POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Saperów 24, Elbląg 55/ , fax. 55/ ,

POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Saperów 24, 82-300 Elbląg 55/237 67 00, fax. 55/237 67 99, e-mail: olel@up.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ELBLĄSKIM ZA 2013ROK Elbląg - marzec - 2014 rok

2 Przedruk w całości lub w części oraz wykorzystanie danych statystycznych w druku dozwolone jest wyłącznie z podaniem źródła. Powiatowy Urząd Pracy ul. Saperów 24 82 300 Elbląg tel. 55 2376707

3 SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA 6 1.1. LICZBA BEZROBOTNYCH 7 1.2. STOPA BEZROBOCIA 7 1.3. PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA 8 1.4. STRUKTURA BEZROBOCIA 10 2. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 14 3. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH 16 4. BEZROBOTNI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI 19 5. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 20 6. OFERTY WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) 22 7. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY 24 8. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE 26 8.1. ZAWODY NADWYŻKOWE 26 8.2 ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE 28 8.3. ZAWODY DEFICYTOWE 29 9. ZAKOŃCZENIE 30 ANEKS STATYSTYCZNY 32

4 WSTĘP Bezrobocie od kilkunastu lat jest jednym z najbardziej dotkliwych problemów społecznych, gospodarczych i politycznych w Polsce. Do podejmowania skutecznych działań w zakresie łagodzenia jego skutków, także dla efektywnej promocji zatrudnienia niezbędna jest szeroka i ciągle aktualizowana wiedza na temat kształtowania się danych statystycznych rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu jako jeden z najistotniejszych kierunków badania tego rynku uznał systematyczną obserwację rynku pracy w powiecie elbląskim, a zwłaszcza kształtowanie się popytu i podaży siły roboczej w przekroju zawodowym. Niniejsze opracowanie będzie stanowić analizę podstawowych wielkości opisujących ten rynek w układzie według kwalifikacji zawodowych pt. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim za 2013 r.. Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu raport diagnostyczny z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2013 r. w powiecie elbląskim opracował zgodnie z zapisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy W celu prawidłowego zrozumienia zagadnień związanych z Monitoringiem zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) należy określić podstawowe definicje tej tematyki. Podstawowe definicja Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego.

5 Zawód deficytowy jest to zawód, na który występuje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba poszukujących pracy w tym zawodzie. Cel opracowania analizy Informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłużą w szczególności jako źródło informacji do: dostosowania poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy; określania zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy kierunków szkoleń osób bezrobotnych; prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy; w zakresie asygnowania środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zakresie programów specjalnych i aktywizacji absolwentów; opracowania przez samorządy lokalne strategii działania oraz oceny i weryfikacji ich założeń w części dotyczącej łagodzenia skutków bezrobocia oraz promocji zatrudnienia; planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu; podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego poprzez bieżące wskazywanie doradcom zawodowym profesji poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz takich, na które maleje zapotrzebowanie; usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie bieżących informacji o planach zatrudnieniowych zakładów pracy. Podstawa opracowania Podstawowymi źródłami informacji wykorzystanymi w opracowaniu były: Sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu zestawienia danych statystycznych dotyczących osób bezrobotnych oraz ofert pracy będących w dyspozycji urzędu w układzie według grup zawodów.

6 Metodologia opracowania Raport sporządzony zgodnie z Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowanymi przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Monitoring oparty jest o trzy źródła danych: Załącznik 1 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy, Załącznik 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i ofert pracy oraz Załącznik 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności do sprawozdania MPiPS-01. Jednostką analizy w monitoringu jest zawód oraz specjalność. W monitoringu zastosowano następujące mierniki: Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) poszczególnych zawodów; Wskaźnik struktury bezrobotnych według zawodów (grup zawodów); Wskaźnik struktury bezrobotnych według PKD; Wskaźniki struktury ofert pracy według zawodów (grup zawodów); Wskaźniki struktury ofert pracy według PKD. 1. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W powiecie elbląskim prowadzona jest wszechstronna dyskusja na temat rynku pracy i bezrobocia w kontekście systemu kształcenia na różnych szczeblach i poziomach. Analiza danych o bezrobotnych w podziale na grupy zawodowe i wykształcenie wskazuje na konieczność zsynchronizowania działań w zakresie programów edukacyjnych i szkoleniowych z wymogami naszego rynku pracy. Zawarte w raporcie dane pokazują, jaki procent osób w danej grupie zawodowej może liczyć na w miarę szybkie zatrudnienie. Prezentowane opracowanie stanowi syntezę danych na temat rankingu zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie elbląskim. Skoncentrowano się tu na pierwszych

7 najliczniej reprezentowanych trzydziestu zawodach według liczby bezrobotnych i trzydziestu ofertach pracy. Punktem wyjścia analizy struktury bezrobotnych jest charakterystyka całej tej populacji według stanu liczebnego, płci, wieku, poziomu wykształcenia. 1.1. LICZBA BEZROBOTNYCH Liczba osób bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu na dzień 31.12.2013 r. wynosiła 6116 osób. W porównaniu do 2012 r. liczba bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego wzrosła o 501 osób, tj. o 8,9 %. Kształtowanie się liczby bezrobotnych w 2012 i 2013 roku w poszczególnych miesiącach przestawia wykres nr 1. 8600 7600 Wykres nr 1. Liczba bezrobotnych w powiecie elbląskim. 6600 5600 4600 3600 2600 1600 600-400 5935 6092 6230 6019 5773 5740 5819 5943 6116 5582 5619 5649 5640 5727 5687 5508 5615 5377 5229 5076 5103 5129 5293 5407 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2012 2013 1.2. STOPA BEZROBOCIA Wskaźnik stopy bezrobocia mierzony stosunkiem bezrobotnych do czynnych zawodowo mieszkańców, na koniec grudnia 2013 roku dla powiatu elbląskiego wyniósł 29,9%. W porównaniu do grudnia 2012 r., wysokość tego wskaźnika zwiększyła się o 2,0 p. p.

% 8 Sytuacja powiatu elbląskiego na tle kraju i województwa przedstawia się następująco: w stosunku do średniej krajowej stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 16,5 p. p. (kraj 13,4%), w stosunku do województwa warmińsko-mazurskiego stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 8,2 p. p. (województwo 21,7%). Wykres nr 2. Stopa bezrobocia w powiecie elbląskim. 35,00 30,00 28,9 29,5 30 29,2 28,4 27,7 27,8 27,9 28,5 28,8 29,2 29,9 25,00 27,1 27,4 27,3 26,7 26,2 25,7 25,1 25,2 26 26,6 27,1 27,9 20,00 15,00 10,00 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2013 2012 1.3. PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA W okresie 12 miesięcy 2013 r. w PUP w Elblągu zarejestrowało się 5918 osób bezrobotnych z powiatu elbląskiego, tj. o 335 (6,0%) osób więcej niż w roku 2012. Rejestrujący się kolejny raz stanowili 85,1% (o 0,7 p. p. więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego), a po raz pierwszy stanowili 14,9% (o 0,7 p. p. więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego). W tym samym okresie z ewidencji bezrobotnych wyłączono 5417 osób bezrobotnych, tj. o 157 (2,9%) osób więcej niż w roku ubiegłym.

9 Wykres nr 3. Struktura wyłączeń z ewidencji bezrobotnych za okres 12 miesięcy 2013 r. Głównym powodem odpływu osób bezrobotnych z ewidencji urzędu były podjęcia pracy (subsydiowanej i niesubsydiowanej) oraz udział w aktywnych formach (stażach, pracach społecznie użytecznych, szkoleniach) - 3172 osoby, co stanowi 58,6% wszystkich wyłączeń. W porównaniu do 2012 r. liczba bezrobotnych którzy podjęli pracę, staż i prace społecznie użyteczne wzrosła o 544 osoby (21%). Drugą co do wielkości przyczyną było niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy - 1409 osób, co stanowiło 26 % ogółu wyłączeń. W porównaniu do 2012 r. odnotowano spadek liczby osób wyrejestrowanych z tego tytułu o 25 osób (7,7%), przy jednoczesnym spadku udziału tych osób w ogólnej liczbie wyrejestrowań (o 5,0 p. p.).

10 1.4. STRUKTURA BEZROBOCIA Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu dokonuje analizy struktury osób bezrobotnych według następujących kryteriów: wykształcenia, wieku, stażu, czasu pozostawania bez pracy. Strukturę bezrobocia na koniec grudnia 2013 r. z podziałem na wykształcenie, wiek, staż oraz czas pozostawania bez pracy przedstawiono w poniższej tabeli. TABELA 1. Bezrobotni według wykształcenia, wieku, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy. Wyszczególnienie Stan na 31.12. 2012 r. Stan na 31.12. 2013 r. Zmiany wzrost/spadek w% OGÓŁEM 5615 6116 8,9 WYKSZTAŁCENIE wyższe 336 379 12,8 policealne i średnie zawodowe 825 900 9,1 średnie ogólnokształcące 589 623 5,8 zasadnicze zawodowe 1816 1907 5,0 gimnazjalne i poniżej 2049 2307 12,6 WIEK 1 8-24 lata 1192 1220 2,3 25-34 lata 1743 1802 3,4 35-44 lata 1143 1249 9,3 45-54 lata 995 1097 10,3 55-59 lat 437 588 34,6 60 i powyżej 105 160 52,4 STAŻ PRACY bez stażu 1030 1122 8,9 do 1 roku 775 916 18,2 1-5 lat 1460 1538 5,3 5-10 lat 896 936 4,5 1 0-20 lat 866 956 10,4 20-30 lat 490 520 6,1 30 i więcej 98 128 30,6 CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY do 1 miesiąca 512 441-13,9 1-3 miesięcy 951 939-1,3 3-6 miesięcy 838 979 16,8 6-12 miesięcy 1032 1124 8,9 12-24 miesięcy 1202 1248 3,8 pow. 24 miesięcy 1080 1385 28,2 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu

11 a) WYKSZTAŁCENIE: Analizując dane z tabeli nr 1 według stanu na koniec grudnia 2013 r., należy zauważyć, iż największą populację wśród osób bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym ( 37,7%) oraz zasadniczym zawodowym ( 31,2%). Do najmniej licznej grupy bezrobotnych należały osoby legitymujące się wykształceniem wyższym (6,2%). Strukturę bezrobotnych według wykształcenia obrazuje wykres nr 4. Wykres nr 4. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia na koniec grudnia 2013 r. w powiecie elbląskim. wyższe 6,2% gimnazjalne i poniżej 37,7% policealne i śr. zaw. 14,7% śr. ogólnokształcące 10,2% zasadnicze zawodowe 31,2% b) WIEK: Analizując bezrobotnych wg wieku możemy stwierdzić, że najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 25-34 lata (29,5). W stosunku do 2012 r. odnotowano w powiecie elbląskim wzrost o 59 osób, tj. 3,4%. W 2013 r. najwyższy wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w przedziale wieku 60 64 lata ( 52,4%). Najniższy wzrost liczby osób bezrobotnych odnotowano w powiecie elbląskim w przedziale wieku 18-24 lata (2,3%) oraz 25-34 lata (3,4%).

12 Wykres nr 5. Struktura bezrobotnych według wieku osób bezrobotnych w powiecie elbląskim. 60 i powyżej 2,6% 55-59 lat 9,6% 18-24 lata 19,9% 45-54 lata 17,9% 35-44 lata 20,4% 25-34 lata 29,5% c) STAŻ PRACY: Biorąc pod uwagę staż pracy osób bezrobotnych, największa grupa osób z terenu powiatu elbląskiego zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu posiadały staż pracy pomiędzy 1-5 lat ( 25,1%). Pozostałe grupy kształtowały się następująco: bez stażu 18,3%; 5-10 lat 15,3%; 10-20 lat 15,6%; do 1 roku 15,0%; 20-30 lat 8,5%; 30 i więcej 2,1%. Z przedstawionych danych wynika, że struktura bezrobotnych według stażu na koniec grudnia 2013 r. w stosunku do poprzedniego czasookresu, pozytywnym zmianom uległa w przedziałach: 1-5 lat (-0,9 p.p.), 5-10 lat (-0,7 p.p.), 20-30 lat (-0,2 p.p.). Negatywne zmiany nastąpiły w przedziałach: do roku (+ 1,2 p.p.), 30 i więcej lat ( + 0,3 p.p.), 10-20 lat (+0,2 p.p.). d) CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY: Jak wynika z danych zawartych w tabeli nr 1, najliczniejszą populację wśród bezrobotnych stanowiły osoby zarejestrowane powyżej 24 miesięcy (22,6%).

13 Drugą co do wielkości grupę stanowiły bezrobotni zarejestrowani od 12-24 miesięcy (20,4%). Kolejną liczną grupę tworzyły osoby pozostające bez pracy od 6-12 miesięcy (18,4%). Biorąc pod uwagę przedziały czasowe pozostawania bez pracy, najwyższy wzrost udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych na przestrzeni roku obserwujemy w przedziale pow. 24 miesięcy m-cy (+ 3,4 p.p.), a najwyższy spadek w przedziałach do 1 m-ca (-1,9 p.p.), od 1 do 3 m-cy (-1,6 p.p.) oraz od 12 do 24 m-cy (-1,0 p.p.) Wykres nr 6. Struktura bezrobocia w powiecie elbląskim według czasu pozostawania bez pracy (w miesiącach) na koniec grudnia 2013 roku. pow. 24 22,6% do 1 7,2% 1-3 15,4% 12-24 20,4% 6-12 18,4% 3-6 16,0% 2. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W strukturze bezrobocia według zawodów najliczniejszą grupę tworzyli bezrobotni bez zawodu. W końcu grudnia 2011 r. do tej grupy zaliczano 1238 osób, rok później 1469 osób, a na koniec grudnia 2013 roku liczba ta wynosiła 1789 osób. W stosunku do grudnia 2012r. w grupie tej liczba bezrobotnych wzrosła o 320 osób, tj. 21,8%, a w stosunku do grudnia 2011r. o 551 osób, tj. 44,5%. W końcu grudnia 2013 roku bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 29,3% (rok 2012 26,2%) ogółu zarejestrowanych bezrobotnych wzrost o 3,1 p. p. Drugie miejsce zajmowali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. W końcu grudnia 2011 r. były 1232 osoby, w 2012 r. o 57 osób więcej (1289), a na koniec grudnia 2013 roku liczba ta

14 wynosiła 1302 osoby. W stosunku do końca grudnia 2012 r. liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła o 13 osób, tj. 1%, a stosunku do grudnia 2011 r. wzrosła o 70 osób, tj. 5,6%. W 2013 roku robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy stanowili 21,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (spadek o 1,6 p. p. w porównaniu do grudnia 2012 r.). Trzecie miejsce przypadło pracownikom usług osobistych i sprzedawcom. Na koniec grudnia 2011 r. były 1074 osoby, na koniec grudnia 2012-1079 osób (grupa ta wzrosła o 5 osób), a na koniec grudnia 2013 r. 1114 osób (wzrost o 35 osób). W okresie dwóch lat liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła się o 40 osób, tj. 0,2%. W 2013 r. bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 18,2% ogółu bezrobotnych (w 2012 r. 19,2%). Mniejsze trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają technicy i inny średni personel. Bezrobotni zaliczani do tej grupy pracowników zajmowali czwarte miejsce pod względem liczebności. Na koniec grudnia 2013 r. zarejestrowanych było 507 osób z omawianej grupy - i w odniesieniu do stanu z końca grudnia 2012 roku liczebność tej kategorii bezrobotnych wzrosła o 23, tj. o 4,8% i w stosunku do końca grudnia 2011 r. wzrosła o 22 osoby, tj. o 4,5%. Wzrost poziomu bezrobocia w 2013 r. w porównaniu do 2012 r. nastąpił w 10 grupach zawodowych, w tym najliczniej w grupie: wyższych urzędników i kierowników (28,6%), bez zawodu (21,8%), rolników, ogrodników, leśników i rybaków (18,1), specjalistów (12,9%), pracowników biurowych (11,6%) Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych, co ilustruje tabela 2. TABELA 2. Bezrobotni według grup zawodów w końcu 2011 2013 r. BEZROBOTNI z tego: GRUPY ZAWODÓW 2011 r. 2012 r. 2013 r. Zmiana liczby bezrobotnych w 2012r. w porównaniu z 2011 r. Zmiana liczby bezrobotnych w 2013r. w porównaniu z 2012 r. liczba % liczba % OGÓŁEM 5292 5615 6116 323 6,1 501 8,9 Siły zbrojne 0 0 0 0 0 0 0 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 6 7 9 1 16,7 2 28,69 Specjaliści 258 310 350 52 20,2 40 12,9 Technicy i inny średni personel 485 484 507-1 -0,2 23 4,8

15 Pracownicy biurowi 142 121 135-21 -14,8 14 11,6 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 1074 1079 1114 5 0,5 35 3,2 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 154 144 170-10 -6,5 26 18,1 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1232 1289 1302 57 4,6 13 1,0 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 320 296 302-24 -7,5 6 2,0 Pracownicy przy pracach prostych 383 416 438 33 8,6 22 5,3 Bez zawodu 1238 1469 1789 231 18,7 320 21,8 Źródło: Sprawozdawczość nr.1 MPiPS załącznik 3. Obliczenia własne Na koniec grudnia 2013 roku bezrobotnych o najwyższych kwalifikacjach zawodowych legitymującymi się dyplomami wyższych uczelni było 350 osób, co stanowiło 5,7% ogółu bezrobotnych z powiatu elbląskiego. W 2013 r. w odniesieniu do 2012 roku liczebność tej kategorii wzrosła się o 40 osób, tj. o 12,9%, a w odniesieniu do 2011 r. wzrosła o 92 osoby, tj. 35,6%. Wykres nr 7. Udział procentowy bezrobotnych według grup zawodowych na koniec grudnia 2013 r. Wyżsi urzędnicy i kierownicy - 0,1% 0,1% 5,7% Specjaliści - 5,7% Technicy i inny średni personel - 8,3% 29,3% 8,3% 2,2% Pracownicy biurowi - 2,2% 21,3% 18,2% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - 18,2% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy - 2,8% 7,2% 4,9% 2,8% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 21,3% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń - 4,9% Pracownicy przy pracach prostych - 7,2% Bez zawodu - 29,3%

16 3. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH Wnikliwa analiza bezrobotnych według wielkich grup zawodów pozwoliła na sporządzenie rankingu. Znalazła się w nim grupa 30 najliczniej występujących zawodów wśród bezrobotnych patrz tabela 3. Bezrobotni posiadający zawody, wymienione w tabeli 3, w 2013 r. stanowili 70,2% z 6116 osób zarejestrowanych jako bezrobotni ogółem. W odniesieniu do stanu z roku 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w ww. zawodach wzrosła o 433 osoby, tj. o 11,2%. Poziom bezrobocia wśród bezrobotnych prezentowanych w tabeli nr 3: - wzrósł w 21 zawodach, w tym najliczniej wśród: bezrobotnych nie posiadających zawodu (o 320 osób); mechaników pojazdów samochodowych (o 23 osoby); rolników (o 23 osoby); kaletników (o 15 osób). - zmniejszył się w 9 zawodach, w tym najliczniej wśród: stolarzy meblowych, kucharzy, murarzy, techników rolników. W rankingu zawodów bezrobotnych niezmiennie pierwsze miejsce pod względem liczebności zajęli bezrobotni bez zawodu. Na koniec 2013 roku zarejestrowanych było 1789 bezrobotnych poszukujących pracy bez zawodu (udział osób powyżej 12 miesięcy wyniósł 19%). W 2013 populacja ta wzrosła o 320 osób, tj. o 21,8% Drugie miejsce przypadło sprzedawcom 525 bezrobotnych (udział osób powyżej 12 miesięcy wyniósł 52,3%) - wzrost do 2012 r. o 11 osób, tj. o 2,1%). Dalsze miejsca uzyskali: - robotnik gospodarczy 189 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowili 49%) (wzrost liczby bezrobotnych o 8 osób, tj. 4,4%); - krawiec 115 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowili 39,5%) (wzrost liczby bezrobotnych o 13 osób, tj. 12,7%); - kucharz 110 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowili 46,3%) (spadek liczby bezrobotnych o 11 osób, tj. 9,1%);

17 - robotnik budowlany 102 osoby (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowili 52,4%) (wzrost liczby bezrobotnych o 5 osób, tj. 5,2%); - stolarz meblowy 101 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowili 47%) (spadek liczby bezrobotnych o 18 osób, tj. 15,1%). TABELA 3. Ranking pierwszych trzydziestu zawodów według liczby bezrobotnych. Lp Kod zawodu Zawód Liczba w 2012 r. Liczba w 2013 r. % do ogółu Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu do 2012 r. Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu do 2012 r. liczba (5-4) % (6/4) 1 2 3 4 5 6 7 8 Ogółem 5615 6116 100,0 501 8,9 z tego 3859 4292 70,2 433 11,2 1 000000 Bez zawodu 1469 1789 29,3 320 21,8 2 522301 Sprzedawca 514 525 8,6 11 2,1 3 515303 Robotnik gospodarczy 181 189 3,1 8 4,4 4 753105 Krawiec 102 115 1,9 13 12,7 5 331403 Technik ekonomista 108 112 1,8 4 3,7 6 512001 Kucharz 121 110 1,8-11 9,1 7 931301 Robotnik budowlany 97 102 1,7 5 5,2 8 752208 Stolarz meblowy 119 101 1,7-18 -15,1 9 752205 Stolarz 95 100 1,6 5 5,3 10 711202 Murarz 105 94 1,5-11 -10,5 Mechanik pojazdów 11 522305 samochodowych 66 89 1,5 23 34,8 12 753702 Kaletnik 64 79 1,3 15 23,4 13 613003 Rolnik 50 73 1,2 23 46,0 14 314207 Technik rolnik 70 63 1,0-7 -10,0 15 751201 Kucharz małej gastronomii 60 63 1,0 3 5,0 16 723103 Technik handlowiec 64 61 1,0-3 -4,7 Specjalista administracji 17 242217 publicznej 49 58 0,9 9 18,4 18 722204 Ślusarz 57 57 0,9 0 0,0 19 512002 Cukiernik 59 57 0,9-2 -3,4 20 751204 Piekarz 59 54 0,9-5 -8,5 21 911207 Sprzątaczka biurowa 45 54 0,9 9 20,0 22 514101 Fryzjer 37 51 0,8 14 37,8 23 263102 Ekonomista 38 47 0,8 9 23,7 Kierowca ciągnika 24 834101 rolniczego 39 41 0,7 2 5,1 25 961302 Robotnik placowy 44 41 0,7-3 -6,8 26 834103 Mechanik - operator 42 40 0,7-2 -4,8

18 pojazdów i maszyn rolniczych 27 411004 Technik prac biurowych 29 34 0,6 5 17,2 28 941201 Pomoc kuchenna 31 34 0,6 3 9,7 29 311504 Technik mechanik 23 30 0,5 7 30,4 30 713102 Malarz budowlany 22 29 0,5 7 31,8 Pierwsze miejsce wśród zawodów nierobotniczych przypadło technikom ekonomistom i technikom rolnikom pozycja 5 i 14 w rankingu. Na koniec grudnia 2013 zarejestrowanych było 112 osób bezrobotnych (osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy stanowiły 36,6%) w zawodzie technik ekonomista, tj. o 4 osoby, tj. (3,7%) więcej niż w 2012 r. i 63 osoby bezrobotne (osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy stanowiły 39%) w zawodzie technik rolnik, spadek o 7 osób, tj. 10% r. Stanowili oni 1,8% i 1,0% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Wciąż pierwszą lokatę z grupy osób posiadających wykształcenie wyższe zajmują specjaliści administracji publicznej. Znajdują się oni na 17 pozycji w rankingu. Na koniec 2013 r. zarejestrowanych było 58 osób posiadających ten zawód (osoby powyżej 12 m-cy 26%). W odniesieniu do 2012 r. liczba bezrobotnych specjalistów administracji publicznej wzrosła o 9 osób, tj. o 18,4%. 4. BEZROBOTNI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) TABELA 4. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy. Lp. Sekcja Polskiej klasyfikacji działalności (PKD) Stan w końcu 2011 r. Bezrobotni Stan w końcu 2012 r. Stan w końcu 2013 r. Liczba % Liczba % Liczba % 1 Przetwórstwo przemysłowe 926 21,7 947 20,6 1009 20,2 2 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy sprzętu mechanicznego, motocykli oraz art. przeznaczenia. 745 17,5 844 18,4 850 17,0 użytku domowego 3 Budownictwo 368 8,6 573 12,5 580 11,6 4 Działalność niezidentyfikowana 526 12,4 515 11,2 608 12,2 5 Administracja publiczna. i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia. społeczne. i powszechne. 470 11,0 450 9,8 488 9,8 ubezpieczenia. zdrowotne 6 Pozostała działalność usługowa 249 5,8 232 5,1 229 4,6

19 7 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 211 4,9 231 5,0 281 5,6 8 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 131 3,1 148 3,2 160 3,2 9 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 136 3,2 135 2,9 175 3,5 10 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 135 3,1 127 2,8 166 3,3 11 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 68 1,6 83 1,8 81 1,6 12 Edukacja 66 1,5 75 1,6 96 1,9 13 Opieka zdrowia i pomoc społeczna 56 1,3 57 1,2 74 1,5 14 Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją 40 0,9 48 1,0 57 1,1 15 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 47 1,1 46 1,0 63 1,3 16 Dostawy wody, gospodarowanie ściekami i odpadami 35 0,8 27 1,0 26 0,5 17 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 15 0,3 17 0,4 16 0,3 18 Górnictwo i wydobywanie 8 0,2 12 0,3 9 0,2 19 Informacja i komunikacja 14 0,3 10 0,2 14 0,3 20 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną 9 0,2 5 0,1 8 0,2 21 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 4 0,1 3 0,1 4 0,1 22 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Ogółem 4259 100 4585 100 4994 100 Źródło: Załącznik 2 do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu. Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych pochodziło z następujących sekcji gospodarki narodowej: przetwórstwo przemysłowe (20,2%) wzrost o 6,5%; handel hurtowy i detaliczny, wraz z naprawami (17,0%) wzrost o 0,7%; budownictwo (11,6%) wzrost o 1,2%; administracja publiczna i obrona narodowa (9,8%) wzrost o 8,4%; pozostała działalność usługowa (4,6%) spadek o 1,3%; rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (5,6%) wzrost o 21,6%; Na koniec 2013 r. w porównaniu do 2012 r. wzrost bezrobocia odnotowano w 16 sekcjach gospodarki narodowej, a spadek liczby bezrobotnych w 5 sekcjach gospodarki narodowej.

20 5. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W 2013 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu zgłoszono 1272 oferty z powiatu elbląskiego, jest to o 160 więcej niż w analogicznym okresie roku 2012 (5,6%) i o 219 więcej (21%) niż w 2011 r. W strukturze ofert pracy największa jej liczba przypada pracownikom usług osobistych i sprzedawcom. Na koniec grudnia 2013 r. dla tej grupy zawodowej przypadało 447 ofert pracy, tj. o 66 ofert więcej (17,3%) niż w 2012 r. W 2012 r. w porównaniu do 2011 r. mieliśmy do czynienia z spadkiem oferowanych miejsc pracy, który dla tej grupy wyniósł 9,7%. Grupa pracowników usług osobistych i sprzedawców stanowiła to 35,1% wszystkich ofert pracy z powiatu elbląskiego (w 2012 r. 34,3%). Drugie miejsce zajęli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Dla nich w 2013r. były 292 oferty pracy - wzrost o 21, tj. o 7,7%. W 2012 r. w porównaniu do 2011 r. mieliśmy do czynienia również ze wzrostem oferowanych miejsc pracy, który wyniósł 50%. Grupa robotników przemysłowych i rzemieślników stanowiła 22,9% wszystkich ofert pracy z powiatu elbląskiego (w 2012 r. 24,4%). Trzecia lokata przypadła pracownikom przy pracach prostych. W 2013 r. dla tej populacji były 223 oferty pracy wzrost o 103, tj. o 85,8%. (W 2012 r. w porównaniu do 2011 r. zaobserwowano wzrost o 42 oferty, tj. 53,8%). Grupa pracowników przy pracach prostych stanowiła 17,5% wszystkich ofert pracy (w 2012 r. 10,8%). Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych patrz tabela 5. TABELA 5. Oferty pracy według wielkich grup zawodów w latach 2011-2013. OFERTY PRACY z tego: GRUPY ZAWODÓW 2011 r. 2012 r. 2013 r. Zmiana liczby ofert pracy w 2012r. w porównaniu z 2011 r. Zmiana liczby ofert pracy w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. liczba % liczba % OGÓŁEM 1053 1112 1272 59 5,6 160 14,4 Siły zbrojne 0 0 0 0 0 0 0

21 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 5 3 2-2 -40,0-1 -33,3 Specjaliści 33 35 26 2 6,1-9 -25,7 Technicy i inny średni personel 41 76 70 35 85,4-6 -7,9 Pracownicy biurowi 96 118 106 22 22,9-12 -10,2 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 422 381 447-41 -9,7 66 17,3 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 10 3 14-7 -70,0 11 366,7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 181 271 292 90 49,7 21 7,7 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 138 87 71-51 -37,0-16 -18,4 Pracownicy przy pracach prostych 78 120 223 42 53,8 103 85,8 Bez zawodu 49 18 21-31 -63,3 3 16,7 Źródło: Sprawozdanie MPiPS- 01 załącznik 3. Obliczenia własne Wzrost poziomu ofert pracy wystąpił w pięciu dużych grupach zawodowych: - robotników przemysłowych i rzemieślników; - pracowników przy pracach prostych; - pracowników usług osobistych i sprzedawców; - rolników, ogrodników, leśników i rybaków; - bez zawodu. Spadek liczby ofert pracy nastąpił w pięciu dużych grupach zawodowych: - operatorów maszyn i urządzeń; - specjalistów; - wyższych urzędników i kierowców. - techników i innego średniego personelu; - pracowników biurowych. Wykres nr 8. Udział procentowy ofert pracy w powiecie elbląskim wg grup zawodowych.

22 6. OFERTY WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) Oferty pracy adresowane do osób bezrobotnych z powiatu elbląskiego stanowiły 36,6% (1272) wszystkich ofert (3477) pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu w 2013 r. Z przeprowadzonej analizy ofert według Polskiej Klasyfikacji Działalności wynika, iż do sekcji gospodarki narodowej odgrywających najistotniejszą rolę w powiecie elbląskim pod względem ilości oferowanych stanowisk pracy w 2013 r. należy: 1. Przetwórstwo przemysłowe - 329 ofert (25,9%); 2. Administracja publiczna i obrona narodowa - 301 ofert (23,7%); 3. Handel hurtowy i detaliczny - 165 ofert (13,0%); 4. Budownictwo - 155 ofert (12,2%); 5. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi - 60 ofert (4,7%); 6. Edukacja - 44 oferty (3,4%). TABELA 6. Oferty pracy według rodzaju działalności (PKD).

23 GRUPY ZAWODÓW 2011 r. 2012 r. 2013 r. Zmiana liczby ofert w 2012 r. w porównaniu z 2011 r. Zmiana liczby ofert w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. Liczba % Liczba % OGÓŁEM, z tego: 1053 1112 1272 59 5,6% 160 14,4% Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 17 28 37 11 64,7% 9 32,1% Górnictwo 1 2 4 1 100,0% 2 100,0% Przetwórstwo przemysłowe 239 348 329 109 45,6% -19-5,5% Wytwarzanie i zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i powietrze 0 0 0 0 0,0% 0 0 do układów klimatyzacyjnych Dostawy wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z 5 2 2-3 -60,0% 0 0,0% rekultywacją. Budownictwo 75 71 155-4 -5,3% 84 118,3% Handel hurtowy i detaliczny: naprawa poj. samochodowych, motocykli oraz 110 131 165 21 19,1% 34 26,0% artykułów użytku osobistego i domowego Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 19 44 60 25 131,6% 16 36,4% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 28 35 39 7 25,0% 4 11,4% Informacja i komunikacja 1 0 2-1 -100,0% 2 0 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 13 5 5-8 -61,5% 0 0,0% Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 3 3-1 -25,0% 0 0,0% Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 18 21 9 3 16,7% -12-57,1% Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 93 13 29-80 -86,0% 16 123,1% Administracja publiczna i obrona narodowa: obowiązkowe ubezpieczenie i 342 320 301-22 -6,4% -19-5,9% powszechne ubezpieczenie zdrowotne Edukacja 22 28 44 6 27,3% 16 57,1% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 32 26 39-6 -18,8% 13 50,0% Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją 14 19 19 5 35,7% 0 0,0% Pozostała działalność usługowa 20 16 30-4 -20,0% 14 87,5% Źródło: Załącznik 2 do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu. 7. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY Szczegółowa analiza ofert pracy pozwoliła sporządzić ranking pierwszych trzydziestu zawodów i specjalności według ich liczby, co ilustruje tabela 7.

24 TABELA 7. Ranking pierwszych 30 zawodów według liczby ofert pracy w 2013 r. Lp. Kod zawodu NAZWA ZAWODU Liczba ofert pracy 2012 Liczba ofert pracy 2013 % do ogółem Zmiana liczby ofert pracy w porównaniu z 2012 r. Liczba % (6/4) (5-4) 1 2 3 4 5 6 7 8 Ogółem 1112 1272 100,0 160-1272 z tego 716 924 72,6 208 29,1% 1 515303 Robotnik gospodarczy 246 258 20,3 12 4,9 2 522301 Sprzedawca 70 111 8,7 41 58,6 3 931301 Robotnik budowlany 21 77 6,1 56 266,7 4 753303 Szwaczka 68 60 4,7-8 -11,8 5 752205 Stolarz 13 54 4,2 41 315,4 6 411050 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 50 53 4,2 3 6,0 7 941201 Pomoc kuchenna 13 28 2,2 15 115,4 8 712490 Pozostali monterzy izolacji 0 25 2,0 25 100,0 9 911207 Sprzątaczka biurowa 12 24 1,9 12 100,0 10 000000 Bez zawodu 18 21 1,7 3 16,7 11 711601 Brukarz 1 20 1,6 19 1900,0 12 513101 Kelner 11 15 1,2 4 36,4 13 441990 Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 24 14 1,1-10 -41,7 14 411004 Technik prac biurowych 12 14 1,1 2 16,7 15 512001 Kucharz 8 14 1,1 6 75,0 16 752208 Stolarz meblowy 12 13 1,0 1 8,3 17 753105 Krawiec 30 12 0,9-18 -60,0 18 821190 Pozostali monterzy maszyn i urządzeń 0 12 0,9 12 100,0 19 334306 Technik administracji 21 11 0,9-10 -47,6 20 912103 Prasowaczka ręczna 17 11 0,9-6 -35,3 21 832205 Kierowca samochodu osobowego 11 11 0,9 0 0,0 22 814302 Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury 14 10 0,8-4 -28,6 23 Robotnik drogowy 8 10 0,8 2 25,0 24 751204 Piekarz 9 7 0,6-2 -22,2 25 753402 Tapicer 6 7 0,6 1 16,7 26 513202 Barman 1 7 0,6 6 600,0 27 422602 Recepcjonista 5 7 0,6 2 40,0 28 753702 Kaletnik 8 6 0,5-2 -25,0 29 723308 Mechanik maszyn rolniczych 1 6 0,5 5 500,0 30 Monter składacz okien 6 6 0,5 0 0 Liczba ofert pracy wymieniona w tabeli 7, w 2013 r. stanowiła 72,6% ogółu zarejestrowanych ofert pracy, tj. liczby 1272. W odniesieniu 2012 r. liczba zgłoszonych ofert pracy dla zawodów ujętych w tabeli 7 wzrosła o 208 ofert, tj. o 29%.

25 Oferty pracy wzrosły w 22 zawodach, w tym najliczniej w zawodach: - brukarz; - stolarz; - pomoc kuchenna; - sprzątaczka biurowa; - kucharz; - barman; - sprzedawca; - robotnik budowlany. W 8 zawodach i specjalnościach odnotowano spadek ofert pracy. Dotyczyło to: - szwaczek; - krawców; - prasowaczek ręcznych, - pozostałych pracowników obsługi biurowej gdzie indziej nie sklasyfikowanych; - techników administracji. Od trzech lat niezmiennie pierwsze miejsce pod względem liczebności ofert pracy zajmują robotnicy gospodarczy. Stanowili oni 20,3% ogółu ofert z terenu powiatu elbląskiego. Drugie miejsce przypadło sprzedawcom. Oferty pracy dla sprzedawców stanowiły 8,7% w wszystkich ofert z powiatu elbląskiego wszystkich ofert z powiatu elbląskiego. Kolejne pozycje zajęli: robotnicy budowlani 6,1% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego, szwaczki 4,7% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego, pozostali pracownicy biurowi 4,2% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego, krawcy 2,7% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego. 8. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE Nierównowaga między popytem a podażą na rynku pracy powoduje występowanie zawodów, na które jest większe lub mniejsze zapotrzebowanie ze strony pracodawców tj. - zawodów nadwyżkowych, na które jest niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie; tzn. występuje przewaga bezrobotnych nad ofertami pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe to zawody o wskaźniku intensywności nadwyżki mniejszym od 0,9.

26 - zawodów zrównoważonych, na które liczba ofert pracy pokrywa się z liczbą bezrobotnych, tzn. wykazują one na równowagę rynku pracy. Przyjęto, że zawody zrównoważone to zawody o wskaźniku większym od 0,9 i mniejszym od 1,1; - zawodów deficytowych, na które jest wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy, tzn. występuje przewaga ofert pracy nad bezrobotnymi. Przyjęto, że zawody deficytowe to zawody o wskaźniku intensywności deficytu większym od 1,1. W 2013 r. w rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim odnotowano 514 zawodów, w których zgłoszono oferty pracy i zarejestrowali się bezrobotni. W grupie tej było 417 zawodów nadwyżkowych, 19 zrównoważonych oraz 78 zawodów deficytowych. 8.1. ZAWODY NADWYŻKOWE W powiecie elbląskim w strukturze zawodowej bezrobotnych dominują zawody nadwyżkowe. W zawodach nadwyżkowych w 2013 r. sklasyfikowano (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki zawodów 417 zawodów nadwyżkowych o intensywności nadwyżki zawodów od 0,00 do 0,85 co stanowi 81,1% w tym: - 90 zawodów (21,5%) nadwyżkowych było o wskaźniku< zera i > od 0,77 W grupie tej zarejestrowanych było 4159 bezrobotnych dla których pracodawcy zgłosili 482 oferty pracy. - 327 zawod0ów (78,5%) nadwyżkowe o wskaźniku = zeru i nie przekraczającym zera, gdzie nie zgłoszono żadnej oferty pracy natomiast zarejestrowali się bezrobotni. W grupie tej zarejestrowanych było 1352 bezrobotnych dla których pracodawcy nie zgłosili ofert pracy. Po pominięciu zawodów dla których wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł 0 (327 zawodów), pozostało 90 zawodów deficytowych. W tabeli nr 8 przedstawiono 30 zawodów najbardziej deficytowych wg wskaźnika intensywności deficytu. TABELA 8. Ranking 30 zawodów nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2013 r. Oferty zgłoszone w 2013 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 331403 Technik ekonomista* 114 1 0,008772 2 0 Bez zawodu 1849 21 0,011357

27 3 613003 Rolnik* 73 1 0,013699 4 314207 Technik rolnik* 61 1 0,016393 5 311504 Technik mechanik* 34 1 0,029412 6 723103 Mechanik pojazdów samochodowych* 142 5 0,035211 7 242217 Specjalista administracji publicznej 73 3 0,041096 8 351203 Technik informatyk* 23 1 0,043478 9 522305 Technik handlowiec* 67 3 0,044776 10 751201 Cukiernik* 54 4 0,074074 11 751204 Piekarz* 54 4 0,074074 12 611306 Ogrodnik terenów zieleni 13 1 0,076923 13 712101 Dekarz* 12 1 0,083333 14 711202 Murarz* 70 6 0,085714 15 723307 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 11 1 0,090909 16 753702 Kaletnik* 65 6 0,092308 17 752208 Stolarz meblowy 85 9 0,105882 18 962902 Dozorca 18 2 0,111111 19 333107 Technik logistyk* 9 1 0,111111 20 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 26 3 0,115385 21 514101 Fryzjer* 59 7 0,118644 22 512001 Kucharz* 89 11 0,123596 23 753105 Krawiec* 97 12 0,123711 24 235914 Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 8 1 0,125000 25 311204 Technik budownictwa* 14 2 0,142857 26 523002 Kasjer handlowy 7 1 0,142857 27 228301 Fizjoterapeuta 27 4 0,148148 28 722314 Tokarz w metalu 27 4 0,148148 29 214202 Inżynier budownictwa budownictwo ogólne 6 1 0,166667 30 234201 Nauczyciel przedszkola 6 1 0,166667 Najliczniejszą reprezentację tych zawodów przedstawia tabela nr 9.

28 TABELA 9. Ranking 20 najliczniejszych zawodów nadwyżkowych, dla których wskaźnik intensywności nadwyżki wyniósł O. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2013 r. Oferty zgłoszone w 2013 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 263102 Ekonomista 83 0 0,000000 2 512002 Kucharz małej gastronomii* 59 0 0,000000 3 816029 Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 5 4 834103 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 47 0 0,000000 5 722204 Ślusarz* 43 0 0,000000 6 713102 Malarz budowlany 22 0 0,000000 7 721306 Blacharz samochodowy* 22 0 0,000000 8 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 22 0 0,000000 9 343403 Technik organizacji usług gastronomicznych* 2 10 263505 Specjalista resocjalizacji 20 0 0,000000 11 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 20 0 0,000000 12 331402 Technik agrobiznesu* 20 0 0,000000 13 713203 Lakiernik samochodowy 20 0 0,000000 14 422402 Technik hotelarstwa* 19 0 0,000000 15 712904 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 18 0 0,000000 16 961302 Robotnik placowy 18 0 0,000000 17 711402 Betoniarz - zbrojarz* 17 0 0,000000 18 314205 Technik ogrodnik* 16 0 0,000000 19 741203 Elektromechanik pojazdów samochodowych* 16 0 0,000000 20 712601 Hydraulik 15 0 0,000000 8.2. ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, w którym występuje równowaga pomiędzy liczbą osób poszukujących pracy w danym zawodzie, a liczbą pojawiających się ofert pracy dotyczących tego zawodu. W grupie zawodów zrównoważonych w 2013 r. (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki - deficytu) zawodów, wyłoniono 19 zawodów zrównoważonych, co stanowi 3,7% z 514 zawodów występujących w powiecie elbląskim. W grupie tej zarejestrowanych było 114 bezrobotnych, dla których pracodawcy zgłosili 118 ofert pracy Z uzyskanych danych wynika, iż zdecydowanie najliczniejszym zrównoważonym zawodem był robotnik budowlany i kelner budynków (co ilustruje tabela 10).

29 Lp TABELA 10. Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności zawodu. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2013 r. Oferty zgłoszone w 2013 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 332101 Agent ubezpieczeniowy 3 3 1,000000 2 343301 Bibliotekarz* 3 3 1,000000 3 531190 Pozostali opiekunowie dziecięcy 3 3 1,000000 4 121101 Główny księgowy 2 2 1,000000 5 227101 Diagnosta laboratoryjny 2 2 1,000000 6 833101 Kierowca autobusu 2 2 1,000000 7 235912 Pedagog szkolny 1 1 1,000000 Specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i 241307 1 1 1,000000 8 osobowych 9 243103 Menedżer produktu 1 1 1,000000 10 243107 Specjalista do spraw reklamy 1 1 1,000000 11 263401 Psycholog 1 1 1,000000 12 311101 Laborant chemiczny 1 1 1,000000 13 325509 Technik bezpieczeństwa i higieny pracy* 1 1 1,000000 14 325601 Ratownik medyczny* 1 1 1,000000 Palacz kotłów centralnego ogrzewania wodnych 818205 1 1 1,000000 15 rusztowych 16 911205 Pracownik pomocniczy obsługi hotelowej* 1 1 1,000000 17 912202 Operator myjni 1 1 1,000000 18 931301 Robotnik budowlany 74 77 1,040541 19 513101 Kelner* 14 15 1,071429 8.3. ZAWODY DEFICYTOWE W grupie zawodów deficytowych w 2013 roku, wyłoniono 78 zawodów deficytowych, co stanowi 15,2% z 514 zawodów występujących w powiecie elbląskim. W tej grupie zawodów iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy do średniomiesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych wyraża się wskaźnikiem większym niż 1,1. W oparciu o załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01 sporządzono tablicę obejmującą 32 zawody deficytowe od najniższego do najwyższego wskaźnika deficytu. W grupie tej zarejestrowanych było 293 bezrobotnych, dla których pracodawcy zgłosili 581 ofert pracy. Do zawodów deficytowych zaliczamy również 46 zawodów w których nie było zarejestrowanych bezrobotnych, a pracodawcy zgłosili 91 ofert.

30 Lp TABELA 11. Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności deficytu zawodu Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2013 r. Oferty zgłoszone w 2013 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 941201 Pomoc kuchenna 24 28 1,166667 2 752305 Pilarz 6 7 1,166667 3 332302 Zaopatrzeniowiec 5 6 1,200000 4 723308 Mechanik maszyn rolniczych 5 6 1,200000 5 711601 Brukarz 16 20 1,250000 6 422602 Recepcjonista 4 7 1,750000 7 515303 Robotnik gospodarczy 146 258 1,767123 8 753303 Szwaczka 31 60 1,935484 9 911203 Pokojowa 3 6 2,000000 10 832202 Kierowca samochodu dostawczego 2 4 2,000000 11 932913 Sortowacz 2 4 2,000000 12 325905 Opiekunka dziecięca* 1 2 2,000000 13 412001 Sekretarka 1 2 2,000000 14 431102 Fakturzystka 1 2 2,000000 15 514202 Kosmetyczka 1 2 2,000000 16 541306 Portier 1 2 2,000000 17 752190 Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 1 2 2,000000 18 932908 Pomocnik mechanika 1 2 2,000000 19 713205 Lakiernik wyrobów drzewnych 2 5 2,500000 20 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 18 53 2,944444 21 921101 Pomocniczy robotnik polowy 3 9 3,000000 22 911202 Palacz pieców zwykłych 2 6 3,000000 23 814302 Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury 3 10 3,333333 24 912103 Prasowaczka ręczna 3 11 3,666667 25 341205 Pracownik socjalny 1 4 4,000000 26 721190 Pozostali formierze odlewniczy i pokrewni 1 4 4,000000 27 612101 Dojarz 1 5 5,000000 28 752308 Szlifierz materiałów drzewnych 1 5 5,000000 29 821190 Pozostali monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 2 12 6,000000 30 532102 Opiekun medyczny* 1 6 6,000000 31 441990 Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 2 14 7,000000 32 911290 Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 2 17 8,500000 W rankingu zawodów i specjalności, w których wystąpiła przewaga zgłoszonych ofert pracy nad liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w 2013 roku znalazły się osoby posiadające wykształcenie: zasadnicze, średnie zawodowe, wyższe. W grupie zawodów deficytowych największa liczba ofert pracy przypadła: robotnikom gospodarczym;

31 szwaczkom; pozostałym pracownikom obsługi biurowej; pomocom kuchennym; pozostałym pomocom i sprzątaczkom biurowym, hotelowym i podobnym. W klasyfikacji zawodów deficytowych nie było zarejestrowanych bezrobotnych z grupy specjalistów posiadających wykształcenie wyższe. 9. ZAKOŃCZENIE Niniejsze opracowanie Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim jest próbą zdiagnozowania rynku pracy na niniejszym obszarze w 2013 r. Na koniec badanego okresu z terenu powiatu elbląskiego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu zarejestrowanych było 6116 osób. Stopa bezrobocia na koniec 2013 r. wyniosła 29,9%. Największą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu (29,3% ogółu bezrobotnych), natomiast w dalszej kolejności wystąpiły następujące zawody: sprzedawca, robotnik gospodarczy, krawiec, technik ekonomista, kucharz, robotnik budowlany, stolarz meblowy, stolarz, murarz. Napływ osób bezrobotnych w większości przypadków nie odbiegał znacząco od struktury przedstawionej powyżej również w większości przypadków najwięcej osób zarejestrowało się w tych zawodach, które miały największą reprezentację w rejestrze na koniec badanego okresu. W większości przypadków, osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec 2013 r. pracowały poprzednio w następujących sekcjach PKD: przetwórstwo przemysłowe, handel i budownictwo. Z sekcji, z których zgłoszono najwięcej ofert pracy to: przetwórstwo przemysłowe, administracja publiczna i obrona narodowa, handel hurtowy i detaliczny. Powyższe wyniki potwierdzają, że miejsca pracy oferuje głównie przemysł, handel oraz gminy powiatu elbląskiego. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (stan na 31 grudnia 2013 r.) na terenie powiatu elbląskiego funkcjonowało 3858 firm, które dostarczyły 1272 oferty pracy. Najwięcej ofert pracy odnotowano w takich zawodach jak: robotnik gospodarczy, sprzedawca,, robotnik budowlany, szwaczka, stolarz, pozostali pracownicy obsługi biurowej, pomoc kuchenna, pozostali monterzy izolacji, krawiec, technik administracji, kierowca samochodu ciężarowego. Skalę zagospodarowania ofert pracy oraz podaży osób bezrobotnych obrazuje analiza według wskaźnika intensywności deficytu (nadwyżki) zawodów. Z danych przedstawionych w

32 rozdziale VIII wynika, że najbardziej nadwyżkowymi zawodami to zawody reprezentujące sektor stolarski oraz budowlany. Zawody nadwyżkowe stanowiły 81,1% zawodów w jakich zarejestrowali się bezrobotni z powiatu elbląskiego w 2013 r. W grupie zawodów nadwyżkowych znaleźli się również bezrobotni z wykształceniem wyższym, między innymi ekonomiści i specjaliści administracji publicznej. Dla tej grupy zawodów do Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu wpływają tylko nieliczne oferty. Z reguły osoby z wykształceniem wyższym sami poszukują pracy u pracodawców, często już podczas praktyk zawodowych. W sektorze zawodów deficytowych, które stanowiły 15,2% wszystkich zawodów, najwyższy wskaźnik posiadały zawody: robotnicy gospodarczy, szwaczki, pozostali pracownicy obsługi biurowej, pomoc kuchenna, pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne. Pośrednicy pracy podczas wizyt składanych lokalnym pracodawcom uzyskali następujące informacje odnośnie poszukiwanych zawodów, oczekiwań pracodawców oraz oceny przygotowania do zawodu młodzieży kończącej szkoły ponadgimnazjalne: 1. Pracodawcy z branży odzieżowej zgłaszają problem z brakiem możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na stanowiska szwaczka, krojczy, krawiec. Wynika to z braku odpowiednich kierunków kształcenia w szkołach zawodowych i w związku z tym, brakiem osób wykwalifikowanych do wykonywania tego zawodu. Problem ten występuje również w zawodach tapicer, spawacz, cieśla, dekarz-blacharz. 2. Pracodawcy zgłaszają, że absolwenci szkół zawodowych nie są praktycznie przygotowani do wykonywania zawodu. Obecny system kształcenia nie kładzie nacisku na praktyczne przygotowanie do wykonywania zawodu. Dotyczy to również absolwentów szkół średnich zawodowych. 3. Pracodawcy coraz częściej wykazują zainteresowanie zatrudnieniem na umowy cywilnoprawne (umowy zlecenie, umowy o dzieło, umowy agencyjne); 4. Pracodawcy najczęściej oferują minimalne wynagrodzenie - w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę; 5. W dalszym ciągu wzrost zainteresowania zatrudnieniem osób niepełnosprawnych, zwłaszcza na stanowiska: pracownik ochrony, dozorca; 6. W przypadku zatrudnienia osoby bezrobotnej pracodawcy w dużej mierze zainteresowani są formami wsparcia z PUP, np. refundacji składek i części wynagrodzenia, staż, refundacja kosztów doposażenia i wyposażenia stanowiska pracy.

33 ANEKS STATYSTYCZNY TABELA 12. Zawody nadwyżkowe, zrównoważone i deficytowe według wskaźnika nadwyżki/deficytu. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2013 r. Oferty zgłoszone w 2013 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów Zawody nadwyżkowe 1 263102 Ekonomista 83 0 0,000000 2 512002 Kucharz małej gastronomii* 59 0 0,000000 3 816029 Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 5 4 834103 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 47 0 0,000000 5 722204 Ślusarz* 43 0 0,000000 6 713102 Malarz budowlany 22 0 0,000000 7 721306 Blacharz samochodowy* 22 0 0,000000 8 Robotnik pomocniczy w przemyśle 932911 przetwórczym 22 0 0,000000 9 343403 Technik organizacji usług gastronomicznych* 2 10 263505 Specjalista resocjalizacji 20 0 0,000000 11 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 20 0 0,000000 12 331402 Technik agrobiznesu* 20 0 0,000000 13 713203 Lakiernik samochodowy 20 0 0,000000 14 422402 Technik hotelarstwa* 19 0 0,000000 15 712904 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 18 0 0,000000 16 961302 Robotnik placowy 18 0 0,000000 17 711402 Betoniarz - zbrojarz* 17 0 0,000000 18 314205 Technik ogrodnik* 16 0 0,000000 19 741203 Elektromechanik pojazdów samochodowych* 16 0 0,000000 20 712601 Hydraulik 15 0 0,000000 21 235107 Pedagog 14 0 0,000000 22 541390 Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 14 0 0,000000 23 234113 Nauczyciel nauczania początkowego 13 0 0,000000 24 242222 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i 13 0 0,000000 turystycznych 25 514105 Technik usług fryzjerskich* 13 0 0,000000 26 325511 Technik ochrony środowiska* 12 0 0,000000 27 311924 Technik technologii odzieży* 1 28 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 1 29 721102 Formierz odlewnik 10 0 0,000000 30 242190 Pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 9 0 0,000000 31 314403 Technik technologii żywności* 9 0 0,000000

34 32 611390 Pozostali ogrodnicy 9 0 0,000000 33 214390 Pozostali inżynierowie inżynierii środowiska 8 0 0,000000 34 233012 Nauczyciel języka polskiego 8 0 0,000000 35 243106 Specjalista do spraw marketingu i handlu 8 0 0,000000 36 514207 Technik usług kosmetycznych* 8 0 0,000000 37 741290 Pozostali elektromechanicy i elektromonterzy 8 0 0,000000 38 921402 Pomocniczy robotnik szklarniowy 8 0 0,000000 39 261906 Prawnik legislator 7 0 0,000000 40 263304 Politolog 7 0 0,000000 41 311408 Technik elektronik* 7 0 0,000000 42 314301 Technik leśnik* 7 0 0,000000 43 721207 Spawacz ręczny gazowy 7 0 0,000000 44 721404 Monter konstrukcji stalowych 7 0 0,000000 45 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 7 0 0,000000 46 741207 Elektromonter (elektryk) zakładowy 7 0 0,000000 47 241304 Specjalista bankowości 6 0 0,000000 48 264302 Filolog filologia obcojęzyczna 6 0 0,000000 49 264303 Filolog filologia polska 6 0 0,000000 50 321301 Technik farmaceutyczny* 6 0 0,000000 51 422103 Technik obsługi turystycznej* 6 0 0,000000 52 721402 Monter kadłubów okrętowych* 6 0 0,000000 53 816018 Operator urządzeń do produkcji wyrobów mleczarskich 6 0 0,000000 54 241103 Specjalista do spraw rachunkowości 5 0 0,000000 55 241306 Specjalista do spraw finansów 5 0 0,000000 56 242108 Specjalista do spraw logistyki 5 0 0,000000 57 252301 Administrator sieci informatycznej 5 0 0,000000 58 311512 Technik mechanizacji rolnictwa* 5 0 0,000000 59 325101 Asystentka stomatologiczna* 5 0 0,000000 60 633001 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby 5 0 0,000000 61 712204 Posadzkarz* 5 0 0,000000 62 742201 Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter) 5 0 0,000000 63 214305 Inżynier inżynierii środowiska oczyszczanie miast i gospodarka odpadami 4 0 0,000000 64 214503 Inżynier technologii żywności 4 0 0,000000 65 214907 Inżynier gospodarki przestrzennej 4 0 0,000000 66 242290 Pozostali specjaliści do spraw administracji i rozwoju 4 0 0,000000 67 251902 Specjalista zastosowań informatyki 4 0 0,000000 68 264201 Dziennikarz 4 0 0,000000 69 311208 Technik inżynierii środowiska i melioracji* 4 0 0,000000 70 325401 Technik fizjoterapii 4 0 0,000000 71 343204 Plastyk* 4 0 0,000000 72 432390 Pozostali pracownicy do spraw transportu 4 0 0,000000 73 611303 Ogrodnik* 4 0 0,000000 74 711401 Betoniarz 4 0 0,000000