ZRZESZENIE ORGANIZACJI POLONIJNYCH W SZWECJI KWARTALNIK Nr 10-2013 Święto Narodowe 3 MaJA NOWA FUNDUSZE DLA POLONII SYTUACJA W POLSCE I EMIGRACJA POLSKIE FIRMY NA TARGACH BUDOWLANYCH
KWARTALNIK NOWA KWARTALNIK ZRZESZENIA ORGANIZACJI POLONIJNYCH W SZWECJI Okładka: Harcerze z Hufca LS-Kaszuby spotkali się z Prezydetem RP Broisławem Komorowskim a obchodach Święta Narodowego 3 Maja w Warszawie, z lewej dh Małgorzata Gawro, z prawej dh Aita Leśiak. Zdjęcie: Z archiwum NHHP LS-Kaszuby Redaktor aczely: Teresa Sygarek ts@dcgplus.com Opracowaie graficze: Teresa Sygarek Zespół redakcyjy: Teresa Sygarek ts@dcgplus.com Maria Olsso jola.olsso@gmail.com Tadeusz Adam Pilat t.a.pilat@bredbad.et Druk: Graphic House Nakład: 3.000 egz. Zamówieie preumeraty: t.a.pilat@bredbad.et Zamówieie ogłoszeń: ts@dcgplus.com Kwartalik w iterecie: www.poloia-zop.eu Zadaie jest współfiasowae przez Stowarzyszeie Wspólota Polska ze środków otrzymaych od Miisterstwa Spraw Zagraiczych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach kokursu Współpraca z Poloią i Polakami za Graicą. Zrzeszeie Orgaizacji Poloijych w Szwecji dziękuje w imieiu szwedzkiej Poloii. Kwartalik Poloia Nowa zarejestroway jest w Urzędzie Patetowym, (Patetoch Registrerigsverket, PRV). Wydawca ie poosi odpowiedzialości za treść i formę ogłoszeń i reklam. Zastrzegamy sobie prawo do redagowaia i skrótów adesłaych tekstów. Nie odsyłamy ie zamówioych materiałów. POLONIA NOWA czerwiec 2013 W tym umerze: Zebraie rocze str. 4 Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych Obchody Święta Narodowego 6 w Warszawie Fudusze dla Poloii 8 Hufiec LS-Kaszuby w Warszawie 9 Obchody Święta Narodowego 10 w Malmö 15 lat POCOSu 11 10 lat 12 Polish Riders Stockholm Majowy pikik 13 Polskiego Domu Paradis Polskie firmy a targach 14 budowlaych w Malmö Jest się czym iepokoić 16 Czy moża mówić poszłem? 18 Film który wstrząsął Polską 20 Nowa książka Fraciszek 22 Spotkaie budowlae 23 w Sztokholmie SPROSTOWANIE Ta słodka dziewczyka z okładki poprzediego umeru azywa się ZUZIA KLINDER. Za zmiaę azwiska przepraszamy!
3 DRODZY CZYTELNICY TERESA SYGNAREK Prezes Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji Zbliża się półrocze, a my adal ie wiemy czy dostaiemy fudusze z Miisterstwa Spraw Zagraiczych (MSZ) a projekty, które składaliśmy przez Stowarzyszeie Wspólota Polska oraz Kosulat Geeraly RP w Malmö. Taka sama sytuacja miała miejsce w ubiegłym roku, wtedy tłumaczoo to iż był to piewrszy rok po zmiaie czyli przejęciu środków a dofiasowaie Poloii od Seatu do MSZ. Tym samym Zrzeszeie postawioe jest w takiej samej trudej sytuacji jak ie orgaizacje poloije a całym świecie. Przez pierwsze pół roku ie móżemy realizować zaplaowaych projektów ie wiedząc czy zostały am przyzae jakiekolwiek fudusze. Jeśli zostaą oe przyzae, ozacza to że w drugim półroczu musimy realizować to, a co przezaczyliśmy cały rok. Podaia składa się w pierwszych diach listopada i skoro po siedmiu miesiącach adal ie mamy decyzji, moża się poważie zastaawiać ad tym jak ta cała urzędicza machia działa. Najwyraźiej powoli... Zrzeszeie zrealizowało swoje zebraie rocze, a które przybyli prezesi i delegaci z poszczególych orgaizacji człokowskich z całęj Szwecji. Nowością w sposobie orgaizowaia zebrań roczych było wprowadzeie warsztatowych prac w grupach a kokrete tematy dotyczące działalości Zrzeszeia. Chyba wszyscy byliśmy mile zaskoczei tym ile ciekawych i iowacyjych pomysłów było wyikiem tych prac w grupach. Wszystkim uczestikom aszego zebraia roczego serdeczie dziękuję za kostruktywy wkład i miłą atmosferę, do której w dużej mierze przyczyili się działacze z Polskiego Związku Kulturalego w Goteborgu, zapewiając profesjoalą obsługę zebraia i ciekawy program rozrywkowy. Z okazji Jubileuszu 50-lecia działalości Polskiego Związku Kulturalego składam raz jeszcze gratulacje wszystkim jego człokom. W skład Zrzeszeia przyjęliśmy ową orgaizację, Koło Przyjaciół Hufca LS-Kaszuby ze Sztokholmu, który reprezetował a zebraiu roczym Zrzeszeia dh. Ja Potrykus, założyciel Hufca i asz wieloleti serdeczy przyjaciel. Nową orgaizację witamy serdeczie w aszym groie i cieszymy się a możliwość współpracy. Z serdeczymi pozdrowieiami i życzeiami słoeczego lata i udaego wypoczyku podczas wakacji Orgaizacje, które pragą przyłączyć się do Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji, proszę o kotakt mailem a adres: ts@dcgplus.com
4 ORGANIZACJE POLONIJNE 13 KWIETNIA ZEBRALI SIĘ W GÖTEBORGU DELEGACI ORGANIZACJI CZŁONKOWSKICH ZRZESZENIA NA ROCZNYM ZEBRANIU SPRAWOZDAWCZYM Zebraie rocze Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji W lokalu Polskiego Związku Kulturalego spotkali się delegaci człokowskich orgaizacji poloijych z całego kraju. OBRADY Siedmiogodzie obrady prowadził Prezes Hoorowy Zrzeszeia, Tadeusz Adam Pilat, któremu delegaci powierzyli przewodiczeie obradom. Listy do delegatów skierowali: prezes Stowarzyszeia Wspólota Polska, Logi Komołowski i dyrektor Departametu Współpracy z Poloią i Polakami za Graicą Miisterstwa Spraw Zagraiczych, Barbara Tuge-Erecińska. Prezes Zrzeszeia, Teresa Sygarek złożyła w imieiu zarządu sprawoz- daie merytorycze, a skarbik Jadwiga Malocco sprawozdaie fiasowe, które to sprawozdaia gremium przyjęło jedogłośie. NOWA ORGANIZACJA CZŁONKOWSKA Wiceprezes, Maria Jolata Olsso zaprezetowała ową orgaizację człokowską, Koło Przyjaciół Niezależego Hufca Harcerstwa Polskiego L.S. Kaszuby oraz postawiła wiosek o przyjęcie orgaizacji do Zrzeszeia, który delegaci poparli jedogłośie. Nową orgaizację witamy serdeczie w aszych szeregach. WARSZTATY PODCZAS ZEBRANIA Po obiedzie delegaci pracowali w czterech grupach roboczych, debatując ad dalszą itegracją środowisk poloijych w Szwecji oraz ad owymi formami współpracy regioalej. JUBILEUSZ ORGANIZACJI CZŁONKOWSKIEJ ZRZESZENIA Po zamkięciu obrad zebrai delegaci wzięli udział w uroczystości Jubileuszu 50-lecia Polskiego Związku Kulturalego w Göteborgu. Gościem hoorowym uroczystości był Draga Dobromirowić, przewodiczący oddziału SIOS w Göteborgu (Orgau Współpracy Orgaizacji Eticzych). Okoliczościowe przemówieie poświęcoe historii ajstarszego Związku w Zrzeszeiu wygłosiła prezes Jadwiga Malocco. Po przemówieiach, gratulacjach i wręczeiu okoliczościowego prezetu astąpiła część artystycza w wykoaiu Kabaretu Bezadziejego i zespołu muzyczego pod kierowictwem Włodzimierza Komedy. Po raz kolejy Polski Zwiąek Kulturaly w Göteborgu użyczył swojego lokalu klubowego a zebraie Zrzeszeia oferując rówież perfekcyją orgaizację logistyczą oraz wspaiałą oprawę artystyczą. Prezes Zrzeszeia Teresa Sygarek omówiła sprawozdaie z działalości za rok ubiegły i pla pracy a rok bieżący. Obrady prowadził Prezes Hoorowy Zrzeszeia Tadeusz Adam Pilat. Na pierwszym plaie - Lidia Karlsso z Międzyarodowego zespołu dziecięcego Malwa w Norrköpig. Tekst TADEUSZ ADAM PILAT Zdjęcia GRAŻYNA MAJCHRZAK POLONIA NOWA czerwiec 2013
5 W obradach zebraia roczego Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji uczesticzyli prezesi i delegaci orgaizacji człokowskich Zrzeszeia z całej Szwecji. Nowością w orgaizowaiu zebraia roczego były warsztaty tematycze. W trakcie obrad odbyły się prace w grupach, które zaowocowały wieloma ciekawymi propozycjami i pomysłami. Polski Związek Kulturaly w Göteborgu, ajstarsza orgaizacja Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji obchodziła jubileusz 50-lecia działalości. Prezes Związku Jadwiga Malocco wygłosiła okoliczościowe przemówieie, w którym w ciekawy sposób przedstawiła bogatą historię i działalość Związku. Teresa Sygarek złożyła w imieiu Zrzeszeia gratulacje i upomiek dla Związku a ręce jego prezesa, Jadwigi Malocco, która jest także kasjerem Zrzeszeia. Kabaret Bezadziejy po raz kolejy zachwycił owym repertuarem delegatów zebraia roczego. Były to pioseki ze słyych filmów ale ie kończące się owacje zmusiły artystki kabaretu do występów a bis, a pioseka-skecz Zosia i uła cieszyła się wielkim aplauzem publiczości. Kabaret tworzą Elzbieta Dura, Marta Rzeszutko, Haa Dąbrowska, Dauta Adersso i skrzypaczka Maria Adersso. Akompaiował Toi Skowroek, a grali Włodzimierz Komeda; Toi Sowroek, Czesław Dudek, Staisław Zukowski i Jae Stedahl. Wszystlim artystom dziękujemy za uprzyjemieie wieczoru!
6 SPRAWY POLONIJNE W POLSCE ODBYŁY SIĘ TRADYCYJNE OBCHODY DNIA POLONII I FLAGI RP ORAZ ŚWIĘTA NARODOWEGO 3 MAJA Święto Poloii i Flagi RP w Warszawie ŚWIĘTO FLAGI 2 maja Polacy a całym świecie obchodzą Dzień Poloii i Polaków za Graicą. Stowarzyszeie Wspólota Polska tradycyjie w tym diu orgaizuje w Warszawie spotkaie przedstawicieli Poloii z wielu regioów świata. W tym roku wspóle obchody 2 maja Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dia Poloii i Polaków za Graicą rozpoczęły się w Warszawie przemarszem zaproszoych gości sprzed Domu Poloii przez Krakowskie Przedmieście a plac przed Pałacem Prezydeckim w asyście Podlaskiej Chorągwi Husarii, dwuastoosobowej grupy rekostrukcyjej. W pochodzie, który przeszedł Krakowskim Przedmieściem do Pałacu Prezydeckiego uczesticzyli przedstawiciele orgaizacji polskich i poloijych z różych zakątków świata oraz harcerze ze Sztokholmu. Na dziedzińcu Pałacu Prezydeckiego odbyła się uroczystość podiesieia flagi państwowej oraz wręczeie flag jedostkom wojskowym, szkołom, orgaizacjom pozarządowym i poloijym. Wszyscy jesteśmy ambasadorami Polski, wszyscy służymy pod tą samą flagą. Flaga to fudamet, który as łączy i powiie łączyć jeszcze bardziej. Flaga łączy Polaków a całym świecie i ie Podlaska Chorągiew Husarii, harcerze ze Sztokholmu, działacze poloiji i ze Stowarzyszeia Wspólota Polska przeszli pochodem spod Domu Poloii do Pałacu Prezydeckiego. przypadkiem w tym samym diu obchodzimy Dzień Poloii i Polaków za Graicą. powiedział Prezydet. Coroczie do uroczystości zapraszaych jest kilka kolejych orgaizacji poloijych. W tym roku zaszczytu odebraia biało-czerwoych flag z rąk Prezydeta Broisława Komorowskiego dostąpił Logi Komołowski prezes Stowarzyszeia Wspólota Polska oraz przedstawiciele 13 orgaizacji poloijych. ŚWIĘTO POLONII W SIEDZIBIE STOWA- RZYSZENIA WSPÓLNOTA POLSKA Z okazji obchodzoego 2 maja Dia Poloii i Polaków za Graicą Prezydet RP Broisław Komorowski spotkał się w warszawskim Domu Poloii z przedstawicielami Poloii i Polaków z zagraicy. Gośćmi uroczystości w Domu Poloii byli: prezydetowa Karolia Kaczorowska, przedstawiciele MSZ, Sejmu i Seatu RP, Rady Poloii Świata, Europejskiej Uii Wspólot Poloijych oraz orgaizacji polskich i poloijych z USA, Kaady, Brazylii, Niemiec, Rosji, Litwy, Ukraiy, Białorusi, Szwecji, Łotwy, Rumuii i Austrii. Witając Prezydeta RP, gości i przedstawicieli Poloii i Polaków z zagraicy prezes Stowarzyszeia Wspólota Polska Logi Komołowski wyraził adzieję, że Spotkaie Prezydeta RP z Poloią, w diu jej święta już a stałe weszło do kaledarza oficjalych wydarzeń z udziałem Głowy Państwa. Podkreślił, że takie spotkaie przypomia, iż Prezydet reprezetuje as wszystkich, także tych, których życie toczy się poza graicami Polski. Prezydet Broisław Komorowski w Diu Poloii i Polaków za Graicą dziękował działaczom poloijym za ich zaagażowaie w działalość służącą temu, aby polskość trwała, a Polacy mieli sile poczucie związku z Ojczyzą. Prezydet podkreślił, że ma świadomość, iż w Domu Poloii spotyka się z groem ludzi ajbardziej zasłużoych i ajgłębiej zaagażowaych w sprawy życia polskiego i poloijego. Dodał rówież, że rozumie, iż ta ich działalość wiąże się ajczęściej ie tylko ze spledorem i hoorami, ale z koieczością poświęceia POLONIA NOWA czerwiec 2013
7 Prezydet RP Broisław Komorowski wraz z prezesem Stowarzyszeia Wspólota Polska Logiem Komołowskim zaiaugurowali Salo Muzyczy im, Igacego Jaa Paderewskiego. prywatego czasu a sprawy poloije w imię polskości i jedości. Z okazji Dia Poloii i Polaków za Graicą, podczas uroczystości w Domu Poloii w Warszawie, Prezydet RP Broisław Komorowski, odzaczył zasłużoych przedstawicieli Poloii wysokimi odzaczeiami państwowymi. Podczas uroczystości Prezydet RP Broisław Komorowski i prezes Stowarzyszeia Wspólota Polska Logi Komołowski odsłoili popiersie Igacego Jaa Paderewskiego, iaugurując tym samym Salo Muzyczy im. Igacego Jaa Paderewskiego w warszawskim Domu Poloii. W uroczystym kocercie wystąpiła lwowska piaistka Mariaa Hu- mecka, Orkiestra Kamerala Filharmoii Lwowskiej, warszawscy artyści Małgorzata Kubala, Robert Cieśla, Beata Szebesczyk oraz piaista Mathis Zieliński z Paryża. WAŻNE SPOTKANIA, WAŻNE SPRAWY Przy okazji uroczystości 2 i 3 maja odbyły się w Warszawie i Pułtusku waże spotkaia poloije. Już 1 maja w godziach popołudiowych zebrała się w Warszawie Rada Krajowa Stowarzyszeia Wspólota Polska a której omówioo zasady współpracy i realizację tegoroczych plaów. Gośćmi Rady byli: Wiceprezes Rady Poloii Świata Helea Miziiak, Prezydet Hoorowy Europejskiej Uii Wspólot Poloijych Tadeusz Adam Pilat oraz Wiceprezes Kogresu Poloii Amerykańskiej Bożea Kamińska. 2 maja przedstawiciele orgaizacji poloijych z różych stro świata spotkali się z dyrektor Departametu Współpracy z Poloią MSZ, Barbarą Tuge-Erecińską. W czasie dwugodziej dyskusji zaprezetowao szereg problemów związaych z działalością i współpracą z krajem. Główym tematem było szereg wątpliwości związaych z tegoroczym rozdziałem środków przez MSZ. 3-4 maja w Pułtusku zebrał się komitet W spotkaiu z Prezydetem Komorowskim uczesticzyli Wiceprezes Rady Poloii Świata Helea Miziiak (Wlk. Brytaia) i Prezydet Hoorowy Europejskiej Uii Wspólot Poloijych Tadeusz Adam Pilat (Szwecja). Tablica a Domu Poloii w Pułtusku, poświęcoa Prezydetowi Ryszardowi Kaczorowskiemu. Po koktajlu z Prezydetem RP w ogrodach Domu Poloii, a dalszą część obchodów goście poloiji pojechali do Pułtuska, gdzie w Domu Poloii a Zamku w Pułtusku astąpiło odsłoięcie przez paią prezydetową Karolię Kaczorowską tablicy poświęcoej Prezydetowi RP Ryszardowi Kaczorowskiemu. orgaizacyjy tegoroczego Zjazdu Rady Poloii Świata, gdzie podjęto ostatecze decyzje dotyczące miejsca, termiu, fiasowaia i programu zjazdu. Tekst TADEUSZ ADAM PILAT Zdjęcia JOLANTA WROCZYŃSKA, WIESŁAW TRZCIŃSKI
8 SPRAWY POLONIJNE NA POCZĄTKU MAJA NADAL NIE JEST WIADOME JAKIE ŚRODKI I NA JAKIE PROJEKTY PRZYZNAŁO MSZ DLA POLONII Fudusze dla Poloii Wiadome jest jedakże że pytań i wątpliwości jest wiele. POLITYKA MSZ W STOSUNKU DO POLONII Polskie Miisterstwo Spraw Zagraiczych (MSZ) podjęło decyzję w sprawie środków przezaczoych a wsparcie i pomoc Poloii w roku 2013. Na mocy decyzji Sejmu RP, wspieraiem i koordyacją działań społeczych Poloii i Polaków za graicą zajmuje się od ubiegłego roku MSZ. W latach 1990-2012 sprawy te prowadził Seat RP. Kokurs MSZ ma a celu wsparcie Poloii i Polaków za graicą w zakresie edukacji, promocji Polski i polskości, działaia orgaizacji środowisk polskich, ochroy praw miejszości polskich i zaagażowaia Poloii i Polaków za graicą we współpracę gospodarczą państw ich zamieszkaia z Polską. MSZ OBNIŻYŁ ŚRODKI DLA POLONII O 23 MILIONY W 2011 r. Miister Spraw Zagraiczych Radosław Sikorski zabiegał o przyzaie jego resortowi w ustawie budżetowej a 2012 r. kwoty 75 ml zł a wspieraie działalości poloijej a świecie. To właśie taka kwota była aktuala w ostatim roku opieki Seatu RP ad Poloią. Jak wiemy, środki te zostały przeiesioe z Seatu do MSZ. Poloia a świecie się ie zmiejszyła, wręcz przeciwie. Emigracja adal postępuje, a powroty są zikome. Jedakże a te same cele w tym roku MSZ przezaczył do podziału kwotę tylko 52 ml złotych. ZACZĘŁO SIĘ OD TVP POLONIA Dotacje MSZ dla TVP Poloia w ostatich pięciu latach wyosiły ok. 11 ml zł. Na rok 2013 MSZ przyzało dofiasowaie dla TVP Poloia w wysokości 2 ml zł. Jako powód MSZ wskazywało iewywiązywaie się TVP z zobowiązań w sprawie zmia fukcjoowaia atey: szerokiej dostępości za graicą oraz atrakcyjej oferty programowej. Z apelem do premiera Doalda Tuska o iterwecję w tej sprawie zwróciła się w marcu Rada Poloii Świata. - Nie rozumiemy decyzji miisterstwa odpowiedzialego za współpracę z Poloią i Polakami za graicą, która pozbawia możliwości ormalej pracy TVP Poloia. Pragiemy podkreślić, że MSZ jedocześie hojie wspiera telewizję Biełsat (działającą w strukturach TVP telewizję dla Białorusiów - przyp. red.) kwotą 17 ml zł - czytamy w liście Rady Poloii Świata do premiera (Zrzeszeie Orgaizacji Poloijych w Szwecji jest orgaizacją człokowską Rady Poloii Świata - przyp. red). W kwietiu MSZ doszło do porozumieia w sprawie wsparcia dla TVP Poloia i podiosło wysokość dotacji o 6 ml zł, tz. w tym roku TVP Poloia otrzyma od MSZ 8 milioów zł. NIE KONIEC PROBLEMÓW MSZ W prasie pojawiła się wiadomość, że MSZ przyzało Fudacji Rozwoju Myśli Obywatelskiej dotację w wysokości 1,4 ml zł z puli środków przezaczoych a projekt Współpraca z Poloią i Polakami za graicą. Według iformacji w prasie fudacja została zarejestrowaa półtora miesiąca przed rozpoczęciem przetargu a przyzaie środków, a jej prezesem jest zajomy doradcy wicemiistra spraw zagraiczych Jausza Ciska, odpowiedzialego za Poloię i sprawy kosulare. Zawiadomieie zostało złożoe do CBA (Cetrale Biuro Atykorupcyje) z żądaiem aby podjąć odpowiedie działaia, które pozwoliłyby wyjaśić, czy ie doszło w opisaej sytuacji do popełieia przestępstwa. Wicemiister MSZ Jausz Cisek odwołay z powodu ieprawidłości przy przydzielaiu fuduszy orgaizacjom poloijym oraz stau zdrowia. DYMISJA WICEMINISTRA MSZ 24 kwietia premier Doald Tusk potwierdził a koferecji prasowej, że podpisał wiosek szefa MSZ Radosłąwa Sikorskiego w sprawie odwołaia wicemiistra MSZ Jausza Ciska. Jako powody podae były ieprawidłości przy przydzielaiu fuduszy orgaizacjom poloijym oraz sta zdrowia wicemiistra. POPRAWKI NA SZYBKO Miister Radosław Sikorski poiformował, że MSZ ogłosi w maju dodatkowy kokurs dla orgaizacji pozarządowych zajmujących się wsparciem dla Poloii. ŚLIMACZY PROCES W ubiegłym roku, po przejęciu środków dla Poloii przez MSZ, cały proces przyzawaia środków fiasowych był moco opóźioy, skutkeim czego orgaizcje ie wiedziały przez pierwsze półrocze czy i jaką działaość mogą prowadzić. Problemy te wyikały podobo ze zbyt późych decyzji rozstrzygających kokurs, który odbył się dopiero w maju, a środki do beeficjetów trafiły dopiero POLONIA NOWA czerwiec 2013
9 późym latem. MSZ tłumaczył, że był to pierwszy rok, w którym realizował o zadaie współpracy z Poloią i bardzo długo toczył się spór o to, czy rzeczywiście astąpi przekazaie środków z Seatu do MSZ. W związku z tym dopiero po uchwaleiu budżetu, czyli w marcu 2012 r. MSZ mógł ogłosić kokurs. Na początku bieżącego roku miister Cisek mówił: Rozumiemy, że w tym roku prezydet może podpisać ustawę budżetową lada chwila, więc myślę, że w początkach lutego proces podpisywaia umów i podziału środków zostaie uruchomioy. W pierwszych diach maja, Stowarzyszeie Wspólota Polska, gdzie Zrzeszeie Orgaizacji Poloijych składało podaia a dofiasowaie różych projektów, adal ie ma umowy podpisaej z MSZ, skutkiem czego Zrzeszeie jest w takiej samej sytuacji jak w roku ubiegłym. Połowa roku się zbliża a my ie wiemy czy będziemy mogli p. wydać astępy umer kwartalika. Tekst i zdjęcie TERESA SYGNAREK MIŁO NAM POINFORMOWAĆ O ZASZCZYCIE JAKI SPOTKAŁ NASZEGO PARTNERA, HUFIEC LS-KASZUBY ZE SZTOKHOLMU Hufiec NHHP LS-Kaszuby w Warszawie Nie po raz pierwszy szwedzką Poloię spotkał zaszczyt uczesticzeia w uroczystościach w Pałacu Prezydeckim w Warszawie. W ubiegłym roku prezes Zrzeszeia Orgaizacji Poloijych w Szwecji, Teresa Sygarek odbierała polską flagę z rąk Prezydeta Rzeczpospolitej. Przyjaciół Harcerstwa, tworzyli blisko 50-osobową delegację. Wśród poloijych gości i mieszkańców Warszawy zrobili furorę swoim zgraiem, wesołością, staraym umudurowaiem i harcerską poprawością. W czasie uroczystości a dziedzińcu Pałacu Prezydeckiego flagę odebrał druh Hufiec LS Kaszuby dba o tożsamość arodową i patriotycze wychowaie młodzieży harcerskiej. W Warszawie są ie po raz pierwszy. W ubiegłym roku zwiedzali m.i. Muzeum Powstaia Warszawskiego i Cetrum Nauki Koperik. Potrafią a to zdobyć środki ale są też bardzo oszczędi, przylecieli do Warszawy wykupując ajtańsze bilety Wizzair i ocowali w hostelu Kaoia a Starym Mieście. Grupą harcerek i harcerzy opiekował się przez cały czas pobytu druh harcmistrz Krzysztof Frąckowiak z Pozaia. Zakończył się rówież, prowadzoy przez iego kurs zastępowych a patety wręczył osobiście Prezydet Broisław Komorowski podczas uroczystości w Domu Poloii. Tekst TADEUSZ ADAM PILAT Zdjęcia z archiwum NHHP LS- Kaszuby Harcerze z Hufca LS-Kaszuby wraz Parą Prezydecką. HUFIEC LS-KASZUBY W WARSZAWIE W tym roku, 2 maja, a oficjale uroczystości z okazji Dia Poloii i Flagi Polskiej, przybył ze Sztokholmu Niezależy Hufiec Harcerstwa Polskiego LS-Kaszuby aby odebrać z rąk Prezydeta Broisława Komorowskiego flagę państwową i dyplom. Harcerze i harcerki, przedstawiciele Rady Hufca oraz Koło Komedat Hufca ks. Paweł Drążyk. Delegacja Hufca wzięła rówież udział w uroczystościach Dia Poloii w siedzibie Stowarzyszeia Wspólota Polska z udziałem Prezydeta RP oraz astępego dia, w oficjalych uroczystościach z okazji 222 roczicy Kostytucji 3-Maja a Placu Zamkowym i w Pałacu Prezydeckim. Obecy druh Komedat Hufca LS-Kaszuby ks. Paweł Drążyk (z lewej) i były druh Komedat Ja Potrykus.
10 REPORTAŻ W MALMO OBCHODZONO, JAK CO ROKU, ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA. Święto Narodowe 3 Maja Hejał z Wieży Mariackiej zagrał Daiel Grabowski z ajmłodszej grupy Kwiatów Polskich. Maj jest miesiącem wielu świąt. 2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dzień Poloii i Polaków za Graicą. Święto Kostytucji 3 Maja jest Świętem Narodowym ustaowioym w 1919 roku oraz poowie w 1990 roku, w roczicę uchwaleia Kostytucji 3 maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Te dzień jest także świętem kościelym, diem Najświętszej Maryi Pay Królowej Polski. WITAJ MAJOWA JUTRZENKO Ogisko Kwiaty Polskie, od początku swego istieia tj. od 30 lat obchodzi co roku Święto Kostytucji 3 Maja. Poieważ Ogisko powstało w 1983 roku, tak więc święto to było obchodzoe w Malmö jeszcze zaim zostało oo przywrócoe jako święto w wolej Polsce. W Ogisku wychowują się koleje pokoleia dzieci i młodzieży i ie ma takiego dziecka, które choćby raz ie zaśpiewało patriotyczej pieśi Witaj Majowa Jutrzeko. Nie zabrakło jej oczywiście i w tegoroczym programie. WIELKI POLAK 1 maja przypada roczica beatyfikacji Papieża Jaa Pawła II. W tym roku druga roczica beatyfikacji. Podczas uroczystości w Malmö cytowae były słowa Jaa Pawła II, człowieka wyjątkowego, ukochaego przez Polaków i ludzi całego świata. Słowa, które wpisują się w każdą uroczystość, której celem jest kultywowaie tożsamości arodowej. Wypełieiem przykazaia miłości jest miłość Ojczyzy. Ojczyza jest domem, którego trzeba broić i o który trzeba dbać. Dlatego ie powiie się człowiek wstydzić wzruszeia, gdy mówi o Ojczyźie. Bo miłości wstydzić się i wypierać ie wolo. Oa jest aszym dziedzictwem, aszym skarbem. DZIECI, MŁODZIEŻ I DOROŚLI W uroczystości wystąpiły trzy grupy Kwiatów Polskich, grupa ajmłodsza pod kierowictwem Staisławy Świerz oraz grupa średia i grupa dorosłych pod kierowictwem i w choreografii Marii Tatusch, która była pomysłodawczyią programu. O wykoaie pioseek zadbał chórmistrz Ogiska, Piotr Studiarski. Tekst TERESA SYGNAREK Zdjęcia JAN MARTIN OGRODNIK POLONIA NOWA czerwiec 2013
ORGANIZACJE POLONIJNE 11 Jubileusz 15-lecia działalości Polskiego Klubu Olimpijskiego POCOS w Malmö Małgorzata Rudomio i Jausz Rogowski przkazali dla Zrzeszeia plakietki Polskiego Klubu Olimpijskiego POCOS. Klub POCOS - Polish Olympic Club of Swede jest orgaizacją poloiją promującą i uprawiającą sport pod różymi postaciami, zarówo a stałych treigach w ciągu roku, jak i a różorodych zawodach sportowych. Klub prowadzi rówież działalość turystyczo-krajozawczą oraz rozrywkową, m.i. wycieczki dla dzieci, spotkaia pleerowe, coroczy Bal POCOS, Adrzejki, itp. POCOS bierze czyy udział w Światowych Sejmikach i Igrzyskach Poloijych orgaizowaych w Polsce i utrzymuje stały kotakt z Polskim Komitetem Olimpijskim i orgaizacjami z całego świata. Stałe sekcje sportowe, które prowadzą zajęcia to siatkówka, piłka oża, badmito, pływaie, żeglarstwo i arciarstwo. Na Igrzyskach Letich we Wrocławiu w 2011 r. reprezetacja POCOSu zdobyła ajwięcej medali w dotychczasowej historii Klubu: 36 medali 9 zlotych, 11 srebrych i 16 brązowych. W tym roku Klub obchodzi jubileusz 15-lecia swojej działaości i z tej okazji Zrzeszeie Orgaizacji Poloijych w Szwecji składa gratulacje i życzeia dalszych lat działalości a rzecz sportu. Tekst TERESA SYGNAREK Zdjęcia WOJCIECH NEJMAN Prezes Zrzeszeia przekazała upomiek dla Polskiego Klubu Olimpijskiego POCOS w Malmö z okazji jubileuszu Klubu. Od lewej: rewizor Piotr Ziep, prezes Tomasz Oleskow, człoek zarządu Irea Borg, wiceprezes Małgorzata Rudomio, człoek zarządu Maria Westerlud, prezes Zrzeszeia Teresa Sygarek.
12 ORGANIZACJE POLONIJNE W TYM ROKU STOWARZYSZENIE POLISH RIDERS STOCKHOLM OBCHODZI 10-LECIE SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI 10 lat przygód a dwóch kołach P Polish Riders Stockholm przedstawialiśmy w umerze 2-2011 aszego kwartalika. Teraz z przyjemością doosimy o Jubileuszu tejże orgaizacji. Gratulujemy i życzymy wielu udaych wypraw a Waszych wspaiałych maszyach! pseudoimy człoków: Łysy, Aga, Zyga, Kapsel, Magum, Jorgus, Marchewa, Jezus i Niemiec. I co widzimy? Tak, jedym z człoków jest kobieta, Aga - prywatie żoa Łysego, który jest prezesem i założycielem Polish Riders Stockholm. Na tym ie koiec, Polish Riders mają własego psa, który bierze udział w ich rajdach w specjalie skostruowaej budzie. Pies o groźym imieiu Killer jest rasy...yorkshire terrier! Jak twierdzi sam Łysy, te orzeł a jego plecach reprezetuje wszystkich z Polish Riders Stockholm. To ciekawe zdjęcie zrobioe zostało podczas jedego ze wspólych wyjazdów, a widoczy ogień z grilla Łysemu byajmiej ie zaszkodził. NIE TYLKO DLA MĘŻCZYZN Dwie rzeczy wyróżiają Polish Riders Stockholm od iych, podobych związków motocyklowych. Spójrzmy a ZAANGAŻOWANIE GODNE POCHWAŁY Drugim wyróżikiem jest zaagażowaie Polish Riders Stockholm w charytatywą działalość. Od wielu lat człokowie orgaizują zbiórki ubrań, obuwia i zabawek dla potrzebujących rodzi z okolic Warmii i Mazur. W ciągu tych 10 lat trafiło do ich wiele trasportów z pomocą. Niektórzy przysyłają podziękowaia, które umieszczae są a stroie iteretowej: www. polishridersmc.com Za aszym pośredictwem Polish Riders Stockholm kierują apel do wszystkich czytelików kwartalika Poloia Nowa w rejoie Sztokholmu. Nie zapomiajmy że są rodziy, które potrzebują aszej pomocy. Nasi człokowie chętie odbiorą od Was te dary, które możecie przezaczyć a te cel. Sami zorgaizujemy także trasport do Polski, do tych miejsc gdzie pomoc jest ajbardziej potrzeba. Wystarczy skotaktować się z ami mailem: prezydet@polishridersmc.com Takich pdziękowań jest a stroie iteretowej wiele i świadczą oe o tym, że człokowie Polish Riders Stockholm mają czułe serca a ludzkie potrzeby. Redakcja kwartalika Poloia Nowa przyłącza się do apelu i zachęca do kotaktu z Polish Riders Stockholm. Tekst TERESA SYGNAREK Zdjęcie NIEMIEC POLONIA NOWA czerwiec 2013
REPORTAŻ 13 PIKNIK Domu Polskiego PARADIS a Grötö W archipelagu wysp u wybrzeży Göteborga leży wyspa Grötö, gdzie miał miejsce majowy pikik Domu Polskiego Paradis. Dorośli, dzieci i młodzież spotkali się przy wspólie zorgaizowaym grillu. Z wielką przyjemością skorzystałam z zaproszeia prezes Sylwii Bjøtegaard i wzięłam udział w pikiku, co dało mi możliwość pozaia człoków DP Paradis. Nie tylko samo przepięke otoczeie a wyspie moża porówać z azwą Paradis czyli raj. Sympatycze i serdecze relacje między człokami przyczyiły się do iezwykle przyjemej atmosfery a pikiku. Prezes Sylwia Bjøtegaard przedstawiła play orgaizacji a ajbliższą przyszłość, m.i. zorgaizowaie ogóloszwedzkiej akcji Wielkej Orkiestry Świąteczej Pomocy i utworzeie harcerstwa w Göteborgu. Za zaproszeie a pikik serdeczie dziękuję i pozdrawiam wszystkich człoków Domu Polskiego Paradis. Tekst TERESA SYGNAREK Zdjęcia MARKUS SYGNAREK
14 REPORTAŻ POLONIA NOWA ZMIERZYŁA PULS TARGÓW BUDOWLANYCH Z UDZIAŁEM KILKUNASTU FIRM POLSKICH Polskie firmy a targach budowlaych w Malmö Skąd zaiteresowaie Zrzeszeia targami budowlaymi? Otóż z dwóćh powodów. Zrzeszeie plauje zorgaizowaie semiarium budowlaego wyłączie dla polskich firm, które będą mogły zaprezetować swoje produkty i usługi w Szwecji i zaleźć parterów i odbiorców. Drugim powodem są wytycze Miisterstwa Spraw Zagraiczych, które jako jede ze swoich priorytetów w dofiasowaiu działaości poloijej wytyczyło właśie wspieraie rozwoju działalości gospodarczej. POMOC AMBASADY Na targach w Malmö, które odbyły się 23 i 24 kwietia, pośród kilkudziesięciu firm szwedzkich było trzyaście firm z Polski. Całe polskie przedsięwzięcie zorgaizował Wydział Promocji Hadlu i Iwestycji przy Ambasadzie RP w Sztokholmie a czele z Kierowikiem Wydziału i Radcą Piotrem Urbakowskim oraz I Sekretarzem Małgorzatą Musińską-Kubis. MAŁE ZAINTERESOWANIE Szybki spacer pomiędzy stoiskami a targach pokazał różorodość wystawców jako że ie były to jedyie targi budowlae ale rówie duża ich część była poświęcoa iżyierii saitarej. Pierwszy dzień targów mógł się pochwalić większą ilością zwiedzających, w drugim diu było więcej wystawców iż zwiedzających. CIEKAWE OFERTY Polskie firmy, które przyjechały a targi mogły zaprezetować iowacyje i jakościowe produkty. Firma Nordhus S.A. z Bielska Podlaskiego oferuje domy modułowe i paelowe w techologii szkieletu drewiaego, główie a ryek skadyawski. Na stoisku Ambasady, od lewej: Teresa Sygarek prezes Zrzeszeia, Bo Croier Kosul Hoorowyw Halmstad, Piotr Urbakowski Kierowik Wydziałua Promocji Hadlu i Iwestycji przy Ambasadzie RP w Sztokholmie oraz stojąca z tyłu Małgorzata Musińska-Kubis I Sekretarz ww Wydziału. P.B.I. Sadyba z Warszawy jako firma ogólobudowlaa realizuje iwestycje pod klucz. Na targach firma prezetowała tzw. H-Block, chroioy prawem patetowym kompozytowy pael kostrukcyjy zbudoway z piaki poliuretaowej, zamkiętej w kostrukcji skrzykowej i trwale połączoej z okładzią drewopochodą. Nie zabrakło oczywiście sztadarowego produktu z Polski czyli okie. Firma Roofex jest ajwiększym producetem okie i drzwi PVC z profili Aluplast a Pomorzu Zachodim. Były też firmy oferujące ceramikę elewacyją, lekkie kostrukcje budowlae, schody i ie elemety związae z przemysłem budowlaym. LEPIEJ ZA ROK Zabrakło jedakże bezpośrediego kotaktu pomiędzy aszymi polskimi firmami a zaiteresowaymi odbiorcami a ryku szwedzkim. Dlatego iicjatywa Zrzeszeia w sprawie zorgaizowaia semiarium - koferecji POLONIA NOWA czerwiec 2013
15 Powyżej: Krzysztof Żebrowski reprezetujący firmę Nordhus z Bielska Podlaskiego i Katarzya Duś z firmy Roofex. Po lewej: Joaa Czericka z firmy P.B.I. Sadyba z Warszawy prezetuje H-block, kompozytowy pael kostrukcyjy. gdzie firmy budowlae z Polski będą mogły zaprezetować swoje usługi bezpośredio specjalie zaproszoym szwedzkim kotrahetom spotkała się z dużym zaiteresowaiem ze stroy tych firm, które były obece a tegoroczych targach. Dziewięć firm już zadeklarowało chęć swojego udziału w plaowaej koferecji. Zaiteresowaie wykazał także Kierowik Wydziału Promocji Hadlu i Iwestycji przy Ambasadzie RP w Sztokholmie, p. Piotr Urbakowski, co rokuje bardzo pomyślie dla plaowaego przedsięwzięcia. Zrzeszeie posiada duże doświadczeie w zakresie orgaizowaia różych koferecji. W ciągu ostatich dziesięciu lat Zrzeszeie zorgaizowało 17 koferecji, z prezetacją tych koferecji moża zapozać się a stroie Zrzeszeia www.poloia-zop.eu Tekst i zdjęcia TERESA SYGNAREK Wystawcy, persoel i goście polskiego stoiska a targach.
16 REPORTAŻ POLAKOM ŻYJE SIĘ CORAZ TRUDNIEJ, A ICH REAKCJĄ JEST EMIGRACJA JEST SIĘ CZYM NIEPOKOIĆ Z obecą polską gospodarką jest dobrze, średio dobrze i iedobrze. Zależy od puktu widzeia. Ktoś, kto okazyjie odwiedzi Warszawę i z daleka zobaczy wybudoway owy stadio sportowy, kilka owo postawioych wieżowców, czy wprowadzoych do komuikacji iskopodłogowych tramwajów, powie pewie: E, to Polska się rozwija, rośie w siłę! I będzie miał rację, gdyż tak też przecież jest. Stolica Polski i kraj zmieiają się. Wejście do Uii Europejkiej, otwarcie graic i już wieloletie pozyskiwaie uijych środków robią swoje. SŁABA KONTROLA PRZYCZYNĄ MARNOTRAWSTWA I KORUPCJI Ale z pewością, byłoby tych iwestycji owych kilometrów dróg, torów kolejowych, bloków mieszkalych i boisk, jeszcze więcej, gdyby ad Wisłą obowiązywało dobre prawo i stosowaa była siliejsza kotrola przy ich realizacji. Niestety, z tym ciągle jest źle, a miejscami awet bardzo. Kwitą: marotrawstwo, korupcja i złodziejstwo. Przyczyą są: słaba kotrola politycza ad agedami rządowymi, fatale zarządzaie majątkiem publiczym, iejase kryteria prywatyzacji, kiepskie prawo dotyczące zamówień publiczych oraz ograiczaie swobody fukcjoowaia mediów (blisko 90 procet popiera obecą politykę rządu). STRATY I KARY Kosekwecją tego stau rzeczy jest, iż tracimy a tym sporo fiasowych środków. Choćby tylko ostatio: z tytułu iepłaceia 23 % podatku VAT przez lewe firmy sprowadzające przez 5 lat stal do Polski, budżet państwa stracił 700 ml złotych, z powodu braku ależytej kotroli przy budowie owych dróg i autostrad, blisko miliard. Ukarai też zostaliśmy przez UE kwotą 35 ml euro, z tytułu źle wydaych środków z Europejskiego Fuduszu Rolego (polskie władze ie stosowały wystarczającej kotroli tego, czy osoby, którym wypłacoo wcześiejsze emerytury, były przedtem rolikami a komercyją skalę). Tymczasem okazuje się, że dalsze otrzymywaie jakichkolwiek uijych środków fiasowych, uzależioe będzie od spełieia jeszcze bardziej surowych waruków. Czy my sobie z tym poradzimy?... SŁABA KONIUNKTURA PRZYCZYNĄ UPADKU PRZEDSIĘBIORSTW W lutym, sądy poiformowały o upadłości 76 firm zatrudiających około 4,5 tysięcy osób. Od początku roku ogłoszoo upadłość 166 przedsiębiorstw, tj. 13 procet więcej, iż w tym samym okresie ubiegłego roku. Wśród ich, są firmy budowlae, produkujące wyroby metalowe, zarządzające ieruchomościami, itd. I już się mówi, że w ajbliższych miesiącach astąpi koleja lawia bakructw i może paść awet 1500 firm! Na ryku mieszkaiowym i budowlaomotażowym już tę zapaść widać. Blisko 60 tysięcy owych mieszkań ie może liczyć a abywców. Spadają cey, maleje liczba i wielkość udzielaych kredytów mieszkaiowych. Przychody budowlaki mogą spaść w tym roku awet o 25 procet. W ajbliższych miesiącach ależy się spodziewać także wyhamowaia polskiego eksportu, który i tak w dużej mierze ie jest już przecież polski. Nestle, Fiat, Opel, Siemes, czy Philips, to przecież obcy kapitał. Tylko około 40 procet firm w Polsce płaci podatek CIT, bo reszta podobo ma same straty, koszty lub iwestuje. I dotyczy to rówież dużych zagraiczych firm działających w Polsce, w tym p. istytucji fiasowych, supermarketów, sieci hadlowych, jak i wielkich kocerów zagraiczych. GLOBALNY KRYZYS WPŁYWA NA BEZROBOCIE W POLSCE W tym samym czasie bezrobocie w kraju wzrosło o koleje 0,2 puktu procetowego i stopa bezrobocia a koiec marca wyiosła 14,4 %, zaś liczba bezrobotych sięgęła do 2,34 ml osób. Wielu ludzi z powodu arastającego bezrobocia czuje się coraz miej pewie. Nawet wielu z tych, którzy mają pracę ie tryska optymizmem. TP S.A. już zapowiedziała, że zlikwiduje 1700 etatów, PZU S.A. 600, LOT 700, zwolieia plaują też baki, urzędy skarbowe, szkoły, PKP, służba zdrowia. Tym sposobem bezrobocie wkrótce przekroczy 15 procet! A tu już 5 milioów rodaków żyje a poziomie miimum socjalego ok. 997 złotych miesięczie. Wskaźik ubóstwa wśród małżeństw z czwórką dzieci dotyczy już blisko 35 procet tej grupy. Ciąg dalszy w astępym umerze. Tekst JÓZEF WŁODZIMIERZ PIELKA Agecja Iformacyja Poloia POLONIA NOWA czerwiec 2013
17 w Sztokholmie! ÖSTERSJÖRESOR AB oferuje ÖSTERSJÖRESOR AB Göteborg, Liegata 40 tel. 031-24 03 80 www.ostersjoresor.se ostersjoresor.wb@swipet.se Pobyty saatoryje i wypoczykowe w Kołobrzegu Cetrum Zdrowia i Relaksu VERANO, 100 m do morza, od 9 do 16 di - cea w pokoju 2-osobowym od 4.290 kr obejmuje podróż autobusem z Göteborga lub Liköpig oraz promem z Ystad do Swioujścia t/r w kabiie 2-osobowej, pełe wyżywieie oraz od 12 do 16 zabiegów. Podróże od kwietia do paździerika 2013.
18 Porady językowe JĘZYK ROZWIJA SIĘ I ZMIENIA SIĘ RAZEM ZE SPOŁECZEŃSTWEM. ALE CZY TO MOŻE TŁUMACZYĆ OMIJANIE ZASAD GRAMATYKI? Czy moża już mówić poszłem? POSZŁEM CZY POSZEDŁEM Dobrym przykładem a ewolucję języka jest fakt, że w dawych czasach istiała forma poszedłam dla rodzaju żeńskiego. Dzisiaj kobieta mówi poszłam, wyszłam, a mężczyza mówi (przyajmiej powiie mówić) poszedłem, wyszedłem. Powiedzeie poszłem w ustach mężczyzy jest klasyczym przykładem błędu językowego. Nie moża jedakże ic przesądzać, bo ie wiemy jak ustosukuje się do tego zagadieia Rada Języka Polskiego, która. owszem, czasami zaskakuje swoim podejściem do owych tworów językowych. W tym przypadku wydaje się to jedak mało prawdopodobe aby w ajbliższej przyszłości Rada dopuściła formę poszłem jako właściwą dla języka polskiego. A to z tego prostego powodu, że jak a razie słyszy się tę formę od osób o iewielkiej świadomości językowej. W momecie kiedy auczyciele, profesorowie, dzieikarze zaczą mówić poszłem, wyszłem - być może Rada Języka Polskiego skapituluje i dopuści tę formę jako poprawą. Zaim to się staie, Paowie pamiętajcie! Nie jesteście białogłowami i męska forma to poszedłem. poszłem poszedłem! TĘ CZY TĄ Ia ieprawidłowość językowa jest już iestety tak populara, że istieje duże ryzyko, że iedlugo staie się ormą. Mówią tak m.i. politycy i dzieikarze czyli osoby, które słyszymy iemal codzieie i ucho oswaja się z tą błędą formą. A więc, daj tę książkę czy daj tą książkę? Mamy tutaj formę bierika (kogo? co?), zatem poprawie jest zawsze i wszędzie Daj mi tę książkę. Jeśli jedak mamy arzędik (z kim? z czym?), wtedy stosujemy tą, czyli p. Mam problemy z tą książką. Co jest przyczyą tej iepoprawości? Być może to, że wśród różych określeń rzeczowika rodzaju żeńskiego (w aszym wypadku jest to wyraz książka) tylko zaimek ta ma w bieriku końcówkę -ę, podczas gdy ie określeia przyjmują końcówkę -ą : Weź tę książkę, ale: Weź tamtą książkę, Weź pierwszą książkę, Weź ładą książkę. W Iterecie zalazłam dobry przykład jak w łatwy sposób zapamiętać kiedy uzywać tę, a kiedy tą. Kocham tę kobietę! (kogo? - tę kobietę!), ale Kocham się z tą kobietą (z kim? - z tą kobietą). Kocham tą kobietę Kocham tę kobietę WŁANCZAĆ CZY WŁĄCZAĆ Koleją aszą bolączką językową jest właczać, wyłaczać. Skąd wzięła się ta forma? Najprawdopodobiej z iechlujstwa gdyż ie zgadzam się z teorią, że wlaczać jest łatwiejsze do wypowiedzeia iż włączać. Natomiast wszyscy językozawcy mówią zgodym chórem iż zwrot właczać ie jest poprawy awet w polszczyźie potoczej. Żeby jeszcze bardziej zagmatwać całą sprawę, trzeba zwrócić uwagę a ią wersję pisaą tego czasowika. Owszem, włączać wymiawiae jest włoczać gdyż przed przed spółgłoskami t, d, c, dz, cz, dż samogłoski osowe ą i ę wymawiamy jako o, e ). Natomiast igdy ie piszemy włoczać, co iestety zaczya się pojawiać, zwłaszcza a różych portalach społeczościowych, gdzie młodzi ludzie piszą szybko i bez zastaawiaia się. Czyli: światło włączamy lub wyłączamy. właczać włączać! Tekst TERESA SYGNAREK POLONIA NOWA czerwiec 2013
19 LINKES BILSERVICE i SKÅNE, Malmö -Arlöv Serwis i aprawy z gwaracją! Gratisowy trasport w promieiu 20 km od warsztatu! Samochód zastępczy podczas aprawy. Fachowa obsługa po polsku. www.likesbilservice.se likesbilservice@hotmail.com Jerzy Like 040 43 42 65 0735 84 33 74 Kvargata 20, 232 34 Arlöv, po - piątek 9-18, sobota 10-13 FACHOWE I SZYBKIE TŁUMACZENIA Agielski, szwedzki, polski w obie stroy. Dokumety prywate, urzędowe, ekoomicze, techicze i ie. Pomoc w pisaiu pism i podań do urzędów szwedzkich. Przystępe cey, oferta zwrotym mailem. tel. 0708 411 286 ifoswepol@gmail.com
20 RECENZJE UKAZAŁA SIĘ KSIĄŻKA FRANCISZEK PRZEDSTAWIAJĄCA OSOBOWŚĆ NOWEGO PAPIEŻA Film, który wstrząsął Polską Stało się, Ryszard Bugajski, polski reżyser filmowy i telewizyjy oraz pisarz i scearzysta już ie wytrzymał i z uwagi a szerzące się adużycia w polskich urzędach państwowych, prokuraturze i urzędach skarbowych wysmażył film, który właśie wstrząsa krajem ad Wisłą i bije rekordy popularości. Chcą go obejrzeć wszyscy. Dlaczego? Bo awiązuje o do prawdziwych, haiebych wydarzeń, jakie miały miejsce w demokratyczej już Polsce. Otóż reżyser te przypadkiem przeczytał w jedej z gazet codzieych krótką otkę o tym, że trzech bizesmeów po siedmiu latach uzao za iewiych. Były tam jeszcze dość lakoicze iformacje, że przebywali w więzieiu, że zrujowao im firmę i, że otrzymali po 10 tysięcy odszkodowaia. Żadych szczegółów. Kto zawiił. To wystarczyło. Słyy reżyser, autor, m.i. takich głośych filmów, jak Przesłuchaie z roku 1982, Co się stało z aszą Solidarością? (2005) i Geerał Nil (2009) podzielił się ze swymi przemyśleiami z Mirosławem Piepką i Michałem Pruskim i już wkrótce powstał sceariusz, a astępie film, zat. Układ zamkięty. FILM BEZ PIENIĘDZY PAŃSTWOWYCH Aktualy temat i świety sceariusz, sprawiły że twórcą udało się zgromadzić a plaie doborowe azwiska. Przoduje oczywiście wspaiały aktor, Jausz Gajos odtwarzający w filmie skorumpowaego prokuratora, ale także Kazimierz Kaczor, Urszula Grabowska i wielu iych. Charakterystycze, że Układ zamkięty został w całości sfiasoway ze środków prywatych, pochodzących miedzy iymi od polskich firm i przedsiębiorców, dla których historia opowiadaa w sceariuszu okazała się poruszająca i waża. Meceasem główym filmu jest Kasa Stefczyka, atomiast co zamiee ai grosza ie dał Państwowy Istytut Sztuki Filmowej więcej!, już w czasie realizacji tego dzieła, był o szczegółowo kotroloway przez władze skarbowe. Jakby odpowiedzią a to iedawo temu było wręczeie temu filmowi przez orgaizację Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, agrody Wektor 2013 za odwagę w dążeiu do przedstawiaia prawdy o problemach, z którymi, a co dzień zmagają się polscy przedsiębiorcy. KONIEC Z KORUPCJĄ Musi cieszyć fakt, że tuż po premierze tego filmu z wielkim ciepłem zareagowały prawie wszystkie media podkreślające jego społecze zaczeie. Dość samo- POLONIA NOWA czerwiec 2013
21 woli władz!. Koiec z adużyciami i korupcją!, krzyczały iektóre w swych recezjach. A oto, co a temat tej isceizacji filmowej m.i. powiedzieli jej twórcy: Mirosław Piepka. Chcieliśmy wydobyć całą aferę a światło dziee. O tych sprawach się ie mówi, zamiata się je pod dywa. Przedstawiciele władzy są absolutie bezkari. Popełiają przestępstwa i iegodziwości i w rezultacie spotyka ich za to awas. Nikt ich ie rozlicza. To jest przerażające!. Jausz Gajos. Fim przedstawia Polskę w której ie warto być uczciwym. W systemie gospodarczym, w którym żyjemy obecie, ie sposób się rozwijać. Iicjatywa bizesowa powia być agradzaa i promowaa, państwo powio chroić obywateli, a tym czasem stosuje wobec ich bezprawie, korupcje i serwilizm, działa a ich szkodę. Ryszard Bugajski. Uważamy się za aród pokrzywdzoy przez wszystkich iych. Jedak to, że sami też mamy coś a sumieiu, już am łatwo przez gardło ie przechodzi. Sądzę, że wobec powszechego zaiku w Polsce podstawowych wartości moralych, demoralizacji władzy, środowisk dzieikarskich i twórczych, te sytuacje będą się jeszcze powtarzać. Smute to, ale prawdziwe. POLITYCZNE ROZGRYWKI W KULUARACH U Bugajskiego widzimy apięcie, dysoas pomiędzy prywatym i publiczym ie warto iwestować w kraju, w którym ie moża robić tego uczciwie.. Należy siedzieć cicho, ie wychylać się. Jedostka kotra państwo ie ma szas. Narzędzia, którymi dyspoują decydeci sprawiają, że zwykły człowiek ie ma szas w starciu z machią kuluarowych rozgrywek. I to musi bulwersować, poieważ z jedej stroy słyszy się, że rządowi, państwu, potrzebe są owe iwestycję, a z drugiej tworzy się tamę, żeby było iaczej. Paraoja Moża zauważyć, że film te rewolucji w kraju ie wywoła, jedakże, co sobie ludzie pomyślą, tego ie odbierze im ikt. Przyjdą owe wybory i wówczas z tymi, których oi uzają za wiych, może być już krucho. Oj Krucho!. Tylko po 10 diach od premiery, te film obejrzało już ćwierć milioa widzów! Tekst MARIUSZ METARD PIELKA Agecja Iformacyja Poloia
22 RECENZJE UKAZAŁA SIĘ KSIĄŻKA FRANCISZEK PRZEDSTAWIAJĄCA OSOBOWŚĆ NOWEGO PAPIEŻA Polecamy iteresujące książki Jeszcze ie uwoliliśmy się od wielkich wzruszeń i emocji, jakich dozaliśmy po wyborze pierwszego jezuity a Stolicy Piotrowej, a już w polskich księgariach ukazała się o im książka, zat. Fraciszek, której autorem jest Grzegorz Polak, a wydawcą krakowski ZNAK. 190 stro licząca pozycja, jest zapisem poruszających wydarzeń, które rozgrywały się a oczach całego świata. Odkrywa kulisy koklawe i pokazuje owego papieża od całkowicie iezaej stroy jako człowieka, aukowca, duszpasterza, ale przede wszystkim duchowego przywódcę, którego potyfikat w obliczu obecie awarstwioych problemów już teraz uzaway jest za jede z ajtrudiejszych w historii Kościoła powszechego. Zay autor, publicysta, wytyczył sobie dwa cele, wiążące się z osobą Ojca świętego. Po pierwsze stara się a podstawie dotychczasowego życia przedstawić jego osobowość i po wtóre, zastaawia się, czy uda mu się, te jego dobre i sprawdzoe praktyki zastosować w makroskali. ŻYCIE MNICHA KLASZTORNEGO Nawiązując do wyzaczoego sobie pierwszego celu, ukazuje wpierw postać kardyała, Jorge Mario Bergoglio, obecego papieża Fraciszka, który jawi mu się, jako człowiek iezwykle mądry, skromy, dobrotliwy i uduchowioy. Opisuje p. iż ie używał o komputera ai telefou komórkowego, a życie które prowadził, przypomiało stylem żywot michów zamkiętych w klasztorach. Jedye dobra materiale, jakie ceił, to książki i pamiątki z klubu Sa Lorezo. Na biurku miał zawsze stos papierów, jedakże dokładie wiedział, gdzie czego szukać. Do 26 lutego 2013 roku, zajmował mieszkaie a drugim piętrze w budyku ależącym do kurii, aprzeciwko Plaza de Mayo. I choć przy tym samym placu zajduje się siedziba prezydeta i kardyał mógłby tę odległość przejść piechotą, igdy ie został tam zaproszoy. Z władzą miał zawsze a pieńku. Stosował te sam rozkład dia: wstawał przed piątą, modlił się poad godzię, potem między siódmą i ósmą a parterze budyku kurialego odprawiał mszę bez wierych. W swoim mieście chodził w czarej sutaie, igdy się ie wywyższał, choć był przecież kardyałem. Kiedy im został, odradzał wierym, którzy chcieli towarzyszyć mu a uroczystości w Rzymie, aby tam lecieli. Prosił, żeby zaoszczędzoe w te sposób pieiądze przezaczyli dla biedych. Po Bueos Aires przemieszczał się środkami komuikacji miejskiej, chętiej autobusem, iż metrem. Rówież kiedy przyjeżdżał do Rzymu, poruszał się... by czuc sie Polakiem pieszo lub środkami trasportu publiczego. U siebie, w Argetyie, był za pa - Ja Paweł II brat ze wszystkimi ludźmi wiary: żydami, muzułmaami, chrześcijaami iych wyzań. Urzekał atmosferą wspóloty, bliskości księży i wierych, brakiem dystasu. Kazaia głosił bardzo krótkie, iekiedy składały się z pięciu zdań. EWANGELICZNA PROSTOTA Tych bliskich każdemu człowiekowi przykładów dobrego duszpasterza, są w książce dziesiątki. Czyta je się i przyswaja jedym tchem. Dlaczego? - wiadomo, bo takiego właśie ojca duchowego - kapłaa, proboszcza, biskupa, arcybiskupa, kardyała i prymasa, wieri chcieliby widzieć też u siebie. Trudy orzech do zgryzieia. A moża sądzić, iż przyjdzie teraz pora a wpuszczeie trochę świeżego powietrza, ie tylko do watykańskich pałaców, ale także do tych, w iych krajach, w tym także w Polsce. Trudo ie zauważyć, że zaosi się a powrót do ewageliczej prostoty, do skromości, do iesieia pomocy ubogim. Rozmiar tego, z czym przyjdzie teraz Kościołowi w swej makroskali się zmierzyć jest olbrzymia. Autor, pytaia, czy Kościołowi się to uda, ie stawia, bo żadym wróżbitą ie jest. Jedakże a podstawie dotychczasowych głosów i opiii, jakie się ukazały, a ade wszystko oczekiwań wierych, stawia tezę, iż zmierzyć się z tym problemem po prostu musi. Pomoże mu w tym, sam papież, Fraciszek, który a szczęście jest ie tylko skromym, sympatyczym i dowcipym człowiekiem, ale też koserwatystą i ma opiię reformatora. Tekst IRENA ZOFIA PIELKA Agecja Iformacyja Poloia POLONIA NOWA czerwiec 2013
23 Spotkaie iformacyje w Sztokholmie Szwedzki ryek budowlay CIEKAWOSTKA Z WARSZAWY W sobotę 11 maja w siedzibie T.P. Ogiwo w ramach projektu Cetrum dostosowaia owoprzybyłych Polakow do szwedzkiego ryku pracy fiasowaego częściowo z fuduszy MSZ odbyło się spotkaie iformacyje poświęcoe szwedzkiemu rykowi budowlaemu. Czytelik kwartalika Poloia Nowa z Warszawy przysłał do redakcji zdjęcie, które jest a tyle wymowe iż w zasadzie ie potrzebuje dodatkowego opisu... Jedakże gwoli iformacji: zdjęcie zrobioe jest iedawo w Warszawie w dzielicy Praga Połudie przy rodzie u zbiegu ulic Marsa i Płowieckiej. Strategia Zrówoważoego Systemu Trasportowego zakłada rozwój ścieżek rowerowych z uwzględieiem możliwości szybkiego, sprawego i bezpieczego przejazdu przez całe miasto. Spotkaie zorgaizowały Firma AAJ Översättig & Kosultig oraz Towarzystwo Polaków Ogiwo. Podczas spotkaia poruszao m.i.: Jak wygląda ryek prac i projektów w Szwecji Kwalifikacje z Polski Szwedzkie wymagaia w braży hydrauliczej oraz ceramiczej Przepisy i prawo budowlae Normy szwedzkie Szwedzki Związek Pracodawców Braży Budowlaej (BI) oraz Związki Zawodowe (Byggads). Iformacje te zaiteresowały zarówo właścicieli firm jak i pracobiorców w braży budowlaej. W trakcie spotkaia mieli oi możliwość a zadaie pytań oraz przeprowadzeie ciekawych rozmów. Tekst i zdjęcie ANNA JASIULEWICZ, MARIA OLSSON Najwyraźiej w tym miejscu przejazd ie mógł być ai szybki, ai sprawy, ai bezpieczy... Zamy się a ubezpieczeiach. I mówimy po polsku. U as ubezpieczysz między iymi Twoje mieie, samochód, dzieci a awet otworzysz ubezpieczeie emerytale. Krótko mówiąc ubezpieczamy wszystko a czym Ci zależy. Zadzwoń do as i porozmawiaj o ubezpieczeiach i o oszczędzaiu w Twoim własym języku. 0771-58 59 08 0771-58 59 08 A2729_198x99_polska.idd 1 2012-06-04 13:00:30
ZRZESZENIE ORGANIZACJI POLONIJNYCH W SZWECJI POLSKA RIKSFÖRBUNDET I SVERIGE UNION OF POLISH ASSOCIATIONS IN SWEDEN Orgaizacja człokowska w: / Medlem i: / Member of: Europejska Uia Wspólot Poloijych / Europeiska Uioe av Polska Förbud/ Uio of Polish Commuities i Europe Rada Poloii Świata / Världsrådet av Poloiasamfud / Coucil of World Poloia SIOS / Samarbetsorga för etiska orgaisatioer i Sverige / The Cooperatio Group for ethic Associatios i Swede www.poloia-zop.eu Zrzeszeie Orgaizacji Poloijych w Szwecji (Polska Riksförbudet i Sverige) jest otwartym, demokratyczym związkiem orgaizacji poloijych, mających siedzibę i działających a tereie Szwecji. Celem Zrzeszeia jest itegracja środowiska poloijego, popularyzacja i wspomagaie oświaty i kultury polskiej, reprezetowaie iteresów człoków wobec władz polskich, szwedzkich i międzyarodowych oraz ich itegracja ze społeczeństwem szwedzkim. Prezes Zrzeszeia Kasjer Wiceprezes Teresa Sygarek Jadwiga Malocco Maria Olsso Prezes Hoorowy Sekretarz Sekretarz Tadeusz Adam Pilat Małgorzata Gruszczyńska Jerzy Waletyowicz Klub Kobiet Kreatywych, Arlöv Adres / Adress / Address: Polskie Ogisko PIAST, Ladskroa c/o Maria Olsso, Bjursätragata 93, SE-124 63 BANDHAGEN, Szwecja / Sverige / Swede Margaretha Deik, margaretha.deik@hotmail.com Urszula Pilat, t.a.pilat@bredbad.et Tel: +46 (0)8 91 46 27 Mail: jola.olsso@gmail.com www.poloia-zop.se Klub Przyjaciół Hufca, Sztokholm Polski Związek Kulturaly, Göteborg dh Ja Potrykus, ja.potrykus@comhem.se Jadwiga Malocco, jadwiga.malocco@comhem.se Międzyarodowy Zespół Dziecięcy MALWA, Norrköpig www.pzk.u Jolata Lejma, mamas@telia.com Polski Związek Kulturalo-Oświatowy WISŁA, Olofström www.malwaswede.com Jacek Jurkowski, jacekjurkowski@gmail.com Ogisko KWIATY POLSKIE, Malmö Polskie Towarzystwo Kulturale POLONEZ, Västervik Teresa Sygarek, ts@dcgplus.com, www.kwiaty-polskie.se Agieszka Os, agieszkaos@telia.com, www.poloez-se.com Adres / Adress / Address: c/o Maria Olsso, Bjursätragata 93, SE-124 63 BANDHAGEN, Szwecja / Sverige / Swede POLKA Ikf, Malmö Polski Związek SAWA, Karlsham Tel: +46 (0)8 91 46 27 Mail: jola.olsso@gmail.com www.poloia-zop.se Edyta Tomczak, edytat@gmail.com, www.polka.u Jerzy Walczak, jurek.walczak@spray.se Org.r. 802008-4508 PlusGiro 926309-6 Bakgiro 5592-8584 Poloia Falcos FF, Sztokholm Towarzystwo Polaków OGNIWO, Sztokholm Jerzy Waletyowicz, poloiafalcos@gmail.com Maria Olsso, maria.olsso@ogiwo.se, www.ogiwo.se www. poloiafalcos.se Orgaizacja ArtPoloia, Sztokholm Polski Dom PARADIS, Göteborg Ewa Nordi, ewa.ordi@ogiwo.se Sylwia Bjotegaard, sylwia.bjotegaard@polsktparadis.se Polski Klub Kobiet Sukcesu Sabat, Sztokholm www.polsktparadis.se Joaa Jaasz, joaaja@telia.com, www.sabat.se Polski Klub Motocyklowy POLISH RIDERS Towarzystwo Przyjaciół Szkoły Polskiej, Sztokholm Pawel Ratajczyk, pawel@comhem.se Elżbieta Stecel, elzbieta_stecel@yahoo.com www.polishridersmc.com Zespół Folklorystyczy Piastowie, Sztokholm Polski Klub Olimpijski w Szwecji, Malmö Grażya Piątek, piastowie@hotmail.com, www.piastowie.se Tomasz Oleskow, tomasoleskow@hotmail.com Związek Polaków, Eskilstua www.pocos.se Jolata Thuell, jolata.thuell@glocalet.et POLECAMY ÖSTERSJÖRESOR AB oferuje ÖSTERSJÖRESOR AB Göteborg, Liegata 40 tel. 031-24 03 80 www.ostersjoresor.se ostersjoresor.wb@swipet.se Pobyty saatoryje i wypoczykowe w Kołobrzegu Cetrum Zdrowia i Relaksu VERANO, 100 m do morza, od 9 do 16 di - cea w pokoju 2-osobowym od 4.290 kr obejmuje podróż autobusem z Göteborga lub Liköpig oraz promem z Ystad do Swioujścia t/r w kabiie 2-osobowej, pełe wyżywieie oraz od 12 do 16 zabiegów. Podróże od kwietia do paździerika 2013. FACHOWE I SZYBKIE TŁUMACZENIA LINKES BILSERVICE Zamy się a ubezpieczeiach. I mówimy po polsku. i SKÅNE, Malmö -Arlöv Agielski, szwedzki, polski w obie stroy. Dokumety prywate, urzędowe, ekoomicze, techicze i ie. Pomoc w pisaiu pism i podań do urzędów szwedzkich. Przystępe cey, oferta zwrotym mailem. tel. 0708 411 286 ifoswepol@gmail.com Zadzwoń do as i porozmawiaj o ubezpieczeiach i o oszczędzaiu w Twoim własym języku. www.likesbilservice.se 0771-58 59 08 A2729_198x99_polska.idd 1 POLONIA NOWA czerwiec 2013 Gratisowy trasport Serwis i aprawy z gwaracją! U as ubezpieczysz między iymi Twoje mieie, samochód, dzieci a awet otworzysz ubezpieczeie emerytale. Krótko mówiąc ubezpieczamy wszystko a czym Ci zależy. w promieiu 20 km od warsztatu! Samochód zastępczy podczas aprawy. Fachowa obsługa po polsku. likesbilservice@hotmail.com Jerzy Like 040 43 42 65 0771-58 59 08 0735 84 33 74 Kvargata 20, 232 34 Arlöv, po - piątek 9-18, sobota 10-13 2012-06-04 13:00:30