Komunikacja międzykulturowa i internacjonalizacja na uczelni wyższej Joanna Domagała

Komunikacja międzykulturowa i internacjonalizacja na uczelni wyższej Joanna Domagała Warszawa 12 grudnia 2016 r.

Ramowy plan szkolenia 1. Czym jest komunikacja międzykulturowa? 2. Stereotypy i ich wpływ na komunikację 3. Komunikacja werbalna i niewerbalna 4. Czym jest internacjonalizacja w szkolnictwie wyższym? 5. Światowe trendy w szkolnictwie wyższym a strategia internacjonalizacji 6. Rankingi szkół wyższych w Polsce i na świecie 7. Wyzwania internacjonalizacji i moje miejsce na drodze do umiędzynarodowienia

KULTURA, czyli cywilizacja, jest to złożona całość, która obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawa, obyczaje oraz inne zdolności i nawyki nabyte przez ludzi jako członków społeczeństwa. Edward Taylor

KULTURA, jest trochę jak wrzucenie Alka- Seltzera do szklanki nie widzisz go, ale w jakiś sposób coś robi. Hans Magnus Enzensberger

KONCEPCJA KULTURY JAKO GÓRY LODOWEJ Elementy widoczne/ uświadomione kuchnia, muzyka, stroje, sposób mówienia, gesty, mimika Elementy niewidoczne nieuświadomione poczucie czasu, pojęcie piękna, stosunek do inności, wartości przekazywane dzieciom, koncepcja winy, grzechu, normy, wartości, postawy

Uniwersalne elementy wszystkich kultur: Znaczenie grupy oraz jednostki Władza Relacja między płciami Organizacja i przewidywanie przyszłości Zakorzenienie w tradycji a otwarcie na zmianę Stosunek do pracy Wyrażanie emocji

Czym kultury różnią się między sobą? PROTRANSAKCYJNE VS PROPARTNERSKIE NIECEREMONIALNE VS CEREMONIALNE MONOCHRONICZNE VS POLICHRONICZNE EKSPRESYJNE VS POWŚCIĄGLIWE MĘSKIE VS KOBIECE

Stosunek do czas MONOCHRONICZNE Terminowość Przywiązani do zegarka, planów i harmonogramów Czas to pieniądz! Nawet kilkuminutowe spóźnienie niedopuszczalne i może być odczytane jako brak szacunku POLICHRONICZNE Koncentracja na ludziach Spóźnienie się jest normalną sprawą Umawiamy się na porę nie na godzinę Można przekraczać terminy bez powodu Umawiamy się na kilka spotkań w tym samym czasie

Stosunek do czasu

STOSUNEK DO CZASU jak się komunikować? MONOCHRONICZNE POLICHRONICZNE Przedstawić konkretny plan działania i trzymać się go Określić deadline i się go trzymać Wyznaczać cele i działania Analizować skuteczność działań Przekazywać komunikaty o realizację działań w miłej atmosferze Przeznaczyć więcej czasu na działanie

ROLA RELACJI PROTRANSAKCYJNE Nastawienie na zadania - Po krótkiej wymianie grzeczności przechodzimy do sedna już podczas pierwszego spotkania - Chętnie ustalamy ważne sprawy przez telefon - Wolimy współpracować z obcymi niż z rodziną i przyjaciółmi PROPARTNERSKIE Nastawienie na relacje z ludźmi - Zanim zaczniemy z kimś współpracować staramy się go poznać i jego rodzinę też - Nigdy nie prowadzimy interesów z nieznajomymi - Wolimy poświęcić wiele czasu i energii na grę wstępną, w którą angażuje się całą rodzinę niż załatwiać coś w ekspresowym tempie.

PROTRANSAKCYJNE PROPARTNERSKIE Kraje skandynawskie i germańskie, kraje europejskie, kraje Ameryki Północnej, Australia, Nowa Zelandia, Wielka Brytania, RPA Kraje arabskie, większość krajów afrykańskich, azjatyckich (głównie Chiny), kraje latynoamerykańskie, romańskie kraje europejskie, kraje Europy środkowej.

ROLA RELACJI jak się komunikować? PROTRANSAKCYJNE PROPARTNERSKIE - Być przygotowanym merytorycznie, - Pokazać swoje kompetencje i osiągnięcia, - Podarować rozmówcy wizytówkę, - Być gotowym na omawianie spraw przez telefon, internet, bez kontaktu osobistego - Pozwolić się wygadać, - Przekazać więcej informacji o sobie w kontekście rodziny i przyjaciół, - Poświęcić więcej czasu

STRUKTURA RELACJI NIECEREMONIALNE Bez konwenansów - Jesteśmy otwarci w komunikacji - Uważamy, że można swobodnie porozmawiać z ludźmi w każdym wieku - Formalne i sztywne przestrzeganie zasad utrudnia życie - Przywiązanie do etykiety to oznaka wyniosłości i nieprzystępności CEREMONIALNE Ważna etykieta, ubiór itp. - Jesteśmy przywiązani do etykiety - Postępujemy zgodnie z obowiązującą etykietą - Niechętnie przechodzimy na ty zbytnia poufałość - Używamy oficjalnych tytułów dla okazania szacunku osobom o wysokiej pozycji społecznej

STRUKTURA RELACJI jak się komunikować? PROTRANSAKCYJNE PROPARTNERSKIE USA, Kanada, Australia, Nowa Zelandia, Dania, Norwegia, Islandia - Nie ma znaczenia, jak się zachowasz. Wiele zachowań jest tolerowanych, a odstępstwo od normy nie jest piętnowane Większość krajów Europy i Azji, kraje basenu Morza Śródziemnego, kraje arabskie, kraje latynoamerykańskie -Obserwować zachowania, uczyć się, dopytywać jeśli mamy zaufaną osobę - Starać się odkodować zachowania i kryjące się za nimi normy. Jeśli będą zgodne z naszym światopoglądem to ostrożnie stosować.

ZACHOWANIA NIEWERBALNE EKSPRESYJNE Głośność i ruchliwość - Nie przeszkadza nam przerywanie sobie - Wolimy znajdować się blisko naszego rozmówcy, w zasięgu ręki - Mówimy głośno i wyraźnie, inaczej można zostać zignorowanym POWŚCIĄGLIWE Milczenie, kolejność wypowiedzi - Utrzymujemy z rozmówcą większy dystans - Nie lubimy wpatrywania się w rozmówcę, podawania dłoni, poklepywania po ramieniu - Czekamy na swoją kolej w dyskusji i nie podejmujemy kolejnego tematu nie skończywszy poprzedniego - - zbyt głośne mówienie nas denerwuje

ZACHOWANIA NIEWERBALNE

ZACHOWANIA NIEWERBALNE jak się komunikować? EKSPRESYJNE POWŚCIĄGLIWE - Z cierpliwością - Nie przestraszyć się podnoszenia głosu i nadmiernej gestykulacji - Okazywać się zainteresowanie, dopytywać, dopracowywać rozmowę - Uszanować ciszę - Nie zmuszać do wypowiadania się na forum poświęcić czas na rozmowę indywidualną - Nie piętnować, że się nie udzielają tylko dlatego, że nie dyskutują na inne tematy

Stereotypy w komunikacji Pozory mylą

KOMUNIKACJA MIĘDZYKULTUROWA Komunikacja werbalna Kontekst Komunikacja niewerbalna

Komunikacja międzykulturowa

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE Wiadomość, to, co nadawca chce przekazać, przyjmuje formę sygnałów. Są nimi: zachowania werbalne zachowania niewerbalne

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE Mowa ciała Słowa Ton głosu

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE Przykłady odczytywania znaków niewerbalnych: Za pomocą brwi: całkowite uniesienie do góry - niedowierzanie uniesienie brwi do połowy - zdziwienie stan normalny - uczucia neutralne obniżenie do połowy - zakłopotanie obniżone w sposób całkowity - złość gesty:

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE Przykłady odczytywania znaków niewerbalnych: Dotyk/ uścisk dłoni

ZNAKI WERBALNE I NIEWERBALNE Przykłady odczytywania znaków niewerbalnych: mimika twarzy

Internacjonalizacja/ umiędzynarodowienie? Internacjonalizacja w szkolnictwie wyższym?

Internacjonalizacja to pojęcie określające proces umiędzynarodowienia, rozszerzenie działalności i przejście od rynku krajowego na rynki obce.

Dla jednych internacjonalizacja związana jest jedynie z mobilnością akademicką studentów i nauczycieli ( ). Dla innych internacjonalizacja to także projekty międzynarodowe, udział w sieciach i stowarzyszeniach akademickich, wspólne programy ( ) Dla jeszcze innych umiędzynarodowienie kształcenia to ( ) uruchamianie tzw. branch campuses, filii uczelni w innych krajach ( ) Dla wielu internacjonalizacja oznacza włączenie wymiaru międzynarodowego, międzykulturowego, do programów kształcenia i procesu dydaktycznego. Inni z kolei uznają, że internacjonalizacja jest jedynie sposobem na uzyskanie wysokich ocen w międzynarodowych rankingach, co przyczynić się powinno do przyciągnięcia dużej liczby najlepszych zagranicznych studentów i naukowców. (Jolanta Urbanikowa, UW)

proces integrowania wymiaru międzynarodowego, międzykulturowego lub globalnego do celów, funkcji i oferty szkolnictwa wyższego (Jane Knight, 2008)

Trendy w szkolnictwie wyższym na świecie: Zmiany w światowej demografii Zwiększenie globalnej mobilności studentów Szkolnictwo wyższe jako rynek światowy Spadek finansowania ze środków publicznych szkolnictwa wyższego Student jako klient Ponadnarodowe szkolnictwo wyższe Strategiczne sojusze, partnerstwa i sieci

Dalszy wzrost mobilności studenckiej Wzrost liczby uczelni technicznych Zmiany w hierarchii edukacji w Azji Ogólna stabilność dla uniwersytetów w kontynentalnej Europie Lepsza widoczność uniwersytetów na świecie

Rankingi szkół wyższych w Polsce i na świecie

UMIĘDZYNARODOWIENIE 15% Programy studiów w językach obcych parametr liczony jako suma programów studiów prowadzonych w językach obcych w roku akad. 2015/16. (4%) Studiujący w językach obcych parametr mierzony liczbą studentów studiujących w j. obcych w roku akad. 2015/16 w odniesieniu do ogółu studentów. (4%) Studenci cudzoziemcy liczba studentów obcokrajowców w proporcji do ogólnej liczby studentów. (3%) Nauczyciele akademiccy z zagranicy liczba nauczycieli akademickich cudzoziemców w stosunku do ogólnej liczby nauczycieli akademickich. (1%) Wymiana studencka (wyjazdy) liczba studentów wyjeżdżających w ramach wymiany zagranicznej, na co najmniej jeden semestr w roku akad. 2014/15, w ramach programu Erasmus, w proporcji do ogólnej liczby studentów. (1%) Wymiana studencka (przyjazdy) liczba studentów przyjeżdżających w ramach wymiany, na co najmniej jeden semestr w roku akad. 2014/15, w ramach programu Erasmus, w proporcji do ogólnej liczby studentów. (1%) Wielokulturowość środowiska studenckiego liczba krajów, z których pochodzi min 10 studentów cudzoziemców. (1%)

Światowe Ranking: The Times World Ranking Academic Ranking of World Universities

The Times World Ranking

Academic Ranking of World Universities

Sukcesy w internacjonalizacji

2013/2014 Liczba studentów: 5 864 Liczba studentów zagranicznych : 206 Wskaźnik internacjonalizacji: 3,5 % Sukcesy w internacjonalizacji 2014/2015 Liczba studentów: 5 291 Liczba studentów zagranicznych : 258 Wskaźnik internacjonalizacji: 4,8 % 2015/2016 Liczba studentów: 4 872 Liczba studentów zagranicznych : 252 Wskaźnik internacjonalizacji: 5,1 %

Sukcesy w internacjonalizacji 258 252 206

Liczba zagranicznych pracowników naukowych:4 Liczba projektów międzynarodowych : 10 Liczba przedmiotów oferowanych w języku angielskim 2016/2017: 131

Sukcesy w internacjonalizacji członkostwo w 5 prestiżowych organizacjach międzynarodowych (AIESEP, ICSSPE, ICCE, ENSSEE, ENPHE) 110 umów partnerskich w ramach programu Erasmus+ 15 umów bilateralnych z partnerami zagranicznymi

Sukcesy w internacjonalizacji Mobilność Liczba osób Outgoing students Ponad 900 Incoming students Prawie 700 Outgoing students 132(2015/2016)

Sukcesy w internacjonalizacji

ALGORYTM OBOWIĄZUJACY OD ROKU 2015 Składnik algorytmu Udział % STAŁA PRZENIESIENIA 65,00% Dane dotacja z roku poprzedniego Przeliczniki SKŁADNIK WYMIANY 5% studenci i doktoranci wymiany międzynarodowej trwającej co najmniej 3 m-ce w poprzednim roku akademickim 1 (wyjeżdżającym z uczelni), 3 (przyjeżdżającym do uczelni)

Sukcesy w internacjonalizacji, a jakie WYZWANIA?

Wyzwania internacjonalizacji w mojej pracy Rankingi Mobilność Projekty Oferta dydaktyczna Badania Studenci i pracownicy zagraniczni

Wyzwania internacjonalizacji w mojej pracy Możliwe rozwiązanie

Dziękuję za uwagę! Kontakt za pośrednictwem: www.irsw.pl