Współczesna wiedza o warunkach sprzyjających uczeniu się Opracowała : mgr inż..wanda Kozyra
Tradycyjny i nowoczesny model nauczania i uczenia się. Uczenie się jest zatem zdobywaniem doświadczeń prowadzących do powstania trwałych zmian w zachowaniu uczącego się (Ostaszewski 2000, s. 97). Najprostsze zmiany polegają na warunkowaniu klasycznym lub sprawczym (pomyślne lub niepomyślne skutki jakiegoś zachowania wpływają na jego utrwalanie lub zanikanie) (Niemiecko 2007, s. 22). Uczenie się ograniczone do warunkowania jest pewnego rodzaju tresurą.
Tradycyjny i nowoczesny model nauczania i uczenia się. Uczenie się wykraczające poza warunkowanie obejmuje dwa odrębne rodzaje procesów psychicznych: emocjonalne (sygnalizujące znaczenie obiektów i zdarzeń oraz mobilizujące organizm do pewnych reakcji) i poznawcze (umożliwiające orientację w świecie przez przetwarzanie dostępnej informacji) (Niemiecko 2007, s. 22-23).
Nauczanie Nauczanie w najprostszej definicji jest kierowaniem uczenia się. Nauczanie jest planową pracą nauczyciela z uczniami, umożliwiającą im zdobywanie wiadomości, umiejętności, nawyków oraz rozwijanie osobowości (Pedagogika. Leksykon 2000). Oba procesy uczenia się i nauczania składają się na proces kształcenia, traktowany jako sekwencja świadomych i celowych czynności nauczycieli (którymi są nie tylko nauczyciele w szkołach) i uczniów (Okoń 1995, s. 132).
Środowisko sprzyjające uczeniu się i strategie jego kształtowania jako podstawowy warunek efektywnego procesu nauczania. a. klimat życzliwości jako podstawa wzajemnych pozytywnych indywidualnych i grupowych relacji uczniowskich w stosunku do siebie samych, jak i swoich kolegów lub partnerów, b. odpowiednie struktury i procesy społecznodydaktyczne, które zaspokajają potrzeby uczniów, a tym samym powodują zakończenie zadań, c. wykształcenie takich umiejętności społecznych, które sprostają wymaganiom otoczenia, a w szczególności tym poznawczym i społecznym.
Wymiar środowiska społecznego klasy Klimat klasy wyznaczany przez czynniki społeczne i psychologiczne uczniów wchodzących w interakcje społeczne w klasie Cechy społeczne klasy jednoczesność, gwałtowność, wielowymiarowość, nieprzewidywalność, jawność, przeszłość Środowisko Społeczne Klasy Struktury społecznodydaktyczne struktura zadania dydaktycznego, dydaktyczna struktura celu, dydaktyczna struktura nagród, dydaktyczna struktura uczestnictwa Procesy społeczne klasy oczekiwania, przywództwo, atrakcyjność, normy, porozumiewanie się, spójność
Determinanty uczenia się: Efekty uczenia się zależą w głównej mierze od dwóch podstawowych czynników: (Włodarski 1993, s. 861): związanych z samym uczniem cechy rozwojowe np. wiek oraz indywidualne (płeć, inteligencja, zdolności specjalne, styl poznawczy, zainteresowania, poziom aspiracji, motywy uczenia się, nastawienia, postawy i poglądy) związanych z sytuacją uczenia się (sytuacje poprzedzające uczenie się ( stan zmęczenia, dotychczasowe doświadczenia), sytuacje w trakcie uczenia się (budynek, sala, atmosfera uczenia się w klasie lub w domu), sytuacje następujące po uczeniu się (odpoczynek, sen, czy w dalszym ciągu nauka)
Osiem inteligencji Howarda Gardnera
Teoria wielorakiej inteligencji Howarda Gardnera lingwistyczna umiejętność posługiwania się językiem, wzorami i systemami, matematyczna i logiczna umiłowanie do precyzji oraz myślenia abstrakcyjnego i ustrukturalizowanego, wizualna i przestrzenna myślenie obrazowe, umiejętne korzystanie z map, muzyczna wrażliwość emocjonalna, poczucie rytmu, zrozumienie złożoności muzyki, interpersonalna łatwy kontakt z innymi ludźmi, umiejętności mediacyjne, dobra komunikatywność, intrapersonalna automotywacja, wysoki poziom wiedzy o samym sobie, silne poczucie wartości, kinestetyczna dobre wyczucie czasu, uzdolnienia manualne, duże znaczenie zmysłu, dotyku, ruchliwość, dobra organizacja przestrzenna.
Inteligencja Inteligencja człowieka nie zależy od ilości komórek ale od liczby i sprawności połączeń między nimi. Wykonując różne ćwiczenia, także fizyczne, rozwiązując różne zadania, ucząc się- zwiększamy liczbę połączeń między komórkami. Nasza inteligencja wzrasta. Umysł ma nieskończoną pojemność.,,im więcej się do niego wkłada, tym bardziej jego pojemność wzrasta. Ludzki umysł rośnie jak bicepsy- im więcej się go ćwiczy, tym bardziej jest sprawny Glen Doman
Inteligencja Inteligencja Emocjonalna Dobra umiejętność czytania Dobra umiejętność pisania Wyobraźnia przestrzenna Koncentracja uwagi Myślenie Spostrzeganie Pamięć Liczenie IQ IE Ciekawość Motywacja Umiejętność organizacji Twórcze podejście do problemu Umiejętność porozumiewania się z ludźmi Wytrwałość: -umiejętność pokonywania trudności -nie rezygnowanie pod wpływem stresu
Model uczenia się Używaj sposobów spostrzegania i zapamiętywania typowych dla:
uczą się z tabel robią plany, mapy stosują podkreślenia, zakreślają w książce, zeszycie najważniejsze informacje, wzory piszą na kartkach i wieszają je w różnych częściach pokoju często uważnie patrzą na to, co chcą zapamiętać
uczą się na głos nagrywają najważniejsze informacje na dyktafon słuchają nagrań z lekcji np. j. obcych uważnie korzystają z każdej lekcji, z tego co mówi nauczyciel proszą nauczycieli o przeczytanie im najważniejszych informacji uczą się przy relaksującej muzyce przypominają sobie głos nauczyciela lub lektora z nagrań Słuchowcy
czuciowcy starają się mieć emocjonalny stosunek do tego, czego się uczą zainteresowanie, motywacja są dla nich bardzo ważne zapamiętują chodząc po pokoju piszą, rysują to, co mają zapamiętać używają rytmu do zapamiętania włączają odczucia zapachu, smaku, dotyku do zapamiętania różnych historii i wiadomości
Szybciej i trwalej zapamiętasz, jeśli użyjesz wszystkich trzech kanałów informacyjnych. Ruch sprawia, że zapamiętywanie jest łatwiejsze patrzę + słucham + czuję + włączam element ruchu
Każdego ucznia można nauczyć wszystkiego to tylko kwestia doboru odpowiednich narzędzi nauczania i oczywiście posiadania kompetencji w zakresie diagnostyki edukacyjnej, tj. rozpoznania stylu uczenia się ucznia. Małgorzata Taraszkiewicz Znajomość indywidualnego stylu uczenia się pozwala na dopasowanie do uczącego się najlepszej metody nauki i zapewnia mu optymalne warunki, sprzyjające uczeniu się.
Przygotowanie do lekcji powtarzanie - im częściej uczeń ma do czynienia z daną informacją - tym lepiej ją zapamięta przejrzenie materiału na nadchodzącą lekcję i wynotowanie kilku pytań związanych z tym materiałem
Aktywne słuchanie koncentracja na lekcjach (należy słuchać głównych idei, koncepcji pomiędzy nimi, ważnych szczegółów, rozróżniać co jest ważne a co mniej) aktywność na lekcjach (jeśli uczeń zadaje pytania, zgłasza się do odpowiedzi, podchodzi do tablicy i coś próbuje rozwiązać, a zwłaszcza jeśli zmaga się z jakimś ćwiczeniem - to wszystko sprawia, że w jego pamięci zostaje więcej śladów)
DZIAŁANIE UMYSŁU Praca umysłu związana jest z : Koncentracją uwagi Spostrzeganiem Pamięcią Myśleniem
Prawo Gordona Moore`a: - mówi o tym, że pojemność pamięci i szybkość obliczeń komputerów o tej samej wartości rynkowej podwaja się co dwa lata lub nawet co rok. Tymczasem mózg ludzki nie tylko nie rośnie, lecz wręcz przeciwnie - wraz z wiekiem jego objętość maleje. Obliczono, że u osób po trzydziestym roku życia codziennie obumiera około sto tysięcy komórek nerwowych. Czyżbyśmy więc byli na przegranej pozycji w porównaniu ze stworzonymi przez siebie komputerami? A jednak nie! Mózg ludzki jest strukturą złożoną, zawierającą około 100 milionów komórek nerwowych oraz nieskończoną ilość możliwości połączeń między nimi. Produkowane obecnie komputery musiałyby być przynajmniej milion razy sprawniejsze, by móc dorównać wydajności, jaką posiada ludzki mózg.
Nie zapominaj o kinezjologii edukacyjnej Pomaga w odpowiednim przygotowaniu organizmu do przyjęcia sytuacji uczenia się, czyli stanów optymalnych: koncentracji, integracji, skupienia, relaksu, odprężenia Mózg aby ocenić wartość jakiejś informacji musi ją połączyć z określonymi emocjami. Stosuj więc; Skojarzenia emocjonalne Zabawy w trakcie nauki, dramę, gry, metody kooperacyjne. Zmierzaj do tego, aby Twój cel nauczania był powiązany z celem jaki postawił sobie uczeń.
Aktywne powtórki to kolejny istotny element technik efektywnego uczenia się. Istnieje system powtórek, który pozwala uczynić naukę znacznie bardziej efektywną: od razu powtarzamy nowo zdobyte informacje, powtarzamy po upływie jednej godziny, powtarzamy po upływie jednego dnia, powtarzamy po upływie jednego tygodnia, powtarzamy po upływie jednego miesiąca.
DYNAMIKA ZAPOMINANIA zapamiętany materiał % 90 80 70 60 opowiadanie 50 40 30 20 opis 10 0 14 dni 1 miesiąc 3 miesiące
ZAPAMIĘTYWANIE Pojemność pamięci nie zależy od ogólnej liczby informacji, lecz od liczby wyodrębnionych i zakończonych części ich ilość waha się od 5 do 9 elementów
Będąc w stresie nie jesteśmy w stanie się uczyć. Pamiętaj o; Technikach relaksacyjnych Ćwiczeniach w grupach Jasności i stałości wymagań Wzmocnieniach pozytywnych
Przerwy Podczas nauki rób sobie przerwy. Zdolność koncentracji po upływie 45-60 minut drastycznie spada, odczuwasz coraz większe zmęczenie. Czas na relaks. Możesz położyć się na chwilę, oderwać myśli od książek i notatek, koncentrując się na oddechu, wyjść na balkon, a nawet na krótki spacer.
Sen A przed egzaminem/sprawdzianem wyśpij się! Przynajmniej kilka godzin, inaczej twoja koncentracja będzie tak osłabiona, że wiele nie wskórasz. Ponadto w czasie snu nasz mózg układa informacje, które wtłaczałeś mu przez cały wieczór, dzięki czemu rano zawsze jesteś mądrzejszy niż dzień wcześniej.
Stopień przyswajania zdobytej wiedzy
MOTYWACJA To ogół procesów w systemie nerwowym, które: - wywołują aktywność - ukierunkowują ją - selekcjonują bodźce - sygnalizują satysfakcję albo jej brak
Będziesz umiał tyle ile wyćwiczysz i ani grama więcej. Zostań użytkownikiem swojego umysłu, a nie tylko jego posiadaczem!
Dziękuję za uwagę!