Program nauczania: Fizyka z plusem, numer dopuszczenia: DKW 4014-58/01 Plan realizacji materiału nauczania fizyki w klasie II wraz z określeniem wymagań edukacyjnych DZIAŁ PROGRA- GRA- MOWY Energia, JEDNOSTKA TEMATYCZNA Praca. Jednostki Energia kinetyczna i potencjalna. Przemiany energii SZCZEGÓŁOWE CELE EDUKACYJNE WYMAGANIA KONIECZ- NE. -zna pojęcie -zna jednostki -rozpoznaje przykłady wykonania ( w sensie fizycznym) -zna pojecie energii potencjalnej i kinetycznej -zna jednostkę energii -rozróżnia w przykładach ciała posiadające energię potencjalną grawitacji, sprężystości i energię kinetyczną -zna pojecie energii mechanicznej -zna zasadę zachowania energii -potrafi w prostym przykładzie opisać przemiany energii mechanicznej WYMAGANIA PODSTA- WOWE -umie obliczyć pracę w prostych przykładach -potrafi rozpoznać na przykładach układy zdolne do wykonania -rozumie związek pomiędzy pracą a energią -wie, od czego zależy wartość energii kinetycznej i potencjalnej -rozumie treść zasady zachowania energii -potrafi nazwać siłę, która wykonuje pracę nad spadającym swobodnie ciałem -wie, jak obliczać sprawność urządzeń WYMAGANIA ROZSZE- RZAJĄCE -potrafi uzasadnić, że stosowanie maszyn prostych jest pożyteczne -potrafi wykazać, że maszyny proste nie zmniejszają wartości koniecznej do wykonania -nazywa siłę wykonującą pracę w przykładach z życia -zna warunki, przy których można obliczać pracę ze wzoru W=Fs -rozumie, co znaczy, że praca wynosi 1J -umie obliczać wartość potencjalnej i kinetycznej energii -rozumie pojęcie układu ciał -potrafi wyjaśnić przemiany energii w typowych sytuacjach potrafi obliczać wartość energii kinetycznej, korzystając z zasady zachowania energii WYMAGANIA DOPEŁNIA- JĄCE -potrafi wyjaśnić, jakie są zyski i straty wynikające z zastosowania dźwigni, bloczków i pochylni przy wykonywaniu -potrafi sporządzić wykres F(s) dla F= const. -potrafi odczytać z wykresu F(s) pracę wykonaną na dowolnej drodze -umie rozwiązywać złożone zadania związane z energią potencjalna i kinetyczną. -potrafi wyjaśnić przemiany energii w nietypowych sytuacjach -umie rozwiązywać nietypowe zadania związane z przemianami energii i sprawnością urządzeń
Struktura materii Moc. Jednostki mocy. Gazy, ciecze i ciała stałe Gęstość. Jednostki gęstości. Temperatura. -zna pojęcie mocy -zna jednostkę mocy -potrafi w prostych przykładach z życia codziennego rozróżniać urządzenia o mniejszej i większej mocy -wie, że substancje mogą występować w trzech stanach skupienia, umie nazwać te stany -w podanych przykładach rozróżnia własności ciał stałych -wie, że ciała składają się z cząsteczek, które są w ciągłym ruchu, że się przyciągają -wie, że kryształ to regularnie ułożone atomy -potrafi rozpoznać poprawne objaśnienie prostych zjawisk z życia codziennego (na podstawie teorii cząsteczkowej budowy materii) -wie, co to jest gęstość i jaką ma jednostkę -potrafi zmierzyć objętość cieczy za pomocą menzurki, masę za pomocą wag -zna dwie skale temperatur -wie, że wyższa temperatura ciała oznacza szybszy ruch jego -umie obliczać moc w prostych przykładach -rozumie pojecie mocy -rozumie związek pomiędzy praca a mocą -potrafi objaśnić mikroskopowe różnice pomiędzy stanami skupienia -wie, że w wyższej temperaturze cząsteczki średnio poruszają się szybciej -rozumie, na czym polega zjawisko dyfuzji -umie obliczać gęstość ciał znając masę i objętość -potrafi wyznaczyć objętość ciała stałego za pomocą menzurki -odczytuje z tablic gęstość substancji i posługuje się tym pojęciem -umie przeliczać temperaturę ze skali Celsjusza na Kelvina i odwrotnie -umie wykazać, dlaczego sprawność urządzenia jest mniejsza niż 100% -rozumie, czym jest moc chwilowa, a czym moc średnia - rozumie, co znaczy, że moc wynosi 1 W -potrafi wyjaśnić, czym różni się polikryształ od monokryształu -podaje przykłady ciał zbudowanych z więcej niż jedna substancja -potrafi zaproponować doświadczenie pokazujące, że zmiana kształtu ciała stałego nie powoduje zmiany jego objętości, że ciecz nie ma własnego kształtu -umie rozwiązywać proste zadania związane z gęstością -potrafi wyznaczyć gęstości określonych substancji - oblicza każdą wielkość ze wzoru ς=m/v znając dwie pozostałe -potrafi wyjaśnić kinetycznomolekularną interpretację temperatury -potrafi rozwiązywać problemy wymagające korzystania ze wzoru ΔE=W -umie rozwiązać nietypowe zadania związane z mocą urządzeń -potrafi zademonstrować różnice właściwości fizycznych substancji w różnych stanach skupienia -potrafi formułować samodzielne wypowiedzi -potrafi wyjaśnić wyniki doświadczeń, w których demonstruje się właściwości ciał stałych, cieczy i gazów -wyjaśnia, dlaczego ciecze i ciała stałe nie są ściśliwe -potrafi wyjaśnić zjawiska związane z występowaniem sił międzycząsteczkowych -sprawnie przelicza jednostki gęstości -potrafi wyznaczać gęstości ciał stałych i cieczy różnymi sposobami -potrafi sporządzić wykres m(v) na podstawie znajomości d, posługiwać się wykresem m(v) do znajdowania d -potrafi rozwiązywać zadania rachunkowe i problemy jakościowe -potrafi wyjaśnić zasadę konstrukcji termometru cieczowego
Ciecze i gazy.rozszerzalność termiczna ciał. Ciśnienie. Jednostki ciśnienia. Ciśnienie cieczy Ciśnienie powietrza cząsteczek -wie, że energia wewnętrzna to suma różnych rodzajów energii cząsteczek -wie, że ogrzewane ciała na ogół zwiększają swoje wymiary i że jednym z niewielu wyjątków pod tym względem jest woda ( w pewnym zakresie temperatur) -wie, jak obliczać ciśnienie i w jakich jednostkach je wyrażać -zna jednostkę wytrzymałości na rozerwanie -zna prawo Pascala i niektóre jego zastosowania -wie, że wraz ze wzrostem głębokości ciśnienie hydrostatyczne wzrasta -potrafi odczytać wartość ciśnienia z barometru -wie, jakie jest w przybliżeniu ciśnienie atmosferyczne -wie że wraz z wzrostem wysokości ciśnienie powietrza maleje -oblicza różnicę temperatur -rozróżnia pojęcia: ciepło, energia wewnętrzna i temperatura -rozumie, na czym polega przepływ ciepła i wie, że jego warunkiem jest różnica temperatur -wie, od jakich czynników zależy rozszerzalność liniowa i objętościowa -rozumie znaczenie anomalnej rozszerzalności wody w przyrodzie -wie, jak obliczyć ciśnienie wywierane przez ciało na podłoże -rozumie, co nazywamy wytrzymałością substancji na rozerwanie -rozumie, że ciśnienie cieczy nie zależy od ilości cieczy, ale od wysokości słupa cieczy umie to wyjaśnić na przykładzie -rozumie prawo naczyń połączonych -znając wartość ciśnienia wody, potrafi obliczyć jej nacisk na zadaną powierzchnię -zna niektóre zastosowania naczyń połączonych -rozumie zasadę działania barometru cieczowego -znając wartość ciśnienia wody lub powietrza, potrafi obliczyć ich nacisk na zadaną powierzchnię -rozumie, że ciśnienie wywierane przez gaz na ściany naczynia jest spowodowane zderzeniami -wie, że Δt=ΔT -wie, co nazywamy bimetalem i potrafi podać przykłady jego wykorzystania -potrafi podać przykłady skutków rozszerzalności termicznej ciał -umie objaśnić, jak można zwiększyć lub zmniejszyć ciśnienie -potrafi rozwiązać proste zadania zżycia codziennego związane z występowaniem i zmianami ciśnienia -objaśnia prawo Pascala w ujęciu teorii kinetycznomolekularnej -potrafi wyjaśnić zasadę działania prasy hydraulicznej i wskazać jej zastosowanie -potrafi obliczyć ciśnienie cieczy na zadanej głębokości -umie opisać doświadczenie Torricellego -rozumie różnicę między ciśnieniem w prognozach pogody a faktycznym ciśnieniem danej miejscowości -potrafi objaśnić zjawiska na podstawie związku średniej energii kinetycznej cząsteczek ciała i jego temperatury -potrafi powiązać zmiany temperatury substancji ze zmianami gęstości - umie wyjaśnić, dlaczego zbiorniki wodne nie zamarzają zimą całkowicie -potrafi wyjaśnić, dlaczego wytrzymałość materiału jest ważna w technice -potrafi wytłumaczyć działanie prostych urządzeń hydraulicznych, np. strzykawki, przyssawek, hamulców -potrafi rozwiązywać problemy związane z występowaniem ciśnienia hydrostatycznego -potrafi wyjaśnić, na czym polega picie soku przez słomkę-potrafi rozwiązywać problemy związane z występowaniem ciśnienia atmosferycznego
Siła wyporu Pływanie ciał -wie, że istnieje siła wyporu i jak jest skierowana -wie, że siła wyporu istnieje w gazach -wie, że ciała toną w cieczach o mniejszej gęstości niż gęstości niż gęstość ciał Ciepło Ciepło właściwe -wie, co to jest ciepło właściwe i w jakich jednostkach je wyrażać -wie, że jeśli różnym substancjom o tych samych masach dostarczymy tę samą ilość ciepła, to ich temperatury nie wzrosną jednakowo Przekazywanie ciepła -zna sposoby przekazywania ciepła -potrafi podać przykład dobrego przewodnika i dobrego izolatora ciepła cząsteczek gazu ze ścianami naczynia -wie, że ciśnienie gazu zależy od liczby cząsteczek gazu w zbiorniku, objętości zbiornika i od temperatury gazu wie, co jest przyczyną występowania ciśnienia atmosferycznego -wie, od czego zależy siła wyporu -zna treść prawa Archimedesa -potrafi wyznaczyć za pomocą siłomierza wartość siły wyporu -wie, co to jest i do czego służy aerometr -wie, jakie siły działające na pływające w cieczy ciało się równoważą --wie, co oznacza, że jedna substancja ma większe ciepło właściwe niż druga -rozumie praktyczne znaczenie dużej wartości ciepła właściwego wody -potrafi podać przykłady przewodnictwa cieplnego, konwekcji i promieniowania -rozumie, jaki wpływ ma kolor powierzchni na szybkość jej nagrzewania się pod wpływem promieniowania słonecznego -umie obliczać siłę wyporu -potrafi opisać zmiany wartości siły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy -potrafi na podstawie obliczeń przewidzieć zanurzenie ciała w zależności od gęstości cieczy -potrafi wyjaśnić, dlaczego ciała toną w cieczach mniejszej gęstości niż gęstość tych ciał -rozumie warunki pływania i potrafi zastosować I zasadę dynamiki Newtona do wyjaśnienia tego zjawiska -umie obliczyć wartość energii koniecznej do ogrzania masy danej substancji o zadany przyrost temperatury -potrafi interpretować wykresy zależności temperatury ciała od ilości dostarczanej energii -rozumie, od jakich czynników zależy ciepło przekazywane w ciągu sekundy miedzy wnętrzem budynku a otoczeniem -rozumie i umie wyjaśnić fakt, że wartość siły wyporu jest równa ciężarowi wypartej cieczy(gazu) -potrafi wyjaśnić warunki pływania ciał -rozumie związek stopnia zasolenia wód z zanurzeniem pływającego po nich statku -umie ułożyć równanie bilansu cieplnego w prostym przykładzie -potrafi sporządzić wykres zależności t(q) i odczytywać go -potrafi dokonać szacunkowego obliczenia strat cieplnych budynku, znając współczynnik przenikania ciepła przez ściany
Grawitacja Topnienie i krzepniecie Parowanie i skraplanie Pierwsza zasada termodynamiki Układ Słoneczny Ruch planet. Satelity Prawo grawitacji Fazy Księżyca -wie, na czym polega topnienie i krzepnięcie -wie, że temperatura w czasie topnienia i wrzenia ciał krystalicznych się nie zmienia -wie, co to jest ciepło topnienia i ciepło parowania zna ich jednostki -wie, na czym polega parowanie i skraplanie -wie, co to jest ciepło parowania, zna jego jednostkę -zna treść I zasady termodynamiki -potrafi rozpoznać przykłady zmiany energii wewnętrznej przez wymianę ciepła z otoczeniem lub w skutek wykonanej - wie, z jakich obiektów składa się Układ Słoneczny i wie, czym one różnią się od siebie, -potrafi opisać zjawiska zaćmień Słońca i Księżyca, -wie, po jakich torach poruszają się planety wokół Słońca, -wie, jak wyglądają poszczególne fazy Księżyca i jaka jest kolejność ich występowania, - wie, że ciała niebieskie krążą wokół siebie dzięki siłom przyciągania grawitacyjnego, -wie, że przyciąganie grawita- -rozumie, jak zmienia się energia wewnętrzna przy zmianach stanu skupienia -rozumie, że ciepło topnienia jest równe ciepłu krzepnięcia -wie, że podczas topnienia i krzepnięcia temperatura substancji się nie zmienia -rozumie, na czym polega różnica pomiędzy wrzeniem a parowaniem -rozumie, jakie czynniki przyspieszają parowanie -wie, że podczas parowania i skraplania temperatura substancji się nie zmienia -wie, że w silniku cieplnym zachodzi zmiana energii wewnętrznej na mechaniczną -zna sposoby zwiększenia energii wewnętrznej -potrafi wskazać różnice między Słońcem a innymi obiektami w Układzie Słonecznym, -wie, że w miarę wzrostu odległości planet od Słońca ich okres obiegu wokół Słońca rośnie, -wie, jak zmienia się prędkość poruszania się planet w ich ruchu wokół Słońca -rozumie, jaka jest przyczyna występowania faz Księżyca, -potrafi wytłumaczyć, w której fazie Księżyca dochodzi do zaćmień Słońca, a w której fazie -wie, jak zależy temperatura krzepnięcia wody od ciśnienia -umie obliczyć ilość ciepła potrzebną do stopienia określonej ilości danej substancji -wie, jak zależy temperatura wrzenia wody od ciśnienia -umie obliczyć ilość ciepła potrzebną do odparowania określonej ilości danej substancji -potrafi wytłumaczyć, jakim rodzajem urządzenia cieplnego jest lodówka -potrafi posługiwać się ze zrozumieniem pierwsza zasadą termodynamiki w prostych przykładach ilościowych -rozumie, że dla danego okresu obiegu satelity wokół Ziemi istnieje tylko jeden możliwy promień orbity, -potrafi wytłumaczyć fakt, że wzajemne przyciąganie się ludzi, samochodów itp. Jest niezauważalne, - wie, jak porusza się satelita stacjonarny -potrafi na podstawie wykresu zależności okresu obiegu satelity wokół Ziemi od jego odległości od Ziemi odczytać -potrafi wyjaśnić, dlaczego lód nie tonie w wodzie -potrafi wytłumaczyć, na jakiej zasadzie działa szybkowar -rozumie zasadę działania pompy cieplnej -potrafi rozwiązywać problemy związane z pierwszą zasadą termodynamiki -potrafi rozwiązywać zadania problemowe związane z zmianą energii mechanicznej w energię wewnętrzną -wiedząc, w jakiej fazie znajduje się Księżyc potrafi powiedzieć, kiedy będzie go można obserwować na niebie, -potrafi wytłumaczyć, dlaczego nie przy każdej pełni dochodzi do zaćmienia Księżyca -potrafi wyjaśnić, dlaczego w Kosmosie używa się wyłącznie napędu odrzutowego -potrafi wyjaśnić przyczyny pojawiania się stanów nieważkości
cyjne jest wzajemne i powszechne, i kiedy do zaćmień Księżyca, - zna zależność wartości siły grawitacji od odległości i masy oddziałujących ciał -rozumie, że swobodny spadek ciał na Ziemi to efekt przyciągania ziemskiego, -rozumie, dlaczego planety nie spadają na Słońce, a satelity na Ziemię odległość lub okres obiegu dla danego satelity -potrafi wyjaśnić, dlaczego zaćmienia Słońca w przeciwieństwie do zaćmień Księżyca są w danym miejscu Ziemi zjawiskiem rzadkim