MGR JÓZEF WALUKIEWICZ

MGR JÓZEF WALUKIEWICZ

Jednostka funkcjonalno-organizacyjna, przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych (zapasów) w wyodrębnionej przestrzeni budowli magazynowej według ustalonej technologii, wyposażona w odpowiednie środki techniczne, zarządzaną i obsługiwaną przez zespół ludzi. W świetle przyjętej terminologii można stwierdzić, że magazyn to planowana przestrzeń dla efektywnego przechowywania i manipulowania zapasami

Wyodrębnione pomieszczenie zamknięte (budynki), przestrzeń zadaszoną (wiatę), otwarte składowisko na wolnym powietrzu lub urządzenie specjalne (silos, basen), bądź też zespół takich pomieszczeń, przestrzeni i urządzeń odpowiednio zabezpieczonych oraz wyposażonych w urządzenia przeznaczone do przechowywania materiałów, półfabrykatów lub wyrobów gotowych

Jest zespołem czynności związanych z przyjmowaniem, przechowywaniem, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i wydawaniem dóbr materialnych. Z magazynowaniem wiążą się zawsze mniejsze lub większe koszty, które określane są jako nakłady bezpośrednio związane z realizacją procesów magazynowania zapasów. Obejmują one zużycie środków technicznych, materiałów, paliw, energii, ale też płac pracowników magazynowych.

Gospodarka magazynowa jest pojęciem dość obszernym. Obejmuje szeroki zakres działalności, w tym techniczną, ekonomiczną i organizacyjną, związanych ze składowaniem, kompletacją, wydawaniem etc. półwyrobów, wyrobów gotowych. Co więcej, gospodarka magazynowa w szerokim znaczeniu tego pojęcia skupia się budowaniu magazynów na szeroką skalę, funkcjonalnych i zgodnych z przyjętymi standardami. Jej zadaniem jest także komputerowe gromadzenie informacji o stanie magazynowym, zamówieniach, organizacji ekspedycji

Organizacja gospodarki magazynowej to całokształt środków, zasad i metod oraz dobór struktur organizacyjnych składających się na system skoordynowanych działań, zapewniających efektywne magazynowanie zapasów

Węzeł, w którym składowane są surowce, półprodukty lub gotowe wyroby w różnorodnym czasie sterowanie i kontrolowanie przepływem ( just in time po pełne zatrzymanie produktów) konsolidacja ładunków transportowych zestawianie (kofekcjonowanie) produktów cross docking obsługa klientów zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi zdarzeniami wygładzanie przepływu dóbr

Wielkość magazynu może być rozumiana jako zdolność składowania wyrażana liczbą jednostek zapasu (sztuk, ton), kubatu rą (w m3) lub powierzchnią (w m2) obiektu magazynowego

Budowle magazynowe cechuje duża różnorodność, a wynika ona z następujących przesłanek: rodzaju towarów i ich podatności magazynowej, czasu magazynowania zapasów, rotacji zapasów w magazynie, stopnia ich przygotowania do zmechanizowanych manipulacji, mechanizacji i automatyzacji procesów magazynowych itp.

Ze względu na rozwiązania techniczno-budowlane i stopień zabezpieczenia podatności magazynowej magazyny dzieli się na: magazyny otwarte - place składowe, magazyny półotwarte magazyny zamknięte - parterowe, wielokondygnacyjne, niskiego i wysokiego składowania, rampowe, bezrampowe, piwnice, kopce, bunkry itp., magazyny specjalne - przechowalnie owoców, chłodnie, materiałów łatwopalnych i wybuchowych itp.

Magazyny otwarte- są to wydzielone na otwartej przestrzeni place o nawierzchni twardej lub gruntowej. Zaliczamy do nich place składowe oraz terminale kontenerowe. Przeznaczone są do składowania wyrobów odpornych na warunki atmosferyczne. Najczęściej przechowuje się na nich piasek, wodę, czy wyroby hutnicze.

Magazyny zamknięte- są to obiekty jedno lub wielokomorowe całkowicie zabudowane. Ich przykładem mogą być silosy, zbiorniki zamknięte: podziemne, naziemne oraz nadziemne, a także budynki magazynowe: podziemne, przyziemne, parterowe, jednopiętrowe i wielopiętrowe.

Magazyny półotwarte- są to wydzielone z otwartej przestrzeni za pomocą wybudowanych przegród obiekty budowlane posiadające minimum jeden bok odsłonięty. Przeznaczone są do składowania wyrobów ograniczonej odporności na warunki atmosferyczne. Zaliczamy do nich wiaty, zasieki, czy zbiorniki otwarte.

Podział ze względu na stopień wprowadzonej mechanizacji procesów magazynowych: nie zmechanizowane zmechanizowane zautomatyzowane

Ze względu na funkcje i przeznaczenie gospodarcze: przemysłowe (zaopatrzenia materiałowego, gotowych wyrobów) handlowe (skupu, hurtu, detalu) transportowe (spedycyjne, przewoźników, portów wodnych, lotniczych) usługowe zasobowe i inne.

Jest istotnym składnikiem Infrastruktury procesów logistycznych aktywnie wpływających na szybkość przepływu materiałów, wydajność procesów manipulacyjnych, maszyn i urządzeń transportowych.

Z drugiej grafiki wynika, że system magazynowania w badanym przedsiębiorstwie rozpoczyna się od przekazania towaru do magazynu wraz z niezbędną dokumentacją (raport z produkcji, potwierdzenie zamówienia) poprzez procesy przetransportowania wyrobów, rozładunku oraz składowania wraz z czynnościami kontrolnymi. Głównym zadaniem systemu jest przechowywanie i właściwe zabezpieczenie towaru od momentu przekazania wyrobów gotowych z produkcji lub od dostawcy zewnętrznego do czasu odbioru przez klienta. W całym systemie magazynowania odbywa się skoordynowana współpraca działu produkcji, sprzedaży i logistyki, co pozwala na utrzymywanie ciągłości procesów logistycznych.

Organizacja gospodarki magazynowej powinna być uregulowana wewnętrznymi aktami normatywnymi przedsiębiorstwa w postaci zarządzeń dyrekcji, instrukcji, regulaminów itp Całokształt tych aktów normatywnych jest określany jak o formalnoprawne podstawy organizacji gospodarki magazynowej lub organizacja w ujęciu statycznym, w odróżnieniu od organizacji w ujęciu dynamicznym, obejmujące rzeczy wisty przebieg logistycznego procesu magazynowego.

Na całokształt organizacji pracy i zarządzania gospodarką magazynową w przedsiębiorstwie składają się następujące grupy zagadnień: a)struktura organizacyjna gospodarki magazynowej, b)zatrudnienie pracowników magazynowych i ich zakresy czynności, c)dokumentacja obrotu magazynowego i ewidencja zapasów, d)odpowiedzialność personelu magazynowego, e)kontrola gospodarki magazynowej, w tym inwentaryzacja zapasów

W celu zapewnienia sprawnego zarządzania magazynami niezbędne jest opracowanie i wdrożenie regulaminu pracy magazynu oraz in strukcji szczegółowych dotyczących bezpiecze ństwa przeciwpożarowego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Organizacja gospodarki magazynowej w przedsiębiorstwie określona jest zazwyczaj instrukcją magazynową, zatwierdzoną wewnętrznym zarządzeniem kierownika jednostki.

Struktura organizacji gospodarki magazynowej jest podstawą, na której opiera się system zarządzania. Tworzy się ją w taki sposób, aby ułatwić sprawne zarządzanie całością gospodarki magazynowej.

Struktura organizacyjna gospodarki magazynowej może być w poszczególnych przedsiębiorstwach, zwłaszcza produkcyjnych, rozwiązywana różnie. Do najbardziej typowych schematów organizacyjnych w przedsiębiorstwach produ kcyjnych należą takie, w których pracę magazynów materiałowych nadzorują bezpośrednio działy zaopatrzenia lub gospodarki materiałowej, a pracę magazynów wyrobów gotowych - działy zbytu lub sprzedaży albo handlowe, przy bieżącym współdziałaniu z komórką logistyki. Służba magazynowa w przedsiębiorstwach produkcyjnych powinna być w zasadzie podporządkowana za pośrednictwem komórki logistyki - zastępcy dyrektora do spraw handlowych lub ekonomicznych.

adaptacja/eksploatacja powierzchni i obszarów magazynowych, funkcje w zakresie technologii przechowywania materiałów (klimatyzacja, wentylacja), funkcje z zakresu bezpieczeństwa magazynu i jego personelu (np. zabezpieczenie przeciwpożarowe), zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi zdarzeniami, takimi jak: opóźnienia w transporcie, wyczerpanie zapasów u dostawcy lub strajki.

Analizę gospodarki magazynowej można przeprowadzać stosując różne metody. Najbardziej rozpowszechniona jest analiza wskaźnikowa. Polega ona na obliczeniu określonych wskaźników, a następnie na interpretacji wyniku i wyciągnięciu wniosków. Najczęściej do analizy gospodarki magazynowej stosuje się: wskaźniki wydajności, operacyjne logistyczne wskaźniki pracy magazynu, wskaźniki kosztowe działalności magazynów, wskaźniki ekonomiczne pracy magazynu.

Wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu Mvu =Vs : Vu Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3) Vu - pojemność użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik wykorzystania pojemności składowej magazynu Mvs=Vsw : Vs Vsw - pojemność składowa wykorzystana magazynu (m3) Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3) Ten miernik określa, czy pojemność składowa, jaka w założeniu powinna być wykorzystywana, rzeczywiście jest przeznaczona na magazynowanie towarów lub materiałów. Wskazane jest, aby wskaźnik kształtował się najbliżej wartości 1

Stępnicka N., Bąkowska P., Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa; źródło http://miscellanea.ujk.edu.pl/data/oferta/ Pliki/380_27_st_pnicka.pdf Korzeniowski, A. Weselik, Z. Skowroński, M. Kaczmarek, Zarządzanie gospodarką magazynową, PWE, Warszawa 1997,