PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU :Neonatologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: KLINIKA NEONATOLOGII UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO IM. kak.marcinkow MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: 60 535 Poznań, ul. Polna 33 Tel. /Fax 61 8 419 270 (fax: 411) Strona www.neonatologia.ump.edu.pl E-mail m3pieczara@gmail.com, monikapieczara@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Janusz Gadzinowski 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Janusz Gadzinowski 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko dr n. med. Monika Sierzputowska - Pieczara Tel. kontaktowy: 61 8 419 270 (241) Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) Sekretariat Kliniki Neonatologii lub Dyżurka Lekarska, pn pt od 9 do 14 E-mail: m3pieczara@gmail.com Osoba zastępująca dr n. med. Tomasz Szczapa Kontakt 61 8 419 270 (241) 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: IV Semestr: 8. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt.ects: 2 Semestr zimowy/letni Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S Klinika Neonatologii 6 24 C 0
Razem: 30 6 24 0 9. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) Nazwa przedmiotu/ modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Lekarski I Medycyna Wyższy Dzienna Polski obowiązkowy Neonatologia Rok studiów/semestr IV 7 8 Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu 246, w tym: 6 - wykłady, 240 ćwiczenia (10 grup po 24 godziny) Opanowanie praktyczne badania przedmiotowego noworodka i resuscytacji na Sali porodowej oraz wiedza w zakresie podstaw neonatologii Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami EW1 EW2 EW3 OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób; zna zasady żywienia dzieci zdrowych i chorych, szczepień ochronnych i prowadzenia bilansu zdrowia dziecka; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w przypadku najczęstszych chorób dzieci: a) krzywicy, tężyczki, drgawek, Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Zaliczenie w formie testu wielokrotnego wyboru MCQ
EW4 b) wad serca, zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia i osierdzia, kardiomiopatii, zaburzeń rytmu serca, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, omdleń, c) ostrych i przewlekłych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, wad wrodzonych układu oddechowego, gruźlicy, mukowiscydozy, astmy, alergicznego nieżytu nosa, pokrzywki, wstrząsu anafilaktycznego, obrzęku naczynioworuchowego, d) niedokrwistości, skaz krwotocznych, stanów niewydolności szpiku, chorób nowotworowych wieku dziecięcego, w tym guzów litych typowych dla wieku dziecięcego, e) ostrych i przewlekłych bólów brzucha, wymiotów, biegunek, zaparć, krwawień z przewodu pokarmowego, choroby wrzodowej, nieswoistych chorób jelit, chorób trzustki, cholestaz i chorób wątroby oraz innych chorób nabytych i wad wrodzonych przewodu pokarmowego, f) zakażeń układu moczowego, wad wrodzonych układu moczowego, zespołu nerczycowego, kamicy nerkowej, ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, ostrych i przewlekłych zapaleń nerek, chorób układowych nerek, zaburzeń oddawania moczu, choroby refluksowej pęcherzowo-moczowodowej, g) zaburzeń wzrastania, chorób tarczycy i przytarczyc, chorób nadnerczy, cukrzycy, otyłości, zaburzeń dojrzewania i funkcji gonad, h) mózgowego porażenia dziecięcego, zapaleń mózgu i opon mózgowordzeniowych, padaczki, i) najczęstszych chorób zakaźnych wieku dziecięcego, j) zespołów genetycznych, k) chorób tkanki łącznej, gorączki reumatycznej, młodzieńczego zapalenia stawów, tocznia układowego, zapalenia skórno-mięśniowego; zna zagadnienia: dziecka maltretowanego i wykorzystywania seksualnego, upośledzenia
EW5 EW6 E.U2 E.U4 E.U8 E.U9 E.U12 E.U16 E.U20 E.U24 E.U25 E.U27 E.U29 umysłowego, zaburzeń zachowania: psychoz, uzależnień, zaburzeń odżywiania i wydalania u dzieci; zna podstawowe sposoby diagnostyki i terapii płodu; zna najczęściej występujące stany zagrożenia życia u dzieci oraz zasady postępowania w tych stanach; UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) przeprowadza wywiad lekarski z dzieckiem i jego rodziną; przeprowadza badanie fizykalne dziecka w każdym wieku; ocenia stan noworodka w skali Apgar oraz ocenia jego dojrzałość, bada odruchy noworodkowe; zestawia pomiary antropometryczne i ciśnienia krwi z danymi na siatkach centylowych; przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i dzieci; planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego; interpretuje badania laboratoryjne i identyfikuje przyczyny odchyleń; stosuje leczenie żywieniowe (z uwzględnieniem żywienia dojelitowego i pozajelitowego); kwalifikuje pacjenta do szczepień; wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: a) pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, b) monitorowanie parametrów życiowych przy pomocy kardiomonitora, pulsoksymetrię, c) badanie spirometryczne, leczenie tlenem, wentylację wspomaganą i zastępczą, d) wprowadzenie rurki ustno-gardłowej, e) wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne, kaniulację żył obwodowych, pobieranie obwodowej krwi żylnej, pobieranie posiewów krwi, pobieranie krwi tętniczej, pobieranie Bezpośrednia obserwacja studenta prezentującego umiejętności w warunkach oddziału
E.U30 E.U32 E.U37 E.U38 arterializowanej krwi włośniczkowej, f) pobieranie wymazów z nosa, gardła i skóry, nakłucie jamy opłucnowej, g) cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet i mężczyzn, zgłębnikowanie żołądka, płukanie żołądka, enemę, h) standardowy elektrokardiogram spoczynkowy wraz z interpretacją, kardiowersję elektryczną i defibrylację serca, i) proste testy paskowe i pomiar stężenia glukozy we krwi; asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich: a) przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych, b) drenażu jamy opłucnowej, c) nakłuciu worka osierdziowego, d) nakłuciu jamy otrzewnowej, e) nakłuciu lędźwiowym, f) biopsji cienkoigłowej, g) testach naskórkowych, h) próbach śródskórnych i skaryfikacyjnych oraz interpretuje ich wyniki; planuje konsultacje specjalistyczne; rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon; prowadzi dokumentację medyczną pacjenta. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym Kieruje się dobrem chorego stawiając go na pierwszym miejscu Przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się Bezpośrednia obserwacja studenta prezentującego umiejętności w warunkach oddziału PUNKTY ECTS 2 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka 1. Fizjologia okresu płodowego oraz mechanizmów adaptacji do życia pozamacicznego (krążenie płodowe, termoregulacja) 2. Badania przesiewowe i szczepienia w okresie noworodkowym 3. Żółtaczki noworodkowe: różnicowanie, leczenie Forma (wykłady,, ćwiczenia)
4. Wcześniactwo, hipotrofia wewnątrzmaciczna, określenie wieku ciążowego 5. Zakażenia wewnątrzmaciczne bakteryjne i wirusowe 6. Choroby typowe dla noworodków urodzonych przedwcześnie: zespół zaburzeń oddychania, martwicze zapalenie jelit, krwawienia dokomorowe, dysplazja oskrzelowo-płucna, retinopatia wcześniaków 7. Noworodek matki chorej na cukrzycę 8. Zaburzenia oddychania: diagnostyka różnicowa, postępowanie 9. Żywienie noworodków, karmienie piersią, żywienie parenteralne 10. Resuscytacja noworodka 11. Wady wrodzone oraz zespoły genetycznie uwarunkowane 12. Organizacja trójstopniowej opieki perinatalnej LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1 skrypt dla studentów Podstawy Neonatologii pod red. Janusza Gadzinowskiego i Marty Szymankiewicz dostępny na stronie Biblioteki Głównej UM 2 Neonatologia Cloherty, Eichenwald, Medipage 2015 3 Podstawy neonatologii J. Szczapa PZWL Warszawa 2015 4 Rozdział Neonatologia w podręcznikach pediatrii (Kubicka, Górnicki, Nelson) WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Zaliczenie zajęć odbędzie się na podstawie obecności na wszystkich zajęciach (możliwa jedna nieobecność USPRAWIEDLIWIONA) i zaliczenia zajęć z resuscytacji oraz pisemnego testu kończącego zajęcia w piątek 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Tematyka wykładów 1 Fizjologia okresu noworodkowego Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. Marta Szymankiewicz- Bręborowicz Bręborowicz 2 Patologia okresu noworodkowego Dr n. med. Monika Sierzputowska - Pieczara
4 Wcześniactwo--przyczyny i aspekty kliniczne Prof. dr hab. Janusz Gadzinowski Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna 1 Asystenci Badanie zdrowego noworodka prowadzący zajęcia Fizjologia okresu noworodkowego: a) karmienie noworodków 2 b) pielęgnacja noworodków Asystenci c) szczepienia, badania przesiewowe i prowadzący zajęcia inne formy profilaktyki w okresie noworodkowym 3 Asystenci Podstawy intensywnej terapii noworodka prowadzący zajęcia SALA Porodowa Oddział położniczy oraz Oddział Neonatologii Intensywna Terapia Noworodka 11. Organizacja zajęć: Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: 8.15 11.45 z 30 minutową przerwą, dodatkowo dyżur popołudniowy 4 godziny Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : WWW.neonatologia.ump.edu.pl REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia trwają 5 dni w godzinach 8:15-11:45. Każdy student zobowiązany jest odbyć dodatkowy dyżur popołudniowy (4 godziny lekcyjne). Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa (MOŻLIWA JEDNA NIEOBECNOŚĆ USPRAWIEDLIWIONA). W poniedziałek przed zajęciami studenci powinni zgłosić się w szatni szpitala w celu odebrania stroju do ćwiczeń i przebrani stawić się przed salą seminaryjną Katedry Neonatologii o godzinie 8:15. Należy przynieść obuwie szpitalne i stetoskop. Zaliczenie zajęć odbędzie się na podstawie obecności na wszystkich zajęciach (możliwa jedna nieobecność USPRAWIEDLIWIONA) i zaliczenia zajęć z resuscytacji oraz pisemnego testu kończącego zajęcia w piątek. Koordynator zajęć dr n. med. Monika Sierzputowska - Pieczara
PROGRAM ZAJĘĆ: Zajęcia z Neonatologii obejmują wykłady i ćwiczenia. Wykłady w liczbie trzech rocznie odbywają się w Sali Wykładowej GPSK przy ul. Polnej 33 Ćwiczenia (w sumie 24 godziny dla każdej grupy studenckiej) odbywają się w Klinice Neonatologii początek codziennie od pn do pt przez 1 tydzień o godz. 8:15 w Sali Seminaryjnej. Zaliczenie w formie egzaminu praktycznego z resuscytacji oraz testu ostatniego dnia zajęć. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu fizjologii okresu noworodkowego Przygotowanie do zajęć: systematyczne studiowanie przedmiotu zgodnie z programem zajęć przedstawionym przez prowadzącego Wymagania końcowe: Znajomość zagadnień niezbędnych do zaliczenia przedmiotu: 1. Fizjologia okresu płodowego oraz mechanizmów adaptacji do życia pozamacicznego (krążenie płodowe, termoregulacja) 2. Badania przesiewowe i szczepienia w okresie noworodkowym 3. Żółtaczki noworodkowe: różnicowanie, leczenie 4. Wcześniactwo, hipotrofia wewnątrzmaciczna, określenie wieku ciążowego 5. Zakażenia wewnątrzmaciczne bakteryjne i wirusowe 6. Choroby typowe dla noworodków urodzonych przedwcześnie: zespół zaburzeń oddychania, martwicze zapalenie jelit, krwawienia dokomorowe, dysplazja oskrzelowopłucna, retinopatia wcześniaków 7. Noworodek matki chorej na cukrzycę 8. Zaburzenia oddychania: diagnostyka różnicowa, postępowanie 9. Żywienie noworodków, karmienie piersią, żywienie parenteralne 10. Resuscytacja noworodka 11. Wady wrodzone oraz zespoły genetycznie uwarunkowane
12. Organizacja trójstopniowej opieki perinatalnej 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Sprawdzian teoretyczny kryterium zaliczenia: test obejmujący zagadnienia omawiane podczas zajęć (10 pytań wielokrotnego wyboru, zaliczenie od 6 punktów) Sprawdzian praktyczny kryterium zaliczenia: podstawowe umiejętności w resuscytacji noworodka Zaliczenie kryterium zaliczenia: zdany test oraz zaliczenie praktyczne Forma poprawy zaliczenia: ponowny test w formie pisemnej obejmujący zagadnienia omawiane podczas zajęć (10 pytań wielokrotnego wyboru, zaliczenie od 6 punktów) 13.Literatura: Zalecana literatura: 1 skrypt dla studentów Podstawy Neonatologii pod red. Janusza Gadzinowskiego i Marty Szymankiewicz dostępny na stronie Biblioteki Głównej UM 2 Neonatologia Cloherty, Eichenwald, Medipage 2015 3 Podstawy neonatologii J. Szczapa PZWL Warszawa 2015 4 Rozdział Neonatologia w podręcznikach pediatrii (Kubicka, Górnicki, Nelson) 14.Studenckie koło naukowe Opiekun koła prof. dr hab. Marta Szymankiewicz - Bręborowicz Tematyka zagadnienia medycyny perinatalnej Miejsce spotkań Sala Seminaryjna Kliniki Neonatologii 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb,