Literka.pl Atom i cząsteczka Data dodania: 2010-05-31 11:51:50 Autor: Anna Piwowarczyk Podsumowanie wiadomości o wewnętrznej budowie materii. SCENARIUSZ LEKCJI prowadzonej pod kątem hospitacji diagnozującej w klasie pierwszej gimnazjum Temat lekcji: Podsumowanie wiadomości o wewnętrznej budowie materii. Cele nauczania Umiejętności i wiadomości, którymi powinien wykazać się uczeń po zakończeniu tego działu: rozumie znaczenie poznanych w tym dziale pojęć oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego ( jądro: protony i neutrony; elektrony)- ustala liczbę protonów, neutronów i elektronów w atomie danego pierwiastka chemicznego gdy znane są liczby atomowa i masowa rozumie pojęcie izotop, wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru odczytuje z układu okresowego pierwiastków podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych opisuje powstawanie wiązań atomowych i jonowego pisze wzory sumaryczne i strukturalne prostych związków chemicznych i odczytuje ich nazwy dokonuje prostych obliczeń z zastosowaniem prawa stałości składu związku chemicznego pisze, uzgadnia i odczytuje proste równania reakcji chemicznych dokonuje prostych obliczeń z zastosowaniem prawa zachowania masy Metody
praktyczna- praca w grupach konkurs chemiczny, karty pracy Materiały, środki dydaktyczne karty konkursowe karty pracy z tematami zadań do wykonania układ okresowy pierwiastków modele kulkowe atomów kartony z odpowiedziami Zbiór zadań dla gimnazjum T. Kulawik, M. Litwin, Sz. Styka- Wlazło Chemia w zadaniach i przykładach, Nowa Era, Warszawa 2009. Przebieg lekcji 1) Część nawiązująca Sformułowanie tematu lekcji i określenie jej celów. Organizacja pracy. Omówienie przebiegu konkursu. W pierwszej fazie lekcji konkurs chemiczny uczniowie zostają podzieleni na 4 grupy po pięciu uczniów w każdej grupie, po zakończeniu konkursu uczniowie dalej pracują w grupach rozwiązując przygotowane przez nauczyciela zadania, które później oceniają ( samoocena) przez porównanie swoich odpowiedzi z poprawnymi odpowiedziami przygotowanymi przez nauczyciela. 2) Część właściwa I część lekcji Konkurs chemiczny: Pytania do konkursu miał możliwość przygotować każdy z uczniów, każdy uczeń przygotował po 5 pytań, i oddał nauczycielowi. Nauczyciel dokonał selekcji i utworzył na ich podstawie zestaw trzech kategorii ponumerowanych pytań. Pytania w zależności od stopnia trudności zostały podzielone na trzy grupy: Pytania za trzy punkty 1) Określ typ wiązania chemicznego w cząsteczce HCl 2) Określ typ wiązania chemicznego w cząsteczce Cl2. 3) Określ typ wiązania chemicznego w cząsteczce NaCl. 4) Przedstaw konfigurację elektronową C
5) Ustal nazwę pierwiastka chemicznego, który ma następującą konfigurację elektronową K2L8M2 6) Narysuj uproszczony model atomu fosforu. 7) Oblicz masę cząsteczkową HNO3 8) Oblicz masę cząsteczkową H2SO4 9) Podaj nazwę związku chemicznego o wzorze AlBr3 10) Podaj nazwę związku chemicznego o wzorze N2O. Pytania za dwa punkty 1) Zbuduj kulkowy model cząsteczki wody. 2) Zbuduj kulkowy model cząsteczki tlenu. 3) Podaj różnice w budowie atomów izotopów wodoru 4) Wyjaśnij zjawisko dyfuzji. 5) Odczytaj, z jakich pierwiastków i z ilu atomów składa się cząsteczka 2 KCl 6) Podaj wzór chemiczny tlenku węgla ( IV) 7) Odczytaj, z jakich pierwiastków i z ilu atomów składa się cząsteczka 3 SO3 8) Podaj ile powłok elektronowych posiada atom wapnia 9) Podaj ile elektronów posiada atom sodu. 10) Podaj liczbę elektronów walencyjnych atomu węgla. Pytania za jeden punkt 1) Co to jest atom? 2) Co to jest cząsteczka? 3) Co to jest izotop? 4) Co to są elektrony walencyjne? 5) Co to jest proton? 6) Co to jest neutron? 7) Co to jest elektron?
8) Co to jest wartościowość? 9) Kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków? 10) Jak brzmi prawo zachowania masy? Każda grupa odpowiada na pięć pytań.kolejno uczniowie wybierają numer pytania, nauczyciel czyta pytanie uczeń odpowiada. Odpowiedź poprawna to 1,2 lu3 punkty dla grupy, odpowiedź błędna 0 punktów. Sumujemy ilość uzyskanych punktów i przechodzimy do kolejnego etapu naszej lekcji, w której nauczyciel rozdaje każdej grupie identyczne karty pracy z zadaniami do rozwiązania. Karta pracy Zadanie 1 Uzupełnij tabelkę: Nazwa związku chemicznego Tlenek glinu ( III) Wzór sumaryczny SiO2 K2O Wzór strukturalny Na Cl Zadanie 2 Podaj wartościowość pierwiastków w tlenkach i nazwy tych tlenków: a) N2O3 b) SO2 c) Na2O d) Fe2O3 e) CaO Zadanie3 16 g siarki spalono w tlenie. Otrzymano 32 g tlenku siarki ( IV). Oblicz ile gram tlenu wzięło udział w tej reakcji? Jaki jest stosunek masy siarki do masy tlenu w tlenku siarki ( IV).
Zadanie 4 Ułóż i uzgodnij równania reakcji chemicznych: a) żelaza z siarką (produktem jest siarczek żelaza ( III)) b) magnezu z tlenem ( produktem jest tlenek magnezu) Uczniowie rozwiązują zadania w swoich grupach Po rozwiązaniu zadań grupy wymieniają się kartami pracy z rozwiązanymi zadaniami tak, że grupa 4 sprawdza kartę grupy 1, grupa 1 sprawdza kartę odpowiedzi grupy 2; grupa 2 sprawdza kartę odpowiedzi grupy 3; a grupa 3 sprawdza kartę odpowiedzi grupy 4. Uczniowie sprawdzają zadania według rozwiązania przygotowanego przez nauczyciela na kartonie i dokonują oceny według zamieszczonej tam punktacji. Każda grupa sumuje punkty uzyskane w konkursie chemicznym i za poprawne rozwiązanie zadań w kartach pracy. Grupa, która uzyskała najwięcej punktów jest nagrodzona cząstkową oceną bardzo dobrą dla każdego ucznia w grupie 3) Część podsumowująca Nauczyciel podsumowuje pracę w grupach udziela wskazówek, przekazuje uczniom, które treści wymagają jeszcze powtórzenia przed sprawdzianem. Opracowała: mgr Anna Piwowarczyk Literka.pl Literka.pl