Plany adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców

Transkrypt

1 Kraków

2 2 Plany adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców Termin realizacji: 24 miesiące Źródła finansowania: Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz budżetu państwa Beneficjent: Ministerstwo Środowiska Partnerzy: 44 miasta

3 3 Realizatorzy Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy ARCADIS Polska

4 4 Cele opracowania MPA Celem nadrzędnym jest przygotowanie władz miast i ich mieszkańców do świadomego i odpowiedzialnego reagowania na możliwe zmiany klimatu ich skutki (zagrożenia) Określenie podatności miast na zmiany klimatu Zaplanowanie działań adaptacyjnych na poziomie lokalnym Podniesienie świadomości nt. potrzeby adaptacji do zmian klimatu na poziomie lokalnym PRODUKT / REZULTAT Miejskie Plany Adaptacji (MPA) powstałe z uwzględnieniem specyficznych lokalnych uwarunkowań geograficznych, społecznych i gospodarczych

5 Etapy projektu 5 ETAP 1 - Rozpoczęcie procesu ETAP 2 - Ocena podatności ETAP 3 - Analiza Ryzyka ETAP 4 - Opracowanie opcji adaptacji ETAP 5 - Ocena i wybór opcji ETAP 6 - Przygotowanie dokumentu

6 Kolejność wykonywania zadań w Etapie II 6 Zgromadzenie danych i analiza miejskich dokumentów strategicznych i planistycznych Karta Informacyjna Miasta Określenie stopnia ekspozycji na zjawiska klimatyczne i ich pochodne Lista najistotniejszych zjawisk klimatycznych i ich pochodnych Analiza wrażliwości miasta na zmiany klimatu Lista sektorów/obszarów miasta najbardziej wrażliwych Określenie potencjału adaptacyjnego miasta Macierz oceny potencjału adaptacyjnego Ocena podatności miasta Macierz oceny podatności miasta 1)Etap III

7 Karta informacyjna miasta Mapa 1. Położenie fizycznogeograficzne miasta Mapa 2. Wody powierzchniowe i podziemne Mapa 3. Obszary wrażliwości miasta Mapa 4. Gęstość zaludnienia w obszarach wrażliwości Mapa 5. Mieszkańcy poniżej 5 roku życia w obszarach wrażliwości Mapa 6. Mieszkańcy powyżej 65 roku życia w obszarach wrażliwości Mapa 7. Tereny biologicznie czynne w obszarach wrażliwości Mapa 8. Tereny uszczelnione w obszarach wrażliwości 7

8 Określenie stopnia ekspozycji na zjawiska klimatyczne i ich pochodne najistotniejsze zjawiska zidentyfikowane w Krakowie 8 Elementy pogody i klimatu Wskaźnik Trend ( ) lato zima Istotność Scenariusz klimatyczny Średnia temperatura powietrza o C Wzrost Wzrost Istotne Wzrost Fale upałów Fale zimna Opady atmosferyczne Okresy bezopadowe z wysoką temperatura powietrza Liczba dni w falach Wzrost - Istotne Wzrost Liczba fal Stały - Nieistotne Wzrost Liczba dni w falach - Spadek Nieistotne Spadek Liczba fal - Stały Nieistotne Spadek Suma Wzrost Wzrost Nieistotne Wzrost Deszcze nawalne Wzrost - Istotne Wzrost Liczba dni w okresach Wzrost - Nieistotne Wzrost Liczba okresów Stały - Nieistotne Wzrost Silny i bardzo silny wiatr Liczba dni z porywem >17 m/s Spadek Nieistotne - Burze w tym burze z gradem Liczba dni z burzą Stały Nieistotne - Powodzie nagłe/miejskie Powodzie od strony rzek Koncentracja zanieczyszczeń powietrza oraz występowanie smogu

9 Dane historyczne i scenariusze klimatyczne 9 Zjawiska klimatyczne i ich pochodne przeanalizowane zostały w kontekście tendencji zmian ich wartości w latach oraz spodziewanych przyszłych zmian, tak by w rezultacie dokonać analizy przewidywanego wpływu zmian klimatu na sektory/obszary miasta.

10 Analiza wrażliwości miasta na zmiany klimatu 10 Lista sektorów/obszarów miasta najbardziej wrażliwych 17 sektorów 49 komponentów - wybór 4 najbardziej wrażliwych Identyfikacja komponentów miasta wrażliwych na zmiany klimatu Dokumenty strategiczne Dokumenty planistyczne Informacje ze środków masowego przekazu Lista sektorów/obszarów wraz z komponentami miasta wrażliwymi na zmiany klimatu Analiza danych przestrzennych, danych GUS opracowana w oparciu o macierz wrażliwości Warsztaty nr. 1 Wyniki analizy wskaźników czynników klimatycznych i ich pochodnych Analiza danych dotyczących rejestru zagrożeń z CZK, straży pożarnej itp. Ostateczna lista sektorów/obszarów wraz z macierzą wrażliwości Robocze spotkania ZE z ZM

11 Analiza wrażliwości miasta na zmiany klimatu 11 Zdrowie Publiczne Gospodarka Wodna Transport Tereny zabudowy mieszkaniowej o wysokiej intensywności z uwzględnieniem terenów zieleni

12 Określenie potencjału adaptacyjnego miasta 12 PA1 - Możliwości finansowe budżet miasta, dostęp do funduszy zewnętrznych, zdolność mobilizacji środków partnerów prywatnych, PA2 - Przygotowanie służb przeszkolenie służb inżynieryjnych, medycznych), PA3 - Kapitał społeczny funkcjonowanie organizacji społecznych (pozarządowych, partii politycznych, samorządowych), poziom świadomości społecznej grup lokalnych, gotowość do angażowania się w działania dla miasta, PA4 - Mechanizmy informowania i ostrzegania społeczności miasta o zagrożeniach związanych ze zmianami klimatu środowiskowych PA5 - Sieć i wyposażenie instytucji i placówek miejskich w sektorze ochrony zdrowia i edukacji szpitale, szkoły, przedszkola PA6 - Organizacja współpracy z gminami sąsiednimi w zakresie zarządzania kryzysowego dostęp do sprzętu i kadry ratowniczej PA7 - Systemowość ochrony i kształtowania ekosystemów miejskich np. infrastruktura błękitno-zielonej PA8 - Istniejące zaplecze innowacyjne instytuty naukowo-badawcze, uczelnie, firmy ekoinnowacyjne

13 Ocena podatności miasta 13 Podatność miasta na zmiany klimatu jest tym większa im słabszy jest jego potencjał adaptacyjny Średnia wrażliwość + = Niski potencjał DUŻA PODATNOŚĆ KOMPONENTU NA ZMIANY KLIMATU Duża wrażliwość Niska wrażliwość + = Wysoki potencjał + = Średni potencjał ŚREDNIA PODATNOŚĆ KOMPONENTU NA ZMIANY KLIMATU NISKA PODATNOŚĆ KOMPONENTU NA ZMIANY KLIMATU

14 Ocena podatności miasta 14 skala ocen wrażliwości

15 Ocena podatności miasta 15 Macierz oceny podatności miasta

16 Temperatura maksymalna > 30 C Fale upałów Temperatura maksymalna Temperatura minimalna< -10 C Fale zimna Temperatura minimalna Stopniodni >27 Fale upałów MWC Stopniodni Fale >27 zimna Fale upałów Deszcze nawalne Fale upałów Fale zimna Ekstremalne opady śniegu Fale zimna Temperatura przejściowa Długotrwałe okresy bezopadowe Temperatura maksymalna > 30 C Temperatura minimalna < - 10 C Stopniodni <17 Stopniodni >27 Temperatura przejściowa Międzydobowa zmiana temperatury Liczba dni z Tsr - 5 do 2,5 i opadem Deszcze nawalne MWC Liczba dni z Tsr -5 do 2,5 i opadem Okresy bezopadowe z wysoką temperaturą Deszcze nawalne Ekstremalne opady śniegu Deszcze nawalne Ekstremalne opady śniegu Niedobory Długotrwałe wody Ekstremalne opady okresy bezopadowe śniegu Powódź od strony rzek Długotrwałe okresy bezopadowe Okresy bezopadowe z wysoką temperaturą Niedobory wody Okresy bezopadowe z wysoką temperaturą Okresy bezopadowe z wysoką temperaturą Powodzie nagłe/ powodzie miejskie Powódź Okresy od strony niżówkowe rzek Koncentracja zanieczyszczeń powietrza Powodzie nagłe/ powodzie miejskie Powódź od strony rzek Powodzie nagłe/ powodzie miejskie Koncentracja zanieczyszczeń powietrza Niedobory wody Powódź Smog Osuwiska od strony rzek Smog Powodzie nagłe/ powodzie miejskie Silny Silny i bardzo i bardzo silny silny wiatr wiatr Burze (w tym burze z gradem) Silny i bardzo silny wiatr Burze (w tym burze z gradem) Burze (w tym burze z gradem) Burze (w tym burze z gradem) Etap III 16 Zdrowie publiczne/ grupy wrażliwe Najwyższe ryzyko ocenione w ramach MPA Zjawiska klimatyczne Zjawiska klimatyczne i ich pochodne i ich pochodne Termika Termika Zjawiska Zjawiska klimatyczne i ich i ich pochodne Opady Opady Powietrze Wiatr Wiatr Termika Opady Wiatr 1 Termika Opady Powietrze Wiatr Koncentracja Gospodarka wodna Tereny Transport zadbudowy mieszkaniowej P o Kwysokiej R P K R P K R P K R P K R zanieczyszczeń P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P intensywności z uwzględnieniem terenów powietrza Deszcze nawalne K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R zieleni 16% Populacja miasta P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R PANALIZA K R RYZYKA P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R Osoby > 65 roku życia P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R Dzieci < 5 roku życia Powodzie miejskie ANALIZA 2 2 3RYZYKA Osoby przewlekle chore (choroby 19% Powódź od Zdrowie publiczne/ P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R P K R układu Podsystem krążenia Podsystem szynowy i 4 2 zaopatrzenia grupy wrażliwe strony rzek Gospodarka wodna układu (sieci - w wodę długość/rozplanowanie oddechowego), 28% Podsystem gospodarki obiekty/urządzenia Osoby Podsystem drogowy Transport (sieci ściekowej rodzaje/lokalizacja, niepełnosprawne wielkość Zwarta zabudowa z historyczna długość/rozplanowanie, dostaw/wielkość konsumpcji) ograniczoną (stare miasto) Fale 4 2 upałów obiekty - Podsystem mobilnością Infrastruktura lotniczy rodzaje/lokalizacja, tabor, Tereny zabudowy przeciwpowodziowa 21% intensywność ruchu) Osoby Zwarta bezdomne zabudowa 4 śródmiejska mieszkaniowej o wysokiej Podsystem wodny: (kwartałowa) intensywności Infrastruktura śródlądowy, morski ochrony Osiedla zdrowia mieszkaniowe - Infrastruktura Podsystem współczesna - transport zabudowa opieki publiczny blokowa społecznej miejski 16%

17 Co jeszcze przed nami ETAP 3 - analiza ryzyka Identyfikacja i ocena ryzyk związanych ze zmianami klimatu Identyfikacja szans (np. zmniejszenie kosztów ponoszonych na skutek odśnieżania na skutek wzrostu temperatur) Identyfikacja braków i luk wiedzy ETAP 4 opracowanie opcji adaptacji ETAP 5 ocena i wybór opcji ETAP 6 przygotowanie dokumentu 17

18 Dziękuję za uwagę 18