HAŁAS
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2 roku Hałas Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska w szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz na zmniejszaniu poziomu hałasu do co najmniej dopuszczalnego gdy nie jest on dotrzymany - art. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 28 r. Nr 25 poz. 5). Poziomy dopuszczalne hałasu określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 27 Nr 2 poz. 826). Ochronie akustycznej podlegają tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wielorodzinnej i zagrodowej oraz tereny szpitali szkół domów opieki społecznej uzdrowisk oraz tereny rekreacyjno-wypoczynkowe. Presje [ % ] 8 7 6 5 4 3 Fot. Archiwum Ruch drogowy w niewielkim stopniu kolejowy oraz obiekty przemysłowe są głównymi źródłami emisji hałasu do środowiska m. A zatem klimat akustyczny środowiska kształtuje hałas drogowy którego natężenie może być znacznie zróżnicowane: jest zależny od obciążenia drogi ruchem samochodowym udziału pojazdów ciężkich w potoku ruchu prędkości i płynności jazdy parametrów technicznych oraz stanu nawierzchni drogi. Przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu pochodzącego od ruchu samochodowego spowodowane są także zbyt bliską lokalizacją zabudowy mieszkaniowej od drogi jak i brakiem zabezpieczeń przeciwhałasowych. Poza tym z roku na rok wzrasta liczba pojazdów na drogach województwa ego od 2 r. o ponad 6% (wykres ). Stan Sporządzenie oceny stanu akustycznego środowiska na terenach nie objętych obowiązkiem opracowywania map akustycznych spoczywa na wojewódzkim inspektorze ochrony środowiska (art. 7 ust. 5 ustawy Poś.). W ramach monitoringu hałasu w 2 r. w Lublinie wykonał badania hałasu komunikacyjnego w punktach pomiarowych w większych miastach województwa. Wskaźnikami mającymi zastosowanie 2 9 2 2 22 23 24 25 26 27 28 29 2 [rok] ogółem s. ciężarowe ciągniki s. osobowe Wykres. Zmiany liczby zarejestrowanych pojazdów w latach 2 2 m przy założeniu że wartość wskaźników w 2 roku równa jest % (źródło: GUS) w prowadzeniu długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem w szczególności do sporządzania map akustycznych oraz programów ochrony środowiska przed hałasem są: - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach [db] wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku z uwzględnieniem pory dnia od godz. 6. 8. pory wieczoru od godz. 8. 22. oraz pory nocy od godz. 22. 6. - - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach [db] wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku od godz. 22. 6.. Na obszarze miasta Biała Podlaska oraz miasta Chełm wykonano pomiary w celu określenia wskaźników rocznych wyrażonych wskaźnikami i. W obu punktach wystąpiły przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku zarówno dla pory dnia jak i nocy: w Chełmie niewielkie wynoszące: 2 db 66
hałas w dzień oraz 26 db w nocy o wiele większe w Białej Podlaskiej wynoszące: 6 db w dzień oraz 46 db w nocy (wykres 2). [db] 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 5 5 Chełm ul.i Pułku Szwoleżerów 4 Biała Podlaska ul.sidorska 8 dopuszczalne poziomy hałasu -pora dzienna -pora nocna pora dzienna pora nocna Wykres 2. Monitoring hałasu drogowego - wskaźniki długookresowe i m w 2 r. W pozostałych ośmiu punktach wykonano pomiary w celu określenia wartości wskaźników dobowych LAeqD i LAeqN mających zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby przy czym: LAeqD jest to równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia rozumianej jako przedział czasu w godz. 6. 22. LAeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy rozumianej jako przedział czasu w godz. 22. 6.. Pomiary krótkookresowe w 2 r. wykazały że największe przekroczenia sięgające ponad db w dzień wystąpiły w Biłgoraju oraz ok. db w nocy w Białej Podlaskiej. Ponadto pomiary wskazały że nieco wyższe wartości dźwięków wystąpiły jesienią niż wiosną. W tabeli 2 przedstawiono pomiary krótkookresowe hałasu drogowego w latach 29 2 z okresu jesiennego. Z uwagi na ubogą sieć linii kolejowych i zmniejszenie liczby połączeń hałas powstający w wyniku ich eksploatacji nie jest tak dotkliwy jak w przypadku hałasu drogowego. W 2 r. według danych PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych w Lublinie strukturę ruchu stanowiły pociągi osobowe pospieszne lokalne i dalekobieżne oraz towarowe. Jak wynika z badań jedynie wzdłuż linii kolejowej nr 7 Warszawa Wschodnia Osobowa - Dorohusk występowały przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu w porze dziennej o 4 db i nocnej o 74 db na odcinku od stacji Zarzeka do stacji Puławy Azoty (Mapa 8 tabela 3). Łączna ilość przejazdów na linii nr 7 wynosiła około 2 pociągów w porze dziennej i około 5 w porze nocnej przy średniej prędkości km/h. Tabela. Wyniki pomiarów długookresowych hałasu drogowego w latach 29-2 L.p. Miejscowość Lokalizacja [db] [db] Wartość przekroczenia [db] [db] Źródło danych 29 r.. Biała Podlaska ul. Zamkowa 689 62 39 2 2. Chełm Ul. Kolejowa 63 534 3 34 2 r. 3. Puławy ul. Lubelska 76 63 66 3 IOŚ 4. Kraśnik ul. Janowska 669 58 9 8 IOŚ 5. Łuków ul. Radzyńska 66 566 6 66 IOŚ 6. Radzyń Podlaski ul. Warszawska 668 572 68 72 IOŚ 7. Międzyrzec Podlaski ul. Łosicka 75 69 5 9 IOŚ 8. Biłgoraj ul. Zamojska 663 68 3 8 IOŚ 9. Krasnystaw ul. Okrzei 626 559 76 59 IOŚ. Zamość ul. Lwowska 677 63 27 3. Chełm Al. Armii Krajowej 645 57 45 7 2. Hrubieszów ul. Zamojska 66 597 97 IOŚ 2 r. 3. Biała Podlaska ul. Sidorska 66 646 6 46 4. Chełm ul. I Płk. Szwoleżerów 62 526 2 26 67
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2 roku Tabela 2. Wyniki pomiarów krótkookresowych hałasu drogowego w latach 29-2 r. (pora jesienna) L.p. Nazwa odcinka LAeqD [db] LAeqN [db] 29 r. Wartość przekroczenia Dzień [db] Noc [db]. Biała Podlaska ul.terebelska 76 576 528 28 2. Biała Podlaska ul. Warszawska 52 69 547 69 47 3. Chełm Al. Piłsudskiego 23 59 465 4. Chełm ul. I Armii Wojska Polskiego 2 588 546 46 5. Hrubieszów ul. Piłsudskiego 63 539 3 39 6. Hrubieszów ul. Żeromskiego 67 587 2 87 2 r. Źródło danych 7. Biłgoraj ul. Zamojska 66 6 IOŚ 8. Chełm Al. Armii Krajowej 29 62 522 2 22 9. Chełm Al. Armii Krajowej 3 654 56 54 6. Chełm Al. Armii Krajowej 42 647 556 47 56. Hrubieszów ul. Zamojska 66 59 9 2. Krasnystaw ul. Okrzei 63 56 8 6 3. Kraśnik ul. Janowska 64 58 9 8 4. Łuków ul. Radzyńska 65 56 5 6 5. Łuków ul. Wyszyńskiego 22 72 666 2 66 6. Łuków ul. Warszawska 642 59 42 9 7. Międzyrzec Podlaski ul. Łosicka 7 6 8. Puławy ul. Lubelska 69 6 4 9. Radzyń Podlaski ul. Warszawska 65 58 5 8 2. Zamość ul. Lwowska 648 556 48 56 2. Zamość ul. Hrubieszowska 599 524 49 24 22. Zamość ul. Młyńska 654 557 4 57 2 r. 23. Biała Podlaska ul.lubelska 3 644 597 44 97 24. Biała Podlaska ul.narutowicza 48 654 593 54 93 25. Biała Podlaska ul.al. Jana Pawła II 65 553 5 53 26. Biłgoraj ul. Kościuszki 643 576 93 76 27. Biłgoraj ul. Zamojska 668 582 8 82 28. Chełm ul. I Pułku Szwoleżerów 7 578 444 29. Chełm ul. I Pułku Szwoleżerów 27 629 487 29 3. Chełm ul. Czackiego 8 547 45 IOŚ IOŚ Tabela 3. Wyniki pomiarów krótkookresowych hałasu kolejowego w 2 r. (źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych w Lublinie) L.p. Nazwa odcinka Nr linii LAeq [db] LAeqN [db]. Zarzeka-Puławy Azoty Wartość przekroczenia Dzień [db] Noc [db] 74 674 4 74 2. Sadurki-Motycz 548 496 3. Lublin 55 5 7 4. Rejowiec-Zawadówka 582 555 55 5. Chełm Wschodni 388 366 6. Motycz-Lublin 555 5 4 7. Łuków-Radom 26 535 545 45 8. Stawy-Dęblin 26 284 - - 9. Zwierzyniec-Biłgoraj 66 529 559 59 68
hałas W porze dziennej przekroczenia dopuszczalnych norm stwierdzono w 9 obiektach natomiast w 8 nocą. Przedziały przekroczeń przedstawiono na wykresach 3 i 4. [ % ] 6-5 db >5- db >-5 db >5-2 db >2 db pora nocna 5 4 3 2 2 2 22 23 24 25 26 27 28 29 2 2 rok Wykres 4. Rozkład procentowy przekroczeń hałasu przemysłowego dla pory nocnej w latach 2-2 m (źródło: ) Mapy akustyczne Mapa 8. Lokalizacja punktów oraz wyniki pomiarów krótkookresowych hałasu kolejowego w 2 r. (źródło: PKP LK Lublin) [ % ] 6 5 4 3 2-5 db >5- db >-5 db >5-2 db >2 db pora dzienna 2 2 22 23 24 25 26 27 28 29 2 2 rok Wykres 3. Rozkład procentowy przekroczeń hałasu przemysłowego dla pory dziennej w latach 2-2 m (źródło: ) Pomiarami hałasu przemysłowego objęto w 2 r. 35 zakładów przemysłowych zlokalizowanych na terenie województwa ego. Były to w większości zakłady usługowe i produkcyjne oraz jednostki handlowe zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej przez co stanowiły uciążliwość i były przyczyną wpływających do skarg. Źródłami hałasu w tych obiektach były urządzenia wentylacyjne chłodnicze i urządzenia produkcyjne wykorzystywane do produkcji materiałów budowlanych. Ustawa Prawo ochrony środowiska zobowiązuje starostów miast oraz zarządzających drogami liniami kolejowymi i lotniskami do sporządzania map akustycznych. Pierwszy etap mapowania akustycznego m zakończony w 27 r. dotyczył miasta Lublin - aglomeracji o liczbie ludności większej niż 25 tys. oraz głównych dróg o przejeżdżającej liczbie pojazdów ponad 6 milionów rocznie: DK Nr 2 na odcinkach: Puławy - Końskowola Kurów Lublin Lublin Piaski Piaski obwodnica DK Nr 7 na odcinku Tomaszów Lubelski przejście graniczne Hrebenne. Drugi etap realizacji map akustycznych m został zakończony z początkiem 22 r. Dotyczył otoczenia głównych dróg o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie to jest: 55 odcinków dróg krajowych nr: 7 9 48 63 74 82 występujących oddziałujących na klimat akustyczny powiatów: ego ego ego ego ego ego ego ego ego ego ego ego ego ego oraz miast: Lublina i Zamościa odcinków dróg wojewódzkich nr: 8 824 83 833 835 oddziaływujących na klimat akustyczny powiatów: ego ego ego biłgorajskiego. 69
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2 roku Z analizy wyżej wymienionych map wynika że najbardziej niekorzystne warunki akustyczne występują w Lublinie gdzie na wszystkich badanych odcinkach stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu. Do najbardziej uciążliwych pod względem występowania hałasu zaliczono: Aleję Solidarności Aleję Warszawską Aleję Spółdzielczości Pracy oraz Aleję Kraśnicką. 7 6 5 4 3 2 w pow iatach 25 2 5 5 w powiatach 55 6 db 6 65 db 65 7 db 7 75 db powyżej 75 db 3 25 2 5 5 4644 2548 74 5556 6 Wykres 5. Rozkład liczby osób narażonych na hałas w przedziałach stref imisji dla wskaźnika których tereny wchodzą w zakres analizowanych obszarów wokół odcinków dróg krajowych 5 55 db 55 6 db 6 65 db 65 7 db powyżej 7 db 2 8 6 4 2 83 493 2478 34 Wykres 7. Rozkład powierzchni obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem których tereny wchodzą w zakres analizowanych obszarów wokół odcinków dróg krajowych 86 7 6 5 4 3 2 w pow iatach 25 w pow iatach 2 5 5 5 55 db 55 6 db 6 65 db 65 7 db powyżej 7 db 5 55 db 55 6 db 6 65 db 65 7 db powyżej 7 db 25 2 5 5 335 26 855 288 25 9 8 7 6 5 4 3 2 8443 3779 876 27 382 Wykres 6. Rozkład liczby osób narażonych na hałas w przedziałach stref imisji dla wskaźnika których tereny wchodzą w zakres analizowanych obszarów wokół odcinków dróg krajowych Wykres 8. Rozkład powierzchni obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem których tereny wchodzą w zakres analizowanych obszarów wokół odcinków dróg krajowych * miasta na prawach powiatu 7
HAŁAS W przypadku map akustycznych dotyczących dróg krajowych stwierdzono że na większości obszarów chronionych akustycznie w szczególności bezpośrednio przyległych do analizowanych odcinków dróg krajowych występowały przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Ludność zamieszkująca w tym rejonie narażona jest na przekroczenia hałasu w zakresie do 5 db zarówno dla pory dnia jak i nocy. Zakres przekroczeń powyżej 2 db dotyczył odcinka drogi DW 835 Lublin-Mętów oraz DW 835 Biłgoraj. Na wykresach 5-8 przedstawiono grafi cznie wielkość obszarów narażonych na oddziaływanie ponadnormatywnych poziomów hałasu oraz liczbę zamieszkałej na tych obszarach ludności. Reakcje Najpilniejszymi zadaniami w zakresie ochrony przed hałasem jest idące w ślad za mapami akustycznymi z 22 r. opracowanie programów ochrony środowiska przed hałasem dla wyżej wymienianych 55 odcinków dróg krajowych i wojewódzkich oraz realizacja zadań zawartych w już opracowanych programach ochrony środowiska przed hałasem: Programie ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Lublin i Programie ochrony środowiska przed hałasem dla województwa ego terenów poza aglomeracjami położonymi wzdłuż dróg krajowych na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny. Pierwszy dokument zakłada opracowanie projektów i budowę ekranów akustycznych oraz wymianę stolarki otworowej w mieszkaniach gdzie żyją ludzie najbardziej narażeni na hałas całodobowe pomiary natężenia ruchu oraz monitoring prędkości pojazdów na miejskich odcinkach dróg krajowych i wojewódzkich wykonanie tablicy informacyjnej o zagrożeniu hałasem w Lublinie oraz opracowanie mapy akustycznej linii kolejowych w terminie do 22 r. Ze względu na dużą liczbę narażonej na hałas ludności Lublina kolejność realizacji zadań ustalono zaczynając od terenów o najwyższej wartości wskaźnika zagrożenia ludności M charakteryzującego wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców na terenie jego odziaływania. Drugi dokument wskazuje kierunki i działania niezbędne do poprawy klimatu akustycznego m.in.: opracowanie projektów i budowę ekranów akustycznych sporządzenie sprawozdania określającego wpływ zrealizowanych ekranów na stan akustyczny środowiska wprowadzenie ograniczeń Fot. Archiwum prędkości i urządzeń monitoringu wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania. Termin wykonania zadań wymienionych w dokumencie przypada na 22 r. Adresy internetowe: Mapy akustyczne: - Lublin: www.um.lublin.pl/um/index.php?t=2&fi d=6382 - odcinki dróg: www.pma.oos.pl Programy ochrony środowiska przed hałasem: - dla miasta Lublin: www.um.lublin.eu/um/index.php?t=2&id=63858 - dla województwa ego terenów poza aglomeracjami położonymi wzdłuż dróg krajowych na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny: www.um.bip.lublin.pl/upload/pliki/2posph_wojewodztwo_lubelskie.pdf 7