System Zarządzania Relacyjną Bazą Danych (SZRBD) Microsoft Access Instrukcja część 1.

Transkrypt

1 System Zarządzania Relacyjną Bazą Danych (SZRBD) Microsoft Access 2010 Instrukcja część 1.

2 ĆWICZENIE 1 ZADANIE 1 Utworzyć bazę danych zawierającą dane osobowe. Baza ma zawierać jedną tabelę i mają się w niej znajdować dane o: numerze PESEL, nazwisku, imieniu, płci, dacie urodzenia, adresie zamieszkania (ulica, nr domu, nr mieszkania), numerze NIP, numerze telefonu. WYKONANIE 1. Utworzyć pustą bazę danych, zapisać ją w pliku o nazwie Nazwisko_Imie-Accesscw1-zad1: 2

3 2. W celu utworzenia tabeli: a. otworzyć tabelę w widoku projektu: b. rozpocząć wprowadzanie pól do tabeli: Informacja: w dalszej części instrukcji założono, iż nazwy tabel oraz pól są określane za pomocą identyfikatorów nie zawierających polskich znaków ani spacji (np. symbol_wydzialu, a nie Symbol wydziału). Jest to podyktowane dwoma przesłankami: 1. uniknięciem potencjalnych problemów z polskimi znakami w sytuacji uruchamiania bazy w środowiskach systemu operacyjnego Windows w innych wersjach językowych, 2. możliwością stosowania ww. konwencji w innych SZRBD (nie wszystkie SZRBD umożliwiają stosowania znaków spoza standardowego zestawu znaków ASCII oraz spacji w nazwach tabel oraz pól). Wskazówka: dla uproszczenia, określ typ danych we wszystkich polach tworzonej tabeli jako Tekst. 3

4 c. nadać polu PESEL atrybut klucza głównego (podstawowego), d. zapisać tabelę w bazie, nadając jej nazwę osoby (w tym celu zamknij okno projektu tabeli): 4

5 3. W celu wprowadzenia danych do utworzonej w punkcie 2. tabeli: a. otworzyć tabelę w widoku danych (dwukrotnie kliknąć nazwę tabeli): b. wprowadzić przykładowe (hipotetyczne) dane dla trzech osób w kolejnych trzech wierszach (inaczej: rekordach lub krotkach). 4. Wykonaj eksperyment polegający na wprowadzeniu dwóch osób o tym samym numerze PESEL. Zinterpretuj zachowanie bazy danych. ZADANIE 2 Utworzyć bazę danych przechowującej następujące dane o podmiotach gospodarczych: nazwa, NIP, REGON, data założenia, dane adresowe (ulica, nr domu, nr mieszkania) nr telefonu, nr faksu, adres , uwagi. Wskazówki: zastanów się, jakie pole mogłoby być kluczem głównym tabeli; nadaj następnie ten atrybut wybranemu polu tabeli, dobierz samodzielnie typ danych, adekwatnie do każdego pola w tabeli. 5

6 ĆWICZENIE 2 ZADANIE 1 Zaimplementuj w relacyjnej bazie danych poniższy diagram obiektowo-związkowy oraz wprowadź do odpowiednich tabel dane (patrz dalsza część instrukcji). Pytania: 1. Ile obiektów znajduje się na powyższym diagramie? 2. Jakie są atrybuty poszczególnych obiektów? 3. Jaki jest związek pomiędzy obiektami? 4. Z ilu tabel będzie składać się baza? 5. Ile i jakiego rodzaju klucze będą zawierały tabele w tworzonej bazie? WYKONANIE 1. W nowej bazie danych utwórz tabele o odpowiedniej strukturze (pamiętając o dodatkowym polu w tabeli implementującej obiekt po stronie wiele!). Wskazówka 1: bazę zapisz w pliku Nazwisko_Imie-Access-cw2-zad1. Wskazówka 2: Dla uproszczenia określ typ danych wszystkich pól jako Tekst. 6

7 2. Po utworzeniu tabel powiąż je związkiem (w Accessie PL: relacją). W tym celu należy: a. wstawić tabele do okna tworzenia związków: 7

8 b. utworzyć związek pomiędzy tabelami (przeciągając klucz główny dodatkowego pola w tabeli): Wskazówka: koniecznie zaznaczyć opcję Wymuszaj więzy integralności! c. zatwierdzić utworzony związek (w tym celu zamknij okno tworzenia związków): Widok końcowy prawidłowo utworzonego związku: 3. Wprowadź do tabel dane o dwóch projektach i trzech projektantach oraz przypisz projektanta do projektu. Wykonaj eksperyment polegający na próbie przypisania projektanta do nieistniejącego projektu i zinterpretuj zachowanie SZRBD (Systemu Zarządzania Relacyjną Bazą Danych). 8

9 ZADANIE 2 Zaimplementuj w relacyjnej bazie danych poniższy diagram obiektowo-związkowy: Miejscowość Artykuł ID artykułu Ulica Nr Kod Data zakupu Pytania: 1. Ile obiektów znajduje się na powyższym diagramie? 2. Jakie są atrybuty poszczególnych obiektów? 3. Jaki jest związek pomiędzy obiektami? 4. Z ilu tabel będzie składać się baza? 5. Ile i jakiego rodzaju klucze będą zawierały tabele w tworzonej bazie? 6. Dlaczego Cena na powyższym diagramie jest atrybutem związku, a nie obiektu Artykuł? Wskazówka: bazę zapisz w pliku Nazwisko_Imie-Access-cw2-zad2. Widok końcowy prawidłowo zaimplementowanego związku: 9

10 ZADANIE 3 Zaimplementuj w relacyjnej bazie danych poniższy diagram obiektowo-związkowy: Odpowiedź Treść Wyjaśnienie Stan załatwienia Imię Wskazówka 1: bazę zapisz w pliku Nazwisko_Imie-Access-cw2-zad3. Wskazówka 2: przed przystąpieniem do implementacji bazy zanalizuj diagram pod kątem obiektów oraz związków pomiędzy nimi. 10

11 ZADANIE 4 Zaimplementuj w relacyjnej bazie danych poniższy diagram obiektowo-związkowy. Następnie do odpowiednich tabel utworzonej bazy wprowadź dane, które zawarto zbiorczo w tabeli pod diagramem. Miejscowość Wskazówka: w celu wprowadzenia daty można posłużyć się skrótem klawiszowym, wprowadzającym w danym polu bieżącą datę, a następnie zmienić ją na prawidłową datę zgodnie w powyższą tabelą. 11

12 Importowanie danych z arkusza MS Excel. ĆWICZENIE 3 Utworzyć nową bazę danych i przejść do opcji importu danych z arkusz MS Excel. Wskaż źródło danych do zaimportowania (plik arkusza MS Excel jego nazwę i lokalizację poda prowadzący zajęcia): 12

13 Wykonać kolejne operacje w ramach importowania wg poniższych rysunków: 13

14 Określenie nazwy tabeli, do której zostaną zaimportowane dane: 14

15 Po zakończeniu importu należy usunąć ostatni wiersz danych użytkowych tabeli: Informacja: rekord oznaczony * jest rekordem domyślnym i służy do wprowadzania nowych danych do tabeli. 15

16 ĆWICZENIE 4 Utworzyć strukturę bazy danych wg następującego diagramu obiektowo-związkowego: Wskazówka 1: typ danych dla pola data należy ustalić jako Data/godzina (format: Data krótka). Wskazówka 2: typ danych dla pola czas_przerwy należy ustalić jako Liczba (format: Podwójna precyzja). Wprowadzić do tabel zewnętrznych następujące dane: wydzialy zaklocenia Do tabeli wewnętrznej wkleić dane (kolumna po kolumnie) z tabeli zaimportowanej w poprzednim ćwiczeniu. Wskazówka 1: wklejanie danych rozpocznij od pola, które jest kluczem głównym w tabeli docelowej. Wskazówka 2: jeżeli w trakcie wklejania nastąpiły błędy, ich najbardziej prawdopodobną przyczyną są niepoprawnie wprowadzone dane w tabelach zewnętrznych. 16

17 ĆWICZENIE 5 Kwerendy wybierające i krzyżowe. ZADANIE 1 Utwórz kwerendę (zapytanie) wybierającą, która wypisze wszystkie zawarte w bazie dane z następujących pól: nazwa_wydzialu, czas_przerwy, oszacowana_strata, data, opis_bledu Kwerendę utwórz w trybie projektowania i zapisz ją pod nazwą Kwerenda Wywołanie polecenia tworzenia kwerend w trybie projektu: 2. Wstawienie tabel do tworzonej kwerendy: 17

18 3. Wstawienie pól do tworzonej kwerendy: Wskazówka: aby wstawić pole do kwerendy, należy je dwukrotnie kliknąć lub przeciągnąć do wybranego miejsca w kwerendzie. 18

19 4. Zakończenie tworzenia kwerendy zapisanie pod wybraną nazwą: 5. Widok utworzonej kwerendy: 6. Sprawdzenie działania kwerendy (po jej uruchomieniu dwukrotne kliknięcie na nazwie kwerendy): 19

20 ZADANIE 2 Utwórz kwerendę, wypisującą dane jak w poprzednim ćwiczeniu, tak, aby dane były posortowane malejąco wg nazwy wydziału. Kwerendę nazwij Kwerenda02. Wskazówka: skopiować kwerendę utworzoną w poprzednim zadaniu, nadać jej nazwę Kwerenda02, a następnie zmodyfikować ją w trybie projektowania. ZADANIE 3 Za pomocą Kreatora prostych kwerend utwórz zapytanie, zawierające te same pola co w poprzednim ćwiczeniu. Kwerendę nazwij Kwerenda Wywołanie polecenia tworzenia kwerend w trybie kreatora: 20

21 2. Wybór trybu kreatora: 3. Wskazać pola z poszczególnych tabel, które mają zostać wstawione do kwerendy: Rezultat: 21

22 4. Wybrać typ kwerendy (Szczegółowa): 5. Zakończyć działanie kreatora, nadając kwerendzie odpowiednią nazwę: ZADANIE 4 Utwórz zapytanie, zawierające te same pola co w poprzednim ćwiczeniu, wyświetlające te rekordy, dla których czas przerwy jest dłuższy niż 5 godzin.. Kwerendę nazwij Kwerenda04. Wskazówka: skopiować kwerendę utworzoną w poprzednim zadaniu, nadać jej nową nazwę i w trybie projektowania określić odpowiednią wartość kryterium dla pola czas_przerwy. 22

23 ZADANIE 5 Utwórz zapytanie (wybierając jedną z poznanych metod), które będzie zawierało następujące dane: symbol wydziału, nazwę wydziału, czas przerwy, datę, opis błędu, symbol przerwy Dane mają być posortowane rosnąco wg daty (to pole ma być umieszczone w zapytaniu jako pierwsze) oraz ma być spełniony warunek, że wyświetlane dane pochodzą z okresu pomiędzy a Kwerendę nazwij Kwerenda05. Wskazówka: Użyj wyrażenia between data1 and data2 w kryterium dla pola data (zamiast identyfikatorów data1 i data2 wstawić konkretne daty). ZADANIE 6 Za pomocą kwerendy krzyżowej utwórz zapytanie, które podsumuje oszacowaną kwotę strat, występujących na każdym z wydziałów, z podziałem na przyczyny. Kwerendę nazwij Kwerenda Uruchom Kreatora kwerend krzyżowych : 2. Wybierz źródło danych: 23

24 3. Określ pole, stanowiące nagłówek wiersza (symbol_wydzialu): 4. Określ pole, stanowiące nagłówek kolumny (symbol_przerwy): 5. Określ rodzaj operacji (funkcji) agregującej oraz pole, będące argumentem: Lista możliwych operacji agregujących na wartościach wybranego pola 24

25 6. Zakończenie tworzenia kwerendy zapisanie pod wybraną nazwą: Wynik działania utworzonej kwerendy krzyżowej: 25

26 ZADANIE 7 Utworzyć kwerendę krzyżową, która obliczy sumę czasów przerw na poszczególnych wydziałach z podziałem na przyczyny. Kwerendę nazwij Kwerenda07. ZADANIE 8 Utwórz kwerendę, której wynikiem będą dane z następujących pól: nr_zapisu, symbol_wydzialu, nazwa_wydzialu, nazwisko_kierownika, czas_przerwy, oszacowana_strata, data, symbol_przerwy, opis_bledu Kwerendę nazwij Kwerenda08. ZADANIE 9 Utwórz kwerendę zliczającą poszczególne przerwy w produkcji występujące na poszczególnych wydziałach z podziałem na przyczyny. Kwerendę nazwij Kwerenda09. ZADANIE 10 Utwórz kwerendę, której wynikiem będzie suma czasów przerw na poszczególnych wydziałach z podziałem na przyczyny. Kwerenda powinna wyświetlać pełną nazwę wydziału oraz opis błędu. Kwerendę nazwij Kwerenda10. ZADANIE 11 Korzystając z dowolnej metody utworzyć 2 zapytania zawierające dane z następujących pól: nazwa_wydzialu, czas_przerwy, oszacowana_strata, data, opis_bledu, symbol_przerwy spełniające następujące kryteria: 1. wynik ma być wyświetlony tylko dla wydziału Lakiernia, 2. wynik ma być wyświetlony tylko dla wydziału Montaż 1 oraz wartości oszacowanej straty mniejszej niż 120 zł. Kwerendy nazwij odpowiednio: Kwerenda11a i Kwerenda11b. 26

27 ĆWICZENIE 6 Formularze. ZADANIE 1 Utwórz formularz do tabeli Wydział używając do tego celu kreatora formularzy. Formularz zapisz pod nazwą Formularz01-Wydział. 7. Wybierz Kreator formularzy : 8. Wstaw do tworzonego formularza wszystkie pola z tabeli wydzial: 9. Wybierz układ formularza Kolumnowy : 27

28 10. Nadaj nazwę tworzonemu formularzowi: 11. Uruchom utworzony formularz: ZADANIE 2 Utwórz formularze jak w zadaniu 1 do pozostałych tabel w bazie. Formularze nazwij Formularz02a-Zakłócenia i Formularz02b-Zakłócenia_w_produkcji. 28

29 ZADANIE 3 Zmodyfikuj formularz z zadania 1 w taki sposób, aby opisy pól były poprawnymi wyrażeniami w języku polskim ( Symbol wydziału zamiast symbol_wydzialu). Dodatkowo zmodyfikuj położenie pól do wprowadzania danych tak, aby znajdowały się pod opisami pól. Formularz zapisz pod nazwą Formularz03-Wydział-zmodyfikowany. 1. Skopiuj formularz z zadania 1 i nadaj mu nową nazwę: 2. Przejdź do trybu projektowania formularza (prawy klawisz myszy Widok projektu): 3. Zmień napisy w etykietach tekstowych, a następnie rozszerz obszar, w którym znajdują się pola ( Szczegóły ) i przesuń elementy formularza w odpowiednie miejsca, aby uzyskać następujący efekt: 29

30 4. Zamknij projekt formularza i sprawdź efekt wprowadzonych zmian (uruchom zmodyfikowany formularz). ZADANIE 4 W analogiczny sposób zmodyfikuj formularze z zadania 2. Formularze nazwij odpowiednio: Formularz04-Zakłócenie-zmodyfikowany i Formularz04- Zakłócenia_w_produkcji-zmodyfikowany. ZADANIE 5 Utwórz formularz, który bedzie umożliwiał wprowadzanie zakłóceń dotyczacych konkretnego wydziału na jednej formatce ekranowej (formularz z podformularzem). Jako zródło formularza wybierz kwerendę Kwerenda08. Formularz zapisz pod nazwa Formularz05-z_podformularzem. 1. Uruchom kreatora formularzy i jako źródło danych wskaż kwerendę Kwerenda08: 30

31 2. Do projektu formularza wstaw wszystkie pola z kwerendy: 3. Jako sposób wyświetlania danych w formularzu nadrzędnym wybierz przez wydzial 31

32 4. Wybierz układ formularza Arkusz danych 5. Widok uruchomionego formularza: ZADANIE 6 Za pomocą trybu projektowania formularza utwórz formularz jak w zadaniu 1 (inna metoda tworzenia formularza). Formularz zapisz pod nazwą Formularz06- projektowany. 32

33 1. Uruchom tryb tworzenia formularza w trybie projektowania: 2. Zwiąż projektowany formularz z tabelą wydzial. W tym celu w Arkuszu właściwości jako źródło rekordów formularza wskazać tabelę wydzial. 3. Do projektowanego formularza wstaw pole tekstowe, wiążąc je z polem w tabeli: 33

34 4. Zmień wartość etykiety tekstowej z Tekst0 na odpowiedni opis pola. W analogiczny sposób wstaw kolejne pola i etykiety tekstowe formularza i powiąż je z odpowiednimi polami tabeli. 5. Zapisz formularz pod odpowiednią nazwą. ZADANIE 7 Zmodyfikuj formularz z poprzedniego zadania (Formularz06-projektowany) w taki sposób, aby umożliwiał zaznaczenie opcji w przypadku, gdy wydział zawiera podwydziały. Formularz nazwij Formularz07-z_dodatkowym_polem. ZADANIE 8 Za pomocą kreatora formularzy utwórz do tabel wydzial i zaklocenie formularze w układzie kolumnowym, tabelarycznym i arkusza danych. ZADANIE 9 Utwórz tabelę przestawną, która podsumuje oszacowane kwoty strat na poszczególnych wydziałach z podziałem na przyczyny. Jako źródło danych wybierz kwerendę Kwerenda08. Nazwij utworzony obiekt bazy danych Tabela_przestawna_ Zaznacz kwerendę i wywołaj kreatora tabel przestawnych ( Więcej formularzy Tabela przestawna ): 34

35 2. Wstaw do nagłówka wiersza, nagłówka kolumny oraz danych agregowanych odpowiednie pola kwerendy: 35

36 3. Wybierz rodzaj operacji agregującej (sumowanie): ZADANIE 10 Utwórz tabelę przestawną, która podsumuje czas przerw na poszczególnych wydziałach z podziałem na przyczyny. Nazwij utworzony obiekt bazy danych Tabela_przestawna_02. ZADANIE 11 Do formularza z zadania 3 dodaj samodzielnie przyciski nawigacyjne (przejście do następnego/poprzedniego/pierwszego/ostatniego/nowego rekordu). Usuń również standardowe przyciski nawigacyjne formularza. Nazwij utworzony formularz Formularz11-Wydział-z_wlasnymi_przyciskami. 36

37 1. Rozszerz obszar stopki formularza: 2. Wstaw formant przycisku i przejdź przez kolejne kroki kreatora: 37

38 38

39 3. W analogiczny sposób dodaj pozostałe przyciski (przejście do poprzedniego/pierwszego/ostatniego/nowego rekordu). Wyłącz standardowe przyciski nawigacyjne formularza (wstawione przyciski przejmą ich rolę): ZADANIE 12 Do formularzy z zadania 4 dodaj (w analogiczny sposób jak w poprzednim zadaniu) następujące przyciski: Przejdź do poprzedniego rekordu, Przejdź do następnego rekordu, Zamknij formularz. W tym przypadku wykorzystaj do opisu klawiszy nawigacyjnych formę tekstowa. 39

40 ĆWICZENIE 7 Raporty. ZADANIE 1 Utwórz raport zestawiający dane z pól symbol_wydzialu i oszacowana_strata z tabeli zaklocenia_w_produkcji. Raport zapisz pod nazwą Raport01-Zakłócenia_w_produkcji. 1. Wybierz Kreator raportów : 2. Wybierz źródło danych raportu (tabela zaklocenia_w_produkcji) i wstaw do tworzonego makra pola symbol_wydzialu i oszacowana_strata: 3. Określ poziom grupowania danych oraz kryterium sortowania danych: 40

41 4. Określ układ raportu oraz nazwę raportu (Raport01-Zakłócenia_w_produkcji): 5. Otwórz utworzony raport i obejrzyj rezultat jego działania. ZADANIE 2 Utwórz zmodyfikowaną wersję raportu z poprzedniego zadania. Modyfikacja ma dotyczyć dodania do raportu pola przedstawiającego łączną sumę strat, jaka powstała w wyniku występowania poszczególnych rodzajów zakłóceń na każdym z wydziałów. Raport nazwij Raport Skopiuj raport z poprzedniego zadania do nowego raportu (Raport02). 2. Otwórz raport w widoku projektu i w nagłówku dodaj pole tekstowe: 41

42 3. Zmień nazwę formantu na oszacowana_strata_suma: 4. Określ źródło danych formantu jako wyrażenie, obliczające sumę oszacowanych strat za pomocą Konstruktora wyrażeń: Wskazówka: przed wykonaniem kolejnego kroku zaznacz argument funkcji Suma: 42

43 5. Zmodyfikuj etykietę nagłówka raportu oraz etykietę tekstową dodanego formantu: 6. Zapisz zmiany i sprawdź działanie zmodyfikowanego raportu: 43

44 ĆWICZENIE 8 Makroinstrukcje. ZADANIE 1 Utwórz makroinstrukcję, które otworzy formularz Formularz11-Wydziałz_wlasnymi_przyciskami, a następnie zmaksymalizuje okno z formularzem. Makro zapisz pod nazwą Makro Przejdź do opcji tworzenia makr: 2. Określ parametry pierwszej operacji (Dodaj nową akcję) wykonywanej przez makro (otwarcie formularza): 3. Określ parametry drugiej operacji wykonywanej przez makro (maksymalizacja okna otwartego formularza): 44

45 4. Zamknij okno projektu makra, zapisz je pod nazwą Makro1 i przetestuj działanie utworzonej makroinstrukcji. ZADANIE 2 Utwórz makroinstrukcje analogiczne do makra z zadania 1, operujące na formularzach służących do wprowadzania danych do tabel zaklocenia i zaklocenia_w_produkcji. Makra zapisz pod nazwą Makro02a i Makro02b. 45

46 Tworzenie formularza startowego aplikacji. ĆWICZENIE 9 Utwórz formularz, który uruchomi się po wczytaniu pliku bazy danych, umożliwiający wyświetlenie wybranych formularzy bazy, zamknięcie formularza startowego oraz bazy danych. Formularz zapisz pod nazwą Formularz_startowy. 1. Zaprojektuj i zapisz pod nazwą Formularz_startowy formularz jak na poniższym rysunku: Etykieta Przyciski uruchamiające makra otwierające formularze Przycisk zamykający formularz startowy Przycisk zamykający MS Access Etykieta Etykieta 2. Usuń z formularza domyślne przyciski nawigacyjne (patrz poprzednie zadania). 3. Określ utworzony formularz jako formularz startowy bazy danych (będzie on wyświetlany po otwarciu pliku z bazą; Plik Opcje Bieżąca baza danych Wyświetl formularz. 46