Prognoza stopnia zakłócenia w sieciach elektroenergetycznych na przykładzie Mapy zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne Agnieszka Boroń, Magdalena Kwiecień, Tomasz Walczykiewicz, Łukasz Woźniak IMGW-PIB Oddział w Krakowie Kraków, 08.10.2014 r.
Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK) Mapy zagrożenia powodziowego Mapy zagrożeń Mapy ryzyka powodziowego Mapy zagrożeń meteorologicznych Mapy innych zagrożeń
Mapa zagrożeń dla życia i zdrowia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa zanieczyszczeń powietrza z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa poważnych awarii przemysłowych z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi Mapy innych zagrożeń Mapa zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne
Cele opracowania Mapy zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne: usprawnienie działania systemów zarządzania bezpieczeństwem tworzonych przez organy administracji samorządowej i państwowej, wspomaganie systemów podejmowania decyzji przez jednostki organizacyjne zarządzania i reagowania kryzysowego, jednostki ratownicze i ratowniczo-gaśnicze, stworzenie narzędzia, które posłuży do planowania i wdrażania działań profilaktycznych przez służby kryzysowe, wizualizacja wielkości stopnia zakłócenia w sieciach elektroenergetycznych, ocena zagrożeń występujących w wybranym obszarze, wsparcie przy szacowaniu potencjalnych strat. Odbiorcy mapy: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, wojewódzkie, powiatowe, gminne Centra Zarządzania Kryzysowego, jednostki Państwowej Straży Pożarnej oraz inne służby zapewniające bezpieczeństwo w sytuacjach kryzysowych typu Policja i Wojsko, właściciele i operatorzy sieci elektroenergetycznych przesyłowych i dystrybucyjnych, społeczeństwo.
Mapa zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne będzie przedstawiać stopień zakłócenia w sieciach elektroenergetycznych spowodowany warunkami meteorologicznymi. Stopień zakłócenia - możliwość wystąpienia niepożądanego zdarzenia w wyniku pojawienia się czynników zagrożenia.
Przyjęte założenia Uwzględniono następujące typy sieci elektroenergetycznych: sieci wysokiego napięcia (WN) napowietrzne, sieci średniego napięcia (SN) napowietrzne z przewodami nieizolowanymi, sieci średniego napięcia (SN) napowietrzne z przewodami izolowanymi, sieci niskiego napięcia (nn) napowietrzne z przewodami nieizolowanymi, sieci niskiego napięcia (nn) napowietrzne z przewodami izolowanymi. Abstrahowanie od ukształtowania terenu. Abstrahowanie od rzeczywistego przebiegu sieci elektroenergetycznych oraz ich stanu technicznego. Uwzględniono wybrane czynniki zagrożenia: temperatura, wiatr, szadź, gołoledź, opad śniegu, synergia czynników (temperatury, wiatru, szadzi, gołoledzi, opadu śniegu). Uwzględniono zasięgi stref klimatycznych przedstawiające podział obszaru Polski na strefy szadziowe i wiatrowe (strefa nizinna, strefa górska i nadmorska), wykorzystywane przy projektowaniu napowietrznych sieci elektroenergetycznych. Przyjęto, że zakłady energetyczne zarządzają przesyłem i tak dobierają obciążalność prądową poszczególnych linii, aby nie przekraczać temperatury granicznej roboczej przewodów.
Granice stref klimatycznych obciążenia wiatrem Granice stref klimatycznych obciążenia szadzią
Wykorzystane dane Do opracowania algorytmów obliczeniowych i metodyki tworzenia mapy wykorzystano następujące dane: normy do projektowania, budowy i eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych: PN-E-05100-1:1998 i N SEP-E-003, tablice zwisów i naprężeń napowietrznych przewodów elektroenergetycznych, katalogi do projektowania i budowy sieci elektroenergetycznych, wybrane dane pochodzące z numerycznego modelu prognozy pogody ALADIN, skalę Beauforta przy obliczaniu stopnia zakłócenia czynnikiem meteorologicznym jakim jest wiatr.
Schemat przedstawiający ogólny proces obliczania stopni zakłóceń
Schemat prezentujący ogólny proces obliczania stopni zakłóceń na podstawie arkuszy analizy stopni zakłóceń
Czynnik zagrożenia: TEMPERATURA i WIATR Do opracowania arkuszy analizy stopni zakłóceń dla wiatru i temperatury wykorzystano: normy do projektowania, budowy i eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych, wiedzę ekspercką z zakresu projektowania, budowy i eksploatacji sieci elektroenergetycznych, skalę Beauforta, która pozwoliła na określenie niepożądanych zdarzeń mogących wystąpić przy danej wartości prędkości wiatru w odniesieniu do skutków powodowanych przez wiatr na lądzie, literaturę specjalistyczną na podstawie, której określono niepożądane zdarzenia oraz graniczne wartości temperatury.
Czynnik zagrożenia: OPAD ŚNIEGU, SZADŹ, GOŁOLEDŹ Zgodnie z normą PN-E-05100-1:1998 szadź to osad śniegu, szronu lub lodu występujący na przewodach w sprzyjających temu zjawisku warunkach meteorologicznych. W obliczeniach przyjmuje się szadź rozłożoną równomiernie na całej długości przewodu. Norma rozróżnia szadź normalną i katastrofalną. Ze względu na różne mechanizmy i warunki sprzyjające powstawaniu osadu na potrzeby mapy rozpatrywano trzy zjawiska powodujące ten osad: szadź, gołoledź, opad śniegu Wykorzystując literaturę specjalistyczną oraz wiedzę ekspercką przeprowadzono obliczenia, których wyniki porównano z wymaganiami normatywnymi określonymi dla ciężaru szadzi normalnej i katastrofalnej.
Czynnik zagrożenia: OPAD ŚNIEGU, SZADŹ, GOŁOLEDŹ Schemat prezentujący ogólny proces obliczania stopni zakłóceń z uwzględnieniem wymagań normatywnych
Czynnik zagrożenia: SYNERGIA Najczęstszą przyczyną awarii na sieciach elektroenergetycznych jest splot różnych czynników meteorologicznych. Przykładem może być black out w Szczecinie, który miał miejsce 07/08.04.2008 r. W związku z powyższym zasadnym jest określenie synergii wszystkich wcześniej analizowanych czynników zagrożenia meteorologicznego (temperatura, wiatr, opad śniegu, szadź, gołoledź). Synergia czynników: opad śniegu + szadź + gołoledź + temperatura + wiatr - na podstawie pozyskanych danych obliczony zostaje ciężar osadu (śnieg, szadź, gołoledź) na przewodzie oraz naprężenia wynikające z działania wiatru oraz temperatury.
http://isok.gispartner.pl/imap_imgw/
Dziękuję za uwagę Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy 01-673 Warszawa, ul. Podleśna 61 Oddział w Krakowie 30-215 Kraków, ul. Piotra Borowego 14 Agnieszka.Boron@imgw.pl Magdalena.Kwiecien@imgw.pl Tomasz.Walczykiewicz@imgw.pl Lukasz.Wozniak@imgw.pl