Model równowagi na rynku prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych Agata de Sas Stupnicka Zagadnienia aktuarialne teoria i praktyka Wrocław, 6-8 września 2010
Plan prezentacji Wprowadzenie ubezpieczenia zdrowotne, czyli jakie? Model założenia konstrukcyjne i parametry Wyniki Podsumowanie
Ubezpieczenia zdrowotne
Ubezpieczenia zdrowotne Produkt ubezpieczeniowy, w którym w zamian za składkę ubezpieczony uzyskuje w przypadku zachorowania prawo do świadczeń medycznych udzielanych poza systemem publicznej opieki zdrowotnej Likwidacja szkody = zorganizowana i opłacona przez ubezpieczyciela usługa medyczna Ustawa ubezpieczeniowa: dział I grupa 5 lub dział II grupa 2 Ubezpieczyciel nie może świadczyć usług medycznych musi zlecić je podwykonawcy (firmie zewnętrznej)
Podmioty rynku
Systemy rozliczeń pomiędzy ubezpieczycielem a świadczeniodawcą Ryczałtowy - Stała płatność za każdego ubezpieczonego - Ryzyko po stronie świadczeniodawcy - Możliwość pozyskania danych statystycznych - Problem z siecią placówek Za usługę (fee for service) - Płatność za każdą wykonaną usługę według cennika - Ryzyko po stronie ubezpieczyciela - Problemy z rozliczeniami (wielość pozycji cennikowych, konieczna weryfikacja)
Model rynku
Elementy składowe modelu 3 graczy Ubezpieczyciel Ubezpieczony Świadczeniodawca 2 sposoby rozliczeń Ryczałtowy Fee for service
Ubezpieczyciel Cel: optymalizacja zysku i poziomu satysfakcji klienta Narzędzia: Wysokość składki Wybór sposobu rozliczeń Kontrola świadczeniodawcy Selekcja ubezpieczonych (underwriting)
Ubezpieczony Cel: uzyskanie jak najlepszej jakości usług medycznych przy akceptowalnej składce dobre lub złe ryzyko (umownie) dobre ryzyko złe ryzyko Prawdopodobieństwo zachorowania 0,15 0,25 Prawdopodobieństwo złożenia skargi po nieskutecznej terapii 0,10 0,30
Funkcja antyselekcji Udział złych ryzyk w portfelu zależy od poziomu składki Po wdrożeniu procedur underwritingu spada o 30% Założenie: ubezpieczyciel zna postać funkcji antyselekcji 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 1 16 31 46 61 76 91 106 121 136 151 166 181 196 211 226 241 wysokość składki
Świadczeniodawca medyczny Cel: maksymalizacja zysku, utrzymanie współpracy z ubezpieczycielem (liczba skarg na poziomie akceptowanym przez ubezpieczyciela) Narzędzie: wybór terapii (prawdopodobieństwo zastosowania) Cena rynkowa Zysk Koszt dla świadczeniodawcy skuteczność Terapia A 100 35 65 75% Terapia B 100 25 75 90% Terapia C 140 50 90 90%
Struktura modelu
Wyniki
Scenariusz START: ubezpieczyciel płaci ryczałt, na rynku kształtuje się równowaga Zmiana systemu rozliczeń na rozliczenia za usługę zaburzenie równowagi KONIEC: nowa równowaga w zmienionym modelu rozliczeń
Równowaga w modelu ryczałtowym Założenia: Składka brutto = 25,00 Ryczałt = 21,00 Liczebność portfela 10 000 (stała) Prawdopodobieństwo, że liczba skarg z portfela przekroczy 100 nie większe niż 5% Równowagę kształtują: dążenie świadczeniodawcy do minimalizacji kosztu leczenia oraz warunek ograniczający dotyczący liczby skarg z portfela
Równowaga w modelu ryczałtowym c.d. Wartości parametrów w równowadze: Parametr Wartość Składka brutto 25,00 Udział złych ryzyk w portfelu 49% Oczekiwana liczba skarg 85 Strategia świadczeniodawcy: Terapia A 91% Terapia B 9% Terapia C 0% Średni koszt medyczny na osobę 21,00 Rentowność ubezpieczyciela 16% Średni zysk świadczeniodawcy medycznego 78 830
Równowaga w modelu ryczałtowym c.d.
Przejście z rozliczeń ryczałtowych na rozliczenia za usługę Efekt: natychmiastowa zmiana strategii świadczeniodawcy (wybór terapii generującej największy zysk)
Przejście z rozliczeń ryczałtowych na rozliczenia za usługę c.d. Parametr Wartość przed zmianą Wartość obecnie Składka brutto 25,00 25,00 Udział złych ryzyk w portfelu 49% 49% Oczekiwana liczba skarg 85 44 Strategia świadczeniodawcy: Terapia A 91% 0% Terapia B 9% 0% Terapia C 0% 100% Średni koszt medyczny na osobę 21,00 27,87 Rentowność ubezpieczyciela 16% -11% Średni zysk świadczeniodawcy medycznego 78 830 99 550
Przejście z rozliczeń ryczałtowych na rozliczenia za usługę c.d. Możliwe reakcje ubezpieczyciela: Podwyżka składki Wprowadzenie mechanizmów oddziałujących na strategię świadczeniodawcy (kontrole, wytyczne, procedury) dodatkowy koszt 5000, obniżenie kosztu medycznego o 10% Wprowadzenie procedury selekcji ubezpieczonych (underwriting) dodatkowy koszt 1,00 na osobę Możliwy jest wybór dowolnej kombinacji tych rozwiązań
Równowaga w modelu rozliczeń za usługę Założenie ubezpieczyciel ocenia rozwiązania według następujących kryteriów: minimalizacja podwyżki składki w stosunku do modelu ryczałtowego (w proc.) [35] zwiększenie rentowności w stosunku do modelu ryczałtowego (pkt proc.) [50] zmniejszenie udziału złych ryzyk w portfelu (pkt proc.) [10] zmniejszenie liczby skarg z portfela (w proc.) [5] Dodatkowe kryterium rentowność nieujemna
Równowaga w modelu rozliczeń za usługę c.d. Możliwe punkty równowagi: Scenariusz 1 2 3 4 5 Rozliczenia Fee for service Ryczałt Mechanizmy kontroli kosztów Nie Nie Tak Tak - Underwriting Nie Tak Nie Tak - Składka brutto 27,00 27,00 31,00 26,00 25,00 Rentowność 6% 0% 6% 5% 16% Udział złych ryzyk w portfelu 50% 35% 55% 34% 49% Oczekiwana liczba skarg 45 36 58 43 85 Wartość funkcji użyteczności ubezpieczyciela -5,35-6,43-12,51-3,01 0,00 Strategia świadczeniodawcy Terapia A 0% 0% 20% 20% 91% Terapia B 0% 0% 15% 15% 9% Terapia C 100% 100% 65% 65% 0% Średni koszt medyczny na osobę 25,25 25,94 28,71 23,23 21 Zysk świadczeniodawcy (średni) 100 179 92 625 58 294 85 152 78 830
Podsumowanie
Wnioski Przy takich parametrach początkowych i takiej funkcji użyteczności ubezpieczyciela przejście na rozliczenia za usługę jest dla niego nieopłacalne (funkcja użyteczności nie uwzględnia części zalet i wad obu systemów rozliczeń) Zyskuje świadczeniodawca medyczny Klient jest lepiej leczony, ale płaci wyższą składkę i może nie zostać przyjęty do ubezpieczenia
Wnioski c.d. Przed zastosowaniem modelu w praktyce należy oszacować realne wartości parametrów (zwłaszcza tych dotyczących części medycznej) i dostosować kryteria oceny rozwiązania, ponieważ inny ich układ może dać skrajnie odmienne wnioski
KONIEC Dziękuję za uwagę