5 Scenariusze lekcji Grudzień 2012 NATIONAL GEOGRAPHIC Odkrywca Nauki o Ziemi Rozumienie tekstu Przejrzyjcie artykuł i spróbujcie odgadnąć, o czym będzie w nim mowa. Czytając, odnajdźcie główną myśl w każdym akapicie. z żywiolem Temat: Oko w oko z żywiolem Przebieg zajęć Październik 2012 Wiatr wyje i wiruje z coraz większą prędkością. Unosi fragmenty drzew i domów. Uwaga! To nie jest zwyczajna burza. To trąba powietrzna! Diane Wedner Faza wprowadzająca Nauczyciel wyświetla zdjęcia przedstawiające trąby powietrzne. Pyta uczniów, co widzą na zdjęciach. Następnie zadaje uczniom pytanie: Co wiecie o trąbach powietrznych?, zapisuje ich odpowiedzi na tablicy (możliwe odpowiedzi: trąby powietrzne mogą unosić w powietrze ciężkie przedmioty, wiatry w trąbie powietrznej kręcą się w wirze, trąby powietrzne są bardzo niebezpieczne). Uczniowie otrzymują artykuł Oko w oko z żywiołem. Czas trwania zajęć 2 godziny lekcyjne Formy pracy Praca w grupach Pogadanka Środki dydaktyczne National Geographic Odkrywca Film Tornado Ilustracje przedstawiające trąby powietrzne (galeria 1) Prezentacja Skąd się bierze wiatr? Karty pracy (załącznik 1, załącznik 2) Nauczyciel zwraca uwagę, że artykuł został podzielony na kilka fragmentów. Znalezienie głównej myśli w każdym z nich może pomóc w zrozumieniu czytanego tekstu, a to pozwoli na łatwiejsze zapamiętanie wszystkich faktów i szczegółów. Rozdaje karty pracy (załącznik 1). Zaleca, aby uczniowie podczas czytania zapisywali najważniejszą informację z każdego fragmentu artykułu. Faza realizacyjna Po przeczytaniu artykułu przez uczniów nauczyciel zwraca uwagę na informacje, które wcześniej zapisał na tablicy. Prosi uczniów o podzielenie ich na trzy grupy: prawdziwe, fałszywe i te, których nie są pewni. Proponuje, aby chętni uczniowie zweryfikowali te ostatnie w dodatkowych źródłach wiedzy po powrocie do domu. 1
Scenariusze lekcji Grudzień 2012 Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Co to jest pogoda? Wspólnie z uczniami ustala definicję pogody (Pogoda to zjawiska zachodzące w powietrzu otaczającym kulę ziemską). Informuje, że aby przedstawić pogodę, opisuje się składniki pogody. Omawia i wyjaśnia pojęcia: kierunek i prędkość wiatru, opady i osady atmosferyczne, temperatura powietrza, zachmurzenie, ciśnienie atmosferyczne. Wyświetla prezentację Skąd się bierze wiatr?. Podczas prezentacji wykonuje dwa doświadczenia. Pomoce: dwa baloniki, listewka, cienki sznurek. Wykonanie: z listewki nauczyciel przygotowuje wagę, wyznacza jej środek oraz dwa punkty w równej odległości od środka po jego przeciwnych stronach. Prosi ucznia o napompowanie jednego z balonów do maksymalnej objętości. Drugi balon pozostaje nienapompowany. Balony zawiesza po obu stronach wagi. Obserwacja: waga przechyla się w stronę balonu, w którym jest więcej powietrza. Wniosek: powietrze ma masę. 2. Czy ciepłe powietrze unosi się do góry? (slajd 4) Czy$ciepłe$powietrze$unosi$się$do$góry? 1. Czy powietrze waży? (slajd 3) Czy powietrze można zważyć? Doświadczenie Doświadczenie Pomoce: papierowy wiatraczek, świeczka. Wykonanie: nauczyciel przytrzymuje wiatraczek 10 15 cm nad płonącą świeczką. Obserwacja: unoszące się ciepłe powietrze wprawia wiatraczek w ruch. Wniosek: ciepłe powietrze unosi się do góry. Nauczyciel wyjaśnia związek nazwy wiatru z kierunkiem, z którego wieje wiatr. 2
Scenariusze lekcji Grudzień 2012 Nauczyciel zwraca uwagę, że niektóre zjawiska mogą zachodzić bardzo intensywnie, czego przykładem są właśnie tornada, które bada Josh Wurman. Następnie omawia plakat Jak powstaje tornado. Praca domowa 1. Czy wiatr jest pożyteczny? Podaj 3 argumenty. 2. Kiedy wiatr szkodzi ludziom i przyrodzie? Podaj 3 przykłady. 3. Korzystając z dodatkowych źródeł wiedzy, uzupełnij w tabeli kolumnę Definicja naukowa. Odwołuje się do doświadczeń uczniów. Zadaje im pytanie: Z jakimi niebezpiecznymi zjawiskami atmosferycznymi mieliście okazję się spotkać? (uczniowie opowiadają o burzach, wichurach, intensywnych opadach deszczu, gradu). Nauczyciel prosi uczniów, aby wypisali z artykułu wszystkie wymienione w nim składniki pogody. Następnie dzieli uczniów na sześć grup. Każda grupa otrzymuje karteczkę z nazwą jednego składnika pogody (kierunek i prędkość wiatru, opady atmosferyczne, temperatura powietrza, zachmurzenie, ciśnienie atmosferyczne). Zadaniem każdej grupy jest przedstawienie w dowolny sposób jednego z wylosowanych składników pogody, tak aby reszta klasy odgadła, o jakim składniku jest mowa). Nauczyciel pyta uczniów, kim jest główny bohater artykułu Oko w oko z żywiołem (meteorologiem). Wyjaśnia, czym zajmuje się meteorolog. Zachęca do dyskusji na temat: Dlaczego badanie zjawisk pogodowych jest tak ważne? Faza podsumowująca Nauczyciel wyświetla film Tornado. Rozdaje karty pracy (załącznik 2), prosi o uzupełnienie dwóch pierwszych kolumn. 3
Załącznik 1 Kiedy Josh Wurman pedzil przez miasteczko, jego serce bilo bardzo szybko. Traba wisi w powietrzu Poszukiwania Mapa burzy Na ziemi Elementy ukladanki Główna myśl artykułu copyright Nowa Era 2012 Materiały do kopiowania
Załącznik 2 Znajdź w artykule terminy wymienione w pierwszej kolumnie tabeli. Postaraj się odnaleźć w tekście wskazówki ułatwiające ich zrozumienie. Zapisz je w drugiej kolumnie. Wskazówki wykorzystaj do stworzenia własnych definicji każdego pojęcia. Następnie znajdź w dowolnym źródle wiedzy definicję naukową i zapisz ją w trzeciej kolumnie. tornado Pojęcie Wskazówka z tekstu Moja definicja Definicja naukowa superkomórka radar prąd wstępujący prąd zstępujący temperatura powietrza prognoza pogody copyright Nowa Era 2012 Materiały do kopiowania