Nr karty: 1/5 KARTA PROGRAMU RAMOWEGO PRZEDMIOTU PW - IOSP Narzędzia i metody jakością Quality Management Methods and Tools 1. Identyfikator przedmiotu: Rodzaj studiów : Studia I-go stopnia (inżynierskie stacjonarne) Kierunek : Specjalność : Symbol jednostki dydaktycznej SYMBOL W 30 C 30 Rodzaj : Symbol : Semestr : Grupa : Nr w siatce studiów : Data opracowania : 2012 2. Oczekiwane efekty (efekty, formy zajęć, metody weryfikacji efektów ) Cel przedmiotu: Efekty uczenia się: (w kategoriach wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych) Treści programowe: C1: Opanowanie wiedzy w zakresie wykorzystania narzędzi i metod C2: Nabranie umiejętności praktycznych w doskonaleniu jakości. C3: Nabranie doświadczenia w zarządzaniu jakością wyrobów i usług. WIEDZA W1: Opanowanie podstawowych pojęć dot.. W2: Znajomość instrumentów jakością wyrobów i usług. W3: Narzędzia do ograniczania UMIEJETNOŚCI U1: Umiejętność zdobywania informacji nt. wymagań klientów. U2: Umiejętność wykorzystania podejścia systemowego, procesowego oraz ciągłego doskonalenia. U3: Znajomość narzędzi na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie w praktyce przemysłowej, m.in. umiejętność zaproponowania ulepszeń (usprawnień) istniejących rozwiązań procesów produkcyjnych zarówno techniczne jak i organizacyjne. KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE P1: Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różnych ról od członka zespołu projektowego do jej lidera P2: Świadomość różnych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. P3: Myślenie i działanie w sposób przedsiębiorczy. WYKŁADY TP1: Instrumenty jakością, działania w ujęciu systemowym. Znaczenie tworzenia polityki jakości oraz celów operacyjnych. Przełożenie strategii na taktykę oraz zarządzanie operacyjne organizacją. Zintegrowane systemy Analiza przykładów dokumentacji w postaci instrukcji oraz algorytmów działania. Systemy zintegrowane. TP2: Narzędzia do badania potrzeb i oczekiwań klientów. Rola oraz znaczenie wymagań europejskich m.in. w zakresie jakości wyrobów i usług. TP3: Podejmowanie decyzji operacyjnych dotyczących jakości usług. Rodzaje decyzji. Proces decyzyjny. Racjonalność decyzji. Obszary decyzji i ich potrzeby informacyjne. Metody i narzędzia wspomagające procesy decyzyjne. Wspomaganie informacyjne i informatyczne procesów. przedmiotu W1-W3; U1-U3; P1-P3 dla kierunku dla obszaru T2A_W06 T2A_W07 T2A_W08 T2A_W09 T2A_U07 T2A_U08 T2A_U09 T2A_U10 T2A_U14 T2A_U15 T2A_U16 T2A_U18 T2A_K03 T2A_K04 T2A_K06 T2A_K07 przedmiotu W1, W1, U1, U2 1
TP4: Wybrane analizy techniczno-ekonomiczne decyzji projakościowych. Analiza i synteza wiedzy dotyczącej ograniczania Tendencje i trendy. Arkusze i karty kontrolne. TP5: Ograniczanie zmienności, jako element operacyjnego w poprawie jakości wyrobów i usług. Zastosowanie metod oraz narzędzi statystycznych i podejścia procesowego do ograniczania TP6: Kierowanie przedsiębiorstwem poprzez System Jakością. Stosowanie filozofii Kaizen (TQM) i innych. Narzędzia podstawowe, pomocnicze i uzupełniające w zarządzaniu jakością usług. Teoria oraz przykłady zastosowania w praktyce. TP7: Kierowanie z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi sterowania, m.in.: metody FMEA, Ishikawy, Pareto-Lorenz a, schematów blokowych i algorytmów, analizy wskaźników ocenowych, wykresów, metod statystycznych i wielu innych zaliczanych do narzędzi sterowania TP8: Systemy: Wewnętrzny System Kontroli, Systemy według norm ISO 14001:1996, PN-N 18001:2004, ISO 9001:2008. System jakością zgodny ze standardem europejskim według normy ISO 9001: (PN-EN ISO 9001:2009), jako podstawa do uzyskania efektywności oraz skuteczności działania. Dążenie do wzrostu wydajności i poprawy jakości wyrobów i usług. ĆWICZENIA ĆW1: Przygotowanie badań, zbieranie oraz przetwarzanie Wykorzystywanie narzędzi takich jak QfD do analiz szczegółowych. Analiza wybranych modeli. ĆW2: Wykorzystanie metod i narzędzi Metody planowania projakościowego oraz analizy zasobów w zarządzaniu Model Total Quality Management (TQM). ĆW3: Analizy proponowanych rozwiązań dotyczących poziomu jakości wyrobów i usług. Liczenie podstawowych wskaźników (miar) kontrolnych, ocenowych oraz poznawczych. ĆW4: Kierowanie przedsiębiorstwem poprzez wykorzystanie System Jakością. ĆW5: Stosowanie filozofii Kaizen, Total Quality Management (TQM) oraz innych. ĆW6: Narzędzia podstawowe, pomocnicze oraz uzupełniające w zarządzaniu jakością wyrobów i usług. ĆW7: Przykłady zastosowania narzędzi w praktyce przemysłowej. LABORATORIUM e learning (przyszłościowo) L1: Wybór problemu (Identyfikacja problematyki badawczej); Wykresy przepływu, Wartość dodana, Burza mózgów. Zbieranie danych arkusz kontrolny; Zdefiniowanie różnicy między stanami, Ustalenie priorytetów, Wykres Pareto, Tablicowa analiza danych, Diagram tablicowy. L2: Analiza przyczyn problemu; Zbieranie danych uzupełniających, Wykres Ishikawy, Diagram zależności, Stratyfikacja, SPC (histogram, karty kontrolne, zdolność procesu) Burza mózgów, W1, W1,, P3 W1, 2
Arkusz kontrolny, Diagram tablicowy. Generowanie potencjalnych rozwiązań; Tworzenie pomysłów, Burza mózgów, FMEA, Poka Yoke, Benchmarking. L3: Wybór zaplanowanie rozwiązania; Nadawanie priorytetów rozwiązaniom, Analiza pola sił, Drzewo decyzyjne, Diagram planowania procesu podejmowania decyzji, Wykres Ganta, Schemat PERT Diagram strzałkowy, Ścieżka krytyczna. Wdrożenie rozwiązania; Monitorowanie projektu wdrożenia, Podtrzymywanie zaangażowania, Ocena rozwiązania, Monitorowanie rezultatów, Ocena efektów wdrożenia. SEMINARIUM: S1; S2; S3: Wykorzystanie metod i technik dokształcania na odległość. Tak (w przyszłości) Formy działań dydaktycznych i metody WYKŁADY Konwencjonalny, problemowy, dyskusja. ĆWICZENIA Rozwiązywanie problemów, prace zaliczeniowe. Prezentacje z wykorzystaniem technik multimedialnych, dyskusja. LABORATORIUM SEMINARIUM e learning (przyszłościowo) przedmiotu 3. Forma zaliczenia zajęć: Metody weryfikacji efektów (formy oceniania) FORMA WERYFIKACJI WIEDZA: egzamin pisemny i ustny oraz rozwiązywanie problemu; 1. Realizacja zadań kontrolnych (przykładowe tematy poniżej) 1). Zastosować metody: QfD i FMEA do poprawy jakości usług w firmie. 2). Stworzyć wybraną procedurę (instrukcje) zgodne z wymaganiami europejskimi według normy PN-EN ISO 9001:2009 dla firmy usługowej. 3). Wykorzystać metodę FMEA dla poprawy jakości 4). Zaprojektować badania, opisać problemy związane z jakością usług na wykresie i zaproponować metodę rozwiązania problemu. 5). Zaproponować wykorzystanie metod SPC do ograniczenia zamienności parametrów opisujących jakość wyrobów. 2. Ocena udziału w ćwiczeniach % UDZIAŁ NA OGÓLNĄ OCENĘ NR EFEKTU KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTU 50 W1-W3 3
3. Ocena udzielonych odpowiedzi w trakcie kolokwium, egzaminu pisemnego/ustnego) UMIEJĘTNOŚCI: zaliczenie pisemne ćwiczeń; wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu oraz prezentacja lub badań i prezentacja ich wyników wykonanie pracy praktycznej. KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE: ocena aktywności. 40 U1-U3 10 P1- P2 4. Kryteria oceny, efekty na ocenę Efekty 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,0 W1 Opanowanie podstawowych pojęć dot. narzędzi i metod jakością W2 Znajomość instrumentów jakością wyrobów i usług. W3 Narzędzia do ograniczania zjawiska zmienności U1 Umiejętność zdobywania informacji nt. wymagań klientów. U2 Umiejętność wykorzystania podejścia systemowego, procesowego oraz ciągłego doskonalenia. U3 Znajomość narzędzi na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie w praktyce. P1 Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, od członka do lidera. P2 Świadomość różnych aspektów oraz skutków działalności. P3 Myślenie i działanie w sposób przedsiębiorczy Opanowanie pojęć, od > 95 % treści powiązanych w systematyczny układ. Bardzo dobre rozumienie pojęć. Opanowanie instrumentów Bardzo dobre rozumienie pojęć. Sprawne posługiwanie się wiedzą. Od 95 %. Przedstawia w sposób kompletny zarówno rodzaje jak i skutki stosowania instrumentów ograniczania Doskonałe zrozumienie wymagań klientów. Znajomość tworzenia matody (QfD). W sposób profesjonalny tworzy dokumentację systemu. Potrafi projektować procesy oraz umie wykorzystać reguły. W sposób profesjonalny posługuje się wiedzą dot. wykorzystania W sposób skuteczny w grupie. Bardzo wysoki poziom > 95 % Bardzo wysoki poziom przedsiębiorczości > 95 % Opanowanie od 86-95% pojęć dot. narzędzi i metod Opanowanie od 86-95 % wiedzy dot. narzędzi oraz metod Przedstawia wyraźną większość Identyfikuje znaczną większość informacji dot. wymagań. W sposób zaawansowany tworzy dokumentację systemu. W sposób zaawansowany posługuje się wiedzą dot. wykorzystania W sposób zaawansowany Wysoki poziom od 86-95% Wysoki poziom przedsiębiorczości od 86-95% Opanowanie od 75-85% pojęć dot. Opanowanie od 75-85 % instrumentów ( jakością). Przedstawia większość zasad oraz skutków stosowania narzędzi ograniczania Identyfikuje wyraźną większość analizuje trzy posługuje się wiedzą dot. wykorzystania Dość wysoki poziom od 75-85% Dość wysoki poziom przedsiębiorczości od 75-85% Opanowanie od 56-74 % pojęć dot. Opanowanie od 56-74% instrumentów ( jakością). Przedstawia w sposób wystarczający podstawowe zasady i skutki stosowania Identyfikuje nieco ponad połowę analizuje oraz ocenia trzy posługuje się wiedzą dot. wykorzystania Poziom na poziomie od 56-74% Poziom przedsiębiorczości na poziomie od 56-74% Opanowanie od 41-55% pojęć dot. Opanowanie jedynie podstawowych instrumentów. Od 41-55% Przedstawia jedynie podstawowe zasady i skutki stosowania Identyfikuje jedynie połowę prosty analizuje oraz ocenia trzy prosty posługuje się wiedzą dot. wykorzystania prosty Poziom od 41-55% Poziom przedsiębiorczości od 41-55% Opanowanie do 40% pojęć dot. narzędzi i metod Nie przedstawienie nawet podstawowych instrumentów. Do 40% Nie przedstawia nawet podstawowych zasad oraz skutków stosowania Nie identyfikuje nawet połowy Nie potrafi dokonać nawet prostej analizy i/lub oceny trzech metod podejścia. Nie potrafi dokonać nawet prostej interpretacji wiedzy dot. wykorzystania Nie Poziom do 40% Poziom do 40% przedsiębiorczości 4. Autor programu ramowego: prof. nzw. dr hab. inż. Wojciech Werpachowski 4
5. Pomoce dydaktyczne: Literatura podstawowa: Literatura uzupełniająca: 1. Werpachowski, W.: Podstawy w przedsiębiorstwie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN 978-83-7207-980-0; Str. 1-478. 2. Werpachowski, W.: Wybrane problemy w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej. Białystok 2009 r.; ISSN 0867-096X; Str. 1-260. 3. Giera, K.,Werpachowski, W.: Księga Jakości. Europejskie wymagania w zakresie jakości wyrobów i usług. Model dokumentacji Systemu Zapewnienia Jakości. Wydawnictwo MCNEMT, Radom 1994. 1.Hamrol, A.,Mantura,W.: Zarządzanie Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN SA Warszawa-Poznań 2002; ISBN 83-01-14390-8; Str. 1-371. 5