Microsoft Access materiały pomocnicze do ćwiczeń (wersja instrukcji: 2005)
Ćwiczenie 1 Tworzenie bazy danych za pomocą kreatora Celem ćwiczenia jest utworzenie przykładowej bazy danych firmy BETA, zawierającej informacje o pracownikach oraz produktach. Baza będzie składać się z dwóch niepowiązanych tabel utworzonych z wykorzystaniem kreatora tabel. 1. Uruchom MS Access (Start Programy MS Office MS Access). 2. Utwórz nową, pustą bazę danych (Plik Nowy Pusta baza danych). Zapisz bazę w pliku o nazwie: Nazwisko_imię_Access_ćw1. Miejsce zapisu wskaże prowadzący zajęcia. nazwa bazy danych miejsce zapisu danych 3. Z dostępnych opcji tworzenia tabel (tzn. w widoku projektu, za pomocą kreatora oraz przez wprowadzanie danych) wybierz opcje kreatora: 4. Rozpocznij tworzenie tabeli (tzn. określ, jakie pola będzie zawierać tworzona tabela) za pomocą kreatora: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 2
a) wybierz z listy Przykładowa tabela pole Pracownicy i przenieś wszystkie Przykładowe pola do tworzonej tabeli, Wskazówka: W celu dodania określonych pól, zaznacz wybrane pole z przykładowej listy i przyciskiem [>] przenieś je do swojej tabeli; do usunięcia pola użyj przycisku [<]. W celu przeniesienia wszystkich pól użyj przycisku [>>]. b) zmień nazwę pola ŚrodkoweImię na DrugieImię i przejdź do następnego kroku (Dalej). c) wybierz nazwę dla tabeli (Pracownicy firmy BETA) i pozwól bazie Access automatycznie dodać do tabeli pole, które będzie jej kluczem podstawowym. Wskazówka: Zaleta systemu obsługi relacyjnych baz danych, jakim jest program Microsoft Access, polega na zdolności do szybkiego wyszukiwania i kojarzenia informacji przechowywanych w odrębnych tabelach za pomocą kwerend, formularzy i raportów. Realizacja tego celu wymaga obecności w tabeli pola lub ich zestawu jednoznacznie identyfikującego każdy rekord zapisany w tabeli. Pole to lub ich zestaw nosi nazwę klucza podstawowego tabeli. Po zdefiniowaniu w tabeli klucza podstawowego, nie będzie można w jego pole wprowadzić wartości już istniejącej w tabeli ani wartości ZERO. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 3
5. W ostatnim kroku kreatora określ jedną z trzech możliwych czynności do wykonania z tworzoną tabelą, na które składa się: o modyfikacja projekt tabeli (np. dodać nowe pole do tabeli, zmienić nazwę pola lub usunąć pole), o wprowadzanie dane bezpośrednio do tabeli, o wprowadzanie dane do tabeli za pomocą formularza utworzonego automatycznie przez MS Access. a) wybierz opcję Wprowadź dane do tabeli przy użyciu formularza i zakończ tworzenie tabeli: b) na ekranie monitora pojawi się automatycznie wygenerowany (w wyniku wybrania opcji z poprzedniego podpunktu) formularz do wprowadzania danych: c) uzupełnij tabelę danymi za pomocą wygenerowanego formularza, wprowadzając przykładowe dane dla dwóch pracowników firmy. Wskazówka: Podczas wprowadzania można zauważyć, że nie da się wprowadzić pewnych danych w niektóre pola. Mają one ustawione tzw. maski wprowadzania, tzn. system niejako pilnuje, aby nieodpowiednie dane nie znalazły się w określonych polach. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 4
d) po uzupełnieniu danych zamknij formularz, nadaj mu nazwę Pracownicy i obejrzyj efekty swojej pracy. W bazie danych została utworzona tabela oraz formularz do wprowadzania do niej danych. e) obejrzyj utworzoną tabelę oraz formularz w dwóch widokach: projektu (Projektuj) oraz wprowadzania danych (Otwórz). Wskazówka: Tryb projektowania umożliwia zmianę struktury istniejącej tabeli, tzn. wprowadzenia do niej, modyfikację lub usunięcia pola. Możliwe jest również (będzie to przedmiotem następnych ćwiczeń) tworzenie tabeli od zera w trybie projektowania, tzn. ręczne określenie liczby pól, ich nazwy, typu danych, atrybutów (np. klucz podstawowy), itp. 6. W kolejnym kroku ćwiczenia utwórz za pomocą kreatora tabel jeszcze jedną tabelę, w której będą znajdowały się podane poniżej pola. Jako klucz podstawowy wybierz pole Nazwa produktu oraz opcję, że tworzona tabela nie jest powiązana z inną tabelą. Uzupełnij tabelę przykładowymi danymi dla dwóch dowolnych produktów. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 5
Ćwiczenie 2 Importowanie danych z arkusza MS Excel do tabeli bazy MS Access Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami importu danych do MS Access z programu MS Excel. 1. Rozpocznij pracę z nową, pustą bazą danych (Plik Nowy Pusta baza danych) 2. Zapisz tworzoną bazę w pliku o nazwie Nazwisko Imię-Access-ćw2 Efekt: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 6
3. Obejrzyj dane zawarte w pliku Dane_do_ćwiczenia_z_Excela.xls (przy pomocy arkusza MS Excel) 4. W celu rozpoczęcia importu danych wybierz opcję Plik Pobierz dane zewnętrzne Importuj określ format pliku, z którego dane będą importowane (w naszym przypadku jest to plik typu MS Excel) oraz lokalizację importowanego pliku (ścieżkę dostępu poda prowadzący zajęcia). Typ pliku 5. Po wybraniu odpowiedniego pliku kliknij Importuj zostanie uruchomiony Kreator importu arkuszy. Należy w tym miejscu wskazać, które dane i w jakiej formie zostaną umieszczone w tabeli Accessa: a) ze względu na to, że w importowanym pliku są 3 arkusze, wskaż ten, z którego będą przenoszone dane (w naszym przypadku jest to Arkusz1). b) w kolejnym kroku definiujemy, że pierwszy wiersz w tabeli zapisanej w MS Excel jest równocześnie nagłówkiem tabeli, która powstanie w MS Access (inaczej mówiąc: nagłówki tabeli pochodzące z arkusza posłużą jako nazwy pól tabeli w bazie), MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 7
c) przechodząc dalej zaznacz, że dane przeniesione z Excela mają być umieszczone w nowej tabeli w Accessie. d) w kolejnym kroku istnieje możliwość zmiany nazw nagłówków tabeli, która powstanie w MS Access: W naszym ćwiczeniu pozostawiamy nagłówki bez zmian i przechodzimy do następnego okna kreatora e) na razie nie definiujemy pola, które będzie pełniło rolę klucza (wybierzemy je później) zaznacz opcję Bez klucz podstawowego, MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 8
f) nadaj nazwę utworzonej tabeli ARKUSZ1 i zakończ pracę z kreatorem W MS Access powstała nowa baza danych zawierająca tabelę o nazwie Arkusz1. 6. Otwórz tabelę w widoku wprowadzania danych i usuń ostatni, rekord z tabeli (zaznacz go i skasuj przyciskiem DEL). Wskazówka: Ostatni wierz tabeli (oznaczony *) jest domyślnym rekordem służącym do wprowadzania nowych danych (nowego wiersza w tabeli) i nie należy go usuwać! UWAGA! Proszę zachować utworzoną bazę danych będzie ona wykorzystana w następnych ćwiczeniach! MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 9
Ćwiczenie 3 Tworzenie struktury bazy danych (relacji i związków między relacjami) na podstawie modeli obiektowo-związkowych Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami tworzenia tabel powiązanych relacjami na podstawie zadanych modeli obiektowo-związkowych. Tabele tworzone będą w trybie projektowania. Zadanie 1 Na podstawie poniższego diagramu obiektowo-związkowego utwórz bazę danych, zawierającą odpowiednią liczbę tabel o odpowiedniej strukturze. Utworzone tabele połącz relacjami. Zapisz tworzoną bazę w pliku o nazwie Nazwisko Imię-Access-ćw3-zadanie1. Nazwisko Nazwa Pesel Projektant n 1 uczestniczy Projekt Nr_projektu Stanowisko Pytania: 1. Z ilu tabel będzie składać się baza utworzona na podstawie powyższego diagramu? 2. Jaki stopień asocjacji posiada przedstawiony na diagramie związek? 3. Jakimi atrybutami opisany jest każdy z obiektów na diagramie? 4. Ile i jakiego rodzaju klucze będą zawierały tabele w tworzonej bazie? Wykonanie 1. Rozpocznij pracę z nową, pustą bazą danych (Plik Nowy Pusta baza danych): 2. Zapisz tworzoną bazę w pliku o nazwie Nazwisko Imię-Access-ćw3: 3. Utwórz tabelę odnoszącą się do obiektu Projekt : a) utwórz nową tabelę w trybie projektowania: b) utwórz w tabeli odpowiednie pola, wpisując nazwę pola (zgodnie z diagramem obiektowozwiązkowym) oraz wybierając odpowiedni typ danych: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 10
UWAGA! Pamiętaj o nadaniu odpowiedniemu polu atrybutu Klucz podstawowy : c) zakończ projektowanie tabeli (zamknij okno): oraz odpowiednio zmień nazwę tabeli (nazwa wynika również z diagramu obiektowozwiązkowego!): Efekt (utworzona tabela pojawia się na liście tabel bazy): 4. W analogiczny sposób utwórz tabelę Projektant. Pamiętaj o umieszczeniu w tabeli po stronie Wiele dodatkowego pola, które posłuży później do połączenia tabel relacjami (pole to nie jest zamieszczane na diagramie obiektowo-związkowym!): MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 11
Rezultat: 5. Połącz utworzone tabele związkiem odpowiedniego typu (Narzędzia Relacje). UWAGA! W polskiej wersji programu Access związek nazywa się relacją! a) Wybierz tabele, które będą łączone relacjami: b) Przeciągnij pole Nr_projektu z tabeli Projekt do pola Nr_projektu z tabeli Projektant i utwórz relację pomiędzy tabelami: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 12
Efekt: c) Zakończ tworzenie relacji pomiędzy tabelami (zamknij okno): Zadanie 2 Utwórz strukturę bazy danych dla przedstawionego poniżej modelu obiektowo związkowego. Zapisz bazę w pliku o nazwie: Nazwisko Imię-Access-ćw3-zadanie2 Nazwisko Opis ID_klienta Klient n kupuje n Artyku³ ID_artyku³u Adres Data zkupu Cena Wskazówka: Struktura utworzonej bazy danych powinna wyglądać następująco: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 13
Zadanie 3 Utwórz strukturę bazy danych dla przedstawionego poniżej modelu obiektowo związkowego. Zapisz bazę w pliku o nazwie: Nazwisko Imię-Access-ćw3-zadanie3 ID_pracownika Nazwisko prowadzi 1 Pracownik Data Data_pocz. n Stanowisko Adres ID_pisma Pismo n dotyczy 1 Sprawa ID_sprawy n Odpowied Treœæ Wyjaœnienie Stan_za³atwienia ID_klienta dotyczy 1 Klient Nazwisko Imiê Zadanie 4 Utwórz strukturę bazy danych dla przedstawionego poniżej modelu obiektowo związkowego. Zapisz bazę w pliku o nazwie: Nazwisko Imię-Access-ćw3-zadanie4. Nazwisko Nr zakupu Nazwa Ulica Nr_klienta Klient n dokonuje zakupu n Sklep Nr_sklepu Imiê Data zakupu Miejscowoœæ Kod MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 14
Następnie wprowadź do bazy dane zebrane zbiorczo w poniższej tabeli: Nr zakupu Data zakupu Nr klienta Imię Nazwisko Nr sklepu Nazwa Miejscowość Kod Ulica 001 12.01.05 01 Paweł Bąk A1 Alfa Poznań 61-200 Młoda 002 15.01.05 02 Monika Pyrek A3 Gama Poznań 60-300 Mokra 003 15.01.05 01 Paweł Bąk A1 Alfa Poznań 61-200 Młoda 004 18.02.05 03 Piotr Mucha A4 Teta Mosina 63-400 Długa 005 19.02.05 05 Beata Lak A2 Beta Wolsztyn 64-500 Krótka 006 19.02.05 05 Beata Lak A5 Omega Kalisz 65-600 Letnia 007 19.02.05 04 Halina Truk A2 Beta Wolsztyn 64-500 Krótka 008 21.02.05 06 Marek Walik A5 Omega Kalisz 65-600 Letnia 009 22.02.05 01 Paweł Bąk A2 Beta Wolsztyn 64-500 Krótka 010 25.02.05 04 Halina Truk A3 Gama Poznań 60-300 Mokra 011 25.02.05 04 Halina Truk A1 Alfa Poznań 61-200 Młoda MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 15
Ćwiczenie 4 Projektowanie i implementacja bazy danych Celem ćwiczenia jest zaprojektowanie w MS Access bazy danych przechowującej informacje o zakłóceniach w produkcji występujących w pewnym przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwo to składa się z kilku wydziałów, na których co pewien czas występują przerwy w produkcji spowodowane określonymi przyczynami. W ramach ćwiczenia zaprojektowana zostanie struktura bazy danych dotycząca zakłóceń występujących w procesie produkcyjnym (utworzenie tabel, związków oraz wprowadzenie ograniczeń integralnościowych). Następnie utworzone zostaną kwerendy, formularze i raporty ZADANIE 1. Utwórz nową bazę danych i zapisz ją w pliku o nazwie Nazwisko Imię-Zakłócenia w produkcji 2. W oparciu o poniższy model obiektowo-związkowy zaprojektuj w MS Access odpowiednie tabele i połącz je relacjami Symbol wydziału Nazwisko kierownika Symbol przerwy Nazwa wydziału Wydział n Zakłócenia w produkcji n Zakłócenie Opis błędu Nr zapisu Data Czas przerwy Oszacowana strata Symbol wydziału Nazwa wydziału Nazwisko kierownika Symbol przerwy Opis błędu Nr zapisu Symbol Czas Oszacowana Data Symbol wydziału przerwy strata przerwy UWAGA! przy ustawieniu typu danych w polu data należy pamiętać o wybraniu Formatu danych - Data krótka, a przy ustawieniu typu danych w polu czas przerwy nalezy wybrać Rozmiar pola - podwójna precyzja. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 16
3. Uzupełnij zaprojektowane tabele danymi: a. do tabel Wydział i Zakłócenia wprowadź dane jak poniżej: Wydział: Zakłócenia: Symbol Nazwa Nazwisko Symbol przerwy Opis błędu wydziału wydziału kierownika M.1 Montaż 1 Kowalski B.O. brak oznaczenia LAK Lakiernia Nowicki Z.O. złe oznaczenie OBR Obróbka Wysocki B.M. brak materiału PRZ Przerób Matysiak M.W. materiał wybrakowany M.2 Montaż 2 Małek B.N. brak narzędzia b. w przypadku tabeli Zakłócenia w produkcji wykorzystaj dane wprowadzone w Ćwiczeniu 2, importując, a następnie modyfikując, tabelę Arkusz1 z pliku utworzonego w Ćwiczeniu 2 do aktualnie tworzonej bazy danych: i. uruchom polecenie Plik Pobierz dane zewnętrzne Importuj, ii. zaznacz plik w którym znajdują się dane z Ćwiczenia 2, iii. zaznacz Arkusz1 (w nim znajdują się interesujące nas dane) i zakończ importowanie (OK) W bazie danych pojawi się nowa tabela Arkusz 1: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 17
c. dostosuj strukturę tabeli Arkusz1 do struktury tabeli Zakłócenia w produkcji. Modyfikacja tabeli Arkusz1 będzie dotyczyć: nazw pól które muszą zgodne z tabelą Zakłócenia w produkcji, kolejności pól jak powyżej, typów danych poszczególnych pól jak powyżej. Rezultat: W celu dokonania niezbędnych modyfikacji wykonaj następujące czynności: ii. otwórz tabelę Arkusz1 w widoku projektu, iii. usuń pola nadmiarowe (zaznaczając i kasując pole), iv. ustawiamy je w odpowiedniej kolejności (zaznaczając pole i trzymając lewy klawisz myszy przenosząc w odpowiednie miejsce). W efekcie otrzymujemy: Wskazówka: d. w celu ostatecznego wypełnienia danymi tabeli Zakłócenia w produkcji skopiuj wszystkie dane z tabeli Arkusz1 do tabeli Zakłócenia w produkcji. Po dokonaniu zmian otwieramy tabelę Arkusz 1 w widoku Wprowadzania danych i zaznaczamy wszystkie dane, a następnie przenosimy je do Schowka poprzez wybranie polecenia Plik/Kopiuj. W celu skopiowania danych pomiędzy tabelami otwórz obydwie tabele, zaznacz wszystkie dane w tabeli źródłowej, skopiuj je do schowka, przejdź do pierwszego wiersza tabeli docelowej i wklej dane. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 18
Kwerendy Kwerenda (inaczej: zapytanie, ang. query) umożliwia wyselekcjonowanie danych umieszczonych w jednej lub kilku tabelach według zadanego kryterium (np. wypisanie wszystkich pracowników zatrudnionych przed 01.01.2002). Podstawowymi typami kwerend w bazie MS Access są: kwerenda wybierająca oraz kwerenda krzyżowa (analogiczna do tabel przestawnych w arkuszach kalkulacyjnych). ZADANIE 1. Utwórz kwerendę (zapytanie) wybierającą, która wypisze wszystkie zawarte w bazie dane z następujących pól: nazwa wydziału, czas przerwy, oszacowana strata, data i opis błędu. Kwerendę utwórz w trybie projektowania. WYKONANIE 1. Uruchom polecienie Utwórz kwerendę w widoku projektu 2. Wybierz tabele, z której będą pobierane dane (w naszym przypadku są to 3 tabele): 3. Przenieś odpowiednie pola z każdej z tabel (rysunek poniżej) do projektu kwerendy: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 19
4. Zamknij projekt kwerendy, nadając jej nazwę Zakłócenia1 i obejrzyj rezultat (uruchom zapytanie). ZADANIE 2. Utwórz kwerendę, wypisującą dane jak w poprzednim ćwiczeniu, tak, aby dane były posortowane malejąco wg nazwy wydziału. Kwerendę nazwij Zakłócenia2. WYKONANIE 5. Po utworzeniu kwerendy (analogicznie, jak w poprzednim ćwiczeniu), otwórz ją w trybie projektowania i zaznacz odpowiednie kryterium (rysunek poniżej). ZADANIE 3. Za pomocą Kreatora prostych kwerend utwórz zapytanie, zawierające te same pola co w poprzednim ćwiczeniu. Kwerendę nazwij Zakłócenia3. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 20
WYKONANIE 6. Uruchom Kreatora prostych kwerend. 7. Wybierając odpowiednie tabele wstaw do kwerendy odpowiednie pola z poszczególnych tabel: ZADANIE 4. Utwórz zapytanie, zawierające te same pola co w poprzednim ćwiczeniu, wyświętlające te rekordy, dla których czas przerwy jest dłuższy niż 5 godzin.. Kwerendę nazwij Zakłócenia4. WYKONANIE 1. Utwórz odpowiednią kwerendę (dowolną metodą). 2. Przejdź do projektu kwerendy i dla pola Czas przerwy dodaj kryterium > 5. 3. Popraw układ kwerendy tak, aby wszystkie na pisy w nagłówkach były widoczne. 4. Uruchom kwerendę. ZADANIE 5. Utwórz zapytanie (wybierając jedną z poznanych metod), które będzie zawierało następujące informacje: Symbol wydziału, Nazwę wydziału, Czas przerwy, Datę, Opis błędu, Symbol przerwy Dane mają być posortowane rosnąco dla pola Data (to pole ma być umieszczone w zapytaniu jako pierwsze) oraz ma być spełniony warunek, że wyświetlane dane pochodzą z okresu pomiędzy 1997-02-15 a 1998-02-05. Kwerendę nazwij Zakłócenia5. Wskazówka Użyj instrukcji Between data1 And data1 w kryterium dla pola Data. ĆWICZENIE 6 Przy pomocy kwerendy krzyżowej utwórz zapytanie, które podsumuje oszacowaną kwotę strat, występujących na każdym z wydziałów, z podziałem na przyczyny. Kwerendę nazwij Zakłócenie1_Krzyżowe. WYKONANIE 1. Uruchom kreatora kwerend krzyżowych. 2. Jako źródło danych dla tworzonej kwerendy wybrać już istniejące zapytanie (Zakłócenia1). MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 21
3. Jako nagłówki wierszy zdefiniuj pole nazwa wydziału, jako nagłówki kolumn zdefiniuj pole opis błędu. 4. W następnym kroku należy określić pole znajdujące się na przecięciu kolumn i wierszy (oszacowana strata) oraz operację dokonywań na wartościach pola (suma). Zaznaczyć pole Tak, dołącz wiersz sumy.obejrzeć wynik powstałego zapytania. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 22
ZADANIE 6. Utworzyć kwerendę krzyżową zawierającą dane przedstawione w tabeli poniżej. Jako źródło danych kwerendy wybierz tabelę Zakłócenia w produkcji. Kwerendę nazwij Zakłócenie2_Krzyżowe. ZADANIE 7. Utwórz kwerendę po uruchomieniu której otrzymamy tabelę z nagłówkami przedstawionymi poniżej. Kwerendę nazwij Zakłócenia w produkcji zap. ZADANIE 8. Utwórz kwerendę zliczającą liczbę przerw w produkcji występujących na poszczególnych wydziałach z uwzględnieniem przyczyny. Nazwij zapytanie Zakłócenia8. ZADANIE 9. Utwórz zapytania wyświetlające dane jak na poniższych rysunkach. Zapytania nazwij odpowiednio: Zakłócenia9_1 i Zakłócenia9_2. Tabela1 MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 23
Tabela 2 ZADANIE 10. Korzystając z dowolnej metody proszę utworzyć 2 zapytania zawierające następujące dane: Nazwa wydziału, Czas przerwy, Oszacowana strata, Data, Opis błędu, Symbol przerwy spełniające następujące kryteria: Tylko wyświetlone mają być dane dla Lakierni, Tylko wyświetlone mają być dane dla Montaż1 i dla wartości oszacowanej straty mniejszej niż 120 zł. Kwerendy nazwij odpowiedio: Zapytanie10_1 i Zapytanie10_2. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 24
Formularze Formularz służy do wygodnego dla użytkownika wprowadzania i przeglądania danych znajdujących się w jednej (lub więcej) tabelach. ZADANIE 1. Utwórz formularz do tabeli Wydział używając do tego celu kreatora formularzy. Nazwij formularz WydziałF. WYKONANIE 1. Wybierz w polu tabele/kwerendy tabelę Wydział, a następnie przenieś wszystkie pola do folderu Zaznaczone pola. 2. W kolejnych krokach wybierz: a) układ formularza: Kolumnowy b) styl formularza: Standardowy c) nazwa formularza: WydziałF Efekt: ZADANIE 2. Tą samą metodą utwórz formularze dla tabel Zakłócenia i Zakłócenia w produkcji. (nazwy formularzy nazwa tabelif). ZADANIE 3. Przejdź do widoku projektu formularza WydziałF i zmień jego widok w ten sposób, aby pola do wprowadzania danych znajdowały się pod opisami pól. WYKONANIE MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 25
1. Przejdź do widoku projektu formularza WydziałF. 2. Powiększ pole Szczegóły ( rozciągając je). Następnie przesuń pola służące wprowadzaniu danych poniżej pola, w których umieszczone są ich opisy. Wykonaj tą operację dla wszystkich trzech pól. Efekt: ZADANIE 4. Utwórz formularz, który będzie umożliwiał wprowadzanie zakłóceń dotyczących konkretnego wydziału na jednej formatce ekranowej (formularz z podformularzem). Jako źródło formularza wybierz kwerendę Zakłócenia w produkcji zap. Formularz zapisz pod nazwą Zakłócenia w produkcji 2. WYKONANIE MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 26
1. Uruchom polecenie Utwórz formularz za pomocą kreatora i do tworzenia formularza wybierz kwerendę Zakłócenia w produkcji zap. Przenieś wszystkie pola do Zaznaczone pola. Efekt: 2. W kreatorze formularzy zaznacz sposób wyświetlania danych przez Wydział oraz wybierz Formularz z podformularzem 3. W kolejnych krokach wybierz: a) układ podformularza: Arkusz danych, b) styl formularza: Standardowy, c) nazwa formularza: Zakłócenia w produkcji 2 (nie zmieniaj nazwy podformularza!) Efekt: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 27
ZADANIE 5. Wykorzystując polecenie Widok/projekt wykonaj samodzielnie projekt formularza zawierający dane z tabeli Wydział. Wykorzystaj do tego celu Przybornik (paletę komponentów, które znajdą się na projektowanym formularzu). Formularz zapisz pod nazwą Własny formularz 1. zaznacz obiekty etykieta grupa opcji przycisk opcji pole kombi przycisk polecenia niezwiązana ramka obiektu podział strony podformularz/podraport prostokąt kreatory formantów pole tekstowe przycisk przełącznika pole wyboru pole listy obraz związana ramka obiektu formant karta linia więcej formantów WYKONANIE: 1. Wybierz polecenie Nowy Widok projektu. Dane pobierz z tabeli Wydział: Efekt (projekt pustego formularza): MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 28
2. W celu samodzielnego zaprojektowania formularza: a) wybierz z przybornika pole tekstowe, b) zamiast Tekstx wpisać opis pola (np. Oznaczenie wydziału ), c) zamiast Niezwiązany prawym klawiszem myszy uruchomić (na tym polu) menu podręczne, wybrać Właściwości i jako Źródło formatu danych wybrać odpowiednie dane z tabeli (np. Symbol wydziału). ZADANIE 6. Zmodyfikuj formularz z poprzedniego ćwiczenia w taki sposób, aby zawierał on dodatkową pozycję Czy zawiera podwydziały (rysunek poniżej). Formularz zapisz pod nazwą Własny formularz 2. Wskazówka: W celu dodania do formularza pola Czy zawiera podwydziały należy najpierw w tabeli Wydział dodać nowe pole pod tą samą nazwą zawierającą dane typu Tak/Nie. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 29
ZADANIE 7. Wybierając Formularz Nowy Autoformularz: Tabelaryczny, utwórz formularz wyświetlający dane dla tabeli Zakłócenia w produkcji. Utworzony formularz nazwij Zakłócenia w produkcji Autoformularz Tabelaryczny. Wskazówka: W kreatorze formularza wybierz opcję Autoformularz: Tabelaryczny dla odpowiedniej tabeli. W podobny sposób utwórz dla tej tabeli autoformularz Kolumnowy oraz autoformularz Arkusz danych. Formularze nazwij odpowiednio: Zakłócenia w produkcji Autoformularz Kolumnowy i Zakłócenia w produkcji Autoformularz Arkusz danych. ZADANIE 8. Wykorzystując kreatora tabel przestawnych (Formularz Nowy Kreator tabel przestawnych) utwórz tabele przestawne. Jako źródło danych wybierz kwerendę Zakłócenia w produkcji zap. Zapisz powstałą tabelę pod nazwą Tabela przestawna 1. WYKONANIE Do tworzenia tabeli przestawnej wybierz kwerendę z danymi: Zakłócenia w produkcji zap. Następnie przenieś wszystkie dostępne pola do Pola wybrane do przestawiania. Wybierając przycisk Zakończ zostanie uruchomiony kreator tabel przestawnych. Przystępując do tworzenia tabeli przestawnej należy określić: 1. pola które będą się znajdowały w nagłówkach wierszy (nazwa wydziału), 2. pola które będą się znajdowały w nagłówkach kolumn (symbol przerwy), MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 30
3. wartości, które będą podlegały sumowaniu (oszacowana strata). Poszczególne pola przenosimy na zasadzie chwyć przenieś upuść W efekcie otrzymamy: Teraz należy tylko zsumować poszczególne wartości oszacowanej straty. Dokonujemy tego poprzez kliknięcie na dowolnej wartości oszacowanej straty prawym klawiszem myszki wybranie Autoobliczania Suma. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 31
Otrzymujemy: ZADANIE 9. Utwórz za pomocą kreatora tabel przestawnych tabelę przestawioną poniżej i nazwij ją Tabela przestawna2 ZADANIE 10. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 32
Do formularza WydziałF dodaj samodzielnie przyciski nawigacyjne (przejście do następnego/poprzedniego/pierwszego/ostatniego/nowego zapisu). Usuń również standardowe przyciski nawigacyjne formularza. WYKONANIE 1. Otwórz formularz WydziałF w widoku projekt i powiększ pole stopki formularza. 2. Z Przybornika wybierz Przycisk polecenia i umieścić go w polu Stopki formularza. Posługując się kreatorem wybierz Nawigowanie pomiędzy rekordami przejdź do następnego rekordu, wybierz dowolny rysunek i zakończ wprowadzanie przycisku. 3. W analogiczny sposób wprowadź przyciski nawigacyjne (ilustrując opis przycisków rysunkiem): a) Nawigowanie pomiędzy rekordami - Przejdź do poprzedniego rekordu, b) Operacje na rekordach - Dodaj nowy rekord, c) Operacje na formularzach - Zamknij formularz, d) Nawigowanie pomiędzy rekordami - Przejdź do pierwszego rekordu, e) Nawigowanie pomiędzy rekordami - Przejdź do ostatniego rekordu, 4. Po wprowadzeniu przycisków uruchom (prawym klawiszem myszki) podręczne menu i we właściwościach (Format) wyłącz Przyciski nawigacyjne (ustaw na NIE). Zamknij i zapisz formularz. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 33
5. Zamknij formularz i obejrzyj efekt poprawek. ZADANIE 11. Do formularzy Zakłócenia w produkcjif, ZakłóceniaF dodaj (w analogiczny sposób jak w poprzednim ćwiczeniu) następujące przyciski: - Przejdź do poprzedniego rekordu - Przejdź do następnego rekordu - Zamknij formularz W tym przypadku wykorzystaj do opisu klawiszy nawigacyjnych formę tekstową. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 34
Raporty Raport służy do zwartego zestawienia danych zawartych w bazie (np. w celu ich wydrukowania). ZADANIE 1. Wykorzystując kreator raportów oraz wybierając tabelę Zakłócenia w produkcji proszę utworzyć raport zestawiający dane zawarte w tej tabeli w polach: symbol wydziału i oszacowana strata. Zapisz raport pod nazwą Raport1. WYKONANIE: 1. Uruchom kreatora raportów. 2. Przenieś do raportu odpowiednie pola z tabeli Zakłócenia w produkcji. 3. W kolejnych krokach wybrać: a. sprawdzić poziom grupowania danych, powinien być taki jak na rysunku ponizej b. dane posortować wg oszacowanej straty rosnąco ZADANIE 2. c. wybrać typ raportu: Kontur 1i dowolny styl, d. raport nazwać Raport1 Dodaj do utworzonego raportu nowe pole, który umozliwi odczytanie łącznej sumy strat, jaka powstała w wyniku występujących zakłóceń, na każdym z wydziałów. WYKONANIE: 1. Otwórz Raport1 w widoku projektu. 2. W polu Symbol wydziału nagłówek obok pola Oszacowana strata dodaj (z Przybornika) pole tekstowe: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 35
3. Następnie: a. usuń część z napisem Tekst..., b. kliknij prawym klawiszem myszy w polu Niezwiązany i wybierz Właściwości, c. w polu Dane źródło formatu uruchom polecenie..., d. w pierwszej kolumnie kliknij (dwa razy, szybko) na Funkcje, wybrać Funkcje wbudowane, e. w trzeciej kolumnie kliknij na Sum (dwa razy, szybko), f. w oknie na górze ekranu podświetl wyrażenie expr w kolumnie pierwszej wybrać Tabele, g. wybrać Zakłócenia w produkcji dalej Oszacowana strata ( kliknąć dwa razy, szybko) i zatwierdzić zmiany (OK), h. przejść do zakładki Format i polu Format wybrać Walutowy, zamknąć okno dialogowe (Pole tekstowe) oraz formularz. Rezultat: MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 36
Ćwiczenie 5 Makroinstrukcje Celem ćwiczenia jest utworzenie makroinstrukcji w celu automatyzacji pracy bazy danych. ZADANIE 1. Utwórz makroinstrukcję, które otworzy formularz WydziałF, a następnie zmaksymalizuje okno z formularzem. WYKONANIE 1. Wybierz zakładkę Makra i uruchom (polecenie Nowy) nowe makro. 2. W polu Akcja wybierz polecenie Otwórz formularz, w oknie nazwa formularz wybierz formularz WydziałF. 3. W drugim rekordzie pola Akcja wybierz Maksymalizuj. 4. Zamknij i zapisz makro pod nazwą Makro1 2. 3. Efekt: ZADANIE 2. Utwórz analogiczne makra dla formularzy ZakłóceniaF (nazywając je Makro2) oraz dla Zakłócenia w produkcjif (nazywając je Makro3). MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 37
ZADANIE 3. Utwórz główny formularz aplikacji. WYKONANIE 1. Uruchom nowy Formularz, przejdź do opcji Widok Projekt (bez wyboru tabeli), rozszerz okno aplikacji. 2. Z Przybornika wybierz Etykietę i wpisz tekst Baza danych produkcyjnych. Następnie zmień (menu podręczne) kolor czcionki i wypełnienia oraz wprowadź efekt specjalny. 3. Do formularza (jak w poprzednim ćwiczeniu) dodaj przyciski uruchamiające poszczególne makra: a. z Przybornika dodaj przycisk polecenia, b. w kategoriach wybierz Różne Uruchom makro, c. wybierz Makro1 i na przycisku napisz tekst Wydział produkcyjny. MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 38
4. Analogiczne czynności wykonaj dla dwóch pozostałych makr. 5. Do formularza dodaj przyciski: Zamknij aplikację oraz Zamknij formularz. 6. Zapisz formularz nadając mu nazwę MENU. Efekt ZADANIE 3. Usuń z formularza Menu przyciski nawigacyjne. ZADANIE 4. Określ utworzony w poprzednim ćwiczeniu formularz jako formularz startowy bazy danych (będzie on wyświetlany po otwarciu bazy danych). WYKONANIE: 1. Z paska narzędzi wybierz opcję Narzędzia Uruchomienie. 2. W polu tytuł aplikacji wpisz nazwę pliku pod którą zapisałeś swoją bazę danych (Zakłócenia w produkcji_imię_nazwisko), a w polu wyświetl formularz/stronę wybierz formularz Menu i zakończ pracę (OK). 3. Sprawdź efekt pracy (zamknij bazę danych i ponownie ją otwórz). MS Access materiały pomocnicze do ćwiczeń str. 39