Akademia EduGIS Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) oraz geoinformacyjne (GIS) w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w gimnazjum i liceum oraz w edukacji środowiskowej Karta pracy nr 5 Materiały dodatkowe do scenariusza: Poznajemy różnorodność biologiczną Doliny Środkowej Wisły Anna Janowska Projekt realizuje: Partnerzy projektu:
1. Gdzie prowadzone były obserwacje? a) krótki opis terenu: Zajęcia podsumowujące..... b) miejsca obserwacji (wpisz np. łąka, starorzecze, pole) oraz współrzędne geograficzne punktów, w których obserwacje były prowadzone:........ 2. Jakie rodzaje biocenoz obserwowaliśmy w trakcie zajęć terenowych? Lp. Nazwa biocenozy Charakterystyczne rośliny Charakterystyczne zwierzęta
3. Jakie czynniki mają wpływ na kształtowanie się środowiska przyrodniczego Doliny Środkowej Wisły? a) naturalne. b) antropogeniczne. 4. Na podstawie poniższej mapy Zmiany środowisk leśnych i zaroślowych odpowiedz na pytanie: Jaki jest charakter zmian na obszarze, na którym odbywały się zajęcia terenowe? A zwiększenie udziału lasów: zalesienia: 1. lasy liściaste, 2. lasy iglaste; sukcesja: 3. do łęgu wierzbowotopolowego, 4. boru mieszanego, 5. łęgów, 6. olsu, 7. boru; B zwiększenie udziału zarośli: sukcesja: 8. do wiklin, 9. różnych zarośli; C zmniejszenie udziału zarośli: zmiana: 10. na łąki, 11. pola, 12. szuwary; D zmniejszenie udziału lasów: zmiana: 13. na wikliny, 14. łąki, 15. pola; E zmiany innych zbiorowisk; F brak zmian Źródło: Kowalska A., Zmiany sposobu użytkowania terenów rolniczych a zanikanie przyrodniczo cennych zbiorowisk roślinnych na przykładzie Doliny Środkowej Wisły, http://krajobraz.kulturowy.us.edu.pl/publikacje.artykuly/wiejskie/kowalska.pdf 3
5. Korzystając z dostępnego w Internecie Atlasu Mazowsza (Departament Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie) http://www.bgwm.pl/atlas_mazowsza.htm wyszukaj mapy i odpowiedz na pytania: a) mapa zanieczyszczenia środowiska województwa mazowieckiego: Odczytaj z mapy, jaki jest stan czystości wód oraz degradacji środowiska na obszarze, po którym poruszałeś się?.... b) mapa waloryzacji gruntów rolnych: Jaki rodzaj gruntów dominuje w miejscu badań?
c) mapa ochrony przyrody województwa mazowieckiego Jakie formy ochrony przyrody są realizowane w południowej części Mazowsza?.... 6. Jakie negatywne przykłady wpływu człowieka na środowisko dostrzegłeś w czasie zajęć w terenie? 7. Korzystając z programu Quantum GIS porównaj następujące mapy: Mapa topograficzna Polski w skali 1:50 000 (Główny Urząd Geodezji i Kartografii) adres usługi WMS do podczytania w oprogramowaniu Quantum GIS http://sdi.geoportal.gov.pl/wms_topo/wmservice.aspx 5
Mapa obszarów chronionych w Polsce (Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska) adres usługi WMS do podczytania w oprogramowaniu Quantum GIS http://wms.gdos.gov.pl/geoserver/wms
Jakie działania mogą przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej Doliny Środkowej Wisły?... Jakie formy ochrony przyrody realizowane są na obszarze, na którym odbywały się zajęcia terenowe?. 8. Jako podsumowanie zajęć terenowych każda z grup przygotowuje prezentację multimedialną w programie Power Point. Wykorzystuje w tym celu: mapę terenu z zaznaczeniem trasy wycieczki, pozostałe mapy wykorzystywane w czasie zajęć podsumowujących, informacje dotyczące biocenoz występujących na badanym terenie, własne zdjęcia wykonane w terenie, 7
wnioski wynikające z przeprowadzonych badań (odpowiedź na pytanie badawcze). Przy ocenie prezentacji uwzględnione będą: informacje dotyczące miejsca i celu obserwacji, zakres wykorzystania informacji pozyskanych w terenie, ilość slajdów (co najmniej 20), umiejętność korzystania z innych źródeł wiedzy, wykorzystanie danych z odbiornika GPS, wykorzystanie programu Quantum GIS.