Sytuacje Krytyczne w Czasie Znieczulenia Podręcznik Anestezjologa David C. Borshoff Leeuwin Press we współpracy z Polską Radą Resuscytacji, Kraków 2014, ISBN 978-83- 89610-21- 8 Cena 90 PLN Do nabycia poprzez stronę www.prc.krakow.pl lub osobiście pod adresem: Interdyscyplinarne Centrum Edukacji 31-026 Kraków, ul. Radziwiłłowska 4 tel. 12 44 66 971, faks 12 44 66 972 e- mail:biuro@prc.krakow.pl Unikatowy podręcznik skonstruowany w oparciu o listy kontrolne używane w lotnictwie. Niezbędny do indywidualnego stosowania dla każdego anestezjologa, jest także narzędziem poznawczo- komunikacyjnym zespołowego postępowania w sytuacjach krytycznych w czasie znieczulenia, a także prewencji sytuacji krytycznych. Autor jest kardioanestezjologiem oraz anestezjologiem bariatrycznym pracującym w Royal Perth Hospital w Australii, a także pilotem amatorem, który połączył w tym podręczniku wiedzę anestezjologiczną z praktycznymi zasadami bezpieczeństwa stosowanymi w lotnictwie. Na utwardzonym, wodoodpornym papierze spiętym metalową spiralą z możliwością zaczepienia do aparatu do znieczulenia przedstawione są 22 kategorie najczęściej występujących sytuacji krytycznych w czasie znieczulenia oraz 11 procedur zapobiegania sytuacjom krytycznym. Przedstawione listy kontrolne postępowania dotyczą układu sercowo- naczyniowego, oddechowego, położnictwa oraz innych toksyczności leków znieczulenia miejscowego, hiperkaliemii oraz hipertermii złośliwej. Każdy temat przedstawiony jest na dwóch stronach. Po stronie lewej znajdują się punkty do natychmiastowego zastosowania w sytuacji krytycznej, po stronie prawej opisane są szczegóły postępowania z dawkami leków oraz kalkulacjami rozcieńczeń leków do infuzji. Podobnie skonstruowany rozdział zapobieganie sytuacjom krytycznym zawiera opis wszystkich najczęściej występujących sytuacji w codziennej praktyce anestezjologicznej, takich jak wzrost ciśnienia w drogach oddechowych, desaturacja, hipotensja i in. Umieszczenie listy 10 T mogących grozić NZK może pomóc klinicystom leczyć pacjenta w sytuacji krytycznej podczas znieczulenia, gdy nie postawiono jeszcze diagnozy. Książka ta może być cennym źródłem wiedzy nie tylko w sytuacji stresowej dla zespołu aktualnie znieczulającego pacjenta, ale również dla lekarzy i pielęgniarek pragnących rozszerzyć bądź odświeżyć wiedzę, a także dla osób, szczególnie rezydentów anestezjologii i intensywnej terapii, przygotowujących się do egzaminów. Tłumacze i redaktorzy dołożyli wszelkich starań, aby informacje dotyczące przedstawionych w książce sposobów postępowania były zgodne z aktualnie obowiązującą praktyką w Polsce. Prawdopodobnie nie udało nam jednak całkowicie uniknąć błędów w procesie tłumaczenia i redakcji. Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi. Do chwili obecnej podręcznik uzyskał rekomendacje Australijskiego Towarzystwa Anestezjologów, Europejskiego Towarzystwa Anestezjologii, Polskiej Rady Resuscytacji oraz Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Prof. dr hab. med. Janusz Andres Prezes Polskiej Rady Resuscytacji Kraków, wrzesień 2014
INNE POŁOŻNICTWO UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD SERCOWO NACZYNIOWY Zatrzymanie krążenia w rytmach do defibrylacji VF / VT Zatrzymanie krążenia w rytmach nie do defibrylacji Asystolia / PEA Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci Śródoperacyjne niedokrwienie mięśnia sercowego Masywny krwotok śródoperacyjny Anafilaksja Hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa Zator powietrzny Nieskuteczna wentylacja maską twarzową Nieprzewidziana trudna intubacja Niemożliwa intubacja, niemożliwa wentylacja Kurcz głośni Wysokie ciśnienie w drogach oddechowych Ciężki skurcz oskrzeli Aspiracja Całkowite znieczulenie rdzeniowe Krwotok poporodowy Zapaść krążeniowa u matki Resuscytacja noworodka po urodzeniu Toksyczność leków znieczulenia miejscowego Hiperkaliemia Hipertermia złośliwa 1 Lista możliwych przyczyn NZK. Postępowanie po sytuacji krytycznej ZAPOBIEGANIE SYTUACJOM KRYTYCZNYM 15-punktowa lista kontrolna aparatu do znieczulenia.... 25 Wysokie ciśnienie w drogach oddechowych........... 26 Desaturacja............................................ 27 Wysokie ciśnienie tętnicze krwi......................... 28 Niskie ciśnienie tętnicze krwi.. 29 Tachykardia................... 30 Bradykardia................... 31 Podwyższone EtCO 2.......... 32 Obniżone EtCO 2................ 33 Dawkowanie leków............ 34 Kontrola przed znieczuleniem.. 34 Telefony alarmowe............ 35
ZAPOBIEGANIE SYTUACJOM KRYTYCZNYM Spis treści SPRAWDZENIE APARATU 25 15-punktowa lista kontrolna aparatu do znieczulenia.. 25 Wysokie ciśnienie w drogach oddechowych.......... 26 Desaturacja........................................... 27 Wysokie ciśnienie tętnicze krwi........................ 28 Niskie ciśnienie tętnicze krwi.......................... 29 Tachykardia........................................... 30 Bradykardia........................................... 31 Podwyższone EtCO 2................................... 32 Obniżone EtCO 2....................................... 33 Dawkowanie leków................................... 34 Kontrola przed znieczuleniem......................... 34
LISTA MOŻLIWYCH PRZYCZYN NZK W CZASIE ZNIECZULENIA (10 T) 1 Rurki (Tubes): umiejscowienie, zatkanie, rozłączenie, zaciśnięcie, przerwanie. 2 Gwałtowny krwotok (Torrential haemorrhage). 3 Tryptaza: zatrzymanie krążenia w przebiegu anafi laksji. 4 Rytmy serca zagrażające życiu: pierwotna choroba serca (Terminal rhythm). 5 Tamponada: urazowa lub chirurgiczna. 6 Odma prężna (Tension pneumothorax). 7 Zakrzep / zator: wieńcowy, płucny, płynem owodniowym, powietrzny lub tłuszczowy (Thrombus). 8 Toksyny: leki, zaburzenia elektrolitowe, metaboliczne. 9 Całkowite znieczulenie rdzeniowe (Total spinal). 10 Guz: zmiany śródczaszkowe, powodujące ciśnienia śródczaszkowego (Tumour). 23 Powyższa lista 10 T może pomóc klinicystom leczyć sytuacje krytyczne podczas znieczulenia, gdy nie postawiono diagnozy.