WPR do 2020 r. Propozycje ustawodawcze Komisji Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisja Europejska C Olof S.
1. Proces 2. Cele reformy 3. Propozycje Komisji 4. Kolejne kroki 2
Etapy reformy WPR 12 kwietnia 11 czerwca 2010 r. 19-20 lipca 2010 r. 18 listopada 2010 r. 23 listopada 2010 r. 25 stycznia 2011 r. 29 czerwca 2011 r. 12 października 2011 r. Debata publiczna Konferencja podsumowująca Komunikat Komisji Konsultacje w sprawie oceny skutków regulacji Propozycje Komisji w sprawie budŝetu 2014-2020 Propozycje ustawodawcze dot. WPR do 2020 r. Wnioski ustawodawcze składane są wraz z oceną skutków regulacji, która zawiera ocenę alternatywnych scenariuszy reform danej polityki na podstawie oceny ilościowej i jakościowej 2011-2013 Debata w Parlamencie Europejskim i Radzie Zatwierdzenie rozporządzeń i akty wykonawcze 3
Finansowanie WPR W propozycjach budŝetowych UE na okres 2014-2020 przewidziano utrzymanie nominalnej kwoty wydatków na WPR na poziomie z 2013 r. Wszystkie kwoty w cenach bieŝących - Filar I Płatności bezpośrednie i wydatki rynkowe - Filar II Rozwój obszarów wiejskich Ogółem filar I i II 317,2 101,2 418,4 - Bezpieczeństwo Ŝywności - Osoby najbardziej potrzebujące - Rezerwa na wypadek kryzysu w sektorze rolnictwa - Europejski fundusz dostosowania do globalizacji - Badania i innowacje w dziedzinie bezpieczeństwa Ŝywnościowego, biogospodarki oraz zrównowaŝonego rolnictwa Fundusze dodatkowe ogółem 2,5 2,8 3,9 do 2,8 5,1 do 17,1 Kwoty zaproponowane w budŝecie na lata 2014-2020 ogółem do 435,5 Źródło: Komisja Europejska 4
70 60 50 40 30 20 10 0 Wydatki WPR (1980-2020) in billion - current prices 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 EU-10 EU-12 EU-15 EU-25 EU-27 Export subsidies Other market measures Coupled direct payments Decoupled direct payments Market-related expenditure Direct payments Rural development Źródło: Komisja Europejska
1. Kontekst 2. Cele reformy 3. Propozycje Komisji 4. Kolejne kroki 6
Wyzwania dla rolnictwa UE Komunikat Komisji - WPR do 2020 r. Wyzwania Gospodarka Ochrona środowiska Spójność terytorialna Gospodarka Bezpieczeństwo Ŝywnościowe Wahania cen Kryzys gospodarczy Ochrona środowiska Gazy cieplarniane Gorsze warunki glebowe Jakość wody i powietrza Siedliska i róŝnorodność biologiczna Spójność terytorialna Aktywizacja obszarów wiejskich ZróŜnicowanie rolnictwa w UE 7
Tendecje na wybranych rynkach 600 (nominalne indeksy cenowe Banku Światowego, 2000=100) 525 450 375 300 225 150 75 0 Źródło: Bank Światowy 8 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Nawozy + 163 % Energia + 223 % Produkty rolne + 50 %
Zmiany klimatyczne - potencjalne skutki dla unijnego rolnictwa ZagroŜenie powodziowe Bardziej upalne i suche lata Poziom mórz Szkodniki, choroby upraw Plony Zdrowie, dobrostan zwierząt Letnie opady deszczu Burze, powodzie zimą Okres wegetacyjny, plony Odpowiedni grunt rolny Szkodniki, choroby Opady, powodzie zimą Letnie opady deszczu Susza, deficyt wody ZagroŜenie erozją gleby Plony, róŝnorodność upraw Dostępność wody Susze, okresy upałów ZagroŜenie erozją gleby Okres wegetacyjny, plony Optymalne grunty upraw Źródło: DG ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w oparciu o sprawozdania EAŚ, JRC, badania akademickie
Zatrudnienie w rolnictwie Źródło: DG ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 10
Cele strategiczne WPR Komunikat Komisji - WPR do 2020 r. Wyzwania Gospodarka Cele strategiczne Europa 2020 Produkcja Ŝywności Odpowiednie, stabilne dochody Podniesienie konkurencyjności rolników i ich pozycji w łańcuchu Ŝywnościowym Wsparcie obszarów o niekorzystnych warunkach naturalnych Ochrona środowiska Spójność terytorialna ZrównowaŜone gospodarowanie zasobami naturalnymi ZrównowaŜony rozwój terytorialny Uproszczenie Dobra społeczne Zielony rozwój poprzez innowacje Zmiany klimatyczne adaptacja i łagodzenie Aktywizacja obszarów wiejskich i wzrost zatrudnienia Dywersyfikacja Stworzenie warunków dla róŝnorodności społecznej i strukturalnej na obszarach wiejskich 11
Instrumenty WPR - ogółem Podniesienie konkurencyjności Orientacja rynkowa Mechanizm kryzysowy i narzędzia zarządzania ryzykiem Poprawa pozycji rolników w łańcuchu Ŝywnościowym Badania, innowacyjność oraz transfer wiedzy i modernizacja systemu doradztwa rolniczego Trwałość Ekologiczna Nowa pro-ekologiczna płatność w ramach filaru I Rozszerzenie zasady wzajemnej zgodności o zmiany klimatyczne Dwa priorytety dot. ochrony środowiska w PROW Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz produktywnego i zrównowaŝonego rolnictwa Większa skuteczność Nowy system płatności bezpośrednich Wspólne ramy strategiczne dla funduszy UE Redystrybucja płatności wewnątrz i pomiędzy państwami Redystrybucja środków na PROW Uproszczenie Filar I Elastyczność Filar II 12
1. Kontekst 2. Cele reformy 3. Propozycje Komisji 4. Kolejne kroki 13
Płatności bezpośrednie (1) W 2014 r. rolnicy europejscy będą mieli dostęp do: Płatności obowiązkowe (wszystkie państwa): System płatności podstawowych Płatności pro-ekologiczne* Płatność dla młodych rolników (+) Płatności dobrowolne (państwa mogą wybrać): Wsparcie powiązane z produkcją Wsparcie w obszarach występowania utrudnień naturalnych Zasada wzajemnej zgodności Ogólny dostęp do systemu doradztwa rolniczego LUB Uproszczona płatność dla drobnych producentów rolnych (obowiązkowa dla wszystkich państw, rolnik ma swobodę wyboru) * Płatność za praktyki rolne o korzystnym wpływie na klimat i środowisko 14
Płatności bezpośrednie (2) Degresywność i górny pułap (wszystkie płatności z wyjątkiem pro-ekologicznych) Zasada wzajemnej zgodności Uproszczenie zmiana klimatu Wsparcie powiązane z produkcją Wiele sektorów 5% do 10% koperty Rozpoczynający działalność < 40 lat Dywersyfikacja upraw Trwałe uŝytki zielone Obszary ekologiczne Krajowa lub regionalna stawka ryczałtowa za kwalifikowalny hektar Kryteria krajowe Płatność dla młodych rolników Przez okres 5 lat Do 2% koperty Płatności pro-ekologiczne Wsparcie obszarów o ograniczeniach naturalnych Dla zdefiniowanych regionów Do 5 % koperty 30 % koperty System płatności podstawowych Nowe uprawnienia w 2014 r. Definicja działalności rolniczej Aktywny rolnik Płatność dla drobnych producentów rolnych Uproszczenie wniosków i kontroli Ryczałt, określony przez państwa w ramach ogólnych wytycznych Od 2014 r. Do 10 % koperty LUB 15
800 Redystrybucja płatności Jedna trzecia róŝnicy pomiędzy obecnym poziomem a 90% średniej UE EUR/ha kwal. 700 600 500 400 * Calculated on the basis of all direct aids on the basis of Council Regulation (EC) No 73/2009, after modulation and phasing-in, except POSEI/SAI and cotton and potentially eligible area 2009 300 200 100 0 Malta Holandia Belgia Włochy Grecja Cypr Dania Słowenia Niemcy Francja Luksemburg Nowy poziom płatności EUR/ha Irlandia UE Austria Węgry Czechy Finlandia Szwecja Bułgaria Hiszpania Wlk. Brytania Polska Słowacja Obecny poziom EUR/ha Portugalia Rumunia Litwa Estonia Łotwa średnia UE EUR/ha średniej UE EUR/ha 90% Źródło: Komisja Europejska 16
Jednolita wspólna organizacja rynku Zwiększenie środków na badania i rozwój Forum Poprawy Funkcjonowania Łańcucha śywnościowego Programy Owoce w szkole i Mleko w szkole Zwiększenie dofinansowania MoŜliwość współfinansowania ze środków prywatnych Wspólne działania dla poprawy pozycji rolników w łańcuchu Ŝywnościowym Ułatwione uznawanie przez państwa: organizacji producenckich (OP), zrzeszeń OP, organizacji międzybranŝowych Większa przejrzystość zasad konkurencji Dostęp do funduszy PROW (działania dot. rozpoczynania działalności i współpracy) Kontynuacja polityki prorynkowej Koniec wsparcia dla OMP na paszę i kazeinę, chmiel, jedwabniki Koniec kwot (cukier) Siatka bezpieczeństwa Działania nadzwyczajne większy zasięg i elastyczność Interwencja/magazynowanie uproszczone, szybsza reakcja na kryzys Rezerwa kryzysowa Budowanie więzi z konsumentem Współpraca w zakresie ekonomii i ekologii Konkurencyjność gospodarstw rolnych 17
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (1) Strategia Europa 2020 Wspólne ramy strategiczne (CSF) wspólne cele dla funduszy unijnych odzwierciedlające strategię Europa 2020 Umowy partnerstwa dokument krajowy przedstawiający wykorzystanie funduszy w celu realizacji strategii Europa 2020 PROW Inne fundusze (Regionalny, Społeczny, Spójności i Rybołówstwa) Innowacyjność, ochrona środowiska i zmiany klimatyczne jako tematy wiodące Priorytety Przyspieszony transfer Wiedzy i innowacyjność Wzrost konkurencyjności i rentowności gospodarstw Sprawne funkcjonowanie łańcucha Ŝywnościowego i zarządzanie ryzykiem Odnowa, wspieranie i ochrona ekosystemów zaleŝnych od rolnictwa i leśnictwa Programy PROW Efektywne gospodarowanie zasobami, przejście na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmiany klimatyczne Włączenie społeczne, walka z ubóstwem i rozwój gospodarczy na obszarach wiejskich 18
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (2) Jednolite ramy finansowe dla funduszy wieloletnich uproszczenie i harmonizacja zasad Wspólne ramy strategiczne i Umowy partnerstwa Ocena postępu w oparciu o «kamienie milowe» i warunki ex ante Podejście strategiczne: państwa członkowskie zobowiązane są Realizować priorytety UE2020 i PROW biorąc pod uwagę specyfikę lokalną i regionalną Przygotowanie programów w oparciu o: Cele ilościowe Usprawniony zestaw działań zorganizowany w pakietach MoŜliwość tworzenia podprogramów tematycznych Finansowanie Koperty w oparciu o obiektywne kryteria i sytuację obecną Współfinansowanie Wspólny system monitorowania i oceny Europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz produktywnego i zrównowaŝonego rolnictwa 19
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (3) Działania Jednolite działanie dot. transferu wiedzy i działań informacyjnych Inwestycje materialne z wyŝszym wsparciem dla wspólnych inwestycji i inicjatyw zintegrowanych Rozwój gospodarstw i przedsiębiorczości z rozszerzonym wsparciem dla nisko-obszarowych i młodych rolników oraz małych przedsiębiorstw Wsparcie dla tworzenia organizacji producenckich rozszerzone Wsparcie rolno-środowiskowe i działania klimatyczne: nowy stan wyjściowy, elastyczność, wspólne działania Osobne działanie dla rolnictwa ekologicznego Nowa delimitacja ONW Wzmocnienie działanie dot. współpracy o programy pilotaŝowe, łańcuch Ŝywnościowy, promocja lokalna Nowy pakiet instrumentów zarządzania ryzykiem Leader wzmocniony we wszystkich funduszach UE 20
Instrumenty polityki Przykłady Uproszczony system dla drobnych gospodarstw Płatności Jedna agencja płatnicza MoŜliwość rozliczania ryczałtowego w niektórych przypadkach w II filarze Kontrole Uproszczenie WPR Państwa z odpowiednio działającym systemem kontroli i niskim współczynnikiem błędu będą mogły obniŝyć liczbę kontroli Zasada współzaleŝności: redukcja i większa przejrzystość wymogów (13 wymogów podstawowych zamiast 18 i 8 zasad dobrej kultury rolnej zamiast 15), eliminacja kontroli powtórnych przy drobnych niezgodnościach; korzystanie z systemów certyfikacji zmniejszy szanse kontroli. 21
1. Kontekst 2. Cele reformy 3. Propozycje Komisji 4. Kolejne kroki 22
Kolejne kroki Komisja przedstawia w dniu dzisiejszym szereg wniosków, których celem jest zwiększenie skuteczności WPR, aby rolnictwo stało się konkurencyjne i zrównowaŝone a na obszarach wiejskich nastąpiło oŝywienie. To początek procesu decyzyjnego z pozostałymi instytucjami, których celem jest wprowadzenie reformy w Ŝycie do dnia 1 stycznia 2014 r. 23
Podsumowanie Podniesienie konkurencyjności Innowacje, transfer wiedzy, instrumenty zarządzania ryzykiem, poprawa pozycji rolników w łańcuchu Ŝywnościowym Trwałość Ekologiczna Płatność pro-ekologiczna, rozszerzenie zasady wzajemnej zgodności, efektywne gospodarowanie zasobami Większa skuteczność Nowy system płatności, redystrybucja, wspólne ramy strategiczne dla funduszy UE, uproszczenie 24
Dodatkowe informacje WPR po 2013 http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/index_en.htm Komunikat Komisji - WPR do 2020 r. http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/communication/ index_en.htm Ocena skutków http://ec.europa.eu/agriculture/analysis/perspec/cap-2020/index_en.htm Wnioski ustawodawcze http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/legal-proposals/index_en.htm 25
Dziękuję! 26