Unia Europejska i rozwój miast Miasto 2013 zarządzanie miastem Katowice 19 kwietnia 2013 Władysław Piskorz, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Regional
Plan prezentacji 1)Znaczenie miast w Unii Europejskiej 2)Wielopłaszczyznowe wyzwania dla miast europejskich 3)Polityka UE wobec miast 4)Wymiar miejski polityki spójności
Znaczenie miast w Unii Europejskiej Regional
Świat się nadal urbanizuje Regional
2. Miasta w Europie potencjał i wyzwania Europa jest jednym z najbardziej zurbanizowanych kontynentów Małe i średnie miasta pełnią ważną rolę dla otaczających obszarów wiejskich Miasta motorem wzrostu, zatrudnienia, konkurencyjności, innowacji 85 % PKB Europy wygospodarują miasta
Miasta w Europie... 4% powierzchni 75% ludności
Na miasta przypada 69% Source: IEA, 2008 ogólnego zużycia energii pierwotnej w Europie Regional
Miasta w Europie są inne Najczęściej mniejsze niż w USA czy Chinach Większość ludności w małych i średnich miastach Stagnacja lub powolny wzrost Najmniejsze stają się mniejsze Najbogatsze są średnie Migracje miasto-miasto Dziedzictwo kulturowe istotne Regional 8
Wymiar terytorialny urbanizacji Regional Ludność: 1/3 wieś 1/3 przedmieścia i małe miasta 1/3 miasta 50.000 Note : Colours and peak heights represent population density by 1 sq km raster cells. Sources: Eurostat, JRC, EFGS, REGIO-GIS
miasto wieś Regional
Source: IEA, 2008 Regional Ton ekwiwalentu ropy/ rok w Europie 3.5 4.9 Mieszkaniec miasta Mieszkaniec wsi
USA Mieszkaniec miasta zużywa... Australia / NZ EU China 0 2 4 6 8 10 toe/year Source: IEA, 2008 Regional
Transport pasażerski a gęstość zaludnienia Zużycie energii Miasta europejskie
Wielopłaszczyznowe wyzwania dla miast europejskich Regional
Wyzwania demograficzne Regional Miasta z malejącą populacją starzejące się z postępującą suburbanizacją z silnymi procesami migracyjnymi
Potrzeba zintegrowanego podejścia do wyzwań (1) Zmiany klimatu i bezpieczeństwo energetyczne: jak zmniejszyć niepewność energetyczną i ograniczyć emisję CO 2 unikając segregacji i marginalizacji tych których nie stać na nowe technologie? (Source: Uno Svedin) Czy wyzwaniem dla miast jest zmiana klimatu czy może czyste powietrze, brak korków, ograniczenie rozlewanie się miast? Regional
Potrzeba zintegrowanego podejścia do wyzwań (2) Różnorodność: jak zapewnić różnorodność (etniczną, kulturową, społeczną, itp.) unikając segregacji, polaryzacji, nietolerancji? Source: Catalin Berescu Aktywacja i włączenie społeczne w przyszłości gdzie sporo ludzi (młodych i starych) będzie poza rynkiem pracy? Regional (Source: Moritz Lennert)
Polityka UE wobec miast Regional
Europejskie wizje i cele rozwoju miejskiego Miejsca zaawansowanego postępu społecznego Platforma demokracji, dialogu kulturowego i różnorodności Miejsca odnowy ekologicznej i środowiskowej Motory wzrostu gospodarczego (Karta Lipska, deklaracja z Toledo) rozwoju territorialnego Zrównoważony wzrost gospodarczy Zrównoważone zagospodarowanie przestrzeni Policentryczna struktura urbanizacyjna Dobra dostępność do podstawowych usług publicznych Zwarta struktura osiedleńcza przy ograniczonym rozlewaniu się miast Wysoki stopień ochrony i wysoka jakość środowiska przyrodniczego (Agenda Territorialna 2020) + Cel Spójności Terytorialnej
Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Docenienie roli miast Grupa międzyresortowa ds. miejskich Dialog komisarza z burmistrzami stolic Agenda miejska Komisji Europejskiej
Grupa międzyresortowa ds. rozwoju miejskiego i spójności terytorialnej Zapewnienie spójności pomiędzy różnymi inicjatywami Komisji o wymiarze miejskim przez: 1. Promowanie podejścia zintegrowanego do rozwoju miejskiego we wszystkich politykach UE 2. Dyskusje nad zdefiniowaniem agendy miejskiej Komisji Europejskiej 3. Współpracę z dyrekcjami generalnymi we wdrażaniu wymiaru miejskiego polityki spójności 21
Wymiar miejski polityki spójności Regional
Wzmocniony wymiar miejski jednym z filarów przyszłej polityki spójności Możliwe miejskie priorytety inwestycyjne: Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii Ograniczanie emisji CO2 na obszarach miejskich, w tym mobilność miejska Lokalne inicjatywy na rzecz wzrostu zatrudnienia Odnowa zaniedbanych dzielnic Powiązania miasto-wieś
Art 7 EFRR Zintegrowany, zrównoważony rozwój miejski podejście zintegrowane wychodzące naprzeciw wyzwaniom ekonomicznym, środowiskowym, klimatycznym, demograficznym i społecznym Minimum 5% alokacji z EFRR delegowanie do miast przynajmniej selekcji projektów Wykorzystując ZIT, dedykowany PO albo dedykowaną oś priorytetową Wymagane zintegrowane strategie nie do zatwierdzania przez Komisję
W Umowie Partnerskiej o o o o Rozwiązania zapewniające zintegrowane podejście do wykorzystania funduszy europejskich do rozwoju terytorialnego miast Zasady wyboru obszarów miejskich w których min 5% EFRR będzie wydatkowane ZIT, wielotematyczne osie, dedykowany PO? RKSL w obszarach miejskich czy? co? dlaczego? gdzie? Które fundusze?
W zintegrowanej strategii rozwoju miasta Analiza rzeczywistych potrzeb obszaru w oparciu o SWOT Horyzont czasowy co najmniej do 2020 Zdefiniowanie obszaru i ludności objętej strategią Zestawienie spójnych działań, które mają przyczynić się do istotnej poprawy w danym obszarze miejskim. Przykładowa lista projektów do finansowania Jasne i mierzalne zamierzone produkty i rezultaty Powiązanie z innymi znaczącymi inwestycjami w tym samym mieście Spójność z celami rozwojowymi regionu i kraju
Rozwój Kierowany przez Społeczności Lokalne (RKSL) może być elementem zintegrowanego podejścia w rozwoju miasta Obszary adresowane w strategiach miast: - mieszkalnictwo - inżynieria finansowa - transport miejski - powiązania miasto-wieś - itp.
Logika interwencji Obecne programy często podporządkowane są temu aby wydać fundusze: Cele są nieprecyzyjne (często w sposób zamierzony aby mieć więcej swobody) Brak jasności jak rozpoznać sukces czy porażkę Ewaluacja skoncentrowana na wąskich gardłach w we wdrażaniu a nie na rezultatach Wskaźniki nie odzwierciedlają celów W rezultacie bardzo trudno wykazać wpływ polityki spójności Regional 28
Logika interwencji 1: Identyfikacja potrzeb rozwojowych co zamierzamy zmienić? 2: Zdefiniowanie rezultatów odzwierciedlających zamierzone zmiany w mieście 3: Wybór działań do wsparcia 4: Zdefiniowanie wskaźników realizacji (produktów, rezultatów) Cele i rezultaty należy zdefiniować przed określeniem działań i alokacji finansowej
Akcje innowacyjne w zakresie zrównoważonego rozwoju miast Wspieranie eksperymentowania i nowych rozwiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju miast Wybór projektów pilotażowych w drodze konkursów Zarządzanie przez Komisje Budżet 330 mil. na 2014-2020
Wymiana doświadczeń w ramach sieci Sieć rozwoju miast Bezpośredni dialog Komisji z miastami wdrażającymi zintegrowane strategie miejskie (np. ZIT) lub projekty innowacyjne Organizowana przez Komisję Bez limitu członkostwa URBACT Program sieci miast w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej otwarty dla wszystkich miast Sieci tematyczne skoncentrowane na wymianie doświadczeń pomiędzy miastami europejskimi Silny akcent na podejście partnerskie przez włączenie lokalnych grup wsparcia Trwa wypracowywanie nowego programu operacyjnego RAMY REFERENCYJNE MIASTA ZRÓWNOWAŻONEGO Regional
RAMY REFERENCYJNE MIASTA ZRÓWNOWAŻONEGO Interaktwne narzędzie internetowe dla miast promujące zintegrowany i zrównoważony rozwój miejski Tłumaczy cele zrównoważonego rozwoju miejskiego w tym cele Karty Lipskiej na język praktyczny Wspiera miasta w stosowaniu podejścia zintegrowanego i ułatwia dialog o zrównoważonym rozwoju miast wewnątrz jak i poza miastami. 32
RAMY REFERENCYJNE MIASTA ZRÓWNOWAŻONEGO Ułatwia doskonalenie strategii rozwoju miasta (podręczniki, przewodniki, listy kontrolne) Możliwość dzielenia się doświadczeniami z innymi miastami Zainicjowane przez Francję w 2008. Fazy testowania, rozwoju i upowszechniania Komisja Europejska odegrała kluczową rolę w w/w fazach 33
Rozwój miejski 50 projektów wspieranych z EFRR 2007-2013: Raport z badań Budowa szerokiej bazy projektów wspierania rozwoju miejskiego Źródło inspiracji dla miast, instytucji zarządzających pomocne w programowaniu na lata 2014-2020 Nie wszystkie projekty mogą być uznane jako "dobre praktyki http://ec.europa.eu/regional_policy/projects/practices/index_en.cfm http://www.aeidl.eu/en/projects/territorial-development/urbandevelopment.html 34
35
Dziękuję bardzo za uwagę! więcej informacji InfoRegio: ec.europa.eu/inforegio