12 Masz tylko minutę? Potrafiłbyś przebiec maraton? Większość osób nie potrzebuje nawet minuty, żeby odpowiedzieć na to pytanie, niektórym wystarczą dwie sekundy. I zwykle odpowiedź brzmi mniej więcej tak: Ja? 42 kilometry? W życiu!. To niewłaściwy sposób myślenia, ponieważ prawda jest taka, że większość ludzi jest w stanie przebiec maraton, jednak postrzegają go jako wyzwanie całkowicie poza zasięgiem ich możliwości. Ludzie często myślą, że aby ukończyć maraton, trzeba być doświadczonym sportowcem. Wystarczy przyjrzeć się uczestnikom miejskich maratonów w Londynie czy Nowym Jorku: nie wszyscy są doświadczonymi biegaczami pochodzą z różnych środowisk, różnią się wzrostem i wagą. A skoro oni mogą, to dlaczego nie ty? Oczywiście, nie ma sensu zaprzeczać temu, że jest to wyzwanie trudne (gdyby takie nie było, nie byłoby warte zachodu). Przygotowanie przeciętnej osoby do maratonu przebiegnięcia magicznego dystansu 42 km 195 m wymaga odpowiedniego treningu, czasu i rozwagi. Jeżeli na każdym z tych elementów odpowiednio się skupimy, pokonanie tego dystansu staje się możliwe. Również dla ciebie. Myśląc o maratonie, zapomnij o sławnych biegaczach, biciu rekordów i złotych medalach; nie tylko o to w tym chodzi. Biegi maratońskie są otwarte dla wszystkich, którzy mają czas, żeby się do nich przygotować i potrafią przygotować się dobrze. Ty też jesteś w stanie przebiec maraton.
14 Masz tylko pięć minut? W maratonie nie ma drogi na skróty. Aby ukończyć bieg, musisz przygotować swój organizm na pokonanie dystansu 42,195 km. W trwającym wiele miesięcy procesie stopniowo będziesz zwiększać liczbę przebytych kilometrów. Osoby decydujące się na udział w maratonie często zaczynają od sprawdzenia, jaki dystans są w stanie przebiec w czasie pierwszego treningu, a następnie próbują go wydłużać. Takie nieprzemyślane podejście to gwarancja porażki. Bezpieczny i skuteczny trening do maratonu wymaga planu. Z planem treningowym ponosisz mniejsze ryzyko kontuzji, masz większą motywację i osiągasz najlepsze wyniki tak, to takie proste. Termin plan treningowy może przywoływać na myśl skomplikowany harmonogram, ale to coś zupełnie innego: to przewodnik, dzięki któremu wiesz, ile musisz przebiec w czasie każdej sesji. Plany treningowe do maratonu bazują na stopniowym rozwoju, wymagając niewiele wysiłku początkowego. Pierwsze sesje treningowe nie będą trwały dłużej niż 10 minut, a jeśli jesteś osobą początkującą, w czasie pierwszego treningu w ogóle nie będziesz biegać. Z upływem tygodni czas przeznaczony na bieganie będzie się wydłużać. W każdym tygodniu plan treningowy pozwoli ci określić, ile czasu powinieneś biegać i w które dni; w tygodniu pobiegniesz kilka razy krócej i dłuższy odcinek w weekend. To właśnie ten dłuższy bieg stanie się kluczowym elementem twojego treningu. W każdym tygodniu będziesz go nieznacznie wydłużać, przyzwyczajając organizm do dłuższego biegania. W kolejnym tygodniu ponownie wrócisz do krótszych sesji, zwalniając obroty, pozwalając organizmowi na regenerację i wzmocnienie po większym wysiłku weekendowym. W rezultacie twoje ciało będzie gotowe do pokonania jeszcze dłuższego odcinka w kolejnym tygodniu i tak zbudujesz swoją wytrzymałość do maratonu. Taka strategia treningowa wyklucza możliwość przebiegnięcia maratonu jako część treningu. Pobiegniesz ostatni dłuższy
odcinek w ramach programu treningowego, a następnie zmniejszysz obroty i w dniu startu będziesz wypoczęty i zregenerowany. Plan treningowy do maratonu zakłada również udział w zorganizowanych biegach, więc w późniejszej fazie treningu zalecane będzie zastąpienie jednego dłuższego wybiegania udziałem w półmaratonie. W ten sposób nie tylko urozmaicasz sobie trening, ale też oswoisz się z atmosferą zawodów. Rywalizacja z tysiącami innych biegaczy może podziałać onieśmielająco, dlatego warto spróbować sił przynajmniej w jednym spotkaniu przed przystąpieniem do tego najważniejszego. Być może rozumiesz już, dlaczego trening do maratonu zabiera tak wiele czasu. Potrzebujesz go na stopniowe wydłużanie dystansu oraz odpoczynek w ramach przemyślanego programu treningowego. To jedyna droga do sukcesu w biegach maratońskich. 15
16 Masz tylko dziesięć minut? W przygotowaniu do biegu maratońskiego chodzi o odpowiednie wytrenowanie organizmu, nabranie wytrzymałości pozwalającej pokonać tak duży dystans. Jednak taki trening to nie tylko cotygodniowe wyrabianie kilometrów, może dziwnie to zabrzmi, ale bieg maratoński to nie tylko bieganie. Oprócz zaplanowanych sesji biegania także inne obszary są ważne dla początkującego biegacza maratońskiego. ÂÂJedzenie i napoje Wszystko, co jesz i pijesz, stanowi fundamentalną część przygotowań do maratonu; twoje ciało to twój układ napędowy, a dostarczane mu pożywienie działa niczym paliwo. Abyś miał pewne wyobrażenie, musisz wiedzieć, że z każdym kilometrem spalasz około 60 kilokalorii, a więc w kolejnych fazach treningu powinieneś wprowadzać zmiany w sposobie odżywiania. Na późniejszym etapie treningu będziesz musiał też poeksperymentować z przekąskami i napojami podczas biegów na dłuższych dystansach. To bardzo ważne, ponieważ różnym osobom odpowiadają inne produkty żywieniowe, dlatego twój trening będzie się składał także z testowania i wybrania tego, co się sprawdza w twoim przypadku. ÂÂUważaj na siebie Dbanie o własny organizm będzie teraz niezwykle istotne, musisz więc podjąć wszelkie środki ostrożności, by uniknąć kontuzji; na początku ważny jest wybór odpowiedniego stroju i sprzętu do biegania. Kontuzja spowodowana złym obuwiem to dosyć powszechny problem, dlatego przy wyborze odpowiedniego dla twojego indywidualnego stylu biegania obuwia rada
17 specjalisty jest niezbędna. Nawet nieodpowiednie ubranie może wywołać kontuzję, choć nie tak często, jak źle dobrane buty. Bywa, że zbyt obcisły strój powoduje otarcia, które mogą przerwać twój trening, a przy braku ostrożności doprowadzić nawet do infekcji. Podobne problemy mogą wynikać z założenia zbyt luźnego ubrania wybór właściwego stroju jest bardzo ważny. ÂÂRola innych niż bieganie elementów treningu Kolejnym sposobem na zmniejszenie ryzyka kontuzji jest poświęcenie czasu na inne niż bieganie elementy treningu, na przykład rozciąganie, ćwiczenia siłowe oraz regularny masaż sportowy. Zrozumienie, jak ważne są te sprawy, to podstawa; to one pomogą ci zachować zdrowie i poprawić wyniki, a w końcu przebiec maraton. ÂÂJak wszystko ze sobą zgrać To będzie sprawdzian dla twoich umiejętności organizacyjnych. Sesje biegania, rozgrzewki, uspokajanie organizmu, rozciąganie to wszystko wymaga czasu, a ty musisz go znaleźć. Jeśli już teraz masz dość napięty grafik, będziesz musiał zrezygnować z niektórych rzeczy i pójść na pewne kompromisy na samym początku. To szczególnie ważne, kiedy decydujesz się na bieg charytatywny, w którym można osiągnąć określony cel finansowy. Zbiórka pieniędzy pochłania ogromną ilość czasu, a wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że trzeba ten czas doliczyć do treningu. ÂÂRola silnej psychiki Do ukończenia maratonu oprócz siły fizycznej potrzebna ci będzie naprawdę silna psychika. Nieraz dopadnie cię potworne zmęczenie, zdarzy się okropna pogoda i będziesz musiał kopać naprawdę głęboko, by znaleźć motywację i ukończyć kolejny bieg. Siła twojej psychiki zostanie poddana sprawdzianowi także w dniu zawodów wówczas, żeby ukończyć maraton, staniesz do walki z uczuciem zwątpienia oraz chęcią rezygnacji. Szczególnie ciężko będzie, kiedy zbliżysz się do najtrudniejszego odcinka pomiędzy 25. a 28. kilometrem.
18 ÂÂKolejny cel Po maratonie musisz pomyśleć o następnym wyzwaniu. Owszem, ukończenie go to twój cel ostateczny, twoje największe wyzwanie, jednak trening do maratonu bez wyznaczenia kolejnego celu to wielki błąd. Bardzo możliwe, że po ukończeniu maratonu będziesz w najlepszej formie w swoim życiu i byłoby żal to zaprzepaścić, szczególnie że kosztowało cię to tak wiele wysiłku. Podjęcie następnego wyzwania pozwoli ci zachować motywację i pasję, a może nawet stanie się krokiem ku kolejnym sukcesom w bieganiu. ÂÂBądź gotowy na zmiany Trening do maratonu i udział w nim to zmieniające życie doświadczenie, z jakim być może nigdy wcześniej się nie mierzyłeś, odkrywające w tobie możliwości, o jakie mogłeś siebie nawet nie podejrzewać. Inne cele i wyzwania wydadzą ci się łatwiejsze, a w sytuacjach, które kiedyś działały na ciebie przytłaczająco, będziesz się zachowywać zupełnie inaczej. Przygotuj się na to, że maraton może otworzyć nowy rozdział w twoim życiu i stanowić nowy początek dla ciebie oraz twojej rodziny i przyjaciół.