N a r o d o w y B a n k P o l s k i D e p a r t a m e n t S t a t y s t y k i Warszawa, dn. 2 stycznia 2013 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2012 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie podmioty uczestniczące w obrotach z zagranicą, danych statystyki publicznej oraz informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego za III kwartał 2012 r. ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Saldo rachunku bieżącego, w III kwartale 2012 r., było ujemne i wyniosło 3.367 mln EUR. O wysokości tego salda zadecydowały: ujemne salda dochodów (4.891 mln EUR) i obrotów towarowych (425 mln EUR) oraz dodatnie salda usług (1.147 mln EUR) i transferów bieżących (802 mln EUR). Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w mln EUR Deficyt na rachunku bieżącym, w porównaniu z danymi za III kwartał 2011 r., zmniejszył się o 1.740 mln EUR. Na poprawę salda rachunku bieżącego wpłynęło, przede wszystkim, niższe 00-919 Warszawa, ulica Świętokrzyska 11/21, tel. (22) 826 56 41, fax (22) 826 56 45
ujemne saldo obrotów towarowych o 1.917 mln EUR oraz wzrost dodatniego salda usług o 103 mln EUR i transferów bieżących o 89 mln EUR. Jednocześnie ujemne saldo dochodów pogłębiło się o 369 mln EUR. Saldo rachunku kapitałowego było dodatnie i ukształtowało się na poziomie 2.505 mln EUR. Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego była ujemna i wyniosła 862 mln EUR. Relacja łącznego salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w III kwartale 2012 r. wyniosła -0,9%. Saldo obrotów towarowych Eksport towarów, w III kwartale 2012 r., został oszacowany na poziomie 36.569 mln EUR, natomiast import w wysokości 36.994 mln EUR. W porównaniu z analogicznych okresem 2011 r. eksport towarów zwiększył się o 1.317 mln EUR tj. o 3,7%, a import towarów zmniejszył się o 600 mln EUR tj. o 1,6%. Ujemne saldo obrotów towarowych wyniosło 425 mln EUR wobec minus 2.342 mln EUR w III kwartale 2011 r. Saldo międzynarodowego handlu usługami Saldo usług w III kwartale 2012 r. było dodatnie i wyniosło 1.147 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zdecydowały dodatnie salda: usług transportowych w wysokości 793 mln EUR (wzrost o 76 mln EUR w porównaniu do III kwartału 2011 r.), podróży zagranicznych w wysokości 248 mln EUR (pogorszenie o 27 mln EUR) oraz pozostałych usług w wysokości 106 mln EUR (poprawa o 54 mln EUR). Saldo dochodów Na wysokość ujemnego salda dochodów, w kwocie 4.891 mln EUR, wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (5.320 mln EUR) oraz dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (429 mln EUR). Oszacowane przychody z tytułu wynagrodzeń Polaków pracujących za granicą wyniosły 847 mln EUR i, w porównaniu z analogicznym kwartałem 2011 r., zmniejszyły się o 12 mln EUR, tj. o 1,4%. O wysokości ujemnego salda dochodów z inwestycji, w III kwartale 2012 r., zadecydowały dochody uzyskane przez zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 3.344 mln EUR. Na pozycję tą złożyły się: wypłacone dywidendy (w wysokości 1.768 mln EUR), reinwestowane zyski (1.016 mln EUR) oraz zapłacone odsetki od kredytów (560 mln EUR). Dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach były wyższe o 2% niż w analogicznym kwartale 2011 r. i wyniosły 2.784 mln EUR. Ujemną wartość salda dochodów pogłębiły dochody wypłacone nierezydentom z tytułu inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci otrzymanych dywidend od udziałowych papierów wartościowych oraz odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich 2
podmiotów). Wyniosły one 2.072 mln EUR i w stosunku do III kwartału 2011 r. zwiększyły się o 466 mln EUR, tj. 29%. Saldo transferów z Unią Europejską W omawianym kwartale 2012 r. napływ środków z Unii Europejskiej, ujętych w bilansie płatniczym, wyniósł 3.732 mln EUR. Napływ w wysokości 1.187 mln EUR został ujęty w transferach bieżących, natomiast kwota 2.545 mln EUR w transferach kapitałowych. W tym samym okresie Polska wpłaciła 873 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W efekcie tych transakcji saldo transferów z Unią Europejską było dodatnie i wyniosło 2.859 mln EUR. Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów było dodatnie i wyniosło 529 mln EUR. Przychody z tytułu transferów bieżących ukształtowały się na poziomie 748 mln EUR, w tym 690 mln EUR stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Zagraniczne inwestycje w Polsce W III kwartale 2012 r. saldo zagranicznych inwestycji w Polsce było dodatnie i wyniosło 6.186 mln EUR. Istotny wpływ na tę kategorię bilansu płatniczego miał napływ kapitału netto z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich i portfelowych. Wykres 2. Saldo zagranicznych inwestycji w Polsce w mln EUR Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było dodatnie i wyniosło 1.953 mln EUR. W porównaniu do III kwartału 2011 r. saldo to było niższe o 1.890 mln EUR. 3
O wysokości tego salda zadecydował głównie napływ netto środków, które zasiliły kapitały własne polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania (1.459 mln EUR), jak również dodatnie reinwestowane zyski w kwocie 1.016 mln EUR. Jednocześnie zarejestrowano odpływ kapitału netto z tytułu inwestycji w instrumenty dłużne w kwocie 522 mln EUR. Dodatnie saldo zagranicznych inwestycji portfelowych wyniosło 4.231 mln EUR. O napływie zagranicznego kapitału portfelowego do Polski, w wysokości 3.318 mln EUR, zdecydowały inwestycje nierezydentów w dłużne papiery wartościowe Skarbu Państwa emitowane, w głównej mierze, na rynek krajowy. O niewielkim wzroście zobowiązań polskich podmiotów wobec zagranicy (w wysokości 2 mln EUR) zadecydował napływ kapitału netto z tytułu otrzymanych kredytów i pożyczek w kwocie 920 mln EUR (przede wszystkim do sektora rządowego) oraz odpływ kapitału netto z tytułu wycofania przez nierezydentów depozytów w wysokości 1.269 mln EUR (głównie z sektora bankowego). Ponadto zaobserwowano wzrost zobowiązań zagranicznych z tytułu otrzymanych kredytów handlowych oraz pozostałych pasywów zagranicznych. Polskie inwestycje za granicą W III kwartale 2012 r. polskie inwestycje za granicą ogółem zwiększyły się o 2.431 mln EUR. Na wzrost aktywów zagranicznych polskich podmiotów złożyły się: inwestycje bezpośrednie (1.143 mln EUR), pozostałe inwestycje (1.231 mln EUR) oraz inwestycje portfelowe (57 mln EUR). Oficjalne aktywa rezerwowe Na wzrost oficjalnych aktywów rezerwowych, w III kwartale 2012 r., wpłynęły transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP oraz transakcje własne NBP, których łączne saldo wyniosło 1.872 mln EUR. Różnice kursowe oraz zmiany wyceny zmniejszyły wartość aktywów rezerwowych o 786 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec września 2012 r. wyniósł 81.708 mln EUR. http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez98_2012.xls 4
Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od danych za I kwartał 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_kw_2000_2012.xls Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego, począwszy od danych za styczeń 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m_2000_2012.xls Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od 2000 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_eur.xls Opis bilansu płatniczego za II kwartał 2012 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2012_2.pdf Dane bilansu płatniczego za listopad 2012 r. zostaną opublikowane 18 stycznia 2013 r. Dane bilansu płatniczego za IV kwartał 2012 r. zostaną opublikowane 28 marca 2013 r. 5
TABELA 1 BILANS PŁATNICZY w mln EUR 2011 2012 III kw 12 - III kw 11 III kw 12 - II kw 12 III kw II kw III kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika A. Rachunek bieżący -5 107-2 203-3 367 1 740-1 164 Saldo obrotów towarowych -2 342-1 640-425 1 917 1 215 Eksport f.o.b. 35 252 35 731 36 569 1 317 103,7 838 102,3 Import f.o.b 37 594 37 371 36 994-600 98,4-377 99,0 Saldo usług 1 044 1 538 1 147 103-391 Przychody 7 162 7 321 7 826 664 109,3 505 106,9 Rozchody 6 118 5 783 6 679 561 109,2 896 115,5 Saldo dochodów -4 522-3 946-4 891-369 -945 Przychody 1 579 1 462 1 819 240 115,2 357 124,4 Rozchody 6 101 5 408 6 710 609 110,0 1 302 124,1 Saldo transferów bieżących 713 1 845 802 89-1 043 Przychody 1 761 2 961 1 935 174 109,9-1 026 65,3 Rozchody 1 048 1 116 1 133 85 108,1 17 101,5 B. Rachunek kapitałowy 1 439 2 266 2 505 1 066 239 Przychody 1 581 2 325 2 562 981 162,0 237 110,2 Rozchody 142 59 57-85 40,1-2 96,6 C. Rachunek finansowy 1 111 3 327 4 403 3 292 1 076 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -342 883-1 143-801 -2 026 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 3 843 1 131 1 953-1 890 822 Inwestycje portfelowe - aktywa 753 164-57 -810-221 Udziałowe papiery wartościowe 817 39-157 -974-196 Dłużne papiery wartościowe -64 125 100 164-25 Inwestycje portfelowe - pasywa 3 527 3 398 4 231 704 833 Udziałowe papiery wartościowe 352 432 836 484 404 Dłużne papiery wartościowe 3 175 2 966 3 395 220 429 Pozostałe inwestycje - aktywa -1 475-1 973-1 231 244 742 NBP 0 0-9 -9-9 Sektor rządowy -15 10-28 -13-38 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -1 730-1 869-1 030 700 839 Pozostałe sektory 270-114 -164-434 -50 Pozostałe inwestycje - pasywa -4 901-977 2 4 903 979 NBP -1 046 686-196 850-882 Sektor rządowy 760 113 853 93 740 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -4 102-1 164-577 3 525 587 Pozostałe sektory -513-612 -78 435 534 Pochodne instrumenty finansowe -294 701 648 942-53 D. Saldo błędów i opuszczeń -1 161 136-1 669-508 -1 805 Razem A - D -3 718 3 526 1 872 5 590-1 654 E. Oficjalne aktywa rezerwowe 3 718-3 526-1 872-5 590 1 654 * Dane wstępne 6