Proces tworzenia wartości w łańcuchu logistycznym prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik www.gen-prof.pl 2014/2015
Proces
Proces def: 1. Uporządkowany w czasie ciąg zmian i stanów zachodzących po sobie. 2. Sekwencja lub częściowo uporządkowany zbiór powiązanych ze sobą działań zintegrowanych przez: czas, koszty, łączną ocenę wykonania i realizowanych, aby osiągnąć określony cel organizacji.
Proces logistyczny def: Następujące po sobie w określonym czasie i miejscu fakty (zjawiska przeszłe i przyszłe) w dziedzinie fizycznego przepływu wyrobów i usług oraz informacji, a także ryzyka, które towarzyszy każdemu działaniu.
Wartość dodana
Wartość dodana def.: 1. Przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji lub tworzenia usługi. 2. Wartość uzyskana przez pomniejszenie sprzedaży o materiały i usługi nabyte z zewnątrz.
cd. Wartość dodana def. 3. Jest w określonym stopniu rezultatem tworzenia świadczeń w logistycznym łańcuchu i systemie transformacji wartości.
cd. Wartość dodana def. Różnica między przychodami ze sprzedaży produktu i kosztami jego wytworzenia lub jako nadwyżka otrzymanych przez nabywców korzyści, którzy wyrażają chęć zapłaty za produkt, nad kosztami.
Schemat tworzenia wartości produktu dla nabywcy
Łańcuch wartości dodanej Portera Przedstawia działalność przedsiębiorstwa jako ciąg czynności powiązanych ze sobą w logiczną całość, podejmowanych w czasie wytwarzania wyrobu finalnego lub usługi, prowadzących do uzyskania wartości dodanej.
Przykładowe procesy tworzące wartość: możliwość natychmiastowego dostarczenia poszukiwanych przez klienta towarów (dostępność towaru na składzie ); czas realizacji dostawy;
Przykładowe procesy tworzące wartość: kompletność i bezpieczeństwo dostarczanego ładunku; możliwość realizacji dostaw awaryjnych; zakres usług posprzedażowych.
Łańcuch logistyczny
Łańcuch logistyczny def.: 1. Technologiczne połączenie procesów przewozowych (przewozowych z magazynowymi) oraz organizacyjne skoordynowanie wszystkich ogniw zewnętrznych i wewnętrznych obrotu towarowego.
cd. Łańcuch logistyczny def.: 2. Działalność związana z przepływem materiału (towaru) od pierwotnego źródła poprzez wszystkie pośrednie formy aż do postaci w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta.
Definicja łańcucha dostaw (I): To sieć producentów i usługodawców, którzy współpracują ze sobą w celu przetwarzania i przemieszczania dóbr od fazy surowca do poziomu użytkownika końcowego. Wszystkie te podmioty są połączone przepływami dóbr fizycznych, przepływami informacji oraz przepływami pieniężnymi.
Definicja łańcucha dostaw (II): Jako proces sekwencja zdarzeń w przemieszczeniu dóbr, zwiększająca ich wartość.
Procesy logistyczne w łańcuchu dostaw i ich podział
Cele procesów logistycznych Cele Skala przedsiębiorstwa Skala klienta Cele przedsiębiorstwa: kształtowanie optymalnej struktury wartości i poziomu kosztów; kreowanie nowych potencjałów efektywności i tworzenie bazy dla sukcesu przedsiębiorstwa; zmierzanie do osiągania założonego poziomu zysku firmy w wymiarze strategicznym, wzmacnianie pozycji firmy na rynku. Cele klienta: oferowanie klientom właściwych produktów/usług i informacji; osiąganie długotrwałego zadowolenia klientów; racjonalizacja realnych przepływów dostosowanych do oczekiwań klientów.
Ocena procesów łańcucha tworzenia wartości dodanej Procesy nie tworzące wartości dodanej Czy proces może być wyeliminowany bez uszczerbku przez klienta? TAK Czy proces jest niezbędny? NIE Czy klienci go oczekują? TAK TAK Procesy pośrednio związane z tworzeniem wartości dodanej NIE Czy proces może być wyeliminowany bez szkody dla kooperujących? NIE TAK NIE Czy poprawia on sprawność działania? NIE Czy jest niezbędny dla działania firmy? NIE TAK TAK Procesy relatywnie związane z tworzeniem wartości dodanej Procesy tworzące wartość dodaną Procesy nietworzące wartości dodanej
Podział procesów: bezpośrednio tworzące wartość dodaną: główne, rozpoczynające się oraz kończące na rynku, pomocnicze, wywoływane przez procesy główne;
cd. Podział procesów: pośrednio tworzące wartość dodaną, pośredni związek z klientami; relatywnie związane z tworzeniem wartości dodanej, wykazujące warunkowy związek z klientami; nie tworzące wartości dodanej, marnotrawstwa.
Procesy relatywnie tworzące wartość dodaną Opracowanie i rozwój strategii logistycznych Wydawanie dyspozycji dotyczących realizacji zamówień oraz zleceń klientów Procesy nie tworzące wartości dodanej Procesy bezpośrednio tworzące wartość dodaną Zapewnienie wymaganego poziomu obsług Realizacja zamówień Procesy pośrednio tworzące wartość dodaną Postoje i oczekiwanie Powtarzanie prac Dokonywanie poprawek Zabezpieczanie zdolności tworzenia wartości dodanej BiR infrastruktury logistycznej
Ryzyko w tworzeniu wartości dodanej
WPŁYW PROCESU NA TWORZENIE WARTOŚCI Procesy bezpośrednio tworzące wartość dodaną podstawowe. RODZAJE PROCESÓW LOGISTYCZNYCH Realizacja zamówień klienta. Realizacja obsługi klienta. Oferowanie dodatkowych wartości. Minimalizacja kosztów. Przyjmowanie oraz wysyłka produktów. Zapewnianie wymaganego poziomu logistycznej obsługi klienta. GRUPY RYZYKA -niedotrzymanie czasu realizacji, -spadek liczby zamówień. -awaria sprzętu, -brak doświadczenia. -zmiany wartości. -pogorszenie jakości, -utrata części klientów elitarnych. -niedotrzymywanie czasu realizacji, -spadek liczby zamówień, -brak integracji pomiędzy procesami. -nieodpowiedni poziom usług, -niedotrzymywanie przez dostawców norm technicznych, terminowość dostaw.
Procesy pośrednio tworzące wartość dodaną (procesy wspomagające). Analiza i prognoza rynkowych sytuacji logistycznych. Identyfikacja preferencji i oczekiwań klienta w zakresie obsługi logistycznej. Identyfikacja logistycznych segmentów rynku. -niesprawny system informacji logistycznej. -problem z zidentyfikowaniem kluczowych klientów lub grup nabywców, -niedostosowanie oferty świadczeń logistycznych do segmentu; Opracowywanie i rozwój strategii logistycznych. Opracowywanie zestawu oraz struktury komponentów logistyki mix. -błąd wyboru strategii zarządzania, -decyzje dotyczące poziomu serwisu, -planowanie zapotrzebowania materiałowego, Zabezpieczanie jakości procesów świadczenia usług. Zabezpieczanie jakości procesów zakupu oraz sprzedaży produktów. -nieodpowiedni poziom świadczonych usług. -błędna ocena jakości materiałów, -błąd oceny dostawców, -błędny wybór dostawców, -wadliwa ocena kontrolna jakości wyrobów gotowych.
Procesy relatywnie związane z tworzeniem wartości dodanej (procesy trzeciorzędne). Zabezpieczanie zdolności oraz potencjałów tworzenia wartości dodanej. Badanie i rozwój infrastruktury logistycznej. Rozwój technologii informacyjnej i informatycznej. Kształtowanie, utrzymywanie stosunków oraz relacji z otoczeniem. Zagospodarowywanie odpadów, opakowań, produktów trwale uszkodzonych. Zabezpieczanie sprzedaży oraz realizacji obrotów. Zabezpieczanie finansowych aspektów logistyki. -brak innowacyjnych rozwiązań, -brak wcielania strategii, planów, siły oddziaływania promocji. -zmiany warunków dostaw, -brak elastyczności w procesie produkcyjnym. nieodpowiednie metody prognozowania popytu,. -brak równowagi między oczekiwaniami klientów, a możliwościami wszystkich ogniw łańcucha dostaw, -potencjał rynku. -brak regulacji recyrkulacji odpadów, -niedostateczna świadomość ekologiczna. -błędy w planowaniu zapotrzebowania materiałowego, -posiadanie zapasów zbędnych. -błąd w oszacowaniu opłacalności klienta, -niedoszacowanie.
Identyfikacja ryzyka pozwala na: precyzyjną identyfikację pod kątem tworzenia wartości dodanej; ustalenie, które procesy w pierwszej kolejności powinny być wzięte pod uwagę przy tworzeniu strategii; ustalenie, na które procesy warto przeznaczyć większe zasoby finansowe;
cd. Identyfikacja ryzyka pozwala na: ustalenie, jak obniżyć prawdopodobieństwo wystąpienia danego zagrożenia ustalenie, jak ograniczyć skutki wystąpienia danego zagrożenia;
cd. Identyfikacja ryzyka pozwala na: wypracowanie wspólnych przejrzystych kryteriów oceny pod kątem tworzenia i realizacji wartości dodanej; zdefiniowanie zależności pomiędzy skutecznością zarządzania ryzykiem, a tworzeniem i realizacją wartości dodanej.