RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199856 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 346578 (51) Int.Cl. A23F 5/24 (2006.01) A23F 5/40 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 21.03.2001 (54) Rozpuszczalny napój kawowy w proszku (30) Pierwszeństwo: 24.03.2000,EP,00106399.9 (73) Uprawniony z patentu: SOCIETE DES PRODUITS NESTLE S.A., Vevey,CH (43) Zgłoszenie ogłoszono: 08.10.2001 BUP 21/01 (72) Twórca(y) wynalazku: Michael Fritz,Orbe,DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.11.2008 WUP 11/08 (74) Pełnomocnik: Agnieszka Jakobsche, PATPOL Sp. z o.o. (57) Wynalazek dotyczy rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku, który po dodaniu wody tworzy napój kawowy o spienionej górnej powierzchni. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku zawiera: matrycę z rozpuszczalnym gazem zawierającą rozpuszczalne stałe składniki kawy i rozpuszczalny wypełniacz, przy czym rozpuszczalny wypełniacz stanowi co najmniej 35% wagowych suchej masy matrycy i skutecznie zwiększa objętość rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku zawierającego gaz. Stwierdzono że szczególnie korzystnym wypełniaczem jest oligofruktoza która ma dobrą rozpuszczalność i która pozytywnie wpływa na smak przygotowanego napoju kawowego. PL 199856 B1
2 PL 199 856 B1 Opis wynalazku Wynalazek dotyczy rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku, który po dodaniu wody tworzy napój kawowy o spienionej górnej powierzchni. W szczególności wynalazek dotyczy rozpuszczalnego napoju w proszku, który po odtworzeniu dostarcza napoju bardzo przypominającego świeżo zaparzoną kawę. Produkt w postaci rozpuszczalnych napojów kawowych jest dobrze znanym produktem, który po dodaniu wody (zazwyczaj gorącej) wytwarza napój kawowy. Również dobrze znane jest mieszanie rozpuszczalnego proszku kawowego z rozpuszczalnymi proszkami śmietanki lub zabielacza dla wytworzenia zabielanego napoju kawowego. Te klasyczne produkty w postaci rozpuszczalnych napojów są napojami kawowymi bez pianki na górnej powierzchni. Produkty w postaci rozpuszczalnego napoju kawowego typu cappuccino" instant są dobrze znane i dostępne handlowo. Zazwyczaj takie produkty są suchą mieszanką rozpuszczalnego proszku kawowego i rozpuszczalnego proszku zabielacza. Rozpuszczalny proszek zabielacza zawiera kieszonki gazu, który podczas rozpuszczania proszku wytwarza pianę. Dlatego po dodaniu wody (zazwyczaj gorącej) tworzy się zabielony napój kawowy z pianką na powierzchni, napój przypomina, w mniejszym lub większym stopniu, tradycyjne włoskie cappuccino. W barach kawowych i restauracjach zazwyczaj serwuje się świeżo zaparzoną kawę, która jest przygotowywana na bazie palonej i mielonej kawy. Świeżo parzona czarna kawa charakteryzuje się jasnobrązową pienistą warstwą pokrywającą górną powierzchnię napoju. Kawa jest zazwyczaj przygotowywana w urządzeniu typu espresso, w którym można na przykład zaparzyć małą ilość mocnej kawy espresso lub duży kubek czarnej kawy. Żaden ze znanych pieniących rozpuszczalnych proszków nie daje napoju kawowego, który przypomina świeżo zaparzoną paloną i mieloną czarną kawę w rodzaju wyżej opisanej. Ten typ świeżo zaparzonej kawy espresso charakteryzuje się jasnobrązową pienistą warstwą pokrywającą zasadniczo całą powierzchnię napoju. Istnieje potrzeba wytworzenia alternatywnego do wyżej omówionego rozpuszczalnego napoju w proszku i rozpuszczalnego napoju w proszku, który po odtworzeniu dałby napój bardzo podobny do świeżo zaparzonej kawy espresso lub czarnej kawy. Zgodnie z tym, przedmiotem wynalazku jest rozpuszczalny napój kawowy w proszku, który po dodaniu wody jest zdolny do tworzenia napoju kawowego o spienionej górnej powierzchni, obejmujący matrycę z rozpuszczalnym gazem, przy czym matryca z rozpuszczalnym gazem zawiera rozpuszczalne stałe składniki kawy i rozpuszczalny wypełniacz, zaś rozpuszczalny wypełniacz zaś rozpuszczalny wypełniacz stanowi co najmniej 35% wagowych suchej masy matrycy. Wypełniacz taki skutecznie zwiększa objętość rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku wchłaniającego gaz. Korzystnie matryca z rozpuszczalnym gazem zawiera co najmniej 35% rozpuszczalnych stałych składników kawy, w odniesieniu do suchej masy. Korzystnie matryca zawiera 35-65% rozpuszczalnych stałych składników kawy i/lub 35-65% rozpuszczalnego wypełniacza, w odniesieniu do suchej masy. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według wynalazku jako rozpuszczalny wypełniacz zawiera korzystnie oligofruktozę, która najkorzystniej ma stężenie mono- i disacharydów w zakresie 3% - 7%. Szczególnie korzystnie oligofruktoza jest typem słodkiej oligofruktozy. Korzystnie rozpuszczalny napój kawowy w proszku składa się z rozpuszczalnych stałych składników kawy i rozpuszczalnego wypełniacza. Ponadto korzystnie rozpuszczalny napój kawowy w proszku zawiera składniki wyżej określone z wyjątkiem składników mlecznych. Korzystnie rozpuszczalny napój kawowy w proszku jest suszony rozpyłowo. Korzystnie, rozpuszczalny napój kawowy w proszku zawierający rozpuszczalną matrycę zawierającą rozpuszczalne stałe składniki kawy i rozpuszczalny wypełniacz, która to rozpuszczalna matryca zawiera gaz powodujący pienienie, w którym rozpuszczalny wypełniacz skutecznie zwiększa objętość gazu zawartego w matrycy, zaś rozpuszczalny napój kawowy w proszku po dodaniu wody tworzy napój czarnej kawy o spienionej górnej powierzchni. Nieoczekiwanie stwierdzono, że rozpuszczalny napój w proszku według wynalazku po dodaniu wody może tworzyć spienioną czarną kawę z pianką na górnej powierzchni. Pod względem tekstury, barwy i odczuć w ustach produkt w postaci spienionego napoju według wynalazku ma piankę, która
PL 199 856 B1 3 jest porównywalna do pianki na świeżo zaparzonej kawie espresso przygotowanej w urządzeniu do przygotowywania kawy espresso z palonej i mielonej kawy. Duża ilość rozpuszczalnej substancji tworzącej piankę, co najmniej około 35%, korzystnie od około 45% wagowych suchej masy rozpuszczalnej matrycy skutkuje zwiększeniem objętości rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku, do którego może być wprowadzony gaz. Przez zwiększenie objętości proszku a zatem i ilości wprowadzonego do napoju gazu można otrzymać filiżankę napoju z większą objętością pianki. W tym celu jest dodawany rozpuszczalny wypełniacz. Ma to dalszą korzyść taką, że duża objętość pianki jest bardziej stabilna niż mała, co oznacza, że pianka pozostaje dłużej na powierzchni napoju. W korzystnym wykonaniu wynalazku rozpuszczalnym wypełniaczem jest oligofruktoza. Stwierdzono, że duża ilość oligofruktozy może być dodawana bez większego wpływu na profil smaku produktu. Ponadto nieoczekiwanie stwierdzono, że oligofruktoza może zmniejszać nieprzyjemne nuty smakowe kawy jak kwasowość, przykry smak i cierpkość. Pozwala to na wytwarzanie kawy o łagodniejszym profilu smakowym bez dodawania śmietanki. Ponadto stwierdzono, że oligofruktoza jest szczególnie odpowiednia jako rozpuszczalny wypełniacz z powodu jej dobrej rozpuszczalności i dużej szybkości rozpuszczania. Korzystny produkt według wynalazku jest samopieniącym proszkiem czarnej kawy, który jest rozpuszczalny w gorącej wodzie. Po odtworzeniu produkt tworzy na powierzchni warstwę piany produktu pokrywającą całą powierzchnię napoju, która to piana jest stabilna przez pewien okres czasu. Produkt według wynalazku może zasadniczo nie zawierać składników mlecznych lub śmietanki. Jednak, jeżeli jest to pożądane to składniki mleczne również mogą być dodawane. Rozpuszczalny napój według wynalazku może służyć do dostarczania rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku, który po dodaniu wody tworzy napój kawowy o spienionej górnej powierzchni, przez: dostarczanie rozpuszczalnych stałych składników kawy stanowiących co najmniej około 35% wagowych suchej masy proszku, dostarczanie rozpuszczalnego wypełniacza stanowiącego co najmniej około 35% wagowych suchej masy, przy czym rozpuszczalny wypełniacz skutecznie zwiększa objętość rozpuszczalnego napoju w proszku zdolnego do zawierania gazu, mieszanie rozpuszczalnych stałych składników kawy i rozpuszczalnego wypełniacza z cieczą do utworzenia mieszaniny i wprowadzanie gazu do mieszaniny, i suszenie mieszaniny na proszek zawierający gaz dla spieniania napoju kawowego. Wykonania wynalazku opisano poniżej jedynie przykładowo. Zgodnie z wynalazkiem proszek napoju ma matrycę z rozpuszczalnym gazem zawierającą rozpuszczalne stałe składniki kawy i rozpuszczalny wypełniacz. Przez połączenie rozpuszczalnych stałych składników kawy i rozpuszczalnego wypełniacza w matrycy objętość produktu zwiększa się pozwalając na zatrzymanie większej ilości gazu. Zatem w kawie powstanie więcej pęcherzyków powietrza po dodaniu gorącej wody i zostanie utworzonych więcej pęcherzyków piany. Ponadto otrzymuje się jednorodnie zabarwiony produkt. Korzystnie rozpuszczalny wypełniacz stanowi co najmniej około 35% wagowych suchej masy matrycy, tak aby skutecznie znacznie zwiększał objętość rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku zawierającego gaz. Ponadto korzystne jest aby matryca z rozpuszczalnym gazem zawierała co najmniej około 35% rozpuszczalnych stałych składników kawy, liczone na wagę suchej masy. Korzystnie matryca zawiera od około 35 do około 65% rozpuszczalnych stałych składników kawy i/lub od około 35 do 65% rozpuszczalnego wypełniacza, liczone na wagę suchej masy. Korzystnie matryca zawiera od około 45 do około 60% rozpuszczalnych stałych składników kawy i/lub od około 40 do 55% rozpuszczalnego wypełniacza, liczone na wagę suchej masy. Pozwala to na wprowadzanie gazu w do około podwójnej ilości tego co mogłoby być zatrzymane w samych stałych składnikach kawy. Przy zawartości rozpuszczalnego wypełniacza poniżej 35% wagowych suchej masy, odtwarzany produkt w postaci napoju może nie mieć wystarczająco spienionej górnej powierzchni. Powyżej 65% wagowych suchej masy rozpuszczalnego wypełniacza może pojawić się posmak wypełniacza. Jeżeli ilość wypełniacza jest zmieniana to korzystnie dostosowywane jest stężenie końcowego produktu (g/150 ml wody). Stężenie suchej masy kawy w kubku powinno korzystnie być takie same dla wszystkich możliwych stężeń wypełniacza w proszku. Konwencjonalnie dla wytwarzania proszku napoju stałe składniki kawy są dostarczane w postaci likworu kawowego. Likwor kawowy może być otrzymywany dowolną odpowiednią procedurą. Zazwyczaj likwor kawowy jest przygotowywany przez zatężanie ekstraktu kawowego otrzymanego
4 PL 199 856 B1 w procesie ekstrakcji kawy do pożądanego stężenia kawy. Ekstrakt kawy może być wytwarzany w typowy sposób przez poddawanie ekstrakcji prażonych ziaren kawy. Może być stosowana dowolna procedura ekstrakcji ponieważ wybór i układ ekstrakcji, jest kwestią doboru i nie ma krytycznego wpływu na wynalazek. Odpowiednie procedury ekstrakcji są opisane w europejskim zgłoszeniu patentowym EP-0826308 i EP-0916267; których ujawnienia są włączone tutaj jako odnośnik literaturowy. Podobnie może być zastosowana dowolna odpowiednia procedura zatężania, ponieważ wybór i układ procedury zatężania jest kwestią doboru i nie ma krytycznego wpływu na wynalazek. Oczywiście likwor kawowy może również być wytwarzany przez rozpuszczenie rozpuszczalnego proszku napoju kawowego w wodzie do pożądanego stężenia. Barwa piany - jasnobrązowa pianka bez żadnych grudek silnie zależy od doskonałej rozpuszczalności proszku. Odpowiednim rozpuszczalnym wypełniaczem jest wypełniacz, który ma dobrą rozpuszczalność, na przykład rozpuszczalność zbliżoną do rozpuszczalnej kawy. Ponadto wypełniacz może dogodnie być neutralny w smaku lub dodawać pewną słodycz do końcowego napoju w proszku. Korzystnie rozpuszczalnym wypełniaczem jest wypełniacz wybrany z grupy oligosacharydów. Przykładami wypełniaczy są maltodekstryna i oligofruktoza. Stwierdzono, że oligofruktoza jest szczególnie korzystna. Chociaż oligofruktoza nie jest szczególnie skuteczna w stabilizowaniu piany, to jest doskonale rozpuszczalna i może być dodawana np. aż do 45% (liczone na suchą masę) bez zmiany profilu smaku filiżanki kawy. To oznacza, że jakość proszku i objętość mogą być prawie podwojone bez zmiany smaku produktu, a to jest główną ideą dodawania. Stwierdzono, że wypełniaczem który jest nieodpowiedni do przedstawionego celu jest inulina, która chociaż daje efekt stabilizowania piany, to nie jest właściwa ponieważ ma złą rozpuszczalność i małą szybkość rozpuszczania. Inulina i oligofruktoza różnią się stopniem polimeryzacji DP (liczba połączonych cząsteczek). DP inuliny wynosi między 2 a 60, a DP oligofruktozy wynosi między 2 a 20. Właściwości tych dwóch składników są różne i oligofruktoza nie może być zastąpiona inulina. Korzystnie oligofruktoza ma stopień polimeryzacji między 2 a 8. Odpowiednie oligofruktozy są dostępne z firmy Raftilose (Orafti). Dla zminimalizowania wpływu na profil smaku filiżanki kawy pożądane jest aby oligofruktoza miała stężenie mono- i disacharydów w zakresie od około 3% do około 7%. Pozytywnym efektem ubocznym występowania dużej ilości oligofruktozy jest to, że napój według wynalazku ma właściwości probiotyczne. Efekt probiotyczny można osiągnąć przy dziennej dawce 6 g oligofruktozy. Odpowiada to konsumpcji 3 do 4 filiżanek napoju dziennie. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku może również zawierać rozpuszczalny środek słodzący, naturalny lub sztuczny. Odpowiednie przykłady obejmują sacharozę, fruktozę, laktozę, maltozę, sacharynę, cyklamaty, acetosulfam, L-aspartyl na bazie środków słodzących takich jak aspartam i podobne, oraz ich mieszaniny. Zastosowana ilość środka słodzącego będzie się zmieniała w zależności od pożądanego poziomu słodyczy i mocy zastosowanej słodyczy. Jednak dla środków słodzących opartych na cukrze, całkowita ilość środków słodzących zazwyczaj będzie mieściła się w zakresie około 10% do około 25% wagowych. Rozpuszczalny środek słodzący również może być łączony z wypełniającymi środkami takimi jak maltodekstryna i polidekstrozy, zwłaszcza jeżeli są stosowane sztuczne środki słodzące. W tym przypadku całkowita ilość środka słodzącego i wypełniacza zazwyczaj mieści się w zakresie około 10% do około 25% wagowych; a sam sztuczny środek słodzący zazwyczaj stanowi mniej niż 1% wagowy. Dla słodkich odmian rozpuszczalnego napoju kawowego w proszku według wynalazku, może być dobierana bardziej słodka oligofruktoza. Szczególnie odpowiednią do tego celu jest oligofruktoza zawierająca aż do 45% mono- i disacharydów. Alternatywnie rozpuszczalny napój kawowy w proszku może być zmieszany z cukrem. Dla otrzymania jednorodnie zabarwionego produktu można mieszać na sucho brązowy cukier z rozpuszczalnym proszkiem napoju. Brązowy cukier ponadto dostarcza przyjemnego uzupełnienia smaku kawy. W korzystnym wykonaniu wynalazku rozpuszczalny napój kawowy w proszku składa się z rozpuszczalnych stałych składników kawy i rozpuszczalnego wypełniacza i nie zawiera innych składników. Na przykład rozpuszczalny łagodny napój kawowy w proszku może być wytwarzany bez konieczności dodawania śmietanki jako składnika. W tym wykonaniu proszek napoju dogodnie nie zawiera składników mlecznych które mogłyby działać jak śmietanka. Jednak może być pożądane aby dodawać białka z mleka lub innych źródeł w celu wpływania na zdolność pienienia produktu. Jednak dodawane powinny być bardzo małe ilości, aby zapobiec jakiejkolwiek zmianie koloru kawy. Dla wytworzenia rozpuszczalnego napoju w proszku miesza się rozpuszczalny wypełniacz z cieczą do otrzymania roztworu. Następnie roztwór łączy się z likworem kawowym. Alternatywnie
PL 199 856 B1 5 rozpuszczalny wypełniacz miesza się bezpośrednio z likworem. Mieszaninę ogrzewa się, na przykład powyżej 50 C, a potem miesza do otrzymania jednorodnego roztworu. Następnie mieszaninę można gazować przez wstrzykiwanie do niej gazu takiego jak azot lub dwutlenek węgla. Gaz jest następnie rozpraszany w mieszaninie za pomocą urządzenia rozpraszającego, a nagazowana mieszanina jest następnie przepuszczana przez homogenizator. Nagazowaną i zhomogenizowaną mieszaninę suszy się rozpyłowo w konwencjonalny sposób. Wysuszony rozpyłowo proszek ma matrycę zawierającą rozpuszczalny wypełniacz i rozpuszczalne stałe składniki kawy. Suszenie rozpyłowe może dogodnie zachodzić w wieżowej suszarce rozpyłowej wyposażonej na przykład w dyszę rozpylającą Schlick. Ciśnienie na początku dyszy korzystnie mieści się w zakresie 45-70 x 10 2 kpa, a temperatura w wieży korzystnie mieści się w zakresie od 85 do 95 C. Po suszeniu proszek może być chłodzony w chłodnicy ze złożem fluidalnym i opuszcza końcowe sito w temperaturze 20 C. Korzystnie jest, aby ciężar właściwy ubitego proszku mieścił się w zakresie od około 150 do około 250 g/l, bardziej korzystnie ciężar właściwy ubitego proszku wynosi między około 200 a około 220 g/l. Ciężar właściwy ubitego proszku odnosi się do ciężaru proszku sprasowanego przez wstrząsanie proszkiem z częstostliwością 100 impulsów o amplitudzie 10 mm. P r z y k ł a d 1: Wytwarzanie proszku napoju kawowego Przykłady proszków napoju kawowego według wynalazku przygotowywano następująco: konwencjonalny likwor kawowy o zawartości suchej masy 44 do 46% zmieszano w stosunku 55 do 45 z roztworem oligofruktozy o zawartości suchej masy 44-46%. Roztwór oligofruktozy przygotowano przez zmieszanie demineralizowanej wody i proszku oligofruktozy. Mieszanina likworu kawowego i oligofruktozy miała zawartość suchej masy 44 do 46%. Likwor najpierw ogrzano do w przybliżeniu 55 C, następnie dalej mieszano z azotem (450 nl/godz), rozpraszano w urządzeniu rozpraszającym, homogenizowano i utrzymywano pod ciśnieniem w homogenizatorze, a następnie rozpryskiwano w wieży suszarki rozpyłowej (w przybliżeniu 600 kg/godz). Ciśnienie na wejściu dyszy (Schlick) wynosiło w przybliżeniu 50 x 10 2 kpa, a temperatura w wieży wynosiła 90 C. Po wysuszeniu proszek chłodzono w chłodni ze złożem fluidalnym, a końcowe sito opuszczał w temperaturze 20 C. Ciężar właściwy (ubitego proszku) powinien wynosić między 200 a 220 g/l. Otrzymany proszek zawiera matrycę rozpuszczalnej kawy i oligofruktozy do której wprowadzono gaz. P r z y k ł a d 2: Wytwarzanie napoju kawowego w proszku Przygotowano próbki napoju kawowego w proszku jak opisano w Przykładzie 1. Jednak mieszaninę demineralizowanej wody i rozpuszczalnego proszku kawowego zastąpiono likworem kawowym. Zawartość suchej masy w likworze z rozpuszczalnego proszku kawowego wynosiła 25%. Oligofruktoza jest rozpuszczalnym wypełniaczem. Proszek oligofruktozy dodaje się do roztworu proszku kawowego do uzyskania zawartości suchej masy 44 do 46%. Mieszaninę gazuje się i suszy jak omówiono w Przykładzie 1. P r z y k ł a d 3: Ocena Przeszkolona w ocenie smaku grupa osób oceniała smak próbek przygotowanych według Przykładu 1 i 2. Stężenie napoju kawowego w proszku według wynalazku wynosi 2,6%. Proszek ma być wsypywany do filiżanek i szybko zalewany gorącą wodą. Wszystkie cząstki są zatapiane. Otrzymuje się przezroczystą jasną spienioną powierzchnię. Można dodać mleko, jeżeli jest to pożądane, a napój może być wymieszany bez niszczenia piany. Po zakończeniu tworzenia piany (30 sek) produkt jest gotowy do konsumpcji. Odtworzone próbki według wynalazku porównywano z próbkami przygotowanymi bez rozpuszczalnego wypełniacza, ale przygotowanymi z tego samego likworu kawowego lub rozpuszczalnego proszku kawowego. Dla produktów przeprowadzano ocenę testu trójkątowego i testu profilu kubka. W teście trójkątowym podawane są trzy kubki kawy, z których jeden jest inny niż pozostałe, a wyszkolona grupa osób oceniających musi stwierdzić który jest inny. W teście profilu kubka podawane są dwa kubki, wzorzec i próbka, a testująca grupa przeszkolonych osób ma zdecydować czy są one różne czy nie, stosując różne zdefiniowane charakterystyki takie jak gorzki, kwaśny i tak dalej. Profile kubka są zawsze porównywane z wzorcem. Test trójkątowy pokazał, że produkt z oligofruktozą nie różni się znacznie w smaku od zwykłego rozpuszczalnego napoju kawowego. Tylko profil kubka wykazał nieznaczne różnice w intensywności zapachu i ogólnego smaku.
6 PL 199 856 B1 Odtwarzane próbki według wynalazku są porównywalne ze świeżo zaparzoną kawą espresso przygotowaną w konwencjonalnym urządzeniu do przygotowywania palonej i mielonej kawy. Napoje kawowe według wynalazku mają jasnobrązową piankę na całej powierzchni, która ma grubość 5 do 10 mm, w kubku o średnicy 74 mm. Grubość pianki zależy od średnicy kubka. Pianka wyraźnie przypomina piankę na świeżo zaparzonej kawie. Pozostaje ona zasadniczo stabilna przez okres ponad 3 minut. Zastrzeżenia patentowe 1. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku, który po dodaniu wody jest zdolny do tworzenia napoju kawowego o spienionej górnej powierzchni, obejmujący matrycę z rozpuszczalnym gazem, znamienny tym, że matryca z rozpuszczalnym gazem zawiera rozpuszczalne stałe składniki kawy i rozpuszczalny wypełniacz, przy czym rozpuszczalny wypełniacz stanowi co najmniej 35% wagowych suchej masy matrycy. 2. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według zastrz. 1, znamienny tym, że matryca z rozpuszczalnym gazem zawiera co najmniej 35% rozpuszczalnych stałych składników kawy, w odniesieniu do suchej masy. 3. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że matryca zawiera 35-65% rozpuszczalnych stałych składników kawy i/lub 35-65% rozpuszczalnego wypełniacza, w odniesieniu do suchej masy. 4. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że rozpuszczalny wypełniacz jest oligofruktozą. 5. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według zastrz. 4, znamienny tym, że oligofruktoza ma stężenie mono- i disacharydów w zakresie 3% - 7%. 6. Rozpuszczalny napój kawowy w proszku według zastrz. 4, znamienny tym, że oligofruktoza jest typem słodkiej oligofruktozy. Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.