Nazwa projektu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Edukacji Narodowej Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Anna Zalewska, Minister Edukacji Narodowej Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Anna Kaczmarek, tel.: 22 34 74 147 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Data sporządzenia 29.08.2016 r. OCENA SKUTKÓW REGULACJI Źródło: Wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r., poz. 2156 z późn. zm.). Nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Edukacji Narodowej: 28 Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r., poz. 2156 z późn. zm.). Zgodnie z art. 98 pkt. 3 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji oraz nowym brzmieniem także ust. 2 w art. 24 ustawy o systemie oświaty minister właściwy do spraw oświaty został zobowiązany do: 1) przypisania poziomu PRK do kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, 2) przypisania poziomu PRK do kwalifikacji pełnych w przypadkach określonych w ustawie. Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji ustanowiła Polską Ramę Kwalifikacji (PRK). W PRK wyróżnia się 8 poziomów określonych przez ogólne charakterystyki efektów uczenia się. Polska Rama Kwalifikacji (PRK) ma służyć do klasyfikowania kwalifikacji włączonych do ZSK według poziomów, co umożliwi porównywanie (odnoszenie) kwalifikacji z różnych dziedzin w kraju i za granicą. Podstawą dla przypisania poziomu PRK do kwalifikacji jest porównanie efektów uczenia wymaganych dla kwalifikacji z charakterystykami poziomów PRK. Przypisanie poziomów PRK do kwalifikacji pełnych i cząstkowych (wyodrębnionych w zawodach) zostało dokonane na podstawie materiału pt.: Kwalifikacje wstępnie odniesione do poziomu PRK przez konsultacyjne zespoły eksperckie na podstawie porównania efektów kształcenia z podstawy programowej kształcenia w zawodach z odpowiednimi fragmentami charakterystyki poziomu PRK. Przypisanie poziomu PRK uprawnia instytucje certyfikujące do umieszczania na dokumentach potwierdzających nadanie danej kwalifikacji odpowiedniego znaku graficznego oznaczającego dany poziom PRK. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt Projektowana regulacja określa poziom PRK dla kwalifikacji pełnych oraz kwalifikacji cząstkowych wyodrębnionych w zawodach. Polska Rama Kwalifikacji (PRK) ustanowiona ustawą o ZSK wyróżnia 8 poziomów określonych przez ogólne charakterystyki efektów uczenia się. W projektowanym rozporządzeniu kwalifikacjom pełnym przypisano poziom 3 dla większości zawodów kształconych na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej oraz w większości poziom 4 zawodom kształconym na poziomie technikum i szkoły policealnej. Ewentualne odstępstwa stanowi kształcenie w zawodach pomocniczych- jeden zawód na poziomie 2 oraz przypisanie poziomu 5 w przypadku zawodów o dużym skomplikowaniu zadań, których efekty uczenia się najbardziej odpowiadają charakterystyce poziomu 5. Zgodnie z rekomendacjami ekspertów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego trzem zawodom przypisano poziom 6 (tancerz, bibliotekarz i animator kultury). W przypadku zawodu tancerz, nie ma możliwości kontynuacji kształcenia na wyższych poziomach, natomiast w przypadku zawodów bibliotekarz i animator kultury kształcenie w szkołach pomaturalnych jest wygaszane i prowadzone będzie na studiach. Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego przyczyni się także do realizacji przez Polskę jednego z postanowień Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008/C 111/01), (Dz. U. UE C 111 z 6.05.2008), które sugeruje państwom członkowskim przyjęcie środków mających na celu zagwarantowanie, że do 2012 r. wszystkie nowe świadectwa, dyplomy i dokumenty Europass potwierdzające zdobyte kwalifikacje, wydane przez właściwe organy, będą zawierały wyraźne odniesienie za pośrednictwem krajowych systemów kwalifikacji do odpowiedniego poziomu Europejskich Ram Kwalifikacji. Rozporządzenie przyczyni się do: - zwiększenia transparentności oferty edukacyjnej oraz kwalifikacji nadawanych w ramach systemu
oświaty; - ułatwienia dostępu do informacji o kwalifikacjach nadawanych w Polsce w systemie oświaty; - zwiększenia efektywności wydawania publicznych i prywatnych środków na kształcenie i szkolenie; - usprawnienia zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach przez uwiarygodnienie oraz zrozumiałą prezentację kompetencji związanych z posiadanymi bądź poszukiwanymi kwalifikacjami; - ułatwienia mobilności pracowników na rynku pracy. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Zgodnie z notą informacyjną CEDEFOP Ramy kwalifikacji w Europie ze stycznia 2016 r. w 15 państwach członkowskich Unii Europejskiej na świadectwach, dyplomach i innych dokumentach potwierdzających nadanie kwalifikacji jest umieszczana informacja o przypisanym danej kwalifikacji poziomie krajowej ramy kwalifikacji. Również niektóre państwa rozwinięte spoza Europy przyjęły analogiczne rozwiązania. Wśród państw członkowskich UE, które wdrożyły krajową ramę kwalifikacji odniesioną do Europejskiej Ramy Kwalifikacji, można zauważyć obejmowanie regulacją prawną następujących elementów: definicja kwalifikacji oraz krajowej ramy kwalifikacji, określenie wymogów/ charakterystyki efektów uczenia się dla kwalifikacji, przypisanie poszczególnym kwalifikacjom odpowiednich poziomów krajowych ram kwalifikacji w celu odniesienia ich do Europejskich Ram Kwalifikacji. Monitoring ustawodawstwa państw członkowskich UE w zakresie reform systemów edukacji i kwalifikacji pozwala stwierdzić, że rama kwalifikacji stają się integralnymi elementami systemów kwalifikacji państw członkowskich UE. Przedstawione przykłady ilustrują wdrożenie rozwiązań, które mają podobny system prawny (Austria), są na podobnym etapie rozwoju systemu kwalifikacji (Chorwacja), jak również mają funkcjonujące systemy i ramy kwalifikacji (Zjednoczone Królestwo). Stanowiły one obszar analizy w pracach nad określeniem Polskiej Ramy Kwalifikacji, która następnie posłużyła przypisaniu kwalifikacjom odpowiednich poziomów PRK. Austria Kwalifikacje, do których zostanie przypisany odpowiedni poziom w austriackiej ramie kwalifikacji, mają w przyszłości znaleźć się w rejestrze prowadzonym przez Krajowy Punkt Koordynacyjny. Rejestr ten ma być również głównym narzędziem promowania austriackiej ramy kwalifikacji. W procesie wdrażania austriackiej ramy kwalifikacji aktywnie uczestniczą związki zawodowe, stowarzyszenia i izby przemysłowo-handlowe. Podmioty te biorą udział między innymi w pracach nad opisem danej kwalifikacji i przypisaniem jej właściwego poziomu w ramie. Chorwacja Chorwacki system kwalifikacji opisany jest w ustawie Croatian Qualifications Framework Act, z 8 lutego 2013 roku. Regulacje ustawowe chorwackiej ramy kwalifikacji określają zasady funkcjonowania chorwackiego systemu kwalifikacji, w tym m.in. definicje podstawowych pojęć, relacje między kwalifikacjami pełnymi i cząstkowymi, odniesienie kwalifikacji do etapów kształcenia, odniesienie poziomów kwalifikacji do systemów ECTS (Europejski System Transferu Punktów) i ECVET (Europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym), zakresy odpowiedzialności interesariuszy, mechanizmy zapewniania jakości, zasady działania rejestru kwalifikacji oraz podstawy walidacji. Francja Francuska rama kwalifikacji obejmuje tylko kwalifikacje zawodowe. Podmiotem odpowiedzialnym za kwalifikacje zawodowe we Francji jest Krajowa komisja do spraw certyfikacji zawodowej (Commission nationale de la certification professionnelle, CNCP). CNCP została utworzona na mocy ustawy Loi de modernisation sociale n 2002-73 z 17 stycznia 2002 r. i jest organem kolegialnym funkcjonującym w ramach struktur administracji rządowej, podlega ministrowi właściwemu do spraw kształcenia zawodowego. CNCP ma charakter międzyresortowego komitetu, w którego skład wchodzą również przedstawiciele interesariuszy. CNCP prowadzi również rejestr dyplomów zawodowych zdobywanych w ramach edukacji szkolnej i ustawicznej oraz w szkolnictwie wyższym (Régistre national des certifications professionnelles RNCP). Informacja o każdym certyfikacie, który jest wpisywany do rejestru jest publikowana. Znajdują się w nim certyfikaty zawodowe pochodzące z sektora zarówno publicznego, jak i prywatnego: 1) dyplomy (tytuły) zawodowe wydawane w imieniu państwa oraz tytuły nadawane w szkolnictwie wyższym, 2) certyfikaty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, wydawane przez dane branże pod nadzorem właściwych partnerów społecznych,
3) tytuły lub certyfikaty nadawane przez izby handlowe oraz instytucje publiczne i prywatne. Rejestr jest tym samym narzędziem ułatwiającym rozpoznawanie francuskich certyfikatów przez podmioty nie tylko z francuskiego rynku pracy, lecz także z innych państw europejskich. Rejestr umożliwia odniesienie poziomów francuskich certyfikatów do Europejskiej Ramy Kwalifikacji (ERK). Irlandia Podczas prac nad irlandzką ramą kwalifikacji wykorzystywano rozwiązania funkcjonujące w Australii i Nowej Zelandii. Irlandzka rama kwalifikacji, składa się z poziomów, opartych na wiedzy, umiejętnościach oraz kompetencjach. Obejmuje ona wszystkie dyplomy przyznawane przez państwo. Pozwala osobom uczącym się porównywać dyplomy oraz planować dalszy rozwój edukacyjny i zawodowy. Agencją odpowiedzialną za rozwój i funkcjonowanie krajowej ramy kwalifikacji jest Quality and Qualifications Ireland (QQI) irlandzka instytucja do spraw kwalifikacji i zapewniania jakości zobowiązana ustawowo m.in. do: utworzenia i prowadzenia bazy danych zawierającej informacje o dyplomach (awards), znajdujących się w ramie kwalifikacji oraz programach edukacyjnych prowadzących do ich uzyskania oraz utworzenia i prowadzenia rejestru m.in. rejestr podmiotów oferujących kwalifikacje. QQI została powołana ustawą Qualifications and Quality Assurance (Education and Training) Act z dnia 6 listopada 2012. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Obecnie funkcjonują cztery ramy kwalifikacji, które są ze sobą porównywalne: krajowa rama kwalifikacji (ang. National Qualifications Framework, NQF); walijska rama kwalifikacji (ang. Credit and Qualifications Framework for Wales, CQFW); rama kwalifikacji i zaliczonych osiągnięć (ang. Qualifications and Credit Framework in England and Northern Ireland, QCF); rama kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego w Anglii, Walii i Irlandii Północnej (ang. Framework for Higher Education Qualifications for England, Wales and Northern Ireland, FHEQ). Instytucjami odpowiedzialnymi za system kwalifikacji w Anglii, Walii i Irlandii Północnej są: 1) Office of Qualifications and Examinations Regulation, Ofqual) w Anglii, 2) Department for Education, Lifelong Learning and Skills, Welsh Assembly Government, DELLS) w Walii, 3) Council for Curriculum, Examination and Assessment, CCEA) w Irlandii Północnej, 4) Quality Assurance Agency for Higher Education, QAA) w całym Zjednoczonym Królestwie. Kwalifikacje zawodowe nadawane na obszarze Wielkiej Brytanii (z wyjątkiem Szkocji, która tworzy odrębny system) wpisane są do krajowego rejestru kwalifikacji (prowadzonego przez Ofqual Biuro ds. regulacji kwalifikacji i egzaminów). We wszystkich wymienionych wyżej krajach rozwiązania obejmują zarówno kwalifikacje nadawane w systemach oświaty i szkolnictwa wyższego, jak również wybrane kwalifikacje poza nimi (odpowiednik kwalifikacji cząstkowych w proponowanych dla Polski rozwiązaniach). Rozwiązania stosowane we Francji powiązane są silnie z rynkiem pracy, gdyż posiadanie kwalifikacji zawodowych w tym kraju związane jest z kształtowaniem poziomu wynagrodzenia. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Wielkość Źródło danych Oddziaływanie Ministrowie 13 KPRM Poziom PRK będzie widoczny na dokumentach potwierdzających nadanie kwalifikacji w zakresie zawodów dla których właściwi są poszczególni ministrowie zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. Instytucje certyfikujące: -Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, -Izby Rzemieślnicze 8 37 CKE ZRP Instytucje certyfikujące będą wydawać świadectwa i dyplomy zawierające informację na temat poziomu PRK dla kwalifikacji pełnych
Osoby fizyczne (w szczególności osoby uczące się, w tym również ich rodzice i opiekunowie prawni, osoby pracujące, pozostające bez pracy, nauczyciele, trenerzy, doradcy zawodowi itp.) Wszystkie osoby uczące się: w systemie szkolnym (dzieci i młodzież): 4,6 mln i osoby dorosłe (25-64): 22 mln. Łącznie: 28,7 mln. GUS, MNiSW 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji i cząstkowych. Świadectwa i dyplomy potwierdzające posiadanie danego poziomu kwalifikacji, włączone do ZSK ustawą o ZSK będą czytelniejsze i wiarygodniejsze dla pracodawców, co zwiększy szanse znalezienia pracy/awansu zawodowego. Projekt został przekazany do zaopiniowania w trybie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r. poz. 2029). Projekt został przekazany do konsultacji publicznych stosownie do zapisów 36 ust. 1 uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2013 r. poz. 979, poz. 235, z późn. zm.). Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. 6. Wpływ na sektor finansów publicznych (ceny stałe z 2015 r.) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie (0-10) Dochody ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Wydatki ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Saldo ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Projektowana regulacja nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Skutki Czas w latach od wejścia w życie zmian 0 1 2 3 5 10 Łącznie (0-10) W ujęciu pieniężnym duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i (w mln zł, średnich ceny stałe z przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz
r.) W ujęciu niepieniężnym Niemierzalne Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń gospodarstwa domowe duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: tak nie nie dotyczy zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. tak nie nie dotyczy Komentarz: 9. Wpływ na rynek pracy Projektowana regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny inne: demografia mienie państwowe informatyzacja zdrowie Omówienie wpływu brak 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Planuje się, że rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 15 listopada 2016 r. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Nie zakłada się ewaluacji efektów projektu.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)