ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne OPRACOWANIE ZAWIERA: 1. OPIS OBIEKTU I ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE 1.1 Przedmiot opracowania i charakterystyka obiektu 1.2 Ochrona przeciwpożarowa 1.3 Podstawa opracowania 1.4 Zakres opracowania 2. INSTALACJE ELEKTRYCZNE 2.1 Podział odbiorów na kategorie zasilania i ustalenie źródeł zasilania 2.2 Warunki zasilania 2.3 Układ pomiarowy 2.4 Podstawowe wskaźniki elektroenergetyczne 2.5 Rozbudowa rozdzielnicy głównej RG 2.6 Ochrona przepięciowa 2.7 Wykonanie instalacji elektrycznych 2.7.1 Wykonanie instalacji elektrycznych 2.7.2 Materiały instalacyjne 2.7.3 Układanie przewodów i kabli 2.7.4 Oprawy oświetleniowe i źródła światła 2.7.5 Osprzęt instalacyjny 2.8 Instalacje gniazd wtykowych 2.9 Zasilanie odbiorów wentylacji 2.10 Instalacja oświetlenia ogólnego i miejscowego 2.11 Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego 2.12 Instalacja ochrony od porażeń i uziemień wyrównawczych 2.13 Instalacja odgromowa 2.14 Wykonanie instalacji 2.14.1 Układanie przewodów i kabli 2.14.2 Materiały instalacyjne 2.14.3 Osprzęt instalacyjny 2.15 Uszczelnienia przeciwpożarowe 3. INSTALACJE TELETECHNICZNE 3.1 Wykonanie instalacji teletechnicznych 3.2 Instalacja telefoniczna okablowanie 4. OBLICZENIA TECHNICZNE 4.1 Wyznaczenie mocy zainstalowanej i szczytowej 4.2 Dobór zabezpieczeń i przewodów 4.2.1 Sprawdzenie koordynacji przewodu i zabezpieczenia 4.2.2 Sprawdzenie zabezpieczenia obwodów przed prądami zwarciowymi 4.3 Sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej 4.4 Obliczenia spadków napięć 5. UWAGI KOŃCOWE 6. RYSUNKI I ZAŁĄCZNIKI

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne Spis rysunków: E.1. Oznaczenia E.2. Rzut piwnicy E.3. Rzut pierwszego pietra E.4. Schemat rozdzielnicy RG E.5. Schemat tablicy TOS-1 E.6. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B1 c.d. E.7. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B1 c.d. E.8. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B1 c.d. E.9. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B1 c.d. E.10. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B2 c.d. E.11. Schemat tablicy TOS-1 Blok Aparatowy B2 c.d. E.12. Schemat tablicy TOS-2 E.13. Schemat tablicy TOS-2 c.d. E.14. Schemat tablicy TOS-2 c.d. E.15. Schemat tablicy TOS-2 c.d. E.16. Schemat przykładowej lokalnej szyny połączeń wyrównawczych LSPW Załączniki: ZE.1)Uprawnienia budowlane projektanta ZE.2)Uprawnienia budowlane projektanta c.d. ZE.3)Zaświadczenie przynależności projektanta do Izby Inżynierów Budownictwa ZE.4)Uprawnienia budowlane weryfikatora ZE.5)Zaświadczenie przynależności weryfikatora do Izby Inżynierów Budownictwa ZE.6)Oświadczenie projektanta i weryfikatora

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne 1. OPIS OBIEKTU I ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE 1.1 Przedmiot opracowania i charakterystyka obiektu Projekt obejmuje rozbudowę lokalu na potrzeby przedszkola przy ulicy Dobrowolskiego w Tarczynie. Zakres inwestycji został szczegółowo pokazany na rzutach instalacji. 1.2 Ochrona przeciwpożarowa Na drogach komunikacji wewnętrznej, oraz w magazynie przewidziano zainstalowanie opraw oświetlenia ewakuacyjnego ze znakami kierunkowymi. Oprawy z podtrzymaniem awaryjnym nie mniejszym jak 2 godziny. Dodatkowo, aby zapewnić odpowiedni poziom natężenia oświetlenia, zaprojektowano wyposażenie części opraw w inwertery z podtrzymaniem 2h. Natężenie oświetlenia ewakuacyjnego na wszystkich drogach ewakuacyjnych na poziomie podłogi nie jest mniejsze jak 1lx. Główny wyłącznik prądu WG dla przedszkola zlokalizowany jest w rozdzielnicy głównej RG i jest poza zakresem opracowania, pozostaje bez zmian. Uruchomienie w/w wyłącznika powoduje wyłączenia spod napięcia całego zasilania budynku, za wyjątkiem zasilania pompowni wody p.poż. Na przejściach kabli przez ściany i stropy oddzieleń pożarowych zamontowane zostaną przegrody i uszczelnienia o odporności ogniowej równej odporności ogniowej tego oddzielenia. Zastosowane materiały muszą posiadać atesty a uszczelnienia muszą być wykonane zgodnie z instrukcją producenta. wykonania uszczelnień zostaną odpowiednio oznakowane 1.3 Podstawa opracowania Projekt opracowano na podstawie: a) aktualnych podkładów architektonicznych, b) wytycznych z branży sanitarnej, c) zaleceń, uzgodnień i wytycznych Inwestora, d) zaakceptowanych przez użytkownika założeń projektowych i standardów instalacji dla obiektu, e) uzgodnień międzybranżowych, f) wizji lokalnej na obiekcie, g) inwentaryzacji istniejących instalacji wykonanej na potrzeby niniejszego projektu, h) wymienionych niżej obowiązujących przepisów: - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz. U. Nr 75/2002 - Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U. Nr 94/24/1983 - Ustawa o dozorze technicznym, Dz. U. Nr 122/1321/2000 - Prawo budowlane - Ustawa w sprawie oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie, Dz. U. Nr. 113/728/1998 i) wymienionych niżej Polskich Norm: PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa PN-IEC 60364-4-42:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne bezpieczeństwa. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego PN-IEC 60364-4-43:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed prądem przetężeniowym PN-IEC 60364-4-45:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed obniżeniem napięcia PN-IEC 60364-4-46:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Odłączanie izolacyjne i łączenie PN-IEC 60364-4-47:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Zastosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym PN-IEC 60364-4-443:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi PN-IEC 60364-4-473:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo. Środki ochrony przed prądem przetężeniowym PN-IEC 60364-4-481:1994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Wybór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych PN-IEC 60364-4-482:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych. Ochrona przeciwpożarowa PN-IEC 60364-5-51:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Postanowienia ogólne PN-IEC 60364-5-53:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura łączeniowa i sterownicza PN-IEC 60364-5-54:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia i przewody ochronne PN-IEC 60364-5-56:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Instalacje bezpieczeństwa PN-IEC 60364-5-537:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Aparatura rozdzielcza i sterownicza. Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia PN-IEC 60364-6-61:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzenie. Sprawdzenie odbiorcze PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym PN-EN 12464-1:2002 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1 miejsca pracy we wnętrzach EN 1838 Oświetlenie stosowane oświetlenie awaryjne (tłumaczenie normy europejskiej) PN-IEC 60364-4-443:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi PN-IEC 061024-1:2001 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. PN/E-05003 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. 1.4 Zakres opracowania Przewiduje się wykonane następujących instalacji: oświetlenia ogólnego i miejscowego, oświetlenia ewakuacyjnego, siły gniazda ogólnego przeznaczenia, siły zasilanie urządzeń technologicznych, zdalnych sterowań i wskazań,

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne ochrony od porażeń i uziemień wyrównawczych, okablowania instalacji telefonicznej 2. INSTALACJE ELEKTRYCZNE 2.1 Podział odbiorów na kategorie zasilania i ustalenie źródeł zasilania Przyjęto następujący podział odbiorników na kategorie w zależności od wymaganej pewności zasilania. KATEGORIA I KATEGORIA II oświetlenie ewakuacyjne, zasilanie bez przerwy w dostawie energii, wszystkie inne urządzenia nie zaliczone do grupy I, przerwa w zasilaniu nie powoduje zagrożenia ludzi i mienia, lecz powinna być zredukowana do minimum. Odbiory I kategorii zasilane będą z sieci zasilania podstawowego i dodatkowo wyposażone będą we własne źródła zasilania w postaci akumulatorów zapewniających działanie urządzeń przez czas nie krótszy jak 2 godzina po zaniku zasilania podstawowego. Odbiory II kategorii zasilane będą bezpośrednio z sieci energetyki zawodowej. 2.2 Warunki zasilania Zgodnie z nowym zapotrzebowaniem na moc, należy wystąpić o zwiększenie przydziału mocy. Po otrzymaniu nowych warunków zasilania należy zweryfikować schemat zasilania oraz układ pomiarowy. 2.3 Układ pomiarowy Układ pomiarowy należy zweryfikować po otrzymaniu nowych warunków zasilania. 2.4 Podstawowe wskaźniki elektroenergetyczne Stosownie do sporządzonych bilansów obciążeń elektrycznych ogólne wskaźniki elektroenergetyczne dla całego budynku przedstawiają się następująco: Napięcie zasilania nn 230/400V Moc zainstalowana ogółem P i =90.0 kw Moc szczytowa (maksymalna) P s =45.0 kw Wsp. zapotrzebowania mocy k z =0.5 Roczny czas użytkowania mocy szczytowej T =2000 h Roczne zużycie energii A =90 MWh System sieci zasilającej: System sieci rozdzielczej: TN C TN S

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne 2.5 Rozbudowa rozdzielnicy głównej RG Schemat rozbudowy rozdzielnicy głównej RG został pokazany na odrębnych schematach. Rozdzielnice należy rozbudować o dodatkowe pola zasilające nowoprojektowane tablice TOS-1 i TOS-2. 2.6 Ochrona przepięciowa W tablicach nowoprojektowanych będą zastosowane ochronników klasy B+C o poziomie ochrony poniżej 1,5 kv. Typy aparatów zgodnie ze schematami, lub inne o analogicznych parametrach technicznych. 2.7 Wykonanie instalacji elektrycznych 2.7.1 Wykonanie instalacji elektrycznych Odbiory pogrupowane zostaną w tzw. bloki aparatowe ze względu na specyfiką zasilanych odbiorów (oświetlenie, gniazda ogólnego przeznaczenia i gniazda komputerowe, odbiory wentylacji i inne odbiory technologiczne). Wszystkie urządzenia elektryczne należy instalować zgodnie ze schematami i lokalizacją podaną na rzutach. Ogólne zasady wykonywania instalacji: Należy skrupulatnie przestrzegać kolorystycznego oznakowania żył przewodowych i kabli (również w obrębie rozdzielnic). Przewód zerowy (N) musi posiadać izolację koloru jasnoniebieskiego, a przewód ochronny (PE) żółto-zielonego. W żadnym miejscu instalacji odbiorczej przewód zerowy (N) i przewód ochronny (PE) nie mogą być połączone. Wszystkie urządzenia i sprzęt, których konstrukcja wykonana jest z metalu lub zawierają one elementy metalowe, na których w przypadku uszkodzenia może pojawić się napięcie, muszą być obowiązkowo przyłączone do przewodu ochronnego. Dla przewodów i kabli przeznaczonych do ułożenia należy stosować trasy pionowe i poziome. W myśl tego doprowadzenie przewodów do opraw oświetleniowych na stropie należy wykonać pod kątem prostym. Skośnie przeprowadzone kable, przewody i puste rury nie zostaną odebrane jako prawidłowo wykonane. Wszystkie instalowane korytka, wsporniki, uchwyty itp. muszą być galwanizowane. Przewody i kable należy chronić od uszkodzeń mechanicznych w rurkach winidurowych. Wszystkie wykorzystywane urządzenia i materiały muszą posiadać fabryczne oznaczenia. Na życzenie należy udowodnić jakość poprzez podanie nazwy producenta sprzętu. Urządzenia i materiały muszą być w pełni zgodne z polskimi normami. 2.7.2 Materiały instalacyjne Stosowane będą następujące materiały instalacyjne: rurki dla rurowań typ RVS o średnicach w zależności od potrzeb produkcji krajowej, rurki p/t typ RVKLn o średnicach w zależności od potrzeb produkcji krajowej, korytka kablowe galwanizowane produkcji krajowej, np. BAKS z Karczewa, puszki rozgałęźne natynkowe produkcji krajowej,

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne puszki podtynkowe produkcji krajowej lub w/g potrzeb, 2.7.3 Układanie przewodów i kabli Instalacje elektryczne wewnętrzne będą wykonane przewodami typu YDYżo i YDYpżo, oraz LgYd 750V prowadzonymi: pod tynkiem i w ściankach g/k w rurkach RVS i RVKLn w strefie sufitów podwieszonych w korytkach instalacyjnych i rurkach RVS, Przekroje przewodów zostały podane na schematach, oraz tabeli doboru WLZ. Wszystkie kable i przewody wychodzące z tablic, oraz aparaty elektryczne powinny posiadać trwale zamocowane oznakowanie zgodne z numerami obwodów. Należy stosować wyłącznie przewody miedziane atestowane, z oznakowaniem fabrycznym izolacji żył zgodnie z PN. 2.7.4 Oprawy oświetleniowe i źródła światła Jako podstawowy typ opraw oświetleniowych przewidziano oprawy fluorescencyjne. Oprawy wyposażone są w źródła światła energooszczędne typu kompaktowego lub świetlówki trójpasmowe produkcji Philips lub Osram. Wszystkie oprawy świetlówkowe muszą być wykonane jako skompensowane. Typy poszczególnych opraw oświetleniowych zostały opisane w legendzie. W oprawach świetlówkowych należy stosować świetlówki trójpasmowe o współczynniku oddawania barw Ra 85: barwa światła ciepłobiała 3000K: w pokojach, korytarzach, holach windowych, barwa światła biała 4000K: pomieszczeniach technicznych, porządkowych. Oprawy montowane będą: bezpośrednio na suficie, w stropie podwieszanym lub na zwieszakach w zależności od rodzaju sufitu i charakteru pomieszczenia. 2.7.5 Osprzęt instalacyjny Należy stosować osprzęt typowy, np. produkcji POLO, lub inny o analogicznych parametrach technicznych, w pomieszczeniach mokrych, technologicznych, oraz w okolicy zlewów wyłącznie osprzęt szczelny min. IP44 z tzw. klapką. Wysokości montażu wyłączników i gniazd wtykowych: - łączniki oświetlenia ogólnego h=1,4m, - gniazda ogólnego przeznaczenia i komputerowe h=0.3m - gniazda porządkowe h=0.3m - gniazda nad blatami stołów h=1.1m Łączniki będą montowane we wspólnej ramce wszędzie tam, gdzie zaznaczone są w bezpośrednim sąsiedztwie więcej niż jeden wyłącznik, czy więcej niż jedno gniazdo wtykowe. Podwójne gniazda wtykowe z bolcem ochronnym są niedozwolone, należy zamiast nich stosować dwa gniazda wtykowe z bolcem ochronnym we wspólnej podwójnej ramce. Używane w projekcie, przy symbolu gniazd wtykowych, oznaczenie x2, x3, itd. mówi o tym, że przewidziano zainstalowanie dwóch, trzech, itd. pojedynczych gniazd wtykowych pod wspólną ramką. Stosowanie gniazdek typu SCHUKO jest zabronione.

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne 2.8 Instalacje gniazd wtykowych Instalacje siły dla gniazd wtykowych ogólnego przeznaczenia i komputerowych wykonane będą przewodami YDYżo3 2.5mm 2 i YDYpżo3 2.5mm 2. Obwody gniazd wtykowych wyprowadzone będą z odpowiednich bloków różnicowych tablic piętrowych. W miarę możliwości technicznych gniazda należy łączyć przelotowo. Dla gniazd komputerowych należy stosować osprzęt uniemożliwiający użytkowanie gniazd "komputerowych" do innych celów stosować osprzęt z kluczem typu DATA. Dla obwodów zasilających stanowiska biurowe należy bezwzględnie przestrzegać zgodności faz gniazd ogólnych i komputerowych. Część gniazd wtykowych zasilana będzie z tablic rezerwowanych. Przekroje przewodów i podział na obwody pokazano na załączonych schematach przykładowych. 2.9 Zasilanie odbiorów wentylacji Zasilanie odbiorów wentylacji odbywać się będzie z wydzielonego bloku aparatowego tablicy TOS-1. Poszczególne odbiory wentylacji zostaną zasilone z obwodów wydzielonych pod te urządzenia. 2.10 Instalacja oświetlenia ogólnego i miejscowego Instalacje oświetleniowe wykonane będą przewodami YDYpżo3 1.5mm 2 lub YDYpżo3 2.5mm 2 stosownie do mocy odbiorników i konieczności ograniczenia spadków napięć. W miarę możliwości oprawy należy łączyć przelotowo. Sterowanie oświetlenia odbywać się będzie: - za pośrednictwem lokalnych wyłączników umieszczonych w pomieszczeniach, - przekaźników bistabilnych dla sterowania z kilku punktów, - styczników. Poziom natężenia oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach przyjęty został w górnych granicach PN. Wyznaczone średnie natężenia oświetlenia dla poszczególnych pomieszczeń zaznaczono na rzutach instalacji oświetleniowych. 2.11 Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego W korytarzu (komunikacji wewnętrznej bez dostępu światła dziennego) przewiduje się zainstalowanie opraw ewakuacyjnych z własnym źródłem zasilania (akumulatory NiCd) o czasie działania nie krótszym jak 2 godziny podświetlane znaki kierunkowe. Zadziałanie opraw odbywać się będzie w momencie zaniku napięcia w sieci oświetlenia podstawowego. Oprawy powinny zostać wyposażone w oznaczenia kierunkowe zgodnie z PN. Część opraw na drogach komunikacyjnych wyposażona zostanie dodatkowo we własne źródła zasilania w postaci akumulatorów z inwertorami o czasie podtrzymania 2h.

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne Akumulatory z inwerterami należy lokalizować w bezpośrednim sąsiedztwie opraw oświetleniowych montując je na korytkach instalacyjnych lub wewnątrz opraw oświetleniowych. Do inwertorów należy doprowadzić dodatkowy przewód fazowy sprzed wyłącznika oświetlenia. 2.12 Instalacja ochrony od porażeń i uziemień wyrównawczych Instalację ochrony od porażeń należy wykonać zgodnie z PN-IEC 60364-4-41 i PN-IEC 60364-4-47. W pomieszczeniu rozdzielni elektrycznej należy wykonać główną szynę połączeń wyrównawczych punkt rozdziału przewodów N i PE. Szynę należy uziemić do istniejącego otoku budynki i dodatkowo wykonać sztuczny uziom pionowy np. w systemie Galmar o rezystancji poniżej 10 Ω. Do szyny należy uziemić wszelkie główne ciągi instalacji sanitarnych i konstrukcje stalowe szybów windowych. Sieć zasilająca i rozdzielcza w przebudowywanym budynku pracuje w układzie sieci TN-S z oddzielnym przewodem neutralnym i ochronnym PE. Do każdego oprawy oświetleniowej i aparatu elektrycznego należy doprowadzić osobny, oprócz przewodu neutralnego N, przewód ochronny PE. Przewody ochronne muszą posiadać izolację koloru zielono-żółtego i muszą być połączone z szyną ochronną PE. Przewód neutralny N i ochronny PE nie mogą być połączone w żadnym miejscu instalacji odbiorczej. Instalacja ochrony od porażeń wykonana zostanie zgodnie z PN IEC 60364. Sieć odbiorcza w budynku wykonana będzie w systemie TN-S z oddzielnym przewodem neutralnym N i ochronnym PE w całym systemie. Ochrona przed dotykiem bezpośrednim - podstawowa realizowana będzie przez zastosowanie izolowania części czynnych to jest przez odpowiednio dobraną izolację przewodów i obudów aparatów i urządzeń elektrycznych. Uzupełnieniem ochrony podstawowej będzie zastosowanie wyłączników różnicowoprądowych o prądzie zadziałania 30mA dla obwodów gniazd. W ochronie przed dotykiem pośrednim - dodatkowej zastosowano szybkie wyłączenie wraz z zastosowaniem połączeń wyrównawczych. Ochrona przez zastosowanie szybkiego wyłączenia realizowana jest przez: urządzenia ochronne przetężeniowe (wyłączniki z wyzwalaczami nadprądowymi), urządzenia ochronne różnicowoprądowe, sieć uziemień i połączeń wyrównawczych. Instalacja uziemień wyrównawczych zostanie wykonana zgodnie z PN IEC 60364. Instalację połączeń wyrównawczych należy wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami PN-IEC 60364-5-54 i PN-IEC 60364-7-701. 2.13 Instalacja odgromowa Przewiduje się rozbudowę istniejącej instalacji odgromowej. Do istniejącej instalacji odgromowej zostanie dołączona część nowoprojektowa. Przewiduje się wykorzystanie istniejącej instalacji odgromowej budynku w zakresie: przewodów odprowadzających prowadzonych w warstwach wykończeniowych ścian

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne zacisków probierczych umieszczonych w skrzynkach rewizyjnych pod tynkiem na elewacji otoku budynku W związku z brakiem konserwacji w/w instalacji przez pewien czas i brakiem informacji dotyczących stanu instalacji przewiduje się konieczność wykonania w zakresie wykonawcy robót następujących czynności: wykonania pomiarów rezystancji uziemienia wykonania konserwacji zacisków probierczych wykonania przeglądu technicznego instalacji odgromowej na dachu w zakresie konieczności jej uzupełnienia. W przypadku braku odpowiedniej rezystancji uziemienia przewiduje się konieczność wykonania w miejscu połączenia przewodu odprowadzającego z otokiem uziomu głębokiego w systemie GALMAR o rezystancji poniżej 10 Ohm. Uziomy pionowe będą pogrążane w gruncie w taki sposób, aby ich najniższa część była umieszczona na głębokości nie mniejszej niż 2,5 m, a najwyższa nie mniej niż 0,5 m pod powierzchnią gruntu. Uziomów sztucznych nie wolno zabezpieczać przed korozją powłokami nie przewodzącymi. Wszystkie połączenia instalacji odgromowej będą wykonane wyłącznie jako metaliczne spawane lub śrubowe. Dodatkowo dla wszystkich elementów wystających ponad dach w tym: pojedyncze murowane kominki, balustrady, nadbudówki przewiduje się wykonanie zwodów poziomych niskich, które będą wykonane drutem stalowym ocynkowanym o średnicy 8mm D FeZnΦ8m prowadzonym na wspornikach nie naruszających szczelności dachu. Zwody te należy połączyć bezpośrednio, lub pośrednio z przewodami odprowadzającymi. Zwody będą prowadzone w odległości nie mniejszej niż 2cm od powierzchni murków, kominów, bez ostrych zagięć i załamań (promień zagięcia nie może być mniejszy niż 10 cm). Nad szczelinami dylatacyjnymi należy stosować kompensację. Również wszystkie inne nie przewodzące elementy budowlane, wystające nad powierzchnię dachu, (zgodnie z normą PN-IEC-61024-1-2) należy wyposażać w zwody niskie, połączyć bezpośrednio, lub pośrednio z przewodami odprowadzającymi. Nie należy prowadzić zwodów nad wylotami kominów. Wszystkie metalowe części budynku, znajdujące się nad powierzchnią dachu (kominy, wyciągi, metalowe kanały wentylacyjne, bariery itp.) należy połączyć z instalacją odgromową na dachu. Wszystkie połączenia będą wykonane za pomocą śrubowych złączek systemowych. Połączenia skręcane i zagniatane są niedopuszczalne. Druty, taśmy i linki przeznaczone na zwody powinny być przed montażem wyprostowane za pomocą wstępnego naprężania lub przy zastosowaniu odpowiedniego urządzenia prostującego. Sztuczne zwody piorunochronne będą instalowane na stałe przy użyciu odpowiednich wsporników odstępowych lub wsporników do złączy naprężających. Zastosować wsporniki nie naruszające szczelności dachu. Ilość i rozmieszczenie urządzeń na dachu sprawdzić w naturze. Instalacja odgromowa będzie wykonana zgodnie z PN-IEC 61024 oraz zaleceniami PN-86/E-05003. W instalacji należy stosować połączenia spawane oraz zaciskowe i śrubowe. Należy zastosować systemowe rozwiązania produkcji krajowej np. Galmar.

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne 2.14 Wykonanie instalacji 2.14.1 Układanie przewodów i kabli Instalacje elektryczne wewnętrzne będą wykonane przewodami typu YDYżo 750V prowadzonymi: w przestrzeniach stropów podwieszanych w korytkach instalacyjnych i w rurkach RVS na tynku pod tynkiem w rurkach RVS i RVKLn w pomieszczeniach w rurkach RVKLn w ścianach murowanych i g/k. Przekroje przewodów zostały podane na schemacie TOS-1, TOS-2 oraz schemacie przedstawiającym rozbudowę tablicy RG. Wszystkie puszki połączeniowe muszą posiadać oznakowania obwodów. Puszki połączeniowe należy lokalizować w miejscach dostępnych na korytkach instalacyjnych i na ścianach w strefie stropu podwieszanego. Wszystkie kable i przewody wychodzące z tablicy TOS-1, TOS-2, oraz aparaty elektryczne powinny posiadać trwale zamocowane oznakowanie zgodne z numerami obwodów. Należy stosować wyłącznie przewody miedziane atestowane, z oznakowaniem fabrycznym izolacji żył zgodnie z PN. 2.14.2 Materiały instalacyjne Stosowane będą następujące materiały instalacyjne: rurki dla rurowań typ RVS o średnicach w zależności od potrzeb produkcji krajowej, rurki p/t typ RVKLn o średnicach w zależności od potrzeb produkcji krajowej, korytka kablowe metalowe, galwanizowane produkcji krajowej o odporności ogniowej EI-90 puszki rozgałęźne natynkowe produkcji krajowej, puszki podtynkowe produkcji krajowej lub w/g potrzeb, 2.14.3 Osprzęt instalacyjny Należy stosować osprzęt typowy, np. produkcji POLO stosownie do przyjętego przez Inwestora standardu instalacji. Typ osprzętu należy bezwzględnie ustalić wiążąco z Inwestorem w trakcie realizacji projektu. Wysokości montażu gniazd telefonicznych i komputerowych (jeśli na rzucie nie opisano inaczej) określono na h=0,3m. Przyłącza sieci komputerowej i instalacji telefonicznej należy instalować w jednym module ramki. 2.15 Uszczelnienia przeciwpożarowe Wszelkie przepusty i oddzielenia stref pożarowych mają odporność ogniową równą odporności tego oddzielenia. Przegrody przeciwpożarowe wykonane przy przejściach przewodów pomiędzy piętrami w poziomie stropu każdej kondygnacji. Przegrody i uszczelnienia produkcji HILTI lub PROMAT, np.: - HILTI CP611A (masa uszczelniająca pęczniejąca) uszczelnienia pojedynczych kabli oraz wiązek kabli, do uszczelnienia przejść przez stropy (szachty) i przebicia poziome, - HILTI CP651 (poduszki ochronne pęczniejące) uszczelnienia tras kablowych, do uszczelnienia wyjść wlz z rozdzielni głównych budynku,

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne - PROMAT PROMASTOP (zaprawa murarska) uszczelnienia przejść przez ściany i stropy, Zastosowane materiały ogniochronne muszą być atestowane i montowane zgodnie z instrukcją producenta. Po wykonaniu uszczelnień należy je odpowiednio opisać podając typ uszczelnienia, jego odporność ogniową i datę wykonania. 3. INSTALACJE TELETECHNICZNE 3.1 Wykonanie instalacji teletechnicznych Wszystkie urządzenia (punkty logiczne gniazda) instalowane będą zgodnie z lokalizacją podaną na rzutach. Wszystkie przewody instalacji teletechnicznych układać w rurkach RVS i RVKLn. Wszystkie wykorzystywane urządzenia i materiały muszą posiadać fabryczne oznaczenia. Na życzenie należy udowodnić jakość poprzez podanie nazwy producenta sprzętu. Urządzenia i materiały muszą być w pełni zgodne z polskimi normami. Należy stosować wyłącznie przewody atestowane zgodne z PN. 3.2 Instalacja telefoniczna okablowanie W zakres wykonania instalacji wchodzi rozprowadzenie instalacji odbiorczej od łączówki telefonicznej do przyłączy w poszczególnych pomieszczeniach. Gniazda typu RJ45 montowane pod wspólna ramką z instalacją gniazd wtykowych. Od nowoprojektowanej łączówki telefonicznej do każdego przyłącza należy doprowadzić skrętkę typu FTP kat. 5+. Okablowanie prowadzić w ścianach w rurkach RVKLn18. Cała instalacje należy wykonać zgodnie z rzutami instalacji. 4. OBLICZENIA TECHNICZNE 4.1 Wyznaczenie mocy zainstalowanej i szczytowej Moc zainstalowaną oświetlenia wyznaczono na podstawie obliczeń dla poszczególnych pomieszczeń biorąc pod uwagę wymagany poziom oświetlenia zgodnie z PN, wymiary pomieszczenia, współczynniki odbicia światła, współczynnik zapasu. Moc zainstalowaną dla odbiorników siłowych przyjęto w oparciu o dane katalogowe urządzeń. Moc obliczeniową i szczytową przyjęto stosując odpowiednie współczynniki jednoczesności. Współczynniki wykorzystania mocy zainstalowanej dla odbiorów oświetleniowych i siłowych ustalono w oparciu o analizę bilansów mocy. Zapotrzebowania mocy dla poszczególnych typów odbiorów i pomieszczeń pokazano na zamieszczonych w projekcie schematach. 4.2 Dobór zabezpieczeń i przewodów Przewody i zabezpieczenia dobrano biorąc pod uwagę postanowienia norm: PN-IEC 60364-4-43 i PN-IEC 60364-4-53. Obciążalność długotrwałą przewodów przyjęto zgodnie z PN IEC 60364-5-523.

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne Odpowiednie czasy odczytano z charakterystyk czasowo-prądowych aparatów. Przekroje przewodów oraz wartości zabezpieczeń dla poszczególnych obwodów podano na schematach. 4.2.1 Sprawdzenie koordynacji przewodu i zabezpieczenia Zabezpieczenia przed prądem przeciążeniowym spełniają następujące warunki: I B I n I z I 2 1.45 I z gdzie : I B prąd obliczeniowy obwodzie elektrycznym [A] I z obciążalność długotrwała przewodów [A] I n prąd znamionowy urządzenia zabezpieczającego [A] I 2 prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego [A] I 2 przyjęto dla bezpieczników 1.6 I n, a dla wyłączników instalacyjnych 1.45 I n. Obliczenia dokonano dla warunków skrajnych (największe obciążenie, najmniejszy przekrój, najmniejsze zabezpieczenie, najgorsze warunki chłodzenia przewodu). Sprawdzenia dokonano dla wszystkich obwodów. Wymagania, co do koordynacji przewodów z zabezpieczeniami są spełnione. 4.2.2 Sprawdzenie zabezpieczenia obwodów przed prądami zwarciowymi Zabezpieczenia i przekroje przewodów zostały tak dobrane, aby przerwanie prądu zwarciowego w każdym obwodzie elektrycznym następowało zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzeń cieplnych i mechanicznych w przewodach i połączeniach. Czasy wyłączenia zabezpieczeń przy zwarciu są mniejsze od czasów powodujących nagrzewanie przewodów i kabli do temperatury granicznej określonej wzorem: t = k S I gdzie : t czas potrzebny do rozgrzania przewodu do temperatury granicznie dopuszczalnej [s], S przekrój przewodu w [mm 2 ], I wartość skuteczna prądu zwarciowego w [A], k współczynnik zależny od rodzaju przewodu i jego izolacji, Wg obliczeń czas potrzebny do rozgrzania przewodu do temperatury granicznie dopuszczalnej przy maksymalnym prądzie zwarciowym dla obwodów jest taki, że zabezpieczenia zadziałają zanim nastąpi nadmierne przegrzanie przewodów. Wartości czasów zadziałania zabezpieczeń odczytano z charakterystyk czasowoprądowych. Sprawdzenia dokonano dla wszystkich obwodów. Wymagania, co do zabezpieczenia przed prądami zwarciowymi dla przewodów są spełnione.

ROZBUDOWA LOKALU NA POTRZEBY PRZEDSZKOLA PRZY UL. DOBROWOLSKIEGO W TARCZYNIE Projekt budowlany - Instalacje elektryczne 4.3 Sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej Sprawdzenia dokonano biorąc pod uwagę zalecenia normy PN-IEC 60364-4-41. Ochrona przed dotykiem pośrednim dodatkowa w sieci TN będzie zapewniona, jeżeli zostanie spełniony warunek: gdzie: Z s I a U 0 Z s impedancja pętli zwarciowej obejmująca źródło zasilania, przewód roboczy aż do punktu zwarcia i przewód ochronny między punktem zwarcia a źródłem zasilania [Ω], I a prąd powodujący samoczynne zadziałanie urządzenia wyłączającego w czasie <0.4s [A], U 0 napięcie znamionowe względem ziemi [V]. Czas zadziałania urządzeń przyjęto zgodnie z tab. 41A normy 0.4 s. Zgodnie z obliczeniami skuteczność ochrony jest spełniona dla wszystkich obwodów. 4.4 Obliczenia spadków napięć Obliczeń spadków napięć dla obwodów dokonano na podstawie wzorów: - dla obwodów jednofazowych: U % 200 P l = γ s 2 U n - dla obwodów trójfazowych: 100 P l U% = 2 γ s U n gdzie : P moc elektryczna obwodu [W], l długość obwodu elektrycznego [m], γ przewodność elektryczna materiału (miedź/aluminium) z jakiego wykonany jest obwód, s przekrój przewodu czynnego obwodu elektrycznego [mm 2 ], U n napięcie znamionowe [V]. Zgodnie z obliczeniami wymagania, co do nie przekraczania dopuszczalnych spadków napięć dla obwodów elektrycznych są spełnione dla całego obiektu. 5. UWAGI KOŃCOWE Niniejsze opracowanie jest zgodne z umową i kompletne z punktu widzenia celu, któremu ma służyć. Przedmiotowy projekt jest chroniony Prawem Autorskim (Dz.U.94/24/83) zgodnie z obowiązującym prawem i ustawą O prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszystkie informacje zawarte w tym projekcie stanowią własność intelektualną firmy ABC STUDIO ARCHITEKTONICZNE i EL-TECH PROJEKT, oraz jego autorów. Nie wolno ich użyć ponownie i reprodukować bez pisemnej zgody wyżej wymienionych firm lub któregokolwiek z autorów. 6. RYSUNKI I ZAŁĄCZNIKI