Jak ewoluowała ta rachunkowość w tym okresie?

Jak ewoluowała ta rachunkowość w tym okresie? Początek współczesnej rachunkowości budżetowej ściśle związany jest z Komunikatem nr 4/91 Ministerstwa Finansów z 30 stycznia 1991 roku[1] w sprawie utraty mocy prawnej planów kont. Ministerstwo Finansów informuje w nim, iż w związku z wejściem w życie zarządzenia nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych[2] z dniem 1 stycznia 1991 roku utraciły moc: 1. typowy plan kont dla organów finansowych, 2. typowy plan kont dla jednostek budżetowych, 3. typowy plan kont dla zakładów budżetowych, 4. typowy plan kont dla gospodarstw pomocniczych, zatwierdzone przez Ministra Finansów z mocą obowiązującą od 1 stycznia 1986 roku odnośnie planu kont dla organów finansowych i od dnia 1 stycznia 1988 roku dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych. Przez ponad pół roku, licząc od dnia pierwszych wyborów do rad odrodzonego samorządu terytorialnego, aż do końca 1990 roku rachunkowość budżetowa gminy prowadzona była zatem w oparciu o obowiązujące w Polsce socjalistycznej Typowe plany kont..." opracowane i opublikowane w formie książkowej[3] przez Departament Księgowości Ministerstwa Finansów[4]. Typowe plany kont obejmowały wykaz kont i wyjaśniały zasady ich funkcjonowania. Określały treść ekonomiczną kont, czyli rodzaj księgowanych na nich typowych operacji gospodarczych oraz charakter sald. Typowe plany kont określały ponadto korespondencję kont, metody wyceny poszczególnych składników majątku, w przypadkach wątpliwych określały datę dokonania i księgowania określonych operacji gospodarczych oraz minimalne wymagania w zakresie prowadzenia ewidencji szczegółowej i zasady jej rozbudowy. Typowe plany kont opracowane były w oparciu o przepisy zarządzenia Ministra Finansów z 9 kwietnia 1985 roku w sprawie 1 / 16

planów kont jednostek gospodarki uspołecznionej[5], gdzie ustalono wykaz kont syntetycznych oznaczonych symbolami dwucyfrowymi i zasady ich funkcjonowania, który nazwano jednolitym planem kont. Jednolity plan kont stał się podstawą do opracowania zakładowych planów kont. Zgodnie z paragrafem 2 ustęp 3 zarządzenia, podstawą opracowania zakładowych planów kont były również typowe plany kont ustalane przez Ministerstwo Finansów dla ujednolicenia zakładowych planów kont jednostek należących do określonego działu lub gałęzi gospodarki narodowej albo prowadzących działalność według jednakowych zasad gospodarki finansowej. Teksty typowych planów kont wydawano zgodnie z zarządzeniem w formie książki, a komunikat o ich wydaniu ogłaszano w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów - tak jak miało to miejsce z Typowymi planami kont, normującymi do końca 1990 roku rachunkowość budżetową gminy. Jednakże w Typowych planach kont nie były ujęte ogólne zasady prowadzenia rachunkowości, gdyż te wynikały z zarządzenia Ministra Finansów z 16 listopada 1983 roku w sprawie ogólnych zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej[6]. Zgodnie z określonymi w zarządzeniu zasadami ogólnymi jednostki obowiązane były prowadzić księgi rachunkowe zgodnie z planem kont i w sposób umożliwiający należyte zarządzanie jednostką. Prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób umożliwiający należyte zarządzanie jednostką polegało w szczególności na zapewnieniu prawidłowego i terminowego ustalania w odpowiednich przekrojach: 1. stanu majątku jednostki, zobowiązań i funduszy oraz ich zmian doprowadzonych do zgodności ze stanem rzeczywistym, ustalonym w drodze inwentaryzacji, 2. poniesionych kosztów, osiągniętych dochodów, strat i zysków nadzwyczajnych oraz wyniku finansowego, 2 / 16

3. danych niezbędnych do rozliczeń finansowych z budżetem, innymi jednostkami, jednostkami gospodarki nie uspołecznionej, pracownikami jednostki i innymi osobami fizycznymi, 4. danych niezbędnych do rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za majątek jednostki oraz do funkcjonowania systemu wewnętrznej informacji ekonomicznej i sporządzania sprawozdań finansowych. Zarządzenie Ministra Finansów z 16 listopada 1983 roku w sprawie ogólnych zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej, podobnie jak zarządzenie Ministra Finansów z 9 kwietnia 1985 roku w sprawie planów kont jednostek gospodarki uspołecznionej obowiązywało do końca 1990 roku, tracąc swą moc prawną na podstawie paragrafu 48 ustęp 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości[7], które to rozporządzenie weszło w życie z mocą począwszy od 1 stycznia 1991 roku. Zgodnie z nowymi wówczas zasadami ogólnymi, jednostki obowiązane były prowadzić rachunkowość zgodnie z przepisami rozporządzenia i innymi przepisami prawa, dającą rzetelny i jasny obraz ich stanu i sytuacji finansowej. Również z mocą od 1 stycznia 1991 roku, jak wynika choćby z informacji zawartych w Komunikacie nr 4/91 Ministerstwa Finansów, czy też jak wynika z paragrafu 6 zarządzenia, weszło w życie zarządzenie nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Rozporządzenie Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości wydane było m.in. na podstawie[8] artykułu 51 pkt 2 również obowiązującej od 1 stycznia 1991 roku ustawy z 5 stycznia 1991 roku - Prawo budżetowe[9], a samo zaś zarządzenie nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku wydane było w związku z paragrafem 46 ustęp 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku. Z dniem 1 3 / 16

stycznia 1991 roku rozpoczął się zatem nowy rozdział współczesnej rachunkowości budżetowej gminy. Przepisy zarządzenia nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych dotyczyły: 1. zarządów gmin w zakresie wykonywania budżetów gmin, 2. jednostek budżetowych, 3. zakładów budżetowych, 4. gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych. W załączniku nr 1 zarządzenia przedstawiono obowiązujący od 1 stycznia 1991 roku plan kont dla budżetu gminy, którego wykaz kont obejmował: - konta bilansowe: 133 - Rachunek bieżący budżetu 134 - Kredyty bankowe 140 - Inne środki pieniężne 4 / 16

222 - Rozliczenie dochodów budżetowych 223 - Rozliczenie wydatków budżetowych 224 - Rozrachunki budżetu 901 - Dochody budżetu 902 - Wydatki budżetu 960 - Niedobór lub nadwyżka budżetu - konta pozabilansowe: 991 - Planowane dochody budżetu 992 - Planowane wydatki budżetu 993 - Rozliczenia z innymi budżetami. W załączniku nr 2 zarządzenia przedstawiono natomiast obowiązujący od 1 stycznia 1991 roku plan kont dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych, 5 / 16

którego wykaz kont obejmował konta: Zespół 0 - Majątek trwały" 011 - Środki trwałe 012 - Wyposażenie 013 - Wyposażenie w użytkowaniu 014 - Zbiory biblioteczne i eksponaty muzealne 015 - Mienie zlikwidowanych przedsiębiorstw 020 - Wartości niematerialne i prawne 031 - Udziały krajowe i zagraniczne 035 - Finansowy majątek trwały 071 - Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 072 - Umorzenie wyposażenia oraz zbiorów bibliotecznych i eksponatów muzealnych 6 / 16

080 - Inwestycje Zespół 1 - Środki pieniężne i rachunki bankowe" 101 - Kasa 130 - Rachunek bieżący jednostek budżetowych 131 - Rachunki bieżące 132 - Rachunki środków inwestycyjnych 134 - Kredyty bankowe 135 - Rachunki środków funduszy specjalnych 139 - Inne rachunki bankowe 140 - Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne Zespół 2 - Rozrachunki i roszczenia" 7 / 16

201 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 221 - Należności z tytułu dochodów budżetowych 222 - Rozliczenie dochodów budżetowych 223 - Rozliczenie wydatków budżetowych 225 - Rozrachunki z budżetami 226 - Długoterminowe należności budżetowe 229 - Pozostałe rozrachunki publicznoprawne 231 - Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 234 - Pozostałe rozrachunki z pracownikami 240 - Pozostałe rozrachunki Zespół 3 - Materiały i towary" 300 - Rozliczenie zakupu 8 / 16

310 - Materiały 330 - Towary 340 - Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie" 400 - Koszty według rodzajów 490 - Rozliczenie kosztów Zespół 5 - Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" 500 - Koszty działalności podstawowej 530 - Koszty działalności pomocniczej 550 - Koszty zarządu 580 - Rozliczenie kosztów działalności 9 / 16

Zespół 6 - Produkty" 600 - Produkty gotowe i półfabrykaty 620 - Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów 640 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów Zespół 7 - Przychody oraz podatki i dotacje" 700 - Sprzedaż produktów 730 - Sprzedaż towarów 740 - Podatki i dotacje 750 - Przychody finansowe 760 - Pozostałe przychody Zespół 8 - Fundusze, rezerwy i wynik finansowy" 800 - Fundusz zasadniczy 10 / 16

810 - Dotacje budżetowe i pozabudżetowe 820 - Rozliczenie wyniku finansowego 840 - Rezerwy i przychody przyszłych okresów 851 - Zakładowy fundusz socjalny 852 - Zakładowy fundusz mieszkaniowy 853 - Fundusze pozabudżetowe 855 - Fundusz mienia zlikwidowanych przedsiębiorstw 860 - Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy. W zarządzeniu opisano ponadto zasady funkcjonowania kont zarówno w odniesieniu do planu kont dla budżetu gminy, jak i w odniesieniu do planu kont dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Plany kont były podstawą do opracowania zakładowych planów kont. Ustalając plan kont należało jednak kierować się również przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości oraz kilkoma zasadami opracowanymi w paragrafie 4 zarządzenia. 11 / 16

Trzecim powstałym w 1991 roku w Ministerstwie Finansów przepisem normującym rachunkowość gminy była Instrukcja nr 1/DR Ministerstwa Finansów z 12 września 1991 roku w sprawie ewidencji podatków i opłat w gminach[10]. Instrukcja ta określała tryb postępowania w zakresie ewidencji i kontroli przyjmowania podatków i opłat w gminach. Ewidencja ta według instrukcji obejmowała prowadzenie operacji kasowych, ewidencję przypisów i odpisów, wpłat i zwrotów w urządzeniach księgowych, kontrolę terminowej realizacji zobowiązań i likwidację nadpłat. Zostawiała ona jednak gminom prawo do określenia przez zarządy gmin własnych zasad pod warunkiem oczywiście uwzględnienia zasad instrukcji. Instrukcja nie definiowała planu kont dla ewidencji podatków i opłat w gminach a jedynie koncentrowała się na procedurach związanych z ewidencją podatków i opłat, procedurach związanych z przyjmowaniem wpłat do kasy urzędu, na rachunek bankowy oraz koncentrowała się na procedurach poboru, podatków i opłat oraz zobowiązania pieniężnego przez inkasentów. Instrukcja nr 1/DR była niewątpliwie kontynuacją rozwiązań przyjętych jeszcze w latach 70., gdyż zbieżność jej zapisów z Instrukcją nr 19/KS Ministerstwa Finansów z 5 grudnia 1977 roku w sprawie rachunkowości podatków i opłat oraz dochodów państwa w urzędach terenowych organów administracji państwowej[11] wydaje się oczywista. Zgodnie z Instrukcją nr 1/DR do ewidencji podatków i opłat (z wyjątkiem zobowiązania pieniężnego) służyły: konta podatkowe, wykaz numeracji i stanu kont, dzienniki obrotów, dzienniki obrotów należności nie przypisanych. Do ewidencji zobowiązania pieniężnego służyły natomiast: kontokwitariusze zobowiązania pieniężnego, wykazy wpłat inkasenta, konto zbiorcze zobowiązania pieniężnego, dziennik obrotów zobowiązania pieniężnego. Instrukcja odróżnia ewidencję podatków i opłat[12] od ewidencji zobowiązania pieniężnego, tj. określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z 9 lutego 1990 roku w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego[13]. Wpływy do wyjaśnienia, zgodnie z instrukcją miały być ewidencjonowane w uniwersalnej 12 / 16

księdze kontowej. Do uzgodnienia wpływów i zaksięgowanych obrotów oraz ogólnego zestawienia obrotów według poszczególnych rodzajów należności lub symboli służył rejestr zbiorczy wpłat podatkowych oraz księga zestawień podatkowych. Układ kont podatkowych, dzienników obrotów oraz innych urządzeń ewidencyjnych mógł być dostosowany do przyjętej techniki ewidencji. Bieżące ustalenia dla potrzeb sprawozdawczych obrotów i sald z tytułu podatków i opłat według poszczególnych podziałek klasyfikacji budżetowej lub według grup podatników, jak również według poszczególnych budżetów mogły następować drogą dokonywania zapisów na kontach syntetycznych lub w innych urządzeniach ewidencji księgowej. Ponieważ zarządzenie nr 8 Ministra Finansów wydane było w związku z paragrafem 46 ustęp 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku, a nie na podstawie przepisów nowej wówczas ustawy z 5 stycznia 1991 roku - Prawo budżetowe i delegacji zapisanej w artykule 51 punkt 2 ustawy, obligującej Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia zasad prowadzenia rachunkowości przez państwowe jednostki budżetowe, jednostki gospodarki pozabudżetowej, państwowe fundusze celowe oraz gminy i ich jednostki organizacyjne - zarządzenie nr 8 Ministra Finansów, choć weszło w życie z dniem 1 stycznia 1991 roku nie powinno być podstawą prowadzenia ksiąg rachunkowych gminy, gdyż wobec wejścia w życie od 1 stycznia 1991 roku nowej wówczas ustawy Prawo budżetowe - podstawa prawna powinna być określona w rozporządzeniu. Rozpoczęcie nowego rozdziału współczesnej rachunkowości budżetowej gminy okazało się zatem pod względem formalno-prawnym dość niefortunne. Ten oczywisty błąd Ministra Finansów związany z wykonaniem delegacji ustawowej został rozwiązany w 1992 roku, gdyż 10 lutego 1992 roku opublikowane[14] zostało oparte na artykule 51 punkt 2 ustawy Prawo budżetowe rozporządzenie Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych[15]. Postanowienia ogólne rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 roku, zakres podmiotowy, określony w załączniku nr 1 plan kont dla budżetu gminy, określony w załączniku nr 2 plan kont dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych były identyczne, jak w zarządzeniu nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku. Nie ma zatem wątpliwości, że rozporządzenie to było kopią[16] wcześniejszego zarządzenia Ministra Finansów. 13 / 16

Przepisy zarządzenia nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku i obowiązującego od 1992 roku rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz przepisy Instrukcji nr 1/DR Ministerstwa Finansów z 12 września 1991 roku w sprawie ewidencji podatków i opłat w gminach szczególnie mocno wpływały na organizację rachunkowości urzędów gmin. Trudno bowiem nie zgodzić się ze zdaniem B. Bakalarskiej[17] stwierdzającej, że urząd gminy jest specyficzną jednostką organizacyjną budżetu gminy działającą równocześnie jako: - organ finansowy budżetu gminy, - jednostka budżetowa, - organ podatkowy, że należy dobrze zrozumieć istotę rachunkowości budżetowej, w której budżety wykonywane są przez organy finansowe, natomiast plany finansowe dochodów (wpływów) i wydatków budżetowych oraz przychodów i kosztów - przez jednostki budżetowe i zakłady budżetowe oraz inne jednostki organizacyjne (np. gospodarstwa pomocnicze). Według B. Bakalarskiej, przedmiotem ewidencji urzędu gminy w zakresie obsługi organu finansowego są procesy gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych budżetu. W toku tej ewidencji ustalany jest również kasowy wynik wykonania budżetu (...). Celem rachunkowości budżetowej organów finansowych jest ustalenie wyniku wykonania budżetu pod względem kasowym, zgodnie z artykułem 7 ustawy z 5 stycznia 1991 roku - Prawo budżetowe (...). Z tego też względu w ewidencji organu finansowego nie występują składniki majątkowe o charakterze rzeczowym oraz rozrachunki z odbiorcami i dostawcami z tytułu, dostaw, robót i usług oraz rozliczenia z pracownikami. Są one objęte ewidencją jednostki budżetowej. 14 / 16

Charakterystyczną cechą księgowości organu finansowego jest korzystanie przy dokonywaniu zapisów księgowych przede wszystkim ze sprawozdań budżetowych, nie zaś ze źródłowych dowodów księgowych. Podstawą ewidencji dochodów i wydatków budżetu gminy są okresowe sprawozdania jednostek budżetowych oraz urzędów skarbowych. Przedmiotem rachunkowości urzędu gminy jako jednostki budżetowej jest także, obok gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych, ewidencja gospodarki materiałowej oraz pozostałych składników majątkowych - jak środki trwałe i wyposażenie - oraz ewidencja należnych przychodów, kosztów wykonywanych zadań i zobowiązań, a także ewidencja remontów i inwestycji. W zakres działalności zarządu gminy[18] wchodzi również ustalanie i pobieranie należności z tytułu podatków i opłat na rzecz budżetu gminy. W związku z tym urzędy gmin prowadzą, oprócz rachunkowości jednostki budżetowej i rachunkowości organu finansowego, również rachunkowość podatków i opłat. Zdaniem B. Bakalarskiej, wszystkie rodzaje rachunkowości urzędu gminy dotyczą wykonania budżetu i wzajemnie zazębiają się i uzupełniają, a ich wyniki znajdują wyraz w sprawozdawczości budżetowej. Ciąg dalszy artykułu Rachunkowość budżetowa w latach 1990-2011": plik pdf 1. Komunikat nr 4/91 Ministerstwa Finansów z 30 stycznia 1991 roku w sprawie utraty mocy prawnej planów kont. Dz.Urz.MF.91.2.10. 2. Zarządzenie nr 8 Ministra Finansów z 30 stycznia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Dz.Urz.MF.91.2.8. 3. Ministerstwo Finansów, Departament Księgowości. Typowy plan kont dla jednostek budżetowych. Biblioteka Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1988. Ministerstwo Finansów, Departament Księgowości. Typowy plan kont dla zakładów budżetowych. Biblioteka Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Państwowe Wydawnictwo 15 / 16

Ekonomiczne. Warszawa 1987. Ministerstwo Finansów, Departament Księgowości. Typowy plan kont dla gospodarstw pomocniczych. Biblioteka Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1987. 4. Typowe plany kont opracowali: Barbara Bakalarska, Zdzisław Niedziela, Maria Pańczyk, Tadeusz Zaręba. 5. Zarządzenie Ministra Finansów z 9 kwietnia 1985 roku w sprawie planów kont jednostek gospodarki uspołecznionej. M.P.85.12.95 z późniejszymi zmianami. 6. Zarządzenie Ministra Finansów z 16 listopada 1983 roku w sprawie ogólnych zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej. M.P.83.40.233 z późniejszymi zmianami. 7. Rozporządzenie Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości. Dz.U.91.10.35 z późniejszymi zmianami. 8. Rozporządzenie wydane było na podstawie: art. 20 ust. 2 ustawy z 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 26, poz. 152 i Nr 89, poz. 517), art. 51 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 4, poz. 18), art. 87 2 ustawy z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 39, poz. 176, z 1986 r. Nr 39, poz. 192, z 1987 r. Nr 33, poz. 181, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 3, poz. 12, Nr 6, poz. 33 i z 1990 r. Nr 6, poz. 36 i 37 oraz Nr 14, poz. 87), art. 38 pkt 3 ustawy z 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111, z 1982 r. Nr 45, poz. 289, z 1984 r. Nr 52, poz. 268, z 1985 r. Nr 12, poz. 50, z 1988 r. Nr 41, poz. 325 i z 1989 r. Nr 4, poz. 23, Nr 33, poz. 176, Nr 35, poz. 192, Nr 74, poz. 443 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198) oraz art. 18 ust. 1 ustawy z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych (Dz. U. Nr 41, poz. 325, z 1989 r. Nr 74, poz. 442 i z 1990 r. Nr 51, poz. 299). 9. Ustawa z 5 stycznia 1991 roku - Prawo budżetowe. Dz.U.91.4.18 z późniejszymi zmianami. 10. Instrukcja nr 1/DR Ministerstwa Finansów z 12 września 1991 roku w sprawie ewidencji podatków i opłat w gminach. Dz.Urz.MF.91.12.62. 11. Instrukcja nr19/ks Ministerstwa Finansów z 5 grudnia 1977 roku w sprawie rachunkowości podatków i opłat oraz dochodów państwa w urzędach terenowych organów administracji państwowej. Ministerstwo Finansów. Tylko do użytku służbowego. D.S.Zam.1332 II.78. 9500. 12. Podatki i opłaty podatkowe określone w ustawie z 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych. Dz. U. z 1991 roku nr 9, poz.31 z późniejszymi zmianami. 13. Rozporządzenie Ministra Finansów z 9 lutego 1990 roku w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego. Dz. U. z 1990 roku nr 10, poz. 64 z późniejszymi zmianami. 14. Rozporządzenie to weszło w życie z dniem ogłoszenia. 15. Rozporządzenie Ministra Finansów z 30 grudnia 1991 roku w sprawie planów kont dla zarządów gmin oraz dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Dz.U.92.13.53. 16. W związku z tym faktem nie ma potrzeby przytaczania założeń ogólnych oraz wykazów kont załącznika nr 1 i nr 2 rozporządzenia. 17. B. Bakalarska. Wzory typowych księgowań dla budżetu gminy. Bank Modułów Kształceniowych BMK". Warszawa 1992, s. 6-9. 18. Według ówczesnych przepisów organem wykonawczym gminy był zarząd gminy. 16 / 16