sztywne, podczas gdy w przedniej części podwozia mocowanie skrętnie podatne, sięgające jak najbliżej tylnego wspornika przedniego zawieszenia. W przypadkach szczególnych, gdy wymagana jest większa sztywność, można zastosować ramę pomocniczą z podłużnicami o wymiarach większych niż przedstawione w tabeli 3.7. Aby właściwie dobrać połączenie sprężyste, należy wziąć pod uwagę sztywność podwozia, a także umiejscowienie tych połączeń i przewidywane warunki użytkowania pojazdu. Zbiorniki do transportu ładunków płynnych (cysterny) i sypkich (silosy) Tabela 3.7. Montaż zabudowy zbiornikowej Minimalna dopuszczalna wytrzymałość podłużnicy Modele Rozstaw osi (mm) Wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 Wymiary (mm) ) 35C, 40C, 45C, 50C Wszystkie 16 80 x 50 x 4 60C, 65C, 70C Do 3750 Powyżej 3750 21 26 80 x 60 x 5 100 x 50 x 5 Zabudowy zbiornikowe lub ogólniej: zabudowy o dużej sztywności skrętnej należy mocować w sposób pozwalający uniknąć spiętrzenia naprężeń, zapewniający ramie pojazdu wystarczającą, progresywną podatność skrętną. Zbiorniki do transportu ładunków płynnych (cysterny) i sypkich (silosy) Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-26 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Aby właściwie dobrać połączenie sprężyste, należy wziąć pod uwagę sztywność podwozia, a także umiejscowienie tych połączeń i przewidywane warunki użytkowania pojazdu. Połączenie sprężyste w pierwszym, przednim punkcie mocowania pozwoli na kilkumilimetrowe wzajemne przemieszczenia ramy pomocniczej i ramy podwozia podczas jazdy. Zabudowy zbiornikowe można montować bezpośrednio na ramie podwozia, bez potrzeby stosowania ramy pomocniczej, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki: odległości pomiędzy konsolami muszą być dostosowane do obciążenia i w żadnym razie nie mogą przekraczać 800 mm, konsole muszą być rozmieszczone w sposób zapewniający równomierny rozkład obciążenia na wystarczająco dużej powierzchni. Pomiędzy konsolami należy zamontować odpowiednie wsporniki, w celu zminimalizowania oddziaływania sił wzdłużnych i poprzecznych, inne sposoby zamocowanie podlegają autoryzacji IVECO, zabudowy zbiornikowe samonośne należy mocować bezpośrednio do ramy podwozia, za pomocą odpowiednich elementów mocujących umieszczonych bezpośrednio za kabiną oraz w obszarze tylnej osi. Liczba i rozmieszczenie elementów mocujących zależy od rozstawu osi. W pojazdach o małym rozstawie osi należy zastosować co najmniej 2 punkty mocowania z każdej strony, wsporniki mocujące muszą być wystarczająco długie, minimum 400 mm w celu równomiernego przenoszenia obciążeń na półkę podłużnicy i umieszczone w sąsiedztwie wsporników zawieszenia. Aby zapewnić niezbędną podatność skrętną podwozia, w przednich punktach mocowania należy zastosować połączenia sprężyste. Montaż dwóch lub więcej osobnych zbiorników (cystern lub silosów) wymaga zastosowania ramy pomocniczej, która zapewni prawidłowy rozkład obciążenia oraz wymaganą sztywność skrętną całej konstrukcji (rama pomocnicza/rama podwozia), dzięki zamocowaniu za pomocą płyt usztywniających. Dobrym rozwiązaniem jest sztywne połączenie zbiorników ze sobą. Zamontowana w ten sposób zabudowa musi spełniać wymagania dotyczące minimalnego nacisku na oś przednią oraz masy całkowitej pojazdu pod pełnym obciążeniem (patrz punkt 1.13). W przypadku zabudów zbiornikowych należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczenie dotyczące wysokości środka ciężkości (patrz punkt 1.13), w zagwarantowania wymaganej stateczności pojazdu. Zalecane jest korzystanie z pojazdów wyposażonych w stabilizatory zawieszenia lub montaż takich stabilizatorów. We wnętrzach zbiorników należy zamontować wzdłużne i poprzeczne przegrody, w celu zredukowania sił dynamicznych, wywoływanych przez płyn przemieszczający podczas jazdy oraz gdy zbiorniki są wypełnione tylko częściowo. Siły te mogą pogarszać właściwości jezdne i stabilność pojazdu. Cysterny do transportu płynów palnych muszą spełniać wszystkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa oraz wszystkie przepisy krajowe / wspólnotowe (WE). Zbiorniki do transportu ładunków płynnych (cysterny) i sypkich (silosy) Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-27 3.8 Montaż żurawia Typ żurawia (masa, udźwig) należ dobrać, uwzględniając parametry technicznie pojazdu. Umiejscowienie żurawia i skrzyni ładunkowej musi uwzględniać ograniczenia w zakresie nośności podwozia i nacisków na osie. Montażu żurawia należy dokonać zgodnie z obowiązującymi przepisami, normami krajowymi (np. CUNA, DIN) i międzynarodowymi (np. ISO, CEN), mającymi zastosowanie w danym przypadku. Podczas pracy żurawia należy korzystać z podpór stabilizacyjnych. Montaż żurawia wymaga zastosowania ramy pomocniczej, spełniającej wszystkie ogólne wytyczne konstrukcyjne (patrz punkt 3.1). Wymagane wymiary podłużnic ramy pomocniczej przedstawiają tabele 3.8, 3.9 i 3.10. Wymiary podłużnic można również wyznaczyć metodą obliczeniową. Mają one związek z maksymalnym całkowitym momentem statycznym żurawia (M G ), stanowiącym sumę momentu własnego i momentu udźwigu, określonym zależnością przedstawioną na rys. 3.19. Jeżeli żuraw ma być montowany na pojeździe (np. wywrotce) z zabudową już wyposażoną w ramę pomocniczą, wówczas żuraw można zamontować na ramie pomocniczej zabudowy, pod warunkiem że wskaźnik wytrzymałości przekroju (Wx) tej ramy jest większy od wymaganego dla żurawia. We wszystkich tego typu przypadkach należy stosować ramę pomocniczą o większym wskaźniku wytrzymałości przekroju (Wx). Jeżeli dla całkowitego momentu żurawia (M G ) o danej (i większej o niej) wartości wskaźnik wytrzymałości przekroju jest w tabeli oznaczony literą E, należy każdorazowo zwrócić się do IVECO o weryfikację i indywidualne zezwolenie na montaż żurawia. Montaż żurawia Rysunek 3.19 W C W L g(w L Wc I) M [knm] L + G = 1000 102468 g = przyspieszenie ziemskie: 9,81 m/s2, W L = masa zawieszona na końcu ramienia żurawia (kg], L = odległość w poziomie pomiędzy punktem przyłożenia masy WL a podłużną osią pojazdu [m], Wc = masa własna żurawia, działająca w jego środku ciężkości [kg], l = odległość w poziomie pomiędzy środkiem ciężkości żurawia a podłużną osią pojazdu [m].! W każdym indywidualnym przypadku firma zabudowująca ma obowiązek sprawdzenia stateczności pojazdu i podjęcia wszelkich niezbędnych działań, w celu zapewnienia prawidłowego działania urządzenia. Obowiązkiem zarówno producenta żurawia, jak i firmy zabudowującej jest określenie typu i liczny wymaganych podpór stabilizacyjnych oraz wykonanie ramy pomocniczej dostosowanej do maksymalnego całkowitego momentu statycznego żurawia. Montaż żurawia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-28 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.8.1 Żurawie montowane za kabiną Ramę pomocniczą mocuje się do ramy podwozia za pomocą standardowych wsporników (patrz rys. 3.20), w razie potrzeby uzupełnionych innymi połączeniami podatnymi (wsporniki lub jarzma), w taki sposób, by elastyczność i sztywność skrętna ramy podwozia nie uległy zmianie. Minimalne wymiary ramy pomocniczej wymagane przy tej metodzie montażu żurawia (wsporniki) przedstawiono w tabeli 3.6. Jedynie w przypadku pojazdów drogowych, jeżeli istnieje potrzeba zmniejszenia wysokości ramy pomocniczej (np. w celu zmniejszenia całkowitej wysokości pojazdu), dopuszcza się montaż ramy pomocniczej za pomocą płyt usztywniających. Minimalne wymiary ramy pomocniczej wymagane przy tej metodzie montażu żurawia (płyty usztywniające) przedstawiono w tabeli 3.9. Zalecane jest zastosowanie podłużnic o stałym przekroju na całej użytecznej długości pojazdu. Dopuszcza się (stopniową) redukcję przekroju podłużnic w obszarach, w których dla danego momentu zginającego wywoływanego przez żuraw komórki tabel 3.8 i 3.9 zawierają wartość A. Ramę pomocniczą żurawia można zintegrować z ramą pomocniczą zabudowy, jak pokazano na rys. 3.20. W pojazdach z kabiną nad silnikiem, w przypadku, gdy podłużnica ramy pomocniczej zabudowy ma mniejszy przekrój, długość Lv nie może być mniejsza niż 35% rozstawu osi. Rysunek 3.20 1. Rama pomocnicza - 2. Elementy mocujące - 3. Elementy mocujące żurawia - 4. Podpory stabilizacyjne Montaż żurawia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-29 Podczas montażu żurawia w pojeździe z kabiną załogową (np. 6+1) ramę pomocniczą należy wydłużyć, tak aby sięgała pod kabinę (patrz rys. 3.6). W przeciwnym razie może być konieczne ograniczenie kąta obrotu żurawia, zależnie od udźwigu, by nie przekroczyć dopuszczalnego momentu zginającego oddziałującego na podwozie. Montaż żurawia w pojazdach użytkowanych na drogach o złej jakości (w terenie) może wymagać użycia połączeń sprężystych do zamocowanie przedniej i środkowej sekcji ramy pomocniczej do ramy podwozia, by uniknąć nadmiernego wzrostu sztywności skrętnej podwozia (patrz. rys. 3.8). Ponieważ w takim przypadku żuraw jest połączony w zasadzie tylko z ramą pomocniczą, wymiary jej podłużnic muszą być dostosowane do momentów generowane podczas użytkowania żurawia. Funkcjonalność elementów zamontowanych za kabiną (np. zbiornika paliwa) nie może ulec pogorszeniu. Dopuszcza się zmianę lokalizacji tych elementów wyposażenia, pod warunkiem odtworzenia oryginalnych sposobów zamocowania. Montaż żurawia za kabiną zwykle wymaga przesunięcia skrzyni ładunkowej lub elementów wyposażenia do tyłu. Szczególnym przypadkiem jest wywrotka, gdzie szczególną uwagę należy zwrócić na umiejscowienie siłownika wywrotu oraz osi wywrotu. Przesunięcie tych elementów do tyłu powinno być jak najmniejsze. UWAGA Tabele 3.8 i 3.9 dotyczą ram pomocniczych wykonanych z materiału o granicy plastyczności 360 N/mm 2. Modele Tabela 3.8. Żuraw montowany za kabiną (rama pomocnicza mocowana za pomocą wsporników) Wymiary ramy podwozia w osi żurawia (mm) Maksymalny moment statyczny żurawia M G max (knm) 0-20 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 Minimalny dopuszczalny wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) ramy pomocniczej 1 35C, 40C 182 x 70 x 4 21 36 57 89 E 45C, 50C 182 x 70 x 4 21 36 57 89 105 E 60C, 65C, 70C 184 x 69 x 5 19 21 46 57 89 105 E Modele Tabela 3.9. Żuraw montowany za kabiną (rama pomocnicza mocowana za pomocą płyt usztywniających) Wymiary ramy podwozia w osi żurawia (mm) Maksymalny moment statyczny żurawia M G max (knm) 0-20 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 Minimalny dopuszczalny wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) ramy pomocniczej 1 35C, 40C 182 x 70 x 4 19 21 31 57 E 45C, 50C 182 x 70 x 4 19 21 31 57 89 E 60C, 65C, 70C 184 x 70 x 5 19 19 21 46 57 89 E W miejscu montażu żurawia profil podłużnicy ramy pomocniczej należy zamknąć E = Podlega każdorazowo weryfikacji (wyślij dokumentację techniczną zawierająca obliczenia naprężeń i stateczności). 1) Jeżeli np. zabudowa wymaga ramy pomocniczej o większym wskaźniku wytrzymałości przekroju, wskaźnik ten obowiązuje również dla żurawia. Montaż żurawia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-30 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.8.2 Żurawie montowane na tylnym zwisie Zalecane jest zastosowanie ramy pomocniczej na całej długości podwozia dostępnej pod zabudowę do zabudowy, tak aby rama sięgała aż do kabiny. Wymagane wymiary podłużnic ramy pomocniczej przedstawiono w tabeli 3.10. W związku ze szczególnym rozkładem nacisków na osie, spowodowanym skupionym obciążeniem na tylnym zwisie, a także koniecznością zapewnienia odpowiedniej sztywności podwozia zarówno podczas jazdy, jak i w czasie pracy żurawia, rama pomocnicza musi zostać wzmocniona i usztywniona, zależnie od całkowitego momentu żurawia. W obszarze tylnego zawieszenia i tylnego zwisu na długości Lv, rys. 3.21 należy zastosować profile o przekroju skrzynkowym. Należy również pamiętać, że przekrój zamknięty musi przechodzić w przekrój otwarty stopniowo, w sposób pokazany na rys. 3.3. Na odcinku o przekroju skrzynkowym ramę pomocniczą należy zamocować do ramy podwozia za pomocą połączeń sztywnych (odpowiednią liczba płyt usztywniających oddalonych od siebie o nie więcej niż 400 mm). Przednią sekcję ramy pomocniczej należy zamocować za pomocą połączeń podatnych. W żadnym stanie obciążenia stosunek nacisku na przednią oś do nacisku na oś tykną nie może przekroczyć dopuszczalnej dla danego pojazdu wartości (patrz punkt 1.13). Ponieważ wymaga sztywność ramy pomocniczej zależy od różnych czynników (tj. udźwigu żurawia, wielkości ramy pomocniczej, masy pojazdu, długości tylnego zwisu), nie da się opisać wszystkich możliwych warunków. Dlatego firma zabudowująca musi przeprowadzić testy stateczności pojazdu. Jeżeli testy wykażą zbyt małą sztywność ramy pomocniczej, firma zabudowująca ma obowiązek zapewnić wymagane parametry metodami alternatywnymi. W celu zapewnienia dobrych właściwości jezdnych pojazdu i uniknięcia nadmiernych naprężeń, tylny zwis żurawia (wymiar Lv, patrz rys. 3.21), powinien być jak najkrótszy. Nie może przekraczać 40% rozstawu osi. UWAGA Tabela 3.10 dotyczy ram pomocniczych wykonanych z materiału o granicy plastyczności 360 N/mm 2. Tabela 3.10. Żuraw montowany na tylnym zwisie (rama pomocnicza mocowana za pomocą płyt usztywniających) Modele Wymiary ramy podwozia w osi żurawia (mm) Maksymalny moment statyczny żurawia M G max (knm) 0-20 20-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 Minimalny dopuszczalny wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) ramy pomocniczej 1) 35C, 40C 122 x 70 x 4 32 57 71 E 45C, 50C 122 x 70 x 4 32 57 71 110 E 60C, 65C, 70C 184 x 69 x 5 23 23 32 42 71 E Uwaga = Podlega każdorazowo weryfikacji (wyślij dokumentację techniczną zawierająca obliczenia naprężeń i stateczności). Montaż żurawia Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-31 Rysunek 3.21 1. Rama pomocnicza - 2. Płyty mocujące - 3. Wsporniki mocujące - 4. Płyty mocujące żurawia - 5. Podpory stabilizacyjne - 6. Obszar wzmocnienia ramy pomocniczej 3.8.3 Żurawie zdejmowane Montaż żurawia zdejmowanego na tylnym zwisie należy wykonać zgodnie ze wskazówkami przedstawionymi w poprzednim punkcie, pod warunkiem, że sposób mocowania żurawia do ramy pomocniczej nie powoduje wzrostu naprężeń w ramie pojazdu. Ponieważ w pojazd może być użytkowany zarówno z żurawiem, jak i bez żurawia, zalecamy oznaczenie na zabudowie środka ciężkości ładunku użytecznego, odpowiadającego każdemu z tych przypadków. Ponadto, jeżeli pojazd ma być przystosowany do holowania przyczepy, należy spełnić wszystkie przepisy dotyczące urządzenia sprzęgającego (zaczepu). Montaż żurawia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-32 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.9 Montaż windy załadowczej Wymiary podłużnic ramy pomocniczej wymagane przy montażu windy załadowczej można określić w następujący sposób: korzystając z tabeli 3.11, w przypadku pojazdów o standardowym tylnym zwisie i momentów zginających generowanych przez typowe windy załadowcze, zależnie od udźwigu. Przekroczenie udźwigów podanych w tabeli oznacza konieczność zastosowania podpór stabilizacyjnych, poprzez obliczenie momentów zginających, według rys. 3.22, w przypadku pojazdów o niestandardowej długości tylnego zwisu lub w przypadku zastosowania specjalnych typów wind załadowczych (np. np. aluminiowych). Zapewnie stateczności i bezpieczeństwa pojazdu jest obowiązkiem firmy zabudowującej lub producenta windy. Zawsze, a zwłaszcza w pojazdach z zabudową pozbawioną ramy pomocniczej (zabudowa furgonowa lub skrzyniowa z poprzecznicami mocowany bezpośrednio do ramy podwozia), windę załadowczą należy zamontować za pośrednictwem konstrukcji zapewniającej odpowiedni rozkład naprężeń w ramie podwozia. Ponadto, w celu zapewnienia właściwej sztywności i wytrzymałości, ramę pomocniczą, na odcinku od przedniego wspornika zawieszenia tylnego do końca tylnego zwisu należy połączyć z ramą podwozia za pomocą płyt usztywniających (oddalonych od siebie o nie więcej niż 400 mm). Jest to szczególnie ważne, jeżeli długość tylnego zwisu przekracza 1200 mm. Montaż windy załadowczej Rysunek 3.22 Linia środkowa osi pojedynczej lub zespolonej 91538 W TL = Masa własna windy załadowczej W L = Udźwig windy załadowczej Moment zginający działający na podwozie można obliczyć, korzystając z poniższego wzoru: M [Nm] = W L x A + W TL x B dla wind bez podpór stabilizacyjnych M [Nm] = W L x C + W TL x D for dla wind z podporami stabilizacyjnymi Montaż windy załadowczej Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-33 W każdym indywidualnym przypadku firma zabudowująca musi ocenić potrzebę zastosowania podpór stabilizacyjnych, nawet jeżeli, ze względu na kryterium naprężeń w ramie podwozia, ich użycie nie wydaje się konieczne. Dokonując tej oceny, oprócz udźwigu windy załadowczej, należy wziąć pod uwagę również czynniki, takie jak stateczność i przechyły pojazdu, wynikające z ugięcia zawieszenia podczas załadunku/rozładunku. Podpory stabilizacyjne, najlepiej hydrauliczne, należy zamocować do konstrukcji nośnej windy załadowczej. Zawsze podczas korzystania z windy podpory te muszą być wysuwane. Należy sprawdzić, czy stateczność pojazdu we wszystkich fazach działania windy załadowczej jest zgodna z obowiązującymi przepisami. W celu kompensacji ugięcia ramy podwozia podczas użytkowania windy, firma zabudowująca może zastosować w ramie pomocniczej podłużnice o wymiarach większych od wskazanych w tabeli 3.11. Wymagane wymiary przekroju podłużnic ramy pomocniczej, przedstawione w tabeli 3.11, dotyczą pojazdów ze standardowym tylnym zwisem. W przypadku pojazdów z dłuższym tylnym zwisem należy sprawdzić ewentualną konieczność zastosowania podłużnic o większym przekroju lub podpór stabilizacyjnych (patrz rys. 3.23). UWAGA Podczas montażu windy załadowczej należy również spełnić warunki dotyczące maksymalnego dopuszczalnego nacisku na oś tylną i minimalnego dopuszczalnego nacisku na oś przednią (patrz punkt 1.13). Jeżeli wymagania te nie mogą być spełnione, należy zmniejszyć długość tylnego zwisu podwozia. W przypadku montażu windy elektrohydraulicznej należy sprawdzić, czy pojemność akumulatorów i wydajność alternatora są wystarczające (patrz punkt 2.16). IVECO zaleca zamontowanie wyłącznika, za pomocą którego można odłączyć elektryczny obwód windy załadowczej. Firma zabudowująca jest odpowiedzialna za modyfikację lub montaż innej tylnej belki przeciwnajazdowej (patrz punkt 2.19), zapewnienie widoczności tylnych świateł, zachowanie wymaganego kąta zejścia, montaż zaczepu holowniczego i zapewnienie całkowitej zgodności z odpowiednimi przepisami krajowymi i dyrektywami WE. Modele Tabel 3.11. Montaż windy załadowczej w podwoziu samochodu ciężarowego Rozstaw osi (mm) 3 (300) 29L, 35S - E 35C, 40C 45C, 50C 35C, 40C 45C, 50C 5 (500) Udźwig windy załadowczej, kn (kg) 7,5 (750) 10 (1000) 12,5 (1250) 15 (1500) Minimalny wymagany wskaźnik wytrzymałości przekroju Wx (cm 3 ) podłużnicy ramy pomocniczej, zależnie od granicy plastyczności materiału (N/mm 2 ) 1) 360 360 360 360 360 360 3000 3450 16 21 26 + S 31 + S E 3750 4100 21 21 + S 26 + S 31 + S E 45C, 50C 4350 4750 26 26 + S 31 + S 36 + S E 60C, 65C, 70C 3450 3750 4350 4750 21 26 21 21 + S 26 + S 26 + S 26 + S 26 + S 1) Granica plastyczności materiału = 360 N/mm 2 Uwagi: E = Podlega każdorazowo weryfikacji (wyślij dokumentację techniczną zawierająca obliczenia naprężeń i stateczności). S = Konieczność zamontowania podpór stabilizacyjnych. 31 + S 36 + S W pojazdach z zabudową furgonową dopuszcza się montaż windy załadowczej o udźwigi do 3 kn (300 kg), pod warunkiem zastosowania miejscowych wzmocnień ramy podwozia. Montaż windy o większym udźwigu każdorazowo wymaga indywidualnej oceny. E E Montaż windy załadowczej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-34 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.10 Pojazdy ratownictwa drogowego W tym przypadku montaż zabudowy wymaga zastosowania specjalnej ramy pośredniej, zapewniającej właściwy rozkład obciążenia, oraz prawidłowego jej połączenia z podwoziem i wyposażeniem ratowniczym. Jeżeli uszkodzony pojazd ma być podnoszony i holowany, należy spełnić wymagania dotyczące dopuszczalnego uciągu i pionowego nacisku na zaczep holowniczy oraz stosunku nacisków na oś przednią i tylną. (Wymagania te są określane w indywidualnych zezwoleniach IVECO.) Firma zabudowująca musi umieścić na pojeździe odpowiednie tabliczki znamionowe / naklejki, określające warunki użytkowania danego pojazdu (uciąg, pionowy nacisk na zaczep holowniczy, prędkość maksymalna itp.). 3.11 Pojazdy komunalne, pożarnicze i specjalizowane Budowa pojazdów komunalnych, takich jak śmieciarki, zamiatarki lub polewaczki, zazwyczaj wymaga: wykonania ramy pomocniczej o dużej wytrzymałości w sekcji tylnej lub zastosowania połączeń sprężystych w sekcji przedniej, skrócenia tylnego zwisu podwozia. Jeżeli jest wymagany bardzo krótki tylny zwis, można uciąć ramę podwozia bezpośrednio za wspornikiem tylnego resoru (lub wspornikiem stabilizatora w pojeździe z zawieszeniem pneumatycznym), pod warunkiem nie naruszenia połączenia poprzecznicy ramy podwozia. zamontowania pionowego układu wydechowego za kabiną zastosowania tylnego zawieszenia o większej sztywności lub wyposażonego w resory asymetryczne, zmiany lokalizacji tylnych lamp. Nie wolno wykorzystywać czujnika biegu wstecznego montowanego na skrzyniach biegów IVECO (przeznaczonego do sygnalizacji włączenia biegu wstecznego) do sterowanie funkcjami, które wymagają wysokiej niezawodności i bezpieczeństwa (np. wyłączenie silnika podczas jazdy na biegu wstecznym w śmieciarkach, gdy operatorzy przebywają na tylnych podestach). Pojazdy ratownictwa drogowego Pojazdy ratownictwa drogowego Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-35 3.12 Montaż przedniego pługa do odśnieżania Montaż pługa do odśnieżania z przodu pojazdu wymaga zastosowania specjalnej konstrukcji nośnej i spełnienia warunków dotyczących jej mocowania do podwozia, przedstawionych w punkcie 2.3. Ponadto, należy spełnić wszystkie przepisy i wymagania dotyczące stosowania tego typu urządzeń. Nie może zostać ograniczona funkcjonalność i możliwość korzystania z oryginalnego wyposażenia pojazdu, zamontowanego z przodu (np. uchwytu do holowania). W przeciwnym razie firma zabudowująca ma obowiązek zamontowania odpowiedników danego wyposażenia, zgodnie z odpowiednimi przepisami i wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa. W większości modeli pojazdów IVECO istnieje możliwość warunkowego zwiększenia dopuszczalnego nacisku na przednią oś, za zgodą IVECO, pod warunkiem, że pojazdy są wykorzystywane do odśnieżania i poruszają się z umiarkowanymi prędkościami. Firma zabudowująca ma obowiązek zagwarantować i udokumentować zgodność dopuszczalnych nacisków z warunkami udzielonego zezwolenia. 3.13 Montaż wciągarki Wciągarkę można zamontować w jednym z następujących miejsc: z przodu pojazdu (na przednim końcu ramy podwozia), na ramie podwozia, za kabiną, pomiędzy podłużnicami ramy podwozia, pośrodku lub bliżej jednej ze stron pojazdu, z tyłu pojazdu (na tylnym końcu ramy). Zamontowana wciągarka nie może kolidować i zakłócać działania żadnego z podzespołów lub układów pojazdu. Montażu należy dokonać z uwzględnieniem maksymalnych dopuszczalnych nacisków na osie i zgodnie z zaleceniami producenta wciągarki. Sposób zamocowania wciągarki wraz z napędem musi spełniać warunki określone w punkcie 2.3. Zastosowanie wzmocnień nie może ograniczać się jedynie do miejsca montażu wciągarki (patrz punkt 2.17). Należy również uwzględnić prowadzenie liny, a zwłaszcza jej prowadnice boczne, niezbędne podczas wciągania ukośnie względem osi pojazdu. W przypadku montażu wciągarki za kabiną kierowcy należy opracować odpowiednią ramę pomocniczą (poprzeczki i żebra usztywniające), dostosowaną do siły uciągu wciągarki. Zalecamy wybór wciągarki hydraulicznej, która może być napędzana przez pompę hydrauliczną wykorzystywaną do napędu również innych urządzeń w pojeździe (np. wywrotka, żuraw, itp.). W przypadku montażu wciągarki mechanicznej, napędzający ja wał musi spełniać warunki określone w punktach 4.1 i 4.2. Montując wciągarkę z napędem ślimakowym, podczas wyboru przystawki odbioru mocy należy wziąć pod uwagę małą sprawność tego typu napędu. Ze względu na ograniczoną pojemność akumulatorów i wydajność alternatora, wciągarki elektryczne powinny być stosowane tylko w przypadkach niewielkiego zapotrzebowania mocy i pracy krótkookresowej.! Należy przestrzegać wszystkich zasad bezpieczeństwa, wynikających zarówno z przepisów krajowych, jak i dyrektyw WE. Montaż przedniego pługa do odśnieżania Montaż przedniego pługa do odśnieżania Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-36 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY 3.14 Zabudowy specjalne Podczas montażu zabudów specjalnych (kilka przykładów przedstawiono poniżej) należy przestrzegać ogólnych wytycznych przedstawionych w poprzednich punktach. Jak juz wspomniano w punkcie 1.8, pojazdy wyprodukowane IVECO spełniają aktualnie obowiązujące wymagania i przepisy. Firma zabudowująca musi zapewnić zgodność z tymi wymaganiami w zakresie dotyczącym dokonanych modyfikacji, szczególnie w przypadku zabudów do przewozu osób. 3.14.1 Podwozia bez kabiny Pojazdy te zostały specjalnie przygotowane do montażu zabudów specjalistycznych, takich jak np. przewoźne sklepy, pojazdy kempingowe itp. Należy przestrzegać wytycznych i zaleceń określonych w dokumentacji technicznej (rysunek podwozia) dostarczonej przez IVECO. 3.14.2 Pojazdy kempingowe Należy przestrzegać ograniczeń wynikających z dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i dopuszczalnych nacisków na osie. Użyteczna ładowność pojazdu musi być wystarczająca dla przewozu nominalnej liczby osób wraz z niezbędnym wyposażeniem, np. takim jak: bagaż, namiot, sprzęt sportowy, zapas wody w zbiorniku, toaleta, żywność, butle z gazem itp. Zabudowę należy wyposażyć w odpowiedniej wielkości luki ładunkowe oraz opracować odpowiednie instrukcje dotyczące prawidłowego rozmieszczenia ładunku. W odniesieniu do czynności dotyczących tylnego zwisu, postępuj według wskazówek przedstawionych w punkcie 2.5. Szczególnie starannie należy zaprojektować schowek na butle z gazem. Schowek ten musi spełniać wszystkie obowiązujące przepisy dotyczące bezpieczeństwa. Zabudowy specjalne Zabudowy specjalne Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY MONTAŻ ZABUDÓW 3-37 3.14.3 Montaż podnośnika koszowego Wyboru podnośnika koszowego dokonuje się w oparciu o parametry techniczne pojazdu. Podnośnik koszowy wraz z obciążeniem nie może powodować przekroczenia dopuszczalnych nacisków. Montaż podnośnika koszowego wymaga spełnienia odpowiednich norm krajowych (np. CUNA, DIN) i międzynarodowych (np. ISO, CEN), obowiązujących dla danego typu pojazdu. Podczas użytkowania podnośnika koszowego należy korzystać z podpór stabilizacyjnych. Podnośnik koszowy wymaga zastosowania odpowiedniej ramy pomocniczej. Ramę pomocniczą należy wykonać zgodnie z ogólnymi wytycznymi (patrz punkt 3.3). Przy ustalaniu przekroju podłużnic ramy pomocniczej należy korzystać z tabel 3.2 i 3.3. Firma zabudowująca musi także: starannie wykonać ramę pomocniczą, unikając skokowych zmian przekroju profili, przeciwdziałając koncentracji naprężeń i ograniczając do minimum przedni zwis (patrz ilustracja), Rysunek 3.23 PIERWSZY PUNKT MOCOWANIA RAMY POMOCNICZEJ 140845 zmodyfikować układ hydrauliczny poprzez zastosowanie modulatorów przepływu, w celu ograniczenia szybkości podnoszenie/opuszczania, ograniczyć do minimum wysokość, ma jaką są unoszone koła przednie nad podłoże w pozycji, w której rama pojazdu jest wypoziomowana. Przypadki szczególne podlegają każdorazowej weryfikacji. Należy wystąpić o indywidualne zezwolenie IVECO.! W każdym indywidualnym przypadku firma zabudowująca ma obowiązek sprawdzenia stateczności pojazdu i podjęcia wszelkich niezbędnych działań, w celu zapewnienia prawidłowego działania urządzenia. Obowiązkiem zarówno producenta podnośnika, jak i firmy zabudowującej jest określenie typu i liczby wymaganych podpór stabilizacyjnych oraz wykonanie ramy pomocniczej dostosowanej do maksymalnego całkowitego momentu statycznego podnośnika. Zabudowy specjalne Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

3-38 MONTAŻ ZABUDÓW DAILY Podnośniki koszowe na pojazdach 29L 35S Pojazdy 29L-35S (pojazdy z ogumieniem pojedynczym) można wykorzystać do montażu podnośnika koszowego, pod warunkiem zamocowania do ramy specjalnych profili wzmacniających (dostępnych jako oryginalne części IVECO symbol CCM N 14205). Rysunek 3.24 PRZEKRÓJ RAMY W MIEJSCU MONTAŻU PROFILU WZMACNIAJĄCEGO WSPORNIK KABINY PIERWSZY PUNKT MOCOWANIA RAMY POMOCNICZEJ 145179 Profile wzmacniające muszą mieć grubość co najmniej 4 mm oraz muszą być długie na tyle, by obejmowały odcinek ramy podwozia rozpoczynający się przed wspornikiem kabiny, a kończący się za pierwszym punktem mocowania ramy pomocniczej (patrz rys. 3.24). Całkowita długość profilu musi być nie mniejsza niż 1050 mm. Profile wzmacniające mocuje się do półek podłużnic ramy za pomocą nitów oddalonych od siebie o nie więcej niż 110 mm. Profile muszą być wykonane ze stali o dużej wytrzymałości. Zabudowy specjalne Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-1 ROZDZIAŁ 4 Przystawki odbioru mocy Strona 4.1 Informacje ogólne 4-3 4.2 Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów 4-5 4.3 Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzynki rozdzielczej 4-8 4.4 Przystawka odbioru mocy napędzana od wału napędowego 4-8 4.5 Przystawka odbioru mocy napędzana od silnika 4-9 4.5.1 Pobór mocy z wału korbowego silnika 4-9 4.6 Sterowanie przystawką odbioru mocy 4-10 4.6.1 Informacje ogólne 4-10 4.6.2 Tryb PTO 4-12 4.6.2.1 Manualna skrzynia biegów 4-12 4.6.2.2 Automatyczna skrzynia biegów 4-13 4.6.2.3 Sterowanie prędkością obrotową silnika podczas korzystania z przystawki odbioru mocy 4-14 Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-2 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-3 4.1 Informacje ogólne Pobór mocy niezbędnej do napędu urządzeń dodatkowych umożliwiają różne rodzaje przystawek odbioru mocy (PTO). Zależnie od zastosowanie i wymaganej wydajności, można użyć przystawki odbioru mocy: napędzanej od skrzyni biegów, napędzanej od wału napędowego napędzanej od wału korbowego silnika. Opisy cech i parametrów poszczególnych przystawek znajdują się następnych punktach niniejszego podręcznika i w odpowiedniej dokumentacji technicznej, dostępnej na życzenie. Przy określaniu mocy potrzebnej do napędu danego urządzenia, szczególnie w przypadku dużego zapotrzebowania mocy, należy uwzględnić sprawność napędu, czyli straty mocy (5 do 10% dla napędu mechanicznego, za pomocą pasków lub kół zębatych, i więcej dla napędu hydraulicznego). Przełożenie przystawki należy dobrać w taki sposób, by pobór mocy odbywał się w zakresie roboczej prędkości obrotowej silnika. Z uwagi na nierównomierność biegu i drgania, należy unikać niskich prędkości obrotowych (poniżej 1000 obr/min). Zależność pobieranej mocy od prędkości obrotowej przystawki przy danej wartości pobieranego momentu obrotowego można wyznaczyć za pomocą poniższych wzorów: M n i P(KM) = 7023 M n i P(kW) = 9550 P = Moc pobierana M = Maksymalny pobierany moment obrotowy, dostępny dla danej przystawki (Nm) n = prędkość obrotowa przystawki (obr/min) i = przełożenie przystawki = stosunek prędkości obrotowych przystawki i silnika Informacje ogólne Rodzaj pracy Rozróżnia się pracę chwilową i ciągłą. Praca chwilowa to taka, w której okresy użytkowania przystawki nie przekraczają 30 minut. Podczas pracy ciągłej okresy użytkowania przystawki są dłuższe. W przypadku korzystania z przystawki podczas postoju pojazdu konieczna może być redukcja parametrów znamionowych ze względu na warunki użytkowania (np. chłodzenie silnika, skrzyni biegów, itp.). Ponadto, parametry znamionowe przystawek odbioru mocy dotyczą zastosowań, w których nie występują duże wahania momentu obrotowego, zarówno w odniesieniu do wartości, jak i częstotliwości zmian. Aby uniknąć przeciążenia przystawki, w niektórych przypadkach (np. pompy hydrauliczne, kompresory), należy stosować elementy zabezpieczające, np. sprzęgła lub zawory bezpieczeństwa. Informacje ogólne Informacje ogólne Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-4 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY Wały napędowe przystawek odbioru mocy Podczas projektowania napędu za pomocą wału należy starannie przeanalizować wpływ sił powodowanych kinematyką wału (np. kątami załamania, prędkością obrotową) oraz sił dynamicznych na napędzane urządzenie. Należy przestrzegać instrukcji producenta wału. Oznacza to, że: wymiary wału powinny być dostosowane do maksymalnych mocy i momentów obrotowych, jakie mogą wystąpić podczas poboru mocy, w celu zapewnienia równobieżności wału napędowego, kąty załamania w skrajnych przegubach wału muszą być jednakowe (patrz rys. 4.1) i nie przekraczać 7º, preferowany jest montaż typu Z, ponieważ zapewnia mniejsze obciążenia łożysk przystawki odbioru mocy i napędzanego urządzenia. Jeżeli istnieje konieczność innego wzajemnego ustawienie wałów w przestrzeni (kąt φ, rys. 4.2), należy pamiętać, że równobieżność kompletnego wały można osiągnąć tylko wtedy gdy wał środkowy wyposażony w widełki ustawione pod tym samym kątem φ oraz skrajne kąty załamania χ 1 i χ 2 są sobie równie. W przypadku wałów składających się kilku części obowiązują wytyczne przedstawione w punkcie 2.8.2. Rysunek 4.1 0 0 Montaż typu Z 0 0 Montaż typu W 91522 Rysunek 4.2 Informacje ogólne Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-5 4.2 Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów Moc może być odbierana z wałka pośredniego skrzyni biegów, za pośrednictwem przystawki z kołnierzem napędowym lub złączem wielowypustowym, zamontowanej z lewej strony skrzyni biegów. Wymagania techniczne można znaleźć w dostępnej na życzenie dokumentacji dotyczącej danej skrzyni biegów. W tabeli 4.1. przedstawiono maksymalne momenty obrotowe i przełożenia poszczególnych typów przystawek odbioru mocy. Warunki, dla jakich obowiązują podane wartości zawiera tabela. Ewentualne przyjęcie wyższych wartości dla pracy chwilowej wymaga każdorazowego uzgodnienia, zależenie od zastosowania. Sprawdź, czy w danym pojeździe istnieje możliwość zamontowania przystawki odpowiedniej wielkości. Z przystawki odbioru mocy napędzanej od skrzyni biegów można korzystać tylko podczas postoju pojazdu. Aby uniknąć przeciążenia synchronizatorów, włączanie i wyłączanie przystawki może odbywać się tylko po wyłączeniu sprzęgła (wciśnięciu pedału sprzęgła). W szczególnych przypadkach, gdy pojazd porusza się włączoną przystawką, nie wolno zmieniać biegów. W skrzyniach biegów wyposażonych w przekładnię hydrokinetyczną (skrzynie hydromechaniczne) na ogół stosuje się przystawki takie same, jak w konwencjonalnych (mechanicznych) skrzyniach biegów. Jednak należy pamiętać, że jeżeli prędkość obrotowa silnika spadnie poniżej 60% jego prędkości maksymalnej, następuje odblokowanie przekładni hydrokinetycznej (tzw. stan napędu hydrokinetycznego), co powoduje, wahania obrotów przystawki, zależenie od strat mocy w przekładni, mimo że prędkość obrotowa silnika pozostaje stała. Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów Rysunek 4.3 1. Pokrywa gniazda przystawki odbioru mocy 116948 UWAGA Po zamontowaniu przystawki odbioru mocy napełnij skrzynię biegów olejem i sprawdź poziom oleju. Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-6 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY Dane techniczne przystawek odbioru mocy napędzanych od skrzyni biegów Po zamontowaniu przystawki odbioru mocy (poza fabryką) należy przeprogramować kastę sterującą skrzyni biegów i kasetę Body Computer (BC). Konieczna jest ingerencja w układ elektryczny i pneumatyczny pojazdu. Przed zamontowaniem przystawki odbioru mocy uważnie przeczytaj punkt 4.6 Sterowanie przystawką odbioru mocy. Przeprogramowanie kaset sterujących należy wykonać zgodnie ze wskazówkami zamieszczonymi w dokumentacji IVECO, za pomocą specjalnego przyrządu diagnostycznego (dostępnego w autoryzowanych stacjach obsługi IVECO), wprowadzając informacje dotyczące danej przystawki. Skrzynia biegów Symbol opcji PTO Typ PTO Pozycja montażowa Wyprowadzenie napędu Tabela 4.1 Kierunek obrotów (1) Złącze Maks. moment obr. Cmax (Nm) (2) Przełożenie PTO 5S300 06364 20Z1 Boczna Tylne Prawy Pompa 120 1,00 6S400 6AS400 06365 23Z2 Boczna Tylne Prawy Pompa 180 1,04 (1) Patrząc z przodu (2) Maksymalny moment obrotowy, jaki można pobrać z przystawki przy prędkości obrotowej silnika 1500 obr/min. Przy wyższych prędkościach obrotowych należy proporcjonalnie zredukować wartość pobieranego momentu obrotowego. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia gwarancji na skrzynię biegów, jeżeli zostanie uwodnione, iż powodem jej wadliwego działania jest zamontowana przez firmę zabudowującą przystawka odbioru mocy innego typu niż wskazany w tabeli 4.1. UWAGA Z powodu braku możliwości sterowania sprzęgłem przez kierowcę, w pojazdach ze zautomatyzowaną skrzynią biegów (6AS400) nie można stosować przystawek innych niż przystawki odbioru mocy IVECO. Rysunek 4.4 Kierunek obrotów PRZYSTAWKA ODBIORU MOCY 20Z1 102472 Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-7 Bezpośredni napęd pomp W przypadku montażu pompy hydraulicznej (np. układu wywrotu lub żurawia) napędzanej bezpośrednio (tzn. bez użycia wału) od przystawki odbioru mocy, oprócz sprawdzenia, czy pompa danej wielkości może być zamontowana w pojeździe, należy również sprawdzić, czy naprężenia wywoływane przez statyczne i dynamiczne momenty sił, pochodzące od ciężaru pompy i przystawki, nie przekraczają wytrzymałości obudowy skrzyni biegów. Jeżeli skrzynia biegów tworzy z silnikiem jednolity zespół, należy również przeanalizować wpływ dodatkowych mas na moment bezwładności mas wirujących, w celu uniknięcia rezonansu w zakresie roboczych prędkości obrotowych silnika.! Informacje dotyczące maksymalnych wartości pobieranych momentów obrotowych zawiera tabela 4.1. Podczas długotrwałego użytkowania przystawki temperatura oleju w skrzyni biegów nie może przekroczyć 110 C. Temperatura cieczy chłodzącej nie może przekroczyć 100 C. Nie wszystkie typy przystawek odbioru mocy dostępne na rynku nadają się do pracy ciągłej. Należy przestrzegać wymagań technicznych (długość okresów pracy i przerw itp.) określonych dla konkretnej przystawki. Przystawki są wyposażone w znormalizowane złącze z 4-otworowym kołnierzem UNI do bezpośredniego mocowania pompy. Napęd pompy odbywa się za pośrednictwem wałka wielowypustowego 21 ISO 14 (rys. 4.4). Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzyni biegów Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-8 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY 4.3 Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzynki rozdzielczej UWAGA Nie dotyczy pojazdów Daily 4x2 Euro 4. 4.4 Przystawka odbioru mocy napędzana od wału napędowego Zezwolenie na montaż przystawki odbioru mocy napędzanej od wału napędowego, za skrzynią biegów, jest wystawiane po przeanalizowaniu pełnej dokumentacji dostarczonej do IVECO przez firmę zabudowującą. Maksymalna moc i moment obrotowy pobierane z przystawki będą określane w każdym przypadku indywidualnie, zależnie od zastosowania przystawki. Zalecenia ogólne: z przystawki odbioru mocy można korzystać tylko podczas postoju pojazdu, prędkość obrotowa przystawki zależy od wybranego biegu, przystawkę należy zamontować bezpośrednio za skrzynią biegów. W pojazdach wyposażonych w kilkuczęściowy wał napędowy przystawkę można również zamontować na elastycznym wsporniku pomiędzy pierwszym a drugim odcinkiem wału (przestrzegaj wytycznych przedstawionych w punkcie 2.8.9), należy utrzymać kąty pochylenia wału (osi układu napędowego) w płaszczyznach poziomej i pionowej jak najbliższe pierwotnym wartościom, wzrost masy i sztywności wału napędowego (spowodowany zamontowaniem dodatkowych elementów) nie może powodować niewyrównoważenia lub nietypowych drgań ani uszkodzeń układu napędowego (od silnika do mostu napędowego) w czasie jazdy lub postoju z pracującym silnikiem. przystawkę odbioru mocy należy zamocować do ramy podwozia za pośrednictwem odrębnego zawieszenia.! Ponieważ wał napędowy ma istotny wpływ na bezpieczeństwo pojazdu, jego modyfikacje mogą być wykonywane wyłącznie przez specjalistyczne firmy, upoważnione przez dostawcę wału.! Dokonanie jakichkolwiek modyfikacji wału napędowego bez zezwolenia IVECO spowoduje natychmiastową utratę gwarancji na pojazd. Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzynki rozdzielczej Przystawka odbioru mocy napędzana od skrzynki rozdzielczej Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-9 4.5 Przystawka odbioru mocy napędzana od silnika Przystawki tego typu stosuje się przede wszystkim do napędu urządzeń pracujących w trybie ciągłym (ciągły pobór mocy). 4.5.1 Pobór mocy z wału korbowego silnika Moc potrzebną do napędu urządzeń o niewielkim zapotrzebowaniu na moment obrotowy (np. sprężarka układu klimatyzacji) można pobierać z wału korbowego silnika, za pośrednictwem przekładni pasowej. Dane przedstawione w tabeli dotyczą poboru mocy za pośrednictwem specjalnego koła pasowego. Przykład budowy takiego koła pokazano na rys. 4.5. Tabela 4.2. Przystawka odbioru mocy napędzana od wału korbowego silnika Silnik Kod silnika (1) nmax (obr/min) (2) Maks. prędk. obr. bez obciążenia (obr/min) Parametry znamionowe przystawki Maks. pobierany Maks. masowy mom. mom. obr. (Nm) bezwładności (kgm2) Maks. mom. zginający (Nm) (3) Silniki F1A.10 F1AE0481F*A 3900 4500 35 0,005 42.10 F1 AE0481F*B 3900 4500 35 0,005 42.11 F1A0481U*A 3900 4500 35 0,005 42.11 F1A0481U*B 3900 4500 35 0,005 42.12 F1AE0481G*A 3900 4500 35 0,005 42.12 F1AE0481G*B 3900 4500 35 0,005 42.13 F1A0481V*A 3600 4500 35 0,005 42.13 F1A0481V*B 3600 4500 35 0,005 42.14 F1AE0481H*A 3900 4500 35 0,005 42.14 F1AE0481H*B 3900 4500 35 0,005 42 Silniki F1C.14 F1 CE3481L*C 3500 4200 35 0,005 42.15 F1CE0481F*A 3900 4500 35 0,005 42.15 F1 CE0481F*B 3900 4500 35 0,005 42.18 F1CE0481H*A 3900 4600 35 0,005 42.18 F1CE0481H*B 3500 4200 35 0,005 42.18 F1CE3481C*C 3500 4200 35 0,005 42 (1) Sprawdź kod silnika na tabliczce znamionowej silnika (2) Prędkość obrotowa mocy maksymalnej (3) Względem przedniej ścianki bloku silnika Rysunek 4.5 PRZEDNIA ŚCIANKA BLOKU SILNIKA Przystawka odbioru mocy napędzana od silnika Silnik F1A - F1C Przystawka odbioru mocy napędzana od silnika Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-10 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY 4.6 Sterowanie przystawką odbioru mocy 4.6.1 Informacje ogólne Pojazd może być wyposażony w następujące opcje fabryczne: a) tylko przystawka odbioru mocy (opcja 6364/6365), b) przystawka odbioru mocy (opcja 6364/6365) i moduł funkcji dodatkowych (opcja 8657), c) tylko moduł funkcji dodatkowych (opcja 8657), gdzie moduł funkcji dodatkowych (Expansion Module) oznacza elektroniczny interfejs umożliwiający implementację różnych funkcji dodatkowych (dodatkowe światła, alarmy, nieoryginalne przystawki odbioru mocy itp.). Aby uzyskać informacje o danych technicznych i procedurach, patrz wytyczne szczegółowe, wydanie 12/2008. W przypadku (a), obejmującym jedynie przystawkę odbioru mocy, na desce rozdzielczej jest zamontowany panel sterujący przystawki (rys. 4.6, str. 4-11), który zawiera: sekcję PTO (PRZYSTAWKA ODBIORU MOCY), zawierającą przycisk (1), służący do włączania i wyłączania przystawki odbioru mocy, oraz lampkę kontrolną (2), sygnalizująca stan przystawki, sekcję VALVE (ZAWÓR), służącą do sterowania układem wywrotu (o ile występuje) za pośrednictwem rozdzielacza hydraulicznego. W pojazdach nie wyposażonych w układ wywrotu sekcja VALVE (ZAWÓR) jest nieaktywna. Instrukcje dotyczące sterowania układem wywrotu znajdują się na str. 4-11. W przypadku (b), oprócz panelu sterującego przystawki, w środkowej sekcji deski rozdzielczej znajduje się przycisk sterujący modułem funkcji dodatkowych (poz. 6, rys. 4.6, str. 4-11). W przypadku (c) firma zabudowująca ma pełna swobodę wyboru miejsca montażu elementów sterujących przystawki odbioru mocy. Sterowanie przystawką odbioru mocy Sterowanie przystawką odbioru mocy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-11 Rysunek 4.6 PANEL STERUJĄCY PRZYSTAWKI WŁĄCZNIK MODUŁU FUNKCJI DODATKOWYCH 147477 Sterowanie układem wywrotu (o ile występuje) Przycisk (3) uruchamia podnoszenie skrzyni ładunkowej: działanie symultaniczne funkcja pozostaje aktywna do czasu zwolnienia przycisku. Podnoszenie skrzyni ładunkowej sygnalizuje dioda LED (5) (światło ciągłe). Przycisk (4) uruchamia opuszczanie skrzyni ładunkowej: działanie symultaniczne funkcja pozostaje aktywna do czasu zwolnienia przycisku. Aby uzyskać informacje o ewentualnych dodatkowych funkcjach i zabezpieczeniach, patrz podręcznik producenta układu. Sterowanie przystawką odbioru mocy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-12 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY 4.6.2 Tryb PTO 4.6.2.1 Manualna skrzynia biegów Włączanie przystawki odbioru mocy Czynność ta przygotowuje urządzenie zamontowane w pojeździe do pracy. W celu uniknięcia błędów, kierowca na bieżąco otrzymuje wskazówki. a) Jeżeli urządzenie napędzane przez przystawkę jest używane podczas postoju pojazdu (praca podczas postoju): zatrzymaj pojazd i uruchom hamulec postojowy, wciśnij pedał sprzęgła, przełącz skrzynię biegów w położenie neutralne (wyłącz bieg), utrzymując wciśnięty pedał sprzęgła, naciśnij i zwolnij przycisk (1) na panelu sterującym przystawki (patrz rys. 4.6, str. 4-11). Lampka kontrolna przystawki (2) zacznie błyskać z niską częstotliwością, a następnie, po udanym włączeniu przystawki, zapali się na stałe, zwolnij hamulec postojowy i powoli zwolnij pedał sprzęgła. b) Jeżeli urządzenie napędzane przez przystawkę jest używane podczas jazdy (praca podczas jazdy), obowiązuje identyczna procedura postępowania, z jednym wyjątkiem: nie ma potrzeby włączania określonego biegu (pierwszy, wsteczny lub położenie neutralne) przed powolnym zwolnieniem pedału sprzęgła. Dostosuj prędkość obrotową silnika: patrz punkt 4.6.2.3. Wyłączanie przystawki odbioru mocy Niezależnie od typu zamontowanej przystawki: zatrzymaj (wyłącz) napędzane urządzenie, wciśnij pedał sprzęgła, naciśnij przycisk (1): po wyłączeniu przystawki lampka kontrolna (2) zgaśnie, zwolnij pedał sprzęgła.! Ze względów bezpieczeństwa, po włączeniu przystawki odbioru mocy: zmiany biegów (obejmujące automatyczne wyłączenie) są niemożliwe prędkość jazdy nie może przekroczyć 15 km/h. Przystawkę odbioru mocy należy wyłączać, gdy nie jest ona obciążona (nie przekazuje momentu obrotowego do napędzanego urządzenia). UWAGA Planując późniejszy montaż przystawki, należy zamówić pojazd wyposażony w opcję Cruise Control (tempomat). UWAGA Po zamontowaniu przystawki w już wyprodukowanym pojeździe należy zgłosić się do stacji obsługi IVECO, w celu aktualizacji oprogramowania kasety sterującej silnika. Sterowanie przystawką odbioru mocy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY 4-13 4.6.2.2 Automatyczna skrzynia biegów Dla zautomatyzowanej skrzyni biegów (6AS400) są przeznaczone specjalne wersje przystawek odbioru mocy, ponieważ to układ sterujący musi, ze względów bezpieczeństwa, rozpoznawać stan przystawki. Włączanie przystawki odbioru mocy Czynność ta przygotowuje urządzenie zamontowane w pojeździe do pracy. W celu uniknięcia błędów, kierowca na bieżąco otrzymuje wskazówki. a) Jeżeli urządzenie napędzane przez przystawkę jest używane podczas postoju pojazdu (praca podczas postoju): zatrzymaj pojazd i uruchom hamulec postojowy, przełącz skrzynię biegów w położenie neutralne, naciśnij i zwolnij przycisk (1) na panelu sterującym przystawki (patrz rys. 4.6, str. 4-11). Lampka kontrolna przystawki (2) zacznie błyskać z niską częstotliwością, a następnie, po udanym włączeniu przystawki, zapali się na stałe. b) Jeżeli urządzenie napędzane przez przystawkę jest używane podczas jazdy (praca podczas jazdy), należy dodatkowo włączyć odpowiedni bieg (pierwszy, wsteczny lub położenie neutralne). W obydwu sytuacjach, jeżeli skrzynia biegów znajduje się w położeniu neutralny, a przystawka jest włączona, kaseta sterująca włącza sprzęgło po osiągnięciu przez silnik prędkości obrotowej 1100 obr/min. Pobór mocy jest również możliwy na biegu pierwszym lub wstecznym. W takim przypadku kaseta sterująca skrzyni biegów włącza sprzęgło przy prędkości około 900 obr/min. Dostosuj prędkość obrotową silnika: patrz punkt 4.6.2.3. Wyłączanie przystawki odbioru mocy Niezależnie od typu zamontowanej przystawki: zatrzymaj (wyłącz) napędzane urządzenie, naciśnij przycisk (1): po wyłączeniu przystawki lampka kontrolna (2) zgaśnie.! Ze względów bezpieczeństwa, po włączeniu przystawki odbioru mocy: zmiany biegów (obejmujące automatyczne wyłączenie) są niemożliwe prędkość jazdy nie może przekroczyć 15 km/h. Przystawkę odbioru mocy należy wyłączać, gdy nie jest ona obciążona (nie przekazuje momentu obrotowego do napędzanego urządzenia). UWAGA Planując późniejszy montaż przystawki, należy zamówić pojazd wyposażony w opcję Cruise Control (tempomat). UWAGA Po zamontowaniu przystawki w już wyprodukowanym pojeździe należy zgłosić się do stacji obsługi IVECO, w celu aktualizacji oprogramowania kasety sterującej silnika. Sterowanie przystawką odbioru mocy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

4-14 PRZYSTAWKI ODBIORU MOCY DAILY 4.6.2.3 Sterowanie prędkością obrotową silnika podczas korzystania z przystawki odbioru mocy Elektroniczna kaseta sterująca silnika może być wzbogacona o funkcję izochronicznej (równoczesnej) regulacji prędkości obrotowej silnika i przystawki odbioru mocy. Dzięki temu można sterować obydwiema tymi prędkościami bezpośrednio za pomocą dźwigni sterującej tempomatu (rys. 4.7). Rysunek 4.7 139390 Ponadto, kaseta sterująca ma możliwość odczytu ustawionej prędkości i jej utrzymywania lub korekcji, zależnie od obciążenia przystawki. UWAGA Regulacja prędkości obrotowej jest możliwa tylko podczas postoju pojazdu, gdy skrzynia biegów znajduje się w położeniu neutralnym, jest uruchomiony hamulec postojowy i nie jest wciśnięty pedał hamulca zasadniczego. Po przekręceniu włącznika (rys. 4.7) do pozycji ON za pomocą przycisków + i - można odpowiednio: zwiększać i zmniejszać prędkość obrotową, na dwa sposoby: c) z krokiem co 50 obr/min, jeżeli przycisk zostanie wciśnięty na dłużej niż 0,5 sekundy, lecz nie dłużej niż 2 sekundy, d) z krokiem co 400 obr/min, jeżeli przycisk zostanie wciśnięty na dłużej niż 2 sekundy. Niezależnie od stanu przełącznika wielofunkcyjnego przystawki, aktualnie wybraną prędkość obrotową można (przy włączonej przystawce) zapisać w pamięci (zaprogramować), przyciskając przycisk RES (Resume) na dłużej niż 5 sekund. Funkcja ta jest domyślnie aktywna dla pozycji 0 (przełącznik wielofunkcyjny nie podłączony) i jeżeli ma być wykorzystywana wraz innymi modelami przystawek (pozycje 1, 2 o 3 przełącznika wielofunkcyjnego) wymaga właściwej aktywacji przez autoryzowaną stację obsługi IVECO. UWAGA Jeżeli włączony jest tempomat (pozycja ON), istniej możliwość powrotu bezpośrednio do prędkości obrotowej biegu jałowego (anulowanie nastawy prędkości). W tym celu należy obrócić pokrętło (rys. 4.7) do pozycji OFF (wyłączony) albo nacisnąć pedał hamulca lub sprzęgła (o ile występuje). Sterowanie przystawką odbioru mocy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-1 ROZDZIAŁ 5 Instrukcje specjalne dotyczące układu elektrycznego Strona 5.1 Układ elektroniczny 5-3 5.2 Złącza elektryczne zabudowy 5-4 5.2.1 Złącze w kabinie 5-4 5.2.2 20-pinowe złącze elektryczne zabudowy (61071) 5-5 5.2.3 12-pinowe złącze elektryczne zabudowy (72068) 5-8 5.2.4 Układ antywłamaniowy Daily 5-15 5.3 Elektroniczne kasety sterujące 5-17 5.3.1 Środki ostrożności dotyczące kaset sterujących 5-17 5.3.2 Zmiana lokalizacji kaset sterujących 5-19 5.3.3 Odłączanie kaset sterujących 5-19 Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-2 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-3 5.1 Układ elektroniczny Na poniższym rysunku przedstawiono rozmieszczenie elektronicznych kaset sterujących i złączy w pojeździe.! Nie wolno podłączać żadnych urządzeń lub obwodów elektrycznych bezpośrednio do wyszczególnionych poniżej kaset sterujących. W tym celu należy wykorzystać złącza elektryczne opisane w następnych punktach. Rysunek 5.1 140856 A. Zestaw wskaźników -B. Stacyjka - C. Zespół przełączników na kolumnie kierownicy -D. Tablica bezpiecznikowoprzekaźnikowa "CPL" - E. Kaseta Body Computer - F. Akumulator - G. Skrzynka przyłączeniowa bieguna dodatniego (+30) "CBA" - H. Rozrusznik - I. Tablica bezpiecznikowo-przekaźnikowa "OPT" - L. Alternator - M. Tablica bezpiecznikowoprzekaźnikowa w przedziale silnikowym "CVM" -N. Kaseta sterująca drzwi "CGP". Układ elektroniczny Układ elektroniczny Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-4 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY 5.2 Złącza elektryczne zabudowy Żeby móc wykorzystać złącza elektryczne zabudowy, musisz zamówić zestaw części zamiennych, zawierający złącza, końcówki kablowe i ich osłony.! Każde połączenie elektryczne zabudowy z układem elektrycznym pojazdu musi zostać zrealizowane za pośrednictwem diody lub przekaźnika, jeżeli nie określono inaczej w podręczniku.! BEZPOŚREDNIE PODŁĄCZANIE OBWODÓW DO ZŁĄCZY ELEKTRYCZNYCH ZABUDOWY JEST SUROWO ZABRONIONE. NIEPRZESTRZEGANIE TEGO ZALECENIA SPOWODUJE NATYCHMIASTOWĄ UTRATĘ GWARANCJI. 5.2.1 Złącze w kabinie W pojeździe Daily znajdują się dwa specjalne złącza elektryczne (61071 i 72068). Są one przeznaczone do łączenia układu elektrycznego zabudowy z układem elektrycznym pojazdu (podwozia). Rysunek 5.2 Złącza te znajdują się w łatwo dostępnym miejscu, pod pokrywa po stronie pasażera. 139392 Złącza elektryczne zabudowy Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-5 5.2.2 20-pinowe złącze elektryczne zabudowy (61071) Aby umożliwić firmie zabudowującej właściwe podłączenie układu elektrycznego zabudowy do układu elektrycznego pojazdu, pojazdy Daily wyposażono w specjalne złącza elektryczne. Złącza te pozwalają uniknąć ingerencji w główny układ elektryczny, które mogłyby spowodować jego uszkodzenie. Korzystanie z tych złączy jest obowiązkowe, pod rygorem utraty gwarancji wynikającej z umowy. Złącze 20-pinowe Rysunek 5.3 Elementy składowe złącza: gniazdo i wtyczka 101564 Tabela 5.1 Kod elementu Opis 500314817 Wtyczka 20-pinowa 500314820 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 0,3 do 0,5 mm 2 500314821 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 1 do 1,5 mm 2 Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-6 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Tabela 5.2. Podstawowe funkcje złącza 20-pinowego Pin Opis Sygnał Uwagi 1 Rozruch silnika 2 Wyłączanie silnika 3 Hamowanie hamulcem zasadniczym 4 Postój pojazdu 5 Hamulec postojowy 6 "+" z akumulatora 7 Włączenie świateł zewnętrznych 8 Działanie alternatora 9 Włączenie sprzęgła 10 Bieg wsteczny 11 Biegun dodatni po stacyjce Wejściowy, maks. 20 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wyjściowy maks. 500 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 500 ma Wyjściowy, maks. 500 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 15 A Wyjściowy, maks. 500 ma Wyjściowy, maks. 500 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 500 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 500 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 5 A Po podaniu napięcia dodatniego ze stacyjki włączany jest rozrusznik i następuje uruchomienie silnika. Rozruch silnika jest możliwy, tylko gdy włączona jest stacyjka (zasilanie). Rozruch silnika odbywa się BEZ SPRAWDZANIA JAKICHKOLWIEK WARUNKÓW BEZPIECZEŃSTWA, tj. czy jest włączony bieg itp. +12 V = rozruchu silnika Obwód otwarty = brak działania Podanie napięcia na ten styk powoduje wyłączenie silnika +12 V = wyłączenie silnika Obwód otwarty = brak działania Po naciśnięciu pedału hamulca jest generowany sygnał dodatni. + 12 V = hamulec zasadniczy aktywny Obwód otwarty = hamulce zasadniczy nieaktywny Po zatrzymaniu pojazdu generowany jest sygnał dodatni + 12V = postój pojazdu Obwód otwarty = jazda Po uruchomieniu hamulca postojowego pojawia się sygnał masy (ujemny). Połączenie z masą = hamulec uruchomiony Obwód otwarty = hamulec zwolniony Napięcie dodatnie z akumulatora; obwód chroniony bezpiecznikiem F32 na tablicy w dece rozdzielczej Po włączeniu świateł pozycyjnych pojawia się sygnał dodatni +12 V = światła włączone Obwód otwarty = światła wyłączone Działanie alternatora sygnalizuje sygnał (dodatni) + 12 V = ładowanie akumulatora Obwód otwarty = brak ładowania akumulatora Po naciśnięciu pedału sprzęgła obwód zostaje otwarty + 12 V = sprzęgło włączone Obwód otwarty = sprzęgło wyłączone Po włączeniu biegu wstecznego pojawia się sygnał dodatni + 12 V = bieg wsteczny włączony Obwód otwarty = bieg wsteczny nie jest włączony Napięcie dodatnie sterowane stacyjką; obwód chroniony bezpiecznikiem F49 na tablicy w dece rozdzielczej Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-7 Tabela 5.2. Podstawowe funkcje złącza 20-pinowego (cd.) Pin Opis Sygnał Uwagi 12 Tempomat SET+ 13 Tempomat SET - 14 TEMPOMAT OFF (WYŁĄCZONY) (aktywacja poprzez Teleservices) 15 Tempomat (RESUME) 16 Nie podłączony 17 Masa 18 Nie podłączony 19 Nie podłączony 20 Nie podłączony Wejściowy, maks. 10 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wyjściowy, maks. 15 A Każdorazowe wygenerowanie impulsu podczas postoju pojazdu powoduje zwiększenie prędkości obrotowej silnika (z krokiem co 50 obr/min). Podczas jazdy z prędkością powyżej 30 km/h impuls umożliwia regulację prędkości jazdy. +12 V = funkcja SET+ aktywna Obwód otwarty = funkcja SET+ nieaktywna Każdorazowe wygenerowanie impulsu podczas postoju pojazdu powoduje zmniejszenie prędkości obrotowej silnika (z krokiem co 50 obr/min). Podczas jazdy z prędkością powyżej 30 km/h impuls umożliwia regulację prędkości jazdy. +12 V = funkcja SET- aktywna Obwód otwarty = funkcja SET- nieaktywna Aby móc włączyć tempomat i korzystać z funkcji SET+, SET- o RESUME, natychmiast przekręceniu kluczyka w stacyjce do pierwszej pozycji musi zostać wygenerowany sygnał dodatni. Po zaniku sygnału dodatniego jest tempomat wyłącza się. +12 V = tempomat aktywny Obwód otwarty = tempomat nieaktywny Sygnał dodatni przywracający podczas postoju zaprogramowaną prędkość obrotową silnika. Podczas jazdy z prędkością powyżej 30 km/h impuls umożliwia przywrócenie zaprogramowanej prędkości jazdy. +12 V = funkcja RESUME aktywna Obwód otwarty = funkcja RESUME nieaktywna Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-8 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY 5.2.3 12-pinowe złącze elektryczne zabudowy (72068) Złącze 12-pinowe Rysunek 5.4 Elementy składowe złącza: gniazdo i wtyczka 101554 Tabela 5.3 Kod elementu Opis 500314815 Wtyczka 12-pinowa 500314820 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 0,3 do 0,5 mm 2 500314821 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 1 do 1,5 mm 2 Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-9 Tabela 5.4. Podstawowe funkcje złącza 12-pinowego Pin Opis Sygnał Uwagi 1 Ogranicznik prędkości 2 3 4 5 6 Programowany ogranicznik prędkości Przełącznik wielofunkcyjny Sygnał prędkości pojazdu (B7) Automatyczne włączanie zasilania Sygnalizacja włączenia przystawki odbioru mocy 7 Sygnał dźwiękowy 8 9 10 Przełącznik wielofunkcyjny Sygnał prędkości obrotowej silnika 11 Nie podłączony 12 Nie podłączony Wejściowy, maks. 10 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wejściowy, maks. 500 ma Wyjściowy, maks. 500 ma Wyjściowy, maks. 10 ma Po pojawieniu się sygnału masowego (ujemnego) maksymalna prędkość pojazdu zostanie ograniczona do 30 km/h. Połączenie z masą = ograniczenie do 30 km/h Obwód otwarty = ogranicznik prędkości wyłączony Po pojawieniu się sygnału masowego (ujemnego) bieżąc prędkość pojazdu zostanie ustawiona jako prędkość maksymalna. Połączenie z masą = wł./wył. ogranicznika prędkości Obwód otwarty = brak działania Sterowanie przystawkami odbioru mocy Patrz specyfikacja 1 Sygnał dodatni symulujący przekręcenie kluczyka w stacyjce do pierwszej pozycji (ON WŁĄCZONY) Zasilane są tylko obwody główne, nie ma możliwości rozruchu silnika z zewnątrz pojazdu, ponieważ kluczyk w stacyjce nie jest rozpoznawany. + 12 V = zasilanie włączone Obwód otwarty = zasilanie wyłączone Po włączeniu przystawki odbioru mocy pojawia się sygnał masy (ujemny) Połączenie z masą = przystawka włączona Obwód otwarty = przyst. odbioru mocy wyłączona Dodatkowe sygnały dźwiękowe (włączane za pośrednictwem przekaźnika) +12 V = sygnał dźwiękowy włączony Obwód otwarty = brak działania Sterowanie przystawkami odbioru mocy Patrz specyfikacja 2 Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-10 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Specyfikacja 1 Sygnał prędkości pojazdu B7 jest sygnałem prostokątnym o częstotliwości równej częstotliwości sygnału wejściowego (z impulsatora) i zmiennym wypełnieniu przebiegu okresowego, wynikającym ze stałej tachometrycznej. Rysunek 5.5 Parametry elektryczne sygnału: Napięcie w stanie niskim < 1,5 V Napięcie w stanie wysokim > 5,5 V Maks. częstotliwość 1,5 khz Szerokość (czas trwania) impulsu (TH) 0,67 6,7 ms Tolerancja szerokości impulsu 1% Minimalna impedancja obciążenia 5,5 kω Typowa impedancja obciążenia 15 kω Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-11 Rysunek 5.6 Interfejs projektanta procesora Złącze elektryczne zabudowy Sygnał procesora Dioda separacyjna (BEZWZGLĘDNIE WYMAGANA) 120377 Firma zabudowująca musi zamontować diodę separacyjną, by zapobiec spadkowi napięcia VON. Projektant procesora sygnału musi zaprojektować interfejs wejściowy równoważny pokazanemu na rysunku, o maksymalnym napięciu Vcc 5 V i z rezystorami pull-up/pull-down, w celu uniknięcia spadku napięcia VON i wydłużenia czasu odpowiedzi (zadziałania) ustalonego przez interfejs pojazdu. Obliczenia prędkości, dokonywane w oparciu o sygnał B7, obejmują kontrolę częstotliwości, jak i wypełnienie przebiegu okresowego sygnału. Dzieje się tak, ponieważ częstotliwość jest funkcją prędkości pojazdu, podczas gdy wypełnienie przebiegu okresowego jest funkcja stałej tachometrycznej. Poniżej przedstawiono wzór stosowany do obliczania prędkości na podstawie sygnału B7: Prędkość pojazdu = TH 225 T gdzie prędkość pojazdu jest wyrażona w km/h, a TH i T w tysięcznych częściach sekundy (milisekundach). Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-12 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Specyfikacja 2 Sygnał prędkości obrotowej silnika Sygnał prędkości obrotowej silnika ma przebieg prostokątny. Parametry sygnału prędkości obrotowej silnika: Parametr Warunek Tabela 5.5 Wartość minimalna Wartość typowa Wartość maksymalna Jednostka miary C-IO Do obud. / VBat- 1,2 1,85 nf R-IO Do VBat+ 2,57 2,65 kω I-Out 50 ma t-rise Czas narastania sygnału wyjściowego od 10% do 90% 10,5 µs R-ON Prąd wyjściowy < 0,05 A 33,8 Ω V-I 5.4 13,5 15,7 V Liczba impulsów na obrót 4 Rysunek 5.7 Złącze elektryczne zabudowy Interfejs projektanta procesora Sygnał procesora Dioda separacyjna (BEZWZGLĘDNIE WYMAGANA) 143780 Firma zabudowująca musi zamontować diodę separacyjną, by zapobiec spadkowi napięcia VON. Projektant procesora sygnału musi zaprojektować interfejs wejściowy równoważny pokazanemu na rysunku, o maksymalnym napięciu Vcc 5 V i z rezystorami pull-up/pull-down, w celu uniknięcia spadku napięcia VON i wydłużenia czasu odpowiedzi (zadziałania) ustalonego przez interfejs pojazdu. Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-13 Przygotowanie dla centralnego zamka dodatkowych tylnych drzwi Opcja 5864: centralny zamek + przygotowanie dla centralnego zamka dodatkowych tylnych drzwi, obejmuje złącze elektryczne na środkowym słupku kabiny. Opcja ta umożliwia firma zabudowującej zamontowanie w zabudowie zdalnie sterowanych drzwi w połączeniu ze zdalnie sterowanym centralnym zamkiem (blokowanie/odblokowanie). Opcja 5865: układ antywłamaniowy + przygotowanie dla centralnego zamka dodatkowych tylnych drzwi, obejmuje układ antywłamaniowy, centralny zamek (RCL) i złącze elektryczne tylnych drzwi. Oprócz przycisku na desce rozdzielczej (blokowanie/odblokowanie zamków wszystkich drzwi), opcja 5864 lub 5865 zawiera, w pojazdach typu furgon, kluczyk z trójprzyciskowym pilotem zdalnego sterowania (odrębny przycisk dla tylnych drzwi), umożliwiający sterowanie dodatkowymi drzwiami tylnymi. Złącze elektryczne znajduje pod plastikowym poszyciem słupka za fotelem pasażera (patrz rys. 5.8). Rysunek 5.8 139393 Poniższy schemat przedstawia sposób połączenia złącza tylnych drzwi z przełącznikiem sterującym i siłownikiem drzwi (rys. 5.9). Rysunek 5.9 Siłownik montowany przez firmę zabudowującą Złącze tylnych drzwi Pin 1: Siłownik tylnych drzwi Pin 3: Siłownik tylnych drzwi Pin 2: Sygnał zamknięcia drzwi Pin 4: Sygnał zamknięcia drzwi Przełącznik montowany przez firmę zabudowującą Obwód otwarty drzwi zamknięte Obwód zamknięty drzwi otwarte Schemat ideowy połączeń tylnych drzwi Do prawidłowego działania układ wymaga podania sygnału zamknięcia drzwi (sygnał zwrotny, informujący o zamknięciu drzwi). Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-14 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Identyczne połączenia (do złącza drzwi bocznych) należy wykonać również w przypadku montażu przez firmę zabudowującą drzwi kierowcy i pasażera. Schemat połączeń drzwi kierowcy i pasażera (1) Rysunek 5.10 Złącze drzwi kierowcy Lub Złącze drzwi pasażera Pin 1: Siłownik drzwi kierowcy/pasażera Pin 3: Siłownik drzwi kierowcy/pasażera Pin 2: Sygnał zamknięcia drzwi Pin 4: Sygnał zamknięcia drzwi Siłownik montowany przez firmę zabudowującą Przełącznik montowany przez firmę zabudowującą Obwód otwarty drzwi zamknięte Obwód zamknięty drzwi otwarte (1) Dotyczy tylko podwozi bez kabiny Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-15 5.2.4 Układ antywłamaniowy Daily Układem antywłamaniowym steruje kaseta Body Computer. Układ antywłamaniowy jest układem wyłącznie perymetrycznym (obwodowym). Składa się z elementów, takich jak: kluczyk z pilotem zdalnego sterowania i przyciskami zdalnego blokowania/odblokowania zamków drzwi, silniki elektryczne zamykania drzwi kierowcy i pasażera oraz przesuwnych drzwi bocznych i drzwi tylnych (o ile występują), czujniki stykowe (perymetryczne) otwarcia drzwi i pokrywy silnika, syrena alarmowa (12 V). Pobór prądu przez układ antywłamaniowy wynosi 30 40 ma Aby układ antywłamaniowy był w stanie reagować na próby włamania, firma zabudowująca musi udostępnić sygnały zamknięcia drzwi. Dotyczy to również pokrywy silnika. Schemat połączeń czujnika otwarcia pokrywy silnika (2) Złącze pokrywy silnika Pin 1: Sygnał zamknięcia pokrywy Pin 2: Sygnał zamknięcia pokrywy Obwód otwarty drzwi zamknięte Obwód zamknięty drzwi otwarte (2) Dotyczy tylko podwozi bez kabiny, wyposażonych w opcję 5865 Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-16 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Rysunek 5.11 Czujnik otwarcia porywy silnika Złącze pokrywy silnika 125488 139394 Syrena alarmowa Działanie Gdy za pomocą pilota zdalnego sterowania zostanie wydane polecenie zablokowania zamków, kaseta Body Computer blokuje zamki drzwi i uruchamia czujniki perymetryczne nadzorowane przez układ antywłamaniowy. Po przesłaniu sygnału aktywacji do układu antywłamaniowego, kierunkowskazy emitują pojedynczy, jednosekundowy błysk. Aktywny układ antywłamaniowy włącza syrenę w następujących okolicznościach: jeżeli otwarte zostaną drzwi (pasażera lub kierowcy). W podwoziach bez kabiny drzwi i czujniki muszą zostać prawidłowo zamontowane przez firmę zabudowującą, jeżeli otwarte zostaną drzwi boczne lub tylne (pojazdy z nadwoziem furgonowym) lub drzwi tylne (w pojazdach wyposażonych w opcję przygotowania dla tylnych drzwi oraz drzwi tyle, prawidłowo zamontowane przez firmę zabudowującą), jeżeli otwarta zostanie pokrywa silnika (w podwoziach bez kabiny odpowiedni czujnik musi zamontować firma zabudowująca), przypadku przecięcia przewodów elektrycznych syreny, w przypadku odłączenia przewodów akumulatora. Syrena alarmowa emituje sygnał modulowany (konfiguracja domyślna) w cyklach obejmujących 26 sekund emisji dźwięku i 6 sekund przerwy. Cykl ten powtarzany jest maksimum 10 razy (łącznie 320 sekund). Co 3 pełne cykle układ analizuje stan czujników, w celu ewentualnego wyłączenia syreny. Wyłączanie układu antywłamaniowego W celu wyłączenia układu antywłamaniowego, wykonaj następujące czynności: a) naciśnij odpowiedni przycisk na pilocie zdalnego sterowania, b) włóż do stacyjki właściwy kluczyk i przekręć go do pozycji zasilania, aby kluczyk został rozpoznany przez immobilizer. W obydwu przypadkach: kaseta Body Computer wyłącza alarm, kierunkowskazy dwukrotnie emitują błysk. Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-17 5.3 Elektroniczne kasety sterujące 5.3.1 Środki ostrożności dotyczące kaset sterujących Aby uniknąć trwałego uszkodzenia lub zakłóceń działania kaset sterujących zamontowanych w pojeździe, przestrzegaj poniższych wskazówek: przystępując do spawania łukowego w podwoziu, należy: odłączyć przewód od dodatniego bieguna akumulatora i podłączyć go masy na ramie podwozia, rozłączyć złącza elektryczne kaset sterujących, wymontować kasetę sterującą z pojazdu (jeżeli spawanie odbywa się w pobliżu danej kasety), spawać prądem stałym, podłączyć przewód masowy spawarki jak najbliżej miejsca spawania, nie kłaść przewodów akumulatora równolegle do wiązek przewodów elektrycznych w pojeździe, nie rozłączaj/podłączaj złączy elektrycznych kaset sterujących, gdy silnik pracuje lub gdy jest włączone zasilanie elektryczne kaset, wymontuj kasety sterujące, jeżeli temperatura w ich otoczeniu może przekroczyć 80 C, np. podczas wykonywania niektórych, specjalistycznych operacji, bezwzględnie unikaj uruchamiania silnika za pomocą urządzenia do ładowania akumulatorów, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia obwodów elektrycznych, w szczególności obwodu zasilającego i zapłonowego, zaciski akumulatora podłączaj i odłączaj ostrożnie, ponieważ występujące przy tym skoki napięcia mogą uszkodzić układy elektroniczne pojazdu, a zwłaszcza kasety sterujące. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek czynności w układzie elektrycznym zawsze należy odłączyć akumulator; w tym celu najpierw należy odłączyć przewód od bieguna ujemnego, a następnie od skrzynki CBA, nie zasilaj napięciem znamionowym podzespołów połączonych z kasetami sterującymi za pomocą nie zamocowanych (ruchomych) przewodów elektrycznych, jeżeli nie określono inaczej, kasety sterujące z metalową obudową podłączaj do masy za pomocą śrub lub wkrętów, Elektroniczne kasety sterujące! Stosuj wyłącznie bezpieczniki o obciążalności dostosowanej do potrzeb konkretnej funkcji. NIGDY NIE STOSUJ BEZPIECZNIKÓW O WIĘKSZEJ NIŻ WYMAGANA OBCIĄŻALNOŚCI PRĄDOWEJ. Bezpieczniki wymieniaj tylko, gdy stacyjka i odbiorniki prądu są wyłączone. Po zakończeniu czynności w układzie elektrycznym przywróć okablowanie do pierwotnego stanu (rozmieszczenie, osłony, połączenia), starając się za wszelką cenę zapobiec zetknięciu się przewodów z metalowymi elementami zabudowy, które mogłyby je uszkodzić. Elektroniczne kasety sterujące Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-18 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Ostrzeżenia Pojazd jest wyposażony w nowoczesne układy elektryczne/elektronicznie nadzorujące jego działanie (np. ABS, EDC itp.). Przed przystąpieniem do montażu urządzeń, takich jak dodatkowa nagrzewnica, przystawka odbioru mocy, ogranicznik prędkości, układ antywłamaniowy, telefon komórkowy, sprężarka układu klimatyzacji, które mogłyby oddziaływać na wyżej wymienione układu, zalecane jest skonsultowanie możliwości tego montażu z IVECO. Po wykonaniu czynności konieczne jest wykonanie testów diagnostycznych, w celu sprawdzenia prawidłowości działania układu. Aby uzyskać szczegółowe informacje o układzie elektrycznym pojazdu, patrz odpowiednia instrukcja serwisowa.! Czynności dotyczące układu elektrycznego (np. usuwanie wiązek przewodów, podłączanie dodatkowych obwodów, wymiana podzespołów, wymiana bezpieczników itp.) wykonane niezgodnie z zaleceniami IVECO lub przez niewykwalifikowane osoby mogą doprowadzić do poważnego uszkodzenia układu elektrycznego, zagrażającego bezpieczeństwu i niezawodności.! Operacje wykonane niezgodnie z zaleceniami mogą spowodować znaczne szkody (np. zwarcie powodujące ryzyko pożaru i zniszczenia pojazdu) i stanowią podstawę dla IVECO do anulowania gwarancji.! Kategorycznie zabrania się dokonywania modyfikacji lub podłączeń do linii CAN muszą one pozostać nienaruszone. Wszelkie czynności diagnostyczne i obsługowe mogą być wykonywane wyłącznie przez uprawnione osoby, dysponujące wyposażeniem zatwierdzonym przez IVECO. UWAGA Wszelkie odstępstwa od wytycznych montażowych wymagają pisemnej zgody IVECO. Nieprzestrzeganie powyższych zaleceń spowoduje utratę gwarancji. Elektroniczne kasety sterujące Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO 5-19 5.3.2 Zmiana lokalizacji kaset sterujących IVECO zaleca unikanie modyfikacji, które wymagają zmiany lokalizacji kaset sterujących. Jeżeli zmiana lokalizacji kasety sterującej jest absolutnie konieczna, przestrzegaj poniższych wskazówek: kasetę należy umieścić w kabinie lub na ramie podwozia i zamocować w sposób podobny do pierwotnego (tj. za pośrednictwem odpowiedniego wspornika). Aby zapobiec wadliwemu działania, nie obracaj kaset zamontowanych w podwoziu (chodzi m.in. o ochronę przed dostępem wody). Kaseta musi zostać zamontowana w pierwotnej orientacji. nie wolno montować kasety na ramie pomocniczej, zawsze należy zamontować odpowiednią pokrywę, chroń kasety przed uderzeniami odłamków i kamieni podczas jazdy. 5.3.3 Odłączanie kaset sterujących! Czynności wykonane niezgodnie z wytycznymi IVECO lub przez niewykwalifikowane osoby mogą być przyczyną poważnego uszkodzenia układów pojazdu, pogorszyć jego bezpieczeństwo i funkcjonalność oraz spowodować znaczne szkody, których nie obejmuje gwarancja. Przed odłączeniem kasety sterującej ściśle przestrzegaj następujących wskazówek: wyłącz stacyjkę, przekręcając kluczyk, wyłącz dodatkowe nagrzewnice i poczekaj na zakończenie cyklu schładzania (zgaśnie lampka ostrzegawcza znajdująca się w przycisku), włącz lampki do czytania znajdujące się pośrodku górnej konsoli, odłącz zasilanie (rozłącz TGC główny wyłącznik prądu, o ile występuje) za pomocą wyłącznika znajdującego się w kabinie. Po wyłączeniu zasilania lampki do czytania zgasną, odłącz akumulator, odłączają przewody od jego biegunów: najpierw od bieguna ujemnego, następnie od dodatniego, odłącz kasetę sterującą. Elektroniczne kasety sterujące Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

5-20 INSTRUKCJE SPECJALNE DOTYCZĄCE UKŁADU ELEKTRYCZNEGO DAILY Elektroniczne kasety sterujące Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-1 DODATEK A Daily do PRZEWOZU OSÓB Strona A.1 Instrukcje specjalne dotyczące podwozia A-3 A.1.1 Transport podwozia/pojazdu A-3 A.1.1.1 Podnoszenie podwozia w celu załadunku A-3 A.1.2 Dostawa i składowanie podwozia A-3 A.1.2.1 Dostawa A-3 A.1.2.2 Składowanie A-4 A.1.3 Wskazówki dotyczące mas i ważenia pojazdu A-4 A.2 Ogólne zasady dotyczące montażu zabudowy na podwoziu A-4 A.3 Konstrukcja zabudowy A-5 A.3.1 Wprowadzenie A-5 A.3.2 Konfiguracja zabudowy A-5 A.3.2.1 Główne wymiary A-5 A.3.3 Rozplanowanie i pojemność wnętrza A-5 A.3.4 Stanowisko kierowcy cechy charakterystyczne A-5 A.3.5 Wymagania dotyczące ognioodporności materiałów A-6 A.4 Poziomy hałasu i izolacja termiczna A-6 A.4.1 Poziom hałasu na zewnątrz pojazdu A-6 A.4.2 Poziom hałasu we wnętrzu: metoda pomiaru A-6 A.4.3 Izolacja akustyczna A-7 A.4.4 Izolacja termiczna A-7 A.4.5 Izolacja w pojazdach użytkowanych w niskich temperaturach otoczenia A-8 A.5 ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne A-9 A.5.1 Konstrukcja nośna i sposób mocowania foteli A-9 A.5.2 Wycinanie otworu i montaż tylnego luku bagażowego A-12 A.5.3 Wycinanie otworu i montaż drzwi A-12 A.5.4 Wewnętrzne poręcze i ich mocowanie A-12 A.5.5 Montaż rampy i windy dla wózków inwalidzkich A-12 A.6 Pobór energii elektrycznej A-13 A.6.1 Skrzynka "CBA" w wersji przeznaczonej dla pojazdu do przewozu osób A-13 A.7 Złącza elektryczne zabudowy A-14 A.7.1 12-pinowe złącze elektryczne zabudowy (72068) w pojeździe do przewozu osób A-14 A.8 Jazda próbna A-16 UWAGA W kwestiach pominiętych w niniejszym dodatku przestrzegaj wszystkich wskazówek i zaleceń zamieszczonych w poprzednich rozdziałach. Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-2 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-3 A.1 Instrukcje specjalne dotyczące podwozia A.1.1 Transport podwozia/pojazdu Podwozia bez zabudowy są niezdolne do jazdy i dlatego muszą być transportowane A.1.1.1 Podnoszenie podwozia w celu załadunku W celu załadunku na statek, pociąg, samochód ciężarowy itp. zawiesie żurawia należy mocować wyłącznie do osi lub kół. Mocowanie zawiesia do poprzecznic i podłużnic podwozia jest surowo zabronione. Odciągi mocujące podwozie podczas transportu można mocować wyłącznie do osi. Ciężar podwozia musi spoczywać na jego kołach. A.1.2 Dostawa i składowanie podwozia A.1.2.1 Dostawa Przed dostawą z IVECO podwozie jest poddawane rygorystycznej kontroli jakości. Aby uzyskać informacje dotyczące dostawy podwozia, patrz punkt 1.11.1 niniejszego podręcznika. Podczas odbioru podwozia firma zabudowująca ma obowiązek sprawdzenia, czy w czasie transportu podwozie nie uległo żadnym uszkodzeniom. Po zrealizowaniu dostawy IVECO nie zaakceptuje wniosków gwarancyjnych dotyczących braku części lub szkód powstałych podczas transportu, jeżeli nie zostanie sporządzony odpowiedni protokół, opatrzony podpisem przewoźnika. We wniosku gwarancyjnym należy wpisać numer podwozia; numer ten jest wybity na środniku prawej podłużnicy, we wnęce koła w pobliżu zawieszenia. Instrukcje specjalne dotyczące podwozia Instrukcje specjalne dotyczące podwozia Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-4 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY A.1.2.2 Składowanie Jeżeli pojazd ma być składowany przez jakich czas, po wykonaniu przeglądu odbiorczego pojazd należy odpowiednio zabezpieczyć, zależnie od okresu i warunków składowania. Firma zabudowująca ma obowiązek zabezpieczenia wrażliwych podzespołów, takich jak deska rozdzielcza, zestaw wskaźników, akumulatory, tablice bezpiecznikowo-przekaźnikowe itp., w celu zagwarantowania ich trwałości i niezawodności. A.1.3 Wskazówki dotyczące mas i ważenia pojazdu Zabudowa oraz umiejscowienie foteli i luku bagażowego nie mogą powodować przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej określonej dla danego pojazdu. Pojazd należy zważyć w taki sposób, by określić zarówno jego masę, jak i naciski na poszczególne osie. Należy pamiętać, że masy pojazdu, w przypadku modeli 40C, 50C i 65C, są podawane przez producenta z tolerancją ± 3%. Dlatego przed zamontowaniem zabudowy należy również określić masę i naciski na osie dla podwozia bez zabudowy. A.2 Ogólne zasady dotyczące montażu zabudowy na podwoziu Połączenia zabudowy z podwoziem należy wykonać wyjątkowo starannie muszą zapewniać właściwe przenoszenie naprężeń. Decydujące znaczenie mają zwłaszcza połączenia znajdujące przed i za wnękami kół, ponieważ w tych właśnie miejscach naprężenia są największe. Należy unikać koncentracji naprężeń w punktach łączenia zabudowy z podwoziem. Zabudowa powinna tworzyć wraz z podwoziem jednolitą konstrukcję nośną, która jako całość przenosi momenty zginające i skręcające oraz naciski. Jest konieczne ze względu na elastyczność podwozia. Aby uzyskać więcej informacji, skontaktuj się z działem jakości IVECO. Zabudowę można zamocować do podwozia stosując połączenia spawane lub śrubowe. Nie jest zalecany mieszany sposób zamocowania. Elementy zabudowy należy mocować za pośrednictwem płyt. Ogólne zasady dotyczące montażu zabudowy na podwoziu Ogólne zasady dotyczące montażu zabudowy na podwoziu Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-5 A.3 Konstrukcja zabudowy A.3.1 Wprowadzenie W niniejszym podrozdziale przedstawiono wytyczne dotyczące montażu zabudowy, w kontekście głównych aspektów technicznych i przepisów. Opracowanie zabudowy, zależnie od wymagań, pozostaje w gestii firmy zabudowującej. A.3.2 Konfiguracja zabudowy A.3.2.1 Główne wymiary W żadnym przypadku kąty natarcia i zejścia nie mogą być mniejsze niż 7. Zabudowa musi pozwalać na uzyskanie promienia skrętu określonego w regulaminie R107 EKG ONZ lub równoważnych przepisach, obowiązujących w kraju, w którym pojazd będzie rejestrowany. Pojazd musi być wyposażony w chlapacze, zamontowane za każdym kołem, sięgające do poziomu 75 mm nad podłożem. Konstrukcja zabudowy musi umożliwiać dostęp do numeru podwozia (VIN). A.3.3 Rozplanowanie i pojemność wnętrza W pojazdach wszystkich kategorii przejście pomiędzy fotelami oraz liczba foteli muszą być zgodne z wymaganiami określonymi w regulaminie R107 EKG ONZ lub przepisach obowiązujących w kraju, w którym pojazd został sprzedany. A.3.4 Stanowisko kierowcy cechy charakterystyczne Układ ogrzewania: obowiązkowe wyposażenie obejmuje otwory nawiewu gorącego powietrza na przednią szybę. Osłona przeciwsłoneczna: pojazd musi być wyposażony w osłonę przeciwsłoneczną, chroniąca kierowcę. Osłona ta powinna być składana. Powinna być zapewniona możliwość regulacji jej wysokości podczas jazdy. Można zamontować zewnętrzną osłonę przeciwsłoneczną albo częściowo lub całkowicie przyciemnianą przednią szybę. Fotel kierowcy: musi posiadać regulację wysokości, pochylenia i ustawienia wzdłużnego (odległości od koła kierownicy). Regulacje te muszą być niezależne od siebie. Fotel powinien być wyposażony w odpowiednie zawieszenie i obity oddychającą tapicerką. Stanowisko kierowcy ergonomia: zestaw wskaźników, dostarczony wraz z podwoziem, można pozostawić jako wbudowany w deskę rozdzielczą lub wymontować, a następnie zamontować w panelu wykonanym przez firmę zabudowującą: w tym przypadku zalecane jest zachowanie względnego umiejscowienia zestawu wskaźników/elementów sterujących, w celu zapewnienia optymalnej ergonomii. Dostarczony zestaw wskaźników spełnia wymagania dyrektywy w sprawie oznaczania urządzeń do sterowania i kontroli, urządzeń ostrzegawczych oraz wskaźników. W przypadku wprowadzenia modyfikacji należy sprawdzić zgodność z powyższa dyrektywą i w razie potrzeby dokonać ponownej homologacji. Należy zwróć szczególną uwagę, by podczas montażu podłogi i tapicerki fotela nie ograniczyć skoku roboczego pedałów. Konstrukcja zabudowy Konstrukcja zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-6 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY A.3.5 Wymagania dotyczące ognioodporności materiałów Materiały stosowane jako poszycie wnętrza komory silnika muszą być niepalne oraz nie mogą wchłaniać paliwa lub oleju, o ile nie są pokryte wodoodporną powłoką. Pozostałe materiały stosowane w zabudowie muszą być ognioodporne lub samogasnące, zależnie od przewidzianej liczby miejsc (pasażerów) i/lub przepisów obowiązujących w kraju, w którym pojazd będzie użytkowany. Poliamidowe osłony (rurki) i wiązki przewodów elektrycznych układane w pobliżu gorących elementów silnika, takich jak turbosprężarka itp., należy chronić osłonami wykonanymi z aluminium lub stali nierdzewnej, pokrytymi materiałem izolacyjnym. A.4 Poziomy hałasu i izolacja termiczna Firma zabudowująca ma każdorazowo obowiązek zgodność kompletnego pojazdu z wymaganiami dotyczącymi poziomu i emisji hałasu. Jeżeli to konieczne, firma zabudowująca musi również dokonać homologacji pojazdu. A.4.1 Poziom hałasu na zewnątrz pojazdu Zgodnie z obowiązującymi normami, maksymalny dopuszczalny poziom hałasu na zewnątrz pojazdu wynosi 78 dba. Ponadto istnieje wymóg tłumienia szmerów powietrza na wylotach z podzespołów pneumatycznych. A.4.2 Poziom hałasu we wnętrzu: metoda pomiaru Pomiaru dokonuje się zgodnie z normą ISO 5128, przy stałej prędkości jazdy: pojazdy z manualną skrzynią biegów: 60, 80 i 100 km/h na przedostatnim biegu 80 i 100 km/h na ostatnim (najwyższym) biegu. pojazdy z automatyczną skrzynią biegów: 40, 60, 80 i 100 km/h, przy wybieraku biegów ustawionym w pozycji D. Umiejscowienie miernika natężenia dźwięku (sonometru). Pomiaru dokonuje się w dwóch miejscach: tył pojazdu: środek ostatniego rzędu foteli, na wysokości uszu pasażera, przód pojazdu: na wysokości uszu kierowcy. Rezultaty uzyskane w tych warunkach pomiaru nie mogą przekraczać następujących wartości: Pojazd Układ klimatyzacji ustawiony na wydajność mniejszą od maksymalnej Układ klimatyzacji ustawiony na wydajność maksymalną Przód pojazdu 72 dba 74 dba Tył pojazdu 74 dba 76 dba Poziomy hałasu i izolacja termiczna Poziomy hałasu i izolacja termiczna Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-7 A.4.3 Izolacja akustyczna Układając izolację, należy zapewnić jak największą jej ciągłość (brak przerw). Otwory przelotowe pomiędzy przedziałem pasażerskim a komorami silnika, skrzyni biegów, osi itp. należy skutecznie uszczelnić. Podłogę, wnęki drzwi i stopnie wejściowe zaleca się pokryć matą o grubości co najmniej 15 mm, z wbudowaną warstwą materiału wygłuszającego Septum. Mata izolująca stopnie wejściowe nie może posiadać żadnych pęknięć ani przerw, które powodowałyby przenikanie hałasu do wnętrza. To samo dotyczy wnęk drzwi. W celu spełnienia zasady 80 + 1 dba hałasu zewnętrznego, może być konieczne zastosowanie dolnej osłony komory silnika. Poniżej przedstawiono wykaz materiałów i ich właściwości dźwiękochłonnych, potwierdzonych w laboratoriach IVECO, gwarantujących uzyskanie odpowiednich rezultatów. Wszystkie użyte materiały muszą spełniać wymagania dotyczące ognioodporności. W celu uniknięcia odrywania się i kontaktu materiałów izolacyjnych i dźwiękochłonnych z gorącymi lub ruchomymi elementami pojazdu, upewnij się czy materiały te są solidnie zamocowane. Zalecane jest stosowanie wysokiej jakości klejów lub elementów złącznych. Tabela A.1 Tabela A.2 Pomiar w komorze pogłosowej, zgodnie z normą DIN 52215 Grubość... 30 mm Pomiar w rurze Kundta, zgodnie z normą DIN 52212 Grubość... 15 mm. Pasmo oktawy Współczynnik absorpcji Pasmo oktawy Współczynnik absorpcji 125 250 500 1000 2000 4000 0,18 0,3 0,7 0,9 0,95 0,98 125 250 500 1000 2000 4000 0,06 0,08 0,17 0,32 0,64 0,80 A.4.4 Izolacja termiczna Krytycznymi pod względem izolacji termicznej miejscami są obszary, w których panuje wysoka temperatura: turbosprężarka, kolektor i rury wydechowe, tłumik i zwalniacz elekromagnetyczny. Jeżeli niemetalowy element zabudowy znajduje się blisko tych krytycznych miejsc, musi zostać zabezpieczony filcową matą izolacyjną pokrytą aluminium, odporną na długotrwałe działanie temperatury 250 C, o współczynniku przewodzenia ciepła maks. 0,1 W/mK. W każdym przypadku musi być zachowane co najmniej 80 mm odległości pomiędzy izolacją a krytycznym miejscem. Jeżeli ilość miejsca jest ograniczona, zalecane jest wykonanie osłony z płyty aluminiowej z izolacją wielowarstwową (sandwicz), szczególnie w celu ochrony poliamidowych osłon (rurek) i wiązek przewodów elektrycznych. Płyta musi charakteryzować się współczynnikiem przewodzenia ciepła podobnym, jak filc. Pomiędzy chronionym elementem a płytą należy zachować odległość co najmniej 20 mm. Poziomy hałasu i izolacja termiczna Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-8 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY W celu utrzymywania komfortowej temperatury wewnątrz pojazdu, izolacja komory silnika i skrzyni biegów musi odznaczać się współczynnikiem przewodzenia ciepła o wartości min. 0,08 W/mK i temperaturą min 85 C. Prawidłowo rozmieszczona izolacja akustyczna i termiczna musi obejmować całą powierzchnię przegrody pomiędzy komorą silnika a wnętrzem, a także stopnie wejściowe, ściany i wszelkie inne powierzchnie przez które może przenikać ciepło. W miejscach nie wymagających izolacji akustycznej, np. obszar w pobliżu zwalniacza elekromagnetycznego, można zastosować izolację z pianki poliuretanowej o podobnych do wyżej przedstawionych właściwościach. Mimo, że niektóre miejsca nie mają kluczowego znaczenia pod względem przewodzenia ciepła, należy pamiętać, że w ich pobliżu nie mogą znajdować się elementy zabudowy lub podzespoły, które mogą ulec uszkodzeniu wskutek nadmiernej temperatury. A.4.5 Izolacja w pojazdach użytkowanych w niskich temperaturach otoczenia Izolacja zastosowana w pojeździe przeznaczonym do użytkowania w niskich temperaturach otoczenia musi w każdych zapobiegać spadkowi roboczej (ustabilizowanej) temperatury cieczy chłodzącej poniżej 80 C. Termostat w układzie chłodzenia zapewnia prawidłowe działanie silnika, gdy jego otwarcie następuje przy temperaturze 68º ± 2ºC. Jeżeli, pomimo zastosowania izolacji, ciecz chłodząca nie osiąga temperatury 80 C lub zbyt chłodna ciecz przepływa przez nagrzewnicę, należy zamontować podgrzewacz, który zresztą należy do obowiązkowego wyposażenia pojazdów użytkowanych w temperaturach poniżej 0 C. Minimalna moc grzewcza podgrzewacza musi wynosić 25 000 kcal/h. Po zamontowaniu izolacji silnika należy sprawdzić jej skuteczność, wykonują 2 testy, dotyczące odpowiednio: wydajności układu chłodzenia silnika i wydajności układu ogrzewania. Zależnie od wyników testów, może być konieczne: zastosowanie skuteczniejszej izolacji, jeżeli temperatura uzyskana w teście wydajności układu ogrzewania była zbyt niska, zwiększenie przekroju powietrznego kanału chłodzącego i zmniejszenie efektywności izolacji (cieńsza warstwa), jeżeli temperatura uzyskana w teście wydajności układu chłodzenia była zbyt wysoka. Zalecane jest poinformowanie IVECO o wynikach testów i zwrócenie się o pomoc w sprawie niezbędnych modyfikacji. Poziomy hałasu i izolacja termiczna Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-9 A.5 ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne A.5.1 Konstrukcja nośna i sposób mocowania foteli Zabronione jest mocowanie foteli bezpośrednio do podłogi lub wnęk kół. Należy do tego celu wykorzystać odpowiednią konstrukcję (ramę) nośną, która zapewni równomierny rozkład naprężeń na całej powierzchni podłogi w przedziale pasażerskim. Konstrukcję tę należy wykonać z odcinków ocynkowanych stalowych płyt o grubości 2 mm, odpowiedniej dla wykonania gwintowanych otworów. Poniższe rysunki przedstawiają przykłady konstrukcji nośnych oraz metod mocowania foteli stałych i przesuwnych (w prowadnicach) (rysunki IVECO nr 504156623, 504208108 i 504208109). ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne Rysunek A.1 Rama podłogowa do mocowania foteli 128318 ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-10 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY Rysunek A.2 128319 Sposób zamocowania foteli stałych ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-11 Rysunek A.3 Sposób zamocowania prowadnicy 128320 Sposób zamocowania foteli przesuwnych (w prowadnicach) ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-12 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY A.5.2 Wycinanie otworu i montaż tylnego luku bagażowego Pojemność luku bagażowego jest warunkowana technicznie dopuszczalną masa całkowitą pojazdu i naciskami na osie. Wielkość i umiejscowienie luku należy ustalić metodą empiryczno-obliczeniową. A.5.3 Wycinanie otworu i montaż drzwi Wnęka drzwi nie może powodować odkształceń sąsiadujących z nią elementów konstrukcyjnych. UWAGA Wycinanie wnęki na drzwi jest dopuszczalne tylko pod warunkiem przecięcia szkieletu górnego lub dolnego, nigdy obydwu jednocześnie. Wejście i stopnie muszą spełniać wymagania dyrektywy 2001/85/WE lub regulaminu R107 EKG ONZ. Rysunek A.4 140851 A.5.4 Wewnętrzne poręcze i ich mocowanie Poręcze należy zamontować w taki sposób, by nie stanowiły zagrożenia dla pasażerów. Muszą mieć antypoślizgową powierzchnię w kontrastowym kolorze. Wykonanie i montaż w pojeździe muszą spełniać wymagania dyrektywy 2001/85/WE lub regulaminu R107 EKG ONZ. Miejsca zamocowania poręczy w pojeździe należy odpowiednio wzmocnić. A.5.5 Montaż rampy i windy dla wózków inwalidzkich W celu przewozu osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich, pojazd należy wyposażyć w rampę i windę. Ponadto, we wnętrzu nadwozia należy przewidzieć przestrzeń o określonej wielkości, zdolną pomieścić wózek. Zawsze należy przestrzegać wymagań określonych w dyrektywie 2001/85/WE lub regulaminie R107 EKG ONZ. W przypadku montażu rampy w tylnych drzwiach należy przestrzegać wytycznych dotyczących montażu windy załadowczej, zamieszczonych w punkcie 3.9 niniejszego podręcznika. ZABUDOWA DO PRZEWOZU OSÓB wymagania techniczne Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-13 A.6 Pobór energii elektrycznej A.6.1 Skrzynka "CBA " w wersji przeznaczonej dla pojazdu do przewozu osób Skrzynka przyłączeniowa bieguna dodatniego "CBA" w pojazdach do przewozu osób jest wyposażona w wyłącznik awaryjny, odłączający zasilanie elektryczne w razie zagrożenia. Rysunek A.5 1) Zasilanie rozrusznika 2) Zasilanie tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej "CVM" w przedziale silnikowym 3) Zasilanie tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej deski rozdzielczej "CPL" obciążenia wtórne 4) Zasilanie tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej deski rozdzielczej "CPL" obciążenia pierwotne 5) Zasilanie (dodatkowej) tablicy bezpiecznikowo-przekaźnikowej "OPT" 6) Zasilanie złącza elektrycznego zabudowy 7) Wyłącznik 8) Wskaźnik stanu wyłącznika (kolor czerwony obwody odłączone, bezbarwny obwody włączone) 9) Żółty przycisk resetowania wyłącznika Aby po aktywowaniu wyłącznika awaryjnego przywrócić pojazd do pierwotnego stanu: ponownie naciśnij główny wyłącznik awaryjny, otwórz pokrywę silnika i wciśnij żółty przycisk na skrzynce CBA, w celu zresetowania wyłącznika, przekręć kluczyk w stacyjce do pozycji STOP, uruchom silnik. Pobór energii elektrycznej 119378 Pobór energii elektrycznej Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-14 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY A.7 Złącza elektryczne zabudowy UWAGA Aby uzyskać informacje o 20-pinowym złączu elektrycznym zabudowy (61071), patrz rozdział 5. A.7.1 12-pinowe złącze elektryczne zabudowy (72068) w pojeździe do przewozu osób Rysunek A.6 101554 Elementy składowe złącza: gniazdo i wtyczka Tabela A.3 Kod elementu Opis 500314815 Wtyczka 12-pinowa 500314820 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 0,3 do 0,5 mm 2 500314821 Pin (styk wtykowy) wtyczki dla przewodów o przekroju od 1 do 1,5 mm 2 Złącza elektryczne zabudowy Złącza elektryczne zabudowy Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY DO PRZEWOZU OSÓB A-15 Tabela A.4. Podstawowe funkcje złącza 12-pinowego w pojeździe do przewozu osób Pin Opis Sygnał Uwagi 1 2 3 4 5 Światła awaryjne Programowany ogranicznik prędkości Stan drzwi obrotowo-przesuwnych Sygnał prędkości pojazdu (B7) Stan drzwi 6 Nie podłączony 7 8 9 10 Dodatkowy sygnał dźwiękowy Zamek wyjścia bezpieczeństwa Usterka drzwi obrotowo-przesuwnych Sygnał prędkości obrotowej silnika 11 Nie wykorzystany 12 Nie wykorzystany Wyjściowy, maks. 500 ma Wejściowy, maks. 10 ma Wyjściowy, maks 10 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks. 500 ma Wyjściowy, maks. 10 ma Wyjściowy, maks 10 ma (połączenie z diodą odłączającą) Wyjściowy, maks 10 ma (połączenie z diodą odłączającą) Przerywany sygnał dodatni, sterujący dodatkowym przerywaczem kierunkowskazów (LED) Po pojawieniu się sygnału dodatniego bieżąc prędkość pojazdu zostanie ustawiona jako prędkość maksymalna. Obwód otwarty = brak działania. +12 V = włączenie/wyłączenie ogranicznika prędkości Po otwarciu drzwi jest generowany sygnał dodatni +12 V = drzwi zamknięte Obwód otwarty = drzwi otwarte. Patrz specyfikacja 1 rozdział 5 Sygnalizuje stan drzwi wyposażonych w centralny zamek. +12 V = drzwi zamknięte. Obwód otwarty = drzwi otwarte. Uruchamiany za pośrednictwem przekaźnika +12 V = sygnał dźwiękowy włączony Obwód otwarty = sygnał dźwiękowy wyłączony Centralny zamek wyjścia bezpieczeństwa + 12 V = zamek zablokowany. Obwód otwarty = zamek odblokowany. Sygnał dodatni sygnalizuje usterkę drzwi obrotowoprzesuwnych +12 V = nieudane zamknięcie drzwi Obwód otwarty = stan normalny Patrz specyfikacja 2 rozdział 5 Złącza elektryczne zabudowy Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

A-16 DAILY DO PRZEWOZU OSÓB DAILY A.8 Jazda próbna a) Przed rozpoczęciem jazdy próbnej (podczas postoju pojazdu) sprawdź: ciśnienie w oponach, poziom oleju w silniku, skrzyni biegów, tylnym moście, poziom płynu hamulcowego, poziom oleju w układzie kierowniczym, poziom cieczy chłodzącej, stan akumulatora i poziom elektrolitu w akumulatorze, działanie hamulca postojowego, działanie drzwi, czujników bezpieczeństwa, lampek kontrolnych, wycieraczek i spryskiwacza przedniej szyby, sygnału dźwiękowego, oświetlenia zewnętrznego, wyłącznika silnika, geometrię ustawienia zabudowy względem podwozia i wysokości zawieszeń, czy w całym zakresie kątów skrętu kół i obrotu kierownicy nie występują zakłócenia w działaniu układu kierowniczego, widoczność i działanie kierunkowskazów i akustycznych sygnałów ostrzegawczych. b) Podczas jazdy na odcinku 50 km, po różnego rodzaju drogach (terem płaski, zakręty, jazda pod górę, zjazd ze wzniesienia, wyboista nawierzchnia), sprawdź: czy nie występują drgania lub nietypowe odgłosy, dochodzące ze skrzyni biegów, osi, wału napędowego lub innych podzespołów podwozia lub zabudowy, czy manualna skrzynia biegów działa prawidłowo, czy hamowanie jest płynne i czy nie wymaga nadmiernego nacisku na pedał hamulca, czy sprzęgło działa płynnie, czy układ kierowniczy działa płynnie, bez wstrząsów lub zwiększonego oporu i czy utrzymanie kierunku jazdy na wprost nie wymaga ciągłych korekt kołem kierownicy, Sprawdź działanie poszczególnych układów: czy na wyświetlaczu w zestawie wskaźników nie pojawiają się komunikaty usterek i czy nie zapalają się symbole lub lampki ostrzegawcze, które powinny pozostawać wygaszone, czy zwalniacz elektromagnetyczny reaguje w krótkim czasie i czy rozwija siłę hamowania proporcjonalną do włączonego stopnia hamowania, czy ogranicznik prędkości nie powoduje szarpnięć, czy użycie wyłącznika awaryjnego powoduje wyłączenie silnika, włączenie świateł awaryjnych i odłączenie zasilania (akumulatorów), czy prędkościomierz jest zaplombowany, czy układy ogrzewania i klimatyzacji działają skutecznie, czy poziomy hałasu na zewnątrz i we wnętrzu pojazdu są zgodne z przepisami, czy podczas i po przejeździe przez bramkę natryskową, symulująca deszcz/mycie wysokociśnieniowe, do wnętrza pojazdu nie przedostaje się woda. Oceń ergonomię, sprawdzając: skok, sztywność i ewentualne kolidowanie dźwigni zmiany biegów z deską rozdzielczą i fotelem, pozycję, regulację wzdłużną i regulację oparcia fotela kierowcy, czy koło kierownicy nie koliduje z zestawem wskaźników oraz jaskrawość i czytelność zestawu wskaźników. c) Po zakończeniu jazdy próbnej: sprawdź, czy nie ma żadnych wycieków cieczy chłodzącej, oleju, paliwa, płynu hamulcowego, płynu z układu sterowania sprzęgła i płynu z układu kierowniczego, sprawdź i dokręć momentem 290-350 Nm nakrętki śrub mocujących koła. Jazda próbna Jazda próbna Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-1 DODATEK B Daily CNG z funkcją zasilania rezerwowego Strona B.1 Informacje ogólne B-3 B.2 Zasady bezpieczeństwa B-4 B.2.1 Podczas tankowania paliwa B-4 B.2.2 W przypadku wycieku B-4 B.2.3 W razie pożaru B-4 B.3 Czynności w układzie paliwowym B-5 B.3.1 Ostrzeżenia ogólne B-5 B.3.2 Lakierowanie ram po zabudowie B-5 B.3.3 Momenty dokręcania B-6 B.3.4 Wykaz części B-7 B.3.5 Opróżnianie instalacji gazowej B-10 B.3.6 Wymiana zaworu elektromagnetycznego VBE B-15 B.3.7 Naprawy przewodów i złączek B-17 B.4 Butle B-18 B.4.1 Planowy przegląd butli, zgodnie z regulaminem R110 EKG ONZ B-19 B.4.2 Wymiana butli B-20 B.5 Bezpieczniki i przekaźniki B-21 B.5.1 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa CNG pod deską rozdzielczą B-21 B.5.2 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa w komorze silnika (Daily MY 2009 CNG) B-22 B.5.3 Dodatkowa tablica bezpiecznikowo-przekaźnikowa (Daily MY 2006 CNG) B-24 B.6 Złącza elektryczne zabudowy B-25 B.7 Przystawka odbioru mocy B-26 UWAGA W kwestiach pominiętych w niniejszym dodatku przestrzegaj wszystkich wskazówek i zaleceń zamieszczonych w poprzednich rozdziałach. Spis treści Spis treści Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-2 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY Spis treści Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-3 B.1 Informacje ogólne Gaz ziemny jest mieszaniną metanu (główny składnik), etanu, propanu, dwutlenku węgla i azotu. W celu łatwiejszej identyfikacji, do gazu ziemnego jest dodawana substancja zapachowa (THT), o charakterystycznej woni siarkowodoru. Skład gazu ziemnego, a więc również jego właściwości fizyko-chemiczne, podlega znacznemu zróżnicowaniu. Gaz transportuje się i stosuje w pojazdach w postaci sprężonej, stąd jego nazwa: sprężony gaz ziemny, CNG Compressed Natural Gas. Pojazdy Daily CNG i CNG z funkcja zasilania rezerwowego stanowią wkład IVECO w budowę systemu transportowego przyjaznego dla środowiska. Wersje te różnią się od innych modeli typoszeregu Daily elementami silnika, elektronicznym układem sterowania oraz obecnością zbiorników gazu (butli) i instalacji gazowej. Wersje z funkcją zasilania rezerwowego są dodatkowo wyposażone w mały zbiornik benzyny. Układ zasilania benzyną włącza się automatycznie po wyczerpaniu się gazu. Zapas benzyny wystarcza na pokonanie krótkiej odległości. W związku z powyższym firma zabudowująca, która przystępuje do projektowania, a zwłaszcza do montażu zabudowy, musi zdawać sobie sprawę z większego stopnia złożoności technicznej takiego pojazdu.! Z uwagi na wysoką łatwopalność gazu, nie można uzyskać upoważnienia do montażu zabudowy/budowę pojazdu pożarniczego lub budowę pojazdu, który ma być użytkowany we wrażliwych otoczeniach (np. lotniska, rafinerie itp.). UWAGA IVECO projektuje, dokonuje homologacji i produkuje pojazdy CNG zgodnie z aktualnie obowiązującym regulaminem R110 EKG ONZ. Wykonanie czynności w układzie paliwowym silnika przy zastosowaniu podzespołów innych niż podzespoły homologowane przez IVECO (a nawet podzespołów posiadających homologację indywidualną) wymaga dokonani ponownej homologacji pojazdu. Koszty takiej ponownej homologacji ponosi firma zabudowująca. Czynności w układzie paliwowym silnika, powodujące zmianę oryginalnej architektury układu (np. demontaż lub montaż dodatkowych butli, zmiana rodzaju zamocowania) wymagają zgody IVECO. Informacje ogólne Informacje ogólne Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-4 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.2 Zasady bezpieczeństwa B.2.1 Podczas tankowania paliwa Tankowany gaz jest zazwyczaj sprężony do 200 bar. Podczas tankowania niewielkie ilości gazu mogą się przedostawać do atmosfery. W wyniku oziębiania, gwałtownie rozprężający się gaz może w kontakcie ze skórą powodować objawy odmrożeń. Podczas tankowania zakładaj rękawice ochronne. Nie pal tytoniu, nie używaj otwartego ognia lub zapalniczek. Przed napełnieniem ciśnieniowej instalacji gazowej sprawdź wzrokowo, czy nie występują żadne uszkodzenia. Tankowane pojazdy należy skutecznie zabezpieczyć przed przemieszczaniem się. Należy wyłączyć silnik i wyjąć kluczyk ze stacyjki. Należy zapewnić łatwy dostęp do gaśnic odpowiedniej kategorii (A, B, C) oraz innego sprzętu gaśniczego. Szczególnie przydatne w przypadku metanu są gaśnice kategorii C. Unikaj uwalniania gazu z butli lub przewodów ciśnieniowych do atmosfery. B.2.2 W przypadku wycieku! W przypadku wycieku istnieje NIEBEZPIECZEŃSTWO EKSPLOZJI. W związku z tym należy bezwzględnie przestrzegać nie tylko wszystkich przepisów prawa, ale także poniższych zasad bezpieczeństwa. Zamknij zawory odcinające w butlach, pompie tankowania i stacjonarnym zbiorniku gazu. Za pomocą wyłącznika głównego wyłącz zasilanie elektryczne w budynku lub strefie tankowania gazu. Zamknij wstęp do strefy zagrożenia i wyprowadź z niej osoby nieupoważnione. Natychmiast poinformuj odpowiednie organy i poproś o naprawę usterki. Zapewnij skuteczną wentylację strefy zagrożenia. B.2.3 W razie pożaru Nie gaś płomieni; jeżeli to możliwe, schładzaj palący się obiekt. Zamknij zawory odcinające w butlach, pompach tankowania i stacjonarnych zbiornikach gazu. PALĄCY SIĘ GAZ = GAZ POD KONTROLĄ Jeżeli płomienie rozprzestrzeniają się na otoczenie, postępuj w standardowy sposób, gasząc pożary za pomocą gaśnic. Natychmiast usuń pojazdy z sąsiedztwa strefy zagrożenia. W razie pożaru natychmiast wezwij STRAŻ POŻARNĄ, a następnie kontynuuj gaszenie. Natychmiast przystąp do ratowania osób poszkodowanych. W pierwszej kolejności należy podjąć działania ratunkowe, dopiero potem można przystąpić do gaszenia. Za pomocą wyłącznika głównego wyłącz zasilanie elektryczne w budynku lub strefie tankowania gazu. Zasady bezpieczeństwa Zasady bezpieczeństwa Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-5 B.3 Czynności w układzie paliwowym B.3.1 Ostrzeżenia ogólne UWAGA Wszelkie zmiany w konfiguracji układu wymagają dokonania powtórnej homologacji. Podczas wykonywania czynności związanych z ingerencją w układ paliwowy, przestrzegaj poniższych zasad i środków ostrożności. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek czynności zamknij zawory odcinające wszystkich butli z gazem, następnie uruchom silnik i poczekaj aż samoczynnie wyłączy się po wyczerpaniu paliwa pozostałego w przewodach. W przypadku pojazdów wyposażonych w dodatkowy zbiornik paliwa należy pozostawić pracujący silnik do czasu aż przełączy się on na zasilanie rezerwowe, tzn. zacznie spalać benzynę. Upewnij się, czy wszystkie elementy są czyste i nie dopuść do przedostania się zanieczyszczeń do układu podczas przenoszenia i montażu. Dlatego pokrywy ochronne czujników i innych podzespołów należy zdejmować dopiero bezpośrednio przed montażem. Wszystkie złącza elektryczne należy umieszczać we właściwych pozycjach. Wszystkie połączenia gwintowe należy dokręcić odpowiednim momentem (patrz punkt B.3.4) Podzespoły układu zasilania nie nadają się do naprawy. Jeżeli są niesprawne, należy je wymienić. Podkładki płaskie, podkładki stożkowe, nakrętki samozabezpieczające się i uszczelki mają zapewniają szczelność połączenia dzięki kontrolowanemu odkształceniu. Są to elementy specjalnego typu i dlatego po każdym demontażu należy je wymienić na nowe. Po wymianie wszystkie elementy należy zamontować w pierwotnych miejscach, zachowując prawidłową kolejność montażu.! Po wymianie zaworu lub jakiejkolwiek naprawie wysokociśnieniowej części układu należy przeprowadzić HYDRAULICZNY TEST SZCZELNOŚCI (300 bar) w STACJI OBSŁUGI IVECO, posiadającej uprawnienia do wydania odpowiedniego zaświadczenia. B.3.2 Lakierowanie ram po zabudowie Nie wolno lakierować następujących elementów: przewody gazowe ze stali nierdzewnej, złączki przewodów, przewód giętki łączący reduktor ciśnienia z magistralą paliwową silnika, zawory elektromagnetyczne i elektromagnesy butli, reduktor ciśnienia gazu, tabliczki znamionowe. Czynności w układzie paliwowym Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-6 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.3.3 Momenty dokręcania ELEMENT Instalacja gazowa Połączenie przewodu wysokiego ciśnienia (M12x1) z przyłączem tankowania (Włochy) rys. B.2 Połączenie przewodu wysokiego ciśnienia (M12x1) z przyłączem tankowania (EKG) rys. B.2 Połączenie przewodu wysokiego ciśnienia (M12x1) z zaworem zwrotnym zaworu elekromagnetycznego VBE 498 rys. B.2 MOMENT DOKRĘCANIA Nm kgm 24 26 2,4 2,6 33 37 3,3 3,7 33 37 3,3 3,7 Złączki przewodów wysokiego ciśnienia rys. B.3 38 42 3,8 4,2 Połączenie przewodu średniego ciśnienia (M18x1,5) z reduktorem ciśnienia rys. B.1 67 73 6,7 7,3 Połączenie przewodu średniego ciśnienia (M18x1,5) z króćcem w głowicy cylindrów rys. B.1 67 73 6,7 7,3 Połączenie przewodu ze stali nierdzewnej (M12x1) z reduktorem ciśnienia 33 37 3,3 3,7 Połączenie przewodu ze stali nierdzewnej (M12x1) z zaworem elekromagnetycznym VBE (po przeciwnej stronie niż zawór zwrotny). 24 26 2,4 2,6 Połączenie przewodu ze stali nierdzewnej (M12x1) z zaworami elektromagnetycznymi VBE 24 26 2,4 2,6 Zaślepka (M12x1) na zaworze elektromagnetycznym 33 37 3,3 3,7 Złączki (M14x1,5) w trójnikach i czwórnikach rys. B.4 - B.5 - B.6 74 82 7,4 8,2 Złączki (M14x1,5) mocujące czwórnik do ramy podwozia 67 70 6,7 7,0 Mocowanie przyłącza tankowania do wspornika (M24x1) 60 70 6,0 7,0 Mocowanie zaworów elektromagnetycznych do butli (W28,8x1/14 ) 260 280 26,0 28,0 Mocowanie wspornika butli do tylnej poprzecznicy (M14x2) 151 184 15,1 1,84 Mocowanie obejmy butli (M10x1,5) 33 35 3,3 3,5 Mocowanie uchwytu do wspornika butli na tylnej poprzecznicy (M12x1,75) 74 90 7,4 9,0 Mocowanie wspornika butli na tylnej poprzecznicy (M10x1,5) 42 51 4,2 5,1 Mocowanie półki butli (M8x1,25) 21 26 2,1 2,6 UWAGA Momenty dokręcania dotyczą jedynie konkretnych podzespołów stanowiących wyposażenie oryginalne. Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-7 B.3.4 Wykaz części Przewód gazowy średniego ciśnienia Rysunek B.1 117679 1. Kod wyrobu Tublex Data produkcji Partia. Przewód gazowy ze stali nierdzewnej AISI 321, o średnicy wewnętrznej 6,5 mm z oplotem ze stali nierdzewnej AISI 304 i złączkami ze stali nierdzewnej AISI 303, łączący reduktor z magistralą paliwową. Przewody gazowe wysokiego ciśnienia (do napełniania butli) Rysunek B.2 117680 1. Data produkcji Przewód gazowy łączący zawór elektromagnetyczny VBE (zawór tankowania) pierwszej butli. Jest wykonany ze stali nierdzewnej ISO 84342, pokryty nowoczesną powłoką polimerową i wzmocniony dwoma warstwami oplotu z włókna aramidowego. Średnica 6,4 x 11.8 mm. Złączki ze stali nierdzewnej ISO 84342. Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-8 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY Przewody podłączone do zaworu elektromagnetycznego VBE Są to przewody bezszwowe, wykonane ze stali AISI 304. Średnica zewnętrzna 6 mm, średnica wewnętrzna 4 mm Złączki Rysunek B.3 117681 Stal nierdzewna AISI 303, końcówki stożkowe Instrukcje montażu: patrz punkt B.3.7, rys. B.18.! Ze względów bezpieczeństwa wykorzystywanie przewodów gazowych w charakterze wsporników dla innych przewodów JEST SUROWO ZABRONIONE, zarówno w związku z montażem zabudowy, jak i serwisem pojazdu. W szczególnych przypadkach, gdy wielkość wolnej przestrzeni jest ograniczona, dopuszczalne jest mocowanie wyłącznie przewodów elektrycznych do przewodów gazowych (za pośrednictwem obejm z PVC), pod warunkiem że przewody gazowe pełnią jedynie funkcję prowadnic, a nie są elementami podtrzymującymi. Podczas obsługi technicznej upewnij się, czy przewody nie są uszkodzone, zarysowane, przetarte, przecięte lub zdeformowane. W razie potrzeby przewody należy odpowiednio zabezpieczyć. Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-9 Rysunek B.4 REGULOWANY TRÓJNIK 117682 Stal nierdzewna AISI 3 16 TJ, końcówki stożkowe Rysunek B.5 TRÓJNIK POŚREDNI 117683 Stal nierdzewna AISI 316 TJ, końcówki stożkowe Rysunek B.6 ZŁĄCZKA CZOŁOWA 117714 Stal nierdzewna AISI 316 TJ, końcówki stożkowe Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-10 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.3.5 Opróżnianie instalacji gazowej! Przed wykonaniem poważniejszej czynności (np. spawanie) lub obsługą techniczną silnika należy opróżnić instalację gazową z gazu. Zwykle wystarcza częściowe opróżnienie instalacji (tj. usunięcie gazu z przewodów, pozostawienie gazu w butlach), lecz istnieją sytuacje, w których konieczne jest opróżnienie całej instalacji gazowej (przewody i butle). Wyboru właściwej opcji opróżniania należy dokonać w oparciu o rodzaj i skalę planowanych czynności. W razie wątpliwości wybierz najbezpieczniejsze rozwiązanie (opróżnienie całkowite). Jeżeli pozwala na to stan silnika (np. brak wycieków), zalecane jest jego uruchomienie i odczekanie aż wszystek gaz zostanie zużyty. Przy ciśnieniu gazu poniżej 20 bar układ zasilania silnika nie gwarantuje prawidłowego dawkowania gazu. UWAGA Jeżeli ciśnienie gazu jest niższe niż 20 bar, wolno utrzymywać silnik pracujący wyłącznie na biegu jałowym, by zapobiec uszkodzeniu katalizatora. Opisane poniżej procedury opróżniania instalacji gazowej należy wykonywać przy wyłączonym silniku i na otwartej przestrzeni. W odległości co najmniej 5 m od pojazdu należy zapewnić strefę bezpieczeństwa, pozbawioną źródeł iskier. Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-11 Procedura opróżniania częściowego Rysunek B.7 1. Reduktor ciśn. - 2. Przewód wysokiego ciśn. - 3. Butla - 4. Zawór elektromagnetyczny VBE - 5. Ręczny zawór odcinający A. Zawór otwarty - C. Zawór zamknięty 117659! Powyższa procedura umożliwia usunięcie gazu jedynie z instalacji za butlami. Dlatego pamiętaj by czynności, podczas których mogą powstawać iskry (np. spawanie, cięcie, szlifowanie, wiercenie) lub czynności wymagające użycia urządzeń elektrycznych lub otwartego ognia, wykonywać w odległości co najmniej 5 m od butli. Odłącz zasilanie elektryczne za pomocą głównego wyłącznika prądu (o ile występuje). Odłącz przewody akumulatora i połącz je ze sobą. Podłącz pojazd do uziemienia Sprawdź, czy zawory odcinające (5) zaworów elektrom. (4) na wszystkich butlach (3) są zamknięte: zawór (5) w poz. C. Odłącz gazowy przewód zasilający (2) od reduktora ciśnienia (1), powoli odkręcając złączkę; pamiętaj o skutkach, jakie powoduje rozprężający się gaz pozostały w przewodach. Podłącz gumowy przewód (dopuszczony do stosowania z metanem) do przewodu zasilającego (2), by usunąć pozostałości gazu: drugi koniec przewodu musi znajdować się w odległości co najmniej 5 m od źródeł iskier. Podczas wykonywania tej czynności gwałtowne oziębianie wskutek rozprężania się gazu może powodować odmrożenia. Zachowaj ostrożność. Sprawdź, czy ciśnienie w instalacji gazowej spadło do zera. Procedura opróżniania całkowitego Całkowite opróżnienie instalacji wymaga usunięcia gazu także z butli. Aby bezpiecznie usunąć gaz, wymontuj trzpienie zaworów VBE i wypuść gaz za pomocą ręcznych zaworów odcinających. Wykonaj częściowe opróżnianie instalacji gazowej, w sposób przedstawiony powyżej. Sprawdź, czy zawory odcinające (5) zaworów elektromagnetycznych (4) na wszystkich butlach (3) są zamknięte: zawór (5) w pozycji C, a następnie wykonaj poniższe czynności. Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-12 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY Wymontowanie trzpienia zaworu elektromagnetycznego i/lub wymiana butli Rysunek B.8 Rozłącz złącze elektryczne cewki elektromagnesu zaworu. Odkręć zewnętrzną nakrętkę (1) cewki elektromagnesu i zdejmij O-Ring (2). Rysunek B.9 117660 Za pomocą śrubokręta (1) zablokuj obrót gwintowanego trzpienia (4) i za pomocą klucza (2) odkręć nakrętkę (3) mocującą cewkę elektromagnesu (5). Wyjmij cewkę (5) z tulei (6). Rysunek B.10 117661 Zdejmij podkładkę (4). 117662! W zaworze pozostanie niewielka ilość gazu. Aby zapewnić bezpieczeństwo, zalecane jest zmniejszenie ciśnienia, poprzez powolne odkręcenie nakrętki wieńcowej (2) z tulei cewki (1). Po uwolnieniu ciśnienia dokończ procedurę demontażu, usuwając tuleję cewki (1) wraz z O-ringiem (3). Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-13 Rysunek B.11 87391 Wyjmij tłok (5), wraz z osłoną (4) i sprężyną (2), z tulei cewki (1). Czynność tę wykonuj bardzo ostrożnie, aby nie zgubić kołka (3) mocującego osłonę do tłoka. Jeżeli nie potrzeba wymieniać zaworów VBE, sprawdź stan wymontowanych części, w tym także O-ringów. W razie potrzeby wymień uszkodzone części (podczas montaż). Wkręć pustą tuleję cewki, wraz z O-ringiem, dokręcając nakrętkę wieńcową momentem 28 Nm. Powtórz powyższe czynności w zaworach VBE wszystkich pozostałych butli. Opróżnianie Otwórz do połowy ręczne zawory odcinające (5) (rys. B.7).! Czynność ta spowoduje wypływ gazu z butli do przewodów. Zachowaj najwyższą ostrożność. Po usunięciu gazu sprawdź, czy silnik zatrzymuje się. Jeżeli po opróżnieniu instalacji nie ma potrzeby wymiany kompletnych zaworów VBE, zamontuj wszystkie części (wymontowane lub nowe), w sposób opisany poniżej. Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-14 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY Zamontowanie trzpienia zaworu elektromagnetycznego VBE Wykręć pustą tuleję cewki (1), wraz z O-ringiem. Rysunek B.12 87391 Umieść tłok (5) w osłonie (4) i załóż kołek ustalający (3). Włóż sprężynę (2) do odpowiedniego gniazda w tłoku (5). Umieść cały zespół w tulei cewki (1), w tai sposób, by stożkowa część trzpienia (4) była skierowana na zewnątrz tulei. Upewnij się, czy na tulei (1) znajduje się O-ring i sprawdź jego stan. Rysunek B.13 87392 Wkręć tuleję cewki, dokręcając nakrętkę wieńcową momentem 28 Nm. Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-15 Rysunek B.14 Sprawdź, czy cewka (4) nie ma oznak uszkodzeń. W razie potrzeby wymień cewkę. Załóż podkładkę (4, rys. B.10) i cewkę (4, rys. B.14) na tuleję (1, rys. B.10). Zakręć wewnętrzną nakrętkę (3) mocującą cewkę (4), dokręcając ją momentem 8 Nm. Zakręć nakrętkę (1) z O-ringiem (2), dokręcając ją momentem 7 Nm. Podłącz złącze elektryczne do cewki (4). Powtórz powyższe czynności w zaworach VBE wszystkich pozostałych butli. 117663 B.3.6 Wymiana zaworu elektromagnetycznego VBE Wymontowanie UWAGA Wymontowanie zaworów VBE może być konieczne w związku z uszkodzeniem zaworu lub przeglądem okresowym butli. Wymontowane zawory nie nadają się do powtórnego wykorzystania i muszą zostać wymienione na nowe, niezależnie od powodu, dla którego zostały wymontowane. Zalecane jest złomowania zaworów natychmiast po ich wymontowaniu.! Przed odłączeniem zaworów elektromagnetycznych całkowicie opróżnij instalację gazową, postępując według instrukcji przedstawionych w punkcie Opróżnianie instalacji gazowej. Rysunek B.15 Odkręć śruby (2) i zdejmij osłonę (1). 117664 Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-16 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY Rysunek B.16 Poluzuj złączki (1 i 7) i odłącz przewody (2 i 6) od króćców zaworu VBE (3). Rozłącz złącze elektryczne (5) cewki (4). 117665 Rysunek B.17 Za pomocą narzędzia specjalnego 99355018 (1) poluzuj i wykręć zawór VBE (3) z butli (2). 117666 Zamontowanie W celu zamontowania, wykonaj w kolejności odwrotnej czynności dla operacji wymontowania, przestrzegając poniższych zaleceń: nie wolno zdejmować kołpaka ochronnego z zaworu VBE, by uniknąć uszkodzenia zaworu podczas montażu. Podczas montażu nie należy używać kluczy pneumatycznych, ani innych narzędzi, które mogłyby zdeformować korpus zaworu i uszkodzić go. jeżeli butla jest wymontowana z pojazdu, zamocuj ją, najlepiej w pozycji pionowej, z kołnierzem skierowanym do góry, pokryj gwint gniazda zaworu 2-3 warstwami teflonu., ręcznie zakręć zawór. Następnie użyj narzędzia specjalnego 99355018 (1). Za pomocą klucza dynamometrycznego dokręć zawór momentem 270 ± 10 Nm. UWAGA Podczas wykonywania tej czynności zwracaj uwagę, by narzędzie 99355018 (1) nie uszkodziło bezpiecznika termicznego zaworu VBE. Czynności w układzie paliwowym Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-17 B.3.7 Naprawy przewodów i złączek W przypadku stwierdzenia wycieku gazu z przewodu lub złączki, wymień kompletny przewód. Przewód nie jest wyposażony w złączki, więc należy je zamówić oddzielnie. Wymontuj przewód, który ma być wymieniony, wraz ze znajdującymi się na nim złączkami. Sprawdź stan nowego przewodu, dopasowanego kształtem do przewodu wymontowanego, i zamontuj na jego końcach nowe złączki i O-ringi. Zamontuj przewód, staraninie mocując jego złączki do króćców odpowiednich podzespołów. Sprawdź, czy przewód jest ustawiony współosiowo z króćcami do których jest podłączany, by zapobiec naprężeniom. Wstępnie dokręć nakrętki złączek, a następnie dokręć je wymaganym momentem. W przypadku złączek EMER postępuj według instrukcji przedstawionych w odpowiednim punkcie podręcznika. Zamontuj wsporniki mocujące i sprawdź, czy przewód nie jest nadmiernie naprężony. Przywróć funkcjonalność instalacji, wykonując hydrauliczny test szczelności, według instrukcji przedstawionych na początku niniejszego rozdziału. Złączki Rysunek B.18 Załóż elementy uszczelniające (2 i 3) na przewód. Wsuń przewód (5) w gniazdo (króćca) zaworu (1); ustaw butlę w odpowiednim położeniu, by uniknąć naprężenia przewodu. Utrzymując przewód w gnieździe dokręć złączkę (4) wymaganym momentem. Poluzuj złączkę (4) i sprawdź zamocowanie uszczelnień na przewodzie. Dokręć złączkę wymaganym momentem. Wykonaj hydrauliczny test szczelność, według instrukcji przedstawionych na początku niniejszego rozdziału. 118974 UWAGA Po demontażu uszczelnienia złączki należy wymienić na nowe. Czynności w układzie paliwowym Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-18 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.4 Butle Rysunek B.19 1. Butla - 2. Zawór elektromagnetyczny. 117674 Metan (CNG) jest zmagazynowany w postaci sprężonej pod ciśnieniem 200 bar w kilku butlach zamocowanych do ramy podwozia i chronionych metalowymi osłonami. Butle są połączone szeregowo ze sobą i napełnianie za pośrednictwem zaworu tankowania, wyposażonego w zawór zwrotny. Drugi zawór zwrotny jest zamontowany w zaworze elektromagnetycznym pierwszej butli i jest połączony z przyłączem (zaworem) tankowania. Zawory zwrotne mają na celu zapobieganie wydostawaniu się gazu na zewnątrz po odłączeniu głowicy dystrybutora gazu. UWAGA Uszkodzenie zaworu przepływowego lub zaworu elektromagnetycznego może skutkować błędnymi wskazaniami ilości gazu w butlach. Zapoznaj się z procedurami kontroli i wymiany zaworu elektromagnetycznego, zamieszczonymi w punkcie B.3.6 niniejszego podręcznika. Istotne informacje dotyczące butli są wybite na jej powierzchni ( ). (1) = data ważności, miesiąc (2) = data ważności, rok, po upływie 20 lat (3) = pojemność nominalna (4) = masa butli (5) = ciśnienie robocze w MPa (6) = ciśnienie kontrolne w MPa (7) = kraj, w którym dokonano homologacji butli (8) = numer homologacji WE (9) = data badania, miesiąc/rok (10) = cecha (znak) kontrolera Butle Butle Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-19 B.4.1 Planowy przegląd butli, zgodnie z regulaminem R110 EKG ONZ Butle przeznaczone do magazynowania metanu w pojazdach drogowych muszą być CO CZTERY LATA poddawane kontroli przez odpowiednie organy, uprawnione do wystawiania zaświadczeń dopuszczających butlę do użytku. UWAGA Data ważności jest naniesiona na butlę oraz wpisana do dokumentacji dostarczonej wraz z pojazdem. Regulamin R110 EKG ONZ ustanawia obowiązek wykonania poniższych czynności w razie wypadku: butle znajdujące się w pojeździe, który uległ wypadkowi muszą zostać poddane kontroli przez odpowiednie organy, upoważnione przez producenta, o kompetentne władze nie postanowią inaczej. Butla, która nie została w żaden sposób uszkodzona podczas zderzenia może być ponownie przekazana do użytku; w pozostałych przypadkach butlę należy zwrócić do producenta, w celu kontroli, butle, które były narażone na działanie skutków pożaru muszą zostać sprawdzone przez organy upoważnione przez producenta lub zostać wycofane z eksploatacji i złomowane. Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010 Butle

B-20 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.4.2 Wymiana butli Wymontowanie! Przed odłączeniem butli całkowicie opróżnij instalację gazową, postępując według instrukcji przedstawionych w punkcie Opróżnianie instalacji gazowej. Rysunek B.20 Odkręć śruby (2) i zdejmij osłonę (1). Rysunek B.21 117664 Odkręć nakrętki (5) i zdejmij pokrywę (4). Rozłącz złącze elektryczne (a) cewki (2) zaworu elektromagnetycznego VBE. Odłącz przewody gazowe (3)od zaworu elektromagnetycznego (2). Podeprzyj butlę (6) odpowiednią podstawką (9). Odkręć śruby (7), obróć wsporniki (8) i wyjmij butlę (6). Wymontuj zawór VBE (2) z butli (6), w sposób przedstawiony w odpowiednim punkcie podręcznika. 117715 Zamontowanie W celu zamontowania, wykonaj w kolejności odwrotnej czynności dla operacji wymontowania, przestrzegając poniższych zaleceń: Zamocuj butlę we wspornikach, umieszczając je we właściwej pozycji, tak aby możliwe było podłączenie przewodów. Zamontuj zawór VBE (2) i dokręć złączki odpowiednim momentem, przestrzegając zaleceń przedstawionych w punkcie Naprawy przewodów i złączek. Po zamontowaniu wykonaj hydrauliczny test szczelności, w sposób przedstawiony w odpowiednim punkcie podręcznika. Butle Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037

DAILY DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO B-21 B.5 Bezpieczniki i przekaźniki B.5.1 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa CNG pod deską rozdzielczą Skrzynka znajduje się we wnęce pod pokrywą. Bezpieczniki i przekaźniki Rysunek B.22 Stosuj wyłącznie bezpieczniki określonego typu i o określonej obciążalności prądowej: w przeciwnym razie może dojść do pożaru. Bezpieczniki wymieniaj tylko po wyeliminowaniu przyczyny problemu i sprawdzeniu ciągłości okablowania. Tabela B.1 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-12 Prawe światło mijania 7,5 A F-13 Lewe światło mijania korektor pochylenia reflektorów 7,5 A F-31 Sterownik podnośnika szyby / Body Computer / centralka w komorze silnika 3 A F-32 Drzwi obrotowo-przesuwne 15 A F-33 Nagrzewnica / zapalniczka 15 A F-34 Gniazdo elektryczne 15 A F-35 Przepływomierz powietrza / czujniki ESP8 / zwalniacz Telma / układ ABS8 10 A F-36 Centralny zamek 20 A F-37 Odbiorniki prądu zasilane po stacyjce 5 A F-38 Zasilanie kasety Body Computer 10 A F-39 Układ klimatyzacji / czujniki cofania / radio / tachograf / centralka w komorze silnika 15 A F-40 Ogrzewanie lewej tylnej szyby 10 A F-41 Ogrzewanie prawej tylnej szyby 10 A F-42 Układ ABS8 / kamera / układ NIT / włącznik świateł cofania 5 A F-43 Wycieraczki przedniej szyby / spryskiwacz reflektorów 20 A F-44 Wolny - F-45 Sterownik podnośnika szyby 3 A F-46 Wolny - F-47 Podnośnik lewej szyby bocznej 25 A F-48 Podnośnik prawej szyby boczne 25 A F-49 Radio / kasety C1 lub C3 / kamera / czujniki cofania / podgrzewanie foteli / gniazdo diagn. 15 A F-50 Poduszka powietrzna 5 A F-51 Tachograf 5 A F-52 Wolny - F-53 Body computer 7,5 A Tabela B.2 Przekaźnik Przeznaczenie Prąd znamionowy T01 Prawe i lewe światło mijania 30 A T11 Ogrzewanie tylnej szyby 30 A T12 Wycieraczki / spryskiwacz przedniej szyby 30 A T13 Nagrzewnica powietrzna / zapalniczka / gniazdo elektr. / sterownik podnośnika szyb / podnośnik szyb 50 A 140854 Bezpieczniki i przekaźniki Publ. nr 603.95.037 Stan 02/2010

B-22 DAILY CNG Z FUNKCJĄ ZASILANIA REZERWOWEGO DAILY B.5.2 Skrzynka bezpiecznikowo-przekaźnikowa w komorze silnika (Daily MY 2009 CNG) Rysunek B.23 Tabela B.3 Bezpiecznik Przeznaczenie Prąd znamionowy F-0 Wolny - F-1 ABS8 lub EPS8 lub ASR 40 A F-2 ABS8 lub EPS8 lub ASR 30 A F-3 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-4 Kaseta sterująca ESVI (zautomatyzowana skrzynia biegów) 30 A F-5 Stacyjka 30 A F-6 Sprzęgło elektromagnetyczne wentylatora 20 A F-7 Światła pozycyjne 20 A F-8 Dmuchawy układu ogrzewania lub klimatyzacji 40 A F-9 Spryskiwacz szyby przedniej 20 A F-10 Sygnał dźwiękowy 7,5 A F-11 SDU (złącze wtryskiwacza) 15 A F-14 Prawe światło drogowe 7,5 A F-15 Lewe światło drogowe 7,5 A F-16 IAW wyście przyczepy 5 A F-17 Wtryskiwacze 15 A F-18 Kaseta IAW 5SF 5 A F-19 ELTV 15 A F-20 Pompa paliwowa 10 A F-21 Zasilanie sprzęgła elektromagnetycznego wentylatora 5 A F-22 Zawór upustu spalin sonda lambda 10 A F-23 Ogrzewanie lusterek i przedniej szyby, 13-pinowe gniazdo przyczepy 15 A F-24 Kaseta ESVI przystawka odbioru mocy 15 A F-30 Lewe i prawe światło przeciwmgłowe 15 A Bezpieczniki i przekaźniki Stan 02/2010 Publ. nr 603.95.037