PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI Lekcje informatyki różnią się od pozostałych zajęć programowych w gimnazjum. Dlatego dość istotna rolę spełniają ogólne wymagania o charakterze technicznym i organizacyjnym. Uczniowie wykonują ćwiczenia za pomocą komputera i utrwalają swoja pracę przez zapisanie w pliku, wydrukowanie lub umieszczenie w sieci lokalnej. W przypadku, jeśli uczeń opuści szereg lekcji i nie wykona ćwiczeń podlegających ocenie to powinien nadrobić zaległości. Ocenie podlegają tylko prace wykonane w pracowni szkolnej. Uczeń może posiadać zeszyt do prowadzenia notatek z lekcji. Wymagane jest przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy z komputerem, regulaminu pracowni komputerowej oraz zasad korzystania z lokalnej sieci szkolnej i sieci rozległej. W czasie lekcji uczniowie nie maja prawa otwierać gier i przeglądarki internetowej bez wyraźnej zgody nauczyciela. Uczniowie mogą nadrabiać zaległości, poprawiać oceny, grać i korzystać z Internetu w ramach zajęć dodatkowych (koło zainteresowań). W podstawie programowej informatyki w GIMNAZJUM sformułowane są osiągnięcia ucznia stanowiące obok treści, podstawę do sformułowania wymagań edukacyjnych: Wybieranie, łączenie i celowe stosowanie różnych narzędzi informatycznych do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia. Korzystanie z różnych, w tym multimedialnych i rozproszonych źródeł informacji dostępnych za pomocą komputera. Rozwiązywanie umiarkowanie złożonych problemów przez stosowanie poznanych metod algorytmicznych. Dostrzeganie korzyści i zagrożeń związanych z rozwojem zastosowań komputerów. Na podstawie analizy tych osiągnięć, dokonanej w programie nauczania, zostały określone podstawowe wymagania edukacyjne dla ucznia gimnazjum w zakresie informatyki. Są to następujące wymagania: Wykonywanie konkretnych zadań za pomocą komputera. 1
Uczniowie powinni w trakcie lekcji wykonywać prace za pomocą komputera i przedstawić ich wynik w postaci wydruku, prezentacji, grafiki, arkusza, bazy danych czy programu. Radzenie sobie z używanym na lekcji sprzętem i oprogramowaniem. Uczniowie powinni bez większych problemów posługiwać się klawiaturą i myszką, korzystać z menu programu, umieć sięgnąć do pomocy, posługiwać się paskiem narzędzi, ale przede wszystkim maja sprawnie tworzyć dokumenty, a następnie zapisywać je, drukować lub prezentować. Umiejętność zarządzania informacją. Uczniowie powinni umieć zdobywać i porządkować potrzebne informacje, przekształcać te informacje na użyteczną wiadomość i umiejętność, przedstawić informację w syntetycznej formie. Przedstawianie rozwiązań problemów w postaci planu działania, algorytmu i wreszcie programu. Problemy te powinny być proste, realne dotyczące codziennych zdarzeń. Nie należy wymagać biegłości w programowaniu w jakimkolwiek języku. Przestrzeganie prawa i zasad współżycia, również w świecie wirtualnym. Przestrzeganie praw autorskich, przestrzeganie zasady legalności oprogramowania, podporządkowanie się zasadom zachowania się w Internecie. Uświadamianie sobie zagrożeń związanych z rozwojem technologii informacyjnej. Dobieranie właściwych narzędzi informatycznych do rozwiązywanego zadania. Uczniowie najpierw musza poznać możliwości różnych aplikacji, a w końcowym efekcie umieć je właściwie zastosować. Po zestawieniu wymagań ogólnych z treściami nauczania otrzymamy najistotniejsze wymagania programowe dla każdego modułu. Podstawy pracy z komputerem Wyjaśnić, czym w istocie jest komputer. Wyjaśnić znaczenie i przeznaczenie elementów pulpitu. Wykorzystywać podręczne menu w systemie (prawy przycisk myszy). Opisać i rozumieć pojęcia: plik i folder, rozumieć celowość stosowania systemu folderów. Kopiować, przenosić, wklejać, usuwać pliki i całe foldery. 2
Wyjaśnić, jakie jest znaczenie i przeznaczenie poszczególnych elementów okna systemowego. Wykorzystać dołączony do oprogramowania system pomocy elektronicznej w celu nabycia nowych umiejętności. Programy użytkowe: edytory tekstu i grafiki Posługiwać się narzędziami prostego programu graficznego (Paint). Wymienić podstawowe formaty graficzne i dokonać wybory właściwego formatu graficznego dla określonego elementu graficznego. Korzystać w podstawowym zakresie z edytora tekstowego (Word). Rozplanować tekst na stronie, stosować zasady edycji, formatowania i estetycznego przygotowania tekstu. Stosować podstawowe słownictwo, związane z technologią informacyjną i stosowaniem komputerów w życiu codziennym. Skorzystać z odpowiednich narzędzi, aby utworzyć i sformatować tabelę Ilustrować tekst gotowa grafiką z biblioteki grafik edytora lub wykonanymi własnoręcznie ilustracjami, wklejonymi do tekstu. Osadzać grafikę w tekście (zmieniać wielkość obrazka, wprowadzać obramowanie, ustawiać względem tekstu. Przygotować treść dokumentu według podanego schematu. Wypełnić wzorcowy dokument, zachowując jego układ i sposób formatowania. Przygotować do wydruku tekst z ilustracją. Zapisać swoją pracę w określonym miejscu na dysku. Internet, WWW, HTML Wskazać źródła informacji w zależności od rodzaju poszukiwanej informacji. Umiejętnie korzystać z Internetu, jako źródła informacji. Skutecznie posługiwać się wyszukiwarką internetową. Podczas wyszukiwania informacji dokonywać wyboru prawidłowych treści i zapisać je w określonym miejscu na dysku. 3
Założyć konto pocztowe, napisać i odpowiednio sformatować wiadomość pocztową i wysłać wiadomość, dołączając załącznik. Wykorzystać Notatnik do tworzenia dokumentów HTML. Zastosować podstawowe znaczniki języka HTML i ich atrybuty. Skorzystać z poradników i kursów HTML znajdujących się w Internecie lub drukowanych. Przygotować tekst i grafikę do publikacji na stronach WWW. Konstruować odsyłacze tekstowe i graficzne na stronach WWW tj. odsyłacze do stron internetowych i odsyłacze do poczty elektronicznej. Stosować się do powszechnie obowiązujących norm przestrzegania praw autorskich. Podporządkować się netykiecie - zasadom zachowania się w Internecie. Algorytmy i programowanie w Logo Tworzyć proste rysunki w Logo w trybie bezpośrednim z wykorzystaniem poleceń pierwotnych grafiki żółwia. Pisać procedury różnych wielokątów foremnych i figur z nich złożonych. Tworzyć procedury z parametrem. Budować procedury rekurencyjne. Rozwiązywać problemy metodą od planu całości do szczegółów. Określić znaczenie pojęć: algorytm, schemat blokowy, program. Korzystać z pomocy dostępnej w programie. Przetwarzanie danych w arkuszu i bazie Wprowadzać dane różnych typów, formatować je, wprowadzać proste formuły obliczeniowe, kopiować formuły, korzystać z autosumowania. Tworzyć i formatować tabele. Przygotować dane do wykresu, opisać i formatować wykres. Wykorzystać arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych zadań matematycznych zadań. 4
Korzystać z gotowych baz danych: wyszukiwać, sortować oraz uaktualniać wybraną bazę danych, zaprojektować nowy formularz dostosowany do indywidualnych potrzeb. Podać przykłady baz danych, z którymi spotyka się w życiu codziennym. Modelowanie i symulacja Opisać role modelu w opisie rzeczywistości. Przeprowadzić symulację prostego doświadczenia w arkuszu kalkulacyjnym z użyciem funkcji losującej. Wyszukać symulacje komputerowe w dostępnym oprogramowaniu edukacyjnym oraz sieci Internet. Projekty Wykorzystać narzędzia informatyki do zgromadzenia, opracowania i zaprezentowania wyników. Przygotować prezentację na wybrany temat. Dobierać narzędzia informatyczne do rozwiązywanych problemów. Pracować w zespole nad większym projektem. Oceniać wyniki swojej pracy. Uświadamiać sobie korzyści i zagrożenia związane z korzystaniem z Internetu. Sposoby sprawdzania i oceniania umiejętności uczniów Ocenianie uczniów na lekcji informatyki jest zgodne z założeniami szkolnego systemu oceniania. Ocenie podlegają przede wszystkim wyniki pracy na lekcji. Zajęcia z informatyki są w większości ćwiczeniami praktycznymi wykonywanymi za pomocą komputera, których efekt końcowy podlega ocenie. Stawiając uczniom zadanie wyraźnie należy określić kryteria oceny, co umożliwi uczniowi samodzielne ocenienie swojej pracy. Uczeń powinien umieć stwierdzić, czy jego rozwiązanie jest udane. 5
Ocenie w toku każdej lekcji podlegać będą zagadnienia ogólne, wprowadzane podczas lekcji wstępnych: stosowanie się do zasad bezpiecznej pracy w pracowni komputerowej; stopień opanowania podstawowego słownictwa komputerowego rozumienie pojęć niezbędnych do codziennej pracy z komputerem; sprawność w wykonywaniu typowych czynności takich, jak: kopiowanie, przenoszenie, kasowanie plików lub folderów, zapisywanie wykonanej pracy; sprawność korzystania z podstawowych narzędzi systemowych (Notatnik, Kalkulator, Tablica znaków itp.) ; umiejętność poruszania się w ramach systemu operacyjnego; rozumienie konieczności stosowania praw autorskich i przestrzegania ich; przestrzeganie norm etycznych obowiązujących w świecie wirtualnym ; prawidłowa postawa i sposób pracy przy komputerze podczas lekcji; Sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów: Forma aktywności Częstotliwość oceny Uwagi ćwiczenia wykonywane na każdej lekcji sprawdzane wyniki pracy na każdej lekcji praca na lekcji na każdej lekcji sprawdzane: sposób pracy, aktywność, przestrzeganie zasad pracy odpowiedzi ustne, udział w dyskusjach czasami kartkówki, sprawdziany prace domowe referaty, opracowania przygotowanie do lekcji udział w konkursach czasami czasami głównie w ramach realizacji projektów zwracamy uwagę na pomysły i materiały do pracy na lekcji nieobowiązkowo (wpływa na podniesienie oceny) 6
Opis wymagań, jakie uczeń musi spełnić, aby otrzymać ocenę Celującą: Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze wszystkie zadania z lekcji i zadania dodatkowe. Jego wiadomości i umiejętności wykraczają poza te, które są zawarte w programie informatyki. Jest aktywny na lekcjach i pomaga innym. Ćwiczenia na lekcji wykonuje bezbłędnie, trzeba dostarczać mu dodatkowych, trudniejszych zadań. Bierze udział w konkursach, przechodząc w nich poza etap wstępny. Wykonuje dodatkowe prace informatyczne, takie jak tworzenie szkolnej witryny WWW, pomoc innym nauczycielom w wykorzystaniu komputera i zasobów internetowych na ich lekcjach. Bardzo dobrą: Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze wszystkie zadania z lekcji. Opanował wiadomości i umiejętności zawarte w programie informatyki. Na lekcjach jest aktywny, systematyczny, pomaga innym w pracy. Zawsze kończy wykonywane na lekcji ćwiczenia i wykonuje je bezbłędnie. Dobrą: Uczeń samodzielnie wykonuje na komputerze nie tylko proste zadania. Opanował większość wiadomości i umiejętności, zawartych w programie informatyki. Na lekcjach pracuje systematycznie i wykazuje postępy. Prawie zawsze kończy wykonywane na lekcji ćwiczenia i wykonuje je niemal bezbłędnie. W przypadku niższych ocen istotnym jest, czy uczeń osiągnął podstawowe umiejętności wymienione w podstawie programowej: Wybieranie, łączenie i celowe stosowanie różnych narzędzi informatycznych do rozwiązywania typowych praktycznych i szkolnych problemów ucznia. Korzystanie z różnych, w tym multimedialnych i rozproszonych, źródeł informacji dostępnych za pomocą komputera. Rozwiązywanie umiarkowanie złożonych problemów przez stosowanie poznanych metod algorytmicznych. Dostrzeganie korzyści i zagrożeń związanych z rozwojem zastosowań komputerów. 7
Dostateczną: Uczeń potrafi wykonać na komputerze proste zadania, czasem z niewielka pomocą. Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie nie przekraczającym wymagań określonych w podstawie programowej informatyki. Na lekcjach stara się pracować systematycznie, wykazuje postępy. W większości wypadków kończy wykonywane na lekcji ćwiczenia. Dopuszczającą: Uczeń czasami potrafi wykonać na komputerze proste zadania, opanował część podstawowych umiejętności zawartych w podstawie programowej informatyki. Na lekcjach pracuje niesystematycznie, jego postępy są zmienne, nie kończy niektórych wykonywanych ćwiczeń. Braki w wiadomościach i umiejętnościach nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy i umiejętności informatycznych w toku dalszej nauki. Niedostateczną: Uczeń nie potrafi wykonać na komputerze prostych zadań. Nie opanował podstawowych umiejętności zawartych w podstawie programowej informatyki. Nie wykazuje postępów w trakcie pracy na lekcji, nie pracuje na lekcji lub nie kończy wykonywanych zadań. Nie ma wiadomości i umiejętności niezbędnych dla kontynuowania nauki na wyższym poziomie. W jaki sposób uczeń może poprawić ocenę Uczeń może poprawić ocenę wykonując powtórnie najgorzej ocenione zadania (lub zadania podobnego typu) w trakcie dodatkowych zajęć poza lekcją (np. w godzinach kiedy pracownia jest otwarta). W przypadku dłuższej nieobecności w szkole, uczeń powinien w terminie wyznaczonym przez nauczyciela, nadrobić istotne ćwiczenia i zadania wykonywane na opuszczonych lekcjach. 8