ZALECENIA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W KRAKOWIE DOTYCZĄCE SZCZEGÓŁOWYCH WARUNKÓW OKREŚLAJĄCYCH REALIZACJĘ POSZCZEGÓLNYCH FORM WSPARCIA W RAMACH PODDZIAŁANIA 6.1.1 PO KL W 2009 r. w ramach Poddziałania 6.1.1 PO KL możliwe są do realizacji następujące typy projektów: 1. Identyfikacja potrzeb osób pozostających bez zatrudnienia, w tym m. in. poprzez zastosowanie Indywidualnych Planów Działania, diagnozowanie potrzeb szkoleniowych oraz możliwości doskonalenia zawodowego w regionie. Indywidualny Plan Działania (IPD) jest to pomoc świadczona klientowi w ramach procesu doradczego, ułatwiającego podejmowanie konkretnych przedsięwzięć w celu rozwiązania problemu zawodowego lub zaplanowana aktywność w kierunku zmiany sytuacji zawodowej umożliwiającej uzyskanie zatrudnienia. Indywidualny Plan Działania jest to wspólna praca doradcy zawodowego i klienta, udokumentowana w formie pisemnej. W dokumencie tym powinny być zawarte cele i alternatywy zawodowe, działania i terminy ich realizacji. Osobami uprawnionymi do tworzenia i przeprowadzania IPD są doradcy zawodowi, którzy są przygotowani do rozwiązywania problemu klienta poprzez identyfikację jego problemów i trudności zawodowych, diagnozowanie potrzeb szkoleniowych, a także ocenę doradczą i wspieranie w zakresie podejmowania przez niego konkretnych, realistycznych działań. W przypadku Poddziałania 6.1.1 PO KL identyfikacja potrzeb grup docelowych powinna stanowić pierwszy etap projektu. 2. Organizacja warsztatów oraz szkoleń z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy oraz nabywania kompetencji kluczowych. Uczestnicy mają zapoznać się z sytuacją na rynku pracy, wymogami pracodawców wobec potencjalnych pracowników, a tym samym mają przygotować uczestnika projektu do samodzielnego poszukiwania pracy i jej podjęcia. 1
Podczas zajęć warsztatowych każdy z uczestników powinien zdobyć umiejętności w zakresie: profesjonalnego przygotowania dokumentów aplikacyjnych (list motywacyjny, list intencyjny, życiorys zawodowy); autoprezentacji podczas rozmowy z pracodawcą; zasad komunikacji werbalnej; określenia swoich słabych i mocnych stron. Czas trwania warsztatów: 5 dni po 5 godzin (zalecany wymiar minimalny). Dobrym przykładem programu szkolenia z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy jest program zawarty w Podręczniku dla liderów aktywnego poszukiwania pracy autorstwa Alicji Kosteckiej Ilość godzin: 25 (zalecany wymiar minimalny). Kompetencje kluczowe - kompetencje jest to połączenie umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji. Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. Kompetencje kluczowe to: porozumiewanie się w języku ojczystym; porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowotechniczne; kompetencje informatyczne; umiejętność uczenia się; kompetencje społeczne i obywatelskie; inicjatywność i przedsiębiorczość; świadomość i ekspresja kulturalna. Osobom uczestniczącym w szkoleniach przysługuje stypendium szkoleniowe w wysokości nie większej niż 4,00 PLN brutto za godzinę uczestnictwa w szkoleniu i jest świadczeniem, od którego jest odprowadzany podatek i składka na ubezpieczenie społeczne. 3. Wsparcie psychologiczno-doradcze osób wchodzących i powracających na rynek pracy. Wsparcie psychologiczno-doradcze jest to forma wspomagania rozwoju umiejętności oraz kompetencji mająca na celu określenie i uporządkowanie wiadomości i umiejętności, jakie posiadają osoby niezatrudnione oraz wskazanie zawodów i form zatrudnienia, które będą odpowiadały predyspozycjom, zainteresowaniom oraz możliwościom osób uczestniczących w projekcie. Przewidziane zajęcia to indywidualne rozmowy doradcze wsparte testami oraz grupowe w formie warsztatów. 2
Minimalny wymiar wsparcia: porady indywidualne 8-10 godzin na uczestnika; warsztaty 3 dni po 3 godziny. Osoby uprawnione do udzielania wsparcia: psycholog, doradca zawodowy. 4. Realizacja programów aktywizacji zawodowej obejmujących jedną lub kilka następujących form wsparcia, połączonych z możliwością zapewnienia opieki nad dziećmi lub osobami zależnymi dla osoby uczestniczącej w projekcie: a) pośrednictwo pracy i/lub poradnictwo zawodowe: - pośrednictwo pracy polega na udzieleniu pomocy uczestnikom projektu w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych. Podmiotami uprawnionymi do prowadzenia pośrednictwa pracy są powiatowe urzędy pracy, wojewódzkie urzędy pracy, agencje zatrudnienia, agencje pośrednictwa pracy i Ochotnicze Hufce Pracy; - poradnictwo zawodowe polega na udzielaniu pomocy uczestnikowi projektu w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, a w szczególności na: udzielaniu informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia; udzielaniu porad z wykorzystaniem standaryzowanych metod ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie zatrudnienia w tym badaniu zainteresowań i uzdolnień zawodowych; kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające wydawanie opinii przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku szkolenia; inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych dla uczestników projektu. Osobami uprawnionymi do realizacji zadań w zakresie poradnictwa zawodowego są doradcy zawodowi. b) staże/praktyki zawodowe: - staż jest to nabywanie przez uczestnika projektu umiejętności praktycznych do wykonywania pracy w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy. Staż jest organizowany dla uczestników projektu: bez kwalifikacji zawodowych; bez doświadczenia zawodowego; bez wykształcenia średniego; samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia; którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; osób niepełnosprawnych. Uczestnik projektu może zostać skierowany do odbycia stażu u pracodawcy na okres nie krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy. 3
Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez projektodawcę z uczestnikiem projektu oraz umowy z pracodawcą według programu określonego w umowie. Program stażu powinien określać: nazwę zawodu lub specjalności, której program dotyczy; zakres zadań wykonywanych przez uczestnika projektu; rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych; sposób potwierdzenia nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych; opiekuna osoby objętej programem stażu którego zapewnia pracodawca. Uwaga! Przy konstruowaniu programu stażu warto sięgnąć do opisu klasyfikacji zawodów i specjalności. Nadzór nad odbywaniem stażu sprawuje Projektodawca. Pracodawca po zakończeniu realizacji programu, wydaje opinię zawierającą informacje o zadaniach realizowanych przez uczestnika projektu i umiejętnościach zawodowych nabytych w trakcie stażu. Projektodawca wydaje uczestnikowi projektu zaświadczenie o odbyciu stażu po przedstawieniu przez niego opinii pracodawcy. Uczestnikowi projektu w okresie odbywania stażu przysługuje stypendium w wysokości miesięcznej nie większej niż kwota minimalnego wynagrodzenia wypłacane po zakończeniu każdego miesiąca, proporcjonalnie do przepracowanego okresu. Stypendium za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę przysługującego stypendium przez 30 i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych w okresie, za które świadczenie to przysługuje. Stypendium nie przysługuje za czas nieobecności na stażu. Wyjątek: nieobecność z powodu choroby udokumentowana stosownym zaświadczeniem lekarskim. Na wniosek uczestnika projektu odbywającego staż pracodawca jest obowiązany do udzielenia dni wolnych w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu. Za dni wolne przysługuje stypendium. Za ostatni miesiąc odbywania stażu pracodawca jest obowiązany udzielić dni wolnych przed upływem terminu zakończenia stażu. - praktyka zawodowa jest to zdobywanie nowych lub uzupełnienie dotychczasowych kwalifikacji zawodowych poprzez praktyczne wykonywanie zadań zawodowych na stanowisku pracy według ustalonego programu uzgodnionego pomiędzy Projektodawcą, pracodawcą i uczestnikiem projektu. Okres trwania praktyki zawodowej uzależniony jest od złożoności umiejętności praktycznych, niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych, nie może być krótszy niż 10 dni roboczych (po 8 godzin dziennie) i nie dłuższy niż 6 miesięcy. Praktyka zawodowa organizowana jest dla osób, które posiadają doświadczenie zawodowe, ale do wykonywania zawodu wymagane jest odbycie praktyki w związku ze zdezaktualizowanymi kwalifikacjami zawodowymi lub w związku ze zmianą zawodu/ kwalifikacji. Pozostałe procedury analogiczne jak przy organizacji stażu. 4
c) szkolenia prowadzące do podniesienia, uzupełnienia lub zmiany kwalifikacji zawodowych. Uczestnikom szkolenia przysługuje stypendium w wysokości nie większej niż 4,00 PLN brutto za godzinę uczestnictwa w szkoleniu czy kursie. Osoba pozostająca bez zatrudnienia, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna, jest zobowiązana do poinformowania PUP o udziale w szkoleniu realizowanym w ramach projektu, w terminie 7 dni przed rozpoczęciem szkolenia. d) subsydiowanie zatrudnienia jest pomocą publiczną udzielaną zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych). Szczegółowe kwestie dotyczące udzielania pomocy publicznej, jej intensywności oraz katalogu kosztów kwalifikowanych określają przepisy Ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.) oraz Zasady udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki z dnia 12 stycznia 2009 r. Miejsce pracy utworzone w ramach subsydiowanego zatrudnienia musi stanowić wzrost netto liczby pracowników u danego beneficjenta pomocy, w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy albo w przypadku, gdy utworzone miejsce pracy nie stanowi wzrostu netto liczby pracowników, stanowisko lub stanowiska, na które prowadzona jest rekrutacja zostały zwolnione w wyniku dobrowolnego odejścia pracownika, przejścia na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, dobrowolnej redukcji czasu pracy lub zgodnego z prawem zwolnienia za naruszenie obowiązków pracowniczych, nie zaś w wyniku redukcji etatów. 5. Wspieranie wolontariatu jako etapu przygotowującego do podjęcia zatrudnienia m. in. poprzez zapewnianie wsparcia szkoleniowego i doradczego dla wolontariusza zasady dotyczące organizacji wolontariatu określają przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późniejszymi zmianami). Wolontariat ma na celu przygotowanie wolontariusza do podjęcia zatrudnienia, przez umożliwienie wykonywania przez niego świadczenia odpowiadającego świadczeniu pracy. Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz: organizacji pozarządowych w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego; organów administracji publicznej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej; jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej; osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego 5
w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego; stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego. Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonych w porozumieniu z korzystającym. Wolontariusz ma prawo do: świadczeń zdrowotnych na zasadach przewidzianych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków. Korzystający ma obowiązek: zapewnić wolontariuszowi, na dotyczących pracowników zasadach bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania przez niego świadczeń; pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach koszty podróży i diet. Korzystający może pokrywać koszty szkoleń wolontariuszy w zakresie wykonywanych przez niego świadczeń. 6. Wspieranie inicjatyw na rzecz podnoszenia mobilności geograficznej (regionalnej i międzyregionalnej) osób pozostających bez zatrudnienia (w tym zwłaszcza osób zamieszkujących na obszarach wiejskich) m. in. poprzez dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy oraz zwrot kosztów zakwaterowania. Finansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy zgłaszającego ofertę pracy lub do miejsca pracy oraz kosztów zakwaterowania to instrumenty wspierające mobilność geograficzną osób pozostających bez zatrudnienia jak również podstawową usługę rynku pracy jaką jest pośrednictwo pracy. Warunki, których spełnienie łącznie, uprawnia do otrzymania zwrotu kosztów dojazdu: skierowanie do pracy w wyniku uczestnictwa w projekcie (po przystąpieniu do projektu); otrzymywanie wynagrodzenia w wysokości nie większej niż 200% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Warunki, których spełnienie łącznie, uprawnia do otrzymania zwrotu kosztów zakwaterowania: podjęcie zatrudnienia w wyniku uczestnictwa w projekcie (po przystąpieniu do projektu); uzyskanie zatrudnienia w miejscowości, do której czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania wynosi łącznie ponad 3 godziny dziennie; 6
zamieszkanie w hotelu lub wynajętym mieszkaniu w miejscowości lub w pobliżu miejscowości, w której uczestnik projektu został zatrudniony; uzyskiwanie wynagrodzenia w wysokości nieprzekraczającej 200% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Maksymalny okres dofinansowanie kosztów dojazdu do pracy i kosztów zakwaterowania wynosi 6 miesięcy. 7. Upowszechnianie i promocja alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia oraz metod organizacji pracy (w tym m. in. telepraca, praca w niepełnym wymiarze czasu pracy, praca rotacyjna); 8. Wsparcie doradczo-szkoleniowe pracownika, który uzyskał zatrudnienie w ramach projektu prowadzące do jego adaptacji w miejscu pracy (wsparcie pomostowe) polega na udzieleniu pracownikowi pomocy w przystosowaniu się do wymagań stawianych przez pracodawcę oraz służy zdobyciu kompetencji społecznych i zawodowych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w miejscu pracy. Tego typu wsparcie może wystąpić gdy uczestnik projektu otrzymuje ofertę niesubsydiowanego zatrudnienia u wskazanego pracodawcy. Wsparcie to świadczone jest na rzecz pracownika, a nie pracodawcy. W celu wyeliminowania pomocy publicznej należy zapewnić, by pomoc szkoleniowa lub doradcza kierowana do zatrudnionego pracownika była świadczona poza godzinami pracy oraz poza miejscem zatrudnienia, przez podmiot zewnętrzny w stosunku do pracodawcy. Wsparcie doradczo- szkoleniowe pracownika, który uzyskał zatrudnienie w ramach projektu prowadzące do jego adaptacji w miejscu pracy może trwać co najwyżej przez pierwsze 3 miesiące zatrudnienia pracownika. 9. Opracowanie i rozpowszechnianie informacji o ofertach pracy, możliwościach udziału w szkoleniach i stażach oraz innych oferowanych usługach i instrumentach aktywizacji zawodowej, w tym m. in. poprzez zastosowanie nowoczesnych i wielokanałowych technik informacyjnych i komunikacyjnych. W przypadku typów projektów 1-8 istnieje możliwość uwzględnienia w projekcie wsparcia towarzyszącego, polegającego na zapewnieniu opieki nad dziećmi i osobami zależnymi dla uczestnika projektu. Wysokość poniesionych kosztów na opiekę musi być racjonalna i odpowiadać przeciętnym cenom na lokalnym rynku oraz nie może przekraczać kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jako koszt opieki nad dzieckiem należy uznać koszt opłaty za pobyt w przedszkolu, żłobku lub innej instytucji, uprawnionej do sprawowania opieki nad dziećmi, koszty wynikające z legalnych umów cywilnoprawnych np. z opiekunami. Jako koszt opieki nad osobą zależną należy uznać koszt pobytu w instytucji świadczącej usługi opiekuńcze lub koszty wynikające z legalnych umów cywilnoprawnych z opiekunami. Dowodem poniesienia wydatku jest opłacona faktura lub inny dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej wraz z dowodami wpłaty. 7