Przedmiotowe ocenianie łacina w przedmiotach humanistycznych I. Cele edukacyjne i osiągnięcia: Cele: Poznanie roli i miejsca kultury śródziemnomorskiej w życiu współczesnym i różnych dziedzinach nauki z odwołaniem się do wiedzy uzyskanej na wcześniejszych etapach kształcenia: 1. Uczeń ma świadomość przynależności do kręgu kultury śródziemnomorskiej dzięki poznaniu dziedzictwa kulturowego Śródziemnomorza, które w trakcie swych dziejów przejęła Europa, w tym Polska; 2. Uczeń pozna przekazane przez starożytność tradycje życia obywatelskiego ważne dla kształtowania własnej postawy obywatelskiej; 3. Uczeń rozumie głębiej normy moralne charakterystyczne dla kultury śródziemnomorskiej przekazane w literaturze antycznej (m. in. obiektywna wiedza, umiejętność przyznania się do błędu, uznanie racji antagonisty, wolność osoby ludzkiej; poszanowanie tradycji kulturowej, w tym religijnej, każdego narodu; przestrzeganie prawa jako sztuki zachowywania tego, co dobre [moralnie] i sprawiedliwe; odpowiedzialność za słowa i czyny; odpowiedzialność rodzicielska itp.). 4. Znajomość języka na poziomie pozwalającym rozumienie i samodzielne tłumaczenie (z wykorzystaniem słownika) oryginalnych tekstów łacińskich 5. Poznanie roli i miejsca kultury śródziemnomorskiej w życiu współczesnym i różnych dziedzinach wiedzy z odwołaniem się do wiedzy uzyskanej na wcześniejszych etapach kształceni Osiągnięcia: Rozumienie i tłumaczenie (z wykorzystaniem słownika) oryginalnych tekstów łacińskich. Operatywna znajomość gramatyki łacińskiej. Poprawne stosowanie w wypowiedziach wyrażeń i terminów pochodzących z języka łacińskiego. Wykorzystywanie znajomości języka łacińskiego do lepszego zrozumienia zjawisk językowych zachodzących w języku polskim i innych językach nowożytnych. Poszerzenie wiadomości z zakresu mitologii i kultury antycznej. Analizowanie i syntezowanie treści zawarte w materiale źródłowy Selekcjonowanie posiadanych wiadomości i wykorzystywanie ich do wykonania zadania Integrowanie wiedzy z różnych dziedzin Wyrażanie i uzasadnianie swój punkt widzenia, opinię Redagowanie wypowiedzi, przestrzegając treściowych i formalnych zasad organizacji tekstu Formułowanie wypowiedzi zgodnie z zasadami poprawności językowej Dostrzeganie związków kultury nowożytnej z antyczną Odnajdywanie w starożytności źródeł współczesnych form ustrojowych Poznanie realiów historycznych i kulturowe pozwalające na prawidłową analizę tłumaczonego tekstu łacińskiego Umiejętność uczestniczenia w dyskusji w różnych rolach Rozpoznawanie wartości uniwersalnych w literaturze, sztuce i w życiu Gromadzenie, porządkowanie i przetwarzanie informacji czerpanych z różnych źródeł 1
II. Kwestie formalne: 1. Każdy sprawdzian jest obowiązkowy. Jeżeli uczeń opuści sprawdzian, powinien go napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 2. Wszystkie sprawdziany godzinne są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej oraz poprzedzone lekcją powtórzeniową. 3. Uczeń, który otrzymał stopień niedostateczny ze sprawdzianu pisemnego, może go poprawić w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 4. Uczeń może poprawić każdy sprawdzian po lekcjach. Ocena z poprawy jest wpisana do dziennika. 5. Uczeń ma prawo wglądu do swoich pisemnych prac kontrolnych. Sprawdzone i ocenione prace kontrolne nauczyciel przechowuje przez okres jednego roku szkolnego (od września do czerwca). Pozostają one do wglądu uczniów i rodziców na terenie szkoły. 6. Uczeń ma prawo raz w ciągu semestru zgłosić brak przygotowania do lekcji (nie dotyczy żadnych zapowiedzianych sprawdzianów) bezpośrednio przed rozpoczęciem lekcji. 7. Kartkówki nie muszą być zapowiedziane. Jeżeli nauczyciel zapowie kartkówkę, uczeń nie może zgłosić w tym dniu braku przygotowania do zajęć. 8. Uczeń nieobecny w szkole ma obowiązek zapoznać się z opracowywanym materiałem na zajęciach szkolnych oraz samodzielnie go nadrobić. 9. Każdy uczeń powinien otrzymać w semestrze przy wymiarze godzin 1/tydzień minimum 4 oceny. 10. Przy wystawianiu stopnia na zakończenie roku szkolnego bierze się pod uwagę stopień za pierwszy semestr. 2
III. Formy kontroli: Formy kontroli: 1. Kontrola bieżąca: (sprawdzanie postępów uczniów, zachęcające ich do dalszej systematycznej pracy/ przeciwdziałanie zauważonym brakom w wiedzy i umożliwianie uzupełniania luk): a) odpowiedzi ustne (z bieżącego lub kilku ostatnich lekcji) b) prezentacja rozwiązanego zadania (wykonanego w klasie lub w domu) c) aktywność ucznia na zajęciach d) prace pisemne (sprawdziany, kartkówki, testy badające znajomość języka) e) wykonanie pomocy naukowych f) udział w konkursach i olimpiadzie języka łacińskiego 2. Kontrola okresowa: (sprawdzanie opanowania większej partii materiału i jest dokonywana kilka razy w roku szkolnym): a) testy i zadania kontrolne: testy zamknięte sprawdzające znajomość języka fleksji, składni. Nie są one środkiem idealnym obiektywnego oceniania, ponieważ nie można za jego pomocą sprawdzić wszystkich rodzajów umiejętności językowych ucznia. Mimo to trzeba je stosować, by przyzwyczaić ucznia do tej formy sprawdzania wiedzy b) przekład tekstu prozaicznego i poetyckiego (parafraza). Powinniśmy wymagać odpowiednio wysokich walorów estetycznych i poprawności językowej c) zadania otwarte: prace pisemne potwierdzające znajomość wiedzy o kulturze antycznej i jej recepcji do czasów współczesnych (forma rozprawki, eseju, listu, analizy tekstu, analizy porównawczej itp.) 3. Ocena końcowa: (semestralna i roczna): a) jest podsumowaniem pracy ucznia w ciągu semestru i jest obliczana na podstawie ocen cząstkowych z uwzględnieniem wagi poszczególnych ocen. Należy uwzględnić znajomość języka, nabyte umiejętności posługiwania się formami fleksyjnymi i składniowymi, umiejętności tłumaczenia (przekładu) tekstu, znajomość zagadnień kulturowych oraz formy i poziom wypowiedzi na ich temat. 3
Skala ocen: 100 % - 98 % - ocena celująca 97 % - 90 % - ocena bardzo dobra 89 % - 75 % - ocena dobra 74 % - 62 % - ocena dostateczna 61 % - 51 % - ocena dopuszczająca poniżej 50 % - ocena niedostateczna Nota bene:w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe (uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania) potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej poradni specjalistycznej, nauczyciel obniża wymagania edukacyjne w porozumieniu z jego wychowawcą, rodzicami oraz pedagogiem szkolnym. Kryteria oceny z języka łacińskiego (ogólne): Przy ustalaniu oceny z języka łacińskiego brane są pod uwagę: 1. Biegłość w analizowaniu tekstu źródłowego. 2. Znajomość kanonu literatury greckiej i rzymskiej odpowiedniej do poziomu nauki. 3. Znajomość dzieł sztuki antycznej oraz odwołań do jej dorobku w kulturze nowożytnej oraz współczesnej. 4. Umiejętność analizy dzieł sztuki antycznej. 5. Umiejętność posługiwania się słownikiem i innymi zalecanymi środkami dydaktycznymi. 6. Umiejętność wypowiedzi ustnej i pisemnej na poznane w trakcie nauki tematy z dziedziny kultury antycznej i jej dziedzictwa w kulturze europejskiej i polskiej. 7. Rozpoznawanie zapożyczeń z języka łacińskiego w języku polskim i językach obcych. 8. Dostrzeganie korelacji różnych przedmiotów szkolnych (dziedzin wiedzy) z językiem łacińskim i kulturą antyczna. 9. Czytanie rytmiczne tekstu poetyckiego (znajomość podstawowych zasad rytmiki). 4
Kryteria oceny z języka łacińskiego (szczegółowe): Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował pamięciowo treści merytoryczne zawarte w podstawie programowej w niewielkim zakresie wobec stawianych wymagań. naprowadzany pytaniami pomocniczymi nauczyciela analizuje poprawnie nieskomplikowane teksty źródłowe dostrzega związki pomiędzy językiem łacińskim a innymi językami jedynie na drodze mechanicznego kojarzenia. wykazuje elementarną znajomość zagadnień z kultury antycznej przerabianych na lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: zna treści merytoryczne zawarte w podstawie programowej w niewielkim zakresie wobec stawianych wymagań. samodzielnie dokonuje analizy prostych tekstów źródłowych dostrzega wpływy języka łacińskiego na język ojczysty i języki obce. wypowiada się na tematy związane z kultura antyczna poznaną podczas lekcji. czyta tekst poetycki jedynie z nauczycielem. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował treści merytoryczne zawarte w podstawie programowej samodzielnie operuje wiedzą zdobytą na zajęciach wykorzystuje wiedzę zdobytą podczas innych zajęć samodzielnie dokonuje analizy tekstów źródłowych oraz zabytków kultury starożytnej rozumie wpływy języka łacińskiego na języki obce oraz język polski. redaguje poprawną wypowiedź pisemną, wykorzystując zdobytą w szkole wiedzę z kultury antycznej i jej dziedzictwa kulturowego. rozumie związek z antykiem grecko-rzymskim różnych dyscyplin poznawanych w szkole (np. pojęcia tych dziedzin). czyta poprawnie przerobiony tekst poetycki i wykazuje znajomość budowy heksametru i pentametru (dystych elegijny). wykazuje zainteresowanie i aktywność na lekcjach. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował treści merytoryczne zawarte w podstawie programowej samodzielnie operuje wiedzą zdobytą na zajęciach samodzielnie przygotowuje źródła i je pozyskuje samodzielnie dokonuje analizy tekstów źródłowych oraz zabytków kultury starożytnej dokonuje analizy wpływu języka łacińskiego na język ojczysty i języki obce. potrafi przygotować analizę rzeczową tekstu literackiego i filozoficznego. formułuje wypowiedź ustną zgodnie z zasadami poprawności językowej. redaguje wypowiedź pisemną, w pełni wykorzystując wiedzę z kultury antycznej i jej dziedzictwa europejskiego zdobytą w szkole i na drodze własnych poszukiwań. umie wykorzystać wiedzę zdobyta na lekcjach języka łacińskiego przy rozwiązywaniu różnych zadań w innych dziedzinach szkolnych. czyta tekst poetycki i dokonuje rozbioru metrycznego dystychu elegijnego. aktywnie uczestniczy w pracy lekcyjnej, wykazując zainteresowanie językiem łacińskim i kulturą antyczną. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: spełnia wymagania niezbędne do oceny bardzo dobrej. samodzielnie pracuje wykraczając poza program szkolny, poprzez udział w olimpiadzie lub konkursach przedmiotowych 5
6