Bezpieczeństwo użytkowania samochodów zasilanych wodorem



Podobne dokumenty
Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie. Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych

Samochody na wodór. Zastosowanie. Wodór w samochodach. Historia. Przechowywanie wodoru

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp

SZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP Temat 11: Spalanie wybuchowe. Piotr Wójcik

skoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW

Krajowe doświadczenia zastosowania LNG w transporcie Przemysłowy Instytut Motoryzacji PIMOT

Wentylacja awaryjna jako narządzie do zapobiegania pożarom w garażach, w których dozwolony jest wjazd samochodów napędzanych paliwami gazowymi

Bezpieczeństwo instalacji wodorowych, partner w doborze zabezpieczeń przed wyciekiem

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Metoda Elementów Skooczonych

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia drugiego stopnia specjalność Samochody i Ciągniki

ELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych

Perspektywy wykorzystania CNG w polskim transporcie

Możliwości wykorzystania recyklingu energetycznego odpadowych tworzyw sztucznych do sprężania gazu ziemnego dla potrzeb zasilania

Koszt produkcji energii napędowej dla różnych sposobów jej wytwarzania. autor: Jacek Skalmierski

mgr inż. Aleksander Demczuk

PL B1. GULAK JAN, Kielce, PL BUP 13/07. JAN GULAK, Kielce, PL WUP 12/10. rzecz. pat. Fietko-Basa Sylwia

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii

Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe.

n) OPIS OCHRONNY PL 59587

O LPG W PROSTYCH SŁOWACH. Mieszanina propanu i butanu- LPG GAZ, który ulega skropleniu w temperaturze pokojowej gdy ciśnienie wynosi od 2.2 do 4 atm.

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM

Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów

Benzyna E10 - fakty i mity, czyli nie taki diabeł straszny?

Wyznaczanie sprawności diabatycznych instalacji CAES

Modyfikacja podzespołów objętych homologacją firmy Scania

Mieszanka paliwowo-powietrzna i składniki spalin

Energia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe

Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników

Urządzenie do produkcji elektryczności na potrzeby autonomicznego zasilania stacji pomiarowych w oparciu o zjawisko Seebecka

ROZWI CHP POLIGENERACJA PALIWA SPECJALNE DIESEL BI-FUEL GAZ ZIEMNY BIOGAZ

Czyszczenie silnika benzynowego w samochodzie marki Fiat Punto 1.2

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych

Wiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX

METAN JAKO PALIWO ALTERNATYWNE W ZASILANIU POJAZDÓW MECHANICZNYCH

Technologie wodorowe w gazownictwie Możliwości i Potencjał

WYBRANE ASPEKTY PROJEKTOWANIA I BUDOWY STACJI TANKOWANIA CNG W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCYCH W POLSCE WYMAGAŃ

Spalanie detonacyjne - czy to się opłaca?

CLP/GHS Klasyfikacja zagrożeń wynikających z właściwości fizycznych

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r.

Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczne - Jastrzębska GraŜyna. Spis treści. Przedmowa Wykaz oznaczeń Wykaz skrótów

Wprowadzenie do techniki ćwiczenia energia, sprawność, praca

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych

LNG. Nowoczesne źródło energii. Liquid Natural Gas - Ekologiczne paliwo na dziś i jutro. Systemy. grzewcze

ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane,

MP PRODUCTION spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Chorzów, ul. Maciejkowicka 30 Oddział w Turku, Turek, ul.

Analiza ryzyka jako metoda obniżająca koszty dostosowania urządzeń nieelektrycznych do stref zagrożenia wybuchem.

SZKOLENIE Z ZAKRESU RATOWNICTWA TECHNICZNEGO DLA STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP

Informacja do podania do publicznej wiadomości:

OCENA ZAGROŻENIA WYBUCHEM DLA UKŁADU DOZUJĄCEGO WOLNOSTOJĄCEGO

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Energetyka w Środowisku Naturalnym

KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI UWAGA. Przemysłowe i zawodowe. Przeprowadzić ocenę ryzyka przez zastosowaniem.

ZNACZENIE I MONITOROWANIE JAKOŚCI PALIW

Karta charakterystyki mieszaniny

Kazimierz Lebecki Główny Instytut Górnictwa

AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A.

Proekologiczne trendy w transporcie miejskim. Szczecin, 21 września 2011 rok

WŁAŚCIWOŚCI GAZU ZIEMNEGO JAKO PALIWA DO ZASILANIA TŁOKOWYCH SILNIKÓW SPALINOWYCH

3. Opis działalności zakładu.

Dr Sebastian Werle, Prof. Ryszard K. Wilk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki Cieplnej

Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy

SPALANIE PALIW GAZOWYCH

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010

Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru

nowe trendy mobilności w regionach Europy

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo

Krzysztof Stańczyk. CZYSTE TECHNOLOGIE UśYTKOWANIA WĘGLA

SPIS TREŚCI. str. 1 Uzbrojenie w sieci wodno-kanalizacyjne rozbudowy Strefy Aktywności Gospodarczej w kierunku ul. Poznańskiej w Zielonej Górze

SZKOLENIE PODSTAWOWE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP

Stałe urządzenia gaśnicze na gazy

Wprowadzenie... 9 Akty normatywne CZĘŚĆ 1 OGÓLNE WYMAGANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY... 23

NOWOCZESNE ŹRÓDŁA ENERGII

**********************************************************************************

Tlenek węgla to bardzo trujący gaz. Nie jest on wyczuwalny przez ludzkie zmysły. Tlenku węgla NIE usłyszysz! NIE zobaczysz! NIE poczujesz!

ZMIANY I NOWOŚCI. Ale czy na pewno w dobrą stronę? Bezpieczny przewóz towarów niebezpiecznych. Krzysztof Irmiński doradca RID/ADR

02 - Standardy. - Homologacja - Atex

Paweł Dadasiewicz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Wkładki ognioodporne Producent GLUSKE

Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!

Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE

Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów

Paliwo wodorowe Piotr Tomczyk Wydział Energetyki i Paliw

POJĘCIA PODSTAWOWE DYREKTYWA ATEX

ZAPALNICZKI. CZY TO NIEBEZPIECZNE?

PROJEKT MALY WIELKI ATOM

Wykorzystanie LNG do zasilania pojazdów mechanicznych. Rafał Gralak

TERMOCHEMIA SPALANIA

Bezemisyjna energetyka węglowa

Karta Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej

10. ZAGROŻENIE POWAŻNĄ AWARIĄ

INFORMACJA O ŚRODKACH BEZPIECZEŃSTWA I SPOSOBU POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ

ROZPOZNAWANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH W TRANSPORCIE

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie

Gaz ziemny jako paliwo do napędu pojazdów samochodowych - doświadczenia i perspektywy Streszczenie

Transkrypt:

Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Bezpieczeństwo użytkowania samochodów zasilanych wodorem prof. dr hab. inż. Andrzej Rusin dr inż. Katarzyna Stolecka

bezbarwny, bezwonny gaz 14 razy lżejszy od powietrza gaz łatwopalny Wodór wykorzystywany jest do produkcji nawozów azotowych, metanolu itp. przyszłościowy nośnik energii produktem jego spalania jest woda 2

Bezpieczeństwo wykorzystywania wodoru przyczyn katastrof z udziałem wodoru uszkodzenia mechaniczne wady materiałowe korozja błędy ludzkie zwiększona kruchość niebezpieczeństwo związane z wodorem chemiczne fizyczne fizjologiczne 3

Stosowanie wodoru w pojazdach Porównując wodór z benzyną oraz metanem, benzyna wydaje się być najłatwiejszym i być może najbezpieczniejszym paliwem do magazynowania ze względu na jej niższą lotność i mniejszy zakres palności. Jednakże wodór oraz metan przy zastosowaniu najnowszych technologii również mogą być magazynowane w sposób bezpieczny. Wskazuje na to fakt, iż wodór w postaci sprężonej lub skroplonej od dłuższego czasu jest bezpiecznie stosowany i magazynowany w przemyśle. Dodatkowych badań mogą jednak wymagać zagadnienia związane z jego stosowaniem w gospodarstwie domowym lub w samochodach. paliwo min. energia zapłonu, mj temperatura płomienia, o C temperatura samozapłonu, o C zakres palności, % LHV, MJ/kg HHV, MJ/kg wodór 0.017 2207 585 4-75 119.9 141.9 metan 0.28 1914 54-630 4.3-15 50 55.5 benzyna 0.24 2307 260-460 1.4-7.6 44.5 47.3 rys. - http://greenliving4live.com/ 4

Stosowanie wodoru w pojazdach Wodór wydaje się być obiecującym paliwem w środkach transportu i w związku z tym, ryzyko związane z takim jego stosowaniem powinno być dokładnie zbadane Zagrożenia wynikające z użytkowania wodoru jako paliwa należy rozpatrywać w sytuacji, gdy pojazd nie działa, w czasie jego normalnej pracy oraz w przypadku kolizji Powszechnie znane, potencjalne zagrożenia związane są z pożarem, wybuchem lub toksycznością. W przypadku wodoru ostatnie z nich mogą być pominięte ponieważ wodór oraz produkty jego spalania nie są toksyczne. Zagrożenia w postaci pożaru i eksplozji wodoru używanego w transporcie mogą powstać na skutek jego uwolnienia ze zbiornika magazynowego w samochodzie, przewodów zasilających instalację w paliwo lub z ogniwa paliwowego 5

Stosowanie wodoru w pojazdach Wodór w pojazdach może być wykorzystywany na dwa sposoby. Można go stosować jako paliwo w silniku, które ulega spalaniu w komorze. Lub też może być wykorzystywany w ogniwach paliwowych do wytworzenia energii napędzającej silnik elektryczny Najczęściej w samochodach wykorzystywane są zbiorniki na wodór sprężony lub ciekły http://www.nonameblogger.com/ Nowym podejściem wydaje się być połączenie zbiorników kriogenicznych i sprężonych (ciśnieniowych) Z punktu widzenia bezpieczeństwa ich stosowania, porównując nowy zbiornik z konwencjonalnym zbiornikiem wodoru ciekłego, zagrożenie stanowi tutaj wysokie ciśnienie wodoru. Może ono bowiem spowodować większe rozmiary katastrofy powstałej na skutek pożaru, wybuchu i oddziaływania zimnego wodoru 6

Stosowanie wodoru w pojazdach wymogi dla zbiorników możliwość zmagazynowania takiej ilości wodoru, aby pozwoliła ona na przejechanie 500 700 km mała objętość zbiornika jak najlżejsze wytrzymałość mechaniczna bezpieczeństwo krótki czas ładowania http://news.bbc.co.uk/ 7

Skutki niekontrolowanego uwolnienia wodoru pożar uwolnionego wodoru wybuch uwolnionego wodoru zjawisko BLEVE zagrożenie związane z bezpośrednim kontaktem ze strumieniem wodoru o niskiej temperaturze Swain M., Fuel Leak Simulation., Proceedings of the 2001 DOE Hydrogen Program Review 8

Strefy niebezpieczne - zbiornik ciśnieniowy 9

Strefy niebezpieczne zbiornik krio-sprężonego wodoru 10

Chmura o określonym stężeniu wodoru 11

Podsumowanie ze względu na swoje właściwości fizyko-chemiczne wodór wydaje się być przyszłościowym nośnikiem energii wykorzystując wodór zarówno w przemyśle, jak i do napędu samochodów należy pamiętać o zagrożeniach związanych z jego użytkowaniem przedstawione wyniki pokazują, ze uwolniony ze zbiornika na skutek wypadku drogowego wodór może stwarzać śmiertelne zagrożenie dla ludzi w odległości do ok. 15 metrów. Z kolei strefa niebezpieczna związana z uszkodzeniem ciała ludzkiego może objąć zasięg 45 metrów wielkości stref niebezpiecznych zależne będą zarówno od parametrów wodoru w zbiorniku, jak i od skutku wypadku w postaci całkowitego lub częściowego uszkodzenia zbiornika producenci samochodów zasilanych wodorem powinni więc na etapie projektowania silników uwzględniać ryzyko dla ludzi związane z ich zastosowaniem 12

Dziękuję za uwagę http://www.startrescue.co.uk/ 13