SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH I ZAWODOWYCH IM. I. J. PADEREWSKIEGO W CIĘŻKOWICACH UL. ŁUCZKIEWICZÓW 12 Rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół wprowadzające funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizowanego we współpracy z poradniami psychologiczno- i. 3. Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r., która jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju usług doradczych. Wstęp: System Doradztwa zawodowego umożliwia uczniowi zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do poznania siebie, własnych predyspozycji rynku pracy i zasad nim rządzących, a także zaplanowania własnej kariery edukacyjno- zawodowej. System doradztwa zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i dalszego kierunku kształcenia. Szkolny Doradca Zawodowy kieruje działaniami z zakresu orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. Organizuje i udziela pomocy uczniom w zakresie poznawania wybranych zawodów; samopoznania własnych predyspozycji zainteresowań, uzdolnień, samooceny własnych działań i silnych cech osobowości; poznania przeciwwskazań zdrowotnych do wyboru zawodu i szkoły oraz ścieżek kształcenia wyższego i rynku pracy. Z pomocy doradczej mogą skorzystać zarówno uczniowie jak i rodzice. Cele programu: - Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości psychofizycznych. - Poznawanie przez młodzież własnej osobowości w określeniu przydatności zawodowej. - Aktywizowanie uczniów do poznawania różnych grup zawodowych. - Inspirowanie młodzieży do poznawania kierunków kształcenia i wymagań edukacyjnych w szkołach wyższych. - Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej, przełamywanie barier środowiskowych ( miasto- wieś) oraz budowanie właściwych relacji społecznych. - Poznawanie rynku pracy oraz zjawisk reorientacji, mobilności zawodowej i bezrobocia. - Poznawanie zawodów przyszłości w kraju i w Unii Europejskiej. - Zapoznawanie rodziców z problematyką rozwoju zawodowego dziecka. - Aktywizowanie rodziców w proces wychowawczy dziecka dotyczący wyboru zawodu i właściwej szkoły wyższej. - Włączanie placówek, instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa zawodowego. - Prowadzenie indywidualnego i grupowego doradztwa zawodowego na terenie szkoły. - Prowadzenie zajęć z uczniami wymagającymi opieki psychologiczno- pedagogicznej. - Pomoc w wyborze i organizacji odpowiedniej praktyki zawodowej w zakładach pracy. 1
SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO Praca doradcy zawodowego w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego ma charakter planowych działań obejmujących indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami. Szkolny Program Doradztwa Zawodowego: W ramach pracy z uczniami obejmuje: a) wdrażanie uczniów do samopoznania b) kształtowanie umiejętności analizy swoich mocnych i słabych stron c) kształtowanie umiejętności pracy w grupie d) przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych, np. egzaminy potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, poszukiwanie pracy, adaptacja do nowych warunków, bezrobocie e) pomoc w planowaniu kariery edukacyjno- zawodowej f) konfrontowanie własnej samooceny z wymaganiami szkół i zawodów g) poznawanie warunków przyjęć do szkół policealnych i wyższych h) poznanie potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku lokalnym, krajowym i unijnym. i) diagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych w odniesieniu do specyfiki wybieranych zawodów j) kształtowanie umiejętności świadomego i realistycznego wyboru i poszukiwania pracy W ramach pracy z rodzicami obejmuje: a) indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne... b) gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjno- zawodowych c) przedstawianie możliwości zatrudniania pracowników młodocianych na lokalnym rynku pracy W ramach pracy z nauczycielami: a) utworzenie i zapewnienie ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego b) realizację zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli przyszłego pracownika Formy adresowane do uczniów: - badanie/diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole; - zajęcia służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania rozwoju i kariery zawodowej; - zajęcia służące samopoznaniu i określeniu predyspozycji wyznaczających rozwój zawodowy i karierę zawodową; - zajęcia doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania; - zajęcia uczące umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych/ CV, list motywacyjny/; - zajęcia służące rozwijaniu i doskonaleniu umiejętności autoprezentacji i rozmowy wstępnej/kwalifikacyjnej/ z pracodawcami/; - zajęcia służące zapoznaniu z obowiązującym prawem pracy; - gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjno- zawodowej/ o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o uczelniach wyższych/ w postaci prasy, informatorów, ulotek, folderów, programów multimedialnych; - spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy/ promowanie dobrych wzorców/; - spotkania z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców/ praktyki zawodowe, zatrudnienie młodocianych, oczekiwania pracodawców, lokalny rynek zatrudnienia/; - tworzenie informacji o lokalnych firmach i pracodawcach; - organizowanie dni otwartych szkoły/ oferta edukacyjna, promocja szkoły/; - organizowanie Dnia Patrona / otwartość dla środowiska lokalnego, promocja szkoły/; - promowanie uczniowskiego wolontariatu oraz prac społecznych poprzez udział w różnych kołach zainteresowań; - możliwość indywidualnej rozmowy z na terenie szkoły; 2
Formy adresowane do rodziców: - możliwość indywidualnej rozmowy z na terenie szkoły; - spotkania z przedstawicielami lokalnych firm,pracodawcami/praktyki zawodowe, zatrudnienie młodocianych, lokalny rynek zatrudnienia/; - możliwość uczestnictwa w Dniu Otwartym Szkoły, Dniu Patrona/ oferta edukacyjna szkoły, promocja/; - gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjno- zawodowych / o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o uczelniach wyższych/ w postaci prasy, informatorów, ulotek, folderów, programów multimedialnych; Formy adresowane do nauczycieli: - tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą; - udostępnianie materiałów edukacyjnych, scenariuszy lekcji o tematyce związanej z doradztwem edukacyjno- ; - śledzenie losów absolwentów, analiza opracowań badań ankietowych absolwentów " Twój zawód. Twoja przyszłość" przeprowadzanych przez Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji; Formy adresowane do środowiska lokalnego: -współpraca z przedstawicielami lokalnych firm,pracodawcami/praktyki zawodowe, zatrudnienie młodocianych, lokalny rynek zatrudnienia/; -współpraca z uczelniami wyższymi; - współpraca z instytucjami lokalnego rynku pracy /PUP, WUP, CIiPKZ/ - wolontariat na rzecz środowiska lokalnego; - Dzień Otwarty Szkoły i dzień Patrona; EFEKTY Z DZIAŁALNOŚCI SZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO 1. Uczniowie znają siebie, swoje mocne strony, temperament, cechy psychiczne /osobowość/; 2. Uczniowie zdobędą informacje o różnych zawodach i przeciwwskazaniach zdrowotnych do ich wykonywania; 3. Uczniowie będą lepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy; 4. Poznają środowisko pracy, zadania i czynności związane z wykonywanymi zawodami, predyspozycje do wykonywania określonych zawodów; 5. Poznają rynek pracy. 6. Poprawią umiejętności komunikowania się i autoprezentacji; 7. Łatwiej podejmą decyzję dotyczącą dalszego kształcenia lub podjęcia pracy zawodowej; 8. Zdobędą wiedzę o systemie szkolnictwa wyższego, zasadach rekrutacji; 9. Zdobędą wiedzę dotyczącą radzenia sobie w sytuacjach trudnych, np. przygotowanie do egzaminów maturalnych, egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie; 10. Nauczyciele uzyskają pomoc w realizacji tematyki związanej z doradztwem edukacyjno; 11. Rodzice uzyskają indywidualne porady zawodowe dotyczące ich dzieci. 3
Liceum ogólnokształcące Moduł I- Uczeń poznaje siebie 1 Poznajemy swoją osobowość- temperament ( wpływ predyspozycji psychofizycznych na wybór zawodu) podstaw 2 Analiza swoich mocnych i słabych stron. Moja samoocena. Wartości i cele życiowe ( określenie własnych wizji rozwoju osobowego) 3 Podejmowanie decyzji ( proces podejmowania decyzji, środki do osiągnięcia celu.) 4 Moje plany edukacyjno- zawodowe ( Założenie portfolio- Indywidualny Projekt Kariery, testy predyspozycji gry i zabawy. 5 Gospodarka rynkowa ( uświadomienie konieczności stałej aktywności zawodowej i tworzenie poprawnych relacji międzyludzkich w miejscu nauki i pracy) 6 Internetowe poszukiwania ( psychozabawy w internecie, np. Jaki jestem?- poznawanie osobowości) podstaw pedagogiem SZOK innych informatyki, SZOK 7 Poznajemy siebie- swoje uzdolnienia i zainteresowania pedagogiem, Moduł II- Uczeń poznaje zawody 1 Praca w życiu człowieka a wybór zawodu ( rola pracy w życiu człowieka, określenie własnej postawy wobec pracy w szkole i w domu) podstaw przedsiębiorczości 2 Poznajemy zawody- Świat pracy - podział zawodów ze względu na dominujące czynności, zawody przyszłości- prezentacje multimedialne, informacje z Internetu, spotkania z przedstawicielami firm, absolwentami) 3 Moje plany edukacyjno- zawodowe ( ankiety, uzupełnianie portfolio Indywidualny Projekt Kariery, testy psychologiczne) Spotkania z 4
4 Moja przyszłość zawodowa ( klasyfikacja zawodów i specjalności), poznajemy różne zawody ( informatory o zawodach, opisy zawodów), Uświadomienie własnych ograniczeń w wykonywaniu określonych zawodów. 5 Komunikacja interpersonalna. Człowiek i jego potrzeby. Wpływ doradców nieprofesjonalnych na decyzje. Umiejętność dokonywania własnych wyborów. 6 Przedsiębiorstwo- podmiot gospodarki rynkowej ( odpowiedzialność indywidualna i grupowa, zasady racjonalnego gospodarowania, przykłady ścieżek awansu zawodowego pracowników. Zdolności i umiejętności organizacyjne. Umiejętności wymagane do rozpoczęcia działalności gospodarczej.) Spotkania z Pedagog, innych, podstaw Dzień Przedsiębiorczości Moduł III- Kim będę?- Uczeń poznaje ścieżki kształcenia po szkole ponadgimnazjalnej i rynek pracy 1 Dalsze kształcenie i doskonalenie. Oferta edukacyjna dla absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej ( system edukacji, zasady rekrutacji, preferencje dla niektórych kandydatów) 2 Poznajemy programy rynku pracy ( pośrednictwo pracy, kluby pracy, kontakt z PUP, szkolenia, Mobilne Centra informacji i Planowania Kariery Zawodowej) 3 Lokalny i krajowy rynek pracy ( pisanie dokumentacji aplikacyjnej- CV i list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna) 4 System poradnictwa zawodowego i konieczność kształcenia ustawicznego. Zapoznanie z informatorami dotyczącymi uczelni wyższych i szkół policealnych. Działalność Urzędu Pracy, poradni Medycyny Pracy, PPP( prawa osób bezrobotnych) 5 Stres pod kontrolą- radzenie sobie ze stresem przed egzaminem maturalnym. Technikum Moduł I- Uczeń poznaje siebie WUP, MCIiPKZ podstaw z innych, Współpraca z instytucjami rynku pracy, SZOK pedagog szkolny, 1 Analiza swoich mocnych i słabych stron. Moja samoocena. Wartości i cele życiowe ( określenie własnych wizji rozwoju osobowego) podstaw pedagogiem 5
2 Podejmowanie decyzji ( proces podejmowania decyzji, środki do osiągnięcia celu.) 3 Moje plany edukacyjno- zawodowe ( Założenie portfolio- Indywidualny Projekt Kariery, testy predyspozycji gry i zabawy. 4 Gospodarka rynkowa ( uświadomienie konieczności stałej aktywności zawodowej i tworzenie poprawnych relacji międzyludzkich w miejscu nauki i pracy) 5 Internetowe poszukiwania ( psychozabawy w internecie, np. Jaki jestem?- poznawanie osobowości) SZOK innych informatyki, SZOK 6 Poznajemy siebie- swoje uzdolnienia i zainteresowania pedagogiem, 7 Zasady skutecznego uczenia się i powtarzania. z Moduł II- Uczeń poznaje zawody 1 Poznajemy swoją osobowość- temperament ( wpływ predyspozycji psychofizycznych, temperamentu na wybór zawodu) podstaw 2 Zapoznanie z procedurami przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. 3 Poznajemy zawody- Świat pracy - podział zawodów ze względu na dominujące czynności, klasyfikacja zawodów i specjalności, zawody przyszłości- prezentacje multimedialne, informacje z Internetu, spotkania z przedstawicielami firm, absolwentami) 4 Komunikacja interpersonalna. Człowiek i jego potrzeby. Wpływ doradców nieprofesjonalnych na decyzje. Umiejętność dokonywania własnych wyborów. 5 Przedsiębiorstwo- podmiot gospodarki rynkowej ( odpowiedzialność indywidualna i grupowa, zasady racjonalnego gospodarowania, przykłady ścieżek awansu zawodowego pracowników. Zdolności i Nauczyciele doradca zawodowy Pedagog, innych, podstaw Dzień 6
umiejętności organizacyjne. Umiejętności wymagane do rozpoczęcia działalności gospodarczej.) 6 Moja pierwsza praktyka zawodowa. Pomoc w wyborze odpowiedniego miejsca w celu odbycia praktyki. Przedsiębiorczości nauczycielami z współpraca z lokalnymi pracodawcami Moduł III- Warsztat zawodowy 1 Różne sposoby poszukiwania pracy. 2 Etyka zawodu, w którym się kształcę i chcę pracować. Pojęcie reorientacji zawodowej, mobilności zawodowej. Wymagania pracodawców wobec pracowników. 3 Znaczenie pojęć- nauka, kształcenie ustawiczne, zawód, praca- w moim życiu. nauczycielami zawodowych. Moduł IV- Kim będę?- Uczeń poznaje ścieżki kształcenia po szkole ponadgimnazjalnej i rynek pracy 1 Dalsze kształcenie i doskonalenie. Oferta edukacyjna dla absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej. Zapoznanie z informatorami dotyczącymi uczelni wyższych i szkół policealnych. ( system edukacji, zasady rekrutacji, preferencje dla niektórych kandydatów) 2 Poznajemy programy rynku pracy ( pośrednictwo pracy, kluby pracy, kontakt z PUP, szkolenia, Mobilne Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej) 3 Lokalny i krajowy rynek pracy ( pisanie dokumentacji aplikacyjnej- CV i list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna) 4 Moje dorosłe życie, moja osobowość, zdolności i możliwości. odpowiedzialność za siebie i innych. Ponoszenie konsekwencji własnych decyzji. 5 Przypomnienie procedur dotyczących egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Zasady uzyskania dyplomu zawodowego na podstawie świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. WUP, MCIiPKZ podstaw z Doradca zawodowy 7
Zasadnicza szkoła zawodowa Moduł I- Uczeń poznaje siebie 1 Wartości ważne w życiu i cenione w pracy zawodowej, cele życiowe ( określenie własnych wizji rozwoju osobowego). podstaw 2 Organizacja nauki w klasie wielozawodowej. Przepisy prawa praca dotyczące zatrudnienia pracowników młodocianych. 3 Człowiek w sytuacji wyboru. Podejmowanie decyzji ( proces podejmowania decyzji, środki do osiągnięcia celu.) 4 Moje dążenia i oczekiwania. Plany edukacyjno- zawodowe ( Założenie portfolio- "Indywidualny Projekt Kariery, testy predyspozycji zainteresowań i kierunków aktywności. 5 Gospodarka rynkowa ( uświadomienie konieczności stałej aktywności zawodowej i tworzenie poprawnych relacji międzyludzkich w miejscu nauki i pracy) 6 Internetowe poszukiwania ( psychozabawy w internecie, np. Jaki jestem?- poznawanie osobowości) pedagogiem Doradca zawodowy, wychowawca SZOK innych informatyki, SZOK 7 Moje miejsce w grupie i środowisku szkolnym. pedagogiem, 8 Zasady skutecznego uczenia się i powtarzania. Radzenie sobie w sytuacjach problemowych, stresowych. Moduł II- Uczeń poznaje zawody z 1 Zapoznanie z procedurami przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Nauczyciele 2 Poznajemy zawody- Świat pracy - podział zawodów ze względu na dominujące czynności, klasyfikacja zawodów i specjalności. Mój przyszły zawód. doradca zawodowy pracodawcy 8
3 Etyka zawodu, w którym się kształcę i chcę pracować. Pojęcie reorientacji zawodowej, mobilności zawodowej. Wymagania pracodawców wobec pracowników. nauczycielami zawodowych 4 Autoprezentacja, obraz pracownika danej branży. pedagogiem Moduł III- Kim będę?- Uczeń poznaje ścieżki kształcenia po szkole ponadgimnazjalnej i rynek pracy 1 Dalsze kształcenie i doskonalenie. Oferta edukacyjna dla absolwenta szkoły zawodowej. Świadomość konieczności kształcenia ustawicznego. 2 Poznajemy programy rynku pracy ( pośrednictwo pracy, kluby pracy, kontakt z PUP, szkolenia, Mobilne Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej) 3 Lokalny i krajowy rynek pracy- pracodawcy na lokalnym rynku pracy. Pisanie dokumentacji aplikacyjnej- CV i list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna. 4 Przypomnienie procedur dotyczących egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. 5 Kończymy szkołę- dalsze plany życiowe i zawodowe. Ponoszenie konsekwencji własnych decyzji. WUP, MCIiPKZ podstaw z Doradca zawodowy;. 9