WYDZIAŁ MECHANICZNY SYLABUSY Rodzaj studiów: studia stacjonarne pierwszego stopnia inżynierskie (obowiązuje od 010/011) Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn /ESOiOO/ Lp. Przedmiot Łączna Liczba godzin w semestrach liczba godz. I II III IV V VI VII E1 Język angielski * 135 30 30 30 30 15 S Podstawy informatyki 5 5 S3a Socjologia** P 30 30 S3b Impostacja głosu i kultura słowa** R S Historia techniki 30 30 A S5 Bezpieczeństwo pracy i ergonomia 30 30 K S6 Wychowanie fizyczne 90 15 15 30 30 T S7 Matematyka I, II, III 10 90 60 60 Y K S8 Fizyka I, II, III 135 75 5 15 A S9 Mechanika techniczna I, II 90 5 5 S10 Wytrzymałość materiałów I, II 105 5 60 S11 Mechanika płynów 30 30 M S1 Grafika inżynierska * I,II,III 105 60 30 15 O S13 Podst. konstr. maszyn+cad I,II,III 150 30 75 5 R S1 Podstawy eksploatacji maszyn 30 30 S S15 Nauka o materiałach * I,II,III 90 30 5 15 K S16 Podst. inżynierii wytwarzania I,II,III 10 30 30 60 A S17 Termodynamika techniczna* I,II 90 60 30 S18 Elektrotechnika i elektroniki* I,II 75 5 30 S19 Automatyka i robotyka* I, II 5 30 15 S0 Metrologia i systemy pomiarowe 5 5 S1 Ochrona środowiska* 30 30 E Technologia remontów* I, II 75 15 Z 60 ET3 Budowa i teoria okrętu* 30 30 ET Siłownie okrętowe* I, II,III 68 30 30 Z 8 E5 Zarządzanie bezp. eksploatacją statku* 7 Z 7 ET6 Okrętowe silniki tłokowe* I,II,III 83 30 5 Z 8 ET7 Kotły okrętowe* I,II 37 30 Z 7 E8 Turbiny okrętowe* 60 60 ET9 Mech. i urządzenia okrętowe* I,II,III 98 15 5 Z 38 ET30 Chłodnictwo i klimatyzacja* I,II 37 30 Z 7 E31 Elektrot. i elektronika okrętowa* 37 Z 37 E3 Automatyka okrętowa* I, II 38 30 Z 8 E33 Chemia wody, paliw i smarów* 30 30 E3 Symulator siłowni okrętowej* 30 30 E35a Podstawy napędu statku* 30 30 E36a Ekspl. siłowni z silnik. tłokowymi ** E36b Ekspl. siłowni turbinowych** 30 30 E36c Urządzenia platform wiertniczych** E37 Praktyki morskie *I,II,III min. 6 mies. PM PM E38 Seminarium dyplomowe 30 30 E39 Praca dyplomowa D D W0 Eksploatacja siłowni platform wiertniczych fakultet (30) *- Przedmioty konwencyjne wg STCW 78/95 **- Przedmioty do wyboru Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i szkolenie specjalistyczne Bezp. własne i odpow. wspólna Ochrona p.poż. stop. pods. [BFF] Elementarna pomoc medyczna Indywidualne techniki ratownicze Semestr III Praktyki morskie /PM/ -6 tyg. II rok min. miesięcy III rok
KOD: E1 JĘZYK ANGIELSKI Przedmiot: Semestr Punkty A C L A C L II 1 - - - 30 - III 1 - - - 30 - IV 1 - - - 30 - V 1 - - - 5 - VII 1-1 - - 15 - Przedmiot bazuje na wiedzy przekazywanej w ramach przedmiotów zawodowych, umożliwia komunikację ZNAĆ słownictwo zawodowe w zakresie nazw narzędzi, urządzeń, części maszyn, awarii systemów okrętowych siłowni i niesprawności, komend i poleceń, rozkładów alarmowych, instrukcji obsługi sprzętu awaryjnego, dokumentacji technicznej; wykazać bierną znajomość języka angielskiego (tłumaczenie na język polski wszystkich tekstów, w tym technicznych omawianych w trakcie zajęć) UMIEĆ rozumieć polecenia i komendy wydawane ustnie oraz instrukcje związane z utrzymaniem, przeglądem i naprawą urządzeń, z bezpieczeństwem załogi i statku, prowadzić dialog i wypełniać typowe formularze aplikacyjne, formularze zamówień i specyfikacji remontowych, arkuszy pomiarowych i weryfikacji części. Wykazać czynną znajomość języka angielskiego (tłumaczenia na język angielski poprawnie gramatycznie), umiejętność wypowiedzi na ogólne tematy w zakresie języka technicznego i sytuacji dnia codziennego. Napisać list motywacyjny oraz CV. Zaliczyć test Marlins a. LITERATURA 1. Buczkowska W., English across Marine Engineering, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 003;. Blakey T.N., English for Maritime Studies, Prentice Hall, 1997; 3. P. van Kluiyven, International Maritime Language Program, podręcznik + CD, Alkmar 005;. White L., Engineering workshop, Oxford, 003; 5. Puchalski J., Ilustrowany angielsko polski słownik marynarza, Trademar 003 6. Glendinning E., N., Electrical and Mechanical Engineering, Oxford, 00; 7. M.Gunia M., K.Mastalerz K., Workshop on English for Mechanical Engineering Students, AM Szczecin 00; 8. Murphy R., English Grammar in Use, Cambridge University Press, 00; SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr II Powtórzenie podstaw z gramatyki j. angielskiego : czasownik to be, have wyrażenie there is, liczebniki główne i porządkowe, zaimki osobowe, przymiotniki, zaimki dzierżawcze, rzeczowniki liczba mnoga, tworzenie i użycie czasów Present Simple, Present Continuous, Present 10
Perfect, Future Simple, Past Simple. Części statku Dane statku : wymiary kadłuba, tonaż, linie ładunkowe, właściwości morskie statku, rozplanowanie statku, zaświadczenia statku np. klasyfikacyjne, typy statków, załoga statku. Porozumiewanie się w prostych sytuacjach życia codziennego, np. - udzielanie informacji o sobie, - przedstawianie się i rozmowa towarzyska, - pytanie o drogę i udzielanie wskazówek, - rozmowy telefoniczne, - opis zainteresowań, - opis czynności codziennych, przeszłych, przyszłych, - umiejętność podawania godzin, dat, liczb, wymiarów, ułamków, procentów, cen, numerów telefonów, adresów mailowych. Podstawy fonetyki angielskiej. Czytanie ze zrozumieniem uproszczonych artykułów z magazynów technicznych lub o tematyce morskiej. 6 7 1 Semestr III Materiały techniczne, własności materiałów, testowanie materiałów. Obróbka metali, odlewania, kucie, spawanie, toczenie, frezowanie, szlifowanie, obróbka cieplna. W Ć L 3 3 Narzędzia ich zastosowanie. Skale temperatury i angielskie jednostki. P Tworzenie i użycie czasów przeszłych, przyszłych i teraźniejszych Wprowadzenie strony biernej, ćwiczenia. Czytanie ze zrozumieniem tekstów z dziedziny wytrzymałości materiałów. Rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w mowie w zakresie technicznej problematyki: - z czego to jest zrobione - czytanie instrukcji - wielkie konstrukcje świata 6 - piękno mikro technologii - robotyka - inteligentne materiały Semestr IV Parametry silnika. Rodzaje głównych jednostek napędowych. Silnik i jego praca, zasada działania silnika dwusuwowego i czterosuwowego. Budowa silników spalinowych : części stacjonarne, części ruchome: tłoki i pierścienie tłokowe, korbowody, wały korbowe, wałki krzywkowe, łożyska. Opis działania poszczególnych maszyn w siłowni i systemów oraz ich nazewnictwo. Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne, czytania artykułów z magazynów technicznych dotyczących obsługi silników okrętowych. Rozwijanie umiejętności posługiwania się konstrukcjami w stronie biernej w piśmie w oparciu o komputerowe ćwiczenia gramatyczne oraz autentyczne instrukcje obsługi, oraz w mowie w oparciu o ćwiczenia konwersacyjne. Wprowadzenie i tworzenie zdań warunkowych typu I w oparciu o słownictwo techniczne. Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne w tym tworzenie pytań ogólnych, szczegółowych oraz pytań o podmiot. W Ć L 1 6 3 6 P 3
Semestr V Zawory, rurociągi i pompy nazewnictwo, typy Mechanizmy pomocnicze, system paliwowy, specyfikacja paliwa, olejów, zamówienia paliw Dziennik maszynowy przykładowe wpisy, raporty uszkodzeń i raporty eksploatacyjne maszyn Instrukcja obsługi symulatora systemów siłowni okrętowej: urządzenie do obróbki ścieków, odolejacz, wirówka paliwa, maszyna sterowa, śruba nastawna. Kotły, w oparciu o instrukcje symulatora systemów siłowni okrętowej: czytanie instrukcji ze zrozumieniem, wyjaśnianie zasad obsługi, specyfikacje remontowe. Ćwiczenia konwersacyjne w oparciu o przeczytane raporty, wypisy z dziennika maszynowego, opisy błędów w pracy maszyn, teksty z periodyków z dziedziny bezpieczeństwa na morzu. SMCP standardowe zwroty w komunikacji morskiej w oparciu o materiały IMO: - międzynarodowy alfabet morski, - komunikacja w niebezpieczeństwie ( pożar, wybuch, opuszczanie statku), - przekazywanie obowiązków wachtowych, - operacje w siłowni, Powtórzenie i utrwalenie poznanych konstrukcji gramatycznych. Przygotowanie do egzaminu z języka angielskiego. 3 1 5 3 Semestr VII Wprowadzenie do korespondencji statkowej: - zwroty oficjalne, cv, podanie o pracę. Ćwiczenia konwersacyjne mające na celu przygotowanie do: - rozmowy kwalifikacyjnej w instytucji "crewing owej", - rozmowy z urzędnikami i przedstawicielami instytucji morskich, - zapytania do armatora, - omawiane warunków zatrudnienia. Konserwacja urządzeń i systemów statkowych; (przeglądy, błędy w pracy maszyn - przyczyny, symptomy, lokalizacja, metody zaradcze). Testy Marlins a - sprawdzające wiedzę morską, gramatyczną, słownictwo, itp. W Ć L 7 P
Kod: S PODSTAWY INFORMATYKI Przedmiot: Semestr Punkty A C L A C L II 3 1-15 - 30 Automatyka, Matematyka, Fizyka, Grafika inżynierska ZNAĆ Zasady działania komputera osobistego oraz systemu operacyjnego, a także możliwości edytora tekstu i arkusza kalkulacyjnego. Oprócz tego student powinien znać sposób pisania programów w językach wysokiego poziomu. 1. Budowa komputera, rodzaje systemów operacyjnych,. Podstawy języka programowania Delphi wraz z podstawami programowania obiektowego. 3. Podstawy systemu dwójkowego i szesnastkowego. UMIEĆ 1. Edytować teksty w edytorze Microsoft Word z uwzględnieniem zaawansowanego formatowania tekstu, tworzenia przypisów i automatycznego tworzenia spisu treści.. Wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym Microsoft Excel z uwzględnieniem formatowania komórek, wstawiania wykresów, aproksymacji linią trendu i operacji warunkowych. LITERATURA 1. Stephen Morris, Delphi to proste, Wyd. RM, ISBN 83-73-193-0, www.rm.com.pl.. Pasławski A., Programowanie w Delphi 5.0, Wyd. e000, ISBN 83-8797-51-8, www.edition000.com.pl 3. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Word;. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Excel. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr II Budowa i działanie komputera klasy PC. Najważniejsze systemy operacyjne. 1 Języki programowania. 1 System dwójkowy i szesnastkowy. Algebra Boole a. Edycja złożonych tekstów w edytorze tekstu. Analiza danych w arkuszu kalkulacyjnym. 8 Borland Delphi środowisko programowania 1 Podstawy programowania wizualnego - struktura programu. 1 Typy danych, zmienne globalne i lokalne. Sterowanie przebiegiem programu. 1 6 Procedury i funkcje Praca z plikami 1 Podstawy grafiki komputerowej. 1 5
Kod: S3a SOCJOLOGIA Przedmiot: Semestr Punkty A C L A C L I - - 30 - - Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Historia techniki ZNAĆ Psychologiczne i socjologiczne mechanizmy funkcjonowania: 1. osobowości człowieka w warunkach normalnych i trudnych (stresowych: zagrożenia, utrudnienia, deprywacje potrzeb, przeżycia trumatyczne). zachowań ludzi w grupach formalnych i nieformalnych na statku morskim jako instytucji totalnej 3. zachowań patologicznych w pracy: mobbing, pracoholizm, wypalenie zawodowe oraz uzależnienia: alkoholizm, narkomania, nikotynizm i inne dewiacyjne zachowania. UMIEĆ 1. zastosować wiedzę z socjologii w praktyce (w szkole i na statku morskim). prawidłowo komunikować się z ludźmi i odrzucać zachowania nieasertywne (agresję, uległość i manipulację). LITERATURA 1. Borucki Z., Osobowość a przystosowanie zawodowe marynarza, GTN, Gdańsk 1981.. Kozak S., Psychologiczne podstawy kierowania zespołem, Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia 000. 3. Kozak S., Socjologia grupy, Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia 000. Kozak S., Patologie wśród dzieci i młodzieży, Wyd. Difin, Warszawa 007. 5. Milian L., Zarys ergonomii okrętowej, cz. I i II, Wyd. WSM, Gdynia 198. Skrypt. 6. Tokarski S., Kierownik w organizacji, Wyd. Difin, Warszawa 007. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr I Pojęcie i zakres socjologii. Teoria struktur społecznych i teoria zmian społecznych. Funkcje socjologii jako nauki teoretycznej i empirycznej. Charakterystyka metod badań w socjologii empirycznej. Koncepcja funkcjonalizmu, teoria konfliktu interakcji i teoria utylitarna. 6
Struktury całości społecznych. Pojęcie i rodzaje zbiorowości. Źródła i podstawy więzi społecznych. Rodzaje i typy grup społecznych. Spójność a wydajność grupy pracowniczej. Charakterystyka zespołów roboczych. Rodzaje zespołów roboczych: problemowe, interfunkcyjne, samorządne, wirtualne. Charakterystyka procesów społecznych Pojęcie zmian społecznych. Typy i rodzaje procesów społecznych: procesy kierunkowe i cykliczne. Zagadnienie rozwoju, postępu i regresu społecznego. Stratyfikacja społeczna, klasowa i etniczna. Pojęcie, przedmiot i zakres socjologii pracy. Praca w ujęciu socjologicznym. Zastosowanie socjotechniki w działalności przedsiębiorstwa. Charakterystyka nowoczesnych trendów w socjologii pracy. Zakład pracy w ujęciu socjologicznym. System społeczny zakładu pracy. Funkcje systemu: integracyjna, inspiracyjna, zabezpieczająca. Organizacja formalna i nieformalna systemu społecznego. Podział pracy. Źródła i charakter władzy w zakładzie pracy. Wpływ komunikacji na funkcjonowanie systemu społecznego w zakładzie pracy. Role i pozycje zawodowe pracowników. Załoga statku jako grupa społeczna. Pozytywny, przeciętny i negatywny wzór pracownika. Rodzaje ról społecznych w zakładzie pracy. Specyfika środowiska pracy ludzi morza. Społeczność zakładu pracy. Rola zróżnicowania społecznego załogi. Systemy motywowania pracowników: MZWO, partycypacja pracownicza, rady pracownicze i akcjonariat. Zasady selekcji i oceniania pracowników. Przydatność ocen dla funkcjonowania zakładu pracy. Elementy i cechy ocen pracowniczych. Sposób konstruowania systemu oceniania pracowników. Błędy popełniane w ocenianiu. Zachowania organizacyjne pracowników. 6 Zasady kształtowania zachowań indywidualnych pracy. Źródła satysfakcji z pracy. Satysfakcja a wydajność pracy. Nagrody i karty jako forma kontroli społecznej. Skutki zjawiska anomii w zakładzie pracy. Poziomy i elementy kultury wpływające na zachowania pracownicze. Oddziaływanie kultury organizacyjnej. Teoria atrybucji. Zgodność typów osobowości z wykonywanym zawodem. Problem roli społecznej marynarzy. Uczestnictwo w kulturze ludzi morza. Socjologiczne i etyczne aspekty podejmowania decyzji. Kształtowanie i planowanie karier zawodowych. Kierowanie w zakładzie pracy. Pojecie kierowania. Zasady kierowania zespołami ludzi. Style kierowania w zakładzie pracy. Wpływ stylu kierowania na efekty pracy. Kompetencje i umiejętności kierownicze. Biurokratyzm i błędy popełniane w kierowaniu. Zasady poprawnych relacji przełożony - podwładny. Specyfika relacji przełożony podwładny na statkach morskich. Postawy pracowników wobec pracy. Stosunki pracy w gospodarce rynkowej a postawy wobec pracy. Stosunek pracowników do zmian w zakładzie pracy zastosowanie socjotechniki we wdrażaniu zmian. Aktywność społeczno zawodowa pracowników. Socjologiczne uwarunkowania wydajności i jakości pracy. Rola etyki zawodowej w kształtowaniu postaw pracowników. Etyka i zasady dobrego wychowania w zawodzie marynarza. Zjawiska dezorganizujące i patologiczne w zakładzie pracy. Źródła i rodzaje dezorganizacji. Negatywne skutki myślenia grupowego. Przyczyny i charakter konfliktów w zakładzie pracy. Negocjacje jako jedyna skuteczna metoda rozwiązywania konfliktu. Główne przejawy patologii w życiu społeczeństwa polskiego. Zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa pracy: warunki ekologiczne, negatywne skutki rozwoju technicyzacji oraz problemy badań zagrożeń zdrowia. Przejawy zachowań patologicznych i dewiacji na statkach morskich i ich wpływ na efektywność pracy. Ochrona własności intelektualnej. 7
Kod: S3b Przedmiot: IMPOSTACJA GŁOSU I KULTURA SŁOWA Semestr Punkty A C L A C L I - - 30 - - brak ZNAĆ 1. Zasady prawidłowej techniki posługiwania się głosem i wykorzystywania jej w praktyce.. Dykcja, fonetyka i higiena głosu mówionego i śpiewanego. Retoryka. 3. Zapis nutowy. Sposoby realizowania ekspresji muzycznej. UMIEĆ 1. posługiwać się głosem i wykorzystywać go w praktyce śpiewu. LITERATURA brak Kod: S Przedmiot: HISTORIA TECHNIKI Semestr Punkty A C L A C L I 1 - - 30 - - Socjologia, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Podstawy eksploatacji maszyn, Ochrona środowiska, Podstawy napędu statku. ZNAĆ Najważniejsze wynalazki w kolejności powstawania istotne dla rozwoju cywilizacji, w szczególności zaś: 1. Pochodzenie słów: inżynier, technika, maszyna, projektowanie.. Najdawniejsze wynalazki i pierwsze maszyny. 3. Najdawniejsze materiały.. Najdawniejsze źródła energii i urządzenia zwielokrotniające siłę. 5. Historię rozwoju techniki wojskowej. 8
6. Historię transportu. 7. Historię napędu maszyn. 8. Historię żeglugi i napędu okrętowego. 9. Historia urządzeń mieszkalnych. 10. Historię rozwoju wykładanych przedmiotów kierunkowych. 11. Wielkich wynalazców i badaczy. UMIEĆ Rozpatrywać technikę w ujęciu historycznym i socjologicznym. Rozpatrywać rozwój techniki w relacji do otaczającego nas środowiska, w tym jej wpływu na degradację środowiska. Rozpatrywać rozwój techniki w odniesieniu do stwarzanych zagrożeń dla obsługującego ją człowieka. LITERATURA 1. Orłowski B., Przyrowski Z., Księga wynalazków, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 198.. White M., Leonardo da Vinci pierwszy uczony, Amber, Warszawa 000. 3. Miciński J., Księga statków polskich,. Tom I i II, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 1997. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr I Inżynier w ujęciu historycznym: najważniejsze wynalazki w kolejności powstawania 1 istotne dla rozwoju cywilizacji; pochodzenie słów: inżynier, technika, maszyna, projektowanie. Najdawniejsze wynalazki i pierwsze maszyny: człowiek w epoce kamiennej i pierwsze 1 narzędzia (łuk, koło, opanowanie ognia, hodowla i rolnictwo); obszary powstawania najdawniejszych cywilizacji. Najdawniejsze materiały: kamień, drewno i skóra; tkaniny z włókien roślinnych i zwierzęcych; szkło, ceramika i porcelana; paliwa mineralne (nafta, węgiel i gaz); metale (miedź, żelazo, stopy). Najdawniejsze źródła energii i urządzenia zwielokrotniające siłę: kierat, wiatrak i koło wodne; maszyny proste (dźwignia, klin, śruba, równia pochyła, wielokrążek, kołowrót); perpetum mobile. Sztuka budowania; domy i budynki, kamień, cegła, podstawowe style w budownictwie; siedem cudów świata; domy, pałace i świątynie; mury (chiński, Hadriana, Antoniusza); drogi, kanały rzeczne i morskie; tunele (górskie, podrzeczne, podmorskie); mosty. Historia rozwoju techniki wojskowej: starożytność (Sumerowie, Egipcjanie, Grecy i Rzymianie - maszyny oblężnicze); średniowiecze - broń palna i artyleria; czasy nowożytne; współczesność. Historia transportu: drogowego (lektyki, włóki, zaprzęg, rower, samochód); kolejowego; powietrznego. Historia żeglugi: tratwy i łodzie; galery wiosłowe; żaglowce; statki parowe i spalinowe; łodzie podwodne i batyskafy; największe katastrofy morskie Historia napędu maszyn: koło wodne; silniki cieplne; prądnica i silnik elektryczny; napęd okrętowy. Historia napędu okrętowego Historia urządzeń mieszkalnych: ogrzewanie i klimatyzacja; oświetlenie; wodociągi i kanalizacja. Historia porozumiewania się ludzi: pismo, papier i druk; fotografia i film; fonograf, gramofon i magnetofon; radio i telewizja; komputer. Historia rozwoju przedmiotów kierunku: mechanika i budowa maszyn: zapis konstrukcji 9
w ujęciu historycznym (pierwsze rysunki, proporcje w starożytności, rzutowanie Leonardo da Vinci, historia perspektywy, rodzaje rzutów, historia geometrii wykreślnej). Historia urządzeń do pomiaru różnych wielkości (pomiar odległości, pomiar czasu, jednostki miary); historia mechaniki; historia konstrukcji maszynowych (śruba, łożysko, przekładnia, sprzęgło); historia termodynamiki i mechaniki płynów; historia technik wytwarzania. Wielcy wynalazcy i badacze: Archimedes; Leonardo da Vinci; Albert Einstein i inni. Kod: S5 Przedmiot: BEZPIECZEŃSTWO PRACY I ERGONOMIA Semestr Punkty A C L A C L I - - 30 - - Podstawy eksploatacji maszyn. Ochrona środowiska. Eksploatacja siłowni okrętowych. Podstawy inżynierii wytwarzania. Technologia remontów. Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku. ZNAĆ Podstawowe pojęcia dotyczące ergonomii w tym: bezpieczeństwa, ochrony pracy, zarządzania bezpieczeństwem, zasady humanizacji pracy i projektowania antropocentrycznego, przyczyn i skutków wypadków przy pracy. Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Źródła obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej i statycznej. Termoregulacja. Rytmy biologiczne. Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne środowisko pracy. Stres psychospołeczny w pracy. Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący strukturę przestrzenną obiektu technicznego i przestrzeni pracy. Środowisko pracy i podstawowe zagrożenia w nim występujące i środki ich zapobiegania. UMIEĆ Ocenić ergonomiczność obiektów technicznych Dostrzec zagrożenia występujące w środowisku pracy i odpowiednio je odparować. LITERATURA 1. Praca zbiorowa, redakcja naukowa Koradecka D., Nauka o pracy bezpieczeństwo, higiena, ergonomia, wyd. CIOP Warszawa 000 r.. Praca zbiorowa, redakcja naukowa Zawieska W.M., Ocena ryzyka zawodowego, wyd. CIOP Warszawa 001r. 3. Hempel L., Człowiek i maszyna. Model techniczny współdziałania, WKiŁ Warszaw 10
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr I Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Pojęcia podstawowe, źródła obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Ochrona pracy w regulacjach Międzynarodowej Organizacji Pracy. System pracy w Unii 1 Europejskiej. Systemy: człowiek obiekt techniczny środowisko pracy Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Współczesne koncepcje. Ekonomiczne aspekty. Ocena ryzyka zawodowego. Wypadki przy pracy przyczyny i skutki. Zachowania probezpieczne 3 Katastrofy i poważne awarie przemysłowe. Katastrofy w transporcie morskim. Ergonomia - pojęcia podstawowe. Humanizacja pracy. Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej i statycznej. Termoregulacja. Rytmy biologiczne. Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne środowisko pracy. Stres psychospołeczny w pracy. Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący strukturę przestrzenną obiektu technicznego i przestrzeni pracy. Czynniki mechaniczne. Rodzaje czynników. Zagrożenia. Środki zapobiegania Hałas i drgania mechaniczne Szkodliwe substancje chemiczne. Zagrożenia. Środki zapobiegania. Elektryczność statyczna i energia elektryczna. Środki ochrony przed elektrycznością. Kod: S6 Przedmiot: WYCHOWANIE FIZYCZNE Semestr Punkty A C L A C L II 0,5-1 - - 15 - III 0,5-1 - - 15 - IV 0,5 - - - 30 - V 0,5 - - - 30 - brak ZNAĆ 1. zasady gry w piłkę siatkową, nożną, koszykówkę;. zasady stylów pływackich: klasycznego, kraula i grzbietowego; 3. zasady konkurencji lekkoatletycznych. 11
UMIEĆ 1. wykonać podstawowe ćwiczenia fizyczne: przewroty; przerzuty.. pływać stylem klasycznym, kraulem i grzbietowym; 3. wykonać nawrót do stylu klasycznego i kraula;. wykonać skok startowy; 5. grać w gry zespołowe; 6. wykonać ćwiczenia konkurencji lekkoatletycznych. LITERATURA brak Kod: S6 Przedmiot: MATEMATYKA Semestr Punkty A C L A C L I 8-30 60 - II - 30 30 - III 3-30 30 - Fizyka, Podstawy informatyka, Automatyka i robotyka, Przedmioty zawodowe ZNAĆ 1. Własności funkcji liniowej, kwadratowej, wielomianów, funkcji wykładniczej, logarytmicznej. Własności funkcji trygonometrycznej, wzory redukcyjne. Definicje i twierdzenia dotyczące liczb zespolonych i działań na liczbach zespolonych. Działania na wektorach na płaszczyźnie i w przestrzeni. Równanie prostej na płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w przestrzeni. Definicje i twierdzenie dotyczące badania przebiegu zmienności funkcji jednej zmiennej wraz z punktami przegięcia i wypukłością.. Definicje i twierdzenie dotyczące macierzy, wyznaczników i rozwiązywania układów równań liniowych. Podstawowe twierdzenie dotyczące rachunku różniczkowego funkcji wielu zmiennych. Podstawy rachunku całkowego funkcji jednej zmiennej i funkcji wielu zmiennych (całka pojedyncza, całka nieoznaczona, całka oznaczona, całka niewłaściwa, całka wielokrotna). 3. Podstawowe twierdzenia dotyczące obliczania całek krzywoliniowych nieskierowanych i skierowanych oraz całek powierzchniowych niezorientowanych i zorientowanych. Podstawowe metody rozwiązywania niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych. Kryteria zbieżności szeregów liczbowych i funkcyjnych, szereg Fouriera. Podstawowe własności przekształcenia prostego i odwrotnego Laplace a. UMIEĆ 1. Rozwiązywać równania i układy równań algebraicznych, niewymiernych, wykładniczych i logarytmicznych. Rozwiązywać równania trygonometryczne. Wykonywać działania na liczbach zespolonych. Wyznaczać równanie prostej na płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w przestrzeni, wykorzystując rachunek wektorowy. Badać przebieg zmienności funkcji jednej zmiennej rzeczywistej wraz z punktami przegięcia i wypukłością.. Rozwiązywać równania macierzowe i układy równań liniowych. Stosować rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. Obliczać całki nieoznaczone, całki oznaczone, całki niewłaściwe, całki wielokrotne oraz stosować je w zagadnieniach geometrycznych i fizycznych (objętość, pole powierzchni bocznej bryły obrotowej, długość łuku krzywej, momenty statyczne, środek ciężkości). 3. Wykorzystywać całkę krzywoliniową do obliczania pola obszaru, masy łuku. Wykorzystywać całkę powierzchniową niezorientowaną i zorientowaną do obliczeń pola powierzchni. Zastosować podstawowe metody rozwiązywania niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych. Badać zbieżność szeregów liczbowych i funkcyjnych. Zastosować przekształcenia Laplace a do rozwiązywania równań i układów równań różniczkowych. 1
LITERATURA 1. Kołowrocki K., Matematyka, Wykład dla studentów, część 1, Fundacja Rozwoju AM, 00;. Mc Quarrie Donald A., Matematyka dla przyrodników i inżynierów, część 1, 3, PWN, Warszawa, 006 3. Stankiewicz W., Wojtowicz J., Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Warszawa 1995.. Żakowski Wojciech, Matematyka, część 1, WN-T, Warszawa 1977. 5. Trajdos Tadeusz, Matematyka, część 3, WN-T, Warszawa 1977. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr I Elementy logiki Zdanie, funkcja zdaniowa, kwantyfikatory, zaprzeczenie zdania, logika matematyczna, wynikanie, warunek wystarczający, konieczny, konieczny i wystarczający, zdania równoważne. Liczby rzeczywiste Algebra zbiorów. Arytmetyka liczb rzeczywistych, wykonalność działań w zbiorze liczb rzeczywistych, przekształcenia algebraiczne. Funkcje jednej zmiennej Funkcja liniowa, kwadratowa, wielomiany, funkcja wykładnicza, logarytmiczna, równania, nierówności, układy równań algebraicznych, niewymiernych, wykładniczych i logarytmicznych. Trygonometria Funkcja trygonometryczna, wzory redukcyjne, równania trygonometryczne. Liczby zespolone Definicja liczby zespolonej. Interpretacja geometryczna. Postać algebraiczna, trygonometryczna i wykładnicza. Algebra wektorów Działania na wektorach, kombinacja liniowa wektorów, iloczyn skalarny dwóch wektorów, iloczyn wektorowy uporządkowanej pary wektorów, iloczyn mieszany trójki wektorów. Geometria analityczna na płaszczyźnie i w przestrzeni. Prosta na płaszczyźnie, prosta i płaszczyzna w przestrzeni. Analiza matematyczna Granica i ciągłość funkcji. Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej: pochodna, różniczka, interpretacje, zastosowania. Reguła d Hospitala. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Wzór Taylora. Ekstrema lokalne i absolutne funkcji. 8 8 8 8 Semestr II Elementy algebry Wyznaczniki: obliczanie i własności. Macierze. Działania na macierzach. Własności działań na macierzach. Wyznacznik macierzy, minor macierzy. Macierz odwrotna. Wartości własne macierzy. Układy równań liniowych jednorodnych i niejednorodnych. Wzory Cramera. Zastosowanie rachunku macierzowego do rozwiązywania układów równań liniowych. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych Definicja funkcji wielu zmiennych. Dziedzina funkcji wielu zmiennych i jej interpretacja geometryczna. Pochodna cząstkowa, różniczka zupełna. Interpretacje i zastosowania. Pochodne cząstkowe i różniczki wyższych rzędów. Twierdzenie Schwarza. Ekstrema funkcji wielu zmiennych absolutne i warunkowe. Metoda najmniejszych 3 3 3 3 13
kwadratów. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej Całka nieoznaczona: całki funkcji elementarnych, podstawowe własności. Metody całkowania: przez podstawienie i przez części. Całkowanie wybranych typów funkcji: wymiernych, trygonometrycznych. Całka oznaczona, definicja, interpretacja, własności. Twierdzenie Leibnitza-Newtona. Całka niewłaściwa pierwszego i drugiego rodzaju. Zastosowania całki oznaczonej. Metody całkowania przybliżonego. Przykłady zastosowań w mechanice. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych Całka podwójna w prostokącie i obszarze normalnym. Całka podwójna we współrzędnych biegunowych. Całka potrójna w prostopadłościanie i obszarze normalnym. Całka potrójna we współrzędnych walcowych i sferycznych. 3 3 6 3 3 Semestr III Całka krzywoliniowa i powierzchniowa Całka krzywoliniowa nieskierowana i skierowana, twierdzenie Greena. Całka powierzchniowa niezorientowana i zorientowana, twierdzenie Stokes a, twierdzenie Gaussa-Ostrogradzkiego. Równania różniczkowe zwyczajne Definicja równania różniczkowego i zagadnień brzegowych. Metody rozwiązywania równań różniczkowych pierwszego i drugiego rzędu. Równania różniczkowe o stałych współczynnikach. Wstęp do równań różniczkowych cząstkowych Rozwiązywanie układów równań różniczkowych: metoda eliminacji, metoda całek pierwszych. Rozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych pierwszego rzędu. Szeregi liczbowe Definicja szeregu liczbowego jego zbieżności i sumy. Kryteria zbieżności szeregu liczbowego. Przekształcenia całkowe Przekształcenie proste i odwrotne Laplace a oraz ich własności. Zastosowanie przekształcenia Laplace a do rozwiązywania równań i układów równań różniczkowych. Kod: S8 Przedmiot: FIZYKA Semestr Punkty A C L A C L I 7 3-30 5 - II 3,5 1-15 - 30 III 1 - - 1 - - 15 Mechanika techniczna, Mechanika płynów, Nauka o materiałach,. Termodynamika techniczna. Elektrotechnika i elektronika, Chemia wody, paliw i smarów, Ochrona środowiska. Matematyka. 1
ZNAĆ Definicje i jednostki podstawowych wielkości fizycznych oraz związki między nimi. Podstawowe prawa zachowania (masy, pędu, momentu pędu, energii i ładunku) dla rożnych układów mechanicznych (punkt materialny, zbiór punktów, bryła, płyn), termodynamicznych (gaz doskonały i gazy rzeczywiste, układy wielofazowe i mieszaniny, maszyny cieplne) i elektrycznych (pola elektryczne, obwody elektryczne, proste maszyny elektryczne) Zasady dynamiki i termodynamiki. Oddziaływania między obiektami fizycznymi (grawitacyjne, elektryczne i magnetyczne) oraz zależności je opisujące, także w ujęciu polowym w tym fale elektromagnetyczne. Definicje wielkości fizycznych oraz metody ich pomiaru wraz oceną dokładności. Metody pomia3rów bezpośrednich i pośrednich wielkości fizycznych i ważnych stałych fizycznych oraz metody statystycznej obróbki wyników pomiarów.. Właściwości przestrzeni fizycznej (względność długości i czasu, równoważność grawitacji i bezwładności). Modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego. Właściwości promieniowania elektromagnetycznego fal elektromagnetycznych i światła. Prawa rządzące przemianami energii w ujęciu kwantowym, struktury poziomów i pasm energetycznych w atomach, cząsteczkach i ciele stałym. Prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem stałym. Przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące. Właściwości światła i zjawisk zachodzących w prostych przyrządach optycznych. Prawa rządzące procesami oddziaływania światła i materii oraz wielkości opisujące jej właściwości optyczne. Właściwości elektryczne i magnetyczne materii oraz pole magnetyczne Ziemi. UMIEĆ Definiować wielkości fizyczne i ich jednostki (długości, czasu, prędkości i przyspieszenia liniowych i kątowych, siły, momentu siły, pracy, mocy, ciśnienia, lepkości, temperatury, pojemności cieplnej, natężenia prądu, ładunku elektrycznego, natężenia pola elektrycznego, pola indukcji elektrycznej, potencjału elektrycznego, pojemności elektrycznej, oporu elektrycznego, natężenia pola magnetycznego i indukcji magnetycznej oraz indukcyjności) Opisać związki między podstawowymi wielkościami fizycznymi i podstawowe prawa zachowania. Opisać i zinterpretować ważne zjawiska takie jak: ruch postępowy i obrotowy ciał, zderzenia sprężyste i plastyczne, swobodny spadek ciał, rzuty oraz zsuwanie i staczanie się ciał na równi pochyłej, oddziaływania grawitacyjne, zagadnienie dwu ciał, ruchy planet i prędkości kosmiczne, ciśnienie hydrostatyczne i dynamiczne, ściśliwość gazów, rozszerzalność termiczną ciał stałych ciekłych i gazowych, wymianę energii w przemianach gazowych i przemianach fazowych, ograniczenia zamiany ciepła na pracę wynikające z II zasady termodynamiki, oddziaływania elektryczne i magnetyczne na ładunki elektryczne, parametry pola elektrycznego, prawa rządzące przepływem prądów elektrycznych w obwodach (prawa Ohma i Kirchoffa), skutki magnetyczne prądu elektrycznego i zjawisko indukcji elektromagnetycznej, w tym samoindukcji. Opisać fizyczne1 właściwości ciał takie jak, masa, gęstość, sprężystość, moment bezwładności, lepkość, ściśliwość, rozszerzalność termiczna, pojemność cieplna, opór elektryczny, pojemność elektryczna, indukcyjność. Opisać zjawiska zachodzące w modelowych układach fizycznych takich jak: ciało w polu grawitacyjnym Ziemi, równia pochyła, oscylator harmoniczny, gaz doskonały, silnik Carnota, ładunek w polu elektromagnetycznym, obwód elektryczny i układy obwodów. Zastosować podstawowe prawa fizyczne w praktyce na zajęciach laboratoryjnych. Wykonać pomiary bezpośrednie i pośrednie wielkości fizycznych w praktyce oraz ocenić je krytycznie. Opisać i zinterpretować wykonywane pomiary i eksperymenty laboratoryjne. 15
Opisać względność długości i czasu oraz jej wpływ na względności prędkości i równoczesność zdarzeń, a także zinterpretować, równoważność grawitacji i bezwładności. Opisać właściwości promieniowania elektromagnetycznego związki między polami i energię; Opisać modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego wraz z ich energią. Opisać właściwości światła jako fali, i strumienia fotonów oraz właściwości promieniowania laserowego. Opisać prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem stałym. Opisać przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące. LITERATURA 1. Oread J., Fizyka, Tom 1. WN-T, Warszawa. Halliday D., Resnick R., Walker J., Podstawy fizyki. Tom 1,, 3,,5, PWN. Warszawa; 3. Masalski J., Masalska M. Fizyka dla inżynierów T. 1 i T. Fizyka klasyczna, WN-T, Warszawa.. Otremba Z., Wybrane zagadnienia fizyki klasycznej, Akademia Morska w Gdyni. 5. Otremba Z., Fizyka współczesna,akademia Morska w Gdyni 6. Kaniewski E., Białkiewicz A., Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. I Pracownia, Fundacja Rozwoju WSM; 7. Augustyniak L. Pracownia fizyczna, Akademia Morska w Gdyni. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr I (Fizyka I) Fizyczne Podstawy Techniki Wielkości fizyczne. Układ SI. 6 Siła i moment siły. Siła ciężkości, sprężystości, tarcia, i Siła grawitacji. Kinematyka i dynamika punktu materialnego. 6 Kinematyka i dynamika układu punktów i bryły sztywnej. 6 Ciśnienie, prawo Archimedesa. Równania ciągłości i Bernuliego. Lepkość; Ruch falowy. Dźwięk jako fala. Hydroakustyka. Właściwości gazów. Równanie stanu. Zasada ekwipartycji energii. Temperatura. Zasady termodynamiki. Energia wewnętrzna. Przemiany gazu doskonałego. Entropia. Przemiany fazowe. Pole elektrostatyczne. Pojemność elektryczna. Prąd elektryczny. Obwody. Prawa Kirchoffa. Pol magnetyczne. Prawo Biotta Savarta. Indukcja elektromagnetyczna. 1 Semestr II (Fizyka II) Cz 1. Fizyczne właściwości materii. Prawa Maxwella. Fale elektromagnetyczne. Elementy teorii względności: Transformacje Galileusza i Lorentza. Właściwości falowe i kwantowe światła. Struktura materii. Model atomu Bohra i jego uzupełnienia. Liczby kwantowe. Struktura jądra atomowego i przemiany jądrowe. Fizyka ciała stałego. Sieci krystaliczne. Właściwości ciał stałych. Fizyka Środowiska. Planeta Ziemia. Jej bilans energetyczny. Klimat i pogoda. 1 Cz. I Pracownia Fizyczna Badanie zjawisk fizycznych. Pomiary ich dokładność. Opracowanie wyników pomiarów. Wyznaczanie gęstości względnej. Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego. Badanie własności sprężystych ciał. 16
Wyznaczanie oporów hydrodynamicznych. Wyznaczanie ciepła topnienia i ciepła skraplania. Badanie zależności temperatury wrzenia od ciśnienia. Badanie ruchu harmonicznego nie tłumionego. Wyznaczanie strat energii w ruchu harmonicznym tłumionym. Badanie ruchu bryły sztywnej. Wyznaczanie momentu bezwładności. Wyznaczanie prędkości rozchodzenia się fal akustycznych. Wyznaczanie ciepła właściwego. Sprawdzanie praw gazu doskonałego. Wyznaczanie pojemności elektrycznej metodą rozładowania kondensatora. Badanie własności magnetycznych ciał. Semestr III (Fizyka III) II Pracownia Fizyczna Badanie zjawisk fizycznych cd. Statystyczne opracowanie wyników pomiarów. Wyznaczanie współczynnika załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki cienkiej. Wyznaczanie współczynnika sprawności świetlnej żarówki. Badanie polaryzacji światła. Wyznaczanie pojemności elektrycznej kondensatora metodą drgań relaksacyjn. Wyznaczanie składowej poziomej pola magnetycznego za pomocą busoli. Badanie czułości fotokomórki i wyznaczanie stałej Plancka. 1 Kod: S9 Przedmiot: MECHANIKA TECHNICZNA Semestr Punkty A C L A C L II 1-30 15 - III 1-30 15 - Matematyka, Wytrzymałość materiałów, Podstawy konstrukcji maszyn, Okrętowe silniki tłokowe, Budowa i teoria okrętu, Fizyka ZNAĆ Zasady korzystania z podstawowych praw mechaniki ogólnej, umiejętności ich prawidłowego stosowania, obliczeń i wnioskowania. podstawy teoretyczne mechaniki klasycznej tzn. statyki, kinematyki i dynamiki układów mechanicznych traktowanych jako ciała doskonale sztywne; podstawowe prawa mechaniki ogólnej; podstawy teoretyczne dotyczące drgań; podstawowe sposoby minimalizacji drgań i hałasu oraz ich skutków; teoretyczne podstawy do dalszych specjalistycznych przedmiotów kierunkowych. 17
UMIEĆ analizować układy sił działających na rzeczywiste układy mechaniczne znajdujące się w równowadze statycznej; analizować ruch rzeczywistych obiektów mechanicznych traktowanych jako ciała doskonale sztywne; rozwiązywać dowolne układy sił oraz obliczać reakcje zamocowania; rozwiązywać problemy z zakresu analizy ruchu punktu i układów punktów materialnych; formułować i rozwiązywać równania dynamiki dla układów punktów materialnych; opisywać parametry ruchu złożonego układów mechanicznych. LITERATURA 1. Krasowski P., Powierża Z., Mechanika ogólna, cz. I. Statyka, Wyd. AM w Gdyni, Gdynia 005.. Misiak J., Mechanika ogólna, t. I i II, WN-T Warszawa 1996; 3. Leyko J., Mechanika ogólna, t. I i II, PWN Warszawa 1997;. Powierża Z., Mechanika techniczna, Wydawnictwo WSM w Gdyni, Gdynia 1981; 5. Beer F.P., Johnston F.R., Mechanics for Engineers, Mc Graw Hill Book Company, New York, London 1998. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr II (Mechanika techniczna I) Wprowadzenie. Określenie przedmiotu i zagadnień mechaniki, rys historyczny, organizacja wykładów i ćwiczeń, rachunek wektorowy na potrzeby mechaniki, literatura przedmiotu. I. STATYKA Podstawowe pojęcia i zasady statyki. Pojęcie siły, rodzaje sił, siły wewnętrzne i zewnętrzne, zasady statyki. Podpory i reakcje podpór. Rysowanie reakcji podpór. Zbieżny układ sił. Płaski zbieżny układ sił, przestrzenny zbieżny układ sił, geometryczne i analityczne warunki równowagi, równania równowagi. Zbieżny układ sił zadania. Para sił. Para sił, moment pary sił, twierdzenia o parze sił. Warunek równowagi układu par sił. Dowolny układ sił. Główny wektor i główny moment układu sił, płaski układ sił, przestrzenny układ sił, warunki równowagi, równania równowagi. Przykłady liczbowe. Tarcie. Tarcie ślizgowe, tarcie toczenia, tarcie cięgien, tarcie w łożysku. Układy mechaniczne z uwzględnieniem tarcia. Środek ciężkości. Środek sił równoległych, środek masy, środek ciężkości, twierdzenia Guldina. Obliczanie środków ciężkości. II. KINEMATYKA Funkcja wektorowa i jej pochodna. Wektorowa funkcja skalarnego argumentu, pochodna funkcji wektorowej, reguły różniczkowania wektorów zmiennych w czasie, pochodne wektorów jednostkowych Matematyczne sposoby opisu ruchu punktu. 1 1 3 3 1 18
Równania ruchu punktu, równanie toru, wektor wodzący punktu, prędkość i przyspieszenie jako pochodne wektora wodzącego, przyspieszenie normalne i styczne, prędkość i przyspieszenie punktu w układzie biegunowym. Obliczanie prędkości i przyspieszenia punktu. Prędkość i przyspieszenie w ruchu posuwisto zwrotnym tłoka. Proste przypadki ruchu ciała sztywnego. Ruch postępowy bryły, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu bryły w ruchu postępowym. Ruch obrotowy ciała wokół stałej osi, równanie ruchu obrotowego, prędkość i przyspieszenie kątowe, prędkość obrotowa, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu bryły w ruchu obrotowym, kinematyka przekładni zębatych, pasowych i ciernych. Obliczanie prędkości i przyspieszeń w ruchu obrotowym bryły. Ruch płaski ciała. Opis ruchu płaskiego, prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu ciała w ruchu płaskim, chwilowy środek prędkości i chwilowy środek przyspieszeń, centroida ruchoma i nieruchoma, kinematyka przekładni planetarnych. Wyznaczanie prędkości i przyspieszeń w ruchu płaskim, przekładnie planetarne. 5 1 5 3 Semestr III (Mechanika techniczna II) Ruch złożony punktu. Ruch unoszenia, względny, bezwzględny, prędkość i przyspieszenie punktu w ruchu złożonym, twierdzenie Coriolisa. Obliczanie prędkości i przyspieszenia punktu w ruchu złożonym. III. DYNAMIKA Dynamika punktu materialnego. Zasada d Alemberta, dwa podstawowe zagadnienia dynamiki. Zadania z dynamiki punktu. Rzut ukośny. Masowe momenty bezwładności.. Określenie i rodzaje masowych momentów bezwładności, twierdzenie Steinera, momenty dewiacyjne, główne i główne centralne osie bezwładności. Obliczanie momentów bezwładności. Zasada pędu. Zasada pędu dla punktu materialnego, zasada pędu dla ciała sztywnego, twierdzenie o ruchu środka masy. Zastosowanie zasady pędu zadania. Zasada krętu. Zasada krętu dla punktu materialnego, zasada krętu dla bryły, dynamiczne równanie ruchu obrotowego. Zastosowanie zasady krętu zadania. Zasada energii. Praca i moc siły, energia kinetyczna punktu materialnego i ciała sztywnego, zasada energii i pracy, pole sił, pole potencjalne, energia potencjalna, zasada zachowania energii mechanicznej. Stosowanie zasady energii w układach mechanicznych. Reakcje dynamiczne łożysk. Równania dynamiczne ruchu obrotowego, reakcje łożysk, oś swobodna ciała, wyważanie statyczne i dynamiczne. Wyznaczanie reakcji dynamicznych łożysk. Przybliżona teoria zjawisk żyroskopowych. Moment żyroskopowy, uproszczone równanie teorii żyroskopu, reakcje żyroskopowe łożysk maszyn i silników okrętowych. Obliczanie reakcji żyroskopowych łożysk maszyn i silników okrętowych. Uderzenie. Siły chwilowe, uderzenie proste, ukośne i mimośrodowe, współczynnik restytucji, środek uderzeń. 3 1 3 1 1 1 1 1 19
Obliczanie podstawowych przypadków uderzeń. Podstawy teorii drgań. Określenia podstawowe, składanie drgań harmonicznych, analiza harmoniczna drgań okresowych, układanie równań ruchu układu drgającego, siły w ruchu drgającym, drgania wymuszone o jednym stopniu swobody. Przykłady obliczeniowe. Podstawy mechaniki komputerowej. Zastosowanie technik komputerowych w mechanice. 1 Kod: S10 Przedmiot : Semestr WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW Punkty A C L A C L III 3 1-30 15 - IV 1 1 15 15 30 Matematyka, Mechanika Ogólna, Podstawy Konstrukcji Maszyn. ZNAĆ Podstawowe określenia i definicje. Pojęcie modelu wytrzymałościowego pręta (wprowadzane uproszczenia). Prawo Hooke a i zakres jego stosowalności. Warunki wytrzymałościowe: naprężeń i odkształceń. Sposoby wyznaczania naprężeń i odkształceń w trzech podstawowych przypadkach: rozciągania i ściskania, skręcania prętów o przekroju kołowym i zginania płaskiego, wraz z przypadkami szczególnymi (cięgna, sprężyny, belki wielopodporowe). Procedury obliczeniowe w wymienionych przypadkach mających zastosowanie zarówno do prętów statycznie wyznaczalnych jak i statycznie niewyznaczalnych. Pojęcia: stan naprężeń i stan odkształceń. Uogólnione prawo Hooke a. Sposób wyznaczania energii sprężystej w dowolnie obciążonym pręcie. Twierdzenia energetyczne (A. Castigliano, L. Menabrea). Hipotezy wytrzymałościowe (Saint Venant, Tresca, Huber). Procedurę wyznaczania rozkładów naprężeń w przekrojach poprzecznych prętów silnie zakrzywionych i zbiorników grubościennych. Warunki stateczności prętów ściskanych zgodnie z koncepcjami: Eulera, Tetmajera-Jsińskiego i Johnsona-Ostenfelda.Podstawowe, zgodne z normami, procedury wyznaczania granic: plastyczności (R e ) i wytrzymałości (R m ) oraz wartości: modułu Younga (E), liczby Poissona (ν) i modułu sprężystości postaciowej (G) materiałów konstrukcyjnych. Sposób pomiaru tensometrem Martensa. Metody pomiarowe techniką tensometrii oporowej. Procedurę wyznaczania atestu rozjemczego lin. UMIEĆ Ustalić, na podstawie obciążenia, do którego z trzech podstawowych przypadków zaliczyć stan pręta. Za- stosować właściwe procedury obliczeniowe do wyznaczenia: wymiarów lub materiału lub obciążenia pręta, wykorzystując warunek naprężeń, warunek odkształceń lub oba, zarówno w przypadkach statycznie wyzna- czalnych jak i niewyznaczalnych. Określić stan naprężeń i stan odkształceń w dowolnym przypadku obciążenia pręta. Wybrać i zastosować właściwe procedury obliczeń w przypadku wytrzymałości złożonej, w szczególności: ram, prętów silnie zakrzywionych i zbiorników grubościennych. Ustalić zakres stateczności prętów ściskanych przez wyznaczenie naprężeń krytycznych odpowiednią procedurą. Odczytywać z wykresów rozciągania i ściskania podstawowe parametry wytrzymałościowe materiałów konstrukcyjnych. Poprawnie interpretować wyniki pomiarów dokonywanych metodami tensometrii oporowej i tensometrem Martensa. Ocenić, decydujący o dopuszczalności dalszego jej użytkowania, stan liny. LITERATURA 1. Kurowski R., Niezgodziński M. E., Wytrzymałość materiałów, Wyd. IX, PWN, Warszawa 1970.. Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów Wykład, Wydawca: Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999. 3. Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów Przykłady i zadania, cz. I, II, i III, Wydawca: Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999. 0
. Walczyk Z., Wytrzymałość materiałów. Teoria i przykłady, tom I i II, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1999. 5. Orłowski W., Słowański L., Wytrzymałość materiałów - przykłady obliczeń, ARKADY, Warszawa 1978. 6. Krasowski P., Król W., Tarnowski A., Wytrzymałość materiałów - Laboratorium, Wydawca: Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr III (Wytrzymałość materiałów I) W Ć L Definicja ciała stałego odkształcalnego. Mechanika ciała stałego jako fragment mechaniki ośrodka ciągłego. Klasyfikacja materiałów. Wytrzymałość materiałów jako dyscyplina stosowana; jej cele, zakres i podstawowe założenia. Stan odkształceń i naprężeń. Materiały liniowo-sprężyste: prawo Cauchy ego-hooke a. Materiały anizotropowe a izotropowe. Przypadki szczególne stanów naprężeń i odkształceń: płaski, czyste ścinanie, proste ścinanie, ścinanie techniczne. Zarys teorii prętów, równania równowagi prętów zakrzywionych w płaszczyźnie. Pręty proste jako przypadek szczególny. Pręty szczególne: słupy, cięgna, belki, wały. Ściskanie i rozciąganie prętów prostych. Klasyczne prawo Hooke a. Zagadnienia statycznie wyznaczalne i statycznie niewyznaczalne ściskania/rozciągania pojedynczego pręta. Pojęcie hiperstatycznej i wstęp do metody sił. Obliczanie cięgien. Zginanie belek prostych. Hipoteza płaskich przekrojów Bernoulliego. Równanie konstytutywne zginania. Belka Timoszenki. Geometryczne charakterystyki przekroju pręta. 3 Wyznaczanie stanu sił wewnętrznych w belkach metodą sił: przypadki statycznie wyznaczalne, przypadki statycznie niewyznaczalne. Belki wielopodporowe. Macierz podatności, równanie trzech momentów. Zastosowanie zasady superpozycji. Stan naprężeń w belce zginanej. Wskaźnik wytrzymałości na zginanie. Równanie osi ugięcia belki. Metody wyznaczania. Zastosowanie zasady superpozycji. Skręcanie prętów kołowych i o dowolnym przekroju. Ustroje prętowe płaskie: kratownice, ramy i ustroje mieszane. Rozwiązywanie metodą sił. Metoda przemieszczeń w zastosowaniu do ram. Wzory transformacyjne. Macierz sztywności. P Semestr IV (Wytrzymałość materiałów II) Stan naprężeń w belce zginanej. Wskaźnik wytrzymałości na zginanie. Wyznaczanie osi ugięcia belki. Skręcanie prętów kołowych i o dowolnym przekroju. Rozwiązywanie kratownic i ram płaskich metodą sił. 3 Rozwiązywanie ramy metodą przemieszczeń. Wprowadzenie do ustrojów przestrzennych: ruszty. 1 Wytrzymałość złożona. Zginanie ukośne. Pręty zakrzywione. Obliczanie haków. Hipotezy wytężeniowe. Naprężenia dopuszczalne. 1 Pojęcie stateczności stanu równowagi. Typy utraty stateczności. Stateczność prętów 1 ściskanych. Zarys teorii płyt i powłok. Równania teorii uproszczonych. Zarys metody elementów skończonych w zastosowaniu do obliczeń wytrzymałościowych. Statyczna próba rozciągania i ściskania. 5 Szczegółowa próba rozciągania. Wyznaczanie stałych materiałowych metodą tensometrii oporowej. Wyznaczanie naprężeń w dwuteowej belce zginanej. 5 1
Wyznaczanie modułu sprężystości postaciowej w próbce skręcanej. Udarowe próba zginania. Badanie lin. Kod: S11 Przedmiot: MECHANIKA PŁYNÓW Semestr Punkty A C L A C L IV 3 1 1-15 15 - Matematyka, Fizyka, Termodynamika techniczna, Podstawy eksploatacji maszyn, Automatyka i robotyka, Metrologia i systemy pomiarowe, Siłownie okrętowe, Chłodnictwo i klimatyzacja. ZNAĆ Zasadnicze pojęcia i wielkości oraz ich jednostki miary. Podstawowe prawa i zasady w mechanice płynów. W ramach przepływów jednofazowych znać teoretyczne i praktyczne zagadnienia klasycznej statyki, kinematyki i dynamiki cieczy i gazów. Zastosowania praktyczne równań: ciągłości strugi, Bernoulliego, Torricellego, Naviera-Stokesa, Prandtla. Zasady formułowania równań ruchu. UMIEĆ Rozwiązywać podstawowe zadania z zakresu mechaniki płynów i jej zastosowań. Obliczać siły wywierane przez ciecz na ściany naczyń i ciał stałych zanurzonych w cieczy w stanie równowagi. Umieć określać rodzaj przepływu płynu. Interpretować człony równań: pędu, momentu pędu i energii. Wyznaczać straty ciśnienia w rurociągach. LITERATURA 1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H., Mechanika płynów, skrypt Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 001.. Puzyrewski R., Sawicki J., Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki. PWN, Warszawa 000. 3. Gryboś R., Podstawy mechaniki płynów, cz. I. i II, PWN, Warszawa 1998.. Bukowski J., Mechanika Płynów, PWN Warszawa 1959. 5. Prosnak W., Mechanika płynów, t. I i II, PWN, Warszawa 1970, 1971. 6. Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Mechanika płynów w inżynierii środowiska, WNT, Warszawa 1997. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ Semestr IV Wiadomości wstępne. Podstawowe definicje i właściwości płynów: lepkość, ściśliwość, gęstość, rozszerzalność. Podział płynów. Elementy teorii pola: pola skalarowe, wektorowe i tensorowe, gradient, dywergencja, rotacja. Współczynniki Lame go. W Ć L 1 1 P