Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I-go stopnia Przedmiot: Podstawy maszyn technologicznych Rodzaj przedmiotu: Podstawowy Kod przedmiotu: MBM S 0 4 47-0 0 Rok: 2 Semestr: 4 Forma studiów: Studia stacjonarne Rodzaj zajęć i liczba godzin w semestrze: 30 Wykład 5 Ćwiczenia Laboratorium 5 Projekt Liczba punktów ECTS: 2 Sposób zaliczenia: zaliczenie Język wykładowy: Język polski C2 Cel przedmiotu Zapoznanie studentów z podstawami budowy i zasady działania obrabiarek do obróbki ubytkowej. Zapoznanie studentów z trendami rozwojowymi w zakresie budowy i sterowania obrabiarek Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji Posiada wiedzę w zakresie kształtowania elementów maszyn metodami obróbki ubytkowej. 2 Ma wiedzę w zakresie budowy narzędzi. Potrafi dobrać właściwe metody kształtowania elementów maszyn, uwzględniając wymagania zawarte w dokumentacji 3 technologicznej. Efekty kształcenia W zakresie wiedzy: EK Ma wiedzę w zakresie budowy obrabiarek do obróbki ubytkowej. Dobiera odpowiednie oprzyrządowanie rozszerzające możliwości obróbkowe EK2 różnych typów obrabiarek. Orientuje się w obecnym stanie i trendach rozwojowych obrabiarek oraz metod EK3 programowania obrabiarek CNC. W zakresie umiejętności: Potrafi dobrać maszyny technologiczne do wykonywania typowych elementów EK4 maszyn. Potrafi analizować dokumentację techniczno-ruchową z uwzględnieniem podstawowych zależności kinematycznych w obrabiarkach o złożonych ruchach EK5 kształtowania. EK6 Potrafi analizować strukturę programów sterujących pracą obrabiarek CNC. W zakresie kompetencji społecznych:
EK7 Rozumie potrzebę ciągłego kształcenia się. W W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 przedmiotu Forma zajęć wykłady Wiadomości podstawowe: definicja obrabiarki, proces roboczy, kinematyka podstawowych procesów obróbki, ruchy w obrabiarkach, struktura i układ kinematyczny obrabiarki. Cechy techniczno-ruchowe obrabiarek, sterowanie skrzynek przekładniowych, sterowanie numeryczne, sterowanie adaptacyjne. Układy napędowe obrabiarek: ogólne zasady budowy napędu ruchów głównych i posuwowych, wykresy v=f(d) w skali proporcjonalnej i logarytmicznej. Normalizacja prędkości obrotowych wrzecion obrabiarek, stopniowe skrzynki prędkości: przekładnie podstawowe skrzynek prędkości, wykresy strukturalne, wykresy przełożeń. Projektowanie skrzynek prędkości, dobór liczby zębów kół zębatych skrzynek prędkości. Budowa, przeznaczenie i eksploatacja obrabiarek o prostych ruchach kształtowania: tokarki, wiertarki, frezarki, wytaczarki, strugarki, dłutownice, przeciągarki, szlifierki. Wyposażenie specjalne frezarek: głowice stoły obrotowe, podzielnice jedno- i dwutarczowe, podział zwykły, podział złożony, podział na części, podział na kąty, wykorzystanie podzielnic do frezowania linii śrubowych, krzywek i podziału liniowego. Budowa, przeznaczenie i eksploatacja obrabiarek o złożonych ruchach kształtowania: do kształtowania powierzchni przyłożenia frezów wg spirali Archimedesa (zataczarki, do obróbki kół zębatych: frezarki obwiedniowe, dłutownice Fellowsa, dłutownice Maaga i Sunderlanda. Podstawy budowy obrabiarek sterowanych numerycznie. Przegląd grup obrabiarek sterowanych numerycznie: frezarski i frezarskie centra obróbkowe, tokarki i tokarskie centra obróbkowe, szlifierki sterowane numerycznie. Tendencje rozwojowe w budowie obrabiarek sterowanych numerycznie. Metody programowania obrabiarek. Struktura programu sterującego. Metodyka postępowania podczas programowania obrabiarek NC z wykorzystaniem programów typu CAM. Forma zajęć laboratoria Zajęcia wprowadzające: Szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podział L na podgrupy, harmonogram ćwiczeń. Analiza łańcucha napędu głównego tokarki kłowej uniwersalnej. Zasady projektowania stopniowych skrzynek prędkości. Analiza schematu kinematycznego tokarki: obliczenie ilości stopni prędkości wrzeciona, ustalenie ilorazu ciągu φ. L2 Wykres strukturalny i wykres przełożeń. Dobór prędkości wrzeciona na podstawie tabeli prędkości normalnych. Pomiary prędkości obrotowych wrzeciona obrabiarki. L3 Badanie dokładności geometrycznej tokarki uniwersalnej: pomiar prostolinio-
L4 L5 L6 L7 L8 wości prowadnic łoża suportu, pomiar równoległości prowadnic konika do przesuwu suportu, pomiar bicia kła wrzeciennika i środkującej powierzchni końcówki wrzeciona, pomiar bicia promieniowego wewnętrznego stożka wrzeciona, pomiar równoległości osi wrzeciona do przesuwu suportu, pomiar równoległości przesuwu tulei konika do przesuwu suportu, pomiar równoległości osi stożkowego otworu tulei konika do przesuwu suportu, pomiar równoległości linii kłów do prowadnic łoża, pomiar dokładności skoku śruby pociągowej. Badanie sztywności statycznej wiertarki promieniowej: zagadnienia sztywności giętnej, skrętnej i stykowej, przygotowanie stanowiska badawczego, pomiar przemieszczenia poszczególnych elementów obrabiarki podczas obciążania i odciążania, budowa wykresu zależności odkształcenia w funkcji siły. Frezowanie walcowych kół zębatych o zębach prostych i śrubowych na frezarce obwiedniowej: geometria walcowych kół zębatych o zębach prostych i śrubowych, kinematyka kształtowania linii zęba w przypadku obróbki metodą obwiedniową, wyprowadzenie wzorów użytkowych do doboru kół zmianowych do przekładni gitarowej łańcucha kształtowania ewolwenty, łańcucha posuwu i łańcucha kształtowania linii śrubowej. Kalibracja sondy przedmiotowej na frezarce sterowanej numerycznie FV580A. Zajęcia poprawkowe, odrabianie zaległych ćwiczeń laboratoryjnych, poprawa ocen uzyskanych z kolokwiów wprowadzających. Wystawienie ocen końcowych. Metody dydaktyczne. Wykład z prezentacją multimedialną. 2. Rozwiązywanie zadań. 3. Metoda praktyczna oparta na obserwacji. 4. Praca w grupie 5. Metoda aktywizująca z praktycznym działaniem studentów. Sposoby oceny Ocena formująca F Krótki test z samooceną studentów. Krótki sprawdzian pozwalający ocenić stan wiedzy z zakresu obowiązującego F2 na zajęciach laboratoryjnych F3 Analiza sprawozdań Ocena podsumowująca P Sprawdzian pisemny z pierwszej części materiału wykładowego (35% oceny) P2 Sprawdzian pisemny z drugiej części materiału wykładowego (35% oceny) P3 Sprawdzian z zakresu materiału laboratorium (25%) P4 Ocena sprawozdań z laboratorium (5% oceny). Obciążenie pracą studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie Forma aktywności aktywności Godziny kontaktowe z wykładowcą, Podać łączną liczbę godzin kontaktowych w tym: z wykładowcą Udział w wykładach i laboratoriach 30 Udział w konsultacjach 2 Praca własna studenta, w tym:
Przygotowanie się do laboratorium 20 Przygotowanie się do sprawdzianów 23 Łączny czas pracy studenta 75 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu: 2 Liczba punktów ECTS w ramach zajęć o charakterze praktycznym (ćwiczenia, laboratoria, projekty) Literatura podstawowa Lutek K.: Obrabiarki I. Budowa i eksploatacja obrabiarek ogólnego przeznaczenia. Wydawnictwa Uczelniane, Lublin 998. Lutek K.: Obrabiarki II. Do gwintów i uzębień. Wydawnictwa Uczelniane, Lublin 2 999. Honczarenko J.: Obrabiarki sterowane numerycznie. WNT Warszawa 2008. Lutek K., Semotiuk L.: Laboratorium Obrabiarek. Wydawnictwa Uczelniane, Lublin 996. 3 Literatura uzupełniająca 4 Paderewski K.: Zarys kinematyki obrabiarek. WNT Warszawa 976. Wrotny L. T.: Kinematyka i dynamika maszyn technologicznych i robotów przemysłowych, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa, 5 996. Efekt kształcenia EK Odniesienie danego efektu kształcenia do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) MBMA_W3+++ MBMA_W7+ Macierz efektów kształcenia Cele przedmiotu W, W2, W3, W6, W7, L3, L4 Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny, 2, 4, 5 O EK2 MBMA_W0+++ MBMA_W3++ W5, L6 2, 3 O EK3 MBMA_W4+ MBMA_W5+ MBMA_W24+++ C2 W7, W8, L6, 3, 5 O EK4 MBMA_U0+ W4, W5, MBMA_U4+ W6, W7, L5 MBMA_U6+++, 3 O2 EK5 MBMAU02++ MBMA_U07++ W2, W3, MBMA_0+ W6, L5, 2, O2 MBMA_U2++ EK6 MBMA_U20++ MBMA_U23+ C2 W8, L6, 3 O2 EK7 MBMA_K0+++ C2 W7, 4 O, O2 Metody i kryteria oceny
Symbol metody Opis metody oceny Próg zaliczeniowy oceny O Zaliczenie pisemne z wykładu [60%] O2 Sprawozdania z wykonanych doświadczeń laboratoryjnych [00%] Autor programu: Adres e-mail: Jednostka organizacyjna: dr inż. Leszek Semotiuk l.semotiuk@pollub.pl Katedra Podstaw Inżynierii Produkcji