Media lekarstwo w czasach, gdy depresja jest częstsza niż przeziębienie mgr Emilia Anna Kaniuk: doktorantka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie na kierunku Historia; specjalizuje się w historii współczesnej Polski (problematyka społeczno-gospodarcza)
Wpływ współczesnych mediów na społeczeństwo jest ogromny i zasadniczo nikt tego nie kwestionuje. Jest on zarówno pozytywny, jak i negatywny. Ponadto zależny od przyjętego kryterium (wiek, płeć, grupa zawodowa itp.). Tak więc nie sposób określić bezspornie oddziaływania mediów w kategoriach dobry zły. Niemniej jednak zdecydowanie częstsza jest tendencja do pisania o złych aspektach wpływu środowiska medialnego. Uwidacznia się to na przykładzie polskich mediów. Złe wiadomości lepiej się sprzedają, ponadto Polacy na tle innych narodowości jawią się jako ci, którzy lubią narzekać. Z tego względu autorka pragnie przybliżyć pozytywne aspekty korzystania z środków medialnych, które wbrew pozorom nie są tak oczywiste, żeby nie powiedzieć banalne. Autorka pragnie wykazać, że pozytywy płynące z dobrodziejstw technologicznych rozpowszechnianych przez media (przede wszystkim Internetu) mogą posłużyć walce z szerzącą się plagą cywilizacyjną czyli depresją, z którą coraz częściej muszą się borykać nastolatki
Polskie społeczeństwo rozwija się systematycznie. Dziś żyjemy coraz szybciej, wymaga się od nas coraz więcej i jak na ironię czasu mamy coraz mniej. Niestety ten problem nie jest już domeną wyłącznie dorosłych. We współczesnym świecie systematycznie rośnie problem osób cierpiących na depresję. Biorąc pod uwagę skalę zjawiska coraz częściej mówi się o epidemii czy pladze. Owe zagadnienie jest o tyle intrygujące, że
W Polsce badania nad depresją występującą u dzieci oraz nastolatków rozpoczęto w latach 80. XX w. (Gdańsk, Kraków). W następnej dekadzie badania podjęła także Warszawa. Na początku XXI w. zauważono, że problem jest dość poważny (i według opinii wielu środowisk rośnie). Wówczas prowadzone badania wykazały, że problem depresji dotyczy prawie 30% badanych (10-12 lat). Niemniej jednak na przestrzeni lat 2001-2003 nie zaobserwowano tendencji wzrostowej tego zjawiska (stała, bądź nieznacznie malejąca) Największa fala depresji wg danych statystycznych dotyka dziewcząt w wieku 13 lat, tj. ponad 40% (Modrzejewska i inni: 2006) oraz 17 lat, tj. ponad 30% (Bomba i inni: 2006)
Kluczowym aspektem dojrzewania młodego człowieka jest adolescencja, której rozróżniamy dwa rodzaje: wczesna (1316 lat) i późna (17-21 lat). W tym szczególnym okresie dorastający człowiek pragnie być akceptowany przez otoczenie człowiek to istota społeczna
XXI w. to era rozwoju technologicznego. Media ugruntowały sobie miejsce w społeczeństwie. Dziś już nic nie dzieje się bez ich udziału. Termin media jest złożony. Jednakże bez wątpienia prym wiedzie Internet, zwłaszcza jeśli chodzi o ludzi młodych (choć zasadniczo każdego). Szeroko rozumiane media, dzięki swej powszechności posiadają niebagatelna siłę, przez co należy rozumieć wpływ, jaki wywierają one na odbiorcę oddziaływują
Zagrożenia płynące z Internetu w kontekście dzieci i młodzieży są znane wszystkim i nie trzeba ich nikomu przybliżać. Unia Europejska oferuje różnorodne środki, których celem jest ochrona nieletnich przed demoralizacją (np. środki samoregulacyjne, platformy inter-operacyjne). Rzecz jasna z różnym skutkiem. Jednakże są i pozytywy odnośnie do korzystania z Internetu m.in..: dostęp do informacji ułatwia w znacznym stopniu edukację, od ogólnych (podstawowych) do szczegółowych (tzw. ciekawostki); bierze udział w tworzeniu relacji społecznych; rozpowszechnia pożądane wzorce; przez swój globalny zasięg promuje treści pedagogicznowychowawcze, które docierają do szerokiego grona odbiorców; umożliwia rozwój zainteresowań (fizycznych/ umysłowych); stwarza możliwość dokonania zakupów bez konieczności wychodzenia z domu (np. Allegro); w Internecie można przeczytać recenzję niemalże każdego produktu znajdującego się na rynku
Spośród wszystkich pozytywnych skutków korzystania z Internetu najważniejszym z punktu widzenia analizowanego problemu będzie możliwość nawiązywania kontaktów z innymi osobami. Jest to o tyle ważne, że nastolatek cierpiący na zaburzenia depresyjne izoluje się od najbliższego otoczenia czuje się samotny. Rozmowa on-line daje użytkownikowi anonimowość, dlatego młodzież jest bardziej skłonna zwierzyć się komuś przez Internet niż face to face (nie czuje się napiętnowany). Ponadto dana osoba wymieniając się spostrzeżeniami zdaje sobie sprawę, że nie jest wyjątkowa, tj. jej problemy dotyczą wielu ludzi zarówno w kraju, jak i zagranicą. Ta świadomość buduje poczucie solidarności. Człowiek może być szczery, nie musi udawać, że wszystko jest w porządku
Jeszcze w ubiegłym stuleciu więzi międzyludzkie były nawiązywane w zgoła odmienny sposób niż dziś. Kluczową rolę odgrywał kontakt bezpośredni między danymi osobami. We współczesnej rzeczywistości kontakty te zostały zastąpione przy pośrednictwie narzędzi typu: telefon, smartfon, ipod, Internet
Relacje międzyludzkie przeniosły się na płaszczyznę cyberprzestrzeni. Niemniej jednak nie musi to oznaczać zerwania więzi. Kluczową rolę przy komunikowaniu się przez Internet odgrywa rozmowa. Ma ona miejsce na czacie, w komentarzach, ustawionym statucie. Nie można zaprzeczyć, że te rozmowy są z pewnością uboższe w słowa lecz nie koniecznie w teść. Niekiedy publikując jedno słowo (często wulgarne), bądź zamieszczając link danej piosenki, czy tekst artykułu młodzi ludzie wyrażają aktualny stan emocjonalny, który u nastolatków często się zmienia
Zakładamy konto na portalu społecznościowym, aby nie utracić kontaktu z osobami, które są nam bliskie lecz przez wzgląd na różne czynniki (odległość, brak czasu, itp.) nie możemy się z nimi kontaktować w sposób bezpośredni. o
Świadomość posiadania dużej liczby znajomych podnosi poczucie własnej wartości, dlatego nastolatki starają się posiadać ich jak najwięcej
Spędzanie czasu wolego na portalach typu facebook wypełnia lukę wolnego czasu
Motywacja przez Internet fizyczna
psychiczna
Środowisko internetowe cieszy się największą popularnością wśród młodzieży m.in. dlatego, że przestrzeń Internetu jest wolna od cenzury narzucanej przez morale społeczne. Portale wolne od sztywnych autorytetów, nakazów i zakazów, nierzadko wulgarne i kontrowersyjne cieszą się pozytywną opinią internautów
Przeciwnicy zbyt częstego spędzania czasu młodzieży w Internecie często podają argument, że nastolatki żyją w nierealnym świecie, przez co nie radzą sobie z problemami w codziennym życiu traktując Internet jako przyczynę problemu, a przecież nie zawsze musi tak być, równie dobrze może to być środek lekarstwo o działaniu przeciwdepresyjnym Bibliografia: Andrzejewska A., Komunikowanie się dzieci i młodzieży w przestrzeni internetowej, w: Człowiek w świecie rzeczywistym i wirtualnym. Nowy wymiar zagrożeń w świecie realnym i wirtualnym, red. A. Andrzejewska, J. Bednarek, S. Ćmiel, Józefów 2013. Gruchoła M., Kulturotwórcza rola mediów publicznych: upadek czy rozwój?, w: Współczesne media. Kryzys w mediach, T. 1, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2012. Hart A. D., Hart-Weber C., Depresja nastolatka, Poznań 2007. Mendelson B. J., Social media to ściema, Gliwice 2012. Radziwiłłowicz W., Depresja u dzieci i młodzieży. Analiza systemu rodzinnego ujęcie kliniczne, Kraków 2010. Rutkowski M., Kryzys czy efekt zrównania? Uwagi o wulgaryzmach w tekstach medialnych, Współczesne media. Kryzys w mediach, T. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2012. Piskorz K., Wulgarność przekazu jako przejaw braku wartości w polskim internecie na przykładzie YouTube, w: Współczesne media. Kryzys w mediach, T. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2012. http://bezuzyteczna.pl/ http://demotywatory.pl/ http://ujarani.com/gorace http://pl.wikipedia.org/wiki/facebook http://www.charaktery.eu/ https://www.google.pl/search?q=depresja&espv=2&es_sm=93&biw=1177&bih=832&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=pmhwv https://www.google.pl/search?q=youtube&espv=2&es_sm=93&biw=1177&bih=832&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ei=lmdwvls https://www.youtube.com/
Dziękuję za uwagę