przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe dom dla kwiatków i drzew numer konsultacji: K14 temat: ogród przedszkolny miejsce: ul. Wł. Biegańskiego 9, Łódź inwestor: Przedszkole Miejskie nr 45 etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ idea: Ogród ma bardzo prosty kształt, jednak usytuowanie budynków (przedszkola, garażu, śmietnika), ciągów komunikacyjnych oraz wewnętrznych ogrodzeń powoduje, że przestrzeń dzieli się na wiele mniejszych części. Podział ten jest dość chaotyczny i sprawia trudność w funkcjonalnym podziale przestrzeni. Dlatego naszym pierwszym zadaniem było uporządkowanie tej przestrzeni przy możliwie jak najmniejszej ingerencji w elementy stałe. Drugim problemem do rozwiązania była lokalizacja ogrodu warzywno-ziołowego. Miejsce, które zostało zasugerowane przez przedszkole (w nadesłanych materiałach) jest faktycznie najlepsze ze względu na nasłonecznienie, relacje przedszkole-ogród ( na widoku ) oraz usytuowanie względem ulic (miejsce zaciszne, w głębi ogrodu). Jednak zamieszczenie w tym miejscu rabat kwiatowych wymagałoby przeniesienia zestawu do zabawy, co byłoby trudne i kosztowe, ze względu na jego gabaryty. Zlokalizowanie ogrodu przy obecnym układzie sprzętów do zabawy nie jest możliwe grządki wchodziłyby w tzw. strefę wolną urządzenia, a biegające wokół niego dzieci mogłyby niechcący podeptać rośliny. Dlatego sugerujemy zachowanie tej części jako strefy zabaw ruchowych, ewentualnie uzupełnienie jej o rabaty lub łąkę kwiatową oraz umiejscowienie warzywnika w innym miejscu. Trzecim elementem, który był brany pod uwagę to sugestie dzieci i oczekiwania dyrekcji oraz nauczycieli. Zarówno w ankiecie, jak i w pracach dzieci wielokrotnie pojawiała się prośba o stworzenie ogrodu, gdzie dzieci będą mogły same sadzić, plewić, podlewać, zrywać, a następnie zjadać zebrane plony. Sugerujemy więc, aby przeznaczyć na takie działania wystarczająco dużą przestrzeń. Punktem wyjścia była dla nas również wypowiedź jednego z dzieci: Ogród to dom dla kwiatków i drzew. W naszej propozycji pojawiają się więc domy pod bardzo różnymi postaciami. uniemożliwiające wejście do ogrodu. Do przemyślenia pozostaje lokalizacja tych ogrodzeń. Zasugerowaliśmy przesunięcie fragmentu siatki, co pozwoli uporządkować strefy i zwiększy przestrzeń dostępną od strony ogrodu. Ta część ma nie tylko zachęcać do wejścia, ale również odciągać uwagę od nieciekawej elewacji od strony ul. Cisowej. W całej strefie wejściowej proponujemy kontynuację nasadzeń oraz uzupełnienie ich o kwitnące byliny. Pomysłem może być również stworzenie przedogródka, czyli poświęcenie jednej rabaty w tej strefie na rośliny jednoi dwuletnie, typowe dla polskich przedogródków, a jednocześnie niezwykle atrakcyjne dla dzieci. Są to m.in. malwy, słoneczniki, łupiny, kosmosy. Strefa zabaw wyznaczona została w miejscu, w którym już znajdują się urządzenia do zabawy. W przyszłości można pomyśleć o ich doposażeniu. Należy przy tym pamiętać o zachowaniu odpowiednich stref wolnych wokół urządzeń oraz o nawierzchni amortyzującej upadki, np. z kory, piasku lub żwiru. Sugerujemy przeniesienie do tej strefy wszystkich zabawek (drugiej piaskownicy, huśtawek). Ciekawym elementem, możliwym do wykorzystania, jest ogrodzenie, na którym pojawia się motyw domku. Fragmenty ogrodzenia, pomalowane na żywe, ciekawe kolory, byłyby jednym z elementów domkowych w ogrodzie. W tej strefie można również umieścić domki do zabawy, które będą dodatkowym miejscem do siedzenia w cieniu. Miejsce spotkań to taras, który można rozbudować wzdłuż ściany, tak aby powstały dwie klasy. W tym miejscu dzieci mogą się spotkać, usiąść (sugerujemy zmianę nawierzchni na drewnianą), wysłuchać opowieści lub pobawić się w dom, sklep, pocztę. Służą temu kolejne domki, tym razem w formie ścianek z otworami, zlokalizowane na brzegu tarasu i między klasami. Jest to też doskonałe miejsce na rozpoczęcie zajęć ogrodniczych, których główna część będzie odbywać się w ogrodzie użytkowym. Ostatnia strefa to ogród warzywno-ziołowy oraz mały sad. Znajduje się za budynkiem przedszkola i garażem, w pewnym oddaleniu od strefy zabaw ruchowych. Dzieci mogą więc tu swobodnie pracować bez obawy o zderzenie z biegającymi lub grającymi w piłkę rówieśnikami. W tej strefie również pojawiają się motywy domkowe, w postaci maleńkich domków na narzędzia ogrodnicze (każda grupa może mieć własny), z osobnymi przedogródkami, które tutaj przybierają formę podniesionych grządek na warzywa. W tym miejscu zlokalizowano również kompostownik i zbiornik na deszczówkę. Za budynkiem, w miejscu najbardziej zacienionym mogą znaleźć się rośliny cienioznośne. 1.3/ podział funkcjonalny: Ogród podzieliliśmy na 4 strefy: wejściowa (reprezentacyjna), strefa zabaw z wykorzystaniem gotowych elementów, ogród użytkowy, miejsce spotkań. Strefa wejściowa dzieli się na dwie mniejsze pierwsza znajduje się przy furtce przy ul. Wł. Biegańskiego. Jej głównym zadaniem jest zachęcenie gości do wejścia. W tym miejscu wprowadzono wewnętrzne ogrodzenia,
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ POMYSŁY DZIECI/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY Elementy ogrodzenia malowane na żywe kolory strefa wejściowa i reprezentacyjna ogród użytkowy strefa edukacyjna i miejsce spotkań strefa zabaw z wykorzystaniem gotowych elementów
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT rośliny cienioznośne sad ogród ziołowy lub ścieka bosych stóp przedogródek mini-domki na narzędzia rabaty warzywne szklarnia lub zimny inspekt ścianka do zabawy z przedogródkiem taras ze ściankami do zabawy kompostownik/ zbiornik na deszczówkę domki do zabawy budki i karmniki istniejące zabawki kolorowe domki w ogrodzeniu bezpieczna nawierzchnia, np. kora łąka kwietna domek dla owadów
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Przedogródek źródło: zielonametamorfoza.blogspot.com/2012/08/wiejskie-pra-ogrodki-skansen-w-sanoku.html Przykładowe domki do zabawy źródło: richter-spielgeraete.de/catalog-detail/items/4.10105-kleines-spielhaeuschen-smallestplaying-house.html Ścianka do zabawy na placu zabaw źródło: Anna Komorowska pracownia k. Przykładowe ścianki do zabawy źródło: Michał Rokita pracownia k.