opracowany w oparciu o: Regulamin oceniania z biologii w klasach I- III Gimnazjum nr 2 w Radzyniu Podlaskim w roku szkolnym 2015/16 1. Rozporządzenie MENiS w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. 2. Podstawę programową z biologii dla gimnazjum. 3. Program nauczania 4. WSO. I. Cele ogólne oceniania na biologii 1. Rozpoznawanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia, wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych. 2. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 3. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 4. Pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu biologicznym. 5. Przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka. 6. Dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania. 7. Prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. II. Rodzaje osiągnięć uczniów podlegających sprawdzaniu i ocenianiu: wiadomości, umiejętności postawa ucznia i jego aktywność III. Formy aktywności podlegające ocenie: a) dłuższe wypowiedzi ustne (przynajmniej raz w semestrze) np.: swobodna wypowiedź na określony temat, charakteryzowanie procesów biologicznych, umiejętność wnioskowania przyczynowo- skutkowego itp. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu. b) wypowiedzi pisemne: 1. kartkówki obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji (nie muszą być wcześniej zapowiedziane, ale mogą). 2. sprawdziany podsumowujące poszczególne działy (sam sprawdzian oraz jego formę należy zapowiedzieć, co najmniej tydzień wcześniej). 1
c) wkład pracy w przyswojenie wiedzy na lekcji bieżącej (krótkie wypowiedzi na lekcji, praca w grupie, prowadzenie obserwacji, wykonywanie doświadczeń). d) umiejętności doskonalone w domu (praca domowa). e) zeszyt przedmiotowy obowiązkowy. Przy ocenie bierze się pod uwagę staranność i systematyczność, poprawność rzeczową, notatki, odrobione prace domowe. f) prace dodatkowe (samodzielne opracowania oparte na innych źródłach niż podręcznik, plansze, rysunki, okazy wzbogacające zbiory, referaty i inne) Sposoby gromadzenia informacji o uczniach : Oceny w dzienniku lekcyjnym. Kontrola zeszytów przedmiotowych Gromadzenie prac pisemnych - sprawdzianów, testów i referatów Gromadzenie prac wykonanych przez uczniów - zielników, plakatów, ulotek, plansz dydaktycznych, zbiorów, okazów itp. IV. Sposób oceniania: 1. Oceny bieżące wyrażane są cyfrowo w skali 1-6. Minimalna ilość uzyskanych ocen w ciągu semestru zgodnie z WSO. Wystawione oceny są jawne zarówno dla uczniów jak i rodziców oraz na bieżąco uzasadniane. 2. Ocena klasyfikacyjna wyrażana jest słownie wg skali: celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny. 3. W przypadku wypowiedzi pisemnych przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów podanych w Wewnątrzszkolnym Regulaminie Oceniania. 4. Za odpowiedź ustną uczeń może otrzymać stopień: celujący, gdy poziom odpowiedzi wykracza poza program nauczania, jest ona wyczerpująca, bezbłędna, samodzielna, uwzględniająca język przedmiotowy, bardzo dobry, gdy odpowiedź jest wyczerpująca, bezbłędna, samodzielna, uwzględniająca język przedmiotowy i adekwatna do poziomu wymagań na ocenę bardzo dobrą, dobry, gdy odpowiedź jest samodzielna, niepełna, z niewielkimi usterkami językowymi, zgodna z wymaganiami na ocenę dobrą, dostateczny, gdy zawiera małe błędy, jest samodzielna, lecz niepełna, zgodna z wymaganiami podstawowymi, dopuszczający, gdy odpowiedź jest niesamodzielna, z błędami, zgodna z wymaganiami koniecznymi, niedostateczny, gdy odpowiedź zawiera poważne błędy merytoryczne, jest niesamodzielna i pomija najważniejsze kwestie. 2
5. Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie dwóch tygodni. Uczeń ma prawo poprawić niekorzystną ocenę w ciągu 2 tygodni od momentu jej otrzymania (lub w szczególnych przypadkach w terminie ustalonym z nauczycielem). 6. Uczeń ma prawo do zgłoszenia przed lekcją, bez żadnych konsekwencji jeden raz (lub 2 razy, gdy liczba godzin tygodniowo wynosi 2) w ciągu półrocza nieprzygotowania do lekcji (z wyjątkiem zaplanowanych sprawdzianów i lekcji powtórzeniowych). 7. Klasyfikacji semestralnej i rocznej dokonuje się na podstawie ocen bieżących, przy czym większe znaczenie mają oceny ze sprawdzianów, w drugiej kolejności są odpowiedzi ustne i kartkówki. Inne oceny mają charakter wspomagający. 8. Uczeń korzystający podczas kontrolnych prac pisemnych z niedozwolonych pomocy, otrzymuje ocenę niedostateczną. Otrzymaną ocenę może poprawić. 9. Nie ocenia się ucznia znajdującego się w trudnej sytuacji losowej. 10. Nie ocenia się ucznia do trzech dni po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole np. po chorobie - uczeń ma obowiązek taki fakt zgłosić nauczycielowi 11. Każdy uczeń ma prawo poprawić otrzymaną ocenę bieżącą w ciągu 2 tygodni od momentu jej otrzymania, na zajęciach pozalekcyjnych (lub w szczególnych przypadkach w terminie ustalonym z nauczycielem). 12. Każdy uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną bieżącą lub na pierwsze półrocze ma prawo ją poprawić w terminie uzgodnionym z nauczycielem, zgodnie z WSO. Nauczyciel stwarza uczniowi możliwość uzupełnienia zaległej wiedzy i umiejętności na zajęciach pozalekcyjnych, w ramach indywidualnych konsultacji. Nauczyciel ocenia aktualny stan wiedzy ucznia i pomaga uczniowi w planowaniu dalszego kształcenia. 13. Poprawa oceny niedostatecznej może odbywać się : w formie ustnej - jeżeli poprawiana jest ocena z wypowiedzi ustnej lub kartkówki, w formie pisemnej lub ustnej - w przypadku, gdy poprawiana jest ocena ze sprawdzianu. 14. Dopuszcza się pisanie sprawdzianu poprawkowego w czasie lekcji tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach. 15. Podczas zajęć nauczyciel stosuje: Ocenianie kształtujące poprzez: określanie celów lekcji i wyrażanie ich w języku zrozumiałym dla ucznia, ustalanie wraz z uczniami kryteriów oceniania, czyli tego, co będzie brane pod uwagę przy ocenie pracy ucznia, rozróżnianie funkcji oceny sumującej i kształtującej, budowanie atmosfery uczenia się poprzez pracę z uczniami i rodzicami, formułowanie pytań kluczowych, zadawanie pytań angażujących ucznia w lekcję, stosowanie efektywnej informacji zwrotnej, stosowanie samooceny i oceny koleżeńskiej. Ocenianie obiektywne poprzez zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania. Ocenianie jawne poprzez podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia. Ocenianie instruktywne poprzez wskazywanie na pozytywy i braki w wypowiedziach. 3
Mobilizację do dalszej pracy, poprzez stosowanie pozytywnych wzmocnień mocnych stron ucznia. Ocenianie holistyczne w ocenie zadań testowych, na które oczekujemy obszerniejszej odpowiedzi, polegającej na zastosowaniu wiedzy i umiejętności ucznia do rozwiązania jakiegoś problemu, wyrażenia własnej opinii, przedstawienia stanu rzeczy, napisania komentarza, itp. (zadania otwarte, które wymagają formułowania, a nie wskazania odpowiedzi. jak uczeń stosuje swoje umiejętności, jak potrafi je powiązać; V. Zasady poprawiania ocen: 1. Uczeń ma możliwość poprawy proponowanej oceny klasyfikacyjnej (półrocznej i rocznej) jeżeli jest ona wyższa od niedostatecznej wg następujących zasad: Forma poprawy zostaje uzgodniona przez nauczyciela z uczniem. Uczeń ma prawo do poprawy oceny półrocznej lub rocznej proponowanej przez nauczyciela najpóźniej tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej. Warunkiem jest by uczeń był obecny co najmniej na 51% zajęć lekcyjnych w danym semestrze i wówczas gdy próbował wcześniej poprawiać oceny cząstkowe. Warunkiem wnioskowania o wyższą od przewidywanej oceny klasyfikacyjnej jest prowadzenie zeszytu zgodnie z opisanymi wymaganiami oraz bieżące wywiązywanie się ze stawianych na lekcji i zadawanych do domu zadań. Jeżeli wcześniej zaniedbywał swe obowiązki uczniowskie, nauczyciel nie ma obowiązku ponownego sprawdzania wiedzy ucznia. Poprawa może tylko dotyczyć podniesienia o jedną ocenę wyżej od proponowanej przez nauczyciela. Poprawa oceny jest pisemnym sprawdzianem wiadomości i umiejętności z zakresu materiału określonego przez nauczyciela przedmiotu (może zostać rozdzielona na kilka krótszych sprawdzianów). Termin wyznacza nauczyciel. Ocenę można uznać za poprawioną, jeżeli uczeń uzyska oceny równe ocenie o którą się ubiega ze wspomnianego sprawdzianu (lub sprawdzianów). 2. Sprawdzian, z którego uczeń uzyskał ocenę niedostateczną ma prawo poprawić w ciągu 2 tygodni od momentu jej otrzymania, na zajęciach pozalekcyjnych (lub w szczególnych przypadkach w terminie ustalonym z nauczycielem). 3. Do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę poprawioną, a ocena z poprawy jest oceną ostateczną, wpisaną obok oceny pierwotnej; 4. Uczeń może również poprawić inne oceny, ale w uzgodnieniu z nauczycielem. 5. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek napisania sprawdzianu lub zaliczenia odpowiedzią ustną w ciągu 2 tygodni od daty powrotu do szkoły 6. W przypadku, gdy uczeń zgłosi chęć uzupełnienia braków z przedmiotu, nauczyciel chętnie udzieli pomocy Uczniowie z dysfunkcjami orzeczonymi przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne 1. Uczniowie posiadający informację o obniżeniu poziomu wymagań edukacyjnych oceniani są zgodnie z zaleceniami poradni psychologiczno- pedagogicznej 2. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej o dysleksji i dysgrafii przy ocenie zadań i prac pisemnych błędy wynikające z orzeczonych dysfunkcji nie rzutują na ocenę. 4
3. Uczniowie posiadającym opinie o wydłużonym czasie pracy wydłuża się czas prac pisemnych lub przewiduje się mniejsza ilość zadań. 4. Uczniowie mają orzeczenie o trudnościach w pisaniu mogą zaliczać kartkówki i sprawdziany ustnie. Sposoby informowania uczniów i rodziców. 1. Na pierwszej godzinie lekcyjnej zapoznajemy uczniów z regulaminem oceniania z biologii. 2. Oceny bieżące są jawne, oparte o opracowane kryteria. 3. Sprawdzone i ocenione sprawdziany i kartkówki otrzymują do wglądu uczniowie, rodzice zaś na życzenie, w ciągu miesiąca od momentu oddania, po wcześniejszym telefonicznym umówieniu się z nauczycielem mogą obejrzeć pracę na terenie szkoły w obecności nauczyciela. Ani uczniowie ani rodzice nie mogą wykonywać fotografii prac pisemnych. 4. Prace pisemne są przechowywane w szkole do końca bieżącego roku szkolnego. 5. Rodzice na pierwszym zebraniu(oraz w miarę potrzeb) informowani są o sposobie oceniania w szkole. Informacja zwrotna 1. Nauczyciel - uczeń: informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania (na bieżąco), pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju, motywuje do dalszej pracy. 2. Nauczyciel - rodzice: informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania, informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce, dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce, dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, daje wskazówki do pracy z uczniem. 3. Nauczyciel - wychowawca klasy - dyrektor: nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia, nauczyciel lub wychowawca informuje dyrekcję o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji. VI. Ewaluacja PSO Pod koniec roku szkolnego nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje analizy funkcjonowania regulaminu oceniania z biologii. Ewentualne zmiany w regulaminie będą obowiązywały od następnego roku szkolnego. Przedmiotowy System Oceniania z biologii opracowały: mgr Edyta Oleksińska 5
mgr Marzena Sawicka 6