/5/ 2009 Polacy najlepsi w Europie! Konferencje Klubu Przedsiębiorców Gdynia designem stoi Jak nie stracić w czasach kryzysu? poza tym w numerze: Kathryn Best Design Management stał się widoczny Ostrożna orkiestracja Trzy modele biznesowe w praktyce Yvesa Béhara
KONKURS NA NAJLEPIEJ ZAPROJEKTOWANE PRODUKTY NA POLSKIM RYNKU NOWOŚĆ Sfera Usług to pierwsza w Polsce nowa kategoria w konkursach wzorniczych. Audytowi podlegać będą rozwiązania projektowe w sferze usług w obszarach: finansowych, marketingowych, informatycznych, multimedialnych, społecznych, informacyjnych i kulturalnych. MONITORING Zespół specjalistów IWP prowadzi stały monitoring rynku polskiego, oceniając produkty pod względem wzorniczym, funkcjonalnym, rynkowym. KONKURS Produkty zgłoszone do Konkursu ocenia międzynarodowe Jury, w skład którego wchodzą eksperci z dziedzin ergonomii, teorii designu, ekonomii i wdrażania produktu, produkcji i sprzedaży detalicznej. KATEGORIE Produkty oceniane są w kategoriach: sfera domu, sfera pracy, sfera publiczna, sfera usług (od 2010) WYSTAWA Produkty zakwalifikowane do finału konkursu prezentowane są na wystawie w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego oraz w innych miastach Polski. Informacje o produktach i usługach prosimy przesyłać na adres: DOBRY WZÓR IWP Sp. z o.o.; ul. Świętojerska 5/7, 00-236 Warszawa monitoring@iwp.com.pl www.iwp.com.pl
03 02 03 na dobry początek Beata Bochińska Polacy najlepsi w Europie! Inwestycja w edukację to klucz do sukcesu 04 Krzysztof Bielski Koło zysku Wzornictwo daje wymierną przewagę 07 Tomasz Gołębiowski Innowacyjne Studium Podsumowujemy pierwszy semestr Studium Design Management 11 Anna Liskiewicz, Marek Liskiewicz Projekt koncepcyjny Pierwszy etap projektowania nowego produktu 15 Konferencje Klubu Przedsiębiorców 16 Design Management stał się widoczny Rozmowa z Kathryn Best, autorką bestsellera Design Management 20 Iwona Palczewska Konkurs, w którym każdy wygrywa Zalety konkursowego trybu pozyskiwania projektów wzorniczych 22 Konkurs na design składów zespolonych dla PKP Intercity 23 Elżbieta Opiła Gdynia designem stoi Zaproszenie na II Gdynia Design Days Dni Designu Krajów Nadbałtyckich 26 Warsztaty dla projektantów 13 17 lipca podczas Gdynia Design Days 27 Katarzyna Domagalska Projektowanie polskiego biznesu Strategie firmowe i design 30 Ważne trzy lata Kto i co może zyskać, biorąc udział w Zaprojektuj Swój Zysk 33 Beata Bochińska Jak nie stracić w czasach kryzysu? 34 Iwona Palczewska Monitoring interaktywny Badamy poziom wzornictwa na polskim rynku 36 Katarzyna Rutka Ważni ludzie w sieci Słownik Projektantów Polskich online odnotował tysięcznego użytkownika 38 Krzysztof Bielski Ostrożna orkiestracja Trzy modele biznesowe w praktyce Yvesa Béhara 40 Ewa Siemieńska Designer Roku w Instytucie Wystawa dobrych praktyk Tomasza Rudkiewicza 42 Zapowiedzi IWP 44 Biblioteka designu Biuletyn IWP nr 5/2009 marzec 2009 Opracowanie merytoryczne: Zespół IWP Redaktor prowadząca: Izabela Jasińska Opracowanie graficzne i DTP: Zdanowicz & Pawrowski Wydawca Instytut Wzornictwa Przemysłowego Sp. z o.o. ul. Świętojerska 5/7, 00 236 Warszawa tel. + 48 22 860 00 66 www.iwp.com.pl
04 Polacy najlepsi w Europie! Beata Bochińska, prezes IWP beata_bochinska@iwp.com.pl Stałam się zagorzałą kibicką i nie zmieni tego umiarkowany sukces organizacyjny Euro 2012 ani stan naszej Ligii Piłkarskiej. Nowa konkurencja, którą pokochali młodzi Polacy i uprawiają ją z zapałem, jest mi bliska jak mało która nauka. Nauka górą! >> Kilka lat temu zapytano profesora Leszka Balcerowicza, wówczas szefa NBP, co jest dla rozwoju Polski najistotniejsze? Ten odpowiedział, że edukacja, a zaraz potem reformy państwa. Zważywszy, że nie odpowiadał minister edukacji, ani nawet nauki, a szef naszego banku centralnego, odpowiedź mogła zastanowić. Dziennikarz nie był jednak na tyle wnikliwy, by temat kontynuować i zapytać skąd ta zaskakująca odpowiedź? A była to odpowiedź kluczowa. >> Według badań Eurostat (odpowiednika GUS w skali Europy) Polska jest na pierwszym miejscu w Europie (!) pod względem liczebności studentów oraz osób z wyższym i średnim wykształceniem. Wszyscy się dzisiaj kształcą lub dokształcają, i słusznie, bo trzeba wiedzieć, jaką metodą pracować, jak oceniać efekty pracy, jak formułować same cele, jakie stosować najlepsze narzędzia w pracy. Trzeba także wiedzieć, jakich kompetencji się nie ma, gdzie i u kogo ich szukać, by przetrwać podczas rosnącej na rynku konkurencji. Trzeba dać sobie szansę. Dzisiaj firmy coraz rzadziej kopiują cudze rozwiązania, wiedzą, że za wszelką cenę trzeba się wyróżnić, by zostać zauważonym. Firmy duże i małe inwestują w rozwój swoich ludzi, ulepszają metody pracy, pracują z konsultantami, chcąc zyskać nową wiedzę o tym, jak i co robić. Nareszcie! Nowy dostawca >> Niektóre firmy już wiedzą, czego nie wiedzą, ale co ważniejsze: wiedzą, gdzie dziś szukać wsparcia. Jednymi z pierwszych, które się do nas zgłosiły po wsparcie, są duże firmy z obszaru usług publicznych. Gdy rozpoczynaliśmy organizację konkursu dla PKP Intercity na projekt koncepcyjny na design składów zespolonych, lekko drżeliśmy, czy tak poważny konkurs uda się sprawnie przeprowadzić, czy klient będzie odpowiednio przygotowany oraz czy studia projektowe podołają wyzwaniu? Zarówno konkurs, jak i łączone warsztaty dla firmy i projektantów pokazały, jak świetnie może w polskich warunkach przebiegać proces profesjonalnego pozyskania projektu. Edukacja klienta >> Poza tym, że kształcą się coraz lepsi dostawcy, kształci się też klient. Struktura wykształcenia konsumenta ma dla tworzenia strategii marketingowej firm fundamentalne znaczenie. Ten nowy, coraz liczniejszy klient będzie miał sporo nowych cech, oczekiwań, umiejętności krytycznej oceny i zasobniejszy portfel, ale coś za coś: będzie bardziej wymagający. >> Dla niego trzeba będzie stworzyć znacznie bardziej wyrafinowaną ofertę. Krytyczny zmysł
05 Wszyscy się dzisiaj kształcą lub dokształcają, i słusznie, bo trzeba wiedzieć, jaką metodą pracować, jak oceniać efekty pracy, jak formułować same cele, jakie stosować najlepsze narzędzia w pracy. Trzeba także wiedzieć, jakich kompetencji się nie ma, gdzie i u kogo ich szukać, by przetrwać podczas rosnącej na rynku konkurencji. Trzeba dać sobie szansę. oraz umiejętność analizy klienta nie pozwoli na oferowanie bezkształtnych podróbek. Nowy klient >> Jest grupa klientów, która budzi ostatnio mój podziw i nadzieję na realną zmianę naszej rzeczywistości. Są to leśnicy. Pracownicy Lasów Państwowych przywiązani do tradycji i traktujący swą pracę bardzo poważnie, odpowiedzialnie i misyjnie, mają wielką świadomość zmieniającej się rzeczywistości. To nikt inny, tylko coraz lepiej wyedukowany użytkownik (w tym przypadku leśnik) chce nowych mundurów: wygodniejszych, uszytych z dobrych, tzw. inteligentnych materiałów, które umożliwią mu sprawniejszą pracę w terenie. Leśnicy cenią misję i tradycję zawodu, a jednocześnie widzą swoje miejsce pracy jako nowoczesne, przyjazne środowisku i miłośnikom natury. Chcą połączyć rodzimą tradycję z nowoczesną funkcjonalnością. Chcą zmiany. >> Badania, które we współpracy z Ośrodkiem Rozwojowo-Wdrożeniowym Lasów Państwowych w Bedoniu przeprowadziła nasza specjalistka pokazały, jak wielki to projekt, jak złożony w kontekście wdrożenia, a bagatela obejmuje 20 tysięcy przyszłych użytkowników. Projekt trwa, my uśmiechamy się, słysząc opinie rodem z poprzedniej epoki, o tym, jak w Polsce nie ma popytu na projekty. >> Pozyskiwanie nowej wiedzy budzi nowy apetyt i podnosi adrenalinę. Dla polskiej, nowej inteligencji edukacja stała się narodowym sportem i jestem pewna, że wyniki, jakie w tym sporcie osiągniemy, będą miały dla nas większe znaczenie i przełożenie na rozwój gospodarczy niż EURO 2012. I o to chodziło prezesowi NBP, gdy odpowiadał na pytanie, co dla gospodarki jest najważniejsze. Beata Bochińska, prezes IWP
06 Koło zysku Krzysztof Bielski, dyrektor Upowszechniania Wzornictwa IWP krzysztof_bielski@iwp.com.pl Od lat wzornictwo jest kołem zamachowym wielu firm detalicznych, w szczególności tych z branży wyposażenia wnętrz. Dobry design daje możliwość uzyskania wyższych marży przy zachowaniu konkurencyjności cen. To właśnie wzornictwo jest jedną z najważniejszych wartości dodanych dla biznesu, i to w nim upatrują swoje zyski wielkie firmy detaliczne. >> Wymyślone przez sieć H&M korzystanie z nazwiska celebryty albo słynnego projektanta dla podniesienia wartości kolekcji, a brutalnie mówiąc, w celu gwałtownego podniesienia marży, jest dziś stosowane na wielką skalę. Wydawałoby się, że powiązanie z designerem to jedynie ruch marketingowy, PR-owy, swoista moda na nazwisko. W tym roku szczególnie aktywny jest Jaime Hayon, który projektuje i sygnuje swoim nazwiskiem meble, porcelanę, lampy, kryształy, obuwie. Powtórka ze Starcka. Ciekawe, że to właśnie marki z niskiej i średniej półki zapraszają do współpracy znanych designerów i następuje, niekoniecznie z powodu kryzysu, coraz większa demokratyzacja designu. Przykład idzie z góry pracujący z najlepszymi wielcy giganci detalu, jak IKEA, Habitat czy MUJI, swoją pozycję liderów rynku zawdzięczają właśnie odrębności wzorniczej. >> Prawdziwą demokrację na rynku zaproponował ponad 50 lat temu Ingvar Kamprad, tworząc IKEA. Jego pomysł polegał na połączeniu designu z niską ceną. Zaprosił do współpracy najpierw rodzimych projektantów, później stopniowo rozszerzał zespół o twórców z różnych stron świata. Jeden z najsłynniejszych produktów IKEA, fotel POÄNG, został zaprojektowany przez Japończyka, Noboru Nakamura. Niezależnie od siły koncernu, stosowania strategii dostępności tanich materiałów i uwzględniania możliwości produkcyjnych fabryk, to właśnie dobry design stał się najważniejszą siłą napędową i źródłem zysków IKEA. >> Stworzony przez Sir Terenca Conrana w 1964 roku brytyjski Habitat z założenia miał być mieszanką wzorów i stylów z całego świata, podporządkowaną jednak praktycyzmowi codziennego życia. Design tej mieszanki, oryginalny choć nie wybuchowy przecież, realizuje postulaty indywidualizmu, oddawania emocji i funkcjonalności. Naszym wyzwaniem jest dostarczanie innowacyjnych i inspirujących produktów, których potrzebujesz, o których marzysz i w których się zakochasz to idea Habitatu. Dzisiaj firma pracuje ze świetnymi projektantami, którzy co roku tworzą designerskie produkty
07 do zmieniającej się dwa razy do roku kolekcji. Habitat kojarzy się wszystkim z dobrym projektowaniem i wysoką jakością. >> Japońska sieć MUJI sławę zawdzięcza nie tylko prostym, funkcjonalnym, zdawałoby się no-name i no-logo produktom, ale także sile nazwiska wielkiego projektanta, Naoto Fukasawa, który zaprojektował dla MUJI odtwarzacz CD, a potem wiele innych przedmiotów codziennego użytku. James Irvine i Konstantin Grcic to kolejne gwiazdy, które MUJI poprosiło o współpracę. Słynny Thonet wyprodukuje dla sieci nowe krzesło. Firma konsekwentnie rozszerza swoją ofertę o kolejne produkty zaprojektowane specjalnie dla niej. >> Dziś już nie wystarczy dobry koncept sklepu, świeże logo i marka. W ten sposób działa wiele firm na świecie, żeby przypomnieć tylko znane wszystkim szwajcarską sieć Buttlers czy szwedzki GRANIT. Aby generować wyższe zyski w świecie wszechogarniającej nadprodukcji, potrzebne są naprawdę dobre projekty. >> Współcześni producenci pracują innymi metodami niż kiedyś. Ich działalność podporządkowana jest sprzedaży, nie produkują na stock, wprowadzają nowe metody pracy z klientem. Jak nigdy dotąd szukają oparcia i ratunku we współpracy z projektantami wzornictwa jako jedynej alternatywie na konkurencyjny produkt. Dobre praktyki fabryki mebli >> Polska zajmuje na świecie wysokie czwarte miejsce jako producent mebli. Jednak w większości nasze firmy to podwykonawcy pracujący na podstawie zlecanych wzorów. Szkoda, bo jest w tej branży dla designu szerokie pole do popisu. Niestety, nadal niewiele polskich firm meblarskich zaprasza do współpracy profesjonalnych, dobrze przygotowanych projektantów. >> Jeden z największych w Europie i na świecie producentów mebli RTA ( od angielskiego ready-to-assemble, czyli gotowe do złożenia), duńska firma Tvilum-Scanbirk, zrezygnowała kilka lat temu z pokazywania swoich produktów na targach meblowych na rzecz przemyślanego konceptu targów wewnętrznych. Zamiast kosztownego pozyskiwania klientów na wielkich targach, Tvilum zbudował niedużą, ale bardzo przejrzystą sieć sprzedawców odpowiedzialnych za poszczególne kraje i rynki. W trakcie dwutygodniowych targów urządzanych w siedzibie firmy, zapraszają oni klientów na jednodniowe Todd Bracher dla Habitat
08 Dziś już nie wystarczy dobry koncept sklepu, świeże logo i marka. Aby generować wyższe zyski w świecie wszechogarniającej nadprodukcji, potrzebne są naprawdę dobre projekty. indywidualne spotkania, kończące się uroczystą kolacją. Unika się bezpośredniego spotkania konkurujących firm, co sprzyja nawiązaniu biznesowych relacji. Co roku do Silkeborg przyjeżdża kilkuset detalistów z całego świata. W odróżnieniu od wielkich imprez wystawienniczych, na własnych targach Tvilum testuje najnowsze projekty i prototypy, które w kilka tygodni po zakończeniu imprezy mogą być wdrożone do produkcji, bez konieczności pokazywania ich szerokiej publiczności, w tym konkurencji. >> Tvilum-Scanbirk idzie dalej. Firma, której lwia część produkcji (ponad 15 milionów sztuk mebli rocznie) przeznaczona jest dla dwóch odbiorców gigantów detalicznych IKEA i JYSK, systematycznie pracuje nad własną kolekcją. Produkując dla innych, fabryka non-stop inwestuje w specjalistyczne maszyny do wdrażania nowych technologii (np. oklejanie folią krawędzi mebla bez cięcia, wykorzystane w znanej serii Aneboda dla IKEA). Nabyte doświadczenia i sprzęt wykorzystuje później do tworzenia własnej kolekcji. W ten sposób rozwija też nieduże biuro projektowe w swojej firmie, w którym zatrudnia doświadczonych projektantów wzornictwa i testuje nowe rozwiązania na mniejszą skalę. Jest w stanie w ciągu kilku tygodni wyprodukować prototypy niszowego produktu na życzenie klienta (np. dla polskiej dużej sieci detalicznej Abra) i przede wszystkim szybko reagować na popyt.
09 Innowacyjne Studium prof. dr hab. Tomasz Gołębiowski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Czym jest Design Management, innymi słowy Zarządzanie Wzornictwem? Firmy przymierzające się do wprowadzenia na rynek nowych produktów powinny bezzwłocznie i bardzo uważnie mu się przyjrzeć, bo to istotna część całej struktury zarządzania w przedsiębiorstwach nastawionych na innowacyjność. Dziś innowacyjność to żadna nowość, to konieczność. Bez dobrego wzoru, bez dobrego projektu, bez dobrej współpracy między specjalistami różnych dziedzin o rewolucję na rynku trudno. IWP i SGH zapraszają do Studium Design Management. >> Usprawnianie procesów innowacji w sektorze produktów to warunek konieczny dla poprawy konkurencyjności polskich przedsiębiorstw. Jednym z kluczowych elementów procesu tworzenia nowego produktu jest projektowanie wzornicze. Jego funkcja to nie tylko zapewnienie estetycznych wyróżników produktu, ale także nadanie mu cech użytkowych, determinujących stopień spełnienia wymagań nabywców, a w efekcie poziom przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa i sukces rynkowy nowego produktu. Znajomość złożonej problematyki procesów innowacyjnych jest więc w przedsiębiorstwach niezbędna na stanowiskach product managerów i innych pracowników pionów marketingu i sprzedaży, jak również pionów badawczo-rozwojowego i produkcji, zaangażowanych w procesy rozwoju i komercjalizacji nowych lub modernizowanych wyrobów. >> Dostrzegając rosnące zainteresowanie przedsiębiorstw problematyką zarządzania innowacjami produktowymi, Instytut Wzornictwa Przemysłowego oraz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie podjęły inicjatywę wypełnienia luki istniejącej na krajowym rynku edukacyjnym. Jesienią ubiegłego roku ruszyła I edycja dwusemestralnego Studium Podyplomowego Projektowanie wzornicze w zarządzaniu rozwojem nowego produktu. Jest to pierwsze studium podyplomowe o takim profilu w kraju i jedno z nielicznych w Europie. >> Dobór partnerów tego przedsięwzięcia, wykładowców oraz problematyki omawianej na Studium zapewnia wieloaspektowe i kompleksowe podejście do zagadnień projektowania wzorniczego ukazanego w szerszym kontekście procesów zarządzania rozwojem i wprowadzania nowego produktu na rynek. I tak, trzon programu Studium stanowią wykłady i zajęcia warsztatowe poświęcone procesowi projektowania nowego produktu, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień projektowania wzorniczego. Ponadto program Studium obejmuje takie obszary tematyczne, jak: strategie konkurowania (projektowanie wzornicze analizowane jest jako element strategii konkurowania przedsiębiorstwa), podstawy marketingu, zrozumienie potrzeb nabywców (w tym metody identyfikacji
10 Warsztaty podczas Studium Design Management w IWP wysokiej jakości kształcenia, m.in. poprzez niezbędne w tym przypadku interdyscyplinarne ujęcie oraz wzajemnie komplementarny charakter kompetencji osób prowadzących zajęcia. Doświadczenia zebrane w trakcie pierwszego semestru potwierdzają słuszność przyjętych założeń. Uzyskano efekty synergiczne, a jednocześnie słuchacze zapoznali się z bardzo różnymi (choć niesprzecznymi) punktami widzenia przedmiotu, co dodatkowo wzbogaciło przekazywane treści. >> Program Studium adresowany jest do absolwentów kierunków ekonomicznych (przede wszystkim: marketing i zarządzanie, zarządzanie) oraz absolwentów kierunków projektowych (ASP oraz uczelni technicznych). Zróżnicowana lista uczestników I edycji Studium spełniła oczepotencjalnych nabywców i techniki badań marketingowych), praktyczne zastosowanie zasad ergonomii w projektowaniu nowego produktu, prawne aspekty zarządzania procesem rozwoju nowego produktu, a także szerszą problematykę zarządzania projektami w przedsiębiorstwach, z uwzględnieniem kwestii finansowania projektów innowacyjnych. Warto podkreślić praktyczny charakter programu Studium, co znajduje wyraz zarówno w prezentowanych treściach, jak i w znacznym (przekraczającym 1/3 wszystkich godzin) udziale zajęć warsztatowych. >> Stosownie do podziału kompetencji przedmiotowych dobrano renomowanych wykładowców i praktyków z obu partnerskich instytucji prowadzących Studium. Kadrę wykładowców z dziedziny wzornictwa, projektowania, ergonomii zapewnia IWP (wśród wykładowców są także pracownicy ASP oraz projektanci zajmujący się wzornictwem przemysłowym), natomiast wykładowcy SGH prowadzą zajęcia z marketingu, zarządzania innowacjami w produktach, zarządzania projektami, aspektami finansowymi i prawnymi procesów innowacyjnych. Taki podział ról między wykładowców kooperujących instytucji ma z założenia sprzyjać zapewnieniu Absolwenci Studium będą przygotowani do zarządzania rozwojem nowych produktów, wdrażania ich do produkcji oraz wprowadzania na rynek.
11 Warsztaty podczas Studium Design Management w IWP kiwania organizatorów; wśród 53 słuchaczy 17 osób to projektanci i konstruktorzy, 21 osób to pracownicy pionu marketingu lub sprzedaży, a także product managerowie, 7 osób to kierownicy lub właściciele firm. >> Jest jeszcze za wcześnie, aby po I semestrze w pełni ocenić Studium, ale dostrzegamy dobrą frekwencję i aktywność słuchaczy na zajęciach (doświadczenie pokazuje, że studenci głosują nogami ). A trzeba podkreślić, że większość najciekawszych zajęć z punktu widzenia uczestników, tj. praktycznych, zaplanowano na II semestr, więc może być jeszcze bardziej intensywnie. Uwieńczeniem spotkań warsztatowych będą konkretne projekty wzornicze nowych produktów, opracowane przez interdyscyplinarne zespoły słuchaczy. Ćwiczenia tego rodzaju zapewniają wieloaspektowe podejście do projektowania i są świetnym treningiem pracy zespołowej, tak ważnej w procesach innowacyjnych. >> Zakładamy, że absolwenci Studium będą w pełni przygotowani do zarządzania rozwojem nowych produktów, wdrażania ich do produkcji oraz wprowadzania na rynek, a ponadto że uczestnictwo w Studium będzie dla nich inspiracją do dalszego rozwoju zawodowego, nieuchronnego w warunkach nasilającej się konkurencji. >> Analiza działalności Studium i opinie uczestników zostaną uwzględnione przy formułowaniu programu II edycji, której inauguracja planowana jest w październiku tego roku. Cieszymy się, że już dziś napływają deklaracje uczestnictwa kolejnych studentów. Szczegółowe informacje na temat programu Studium, wykładowców, warunków przyjęcia, oraz zapisy na II edycję (start październik 2009): Agnieszka Żmudzińska (0 22) 860 03 60, agnieszka_zmudzinska@iwp.com.pl
12 W opinii studentów Pracuję na stanowisku Kierownika Działu Rozwoju. Program Studium jest stworzony pod moje oczekiwania, są podstawy marketingu, ergonomia, zarządzanie projektami, sposoby i źródła pozyskiwania środków finansowych na rozwój nowych produktów. Szczególnie interesuje mnie zderzenie własnego doświadczenia (zdobytego w ciągu lat pracy) z teorią i praktyką innych osób. Zajęcia pozwalają zrozumieć, jaki jest tok myślenia w dziale marketingu, finansowym, wśród projektantów itd. Wiedzę, jaką tu zdobędę, postaram się wykorzystać w pracy. Dariusz Szubert, Gamet S.A. Najbardziej interesujące są dla mnie zajęcia na temat designu oraz zajęcia z organizacji procesu i zasad projektowania. Pracuję w branży dekoracji wnętrz i chciałbym swoje często intuicyjne działania oprzeć na zasadach stworzonych przez praktyków działających w tej materii. Paweł Szymański, Leroy Merlin Polska Sp. z o.o. Pracuję w Departamencie Marketingu i dbam o to, by podnosić wiedzę z zakresu rozwoju produktów, badań marketingowych, a proponowane zajęcia odpowiadają moim potrzebom. Wymiana doświadczeń zawodowych z innymi studentami wpływa na efektywność mojej pracy, poszerza horyzonty myślowe. Ponadto, hobbystycznie zajmuję się projektowaniem rzeczy użytkowych i chciałam zobaczyć, jak wygląda profesjonalny proces projektowania. Katarzyna Skiba, Volkswagen Bank Polska S. A. Niezwykle cenne są ćwiczenia praktyczne w grupach ludzi o różnym wykształceniu. Uświadamia to i uczy każdą ze stron, że nawiązanie pozytywnego dialogu jest kluczem do wartościowych rozwiązań, które mogą gwarantować powstanie oryginalnych i konkurencyjnych na rynku produktów lub usług. Najwyżej oceniam zajęcia, na których w praktyce spotykają się profesjonaliści z różnych dziedzin i środowisk pracy, podejmując wspólnie zadany temat. Nauka poprzez praktykę pokazuje pozytywne i negatywne strony konfrontacji odmiennych poglądów związanych z wykonywanym zawodem. Iwona Szyszkow, Schattdecor Sp. z o.o. Bardzo pożyteczny projekt, który daje możliwość dokształcenia specjalistów różnych branż tak, aby ułatwić komunikację 4 żywiołów zaangażowanych w proces rozwoju nowego produktu: designera, technologa, działu sprzedaży, działu marketingu. Wybrałem Studium, ponieważ organizując własne przedsięwzięcie gospodarcze stwierdziłem, że istnieje wiele obszarów, w których na co dzień wyważam otwarte drzwi czy odkrywam Amerykę. Należy korzystać z wiedzy innych działania intuicyjne, nawet jeśli skuteczne, zajmują więcej czasu, zanim przyniosą zamierzone efekty. Jacek Buliński, prowadzący własną działalność gospodarczą (Meble Chesterfield) Zajęcia Studium prowadzone są w trybie zaocznym, w formie zjazdów co 2 tygodnie, w soboty i niedziele.
13 Projekt koncepcyjny Anna Liskiewicz, Marek Liskiewicz Jedno wynika z drugiego, idee się przenikają, łączą w nowe sensy, czasem wykluczają. Rozmowy, analizy, poszukiwania, mierzenie własnych sił. Projekt koncepcyjny to początek długiego i skomplikowanego ciągu działań projektowych. Tu projektant nie może zostać sam. Bo dobrze zacząć, znaczy lepiej skończyć. >> Próbę przybliżenia pojęcia projektu koncepcyjnego wchodzącego w proces projektowania produktu powinno się zacząć od sprecyzowania kilku kluczowych pojęć. I tak, projektowanie to obmyślanie zmiany, to wyobrażanie sobie tego, czego jeszcze nie ma, to wymyślanie przyszłych stanów rzeczy. Projektowanie koncepcyjne stanowi początkową fazę procesu projektowania, w której następuje generacja i selekcja pomysłów prezentowanych w postaci szkiców, modeli płaskich i przestrzennych oraz modeli cyfrowych. >> Natomiast projektowanie produktu to proces projektowania mniej lub bardziej złożonych obiektów technicznych, wytwarzanych przez przemysł, których wymyślenie i przygotowanie do produkcji wymaga od projektanta wzornictwa przemysłowego między innymi wiedzy technicznej, umożliwiającej mu ścisłą współpracę ze specjalistami z zakresu konstrukcji i wytwarzania. >> Projektowanie produktu jest częścią znacznie szerszego procesu, znanego pod nazwą procesu rozwoju nowego produktu, który według najprostszej ze znanych definicji jest zdyscyplinowanym i zdefiniowanym zbiorem przedsięwzięć i kroków umożliwiającym firmie przekształcanie embrionalnych idei w produkty lub usługi sprzedażne (D. Cuffaro, Process, Materials, and Measurements). Proces ten dzielony na trzy zasadnicze fazy: planowanie produktu, projektowanie oraz produkcję i sprzedaż, określa miejsce projektowania produktu, a tym samym pole zaangażowania projektantów wzornictwa przemysłowego. >> Faza projektowania produktu jest zazwyczaj procesem złożonym, długotrwałym, wymagającym zaangażowania sporej grupy specjalistów. Oczywiście, wiele zależy od tego, z jakim produktem mamy do czynienia. Jeżeli pominiemy skrajne przypadki projektowania, jak np. opakowania na makaron z jednej strony, a samochód czy samolot z drugiej, to można przyjąć, iż proces projektowania średnio zaawansowanego produktu przebiega według przedstawionego niżej schematu: projekt koncepcyjny projekt wstępny projekt końcowy nadzór nad wdrożeniem Kolejny schemat przedstawia model harmonogramu prac projektowych i wdrożeniowych, wykorzystywany przy okazji składania przez firmę projektową oferty współpracy ze zleceniodawcą. Uwzględnia on cały szereg działań specjalistów
14 (konstruktorów, technologów, pracowników produkcji i marketingu) działających z ramienia firmy produkcyjnej, którzy wspólnie z projektantami tworzą zespół projektowy, odpowiedzialny za przebieg prac projektowych i wdrożeniowych innowacji. >> Każdy etap projektowania produktu w różnym stopniu angażuje członków zespołu innowacyjnego. Zasadniczo jedynie specjaliści działu marketingu, o którym się mówi, że odpowiada za wprowadzenie innowacji na rynek, prezentują wysoki stopień aktywności podczas całego procesu. Udział przedstawicieli pozostałych dyscyplin zależy od charakteru i stopnia komplikacji nowego produktu. >> Jak przedstawiono na schemacie projekt koncepcyjny jest efektem pierwszego etapu procesu projektowania produktu, w jego powstaniu dominującą rolę odgrywają projektanci. Tak naprawdę, jest to czas wzajemnego poznawania się, uzgadniania i rozumienia roli i zakresu kompetencji poszczególnych członków interdyscyplinarnego zespołu projektowego. Ścisła współpraca na tym etapie jest jednym z istotnych czynników decydujących o powodzeniu całego przedsięwzięcia, umożliwia bowiem projektantom przeprowadzenie dogłębnej analizy specyfikacji, zapoznanie się z warunkami produkcyjnymi zleceniodawcy oraz jego oczekiwaniami co do cech nowego produktu czy planowanej pozycji na rynku. >> Dla projektanta produktu początek etapu koncepcyjnego wiąże się głównie z gromadzeniem informacji z możliwie różnych źródeł. Informacje w postaci fotografii, notatek, wykresów itp. stanowią cenne źródło inspiracji dla nowych koncepcji oraz tło dla ich późniejszych wizualizacji. Działania te mają szczególne znaczenie w sytuacji, gdy projektanci podejmują współpracę z nowym, nietypowym dla nich obszarem wytwórczości. Wyniki badań są podstawą do sformułowania założeń projektowych definiujących główne kierunki pracy, pomagają określić funkcje, technologie oraz wygląd nowego produktu. >> Po wypracowaniu jasnego obrazu celu rozpoczynają się prace nad koncepcją produktu. Biorąc pod uwagę estetykę, funkcjonalność, technologię oraz koszty produkcji, opracowuje się formę i architekturę (sposób połączeń i zasad współdziałania elementów funkcjonalnych obiektu). Etap koncepcyjny projektu jest jedynym momentem, kiedy możliwa jest szeroka eksploracja różnych podejść i nietypowych rozwiązań stawianego problemu. Dyskusje projektanta z innymi członkami zespołu na temat szeregu dostępnych rozwiązań prowadzą do wyłonienia najbardziej optymalnych dla danego klienta, który w tym momencie zaczyna widzieć produkt i identyfikować się z nowym wdrożeniem. Często na tym etapie dochodzi do korekt specyfikacji ZLECENIODAWCA prace nad wstępną dokumentacją techniczną prace nad wykonawczą dokumentacją techniczną prace wdrożeniowe przygotowanie produkcji CZAS podpisanie umowy o współpracy x tyg zakończenie etapu projektu koncepcyjnego x tyg zakończenie etapu projektu wstępnego x tyg zakończenie etapu projektu końcowego zakończenie etapu nadzoru autorskiego nad wdrożeniem rozpoczęcie produkcji FIRMA PROJEKTOWA prace etapu projektu koncepcyjnego prace etapu projektu wstępnego prace etapu projektu końcowego korekty
15 Pierwsze szkice koncepcyjne producenta, prowadzone są rozmowy o użyciu nowych technologii, materiałów, poszukiwaniu nisz rynkowych. Tak naprawdę, ten niedrogi w realizacji etap implikuje koszty projektu i produkcji, cenę produktu oraz długość jego życia. Na poziomie rozwoju idei zapadają fundamentalne decyzje, nie tylko o wyglądzie obiektu, ale przede wszystkim o jego relacjach przestrzennych, wewnętrznych proporcjach, materiałach, technologii produkcji itd. W ten sposób koncepcja staje się kluczową częścią całego procesu projektowania. Wszystko, co dzieje się później, jest kierowane przez nią i musi jej odpowiadać. Etap koncepcyjny procesu projektowania kończy się prezentacją dwóch lub trzech propozycji rozwiązań, przedstawianych zleceniodawcy w postaci rysunków prezentacyjnych i modeli fizycznych. Wyniki pracy projektantów oceniane są przez zleceniodawcę i stanowią podstawę przy wyznaczenia kierunku dalszych prac nad innowacją. >> Jako że podstawową ideą procesu projektowania produktu jest praca zespołowa, a wczesna identyfikacja błędów projektowych jest możliwa jedynie poprzez konsultację zamierzeń projektanta z pozostałymi członkami zespołu innowacyjnego, niezwykłej wagi nabiera tutaj sprawny przepływ precyzyjnych przekazów (informacji) na temat proponowanych rozwiązań. >> Etap koncepcyjny operuje dosyć specyficznym zbiorem technik i sposobów wizualizacji, umożliwiających taką komunikację. Ich dobór zależy od indywidualnych umiejętności i preferencji projektanta. Należy jednak pamiętać, że forma i jakość materiału wizualnego przekłada się zawsze na precyzję komunikatu. Chociaż zdarza się coraz częściej, że na wczesnym etapie projektowania prezentowane są czaso- i pracochłonne modele i renderingi komputerowe 3D, typowe dla późniejszych etapów, to jednak rozsądek przemawia za szkicami, rysunkami odręcznymi oraz modelami fizycznymi. Warto zauważyć, że sprawne operowanie rysunkiem daje projektantowi możliwość rozpatrywania dużo większej liczby potencjalnych rozwiązań, co czyni go dużo bardziej kreatywnym oraz ułatwia
16 Rysunek prezentacyjny 2D bezpośrednią komunikację z członkami zespołu projektowego. Oczywistym wydaje się, że dzięki pokazaniu modelu fizycznego (nawet uproszczonego) idea nowego produktu może osiągnąć rzeczywiste trzy wymiary, i że jedynie taka forma prezentacji umożliwia zarówno projektantowi, jak i klientowi prawdziwą ocenę projektu. Jednak w sytuacji, gdy względy ekonomiczne mają swoją wagę, to przedstawienia analogowe (szkice i rysunki prezentacyjne 2D oraz uproszczone modele fizyczne) są ciągle najtańszym i najszybszym sposobem wizualizowania koncepcji projektowych. >> Na zakończenie omówimy jeszcze jedną sprawę, szczególnie istotną w początkowych etapach projektowania. Eliminacja potencjalnych problemów związanych z produkcją lub zbytem produktu nakłada na projektanta obowiązek rozważania wpływu jego decyzji na pozostałe etapy procesu rozwoju nowego produktu. To oznacza między innymi, że w przeciwieństwie do wyobrażeń wielu rodzimych producentów, rola projektanta nie może być ograniczana wyłącznie do definiowania wartości estetycznych innowacji. Wieloletnie doświadczenia pokazują, że szansa na ograniczenie całego procesu rozwoju nowego produktu do ściśle zaplanowanych etapów (bez konieczności ich powtarzania czy korekt), a tym samym minimalizacja ewentualnych strat klienta, jest możliwa jedynie wtedy, gdy projektant, począwszy od pierwszych pomysłów po ostateczne rozwiązanie, uwzględnia wszystkie czynniki decydujące nie tylko o pięknie obiektu, ale również o cechach, które czynią go użytecznym, możliwym do wyprodukowania i sprzedawania. Krótko mówiąc, trudno dziś o sukces rynkowy produktu projektowanego przez kogoś, kto nie rozważa aspektów technicznych, mechanicznych, materiałowych, technologicznych innowacji, dla kogo możliwości produkcyjne przedsiębiorstwa, koszty inwestycji, zapotrzebowanie rynku, sposoby transportu, utylizacji itp. są wyłącznie problemami klienta. Na poziomie rozwoju idei zapadają fundamentalne decyzje, nie tylko o wyglądzie obiektu, ale przede wszystkim o jego relacjach przestrzennych, wewnętrznych proporcjach, materiałach, technologii produkcji itd. W ten sposób koncepcja staje się kluczową częścią całego procesu projektowania. Wszystko, co dzieje się później, jest kierowane przez nią i musi jej odpowiadać. Marek Liskiewicz wygłosił wykład na temat projektu koncepcyjnego podczas III Konferencji Klubu Przedsiębiorców w IWP jesienią 2008 roku. Styropianowy model bryły 1:1
17 Konferencje Klubu Przedsiębiorców ZAPRASZAMY NOWYCH PRZEDSIĘBIORCÓW Spotkania Klubu Przedsiębiorców w IWP organizowane są z myślą o przedsiębiorcach, którzy chcą rozwijać swoje firmy przez zarządzanie wzornictwem i szukają dodatkowej wiedzy na temat rozwoju nowego produktu. Specjalnie dla członków Klubu organizujemy konferencje tematyczne, na które zapraszani są najwyższej klasy eksperci z Polski i zagranicy, o bogatej wiedzy i imponującym dorobku zawodowym. Do tej pory gościliśmy między innymi wybitnych projektantów polskich Marka Adamczewskiego, Janusza Kaniewskiego Tomasza Rudkiewicza, Marka Liskiewicza oraz Kathryn Best, specjalistkę Design Management z Wielkiej Brytanii. Program Klubu Przedsiębiorcy 2008/2009 to zamknięty cykl imprez, których tematem przewodnim jest Wzornictwo jako element wzrostu konkurencyjności firm. W 2009 roku zapraszamy na 3 Konferencje poświęcone kolejnym etapom wdrażania nowego projektu wzorniczego, tj. prototypowaniu i modelowaniu (ze szczególnym uwzględnieniem rapid prototyping), kosztorysowaniu projektu wstępnego oraz przygotowaniu projektu końcowego. Zgłoszenia udziału w Konferencjach Klubu Przedsiębiorców oraz szczegóły na temat programu: Elżbieta Rozbicka (0 22) 860 01 80; elzbieta_rozbicka@iwp.com.pl IV KKP 15.04.2009 Prototypowanie i modelowanie. Rapid Prototyping Metody Rapid Prototyping (RP) dają możliwość szybkiej konfrontacji z rzeczywistością. Polegają na budowie obiektów fizycznych na podstawie modeli komputerowych, zapisanych w formacie STL. Dzięki zastosowaniu technik RP znacznie skraca się proces projektowania i wdrażania produktu, gwarantujący przy tym wysoką jakość wykonania. Gość Specjalny: Marek Cecuła jeden z najciekawszych polskich ceramików pracujących za granicą, należy do twórców związanych z nurtem Odrodzenia Rzemiosła (Craft Revival), który w USA w ostatnich latach przeciwstawił się skomercjalizowanej produkcji masowej. V KKP 18.06.2009 Projekt wstępny. Kosztorysowanie Gość Specjalny: Tomasz Augustyniak architekt wnętrz, projektant mebli, ma na swoim koncie ponad 170 projektów mebli nagradzanych na najbardziej prestiżowych wystawach wzornictwa. Łączą one prostą, elegancką formę z zaawansowaną technologią. VI KKP 23.09.2009 Projekt końcowy Gość Specjalny: Tadeusz Jelec stylista wnętrz samochodowych Jaguara. Od 1988 roku pracował dla rożnych firm samochodowych (ERF, Mazda, Holden, Volvo i Jaguar). Od 1989 roku projektuje wyłącznie dla firmy Jaguar. Za najważniejszy i przełomowy w karierze uważa projekt XJ8 z 1998, który zapoczątkował nowe oblicze wnętrz Jaguara.
18 Design management stał się widoczny Rozmowa z Kathryn Best, autorką bestsellera Design Management Redakcja: Podajesz w swojej książce, że około miliona Brytyjczyków pracuje w branżach powiązanych z designem. Jak wygląda w Wielkiej Brytanii system edukacji w dziedzinie design management, macie zapewne długą tradycję i sprawdzone metody. Kathryn Best: Najbardziej popularną drogą zdobycia zawodu projektanta są studia w zakresie wzornictwa. Osoby wykształcone w innych dziedzinach np. w ekonomii, marketingu, naukach ścisłych, informatyce oraz naukach humanistycznych mogą przyłączyć się do sektora wzornictwa jako specjaliści ds. kontaktów z klientem, menedżerowie ds. marki, konsultanci, analitycy, badacze oraz kierownicy projektów. Takie osoby muszą jednak mieć szczególne zdolności oraz świadomość roli i wartości wzornictwa. >> Design Management jako kierunek studiów pojawił się wraz z zapotrzebowaniem na osoby rozumiejące wartość projektowania w biznesie, potrafiące przyjąć zorganizowane podejście do wszystkich aspektów zawodu projektanta (w biurach doradztwa i agencjach projektowych), a także do zasobów projektowych (u klienta) oraz samego procesu projektowania (np. w kierowaniu projektem). >> Dzisiaj w Wielkiej Brytanii design management można studiować w toku studiów podstawowych, jeśli chce się pracować w branży wzorniczej, ale nie jako projektant. Częściej jednak w trybie podyplomowym na kursach dla projektantów, którzy chcą poprawić umiejętności kierownicze oraz na kursach dla osób pragnących przygotować się do zajmowania wysokich stanowisk w branżach twórczych. Design management jako kierunek studiów oferowany jest w różnych kontekstach akademickich (szkoły artystyczne, szkoły biznesu i akademie ekonomiczne), co powoduje, że akcenty w nauczaniu są różnorodnie rozłożone. >> Wreszcie, rozwija się tendencja, by uczynić z wzornictwa oraz design management istotne obszary badań naukowych, tak jak to miało miejsce w przypadku nauk społecznych oraz zarządzania. >> Skąd pomysł Design Management? Co wpłynęło na Twoją decyzję osobiste doświadczenia, obserwacje, postulaty zgłaszane przez innych? A może zauważyłaś po prostu niszę na rynku wydawniczym? >> Przed przeniesieniem się do akademii pracowałam przez 12 lat w branży projektowania w architekturze, projektowaniu wnętrz, wirtualnym projektowaniu środowiska oraz jako doradca w sprawach marki. Byłam świadoma różnic pomiędzy pracą naukową a pracą w przemyśle,
19 Wykład Kathryn Best podczas III Konferencji Klubu Przedsiębiorców To najlepiej sprzedająca się pozycja dotycząca design management wszech czasów. Dotychczas została przetłumaczona na 8 języków. Sprawiła, że ludzie bardziej zainteresowali się tym tematem. Sprawiła, że design management stał się widoczny. Otwiera możliwości bycia innowacyjnym, ponieważ zaprasza do włączenia się w dyskurs. pomiędzy badaniem wzornictwa a praktyką projektowania. Na rynku istniała luka. Większość książek dotyczących design management była przeznaczona dla środowiska akademickiego wyglądały jak książki naukowe o zarządzaniu, a nie jak książki o sztuce i wzornictwie. Miały specyficzny wygląd i charakter były czarno-białe, inne kolory nie występowały. Studia przypadków były opisowe, zawierały niewiele ilustracji, bądź nie zawierały ich wcale. Ich zawartość skupiała się wokół zarządzania we wzornictwie oraz projektowania jako składnika strategii biznesowej, z czym wiązały się określone modele teoretyczne oraz studia przypadków z zakresu design management. Co jednak z książką, która byłaby praktyczna, dostępna, godna pożądania? Która byłaby wizualnie atrakcyjna i kolorowa? Która mogłaby zaprezentować powiązanie pomiędzy teorią a praktyką? W której studia przypadków byłyby tak dobrane, by najpierw pokazać dobre projekty, a następnie dopiero analizować, jak nimi zarządzano i co udało się osiągnąć? Wydawnictwo AVA doskonale nadawało się do publikacji takiej właśnie książki. >> Na wykładzie w Klubie Przedsiębiorców IWP wspomniałaś, że otrzymujesz informacje zwrotne od czytelników Twojej książki. Jak ją oceniają, w jaki sposób wykorzystują w swojej działalności zawodowej? >> Ocena książki ogólnie mieści się w dwu kategoriach. Po pierwsze, umożliwia lepszą komunikację między wykładowcami i studentami, pomiędzy różnymi dyscyplinami, a w świecie zawodowym pomiędzy wieloma podmiotami zaangażowanymi w twórczy, finansowy oraz polityczny proces wprowadzania pomysłów na rynek. >> Po drugie, skłania do nowej debaty. Łącząc w sobie różne poglądy, odzwierciedla rzeczywisty sposób działania branży projektowania.
20 Osoby reprezentujące inne dyscypliny, różniące się poglądami, mogą zobaczyć, jaki wkład wnoszą w całość tego procesu. Praktykujący projektanci korzystają z niej podczas spotkań z klientami, aby zaprezentować konkretne przykłady pracy projektowej oraz sam proces i najlepsze praktyki w projektowaniu. Ponieważ w układzie książki odbija się struktura procesu zarządczego w projektowaniu, pomaga ona w ogólnym zrozumieniu tego procesu, a w rezultacie daje okazję do zadawania pytań na temat własnych działań i projektów. >> Odświeżające dla mnie jest to, jak w zabawny sposób wykładowcy i studenci korzystają z mojej książki. Słyszałam historie, że studenci odegrali każdy z 18 poglądów na design management przedstawionych w książce (w części przytaczającej opinie osób należących do różnych kręgów geograficznych, kulturowych, reprezentujących różne dyscypliny i zawody). Studenci czytają, rozumieją, doświadczają i odgrywają różne role w trakcie debaty na temat uzupełniających się i sprzecznych ze sobą systemów przekonań. >> Design Management zostanie przetłumaczony na język polski i wydany przez prestiżowe wydawnictwo PWN we współpracy z Instytutem w październiku. Będzie to wiodący podręcznik dla studium podyplomowego IWP. Jak oceniasz program studium, w Polsce to nowatorski kierunek, przecieramy szlak. >> Program kursu jest bardzo ekscytujący i ambitny. Umieszcza on wzornictwo w kontekście organizacyjnych, finansowych i prawnych aspektów innowacyjnych projektów. Dotyka również relacji pomiędzy projektowaniem a marketingiem, konsumentami i rynkiem, metodami badawczymi i procesem projektowania, konkurencyjną strategią oraz rozwojem nowych produktów. Mówi o tym, jak dobre zarządzanie w projektowaniu stanowi podstawowy komponent sukcesu projektu oraz przedsiębiorstwa. Absolwenci tego kursu mogą mieć znaczące oddziaływanie na gospodarkę polską oraz globalną, i zajmować wysokie stanowiska w przyszłości. Cieszę się, że moja książka zostanie wykorzystana jako podręcznik na tym kursie pomoże ona studentom zrozumieć strategię, proces i realizację dobrego design management. >> Design Management jest jedną z najlepiej sprzedawanych pozycji poświęconych design management. Co ją wyróżnia na tle innych? Książki na temat design management najczęściej pisali naukowcy będący częścią szerszej społeczności badaczy wzornictwa. Rozwój refleksji nad wzornictwem w Wielkiej Brytanii ma bogatą historię (np. praca Bruce a Archera w Royal College of Art w latach 60. dotycząca badania opartego na praktyce oraz badania poprzez projektowanie). Społeczność akademicka zajmująca się design management oraz stosowane przez nią kryteria są bliżej związane z metodami badań akademickich niż z praktyką projektowania. Krótko mówiąc, odbiorcy wcześniejszych publikacji to środowisko akademickie. >> Moja książka przeznaczona jest dla innego rodzaju czytelników, dla studentów, nauczycieli, wykładowców, osób prowadzących kursy Obecnie brak na polskim rynku pozycji zajmującej się w tak kompleksowy sposób zagadnieniami rozwoju nowego produktu z punktu widzenia twórcy projektu. Formuła książki jest nowoczesna, dzięki układowi i formie graficznej łatwa w odbiorze dla czytelników. W kontekście globalizacji rynku cennym walorem jest pokazanie zagadnień zarządzania produktem wzorniczym na przykładach firm, produktów i projektantów z całego świata. dr Iwona Palczewska, IWP oraz praktykujących w dziedzinie projektowania (projektowanie produktów, web design, projektowanie graficzne, wzornictwo przemysłowe, projektowanie wnętrz oraz architektura). W coraz szerszym zakresie zaczynają się do niej również przekonywać studenci MBA, biznesmeni oraz managerowie w branżach twórczych. >> Design Management służy również innemu celowi ma stać się interdyscyplinarnym narzędziem nauczania. Mówi o tym, jak uzyskać
21 ogólny obraz metod, procesów oraz ludzi w design management i tłumaczy, jak w politycznych ramach branży wprowadzić pomysł na rynek. Ze względu na swoje zróżnicowanie książka ma dużą wartość. To najlepiej sprzedająca się pozycja dotycząca design management wszech czasów. Dotychczas została przetłumaczona na 8 języków. Sprawiła, że ludzie bardziej zainteresowali się tym tematem. Sprawiła, że design management stał się widoczny. Otwiera możliwości bycia innowacyjnym, ponieważ zaprasza do włączenia się w dyskurs. Jest inkluzyjna, a nie ekskluzywna. Poprzez zwrócenie uwagi na design management publikacja ta przesuwa granice i poszerza możliwości dostępne dla naszej dziedziny jako całości. >> Twoja książka jest pięknym obiektem >> Dziękuję. To, co powiem, wydaje się oczywiste, ale książka o projektowaniu powinna być pięknie zaprojektowana. Czytelnicy doceniają jej format, układ, sposób poruszania się pomiędzy częściami, strukturę oraz treść. Jest uporządkowana w taki sposób, by każdy mógł wybrać własne podejście i korzystać z książki w sposób spełniający jego potrzeby. Struktura Design Management odzwierciedla proces myślenia w projektowaniu oraz zarządzaniu. Jest to prawdziwy artefakt projektowania. (oprac. Izabela Jasińska) O publikacji: Kathryn Best projektantka, architekt wnętrz, wykładowca Design Management University College for the Creative Arts w Wielkiej Brytanii poświęca swą książkę problematyce zarządzania wzornictwem. Praca adresowana jest do studentów i absolwentów wzornictwa, których interesuje praktyczne zastosowanie nabytej w czasie studiów teoretycznej wiedzy. Struktura publikacji obejmuje działy: strategia i rozwój nowego produktu, zarządzanie procesem projektowania oraz praktyka designu. >> Poszczególne rozdziały dostarczają wiedzy na temat roli strategii produktu dla sukcesu rynkowego firmy i zawierają kompletne informacje z dziedziny teorii produktu, design managementu, wyjaśniają rolę marketingu i reklamy w procesie zarządzania produktem. >> Omawiane problemy ilustrowane są przykładami działalności firm, które odniosły sukces rynkowy, realizując skuteczną politykę zarządzania wzornictwem jak np. Apple czy ipod. Autorka przytacza także wywiady z czołowymi projektantami odzwierciedlające ich metodykę projektowania. Książka zawiera bogatą bibliografię przedmiotu, tematyczny wykaz czasopism oraz słownik terminologiczny. Premiera książki Kathryn Best Design Management w języku polskim odbędzie się w październiku 2009 nakładem wydawnictwa PWN. Partnerem polskiego wydania jest Instytut Wzornictwa Przemysłowego.
22 Konkurs, w którym każdy wygrywa Iwona Palczewska, dyrektor Badań i Rozwoju IWP iwona_palczewska@iwp.com.pl Zalety konkursowego trybu pozyskania projektów wzorniczych dla przemysłu są oczywiste. Bezsporny jest fakt, że konkurs, wprowadzając mechanizm wolnej konkurencji, jest pozytywnym mechanizmem rynkowym. Taki konkurs od początku jest formą współpracy biznesowej między zamawiającym a projektantem, oczywiste jest więc, że obu stronom musi on przynieść korzyści. I przynosi, i to niemałe, pod warunkiem stosowania się do zasad i dobrych praktyk. >> Międzynarodowa Rada Stowarzyszeń Projektantów Wzornictwa Przemysłowego (ICSID, International Council of Societes of Industrial Design) wydała ogólny zbiór dokumentów adresowany do organizatorów, patronów i uczestników konkursów wzorniczych opisujący regulaminy i wytyczne. Konkursy mogą więc przyjmować różną postać a szczegółowe rozwiązania organizacyjne zależą od wielu uwarunkowań. Najważniejszy jest cel. >> Jeżeli celem konkursu jest pozyskanie nowych błyskotliwych pomysłów, swobodnych idei i koncepcji wzorniczych, wówczas sprawdza się formuła konkursu otwartego adresowanego do jak najszerszego grona potencjalnych uczestników. Regulamin konkursu przewiduje zwykle jedną lub kilka nagród dla zwycięzców, ale poza nagrodą pieniężną lub rzeczową organizator nie gwarantuje np. wdrożenia pomysłu, zakupu praw autorskich czy podpisania umowy licencyjnej czy tantiemowej, bo i forma przedstawianych projektów nie daje organizatorowi podstaw do podjęcia decyzji o produkcji są to zwykle projekty koncepcyjne lub zaledwie pomysły czy idee. Przygotowanie profesjonalnej dokumentacji wzorniczej i pełnego projektu to poważne przedsięwzięcie biznesowe dla projektanta i jego koszt wielokrotnie przekracza kwotę nagród w konkursach otwartych. >> Jeżeli jednak celem konkursu jest pozyskanie rzeczywistego projektu wzorniczego do wdrożenia i nawiązanie współpracy z profesjonalnym studiem, które gwarantuje dalszą pracę nad projektem, wówczas rozwiązaniem, które się sprawdzi, jest konkurs zamknięty, do którego uczestnicy zostają zaproszeni po szczegółowej analizie ich portfolio, referencji i doświadczenia. Dzięki doborowi profesjonalnych projektantów skraca się czas konkursu przeznaczony na przygotowanie projektu i wzrasta gwarancja uzyskania oczekiwanego efektu. >> Konkurs wzorniczy zamknięty jest poważną inwestycją biznesową dla obu stron: organizatora i uczestników. Zalecenia ICSID przewidują
23 przyznanie nagród wszystkim uczestnikom, nie tylko zwycięzcy, stąd liczba zaproszonych zwykle nie przekracza pięciu. >> W przypadku konkursów zamkniętych szczególny nacisk musi być położony na jawność i równy dostęp do wiedzy. Uczestnicy muszą znać swoją konkurencję, skład jury i kryteria oceny, jasne muszą być także kryteria doboru uczestników konkursu wszystko, co gwarantuje bezstronność. Konkurs zamknięty, dzięki ograniczonej i niewielkiej liczbie uczestników daje możliwość, oprócz oczywiście szczegółowo opracowanego briefu opisującego przedmiot projektowania i jego uwarunkowania (społeczne, rynkowe, logistyczne, materiałowe, technologiczne, etyczne itp.), przekazania projektantom dodatkowej wiedzy w postaci szkolenia, warsztatów, konsultacji ze specjalistami. >> Ponieważ organizator zwykle decyduje się na wdrożenie tylko jednego projektu, konkurs często organizowany jest dwuetapowo w pierwszym etapie przyznawane są nagrody za projekty koncepcyjne i wyłaniany jest zwycięzca, który w wyniku konkursu podpisuje odrębną umowę z organizatorem na dalszą współpracę przy rozwinięciu koncepcji, przygotowaniu pełnego projektu wzorniczego z dokumentacją techniczno-technologiczną, ustala formę przekazania praw autorskich (jednorazowa sprzedaż, licencja tantiemy itp.) i sprawowanie nadzoru autorskiego nad wdrożeniem. >> Wartość nagrody w konkursie zamkniętym wyraża się nie tylko kwotą pieniężną. Nagrodą jest także gwarancja wdrożenia do produkcji przez znaczącego producenta i wejście produktu na rynek. To także warunki przyszłej umowy z producentem o przeniesienie praw autorskich. To także skala wdrożenia. To także okazja do zaprezentowania swoich możliwości, kompetencji, warsztatu w gronie najlepszych kolegów po fachu. Organizacja konkursów projektowych przy pomocy IWP: informacje Elżbieta Rozbicka (0 22) 860 01 80; elzbieta_rozbicka@iwp.com.pl Marad Design szkice projektowe na koncepcję wnętrza pociągu