SPIS TREŚCI Wstęp 3 I. ROZWAŻANIA WSTĘPNE 23 1. Luteranizm i jego znaczenie dla filozofii 23 1.1. Główne założenia doktrynalne luteranizmu 24 1.2. Luter i filozofia 33 2. Reakcja na Reformację - racjonalizacje chrześcijańskiego Objawienia 41 2.1. Socynianizm 42 2.2. Deizm 51 II. IMMANUEL KANT 64 1. Wolność i autonomia praktycznego rozumu u źródeł prawa moralnego 67 1.1. Świat przyrody i świat wolności 67 1.2. Autonomia praktycznego rozumu i prawo moralne 73 1.3. O najwyższym dobru pochodnym 84 1.4. Idea Najwyższego Dobra Pierwotnego 93 2. O wierze i wiedzy 102 2.1. Kanta rozumienie religii 105 2.2. Teologia w aspekcie negatywnym i pozytywnym 107 3. Kant wobec chrześcijańskiego Objawienia 110 3.1. Rola Biblii w systemie religii racjonalnej 110 3.2. Krytyka luterańskiej dogmatyki kościelnej 115 3.3. Wiara kościelna i czysta wiara religijna 117 3.3.1 Historyczna wiara kościelna 118 3.3.2 Przejście od wiary kościelnej do wiary religijnej 120 4. Stosunek Kanta do wybranych dogmatów chrześcijańskich 126 4.1. Dogmat o Trójcy Świętej 126 http://d-nb.info/1028902166
580 A. Szwed - Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia 4.2. Kanta refleksja o Bogu-człowieku 127 4.3. Czy łaska Boska jest potrzebna? 134 III. MŁODY HEGEL I PROBLEM RELIGII POZYTYWNEJ 137 1. Starożytna Grecja - prawzór idealnego społeczeństwa 139 2. U źródeł religijnej pozytywności 142 2.1. O różnicach między religią obiektywną a religią subiektywną 143 2.2. Wstępne ujęcie tego, co pozytywne 147 2.3. Rozwinięcie pojęcia pozytywności w Pozytywności religii chrześcijańskiej 153 2.3.1. Skrajny pozytywizm judaizmu 165 2.3.2. Czy nauka Jezusa była pozytywna? 168 2.3.3. Dalsze źródła pozytywności chrześcijaństwa 172 3. O przezwyciężaniu tego, co pozytywne w Duchu chrześcijaństwa i jego losie 174 3.1. Miłość jako istotne uzupełnienie Kantowskiego systemu etyki 174 4. Problem Boskości Jezusa Chrystusa u młodego Hegla 181 4.1. Jednostka i Logos 181 4.2. Jezus Chrystus i gmina chrześcijańska jako Królestwo Boże. 190 5. Pisma drobne z okresu frankfurckiego 197 IV. FILOZOFICZNE PODSTAWY SYSTEMU 204 1. Podstawowe założenia immanentyzmu etyki w Najstarszym programie systemu niemieckiego idealizmu 204 2. Filozofia jako System 207 2.1. Kilka uwag na temat Hegla i jego dzieła 209 2.2. Filozofia i historia filozofii 211 2.2. Struktura i metoda Systemu 221 2.3. System i jego absolutna rzeczywistość 224 2.4. Konkretna jednostka ludzka i jednostka ogólna 228 3. Elementy logiki związane z filozofią ducha 230 3.1. Byt 230 3.1.1. Ten oto byt (Dasein) 235 3.2. O istocie 237 3.2.1. Zjawisko 241 3.2.2. Rzeczywistość, możliwość, konieczność 243 3.2.3. Substancja 246 3.3. O Pojęciu 249
Spis treści 581 3.3.1. Pojęcie i Przedmiot 255 3.3.2. Cel i przedmiot 258 3.4. Idea 260 3.4.1. Idea i poznawanie 263 3.4.2. Idea absolutna 265 3.5. Elementy filozofii ducha 267 3.5.1. Duch subiektywny 271 3.5.1.1. Świadomość 273 3.5.1.2. Samowiedza 277 3.5.2. Duch obiektywny 281 3.5.3. Duch absolutny 282 V. HEGEL I CHRZEŚCIJAŃSTWO 284 1. Wiara i wiedza - krytyka Oświecenia 286 1.1. Krytyka Kanta 286 1.2. Krytyka Oświecenia 291 1.3. Świadomość nieszczęśliwa 298 2. Główne założenia Heglowskiej filozofii religii 306 2.1. Miejsce filozofii religii w Systemie 306 2.2. Stosunek filozofii religii do religii pozytywnej oraz teologii Oświecenia 312 2.3. Filozofia i wewnętrzne doświadczenie Boga 319 3. Określenie religii w Wykładach z filozofii religii 324 3.1. Religia w momencie ogólności 324 3.1.1. Bezpośredniość uczucia 327 3.2. Religia w momencie szczegółowości 329 3.3. Religia w momencie pojednania 332 3.4. Stosunek religijny 336 3.4.1. Przedstawienie 336 3.5. Przejście od przedstawienia do myślenia 339 3.6. Spekulatywne pojęcie religii 344 3.7. Kult i wiara 352 3.8. Metafizyczne Pojęcie Idei Boga 355 4. Filozofia i chrześcijaństwo 363 4.1. Duch i religia 363 4.2. Relacje między Bogiem a człowiekiem w religii jawnej w Fenomenologii ducha 365 4.3. Bóg - człowiek w religii jawnej w Wykładach z filozofii religii 373
582 A. Szwed - Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia 4.4. Bóg Trójjedyny 379 4.4.1. Królestwo Ojca 381 4.4.2. Królestwo Syna 391 4.4.2.1. Świat czyli przyroda i duch subiektywny wobec Idei Boga 392 4.4.2.2. Elementy filozofii człowieka 397 4.4.2.3. Syn Boży 402 4.4.2.4. Sens śmierci Boga-człowieka 408 4.4.3. Królestwo Ducha 411 5. Między transcendencją a immanencją - dyskusja stanowisk 416 5.1. Czy Hegel przyjmował transcendentne istnienie Boga? 416 5.2. Hegel i teizm 418 5.3. Czy Hegel był ateistą? 422 5.4. Panteizm Hegla? 428 5.5. Panenteizm 431 5.6. Próba podsumowania 437 VI. KIERKEGAARD CONTRA HEGEL 442 1. Czy Kierkegaard znał filozofię Hegla? 442 1.1. Kontakt z myślą Hegla w pierwszym okresie studiów - lata 1830-1838 443 1.2. Kierkegaard i spór o mediację wśród heglistów i antyheglistów duńskich 457 2. Jednostka ludzka - punkt wyjścia filozofii Kierkegaarda 466 3. Dwie relacje: Bóg - człowiek i człowiek - Bóg 471 3.1. Jednostka w relacji do Trójcy Świętej 471 3.2. Dalsze określenia 473 4. Przeciw mediacji 475 4.1. Odrzucenie mediacji na rzecz dysjunkcji albo-albo 475 4.2. Mediacja i powtórzenie 478 4.3. Mediacja i paradoks 487 4.3.1. Bojaźń i drżenie 487 4.3.2. Okruchy filozoficzne - mediacja i paradoks 493 4.3.3. Kończące nienaukowe postscriptum - mediacja, spekulacja i chrześcijaństwo 504 5. Paradoks i egzystencja 513 5.1. Paradoks sokratejski 514 5.2. Paradoks chrześcijański w relacji rozum - wiara 519
Spis treści 583 5.3. Dialektyka egzystencji 528 5.4. Jak" egzystencji wobec chrześcijańskiego co"- stosunek do biblijnego Objawienia i do doktryny chrześcijańskiej... 531 Zakończenie 546 Suramary 555 Wykaz skrótów 560 Bibliografia 563 Indeks osób 573