Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 18.06.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.44.2014 DECYZJA Nr 58 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowo - Usługowemu Kawiks Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j. z siedzibą w Patokach 23 karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 5 partii wyrobów garmażeryjnych bez opakowań jednostkowych wartości łącznej 120,42 zł, nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na: niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom wykazu składników wbrew postanowieniom 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014, poz. 774) dla 4 partii wartości 101,68 zł; uwidocznienie w miejscu sprzedaży nazwy nieadekwatnej do składu surowcowego wbrew postanowieniom 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014, poz. 774) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.) przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) dla 1 partii wartości 18,74 zł. Uzasadnienie W dniach od 24 do 26 lutego 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.44.2014 z dnia 24.02.2014r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę w sklepie firmowym zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Zgierskiej 9, należącym do Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego Kawiks Karol Chachulski, 1
Wincenty Chachulski Sp. j. z siedzibą, Patoki 23, 98-170 Widawa. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) w obecności pełnomocnika ( ). W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie handlowym znajdowało się 5 partii wyrobów garmażeryjnych bez opakowań deklarowanych w miejscu sprzedaży jako: paszteciki w cenie 15,90 zł za 1 kilogram (0,90 kg), krokiety z kapustą w cenie 12,49 zł za 1 kilogram (1,50 kg), stek z serem w cenie 22,90 zł za 1 kilogram (0,40 kg), wątróbka wieprzowa w cenie 14,90 zł za 1 kilogram (1,20 kg), wątróbka drobiowa w cenie 15,90 zł za 1 kilogram (3,80 kg) wartości łącznej 120,42 zł. Oględziny miejsca sprzedaży, a także etykiet producenta dołączonych do wyrobów wykazały, że przedmiotowe środki spożywcze nie odpowiadały jakości handlowej, gdyż oznakowane były niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego. Dla 4 partii wyrobów (paszteciki, stek z serem, wątróbka wieprzowa, wątróbka drobiowa) wartości 101,68 zł na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie podano wykazu składników, co naruszało przepisy 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014, poz. 774) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych, zaś dla 1 partii wyrobu wartości 18,74 zł zastosowano nazwę nieadekwatną do składu. W miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego uwidoczniono nazwę krokiety z kapustą, natomiast producent na etykiecie dołączonej do wyrobu podał nazwę krokiety z kapustą i pieczarkami, a w składzie wykazał obecność m.in. kapusty (30%) i pieczarek (15%). Również w dowodzie dostawy WZ 003792 z dnia 21.02.2014 r., wystawionym przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe Kawiks Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j., Patoki 23, 98-170 Widawa, widniała nazwa wyrobu krokiety z kapustą i pieczarkami. Zastosowanie nazwy nieadekwatnej do składu naruszało przepisy 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych w związku z art. 46 ust. 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669), zwanej dalej ustawą o jakości. 2
Kwestionowane paszteciki i krokiety zostały wyprodukowane przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe Kawiks Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j., Patoki 23, 98-170 Widawa, zaś pozostałe wyroby garmażeryjne (stek z serem, wątróbka wieprzowa, wątróbka drobiowa) zostały wyprodukowane w kontrolowanej placówce w Łodzi przy ul. Zgierskiej 9. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli (numer akt ŻG.8361.44.2014), zestawieniu artykułów żywnościowych skontrolowanych pod względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. W związku z powyższym w dniu 19 maja 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 21 maja 2014 r. W dniu 29 maja 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za rok 2013 oraz poinformowała, że stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości zostały spowodowane błędami personelu, zaś wyroby garmażeryjne wyprodukowane w kontrolowanej placówce były partiami kontrolnymi, mającymi posłużyć zebraniu opinii klientów. Uchybienia zostały niezwłocznie usunięte. Ponadto przeprowadzono szkolenie pracowników w zakresie wymogów dotyczących znakowania środków spożywczych. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. 3
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o jakości stanowi, że artykuły rolno spożywcze wprowadzane do obrotu są oznakowane, a do ich znakowania stosuje się odpowiednio wymagania określone w art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przytoczony art. 46 ust. 1 pkt 1 podaje w lit. a, iż oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań zostały określone w rozporządzeniu w sprawie znakowania środków spożywczych. 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań lub pakowanych przy sprzedaży oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 3) klasę jakości handlowej albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów, zaś 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych stanowi, że informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości czynu polegającego na nieuwidocznieniu w miejscu sprzedaży wyrobów garmażeryjnych bez opakowań informacji dotyczącej wykazu składników, podaniu nazwy wyrobu nieadekwatnej do składu, ponieważ nieprawidłowości te w dość istotny sposób naruszały interesy konsumentów. Konsumenci mają prawo do rzetelnej informacji o produkcie, by podjąć właściwą decyzję podczas dokonywania zakupu, a brak wykazu składników i podanie niewłaściwej 4
nazwy wyrobu może uniemożliwić im dokonanie właściwego, zgodnego z ich oczekiwaniami wyboru. Należy tu również podkreślić, że przy produktach bez opakowań konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami, a w tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd i zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. Przepisy prawa unijnego jak i krajowego nakładają na przedsiębiorców obowiązek prawidłowego znakowania środków spożywczych wprowadzanych do obrotu. Literalne brzmienie przepisu 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych nie pozostawia wątpliwości co do istnienia obowiązku uwidaczniania informacji o wykazie składników w miejscu bezpośrednio dostępnym konsumentowi. Również art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia wyraźnie wskazuje, że oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy. To obowiązkiem strony było zapoznanie pracowników z przepisami dotyczącymi oznakowania środków spożywczych bez opakowań w miejscu sprzedaży i nadzorowanie ich pracy, a tego obowiązku strona nie dopełniła, co skutkowało wprowadzeniem do obrotu wyrobów garmażeryjnych bez wymaganych oznaczeń lub nieprawidłowo oznakowanych. Błędy personelu, czy też wprowadzenie do obrotu nowych wyrobów garmażeryjnych celem zebrania opinii klientów nie zwalnia strony z prawidłowego oznakowania wyrobów, a tym samym z odpowiedzialności. Strona, jako profesjonalista będąca producentem wyrobów mięsnych i garmażeryjnych, prowadząca sieć sklepów firmowych, działająca na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie daty rejestracji spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym), powinna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wszelkie wymagania w zakresie jakości handlowej. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej określając stopień zawinienia uwzględnił podjęte przez stronę działania naprawcze i w związku z tym ustalił go na poziomie wysokim, a nie najwyższym; 3. średni zakres naruszenia, bowiem zostały naruszone przepisy rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych, ustawy o jakości i ustawy o bezpieczeństwie, żywności i żywienia mające na celu ochronę konsumentów. Przepisy te zostały ustanowione w celu zapewnienia konsumentom podstawowych informacji o nabywanych środkach spożywczych bez konieczności podejmowania dodatkowych działań zmierzających do ich uzyskania; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy - z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. średnią wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. 5
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: 1. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Kawiks Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j. 2. a/a Patoki 23 98-170 Widawa Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 6