Nr 22 MAJ 2016 PUBLICZNE PRZEDSZKOLE W STĄPORKOWIE Redaktorzy mgr Dorota Szreder mgr Monika Mieszalska mgr Jolanta Opara
DRODZY RODZICE Serdecznie zapraszamy naszych drogich Czytelników do lektury majowego numeru Naszego Przedszkola. Polecamy Państwa uwadze ciekawe artykuły i porady. Życzymy przyjemnej lektury! Redakcja Gazetki SPIS TREŚCI 1. Z ŻYCIA PRZEDSZKOLA Kalendarium wydarzeń i uroczystości przedszkolnych...2 2. WARTO PRZECZYTAĆ Znaczenie czytelnictwa w rozwoju dzieci...3 3. POCZYTAJ MI MAMO: Bajka terapeutyczna Nowi przyjaciele Gongona... 4 4. KĄCIK LOGOPEDYCZNY Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy: język, wargi, podniebienie, przygotowują dziecko do prawidłowego mówienia...6 5. KĄCIK MĄDREGO PRZEDSZKOLAKA Ćwiczenia na spostrzegawczość..9 Z ŻYCIA PRZEDSZKOLA Kalendarium wydarzeń i uroczystości przedszkolnych 04.02 Kosmiczny Bal Karnawałowy 09.02 Teatrzyk AMUZADO Sport to zdrowie 15.02. Teatrzyk METONOJA Przygody rozbójnika Rumcajsa 22.02. Koncert Filharmonii Świętokrzyskiej Gdzieś to już słyszałem muzyczne zagadki 23.02. Pierwsza pomoc to dziecinnie proste pokaz udzielania pierwszej pomocy 26.02. Teatrzyk AXE Klaun 04.03. Teatrzyk KANON Wiosenna euforia 11.03. Teatrzyk ASTER Mała syrenka 11.03. Rozstrzygnięcie konkursu plastycznego Mozaikowa pisanka 16.03. Teatrzyk PATIGO Króliczek wędrowniczek 18.03. Uroczystość z okazji Powitania Wiosny 21.03. Koncert Filharmonii Świętokrzyskiej Jak brzmi przyroda 22.03. Uroczystość okazji Świąt Wielkanocnych Śmigus dyngus 04.04. Teatrzyk BRUNO Bajki rozmaite 07.04. Wycieczka Motylków i Biedroneczek do lasu w ramach akcji sadzenia drzew 12.04. Teatrzyk magii i iluzji Z magią na wesoło 15.04. Przedszkolny konkurs piosenki wiosennej 20.04. Teatrzyk Przygody wróżki Malwinki 21.04. Koncert Filharmonii Świętokrzyskiej Muzyka dla księżniczki i księcia 21.04. Wycieczka Biedroneczek do kina i bawialni 22.04. Uroczystość z okazji Dnia Ziemi Chrońmy naszą planetę Ziemi Wszystkie uroczystości i ważne wydarzenia, jakie miały miejsce w naszym przedszkolu, a także zdjęcia, znajdziecie państwo na stronie www.przedszkola.edu.pl
WARTO PRZECZYTAĆ Znaczenie czytelnictwa w rozwoju dziecka Czytelnictwo to ważna sfera w życiu dziecka, bowiem rozwija wrażliwość estetyczną, wpływa na rozwój intelektualny, kształtuje wyobraźnię i postawę twórczą, rozwija życie emocjonalne, ma doniosłe znaczenie w dziedzinie wychowania społecznego. Wychowawca może posłużyć się literaturą w kształtowaniu więzi rodzinnych, książka ma również możliwość pogłębiania wrażliwości moralnej czytelnika. Czytanie podnosi nie tylko poziom rozwoju mowy ale również rozwoju procesów poznawczych, myślenia i strony emocjonalnej osobowości. Dzieci są chłonnymi odbiorcami literatury i łatwo przejmują wzory zachowań od swoich literackich ulubieńców. Jednakże lektura może oddziaływać na czytelnika dopiero po zrozumieniu treści książki. Wówczas dokonuje się wpływ na osobowość. Im bliższe są treści lektury, tym bardziej do czytelnika trafiają, im bardziej zgodne są z przekonaniami, tym chętniej je przyjmuje. Książka może spełniać ważną rolę w wychowaniu dziecka. Z punktu widzenia psychologii czytanie książek zaspokaja wychowanka potrzeby: estetyczne, wzorów zachowań, utożsamiania się z bohaterem, informacji o świecie zewnętrznym, kompensacji, rozrywki, akceptacji społecznej. W opinii Hanny Ratyńskiej baśń czy opowiadanie, tak chętnie czytane i słuchane przez dzieci, spełniają ważne zadania wychowawcze. rozwija wrażliwość estetyczną, co pozwala otworzyć się dziecku na wartości, które niesie ze sobą literatura. wpływa na rozwój intelektualny. Baśnie czy opowiadania mogą stać się pewnego rodzaju schematem porządkującym, poszerzają możliwości poznania świata, doskonalą mowę (słownictwo, styl wypowiedzi, stronę gramatyczną), kształcą myślenie (procesy porównywania, analizy i syntezy, przyczyn i skutków) oraz ćwiczą pamięć i uwagę. kształtują wyobraźnię i postawę twórczą dziecka, uruchamiając możliwości kreacyjne i interpretacyjne. rozwijają życie emocjonalne, sferę uczuć, która ulega wzbogaceniu w kontakcie z książką. Dziecko przeżywa los wybranej postaci, bardzo mocno identyfikuje się z nią, co rozwija zdolności empatyczne, a także pozwala na interioryzację wartości prezentowanych przez ulubionego bohatera. mają doniosłe znaczenie w dziedzinie wychowania społecznego, ponieważ pozwala zrozumieć innych ludzi i zachodzące między nimi interakcje, a także sprzyja procesowi utożsamiania z losami bohaterów. Zaspokaja to potrzeby wzorów zachowań, poczucie więzi społecznej. wychowawca może też posłużyć się literaturą w kształtowaniu więzi rodzinnych, ukazując odpowiednie przykłady miłości i ciepła w relacjach między rodzicami i dziećmi. W wychowaniu rodzinnym może też wykorzystać wzory dobrze wykonanych obowiązków, postaw rodzicielskich, wzory ojca i matki. literatura ma możliwość pogłębiania wrażliwości moralnej czytelnika, niezależnie od wieku. Literatura dla dzieci może też pełnić inne funkcje, np. ukazywać piękno ojczystego kraju, wzbudzać zainteresowanie przyrodą, wzbogacać zabawy i zajęcia mające na celu ukształtowanie pojęć związanych z nauką szkolną (np. matematycznych), kształcić podstawowe nawyki czystości (np. mycie rąk przed jedzeniem). Jakie wartości wnosi książka w świat dziecka zależy przede wszystkim od jej zawartości. Dobór tych wartości i niosących je treści zależy z kolei od wieku i zainteresowań czytelnika, a także od naszych zamierzeń wychowawczych.
Anna Jakubowicz, Krystyna Lenartowska i Maria Plenkiewicz zwracają uwagę na korzyści wynikające z czytania, które pozwalają dziecku na osiąganie lepszych wyników w szkole Podkreślają zwłaszcza następujące funkcje lektury: wzbogacanie biernego i czynnego słownictwa dziecka, pomoc w ogólnym opanowaniu języka, podniesienie poziomu kultury słowa, wzbogacenie konstrukcji składniowo stylistycznej wypowiedzi, podniesienie poziomu zrozumienia struktury większych całości myślowych, doskonalenie formy dźwiękowej języka ucznia (artykulacji, akcentu, przestankowania, siły głosu, modulacji, tempa). Czytanie podnosi poziom nie tylko rozwoju mowy, ale też poziom rozwoju procesów poznawczych, myślenia i strony emocjonalnej osobowości. Poszerza ponadto wiadomości dziecka o własnym regionie, kraju, świecie jak też o społeczeństwie i ludzkości w ogóle. Co powoduje, że właśnie dzieci są tak chłonnymi odbiorcami literatury i tak łatwo przejmują wzory zachowań od swoich literackich ulubieńców? Są to właściwości rozwojowe charakterystyczne dla wieku dziecięcego. po pierwsze szybki rozwój i związane z nim zapotrzebowanie na wzory zachowań, po drugie duża pobudliwość emocjonalna i po trzecie skłonność do naśladownictwa. Dodatkowo ważne w wychowaniu jest to, że książka może stać się płaszczyzną kontaktu i porozumienia między pokoleniami. Podczas wspólnego czytania o pewnych problemach, sytuacjach, bohaterach może dojść do współodczuwania, wspólnej zabawy czy śmiechu z jakiejś zabawnej sytuacji, a nawet wspólnego rozwiązywania problemów, przemyślenia na bazie przeczytanych książek nawet w przypadku małych dzieci. Przykładem książek, które się do tego nadają, mogą być, np. Kubuś Puchatek, Muminki, Dzieci z Bullerbyn, Mały Książę, Alicja w krainie czarów oraz inne pozycje pisane o dzieciach, jednak lubiane też przez dorosłych dzięki zawartym w swojej treści wątkom światopoglądowym i filozoficznym. POCZYTAJ MI MAMO BAJKOTERAPIA Nowi przyjaciele Gongona Gdzieś daleko, a może całkiem niedaleko, znajduje się niezwykła wyspa. Wszystko na tej wyspie góry, doliny, jeziora i rzeki są zielone. Niesamowicie zielone, jasnozielone, ciemnozielone, seledynowe, szmaragdowe i jeszcze w wielu innych odcieniach zieleni. Mieszkańcy tej wyspy to Kapingi. Istoty sięgające takiemu dziecku jak ty do pasa, a ważące tyle co dwa jabłuszka. Na głowie każdy Kaping ma dwoje czułków: dziewczynki piękne i długie, a chłopcy krótkie i sterczące. Mają one również niezwykłą cechę. Zmieniają kolor swoich czułek w zależności od tego, jak się czują. Kiedy się boją, to ich czułki robią się granatowe. Kiedy są smutni szarzeją, na znak radości mienią się wszystkim odcieniami żółtego. Czerwone czułki natomiast informują, że Kaping jest zły. Przeciętna rodzina Kapingów mieszka w szmaragdowej kropli, a niektóre w wielokroplach. Niedawno do jednej z nich, do mieszkania na najniższym poziomie, wprowadził się mały Kaping o imieniu Gongon. Chodzi on do starszo - klasy. Jest bardzo spokojnym, cichym chłopcem, bardzo trudno mu poznać nowych kolegów. Wstydzi się rozpocząć rozmowę z innymi dzieci. Bardzo chciałby bawić się z chłopcami na boisku, ale boi się do nich podejść. Popołudnia spędza samotnie w domu przy komputerze, oglądając
telewizję albo czytając książki. Zaczyna się jednak już nudzić. Mijał kolejny dzień od przeprowadzki do nowego mieszkania. Gongon po raz kolejny siedział z przyklejonym do okna nosem i patrzył tęsknie na boisko, na którym chłopcy właśnie rozgrywali mecz kaping piłki. Chłopiec poczuł na swoich poszarzałych czułkach czyjąś rękę. Mały, a czemu jesteś taki smutny? to przyszedł właśnie ulubiony kuzyn Gongona, Albi. Kuzyn jest starszy od niego i bardzo mu imponuje. Jest mądry i zawsze opowiada ciekawe historie, przede wszystkim to on nauczył młodszego kuzyna grać w wojnę kartami. Widzisz, jak oni fajnie grają? zapytał jeszcze smutniejszy Gongon. To idź zagraj z nimi, przecież jesteś świetnym bramkarzem. Ale... chłopiec zawiesił głos. Wstydzę się wyszeptał bardzo cicho. Oni mogą nie chcieć bawić się ze mną. Wiesz, miałem kiedyś podobny problem zamyślił się Albi. Ty? To niemożliwe wykrzyknął zdziwiony Gongon. Pamiętasz, jak kilka lat temu zmieniłem szkołę i musiałem rozpocząć rok szkolny w zupełnie nowej klasie? Nie znałem tam nikogo. Bardzo się bałem, że nikt nie będzie chciał się ze mną kumplować. Cała klasa już się znała, wszyscy mieli swoje miejsca w ławkach, znali swoje zainteresowania. Tak fajnie bawili się na szkolnym boisku. I jak sobie poradziłeś? - dotychczas ciemnoszare czułki Gongona zaczęły się powoli przejaśniać. Pomogła mi moja wychowawczyni. Zaproponowała, żebym następnego dnia przyniósł jakiś swój ulubiony przedmiot i opowiedział o sobie. Co przyniosłeś? Swój holobook? mały zapytał, wiedząc, jak świetnie jego starszy kuzyn radzi sobie z holo urządzeniami. Nie. Jeszcze wtedy tego nie potrafiłem obsługiwać uśmiechnął się Albi. Pamiętasz jednorolkę, na której jeździłeś po naszym podjeździe przed kroplą? Tak się właśnie złożyło, że dostałem ją latem jeszcze przed pójściem do nowej szkoły. Pamiętam na jednym z czułek drugoklasisty pojawiła się żółta plamka. Bardzo lubię, gdy pozwalasz mi na niej pojeździć. Mama powiedziała, że może kiedyś mi taką kupi. Przyniosłem jednorolkę do klasy kuzyn uśmiechnął się na wspomnienie tamtego dnia. Opowiedziałem o tym, jak uczyłem się na niej jeździć, choć dalej bardzo się wstydziłem. Okazało się, że w klasie są też chłopcy, którzy interesują się jazdą na jednorolce. Poprosili, żebym pokazał, jakie znam sztuczki. Niektórych z nich w ogóle nie znali. Obiecałem, że na przerwie nauczę ich, jak je zrobić. Naprawdę? Chcieli się z tobą bawić? Mimo że dopiero cię poznali? Gongon zapytał niepewnie, spoglądając kątem oka na boisko niedaleko wielokropli. Tak, bo dzięki temu, że zacząłem opowiadać im o swoich zainteresowaniach, zaczęli mnie poznawać. Albi wyciągnął jednorolkę zza pleców. Przyniosłem ci ją dzisiaj. Może tobie też przyniesie szczęście. Spróbuj! Opowiesz mi, jak przyjdę do ciebie za jakiś czas. Wieczorem maluch zasypiał, patrząc na jednorolkę. Myślał o tym, co mówił mu starszy kuzyn. Może ma rację - zastanawiał się Gongon. Następnego dnia była sobota i piękna pogoda. Chłopcy od samego rana grali już na boisku. Gongon znowu stanął smutny z nosem przy oknie. Z kuchni wyjrzała mama. Może warto, żebyś posłuchał Albiego. Spróbuj, dziś jest pogoda w sam raz na jazdę na jednorożce zachęciła synka. Chłopiec spojrzał na mamę. Może... zawahał się, ale ostatecznie chwycił jednorolkę i wybiegł na podwórko. Usiadł na ławce i zastanawiał się, jak zacząć. Nawet nie zauważył, że chłopcy z boiska szybko przybiegli do niego i poprosili, by pokazał im jednorolkę. Masz jednorolkę? Super! zaczął jeden z chłopców. Mój brat też ma, ale nie chce mnie nauczyć opowiadał drugi. Wczoraj dostałem od mojego starszego kuzyna, Albiego odparł niepewnie Gongon. Wcześniej mogłem na niej pojeździć tylko wtedy, kiedy u niego byłem. Umiesz na niej jeździć? Tak. Jeśli chcecie, mogę was nauczyć. To super! A pokażesz, jakie znasz sztuczki? zakrzyknęli chórem chłopcy.
Oczywiście, jeśli chcesz. Jasne! krzyknął malec i jego czułki aż zaświeciły żółtym blaskiem. Chłopczyk wyjechał szybko na boisko. Pokazał nowym kolegom wszystkie ewolucje, jakich nauczył się, odwiedzając Albiego. Po jakimś czasie przyjechał znowu kuzyn, ale tym razem musiał szukać Gongona na boisku. Razem z kolegami ćwiczyli jazdę. Podszedł do nich i podziwiał, jak fajnie się bawią. Wiesz, ja chyba nie wiedziałbym, jak nauczyć kolegów jeździć na jednorolce Albi poklepał po ramieniu Gongona. A tej ewolucji, którą przed chwilą wykonywaliście, to nawet nie znałem. Pokażecie mi ją jeszcze raz? zapytał, a małemu kuzynowi szepnął do ucha. Masz świetnych kumpli. KĄCIK LOGOPEDYCZNY Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy: język, wargi i podniebienie przygotowują dziecko do prawidłowego mówienia Dzieci mają naturalną skłonność do wielokrotnego powtarzania ulubionych zabaw. Jeśli więc potraktujemy ćwiczenia jako zabawę, będą one dla dziecka prawdziwą przyjemnością. Rola dorosłego polega na pokazaniu poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcaniu dziecka do pracy przez chwalenie za podejmowany wysiłek, choćby efekty nie były od razu widoczne. Lepiej ćwiczyć krótko, ale częściej 3-4 minut z 3 - latkiem, do 10 ze starszym dzieckiem. Czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych potrzeb oraz możliwości dziecka. Ćwiczenia zaczynamy od najprostszych, stopniowo zwiększając ich trudność. Wykorzystaj naturalne okazje, aby pogimnastykować aparat mowy. Z poniższego zestawu należy wybrać te ćwiczenia, które będą możliwe do wykonania. Zbyt trudne zabawy szybko zniechęcą dziecko do dalszych ćwiczeń motorycznych. A zatem, jeśli Twoje dziecko ma trudności z pionizacją języka (nie wymawia np. sz, ż, cz, dż, l, r) wówczas staraj się wybierać te zabawy, które inicjują ruch języka ku górze, w stronę górnych zębów, podniebienia. Zadbaj, by w takim zestawie zabaw znalazły się ćwiczenia wyrabiające nawyk łączenia zębów, a zapobiegniesz wówczas tendencji wysuwania języka pomiędzy zęby (sprzyja to rozwijaniu się seplenienia). Podczas ćwiczeń zwracaj też uwagę na to, by dziecko właściwie kierowało wydychane powietrze. Dzieci dość często gromadzą powietrze w policzkach i aby temu zapobiegać warto stosować zabawy uczące kierowania powietrza na środkową część języka (bruzda, rowek języka). Ćwiczenia warg: Wymawianie na przemian a - o lub e - o przy maksymalnym oddaleniu od siebie górnej i dolnej wargi Oddalanie od siebie kącików ust, jak przy i Zbliżanie do siebie kącików ust (ściąganie warg) jak przy u Cmokanie i parskanie (wprawianie warg w drganie)
Wargi wysunąć do przodu, ściągnąć je (jak przy gwizdaniu) i przesuwać w kąciki ust: w prawo, w lewo, a następnie wykonywać nimi ruchy okrężne Ssanie wargi górnej, a potem dolnej Masowanie warg zębami (górnymi dolnej wargi i odwrotnie) Zdmuchiwanie z warg papierowych skrawków gazety Układanie ust, jak przy wymowie samogłosek ustnych, z wyraźną, przesadną artykulacją warg, np. w kolejności: a-i-o-u-y, u-a-i-o-y, o-a-y-i-u, y-i-o-a-u, u-i-y-a-o. W następnej fazie łączymy samogłoski w pary: a-i, a-u, i-a, u-o, i-u, o-i, u-i, a-o Wymawiać samogłoski ustne z przesadną artykulacją, np. a-i-o-e-y, łączyć przy tym w pary samogłoski o skrajnych układach warg i kilkakrotne powtarzać każdą z par: a-i-a-i, a-u-a Nadymać policzki przy zwartych wargach Nadmuchiwać gumowe zabawki, baloniki Nadymać policzki z uwolnieniem nagromadzonego w jamie ustnej powietrza Nadymać policzki i zatrzymać powietrze w jamie ustnej na około 4-5 sekund, następnie oddychać przez nos bez zmiany położenia warg i policzków Nadymać policzki na zmianę lewy i prawy, przesuwać powietrze z jednej strony jamy ustnej do drugiej przy zwartych wargach Wciągać policzki do jamy ustnej (policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą zajęczy pyszczek) Przy zaciśniętych zębach zwierać i rozwierać wargi (zwarcie ma być silne, rozwarcie możliwie największe) Zaokrąglać i rozciągać (spłaszczać) wargi przy zwartych szczękach; przy zaokrąglaniu wargi wysuwają się do przodu i całkowicie zwierają, przy spłaszczeniu wargi ściśle przylegają do łuków zębowych, zęby dolne i górne powinny być widoczne Dmuchać na płomień świecy, skrawki papieru, watkę, pingpongową piłeczkę przy różnym układzie warg: wargi ułożone w kształcie wąskiego lejka (jak przy n), wargi ułożone w kształcie szerokiego lejka (jak przy sz), układ właściwy spółgłosce f Zaokrąglać i rozciągać wargi przy zwartych szczękach; przy zaokrąglaniu wargi wysuwają się do przodu i całkowicie zwierają, przy spłaszczeniu wargi są też zwarte, a łuki zębowe są niewidoczne Przy zwartych szczękach i wargach odciągać na przemian kąciki ust na boki Cmokać przy dowolnym układzie warg (powstający szmer przypomina pocałunek); cmokać przy wysuniętych i zaokrąglonych wargach oraz zwartych szczękach Wykonywać ruch kolisty wysuniętych, zaokrąglonych i zwartych warg. Ruch warg może być wykonywany samodzielnie lub łącznie z ruchami szczęki dolnej Utrzymywać przy pomocy warg patyczek obciążony plasteliną; wdech i wydech wykonywać kącikami ust; w celu wyeliminowania oddychania przez nos zaciskać nozdrza Wymawiać samogłoski ustne przy zwartych szczękach Przy lekko rozwartych szczękach naciskać palcami wskazującymi na kąciki ust w kierunku do środka szpary ust (wargi wysuwają się do przodu i uwypuklają na zewnątrz do góry i do dołu w kształcie luków), przy takim układzie polecamy wykonać zwarcie warg Przy zamkniętych szczękach unosić wargę górną (widoczne są tylko zęby górne),
a następnie opuszczać wargę dolną (widoczne są tylko zęby dolne) Przy zamkniętych szczękach wysuwać wargi do przodu i zaokrąglać w kształcie wąskiego lejka (jak przy wymowie u); stopniowo opuszczać szczękę dolną i poszerzając we wszystkich kierunkach odległość między wargami, przejść do najszerszego okrągłego otwarcia szpary ustnej, następnie stopniowy powrót do poprzedniego położenia warg, nie zmieniając położenia wargi dolnej (należy zwracać uwagę na symetryczny układ warg) Górne siekacze oprzeć na wardze dolnej, warga górna jest lekko uniesiona, tak że widoczne są siekacze górne (jak przy artykulacji głosek w, f); wdychać i wydychać powietrze przez szczelinę wargowo-zębową Dolną szczękę przesuwać do przodu i do góry, tak aby widoczne dolne siekacze dotykały do spłaszczonej wargi górnej Górnymi siekaczami lekko dotykać wargi dolnej, równocześnie wargi wykonują ruch spłaszczenia i powrót do pozycji neutralnej; te same ruchy warg wykonuje się przy kontakcie zębów dolnych z górną wargą Wargi wysuwać do przodu, zaokrąglać i zwierać, a następnie wykonać ruch w prawo i w lewo (lub do góry i do dołu); szczęki przez cały czas są zwarte Przy rozwartych szczękach wciągać w głąb jamy ustnej wargi, tak by całkowicie zasłaniały zęby górne i dolne; następnie stopniowo unosić szczękę dolną, zbliżać wargi i wciągać powietrze Wargę górną położyć możliwie najdalej na wargę dolną i wykonywać ruchy ssania; to samo ćwiczenie wykonujemy przy ułożeniu wargi dolnej na górną Ćwiczenia języka: Głaskanie podniebienia czubkiem języka, jama ustna szeroko otwarta, lub zlizywanie z podniebienia masy czekoladowej, miodu, dżemu, rozmiękczonego wafelka Oblizywanie dolnej i górnej wargi (zlizywanie masy czekoladowej, budyniu) Kląskanie Dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych zębów, a następnie do górnej wargi przy maksymalnym opuszczeniu szczęki dolnej Język w kształcie grota wykonuje poziome ruchy wahadłowe od jednego do drugiego kącika ust Ruchy koliste języka w prawo i w lewo wewnątrz jamy ustnej Oblizywanie lub odliczanie zębów i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami Wykonywać najpierw wolne, potem coraz szybsze ruchy na boki, w górę i w dół językiem w powietrzu - jak wąż; następnie stopniowo cofać język w głąb jamy ustnej Wolno, następnie coraz szybciej masować czubkiem języka zęby, następnie wałek dziąsłowy, podniebienie Żuć język, udawać ssanie cukierka Naśladować grę na trąbce lub na bębenku Ostrzyć czubek języka o górne zęby, przy szeroko otwartych ustach Masować język poprzez nagryzanie czubka języka zębami Szybko unosić i opuszczać język w kierunku dolnych i górnych zębów, przy szeroko otwartych ustach i nieruchomej żuchwie
Wsuwać język między wprawione w drgania wargi Wymawiać ttt najpierw wolno, potem coraz szybciej przy szeroko otwartych ustach Wymawiać ddd najpierw wolno, potem coraz szybciej przy szeroko otwartych ustach Szybko wymawiać / (lllll...), a następnie sylaby: la, lo, le, lu Szybko wymawiać naprzemiennie głoski /, n (Inlnln..) Szybko, naprzemiennie wymawiać głoski t, d (ćwiczenie pomocne przy nauce głoski r ) Śpiewać: najpierw lalala, lalala..., lelele..., lololo..., następnie lala, lata, lada...; powtarzać ten materiał, podstawiając kolejno samogłoski: e, o, u; następnie ćwiczyć wymowę wyrazów: lato, lotnik (l -t), lada, lody (l - d): len, kolano (l - n); tata, tutaj (t - t); Tola, hotel (t - l); Adela, kundel (d - /): tunel, ten (t - n); nota, Aneta (n - t) Zdmuchiwać skrawek papieru umieszczony na czubku języka Ująć brzegi języka między zęby trzonowe, a czubek unosić do wałka dziąsłowego i opuszczać Rozluźniony język podnieść do podniebienia twardego i lekko go dotknąć Dmuchać na czubek języka uniesiony do walka dziąsłowego Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie: Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej Płukanie gardła ciepłą wodą (to ćwiczenie pomaga uzyskać dźwięki k i g ) Chrapanie na wdechu i wydechu Głębokie oddychanie przez usta przy zatkanym nosie Wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych k i g z samogłoskami np.: ga, go, ge, gu, gi, gą, gę... i to samo z głoską k : ka, ko, ke, ku, ki...
KĄCIK MĄDREGO PRZEDSZKOLAKA Ćwiczenia na spostrzegawczość