KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM MORSKIM. Kod przedmiotu: Zzm 3. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego 4. Kierunek: Nawigacja 5. Specjalność: Nawigacja i zarządzanie bezpieczeństwem morskim 6. Moduł: specjalistyczny 7. Poziom studiów: I-go stopnia 8. Forma studiów: niestacjonarne 9. Semestr studiów:vii,viii 0. Profil: praktyczny. Prowadzący: Andrzej KRÓLIKOWSKI. Data aktualizacji: 9.07.03 CELE PRZEDMIOTU Zgodnie ze specyfikacją minimalnych norm kompetencyjnych dla oficerów zajmujących stanowiska I oficera i kapitana zawartą w Konwencji STCW 978/95 oficer nadzorujący winien legitymować się: gruntowną znajomością podstawowych pojęć i przepisów dotyczących bezpieczeństwa pracy na statku; ochrony życia i opieki medycznej, a także umiejętnością praktycznego wykonywania obowiązków alarmowych oraz prowadzenia szkolenia w zakresie postępowania w sytuacjach zagrożenia. C C C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C0 Zapoznać studentów z pojęciami dotyczącymi zarządzania bezpieczeństwem morskim, zarządzaniem i bezpieczeństwem żeglugi oraz zarządzaniem w sytuacjach kryzysowych Zapoznać studentów ze strukturą żeglugi morskiej jej miejscem w działalności ludzkiej na morzu oraz problematyką dotyczącą zarządzania żeglugą morską szczególnie w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi Zapoznać studentów z wymaganiami i kryteriami oceny dotyczącej zarządzania bezpieczeństwem na poziomie: międzynarodowym, regionalnym, narodowym, lokalnym oraz instytucjonalnym Zapoznać studentów z procesami zarządzania bezpieczeństwem żeglugi, identyfikacją środowiskowych i eksploatacyjnych zagrożeń; zasadami oceniania poziomu zagrożeń; sposobów wpływania na poziom bezpieczeństwa Zapoznać studentów z zasadami zarządzania w sytuacjach kryzysowych, czynnikami generującymi zagrożenia kryzysowe; przygotowaniem instytucji do sytuacji kryzysowych, przedsięwzięciami minimalizującymi straty sytuacji kryzysowych; Systemem zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem morskim kraju i żeglugi Zapoznanie studentów z ISM Code - Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczania morza Zapoznać studenta z instytucjami nadzorującymi bezpieczeństwo żeglugi, ich zadaniami i działalnością. Zapoznać studentów z przepisami portowymi. Służbami portowymi i ich przepisami Zapoznać studentów z właściwościami strefy przybrzeżnej, obszarami morskimi; nawigacyjnohydrograficznymi cechami strefy przybrzeżnej; zagrożeniami; wymaganiami; rodzajami działalności ludzkiej Zapoznać studentów z problematyką zarządzania bezpieczeństwem żeglugi w strefie przybrzeżnej, głównymi zagrożeniami, specjalnymi sposobami zapewnienia bezpieczeństwa
C C C3 C4 C5 C6 Zapoznać studentów z zagadnieniami dotyczącymi identyfikowania środowiskowych i eksploatacyjnych zagrożeń; oceną poziomu zagrożeń; sposobów wpływania na poziom bezpieczeństwa Zapoznać studentów z problematyką zarządzania bezpieczeństwem eksploatacji bogactw naturalnych, ochroną zasobów geologicznych; zarządzanie bezpieczeństwem eksploatacji ropy naftowej i gazu ziemnego, kruszyw naturalnych i morskich farm wiatrowych Zapoznać studentów z zasadami zarządzania bezpieczeństwem rybołówstwa przybrzeżnego, ochroną zasobów morza; systemem zarządzania bezpieczeństwem jednostek rybackich Zapoznanie studentów z przedmiotem Zintegrowanego Zarządzania Strefą Brzegową (ICZM); Polityką Unii Europejskiej w zakresie ICZM Zapoznanie studentów z kryteriami oceny bezpieczeństwa nawigacji morskiej i wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa nawigacji Zapoznanie studentów z podstawami sformalizowanej oceny bezpieczeństwa morskiego. Podstawowymi pojęciami stosowanymi w procesie Formalnej Oceny Bezpieczeństwa (FSA), identyfikacją zagrożeń, oceną ryzyka WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI Zaliczenie przedmiotów: Prawo morskie, Przewozy morskie, Wiedza okrętowa, Bezpieczeństwo nawigacji Znajomość nawigacji w zakresie programu przedmiotu Nawigacja I. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK EK EK3 EK4 EK5 EK6 Student zna i rozumie podstawowe pojęcia dotyczące zarządzania bezpieczeństwem morskim: zarządzanie, zarządzanie procesami ekonomicznymi, społecznymi i operacyjnymi; zarządzanie żeglugą i bezpieczeństwem; zarządzanie w sytuacjach kryzysowych Student zna i rozumie przedmiot zarządzania bezpieczeństwem żeglugi. Potrafi scharakteryzować pojęcie żeglugi morskiej, określić jej strukturę oraz miejsce w działalności ludzkiej na morzu; Zna zasady zarządzania żeglugą morską; rozumie cele i przedmiot zarządzania bezpieczeństwem Student potrafi zdefiniować wymagania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa. Potrafi określić wymagania i kryteria oceny dotyczące zarządzania bezpieczeństwem na poziomie: międzynarodowym, regionalnym, narodowym, lokalnym oraz instytucjonalnym Student zna proces oraz podprocesy zarządzania bezpieczeństwem żeglugi. Potrafi identyfikować środowiskowe i eksploatacyjne zagrożenia; zna zasady oceniania poziomu zagrożeń; sposobów wpływania na poziom bezpieczeństwa; optymalizowania sposobów obniżania poziomu zagrożeń; wdrażania przedsięwzięć zmniejszających poziom zagrożenia; kontrolowania skuteczności oddziaływania na poziom bezpieczeństwa Student zna zasady zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Potrafi omówić czynniki generujące zagrożenia kryzysowe; przygotowanie instytucji do sytuacji kryzysowych, przedsięwzięcia minimalizujące straty sytuacji kryzysowych; System zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem morskim kraju i żeglugi Student zna zasady zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczania morza (ISM Code). Potrafi omówić: postanowienia ogólne; odpowiedzialność i uprawnienia armatora i kapitana; plany statkowe; dokumentacja; przegląd i ocena armatorska; certyfikacja i nadzór administracyjny
EK7 EK8 EK9 EK0 EK EK EK3 EK4 EK5 EK6 Student zna instytucje klasyfikacyjne i wykonywane przez nie zadania. Potrafi wymienić i omówić podstawowe instytucje; instytucje pośredniczące (maklerzy, agenci, spedycja morska); instytucje wspierające (towarzystwa klasyfikacyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe); instytucje obsługi (zaopatrzenie i remonty) Student rozumie i potrafi stosować przepisy portowe. Zna zadania służby celnej; służby sanitarnej - przepisy kwarantannowe; dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacja; Zna zasady pilotażu; holowania; cumowania; porządku postoju statków; ochrony środowiska; rozumie przepisy dodatkowe obowiązujące w portach położonych w obszarach właściwości terytorialnej DUM w Gdyni, Słupsku i Szczecinie Student potrafi scharakteryzować właściwości strefy przybrzeżnej. Zna pojęcie obszary morskie; wyłączna strefa ekonomiczna; potrafi omówić: nawigacyjno-hydrograficzne cechy szczególne strefy przybrzeżnej; zagrożenia; wymagania; rodzaje działalności ludzkiej: żegluga, sport i rekreacja, rybołówstwo, eksploatacja bogactw naturalnych, badania; ochrona bogactw naturalnych i środowiska morskiego Student zna zasady zarządzania bezpieczeństwem żeglugi w strefie przybrzeżnej. Potrafi scharakteryzować główne zagrożenia: przeszkody naturalne i przemysłowe, intensywny ruch statków, turystyka morska; specjalne sposoby zapewnienia bezpieczeństwa: VTMIS, SRS, AIS; TSS, tory wodne, pilotaż i inne; zarządzanie bezpieczeństwem jednostek sportowych i rekreacyjnych Student potrafi identyfikować środowiskowe i eksploatacyjne zagrożenia; umie ocenić poziom zagrożeń; zna sposoby wpływania na poziom bezpieczeństwa; optymalizacji sposobów obniżania poziomu zagrożeń; wdrażania przedsięwzięć zmniejszających poziom zagrożenia; kontrolowania skuteczności oddziaływania na poziom bezpieczeństwa Student zna zasady zarządzania bezpieczeństwem eksploatacji bogactw naturalnych. Potrafi scharakteryzować osady denne; rodzaje eksploatowanych bogactw naturalnych; zna zasady ochrony zasobów geologicznych; zarządzania bezpieczeństwem eksploatacji ropy naftowej i gazu ziemnego: wieże wiertnicze, rurociągi podwodne; zarządzania bezpieczeństwem eksploatacji kruszyw naturalnych (lokalizacji kopalin, wydobycia i transportu urobku); morskie farmy wiatrowe Student potrafi omówić zasady zarządzania bezpieczeństwem rybołówstwa przybrzeżnego. Zna rodzaje rybołówstwa: jednostki rybackie, sprzęt rybacki; strefy i akweny połowowe; zna zasady ochrony zasobów morza; potrafi omówić systemy zarządzania bezpieczeństwem jednostek rybackich Student potrafi omówić pojęcie zintegrowanego zarządzania strefą brzegową. Zna: przedmiot Zintegrowanego Zarządzania Strefą Brzegową (ICZM); naturalne procesy brzegowe: erozja, ruch rumowiska, zmiany głębokości, powodzie itp.; procesy socjalne, ekonomiczne i zmiany klimatyczne; ochrona brzegu; planowanie przestrzenne; Potrafi omówić zadania Polityki Unii Europejskiej w zakresie ICZM Student potrafi określić kryteria oceny bezpieczeństwa nawigacji morskiej. Zna wymagania dotyczące bezpieczeństwa nawigacji. Zna zasady oceny bezpieczeństwa prowadzenia nawigacji: pełne morze, akweny przybrzeżne, tory wodne; Zna kryteria i wskaźniki prowadzenia bezpiecznej nawigacji Student zna podstawy sformalizowanej oceny bezpieczeństwa morskiego. Zna podstawowe pojęcia stosowane w procesie Formalnej Oceny Bezpieczeństwa (FSA). Zna zasady identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, ustalania opcji kontroli ryzyka, "ocena kosztów i zysków"; zna zasady przygotowanie propozycji do podjęcia decyzji oraz przykłady zastosowania procesu FSA, PAWSA i IWRAP Forma zajęćwykłady Liczba STRUKTURA PRZEDMIOTU Forma zajęććwiczenia Liczba Forma zajęćlaboratoria Liczba
EK W C EK W EK3 W3 C EK4 W4 C3 EK5 W5 C4 EK6 W6 C5, C6 5 EK7 W7 EK8 W8 EK9 W9 C8 EK0 W0 C9, C0 3 EK W EK W C EK3 W3 EK4 W4 C EK5 W5 C3 EK6 W6 Suma W W W3 4 0 TREŚCI PROGRAMOWE Podstawowe pojęcia dotyczące zarządzania bezpieczeństwem morskim. Zarządzanie procesami ekonomicznymi, społecznymi i operacyjnymi; zarządzanie żeglugą i bezpieczeństwem; zarządzanie w sytuacjach kryzysowych Przedmiot zarządzania bezpieczeństwem żeglugi. Żegluga morska, jej struktura oraz jej miejsce w działalności ludzkiej na morzu; zarządzanie żeglugą morską; cele i przedmiot zarządzania bezpieczeństwem Wymagania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa. Wymagania i kryteria oceny dotyczące zarządzania bezpieczeństwem na poziomie: międzynarodowym, regionalnym, narodowym, lokalnym oraz instytucjonalnym
W4 W5 W6 Proces oraz podprocesy zarządzania bezpieczeństwem żeglugi. Identyfikowanie środowiskowych i eksploatacyjnych zagrożeń; ocenianie poziomu zagrożeń; sposoby wpływania na poziom bezpieczeństwa; optymalizacja sposobów obniżania poziomu zagrożeń; wdrażanie przedsięwzięć zmniejszających poziom zagrożenia; kontrolowanie skuteczności oddziaływania na poziom bezpieczeństwa Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych. Czynniki generujące zagrożenia kryzysowe; przygotowanie instytucji do sytuacji kryzysowych, przedsięwzięcia minimalizujące straty sytuacji kryzysowych; System zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem morskim kraju i żeglugi Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczania morza (ISM Code). Postanowienia ogólne; odpowiedzialność i uprawnienia armatora i kapitana; plany statkowe; dokumentacja; przegląd i ocena armatorska; certyfikacja i nadzór administracyjny W7 W8 W9 W0 W W W3 W4 W5 W6 Instytucje i wykonywane zadania. Podstawowe instytucje; instytucje pośredniczące (maklerzy, agenci, spedycja morska); instytucje wspierające (towarzystwa klasyfikacyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe); instytucje obsługi (zaopatrzenie i remonty) Przepisy portowe. Służba celna; służba sanitarna - przepisy kwarantannowe; dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacja; pilotaż; holowanie; cumowanie; porządek postoju statków; ochrona środowiska; przepisy dodatkowe obowiązujące w portach położonych w obszarach właściwości terytorialnej DUM w Gdyni, Słupsku i Szczecinie Właściwości strefy przybrzeżnej. Obszary morskie; wyłączna strefa ekonomiczna; nawigacyjno-hydrograficzne cechy szczególne strefy przybrzeżnej; zagrożenia; wymagania; rodzaje działalności ludzkiej: żegluga, sport i rekreacja, rybołówstwo, eksploatacja bogactw naturalnych, badania; ochrona bogactw naturalnych i środowiska morskiego Zarządzanie bezpieczeństwem żeglugi w strefie przybrzeżnej. Główne zagrożenia: przeszkody naturalne i przemysłowe, intensywny ruch statków, turystyka morska; specjalne sposoby zapewnienia bezpieczeństwa: VTMIS, SRS, AIS; TSS, tory wodne, pilotaż i inne; zarządzanie bezpieczeństwem jednostek sportowych i rekreacyjnych Identyfikowanie środowiskowych i eksploatacyjnych zagrożeń; ocenianie poziomu zagrożeń; sposoby wpływania na poziom bezpieczeństwa; optymalizacja sposobów obniżania poziomu zagrożeń; wdrażanie przedsięwzięć zmniejszających poziom zagrożenia; kontrolowanie skuteczności oddziaływania na poziom bezpieczeństwa Zarządzanie bezpieczeństwem eksploatacji bogactw naturalnych. Osady denne; rodzaje eksploatowanych bogactw naturalnych; ochrona zasobów geologicznych; zarządzanie bezpieczeństwem eksploatacji ropy naftowej i gazu ziemnego: wieże wiertnicze, rurociągi podwodne; zarządzanie bezpieczeństwem eksploatacji kruszyw naturalnych (lokalizacja kopalin, wydobycie i transport urobku); morskie farmy wiatrowe Zarządzanie bezpieczeństwem rybołówstwa przybrzeżnego. Rodzaje rybołówstwa: jednostki rybackie, sprzęt rybacki; strefy i akweny połowowe; ochrona zasobów morza; systemy zarządzania bezpieczeństwem jednostek rybackich Zintegrowane zarządzanie strefą brzegową. Przedmiot Zintegrowanego Zarządzania Strefą Brzegową (ICZM); naturalne procesy brzegowe: erozja, ruch rumowiska, zmiany głębokości, powodzie itp.; procesy socjalne, ekonomiczne i zmiany klimatyczne; ochrona brzegu; planowanie przestrzenne; Polityka Unii Europejskiej w zakresie ICZM Kryteria oceny bezpieczeństwa nawigacji morskiej. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa nawigacji. Ocena bezpieczeństwa prowadzenia nawigacji: pełne morze, akweny przybrzeżne, tory wodne; Kryteria i wskaźniki prowadzenia bezpiecznej nawigacji Podstawy sformalizowanej oceny bezpieczeństwa morskiego. Podstawowe pojęcia stosowane w procesie Formalnej Oceny Bezpieczeństwa (FSA). Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka. Ustalenie opcji kontroli ryzyka, "ocena kosztów i zysków". Przygotowanie propozycji do podjęcia decyzji. Przykłady zastosowania procesu FSA, PAWSA i IWRAP
C C C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C0 C C C3 C4 Dokumentacja legislacyjna i normatywna Charakterystyka procesu zarządzania bezpieczeństwem żeglugi w wybranych warunkach Optymalizacja sposobów minimalizacji zagrożeń Przygotowanie instytucji do sytuacji kryzysowych, przedsięwzięcia minimalizujące straty sytuacji kryzysowych, plany zarządzania kryzysowego Praca z kodem ISM Praca na wybranych dokumentach Kolokwium Charakterystyka strefy przybrzeżnej w oparciu o położenie geopolityczne i własności ekonomiczne Pilotaż redowy i portowy, trasowy, dokumentacja, zabezpieczenie i organizacja Systemy zarządzania bezpieczeństwem nawigacji w strefie brzegowej Ocena zasobów naturalnych w wybranych akwenach morza zamkniętego i szelfu kontynentalnego Analiza erozji i innych uszkodzeń brzegu morskiego i ich wpływu na warunki zarządzania bezpieczeństwem strefy brzegowej Problemy identyfikacji zagrożeń w danych warunkach Egzamin NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 3 6 Notebook z projektorem. Rzutnik światła dziennego i foliogramy. Plany i dokumentacja statkowa. Tablica i kolorowe pisaki. SPOSOBY OCENY (F-FORMUJĄCA, P-PODSUMOWUJĄCA) F Zaliczenie ćwiczeń. EK, EK3, EK4 EK6, EK9, EK0, EK, EK4, EK5 P Kolokwium. EK EK8, EK9 EK6 P Egzamin. EK EK6 Forma aktywności OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Średnia liczba na zrealizowanie aktywności
semestr VII VIII razem Godziny kontaktowe z nauczycielem 8 8 36 Przygotowanie się do wykładów i ćwiczeń 6 4 30 Samodzielne opracowanie zagadnień 44 Rozwiązywanie zadań domowych 8 8 36 SUMA GODZIN W SEMESTRZE 74 7 46 PUNKTY ECTS W SEMESTRZE 3 4 r.a 7 LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCĄ 3 4 5 Czekaj E., Duda D. Bezpieczeństwo żeglugi, Gdynia 995. Grzelakowski A., Matczak M. Ekonomika i zarzadzanie przedsiębiorstwem portowym. Akademia Morska w Gdyni 006. Kopacz Z., Morgaś W., Urbański J. Wybrane zagadnienia międzynarodowego systemu bezpieczeństwa nawigacji AMW Gdynia 005. Kopacz Z., Morgaś W., Urbański J. Formalna ocena bezpieczeństwa morskiego AMW Gdynia 006 Wybrane akty legislacyjne i przepisy międzynarodowe. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) kpt. ż.w. dr inż. Andrzej Królikowski