Jakie istotne zmiany mają nastąpić w tych regulacjach? Projektodawca w uzasadnieniu określił przedmiotowy projekt jako ustawę okołobudżetową, stanowiący dopełnienie przyjętego 3 września br. przez Rząd projektu planu finansowego państwa na rok 2011. Niniejszy projekt zakłada pewne bloki zmian, które w szczególności związane są: - z brakiem wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej, - z likwidacją podwójnej diety kontrolerskiej w RIO, NIK i PIP, - z gospodarowaniem nieruchomościami rolnymi, - z ulgami studenckimi, - z PFRON-em, - z zasiłkiem pogrzebowym, - z podatkiem od towarów i usług (VAT), - z wysokością naliczania składki zdrowotnej, - z jednostkami samorządu terytorialnego, - z podwyżkami wynagrodzeń dla nauczycieli. Brak wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej Jednym z rozwiązań zaproponowanych w tym projekcie jest ustalenie wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w 2011 r. Założono, iż wysokość tych wynagrodzeń będzie opiewała na sumę wynagrodzenia przysługującego tym osobom w grudniu 1 / 8
2008 r. - zmiana w ustawie z 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.). Kolejnym krokiem do utrzymania wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na poziomie z 2008 r. jest wprowadzenie regulacji, na podstawie której w 2011 r. kwota bazowa dla tych osób nie będzie waloryzowana. Kwota ta dla wskazanych powyżej osób będzie równa kwocie bazowej za 2008 r. - zmiana w ustawie z 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z późn. zm.). Jednocześnie zaproponowano zamrożenie indywidualnych wynagrodzeń osób wymienionych w art. 2 ustawy z 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. Nr 26, poz. 306, z późn. zm.) oraz zamrożenie wynagrodzeń w jednostkach i podmiotach prawnych sektora finansów publicznych na poziomie 2010 r. Podkreślenia wymaga, iż również w projekcie ustawy budżetowej na 2011 r. przyjęto wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych dla pracowników objętych przepisami ustawy z 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z późn. zm.) na poziomie z roku 2010 z wyjątkiem np. nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez organy administracji rządowej. Likwidacja podwójnej diety kontrolerskiej w RIO, NIK i PIP Zaproponowane przez resort finansów regulacje dotyczące likwidacji podwójnej diety kontrolerskiej mają na celu wprowadzenie pewnej jednolitości reguł korzystania z diet przysługujących pracownikom wykonującym czynności kontrolne poza stałym miejscem wykonywania pracy oraz zmniejszenie wydatków budżetowych z tytułu podróży służbowych. 2 / 8
Gospodarowanie nieruchomościami rolnymi Kolejnym rozwiązaniem zaprezentowanym przez projektodawcę jest wprowadzenie obowiązku dokonywania przez Agencję Nieruchomości Rolnych ratalnych wpłat do budżetu państwa z tytułu należności budżetu państwa sukcesywnie, co kwartał, a nie jak jest dotychczas w terminie do 30 czerwca roku następnego. Przewidziano, że w konsekwencji wprowadzenia takiego rozwiązania do budżetu państwa w 2011 r. wpłynie o 1 500 mln zł więcej. Ponadto zrezygnowano z nieodpłatnego przekazywania na własność: - Lasom Państwowym - wydzielonych geodezyjnie lasów, a także gruntów nadających się do zalesienia, innych niż te, które znajdują się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, - jednostkom samorządu terytorialnego - nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu ich zadań własnych, - Polskiej Akademii Nauk, izbom rolniczym, Krajowej Radzie Izb Rolniczych, publicznym szkołom wyższym lub instytutom badawczym - nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, na cele służące wykonywaniu ich zadań statutowych, - zarządzającym specjalnymi strefami ekonomicznymi - nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele inwestycyjne. 3 / 8
Ulgi studenckie Zaproponowano podwyższenie obowiązującej dotychczas wielkości ulgi na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego i kolejowego dla studentów, z poziomu 37% i 49% na 51%. Rozwiązania te mają przede wszystkim przyczynić się do wyrównania szans edukacyjnych osobom studiującym w różnych formach, a ponadto mają na celu ułatwienie dostępu do edukacji osobom zamieszkującym w znacznej odległości od miejscowości, w których znajdują się uczelnie wyższe. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Zaproponowane wprowadzenie zmian w ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ma na celu modyfikację przepisów mających wpływ na wysokość wydatków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz na wysokość dotacji celowej z budżetu państwa dla tego Funduszu. Zasiłek pogrzebowy 4 / 8
Zmiana wysokości zasiłku pogrzebowego (świadczenia jednorazowego) to kolejny krok dotyczący pozyskania pewnych oszczędności. W chwili obecnej zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 200% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Od 1 września br. do 30 listopada 2010 r. wynosi 6.395,70 zł i ulegnie zmianie od 1 grudnia 2010 r. na kolejny 3-miesięczny okres. Projektodawca zakłada, że od 1 marca 2011 r. będzie obowiązywał zasiłek pogrzebowy w wysokości 4000 zł. Zaproponowana zmiana ma również na celu dostosowanie wysokości zasiłku pogrzebowego do średniej unijnej wysokości tego zasiłku. W związku z powyższym zaproponowano wprowadzenie zmian wysokości zasiłku pogrzebowego od marca 2011 r. m.in. w stosunku do funkcjonariuszy: - Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony Rządu, - Służby Więziennej, - Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu oraz żołnierzy MON. Wprowadzenie tych zmian w okresie od marca do grudnia 2011 r. pozwoli uzyskać oszczędności odpowiednio w wysokości ok. 1,7 mln zł, 1,4 mln zł i 743 tys. zł. Podatek VAT 5 / 8
Przedmiotowy projekt zakłada również wprowadzenie najważniejszej zmiany w okresie objętym przez Wieloletni Plan Finansowy Państwa (przyjęty przez Radę Ministrów w sierpniu 2010 r.) jaką jest tymczasowy (na 3 lata, tj. do 31 grudnia 2013 r.) wzrost wszystkich stawek VAT o 1 pkt procentowy ze względu na obecny stan finansów publicznych i stwierdzony deficyt strukturalny. Podkreślenia wymaga, iż podwyższenie stawek nie odnosi się do podstawowych produktów żywnościowych, co ma na celu zapewnienie ochrony dla mniej zamożnych obywateli. Dodatkowo nie zostaną podwyższone stawki na książki i czasopisma specjalistyczne. Jednocześnie zaproponowano podwyższenie stawki zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych i urealnienie stawki ryczałtu dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu. W konsekwencji podwyższenia stawek VAT zaistniała potrzeba wprowadzenia rozwiązań dostosowawczych w zakresie zwrotu osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Wysokość naliczania składki zdrowotnej Ze względu na zróżnicowanie wymiaru zasiłku dla bezrobotnych zachodzi konieczność określenia wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych nieposiadających prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W związku z powyższym resort finansów zaproponował przyjęcie za podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku kwoty zasiłku dla bezrobotnych w wysokości należnej od pierwszego dnia czwartego miesiąca posiadania przez bezrobotnego prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Przyjęcie takiej zmiany umożliwi uniknięcie większości wątpliwości interpretacyjnych odnoszących się do zagadnienia przyjęcia właściwej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku. 6 / 8
Ponadto wskazania wymaga, że w chwili obecnej wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za rolników i domowników jest zależna od ceny kwintala żyta i minimalnego wynagrodzenia. Ze względu na istotne wahania cen żyta, pewną trudność powodowało ustalenie prognoz zarówno tej ceny, jak i oszacowanie dotacji z budżetu państwa na sfinansowanie składek na ubezpieczenie zdrowotne za rolników. Zmiany zaproponowane w tym zakresie mają spowodować pewną stabilizację przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia. Jednostki samorządu terytorialnego Wprowadzenie podwyższenia granic progów dochodów podatkowych w przeliczeniu na 1 mieszkańca województwa jest następną propozycją zawartą w rządowym projekcie. Po przekroczeniu tego progu dane województwo zobowiązane jest do dokonania wpłat do budżetu państwa. Zaproponowano podwyższenie progów z 110% do 120% i z 170% do 180%. Jednocześnie zdecydowano o utrzymaniu dwóch kategorii województw dokonujących wpłat: - województwa, w których dochód podatkowy na 1 mieszkańca jest wyższy niż 120% inie wyższy od 180% średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju, - województwa, w których dochód podatkowy na 1 mieszkańca jest wyższy niż 180% 7 / 8
średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju. Oszacowano, iż wprowadzenie wskazanych powyżej zmian przyczyni się do zmniejszenia wpłat województw o 177.798 tys. zł. Ponadto wskazano, że o tę samą kwotę ulegnie zmniejszeniu kwota przeznaczona na część regionalną subwencji ogólnej dla województw. Podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli Projektodawca zaproponował wprowadzenie do przedmiotowego projektu przepisu przejściowego, regulującego zasady podwyższania wynagrodzenia nauczycieli w 2011 r. Stosownie do założeń projektu ustawy budżetowej na rok 2011 podwyższenie wynagrodzenia nauczycieli nastąpi z dniem 1 września 2011 r. Proponuje się, że ustawa poza pewnymi wyjątkami wejdzie w życie 1 stycznia 2011 r. Wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na rynek pracy. W związku z dążeniem Rządu RP do ograniczenia wydatków ze środków publicznych, podjęto działania zmierzające do spowolnienia wzrostu długu publicznego w naszym państwie. Brak podjęcia takich kroków mógłby spowodować destabilizację finansów publicznych oraz przekroczenie drugiego progu ostrożnościowego (55%) w 2011 r. W tym celu resort finansów opracował projekt o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej, który jest nierozerwalnie związany z rządowym projektem ustawy budżetowej na rok 2011. 8 / 8