Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych

Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1

CDA- wojskowe PDA Potne wsparcie dla dowódcy Dokładne pozycjonowanie Przedstawienie sytuacji taktycznej Komunikacja i wymiana informacji Interakcja z sensorami Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(2) Znany z rynku cywilnego PDA ma równie swoje zastosowanie w wojsku, gdzie nosi nazw CDA (ang. Commander s Digital Assistant). Daje on dowódcom na rónych szczeblach niespotykane dotd moliwoci. Wyposaony w cyfrowe mapy, moe dokładnie okreli jego połoenie i wspomóc nawigacj. Na jego ekranie moe by przedstawiona sytuacja taktyczna, pokazane zarówno jednostki własne jak i nieprzyjaciel, o którym dane spływaj z rónych rodków rozpoznania. Poprzez róne interfejsy komunikacyjne, w tym radia satelitarne, CDA staje si mobiln czci sieciocentrycznego systemu zarzdzania polem bitwy. Dodatkow ciekaw funkcj jest pełna interakcja z sensorami rozmieszczonymi w terenie, dajc dowódcy dodatkow informacj o przemieszczeniu si obiektów w jego obszarze zainteresowania. 2

Wojskowe laptopy Bardzo dobre parametry Podzespoły i obudowa zgodne z normami wojskowymi Moliwa praca w ekstremalnych warunkach Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(3) S to potne komputery przenonie charakteryzuj si duymi właciwociami wytrzymałociowymi. Posiadaj nowoczesne i wydajne procesory, duo pamici RAM i pojemne, najczciej wymienne i zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi, twarde dyski oraz napdy optyczne. Charakteryzujca si duym kontrastem matryca LCD jest pokrywana powłok, która gwarantuje doskonał jako obrazu w kadych warunkach. Czsto wyposaone s w ekran dotykowy, który znacznie ułatwia eksploatacj w warunkach polowych. Baterie umoliwiaj kilkugodzinn prac, moliwe jest jego ładowanie z instalacji pojazdu. Wojskowe laptopy zgodne s z normami: IP54, Mil - STD 810F i Mil - STD 461E, spełniaj zatem najsurowsze wymagania eksploatacyjne. 3

Wojskowy GPS Technologia GPS ma korzenie wojskowe Odbiorniki w pamie P(Y) Pozycjonowanie ale i naprowadzanie inteligentnych broni Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(4) Wojskowe GPS pracuj w pamie P(Y), umoliwiajc pozycjonowanie wyposaonych w nie oddziałów czy sprztu z dokładnoci do kilku metrów. Od swoich cywilnych odpowiedników róni si równie zabezpieczeniami umoliwiajcymi im prac w ekstremalnych warunkach terenowych, równie wobec faktu prowadzenia przez przeciwnika wojny radioelektronicznej. Stanowi równie coraz czciej wyposaenie nowoczesnych systemów uzbrojenia, w tym bomb i pocisków, umoliwiajc im bardzo precyzyjne trafienie w cel. Miniaturyzacja odbiorników oraz ich bardzo niska cena, pozwala na ich jednorazowe uycie. 4

Land Warrior nowoczesny, mobilny system sieciocentryczny integracja urzdze i systemów system na etapie wdroenia Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(5) Sieciocentryczny system majcy znacznie podnie efektywno działa amerykaskich ołnierzy. Zakłada si zastosowanie nowoczesnego wyposaenia osobistego i uzbrojenia oraz włczenie ołnierzy w jednolity system informatyczny. W jego skład wchodzi nowoczesne uzbrojenie, które stanowi karabinek 5,56 mm z wielostrzałowym granatnikiem. Integralne czci broni stanowi kamera, kompas, dalmierz laserowy oraz system identyfikacji celu. Innym elementem jest system przetwarzajcokomunikacyjny, składajcy si z 2 komputerów, odbiornika GPS, radia, wywietlacza nahełmowego i ródeł zasilania. Inne elementy to zintegrowane wyposaenie hełmu oraz ubiór ochronny. 5

Felin Francuski system FCS Pełna integracja wyposaenia Współpraca z BSL ODIN Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(6) FELIN jest francuskim systemem ołnierza przyszłoci, w konfiguracji zblionym do swoich odpowiedników. Obejmuje nowoczesne umundurowanie z elementami ochrony balistycznej, osobisty komputer i zintegrowane sensory. Na wyposaeniu ołnierza s równie urzdzenia komunikacyjne oraz wywietlacz, przestawiajcy sytuacj taktyczn. Ciekaw opcj w systemie FELIN jest jego pełna integracja z bezpilotowcem ODIN, który znajduje si na wyposaeniu druyny piechoty. Daje to ołnierzom znacznie wiksze moliwoci w rozpoznaniu i kierowaniu walk. Przewidziana jest take jego pełna integracja z bojowymi wozami piechoty i lotnictwem. System ma w pełni modularn konstrukcj, umoliwiajc wymian poszczególnych komponentów wraz z rozwojem prac nad systemem. 6

Fist Brytyjski odpowiednik Land Warior Pełne wyposaeniei uzbrojenie ołnierza przyszłoci Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(7) System FIST (ang. Future Integrated Soldier Technology) jest brytyjskim odpowiednikiem systemu Land Warior. Obejmuje on pełne wyposaenie ołnierza i wpina go w sieciocentryczny system dowodzenia. W jego skład wchodz nastpujce komponenty: nowoczesny oddychajcy mundur o obnionych charakterystykach, utrudniajcych wykrycie ołnierza, systemy łcznoci, nawigacja i zobrazowanie sytuacji taktycznej na osobistym wskaniku, nowoczesne uzbrojenie, sprzone z osobistym systemem komputerowym. System FIST jest aktualnie poddawany wszechstronnym testom, a wyniki eksperymentów słu do nieustannego zwikszania moliwoci systemu. 7

Bowman Nowoczesny sytem komunikacyjny Pełna zgodno z ide cyfrowego pola walki Uniwersalno- od ołnierza po okrt Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(8) Bowman jest brytyjskim systemem komunikacji taktycznej, słucym do transmisji głosu i danych. Planuje si zastosowanie osobistych urzdze dla ołnierzy, sprztu dla pojazdów terenowych i czołgów, a take migłowców i okrtów wojennych. Umoliwi to walk w ramach operacji połczonych, gdzie udział w akcji bojowej bior komponenty morskie, lotnicze i ldowe. Dziki systemowi BOWMAN łatwo równie planuje si operacje logistyczne, umoliwiajc usprawnienie procesu zaopatrywania wojsk. Jest to zgodne z nowoczesnymi trendami budowy zintegrowanych systemów sieciocentrycznych i cyfryzacj pola walki. 8

Internet taktyczny Szerokopasmowy transfer danych i mowy Wykorzystanie równie technologii Wi-Fi i Wi-Max Zarzdzanie polem bitwy Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(9) Rozwój cywilnych technologii internetowych i ich wielka popularno zainspirował architektów systemów wojskowych do inkorporacji rozwiza cywilnych dla zastosowa militarnych. Pojawiło si pojcie Internetu pola walki (ang. Battlefield Internet), opartego głównie o technologie bezprzewodowe, gdzie załoono oczywicie mobilno komponentów. Kady element takiego systemu stanowi niezaleny wzeł wyposaony w interfejs bezprzewodowy. Główne zastosowania to: systemy zarzdzania polem bitwy BMS (ang. Battlefield Management Systems) systemy transmisji video systemy współpracujce z sieciami sensorowymi 9

Dowodzenie Wydajne, mobilne komputery i rodki wizualizacji Moliwo pracy bateryjnej Szerokopasmowe łcza komunikacyjne Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(10) Minły ju czasy, kiedy dowódca batalionu obserwował walk swoich ołnierzy siedzc na wzgórzu na koniu, czy te pod siatk maskujc w naprdce wykopanej ziemiance. Dziki mobilnym komputerom i rodkom wizualizacyjnym moliwe jest stworzenie centrum dowodzenia w namiocie bd nawet w samochodzie terenowym. Przy zastosowaniu szerokopasmowych, zabezpieczonych łcz oraz wyposaeniu pododdziałów w terminale systemu, dowódca jest doskonale zorientowany w działaniach swoich ołnierzy, moe nadzorowa wykonanie misji bd kierowa działaniami logistycznymi. Interfejs przypomina nieco prowadzenie gry wojennej, jednak kada ikona na mapie jest rzeczywistym, walczcym pododdziałem a nawet pojedynczym ołnierzem. 10

Systemy sieciocentryczne - MINUTEMAN Centrum systemu jest sie komunikacyjna Rónorodno uytkowników Heterogeniczna platforma wymiany informacji Skalowalno Mnogo zastosowa Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(11) W dobie ery informacyjnej coraz wiksze znaczenie zyskuj systemy sieciocentryczne, w których centralnym elementem, swoist jego osnow, jest rozproszone rodowisko komunikacyjne, najczciej heterogeniczne. Uytkownicy takiego systemu mog by bardzo rónorodni, poczwszy od ludzi, pojazdów, statków powietrznych i morskich a na sensorach skoczywszy. Systemy takie s w pełni skalowalne i znakomicie dostosowuj si do rosncych wymaga. Znajduj coraz wiksze zastosowanie w wojsku, systemach dla słub miejskich, gospodarce lenej i wielu innych dziedzinach ycia. 11

Systemy sieciocentryczne Na ldzie, na morzu i w powietrzu Doskonałe do działa na wodach przybrzenych Operacje połczone- wyzwanie w dobie wojny asymetrycznej Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(12) W dobie wojny asymetrycznej i cigłego zagroenia terrorystycznego, kluczowym elementem jest zapewnienie wojskom permanentnego dostpu do informacji. Due wiatowe armie dysponuj wystarczajc sił ognia, by pokona takiego przeciwnika, kluczow jednak rol staje si rozpoznanie i przepływ informacji. Po wykryciu przez rodek bezpilotowy wrogiej wyrzutni rakietowej nastpuje błyskawiczne okrelenie koordynat celu i przesłanie jej przez system sieciocentryczny do centrum zarzdzania polem bitwy. Tam zostaje wybrany rodek ogniowy i cel zostaje raony z kilkusekundowym czasem reakcji, uniemoliwiajcym zmian połoenia. Do działa mog by wykorzystane zarówno rodki powietrzne, jak i morskie, wspierajce działanie sił ldowych. Nie ma to adnego znaczenia, gdy kady element systemu jest wzłem tej samej sieci, wyposaonym w zunifikowany interfejs komunikacyjny. 12

rodki bezpilotowe UAV Nowoczesne zastosowanie technologii mobilnych i bezprzewodowych Rone klasy UAV i mnogo zastosowa Rosncy stopie integracji z systemami naziemnymi Zastosowania bojowe Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(13) Bezpilotowe rodki latajce stanowi jeden za najbardziej rozwijajcych si segmentów rynku oraz obszar bada naukowych. Zapotrzebowanie na tego typu rodki ronie, a ich zastosowania s bardzo róne. Poza wojskowymi i policyjnymi, jakimi s na przykład skryta obserwacja wybranego obiektu statycznego, przemieszczajcych si ludzi i pojazdów i w rezultacie transmisja obrazu do centrum kierowania interesuj si nimi lenicy, naukowcy, specjalici od ruchu drogowego i straacy. Nowoczesne platformy charakteryzuj si w pełni cyfrowym sterowaniem, wiele z nich dysponuje moliwoci autonomicznego startu i ldowania oraz zmian celów i zada w locie. S te budowane platformy bojowe, które s w istocie latajcymi, mobilnymi robotami zwalczajcymi przeciwnika na morzu, na ldzie i w powietrzu. 13

Mini-bezpilotowce Start z rki, ldowanie spadochron lub poduszka nadmuchiwana Steruje operator lub autonomicznie, Obserwuje obiekt 20-25 minut, Przekazuje wyniki obserwacji bezprzewodowo Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(14) Zwane równie osobistymi rodkami rozpoznania stanowi niedue platformy latajce, które mog by przenoszone i uytkowane przez sekcj lub nawet pojedynczego ołnierza. Startuj najczciej z rki bd z gumowej procy. Ldowanie odbywa si po przecigniciu na trawie z uyciem nadmuchiwanej poduszki jako amortyzatora, bd na spadochronie. Elektryczny napd umoliwia im skryt obserwacj celu (istnieje moliwo szybowania z wyłczonym silnikiem) a pokładowe akumulatory pozwalaj na kilkudziesiciominutowy lot. Wyniki obserwacji przekazywane s bezprzewodowo na odległo kilku kilometrów, na tak odległo działa równie bezprzewodowe sterowanie. 14

Taktyczne Automatyczne starty i ldowania Patrolowanie wybranych sektorów, Zintegrowanie z SWD Wymiana informacji z innymi BSL i innymi elementami systemu Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(15) Bezpilotowce tej klasy czsto posiadaj umiejtno autonomicznego startu i ldowania na przygotowanych pasach startowych bd w terenie przygodnym. Wyposaone w silniki spalinowe i odpowiedni zapas paliwa umoliwiaj długotrwałe, co najmniej kilkugodzinne patrolowanie danego obszaru i przekazywanie obrazu bezprzewodowo z tego rejonu. S one te zintegrowane z Systemami Wsparcia Dowodzenia stanowic cz sieciocentrycznych systemów informatycznych. Zaawansowane konstrukcje umoliwiaj retranslacj komunikatów pomidzy BSL i komunikacj z sieciami sensorowymi. Niektóre z nich pełni równie funkcje bojowe, przenoszc pociski rakietowe, bomby kierowane a nawet uzbrojenie strzeleckie. 15

Operacyjne-Strategiczne praca autonomiczna, kamery w rónych pasmach, inne czujniki, długotrwałe patrolowanie współpraca z sieciami sensorowymi, zrzuty czujników. Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(16) Operacyjne i strategiczne BSL stanowi najbardziej zaawansowane konstrukcje. Rozmiarami a czsto i wygldem przypominaj prawdziwe samoloty, od których róni jej jedynie brak pilota. Wykonuj długotrwałe, autonomiczne loty na duych wysokociach dostarczajc danych rozpoznawczych. Wykorzystuj do tego cał plejadrodków pracujcych w rónych pasmach, w tym radary z apertur syntetyczn (SAR). Dokonuj zrzutu czujników, współpracujc razem z nimi. Całkowicie autonomicznie, komunikujc si z infrastruktur naziemn, lduj i startuj. Czsto uzbrojone w nowoczesne rodki bojowe stanowi coraz bardziej grony element nowoczesnego pola walki. 16

Operacyjne i strategiczne Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(17) Jedne z najnowoczeniejszych konstrukcji tej klasy powstaj w Stanach Zjednoczonych. O stanie zaawansowania tych konstrukcji niech wiadcz próby przeprowadzone przez USA z wykorzystaniem do działa bojowych bezpilotowców operujcych z pokładu lotniskowca. Grupa tych maszyn wystartowała autonomicznie z pokładu lotniczego, wykonała samodzielny lot na zadanej trasie, wykonała bombardowanie nakazanego celu po czym wszystkie maszyny autonomicznie wyldowały na pokładzie idcego przez Ocean Indyjski, rozkołysanego na morskiej fali lotniskowca. Jak wida siły zbrojne USA uzyskały narzdzie do skutecznego atakowania odległych celów, bez naraania amerykaskich pilotów na mier czy niewol, co choby z medialnego punktu widzenia jest nie do przyjcia. 17

migłowce Konstrukcje elektryczne i spalinowe Bezporenie wsparcie i obserwacja Próby ze migłowcami bojowymi Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(18) Pocztkowo spalinowe, teraz wobec coraz szerszej dostpnoci miniaturowych silników elektrycznych duej mocy majce równie ten rodzaj napdu. Ze wzgldu na swoj natur mog stanowi bezporednie wsparcie bojowe walczcych oddziałów, ldujc i startujc pionowo oraz walczc bd prowadzc obserwacje w zawisie. W ramach amerykaskiego programu Future Combat System migłowce takie bd stanowiły wyposaenie małych pododdziałów, jak i element rozpoznawczy bojowych wozów piechoty. Zainteresowanie nimi wyraziła równie piechota morska i Stra Wybrzea. 18

Miniaturki Wynik miniaturyzacji podzespołów elektronicznych Działanie ograniczone do wntrza budynków Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(19) Miniaturowe konstrukcje lotnicze s obszarem zainteresowa wielu orodków badawczych, stanowic znaczne wyzwanie konstruktorskie. Mimo szerokiego dostpu do miniaturowych podzespołów elektronicznych, mikrosilników i innych elementów zbudowanie funkcjonalnego, miniaturowego bezpilotowca wyposaonego w urzdzenia komunikacyjne i mini kamer wci stanowi duy problem. Zastosowania dla tego typu aparatów latajcych mog by bardzo rónorakie. Operatorzy jednostek specjalnych dokonujcy zabezpieczenia pomieszcze mog mie cigły podgld sytuacji w miejscach, do których maj wkroczy bez potrzeby naraania si na niebezpieczestwo. Samodzielne patrole po budynku takich mikro-bsl stanowi doskonały dodatek do istniejcej w budynku infrastruktury alarmowej. 19

Inne konstrukcje Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(20) Konstruktorzy na całym wiecie buduj i testuj coraz bardzie wymylne konstrukcje lotnicze w niczym nie przypominajce do tej pory spotykanych maszyn. Dotyczy to na przykład pionowo startujcych i ldujcych BSL, posiadajcych wymylny napd tunelowy. Powodzenie tego układu jest zwizane z potrzebami klientów, pragncymi posiada stabiln, utrzymujc stałe połoenie nad ziemi platform obserwacyjn. Buduje si równie bezpilotowce z napdem odrzutowym, osigajce zawrotne jak na tego typu konstrukcje prdkoci do 300 km/h. Mimo krótkiego czasu lotu mog znale zastosowanie w platformach pocigowych, a nawet do zastosowa bojowych. To co niedawno moglimy oglda na ekranach kin staje si powoli rzeczywistoci. 20

AUV Pocztkowo sterowane, obecnie autonomiczne pojazdy podwodne Samodzielne wykonywanie misji Mnogo zastosowa Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(21) Podwodne pojazdy pocztkowo były sterowanymi przewodowo robotami podwodnymi, stopniowo jednak coraz wiksz popularnoci ciesz si autonomiczne pojazdy podwodne. Po przesłaniu do AUV parametrów zadania wykonuje on misj całkowicie samodzielnie. Wykorzystuje do tego zintegrowany system nawigacyjny, wydajny komputer pokładowy, wielowizkowe sonary i inne sensory. Moe pełni funkcje rozpoznawcze, przeciwminowe oraz bojowe. Mog by równie uyte do ochrony własnych baz morskich przed płetwonurkami przeciwnika. Nad konstrukcjami AUV pracuje wiele znamienitych orodków na całym wiecie, a zapotrzebowanie w zwizku z zagroeniami obecnego wiata jest bardzo due. 21

Pojazd podwodny Ukwiał Dziecko CTM i Politechniki Gdaskiej Uywany przez Marynark Wojenn Unikalne rozwizanie system TOCZEK Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(22) Pojazd podwodny Ukwiał jest dziełem polskiej myli konstrukcyjnej. Przeznaczony jest do podwodnego rozpoznania pływajcych lub lecych na dnie obiektów. Wyposaony jest w kamery, reflektory, sonar oraz odpowiednie manipulatory. Unikalnym w skali wiatowej jest system ładunków Toczek. Ukwiał przenosi te ładunki w poblie miny lub innego obiektu, a potem s one odpalane zakodowanymi sygnałami hydroakustycznymi, co pozwala na indywidualne i bezprzewodowe kontrolowanie kolejnoci odpale. Ukwiał jest z powodzeniem wykorzystywany przez polskie niszczyciele min typu Mewa (proj. 206F). 22

Wsparcie przestrzenne Nowoczesne systemy informacji przestrzennej Złoone analizy czasowo-przestrzenne Szeroka gama zastosowa Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(23) Planowanie i przeprowadzanie działa bojowych w terenach zurbanizowanych moe by bardzo mocno wsparte nowoczesn technologi, opart o złoone metody i algorytmy przetwarzania mobilnego. Podstawowym elementem jest dokładne zobrazowanie terenu i jego wizualizacja dla oficerów sztabowych i liniowych. Wymaga to posiadania pełnych i wci aktualizowanych danych 3D terenu, pozyskiwanych z rónorakich ródeł. Złoone analizy dotyczy mog wyszukiwania miejsc widocznych z danego punktu, sprawdzania linii ognia z okrelonych stanowisk strzeleckich czy wyznaczania tras przejazdu konwojów. W kilka sekund zostaj wypracowane rozwizania gotowe do zastosowania w dynamicznie zmieniajcej si sytuacji współczesnego pola walki. 23

Sieci sensorowe potrzeba stosowania rozwizania techniczne wady i zalety wystpujce problemy przyszło sieci sensorowych Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(24) Postpujca miniaturyzacja spowodowała coraz szersze stosowanie sieci sensorowych, złoonych z miniaturowych, komunikujcych si ze sob komputerów wyposaonych w interfejsy komunikacyjne i sensory. Sieci te maj typow architektur ad-hoc, s samo-konfigurujce si. Wzły tej sieci s odpowiednio zarzdzane, tak by poprzez przechodzenie do trybu zmniejszonego poboru mocy oraz optymalizacj komunikacji bezprzewodowej w celu oszczdzania ródeł zasilania. Znacznie wydłua to czas ycia sensorów w terenie. Opracowywane i implementowane s wydajne algorytmy marszrutyzacji oraz odtwarzania stanu po awarii sieci. Sieci te bd coraz powszechniej stosowane w armii, stray granicznej, policji, systemach dla lasów i wielu innych dziedzinach ycia. 24

Sesnsory w wojsku Głównie sensory pasywne - trudne wykrycie Róne rodzaje sensorów Współpraca i integracja z innymi systemami Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(25) W wojsku stosuje si głównie sensory, trudne do wykrycia przez przeciwnika. Jedynym elementem aktywnym jest łcze bezprzewodowe, uaktywniajce si tylko w razie koniecznoci wykrycia komunikatu, po czym urzdzenie znów wyłcza elementy nadawcze. Zapobiega to wykryciu i pozwala oszczdzaródła zasilania, przedłuajc czas ycia sensora w terenie. Wzły sieci mog by wyposaone w róne sensory: mikrofony, wykrywajce ruch pojazdów, liczce je i klasyfikujce, kamery przekazujce bezprzewodowo obraz, sejsmiczne, wykrywajce wibracje powstałe przez przechodzce osoby lub zbliajce si pojazdy, magnetyczne wykrywajce zbliajce si obiekty metalowe (pojazdy), podczerwone (pasywne) wykrywajce ruch obiektów. Czsto sensory rozrzucane s z samolotów lub BSL, co nosi miano inteligentnego kurzu. 25

Program DEEPWATER system sieciocentryczny uytkownicy najnowsze technologie wane zastosowania wielomiliardowy budet Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(26) Sieciocentryczny system dla Stray Wybrzea Stanów Zjednoczonych, majcy na celu ochron wybrzey amerykaskich. Jest to najnowoczeniejszy program w historii US Coast Guard, majcy na celu integracj wszelkich sił i rodków w jednolity system, wspomagajcy wyszukiwanie, ledzenie i ewentualn neutralizacj niebezpieczestw na podejciach do granic morskich USA. Wielomiliardowy budet przeznaczony jest na budow infrastruktury (równie informatycznej i komunikacyjnej) oraz jednostek pływajcych, samolotów, migłowców i rodków bezpilotowych. 26

AIS System automatycznej identyfikacji statków Wane informacje o ruchu Nie ma ogranicze radaru Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(27) System Automatycznej Identyfikacji AIS działa na zasadzie transpondera i okresowo wysyła w pamie VHF podstawowe dane nawigacyjne o jednostce własnej. Tworzy si klasyczna sie ad-hoc statków przebywajcych w okrelonym rejonie i poprzez wysyłanie komunikatów AIS, informujcych si nawzajem o swojej obecnoci i oszacowujcych niebezpieczestwo wynikajce na przykład ze zbienych kursów. Wysyłane s midzy innymi: -współrzdne geograficzne -kurs nad dnem -prdko nad dnem -namiar rzeczywisty -znacznik czasowy Jednostka pływajca wysyła powysze dane co 2 do 10 s bdc w ruchu i co 3 minuty stojc na kotwicy. Istniej zaawansowane mechanizmy, które pozwalaj na przykład priorytetowanie komunikatów od jednostek bliszych i stanowicych wiksze, potencjalne zagroenie. 27

Boje pogodowe Rozproszony, bezprzewodowy system sensorów Odpowiednia konstrukcja boj Informacja pogodowa z duego obszaru w czasie rzeczywistym Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(28) Boje takie stosowane s ju w wielu punktach wiata. Stanowi one rozproszony system złoony z odpowiedniej grupy boji połczonych łczami bezprzewodowymi z centrum kierowania. Ich konstrukcja umoliwia funkcjonowanie w trudnych warunkach rodowiska morskiego, posiadaj wydajne ródła zasilania (czsto baterie słoneczne), reflektor radarowy i owietlenie pozwalajce zminimalizowa ryzyko wystpienie kolizji z przepływajcymi jednostkami. Mierz róne czynniki pogodowe, jak temperatur, wilgotno, cinienie, kierunek i prdko wiatru. Pozwala to dokładniejsze prognozowanie pogody, boje takie stanowi równie cz swoistego pogodowego systemu wczesnego ostrzegania, umoliwiajc podjcie odpowiednich działa. Dostarczaj równie danych dla naukowców, pozwalajc bada zmiany zachodzce w klimacie naszej planety. 28

Dzikuj za uwag Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych(29) 29