OSOBY BĘDĄCE W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W I PÓŁROCZU 2012 ROKU

OSOBY BĘDĄCE W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W I PÓŁROCZU 2012 ROKU OPRACOWANIE: WYDZIAŁ BADAŃ I ANALIZ S Z C Z E C I N 2012

SPIS TREŚCI Wstęp... 3 1. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w I półroczu 2012 roku... 4 2. Bilans i struktura wybranych kategorii osób bezrobotnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w I półroczu 2012 roku... 6 2.1. Bezrobotni do 25... 6 2.2. Bezrobotni powyŝej 50... 8 2.3. Długotrwale bezrobotni... 11 2.4. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych... 13 2.5. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego... 15 2.6. Bezrobotni bez wykształcenia średniego... 16 2.7. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18... 17 2.8. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia... 19 2.9. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka... 20 2.10. Bezrobotni niepełnosprawni... 21 Aneks statystyczny... 23 2

Wstęp Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 roku, wyróŝnia kategorię osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Zalicza do niej bezrobotnych, którzy ze względu na określone uwarunkowania mają znacznie utrudnione wejście na rynek pracy. W szczególnej sytuacji na rynku pracy są: bezrobotni do 25 ; bezrobotni powyŝej 50 ; długotrwale bezrobotni tj. pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania staŝu i przygotowania zawodowego dorosłych; bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych tj. nieposiadający kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu, poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu; bezrobotni bez doświadczenia zawodowego tj. nieposiadający doświadczenia zawodowego uzyskanego w trakcie zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 6 miesięcy; bezrobotni bez wykształcenia średniego; bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych; bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka; bezrobotni niepełnosprawni tj. osoby niepełnosprawne, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia, co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub słuŝbie; bezrobotni po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego. Wobec ww. grup ustawa zezwala na stosowanie dodatkowych instrumentów rynku pracy, promujących ich zatrudnienie i wspierających ich aktywizację. Dotyczy to równieŝ osób, do 27 roku Ŝycia, które ukończyły szkołę wyŝszą. 3

1. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w I półroczu 2012 roku Na koniec czerwca 2012 roku w ewidencji powiatowych urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim znajdowało się łącznie blisko 95,4 tys. bezrobotnych zakwalifikowanych do kategorii osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy 1, stanowiących 92,5% wszystkich zarejestrowanych w regionie. Tabela 1. Liczba osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego wg miesięcy od stycznia do czerwca 2012 r. Miesiąc Liczba bezrobotnych Liczba osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy Udział osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy (%) styczeń 116 398 107 894 92,7 luty 118 907 110 200 92,7 marzec 116 797 108 175 92,6 kwiecień 112 300 104 037 92,6 maj 107 782 99 740 92,5 czerw iec 103 106 95 373 92,5 Z danych umieszczonych w tabeli 2 wynika, Ŝe poszczególne powiaty nieznacznie róŝnią się odsetkiem osób znajdujących się w utrudnionej sytuacji na rynku pracy wśród bezrobotnych będących w rejestrach PUP. Najmniejszy udział osób z analizowanej kategorii na koniec czerwca 2012 r. notowano w powiecie Miasto Koszalin tj. 90,0%, z kolei największy w powiecie łobeskim 96,0%. Tabela 2. Liczba osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w powiatach województwa zachodniopomorskiego wg stanu na koniec czerwca 2012 r. Powiat Liczba bezrobotnych na koniec czerwca 2012 r. Liczba osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy Białogardzki 4 607 4 321 93,8 Choszczeński 3 953 3 734 94,5 Drawski 4 884 4 616 94,5 Goleniowski 4 747 4 308 90,8 Gryficki 4 215 3 912 92,8 Gryfiński 5 113 4 753 93,0 Kamieński 3 006 2 823 93,9 Kołobrzeski 2 906 2 678 92,2 Miasto Koszalin 5 849 5 264 90,0 Koszaliński 4 954 4 663 94,1 Łobeski 3 261 3 132 96,0 Myśliborski 3 866 3 620 93,6 Policki 4 082 3 743 91,7 Pyrzycki 3 196 2 990 93,6 Sławieński 4 435 4 161 93,8 Stargardzki 7 102 6 416 90,3 Szczecinecki 6 832 6 309 92,3 Świdwiński 3 661 3 434 93,8 Miasto Świnoujście 1 193 1 092 91,5 Wałecki 3 262 2 983 91,4 Miasto Szczecin 17 982 16 421 91,3 Zachodniopomorskie 103 106 95 373 92,5 1 Zgodnie z objaśnieniami do sprawozdania MPiPS-01 jest to ogólna liczba bezrobotnych spełniających przynajmniej jedno z kryteriów wymienionych w art. 49 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Osoba spełniająca jednocześnie kilka kryteriów powinna być wykazana tylko raz. 4

W ciągu I półrocza 2012 roku zarejestrowano 76,4 tys. osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy wobec 82,1 tys. w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wśród włączonych do ewidencji udział kobiet kształtował się na poziomie 46,2% (46,9% przed rokiem). Wykres 1. Liczba rejestracji osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy wg kategorii w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 16 633 Do 25 1 377 Które ukończyły szkołę wyŝszą, do 27 28 606 Długotrwale bezrobotne 4 323 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 14 389 PowyŜej 50 21 565 Bez kwalifikacji zawodowych 18 609 39 245 Bez doświadczenia zawodowego Bez wykształcenia średniego 7 291 Samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia 2 025 Które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 3 035 Niepełno-sprawni 52 Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego W analizowanym okresie pracę znalazło 27,5 tys. osób będących w utrudnionej sytuacji na rynku pracy wobec 30,6 tys. w I półroczu 2011 roku. Nieznacznie większy odsetek podejmujących zatrudnienie stanowiły kobiety tj. 50,8%. Według danych z końca czerwca 2012 roku prawo do pobierania zasiłku posiadało 14,5 tys. osób z analizowanej grupy, w tym blisko 7 tys. kobiet. Wykres 2. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego wg kategorii, które podjęły pracę w I półroczu 2012 r. 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 6 244 Do 25 705 Które ukończyły szkołę wyŝszą, do 27 10 776 Długotrwale bezrobotne 1 448 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 6 123 PowyŜej 50 7 405 Bez kwalifikacji zawodowych Na koniec czerwca 2012 roku największą grupę osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego tworzyły osoby bez wykształcenia średniego 63,4 tys. osób tj. 61,5% wszystkich bezrobotnych. Co drugi zarejestrowany to osoba długotrwale 5 776 Bez doświadczenia zawodowego 16 475 Bez wykształcenia średniego 3 390 Samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 294 Które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 1 062 Niepełno-sprawni 18 Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego 5

bezrobotna. Ponad 30% zarejestrowanych nie posiadało kwalifikacji zawodowych, a blisko 25% nie dokumentowało doświadczenia zawodowego. 27,1% stanowili bezrobotni powyŝej 50. Wykres 3. Liczba osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy wg kategorii w województwie zachodniopomorskim stan na dzień 30.06.2012 r. 70000 70,0 60000 60,0 50000 50,0 40000 30000 40,0 30,0 % 20000 20,0 10000 10,0 0 Do 25 Które ukończyły szkołę wyŝszą, do 27 roku Ŝycia Długotrwal e bezrobotne Kobiety, które nie podjęły zatrudnieni a po urodzeniu dziecka PowyŜej 50 Bez kwalifikacji zawodowy ch Bez doświadcz enia zawodowe go Bez wykształce nia średniego Samotnie wychowują ce co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia Które po odbyciu kary pozbawieni a wolności nie podjęły zatrudnieni a Niepełnosp rawni Liczba bezrobotnych 16915 680 54315 13045 27993 32786 25329 63432 14115 2673 4667 52 Po zakończeni u realizacji kontraktu socjalnego w ogólnej liczbie bezrobotnych 16,4 0,7 52,7 12,7 27,1 31,8 24,6 61,5 13,7 2,6 4,5 0,05 0,0 W porównaniu z czerwcem 2011 roku liczba osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego zmniejszyła się w niewielkim stopniu (o 0,3%). Mniejszą niŝ przed rokiem notowano liczbę bezrobotnych do 25, bez doświadczenia zawodowego bez kwalifikacji zawodowych oraz bez wykształcenia średniego. Z drugiej strony największy przyrost liczby bezrobotnych (o ponad 1 tys. osób) notowano w grupie osób długotrwale bezrobotnych i powyŝej 50. 2. Bilans i struktura wybranych kategorii osób bezrobotnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy województwa zachodniopomorskiego w I półroczu 2012 roku 2.1. Bezrobotni do 25 Na koniec czerwca 2012 roku w urzędach pracy w województwie zachodniopomorskim występowało 16,9 tys. osób bezrobotnych do 25 wobec 18,4 tys. osób w analogicznym okresie roku ubiegłego. Zarejestrowani stanowili 16,4% wszystkich bezrobotnych (17,8% przed rokiem). W strukturze według płci przewaŝały kobiety 9,3 tys. osób tj. 54,9% bezrobotnych w analizowanej kategorii. W ciągu pierwszego półrocza br. roku do ewidencji urzędów pracy włączono ponad 16,6 tys. osób do 25, podczas gdy w tym czasie wyrejestrowano przeszło 700 osób więcej. 6

Tabela 3. Liczba rejestracji i wyłączeń z ewidencji* osób do 25 w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Miesiąc Rejestracje Wyłączenia z ewidencji* RóŜnica między liczbą rejestracji, a liczbą wyłączeń z ewidencji styczeń 3 691 1 866 1 825 luty 3 100 2 236 864 marzec 2 627 3 133-506 kwiecień 2 245 3 227-982 maj 2 608 3 547-939 czerwiec 2 362 3 386-1 024 styczeń - czerwiec 2012 r. 16 633 17 395-762 *Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych, które utraciły status osoby bezrobotnej (oraz te, które rozpoczęły szkolenie, staŝ, przygotowanie zawodowe dorosłych, pracę społecznie uŝyteczną). Głównym powodem wyłączeń z ewidencji osób do 25 w I półroczu 2012 roku było niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy 6,3 tys. (36,4%), a w dalszej kolejności podjęcie pracy 6,2 tys. osób (35,9%). Zdecydowana większość młodych osób podejmowała zatrudnienie niesubsydiowane 90,9%. Wśród subsydiowanych miejsc pracy największą popularnością cieszyły się prace interwencyjne 253 osoby, roboty publiczne 138 osób oraz etaty utworzone w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 125 osób. W analizowanym półroczu na staŝ skierowano łącznie około 2,4 tys. bezrobotnych do 25, a w grupie tej kobiety stanowiły 68,3%. W programie szkoleń w analizowanym okresie uczestniczyło 447 osób, z kolei 204 osoby wyłączono z ewidencji na czas wykonywania prac społecznie uŝytecznych. Tabela 4. Bilans osób bezrobotnych do 25 w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Wyszczególnienie Ogółem Kobiety kobiet Bezrobotni zarejestrowani w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 16 633 7 549 45,4 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. z tego z przyczyn 17 395 8 315 47,8 podjęcia pracy w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 6 244 3 068 49,1 z tego niesubsydiowanej 5 677 2 759 48,6 w tym pracy sezonowej 717 374 52,2 subsydiowanej 567 309 54,5 z tego prac interwencyjnych 253 167 66,0 robót publicznych 138 78 56,5 podjęcia działalności gospodarczej 47 17 36,2 podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 125 44 35,2 inne 4 3 75,0 rozpoczęcia szkolenia 447 98 21,9 rozpoczęcia staŝu 2 397 1 636 68,3 rozpoczęcia pracy społecznie uŝytecznej 204 148 72,5 rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego 32 19 59,4 odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy 373 187 50,1 niepotwierdzenia gotowości do pracy 6 339 2 397 37,8 dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 912 534 58,6 podjęcia nauki 24 15 62,5 nabycia praw emerytalnych lub rentowych 38 20 52,6 innych 385 193 50,1 7

W tabeli 5 przedstawiono dane dotyczące struktury bezrobotnych do 25 według wykształcenia, staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy na koniec czerwca 2012 roku. Z zaprezentowanych danych wynika, Ŝe najwięcej zarejestrowanych dokumentowało wykształcenie gimnazjalne, bądź niŝsze 5,9 tys. osób tj. 35,1% wszystkich bezrobotnych w analizowanej kategorii. Dyplom uczelni wyŝszej posiadało 4,3% zarejestrowanych. Ponad połowa młodych bezrobotnych nie posiadała jakiegokolwiek staŝu pracy. Roczne doświadczenie zawodowe dokumentował co czwarty bezrobotny. Najwięcej osób do 25 pozostawało w ewidencji PUP od 6 do 12 miesięcy 25,1% oraz od 3 do 6 miesięcy 21,8%. Ponad 2 lata z usług urzędów pracy korzystało 6,5% bezrobotnych. Tabela 5. Struktura bezrobotnych do 25 według wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 wyŝsze 828 719 86,8 4,5 4,3 policealne, średnie zawodowe 3 633 3 277 90,2 19,7 19,4 wykształcenie średnie ogólnokształcące 4 590 3 763 82,0 24,9 22,2 zasadnicze zawodowe 3 247 3 222 99,2 17,6 19,0 gimnazjalne i poniŝej 6 108 5 934 97,2 33,2 35,1 do 1 roku 4 216 4 138 98,1 22,9 24,5 staŝ pracy 1-5 lat 3 863 3 674 95,1 21,0 21,7 5-10 lat 108 117 108,3 0,6 0,7 bez staŝu 10 219 8 986 87,9 55,5 53,1 do 1 miesiąca 2 160 2 099 97,2 11,7 12,4 1-3 miesiące 3 096 3 053 98,6 16,8 18,0 czas 3-6 miesięcy 4 385 3 686 84,1 23,8 21,8 pozostawania bez pracy 6-12 miesięcy 5 428 4 239 78,1 29,5 25,1 12-24 miesiące 2 513 2 746 109,3 13,7 16,2 powyŝej 24 miesięcy 824 1 092 132,5 4,5 6,5 Ogółem 18 406 16 915 91,9 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. Z porównania danych dotyczących osób bezrobotnych do 25 z dwóch okresów tj. z końca pierwszej połowy 2011 i 2012 roku wynika, Ŝe w stosunku do poprzedniego roku w przypadku wykształcenia analizowanej grupy dynamikę spadku liczby bezrobotnych notowano na kaŝdym z poziomów wykształcenia. W kategorii dotyczącej staŝu pracy bezrobotnych do 25 przyrost liczby bezrobotnych zaobserwowano w grupie ze staŝem od 5 do 10 lat, o 8,3%. Grupa osób bez jakiegokolwiek staŝu pracy zmniejszyła się w ciągu 12 miesięcy w największym stopniu tj. o 12,1%. W porównaniu do stanu z końca I półrocza 2011 roku mniej bezrobotnych pozostawało krótko poza rynkiem pracy (do 1 roku). Zwiększyła się natomiast liczba bezrobotnych znajdujących się dłuŝej w rejestrach urzędów pracy, w największym stopniu w grupie osób będących w ewidencji od ponad 2 lat, o 32,5%. 2.2. Bezrobotni powyŝej 50 Na koniec czerwca 2012 roku w rejestrach urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim znajdowało się blisko 28 tys. osób powyŝej 50 wobec 26,8 tys. osób w analogicznym okresie roku ubiegłego. Zarejestrowani stanowili 27,1% wszystkich bezrobotnych 8

(26% w zeszłym roku). W strukturze zarejestrowanych według płci przewaŝali męŝczyźni 16,9 tys. osób tj. 60,3% bezrobotnych w analizowanej kategorii. W ciągu pierwszego półrocza 2012 roku do urzędów pracy zgłosiło się łącznie blisko 14,4 tys. osób powyŝej 50, z kolei wyłączono z ewidencji w tym czasie około 15,2 tys. osób. Tabela 6. Liczba rejestracji i wyłączeń z ewidencji* osób po 50 w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Miesiąc Rejestracje Wyłączenia z ewidencji* RóŜnica między liczbą rejestracji, a liczbą wyłączeń z ewidencji styczeń 3 326 1 725 1 601 luty 2 438 1 975 463 marzec 2 391 2 737-346 kwiecień 2 123 2 972-849 maj 2 096 2 796-700 czerwiec 2 015 2 964-949 styczeń - czerwiec 2012 r. 14 389 15 169-780 *Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych, które utraciły status osoby bezrobotnej (oraz te, które rozpoczęły szkolenie, staŝ, przygotowanie zawodowe dorosłych, pracę społecznie uŝyteczną). Spośród blisko 15,2 tys. osób powyŝej 50 wyłączonych z ewidencji PUP w I półroczu 2012 roku, najwięcej podjęło pracę 6,1 tys. osób (40,4%), a 3,4 tys. osób wyrejestrowano z powodu niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy. Zdecydowana większość bezrobotnych w analizowanym półroczu podjęła zatrudnienie niesubsydiowane 80,3%. Z subsydiowanych form zatrudnienia największą popularnością wśród osób powyŝej 50 cieszyły się roboty publiczne 685 osób, a następnie prace interwencyjne 403 osoby. Bezrobotni z grupy 50+ mają równieŝ moŝliwość realizacji programu staŝu, który w analizowanym czasie rozpoczęły 374 osoby. Wśród bezrobotnych z analizowanej grupy znacznie więcej osób skorzystało z innej formy aktywizacji zawodowej tj. prac społecznie uŝytecznych 1,3 tys. osób. Tabela 7. Bilans osób bezrobotnych powyŝej 50 w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Wyszczególnienie Ogółem Kobiety kobiet Bezrobotni zarejestrowani w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 14 389 5 824 40,5 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. z tego z przyczyn 15 169 6 575 43,3 podjęcia pracy w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 6 123 2 680 43,8 z tego niesubsydiowanej 4 914 2 260 46,0 w tym pracy sezonowej 691 378 54,7 subsydiowanej 1 209 420 34,7 z tego prac interwencyjnych 403 182 45,2 robót publicznych 685 207 30,2 podjęcia działalności gospodarczej 45 12 26,7 podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 68 16 23,5 inne 8 3 37,5 rozpoczęcia szkolenia 306 132 43,1 rozpoczęcia staŝu 374 221 59,1 rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych 0 0 0,0 rozpoczęcia pracy społecznie uŝytecznej 1 290 598 46,4 rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego 40 17 42,5 odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy 268 86 32,1 9

Wyszczególnienie Ogółem Kobiety kobiet niepotwierdzenia gotowości do pracy 3 406 1 142 33,5 dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 1 000 599 59,9 podjęcia nauki 0 0 0,0 ukończenia 60/65 lat 377 258 68,4 nabycia praw emerytalnych lub rentowych 425 133 31,3 nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego 593 399 67,3 innych 967 310 32,1 W tabeli 8 porównano dane dotyczące struktury osób bezrobotnych powyŝej 50 według wykształcenia, staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy na koniec I półrocza 2011 i 2012 roku. Znaczna grupa bezrobotnych z analizowanej kategorii posiadała wykształcenie gimnazjalne lub niŝsze 11,6 tys. osób (41,4% w grupie 50+). Ponad 30% zarejestrowanych posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe, a 18,2% dokumentowało policealne, bądź średnie zawodowe. Dyplom uczelni wyŝszej przedstawiło w PUP 976 osób, tj. 3,5%. Najwięcej osób z badanej grupy dokumentowało łączny staŝ pracy od 20 do 30 lat 9,3 tys. osób tj. 33,1%. Na uwagę zasługuje fakt, Ŝe w analizowanej grupie znajdowały się takŝe osoby które nie posiadały jakiegokolwiek staŝu pracy 5,4% albo pracowały krócej niŝ rok - 10,9% w grupie osób po 50. Rozpatrując czas pozostawania bez pracy analizowanej grupy, stwierdzić naleŝy, Ŝe najwięcej osób pozostawało w rejestrach PUP od 12 do 24 miesięcy 6,3 tys. osób (22,4%). Niewiele mniejsza grupa bezrobotnych 50+ korzystała z usług urzędów pracy od ponad dwóch lat tj. 22,1%. Tabela 8. Struktura bezrobotnych powyŝej 50 według wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 roku Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 wyŝsze 835 976 116,9 3,1 3,5 policealne, średnie zawodowe 4 761 5 082 106,7 17,7 18,2 wykształcenie średnie ogólnokształcące 1 283 1 328 103,5 4,8 4,7 zasadnicze zawodowe 8 340 9 011 108,0 31,1 32,2 gimnazjalne i poniŝej 11 623 11 596 99,8 43,3 41,4 do 1 roku 3 043 3 048 100,2 11,3 10,9 1-5 lat 2 122 2 231 105,1 7,9 8,0 5-10 lat 2 070 2 185 105,6 7,7 7,8 staŝ pracy 10-20 lat 5 879 6 015 102,3 21,9 21,5 20-30 lat 8 996 9 254 102,9 33,5 33,1 30 lat i więcej 3 281 3 747 114,2 12,2 13,4 bez staŝu 1 451 1 513 104,3 5,4 5,4 do 1 miesiąca 1 687 1 684 99,8 6,3 6,0 1-3 miesiące 2 911 3 109 106,8 10,8 11,1 czas 3-6 miesięcy 4 517 4 675 103,5 16,8 16,7 pozostawania bez pracy 6-12 miesięcy 6 981 6 069 86,9 26,0 21,7 12-24 miesiące 6 031 6 273 104,0 22,5 22,4 powyŝej 24 miesięcy 4 715 6 183 131,1 17,6 22,1 Ogółem 26 842 27 993 104,3 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. W porównaniu z danymi z końca I półrocza 2011 roku w przypadku wykształcenia osób po 50 nieznaczną dynamikę spadku liczby bezrobotnych notowano jedynie w grupie z wykształceniem gimnazjalnym i niŝszym, o 0,2%. Na pozostałych poziomach wykształcenia zaobserwowano przyrost liczby zarejestrowanych, od 3,5% w grupie z wykształceniem średnim ogólnokształcącym do 16,9% z wykształceniem wyŝszym. W przypadku staŝu pracy bezrobotnych 10

powyŝej 50 notowano wzrost liczby bezrobotnych w ciągu 12 miesięcy w kaŝdej grupie od 0,2% wśród osób ze staŝem do 1 roku do 14,2% w grupie ze staŝem 30 lat i więcej. Zbiorowość bezrobotnych 50+ nie posiadająca staŝu pracy zwiększyła się o 4,3%. W ewidencji urzędów pracy od ponad dwóch lat na koniec I półrocza br. znajdowało się 6,2 tys. osób powyŝej 50 tj. 31,1% więcej niŝ na koniec analogicznego okresu ubiegłego roku. W ciągu 12 miesięcy zmniejszyła się liczba osób będących w rejestrach urzędów pracy od 6 do 12 miesięcy, o 13,1%. 2.3. Długotrwale bezrobotni W rejestrach powiatowych urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2012 roku znajdowało się 54,3 tys. osób długotrwale bezrobotnych wobec około 52 tys. osób w analogicznym okresie roku poprzedniego. Zarejestrowani stanowili 52,7% wszystkich bezrobotnych (50,3% przed rokiem). W strukturze według płci przewaŝały kobiety 30,5 tys. osób tj. 56,2%. W ciągu I półrocza 2012 roku zarejestrowano łącznie 28,6 tys. osób długotrwale bezrobotnych, podczas gdy wyłączono z ewidencji w tym czasie 30,3 tys. osób. Tabela 9. Liczba rejestracji i wyłączeń z ewidencji* osób długotrwale bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Wyłączenia z RóŜnica między liczbą rejestracji, Miesiąc Rejestracje ewidencji a liczbą wyłączeń z ewidencji styczeń 6 045 3 292 2 753 luty 4 878 3 974 904 marzec 4 903 5 584-681 kwiecień 4 261 5 586-1 325 maj 4 273 5 817-1 544 czerwiec 4 246 6 022-1 776 styczeń - czerwiec 2012 r. 28 606 30 275-1 669 *Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych, które utraciły status osoby bezrobotnej (oraz te, które rozpoczęły szkolenie, staŝ, przygotowanie zawodowe dorosłych, pracę społecznie uŝyteczną). Z danych umieszczonych w tabeli 10 wynika, Ŝe najwięcej osób długotrwale bezrobotnych wyłączono z ewidencji w analizowanym okresie z powodu podjęcia pracy 10,8 tys. osób tj. 35,6%. Ponad 30% bezrobotnych z analizowanej kategorii wyrejestrowano ze względu na niepotwierdzenie gotowości do podjęcia zatrudnienia. Znacznie więcej długotrwale bezrobotnych podejmowało zatrudnienie niesubsydiowane 85,4%. Z subsydiowanych form zatrudnienia skorzystało łącznie blisko 1,6 tys. osób długotrwale bezrobotnych. Największą grupę zatrudniono w ramach robót publicznych tj. 734 osoby. Ponad 500 osób rozpoczęło prace interwencyjne. Na utworzenie własnej działalności gospodarczej zdecydowało się w I półroczu br. 121 osób długotrwale bezrobotnych. Z innych form aktywizacji zawodowej największą popularnością cieszyły się prace społecznie uŝyteczne 2,9 tys. osób, a następnie programy staŝu 1,7 tys. osób. Na szkolenia w analizowanym czasie skierowano 565 osób długotrwale bezrobotnych. 11

Tabela 10. Bilans osób długotrwale bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2012 r. Wyszczególnienie Ogółem Kobiety kobiet Bezrobotni zarejestrowani w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 28 606 15 024 52,5 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. z tego z przyczyn 30 275 16 510 54,5 podjęcia pracy w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 10 776 6 013 55,8 z tego niesubsydiowanej 9 208 5 253 57,0 w tym pracy sezonowej 1 243 787 63,3 subsydiowanej 1 568 760 48,5 z tego prac interwencyjnych 525 296 56,4 robót publicznych 734 327 44,6 podjęcia działalności gospodarczej 121 53 43,8 podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 165 66 40,0 inne 23 18 78,3 rozpoczęcia szkolenia 565 233 41,2 rozpoczęcia staŝu 1 697 1 323 78,0 rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych 0 0 rozpoczęcia pracy społecznie uŝytecznej 2 857 1 888 66,1 rozpoczęcie realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego 108 70 64,8 odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy 809 395 48,8 niepotwierdzenia gotowości do pracy 9 274 4 117 44,4 dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 2 366 1 579 66,7 podjęcia nauki 1 1 100,0 ukończenia 60/65 lat 288 195 67,7 nabycia praw emerytalnych lub rentowych 213 81 38,0 nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego 15 10 66,7 innych 1 306 605 46,3 Wśród zarejestrowanych na koniec I półrocza 2012 roku 54,3 tys. osób długotrwale bezrobotnych, najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku 25 34 lata tj. 26,8%. Wyraźny odsetek w analizowanej grupie tworzyły takŝe osoby w wieku 45 54 lata (23,0%) oraz w wieku 35 44 lata (20,1%). Młodzi bezrobotni tj. do 25 stanowili 12,1% długotrwale bezrobotnych. Najwięcej osób z analizowanej kategorii zakończyło edukację na najniŝszym poziomie, a wykształcenie gimnazjalne i niŝsze posiadało 37,7% zarejestrowanych. Natomiast odsetek osób posiadających dyplom uczelni wyŝszej kształtował się na poziomie 7,1%. Problemem dla osób długotrwale bezrobotnych w poszukiwaniu pracy moŝe być brak doświadczenia. Osoby nie posiadające staŝu pracy, bądź teŝ mające stosunkowo krótkie doświadczenie na rynku pracy tj. do 5 lat stanowiły łącznie 58,1%. Na koniec I półrocza 2012 roku najwięcej osób długotrwale bezrobotnych pozostawało w rejestrach PUP od 12 do 24 miesięcy tj. 38,3%. Wyraźna grupa bezrobotnych z analizowanej kategorii korzystała z usług urzędu pracy od ponad dwóch lat 28,3%. 12

Tabela 11. Struktura osób długotrwale bezrobotnych według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 6 528 6 548 100,3 12,6 12,1 25-34 13 756 14 539 105,7 26,5 26,8 wiek 35-44 10 326 10 909 105,6 19,9 20,1 45-54 12 725 12 506 98,3 24,5 23,0 55-59 6 795 7 549 111,1 13,1 13,9 60-64 1 819 2 264 124,5 3,5 4,2 wyŝsze 3 128 3 834 122,6 6,0 7,1 policealne, średnie 8 970 9 534 106,3 17,3 17,6 zawodowe wykształcenie średnie ogólnokształcące 5 073 5 351 105,5 9,8 9,9 zasadnicze zawodowe 14 633 15 145 103,5 28,2 27,9 gimnazjalne i poniŝej 20 145 20 451 101,5 38,8 37,7 do 1 roku 9 777 10 444 106,8 18,8 19,2 1-5 lat 10 960 11 620 106,0 21,1 21,4 5-10 lat 6 640 6 957 104,8 12,8 12,8 staŝ pracy 10-20 lat 7 922 8 172 103,2 15,2 15,0 20-30 lat 6 203 6 279 101,2 11,9 11,6 30 lat i więcej 1 222 1 364 111,6 2,4 2,5 bez staŝu 9 225 9 479 102,8 17,8 17,5 do 1 miesiąca 1 344 1 479 110,0 2,6 2,7 1-3 miesiące 2 628 2 786 106,0 5,1 5,1 czas pozostawania 3-6 miesięcy 5 005 4 667 93,2 9,6 8,6 bez pracy 6-12 miesięcy 11 826 9 175 77,6 22,8 16,9 12-24 miesiące 19 590 20 821 106,3 37,7 38,3 powyŝej 24 miesięcy 11 556 15 387 133,2 22,2 28,3 Ogółem 51 949 54 315 104,6 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. W porównaniu z danymi z końca I półrocza 2011 roku zaobserwowano wyraźną dynamikę przyrostu liczby długotrwale bezrobotnych w wieku 60 64 lata, o 24,5%. O 11,1% zwiększyła się grupa osób długotrwale bezrobotnych w wieku 55 59 lat. Niewielki spadek liczby bezrobotnych notowano w grupie wiekowej 45 54 lata, o 1,7%. W przypadku wykształcenia badanej grupy wyraźne przyrosty zauwaŝalne były na kaŝdym z poziomów edukacji od 1,5% w grupie z wykształceniem gimnazjalnym i niŝszym do 22,6% z wykształceniem wyŝszym. W ewidencji PUP w porównaniu z końcem czerwca ub.r. największą dynamikę przyrostu liczby osób długotrwale bezrobotnych pod względem staŝu pracy notowano w grupie osób z długim doświadczeniem zawodowym tj. 30 lat i więcej, o 11,6%. Podobnie jak w przypadku wcześniej analizowanych grup osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w badanej kategorii zdecydowanie zwiększyła się grupa osób pozostających długo w rejestrach PUP, w największym stopniu grupa oczekujących na zatrudnienie od ponad dwóch lat, o 33,2%. 2.4. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych Na koniec czerwca 2012 roku w rejestrach urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim znajdowało się około 32,8 tys. osób nie posiadających kwalifikacji zawodowych wobec 33,3 tys. osób w analogicznym okresie ubiegłego roku. Analizowana grupa stanowiła 31,8% wszystkich zarejestrowanych (32,2% w 2011 r.). W strukturze według płci przewaŝały kobiety 18,5 tys. osób tj. 56,3%. 13

W ciągu pierwszego półrocza 2012 roku zarejestrowano łącznie prawie 21,6 tys. osób bez kwalifikacji zawodowych (21,9 tys. osób w roku ubiegłym), w tym 10,5 tys. kobiet. W analizowanym okresie z powodu podjęcia pracy wyrejestrowano 7,4 tys. niewykwalifikowanych osób. Z zaprezentowanych w tabeli 12 danych, wynika Ŝe, najliczniejszą grupę bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych na koniec czerwca 2012 roku reprezentowały osoby w wieku 18 24 lata (26,8%). Kolejną liczną grupę bez kwalifikacji tworzyły osoby w wieku 25 34 lata, tj. 22,5%. Zdecydowana większość osób w analizowanej grupie zakończyła edukację na poziomie gimnazjalnych lub niŝszym (72,2%). Wśród zarejestrowanych znajdowały się takŝe osoby uczęszczające do szkół zawodowych, a które nie otrzymały dokumentu potwierdzającego zdobycie zawodu. Dotyczy to osób uczących się w zasadniczych szkołach zawodowych oraz w szkołach policealnych i średnich zawodowych. Najwięcej osób bez kwalifikacji nie posiadało jakiegokolwiek staŝu pracy 30%. Co piaty zarejestrowany posiadał staŝ pracy do 1 roku. Z analizy danych dotyczących czasu pozostawania bez pracy osób bez kwalifikacji zawodowych, wynika, Ŝe najliczniejszą grupę w tym przypadku tworzyły osoby zarejestrowane w PUP od 6 do 12 miesięcy 23,1%.oraz od 12 do 24 miesięcy 20,3%. W ewidencji od ponad dwóch lat znajdowało się 15,5% bezrobotnych z analizowanej kategorii. Tabela 12. Struktura osób bez kwalifikacji zawodowych w według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 9 289 8 782 94,5 27,9 26,8 25-34 7 243 7 377 101,9 21,8 22,5 wiek 35-44 5 319 5 232 98,4 16,0 16,0 45-54 6 535 6 092 93,2 19,6 18,6 55-59 3 894 4 171 107,1 11,7 12,7 60-64 980 1 132 115,5 2,9 3,5 policealne i średnie zawodowe 1 348 1 486 110,2 4,1 4,5 wykształcenie średnie ogólnokształcące 6 162 5 802 94,2 18,5 17,7 zasadnicze zawodowe 1 657 1 842 111,2 5,0 5,6 gimnazjalne i poniŝej 24 093 23 656 98,2 72,4 72,2 do 1 roku 6 626 6 656 100,5 19,9 20,3 1-5 lat 6 382 6 350 99,5 19,2 19,4 5-10 lat 3 002 2 964 98,7 9,0 9,0 staŝ pracy 10-20 lat 3 582 3 437 96,0 10,8 10,5 20-30 lat 2 786 2 701 96,9 8,4 8,2 30 lat i więcej 787 852 108,3 2,4 2,6 bez staŝu 10 095 9 826 97,3 30,4 30,0 do 1 miesiąca 2 643 2 642 100,0 7,9 8,1 1-3 miesiące 4 385 4 513 102,9 13,2 13,8 czas pozostawania 3-6 miesięcy 6 866 6 345 92,4 20,6 19,4 bez pracy 6-12 miesięcy 9 089 7 568 83,3 27,3 23,1 12-24 miesiące 6 283 6 648 105,8 18,9 20,3 powyŝej 24 miesięcy 3 994 5 070 126,9 12,0 15,5 Ogółem 33 260 32 786 98,6 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. W porównaniu z końcem czerwca 2011 roku zaobserwowano dynamikę przyrostu liczby bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych w przedziale wiekowym 25 34 lata, o 1,9% oraz w starszych grupach wiekowych tj. 55 59 lat, o 7,1% i 60 64 lata, o 15,5%. W ciągu roku grupa bezrobotnych do 25 bez kwalifikacji zawodowych zmniejszyła się o 5,5%. W przypadku 14

wykształcenia rozpatrywanej grupy wzrost liczby bezrobotnych notowano wśród osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym, o 10,2% i zasadniczym zawodowym, o 11,2%. Tendencje spadkowe notowano natomiast w przypadku wykształcenia średniego ogólnokształcącego oraz gimnazjalnego i niŝszego. W ciągu 12 miesięcy w ewidencji urzędów pracy zwiększyła się liczba osób bez kwalifikacji zawodowych ze staŝem do 1 roku, o 0,5% oraz ze staŝem ponad 30-letnim, o 8,3%. O 2,7% mniej bezrobotnych bez kwalifikacji nie posiadało staŝu pracy. W analizowanej grupie o 26,9% zwiększyła się liczba osób korzystających z usług urzędów pracy od ponad dwóch lat. 2.5. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego Na koniec czerwca 2012 roku w ewidencji urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim znajdowało się 25,3 tys. osób bez doświadczenia zawodowego wobec 26,6 tys. osób w analogicznym okresie ubiegłego roku. Bezrobotni z analizowanej grupy stanowili 24,6% wszystkich zarejestrowanych (25,8% w zeszłym roku). W grupie osób bez doświadczenia zawodowego liczniejszą grupę tworzyły kobiety 14,5 tys. osób tj. 57,3% W ciągu analizowanego półrocza do rejestrów urzędów pracy włączono 18,6 tys. osób nie posiadających doświadczenia na rynku pracy (21,5 tys. w roku ubiegłym). Z powodu podjęcia pracy od stycznia do czerwca br. wyłączono z ewidencji 5,8 tys. osób z rozpatrywanej kategorii. Udokumentowanego doświadczenia zawodowego nie posiadały głównie osoby młode do 34 stanowiące blisko 79% bezrobotnych z tej grupy osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy (Tabela 13). Ponad 40% osób z analizowanej zbiorowości posiadało wykształcenie gimnazjalne lub niŝsze. Naukę na uczelni wyŝszej zakończyło 9,8% osób nie mających znaczącej praktyki na rynku pracy. Do kategorii osób bez doświadczenia zawodowego kwalifikuje się osoby bez staŝu pracy oraz ze staŝem do jednego roku. Zdecydowaną większość w tym przypadku tworzyły osoby bez staŝu tj. 73,1%. Najwięcej osób bez doświadczenia zawodowego pozostawało w rejestrach urzędów pracy od 6 do 12 miesięcy 22,2%. Niewiele mniejszy odsetek bezrobotnych pozostawał w ewidencji od ponad roku oraz od 3 do 6 miesięcy. Tabela 13. Struktura osób bez doświadczenia zawodowego według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. wiek wykształcenie staŝ pracy Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 12 640 11 320 89,6 47,5 44,7 25-34 8 742 8 683 99,3 32,9 34,3 35-44 2 330 2 388 102,5 8,8 9,4 45-54 1 783 1 695 95,1 6,7 6,7 55-59 814 912 112,0 3,1 3,6 60-64 297 331 111,4 1,1 1,3 wyŝsze 2 599 2 482 95,5 9,8 9,8 policealne, średnie zawodowe 4 804 4 420 92,0 18,1 17,5 średnie ogólnokształcące 4 737 4 143 87,5 17,8 16,4 zasadnicze zawodowe 3 781 3 607 95,4 14,2 14,2 gimnazjalne i poniŝej 10 685 10 677 99,9 40,2 42,2 do 1 roku 6 831 6 818 99,8 25,7 26,9 bez staŝu 19 775 18 511 93,6 74,3 73,1 15

Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 do 1 miesiąca 2 503 2 387 95,4 9,4 9,4 1-3 miesiące 3 805 3 741 98,3 14,3 14,8 czas pozostawania 3-6 miesięcy 5 561 4 734 85,1 20,9 18,7 bez pracy 6-12 miesięcy 7 298 5 634 77,2 27,4 22,2 12-24 miesiące 4 472 5 045 112,8 16,8 19,9 powyŝej 24 miesięcy 2 967 3 788 127,7 11,2 15,0 Ogółem 26 606 25 329 95,2 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. Z porównania danych z końca czerwca 2011 i 2012 roku wynika, Ŝe dynamikę wzrostu liczby bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego notowano w grupie wiekowej 35-44 lata (o 2,5%), 55 59 lat (o 12%), 60 64 lata (o 11,4%). Z kolei największy procentowy spadek liczby zarejestrowanych notowano wśród bezrobotnych do 25, o 10,4%. W przypadku wykształcenia analizowanej grupy spadki liczby bezrobotnych zaobserwowano na wszystkich poziomach wykształcenia, od 0,1% w grupie z wykształceniem gimnazjalnym i niŝszym do 12,5% w grupie z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. W ciągu 12 miesięcy liczba osób bez staŝu pracy w badanej kategorii zmniejszyła się o 6,4%. W analizowanej grupie zaobserwowano mniejszą liczbę osób pozostających krótko w rejestrach PUP. W stosunku do końca czerwca 2011 roku liczba osób bez doświadczenia, będących w ewidencji urzędów pracy od przeszło dwóch lat zwiększyła się o 27,7%. 2.6. Bezrobotni bez wykształcenia średniego Na koniec czerwca 2012 roku w rejestrach urzędów pracy znajdowało się 63,4 tys. osób nie posiadających wykształcenia średniego wobec 63,7 tys. osób w analogicznym okresie roku ubiegłego. PowyŜsza grupa stanowiła 61,5% wszystkich bezrobotnych (61,7% w zeszłym roku). W strukturze analizowanej grupy według płci większość stanowili męŝczyźni 35,4 tys. osób tj. 55,8%. W ciągu analizowanego półrocza zarejestrowano 39,2 tys. osób bez wykształcenia średniego (40,9 tys. osób w roku ubiegłym). W tym czasie zatrudnienie znalazło blisko 16,5 tys. osób z analizowanej kategorii osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W tabeli 14 zaprezentowano dane dotyczące struktury osób bez wykształcenia średniego według wieku, wykształcenia, staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy. Wynika z nich, Ŝe na koniec czerwca 2012 roku największą grupę w analizowanej kategorii tworzyły osoby w wieku 45 54 lata (24,5%). Ponad 21% bezrobotnych bez wykształcenia średniego znajdowało się ponadto w przedziałach wiekowych 25 34 lata, 35 44 lata. W analizowanej grupie 55,8% stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niŝszym, a pozostałe 44,2% z zasadniczym zawodowym. Najwięcej bezrobotnych z badanej grupy posiadało staŝ pracy od 1 roku do 5 lat (20,9%). StaŜu pracy nie posiadało 16,4% osób bez wykształcenia średniego. Z danych dotyczących czasu pozostawania bez pracy analizowanej grupy wynika, Ŝe najwięcej osób znajdowało się w rejestrach PUP od 6 do 12 miesięcy 23,6%. Co piąty bezrobotny to osoba oczekująca na propozycję zatrudnienia od 3 do 6 16

miesięcy oraz od 12 do 24 miesięcy. Na koniec czerwca 2012 roku 16,3% osób bez wykształcenia średniego pozostawało w ewidencji od ponad dwóch lat. Tabela 14. Struktura osób bez wykształcenia średniego według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 9 355 9 157 97,9 14,7 14,4 25-34 14 119 13 548 96,0 22,1 21,4 wiek 35-44 13 474 13 569 100,7 21,1 21,4 45-54 16 305 15 537 95,3 25,6 24,5 55-59 8 359 8 972 107,3 13,1 14,1 60-64 2 135 2 649 124,1 3,3 4,2 wykształcenie zasadnicze zawodowe 28 094 28 050 99,8 44,1 44,2 gimnazjalne i poniŝej 35 653 35 382 99,2 55,9 55,8 do 1 roku 10 671 10 592 99,3 16,7 16,7 1-5 lat 13 345 13 237 99,2 20,9 20,9 5-10 lat 8 531 8 567 100,4 13,4 13,5 staŝ pracy 10-20 lat 10 275 10 121 98,5 16,1 16,0 20-30 lat 8 114 8 010 98,7 12,7 12,6 30 lat i więcej 2 261 2 515 111,2 3,5 4,0 bez staŝu 10 550 10 390 98,5 16,5 16,4 do 1 miesiąca 4 751 4 733 99,6 7,5 7,5 1-3 miesiące 7 906 8 099 102,4 12,4 12,8 czas pozostawania 3-6 miesięcy 12 618 12 160 96,4 19,8 19,2 bez pracy 6-12 miesięcy 17 773 14 955 84,1 27,9 23,6 12-24 miesiące 12 808 13 167 102,8 20,1 20,8 powyŝej 24 miesięcy 7 891 10 318 130,8 12,4 16,3 Ogółem 63 747 63 432 99,5 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. W porównaniu z danymi z końca I półrocza 2011 roku zaobserwowano wzrost liczby bezrobotnych bez wykształcenia średniego w starszych grupach wekowych, największy wśród osób w wieku 60 64 lata, o 24,1%. W niewielkim stopniu zmniejszyła się liczba zarejestrowanych z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niŝszym. W przypadku staŝu pracy osób bez wykształcenia średniego największą dynamikę przyrostu liczy zarejestrowanych notowano w grupie ze staŝem 30 lat i więcej, o 11,2%. W rejestrach urzędów pracy w ciągu 12 miesięcy wyraźnie zwiększyła się grupa pozostających w ewidencji urzędów pracy od ponad dwóch lat, o 30,8%. 2.7. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 W zbiorowości bezrobotnych zarejestrowanych na koniec czerwca 2012 roku znajdowało się 14,1 tys. osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 wobec 13,8 tys. osób w analogicznym okresie roku ubiegłego. Analizowana grupa stanowiła 13,7% wszystkich bezrobotnych (13,3% w zeszłym roku). Zdecydowaną większość w badanej grupie stanowiły kobiety 11,9 tys. osób tj. 84,6%. Od stycznia do czerwca br. do ewidencji urzędów pracy włączono blisko 7,3 tys. osób samotnie wychowujących dziecko (7,5 tys. w ub.r.). Z powodu podjęcia zatrudnienia wyłączono z ewidencji około 3,4 tys. osób zakwalifikowanych do powyŝszej grupy. 17

Z analizy struktury badanej zbiorowości według wieku wynika, Ŝe ponad 45% stanowiły osoby w wieku 25 34 lata. Ponad 40% bezrobotnych samotnych rodziców zakończyło edukację na poziomie gimnazjum lub niŝszym. Co druga osoba z analizowanej grupy posiadała krótkie doświadczenie zawodowe tj. do 5 lat, z kolei staŝu pracy nie posiadało 24% zarejestrowanych. Najwięcej samotnych rodziców według stanu z końca czerwca 2012 r. pozostawało w ewidencji urzędów pracy od 6 do 12 miesięcy 23,4%, a niewiele mniej od 12 do 24 miesięcy 22,9%. W rejestrach od ponad dwóch lat występowało 18,5% osób samotnie wychowujących dziecko. Tabela 15. Struktura osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku Ŝycia według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 2 736 2 709 99,0 19,9 19,2 25-34 6 285 6 386 101,6 45,7 45,2 wiek 35-44 3 284 3 557 108,3 23,9 25,2 45-54 1 237 1 237 100,0 9,0 8,8 55-59 195 210 107,7 1,4 1,5 60-64 15 16 106,7 0,1 0,1 wyŝsze 702 766 109,1 5,1 5,4 policealne, średnie zawodowe 2 221 2 314 104,2 16,2 16,4 wykształcenie średnie ogólnokształcące 1 737 1 757 101,2 12,6 12,4 zasadnicze zawodowe 3 373 3 452 102,3 24,5 24,5 gimnazjalne i poniŝej 5 719 5 826 101,9 41,6 41,3 do 1 roku 3 030 3 135 103,5 22,0 22,2 1-5 lat 3 850 3 943 102,4 28,0 27,9 5-10 lat 2 023 2 077 102,7 14,7 14,7 staŝ pracy 10-20 lat 1 196 1 216 101,7 8,7 8,6 20-30 lat 331 320 96,7 2,4 2,3 30 lat i więcej 18 35 194,4 0,1 0,2 bez staŝu 3 304 3 389 102,6 24,0 24,0 do 1 miesiąca 919 929 101,1 6,7 6,6 1-3 miesiące 1 590 1 650 103,8 11,6 11,7 czas 3-6 miesięcy 2 498 2 376 95,1 18,2 16,8 pozostawania bez pracy 6-12 miesięcy 3 751 3 304 88,1 27,3 23,4 12-24 miesiące 2 940 3 238 110,1 21,4 22,9 powyŝej 24 miesięcy 2 054 2 618 127,5 14,9 18,5 Ogółem 13 752 14 115 102,6 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. Największą dynamikę przyrostu liczby bezrobotnych samotnie wychowujących dziecko notowano wśród osób w wieku 35 44 lata, o 8,3%. W strukturze analizowanej grupy według wykształcenia zaobserwowano przyrosty liczby bezrobotnych, od 1,2% w grupie z wykształceniem średnim ogólnokształcącym do 9,1% w grupie z wykształceniem wyŝszym. Największy wzrost w przypadku staŝu pracy odnotowano wśród osób mających ponad 30-letnie doświadczenie, o 94,4%. W stosunku do końca czerwca 2011 roku, o 2,6% zwiększyła się liczba osób samotnie wychowujących dziecko nie posiadających staŝu pracy. Liczba samotnych rodziców korzystających z usług PUP od ponad dwóch lat zwiększyła się w ciągu ostatnich 12 miesięcy o 27,5%. 18

2.8. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia W rejestrach urzędów pracy na koniec czerwca 2012 roku znajdowało się 2,7 tys. osób po odbyciu kary pozbawienia wolności wobec 2,5 tys. osób w analogicznym okresie poprzedniego roku. Odsetek powyŝszej grupy wśród wszystkich bezrobotnych kształtował się na poziomie 2,6% (2,4% w zeszłym roku). Zdecydowaną większość w analizowanej zbiorowości reprezentowali męŝczyźni 2,5 tys. osób tj. 95,3%. Do urzędów pracy w pierwszym półroczu 2012 roku zgłosiło się ponad 2 tys. osób karanych w przeszłości. Zatrudnienie w tym czasie znalazły 294 osoby z analizowanej kategorii. W zbiorowości bezrobotnych po odbyciu kary pozbawienia wolności na koniec czerwca 2012 roku największy odsetek stanowiły osoby w wieku 45 54 lata tj. 27,5%. Wyraźny udział wśród zarejestrowanych miały takŝe osoby w wieku 25 34 lata oraz 35 44 lata, odpowiednio 25,3 i 22,9%. Ponad połowa bezrobotnych z badanej grupy posiadała wykształcenie gimnazjalne lub niŝsze. Odsetek osób mających dyplom uczelni wyŝszej kształtował się na poziomie 0,6%. Najwięcej zarejestrowanych posiadało roczny staŝ pracy 29,7%. Kolejną liczną grupę stanowiły osoby dokumentujące doświadczenie zawodowe od 1 roku do 5 lat 25%. StaŜu pracy nie posiadało 18,1% bezrobotnych. Największa grupa zarejestrowanych po odbyciu kary pozbawienia wolności pozostawała w rejestrach PUP od 6 do 12 miesięcy 22,6%. Niewiele mniej osób oczekiwało na zatrudnienie od 3 do 6 miesięcy tj. 20,8%. Ponad dwa lata w ewidencji pozostawało 11% zarejestrowanych z analizowanej kategorii. Tabela 16. Struktura osób które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = 100 VI 2011 VI 2012 18-24 129 129 100,0 5,2 4,8 25-34 639 675 105,6 25,6 25,3 wiek 35-44 542 613 113,1 21,7 22,9 45-54 734 734 100,0 29,5 27,5 55-59 316 341 107,9 12,7 12,8 60-64 132 181 137,1 5,3 6,8 wyŝsze 15 17 113,3 0,6 0,6 policealne, średnie zawodowe 136 140 102,9 5,5 5,2 wykształcenie średnie ogólnokształcące 45 52 115,6 1,8 1,9 zasadnicze zawodowe 801 843 105,2 32,1 31,5 gimnazjalne i poniŝej 1 495 1 621 108,4 60,0 60,6 do 1 roku 761 794 104,3 30,5 29,7 1-5 lat 619 668 107,9 24,8 25,0 5-10 lat 277 306 110,5 11,1 11,4 staŝ pracy 10-20 lat 245 251 102,4 9,8 9,4 20-30 lat 139 151 108,6 5,6 5,6 30 lat i więcej 17 18 105,9 0,7 0,7 bez staŝu 434 485 111,8 17,4 18,1 do 1 miesiąca 256 285 111,3 10,3 10,7 1-3 miesiące 405 445 109,9 16,3 16,6 czas pozostawania 3-6 miesięcy 554 557 100,5 22,2 20,8 bez pracy 6-12 miesięcy 636 605 95,1 25,5 22,6 12-24 miesiące 447 488 109,2 17,9 18,3 powyŝej 24 miesięcy 194 293 151,0 7,8 11,0 Ogółem 2 492 2 673 107,3 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. 19

W porównaniu z końcem czerwca 2011 roku odnotowano dynamikę przyrostu liczby karanych bezrobotnych od 5,6% w grupie 25 34 lata do 37,1% w grupie 60 64 lata. Większą liczbę bezrobotnych notowano na kaŝdym z poziomów wykształcenia, od 2,9% w grupie z wykształceniem policealnym lub średnim zawodowym do 15,6% z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. W ciągu 12 miesięcy o 11,8% zwiększyła się grupa osób karanych nie posiadających staŝu pracy. W stosunku do czerwca ub.r. o ponad połowę zwiększyła się grupa bezrobotnych z analizowanej kategorii korzystająca z usług urzędów pracy od ponad dwóch lat. 2.9. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka Na koniec czerwca 2012 roku w rejestrach PUP znajdowało się 13 tys. kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka wobec 12,5 tys. osób w analogicznym okresie ubiegłego roku. Osoby z powyŝszej grupy stanowiły 24,3% zarejestrowanych kobiet (22,9% w czerwcu 2011 r.) W analizowanym półroczu do ewidencji włączono 4,3 tys. kobiet, które nie pracowały po urodzeniu dziecka Wyłączono z ewidencji z powodu zatrudnienia w tym czasie 1,4 tys. kobiet. Najwięcej bezrobotnych kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka znajdowało się w przedziale wiekowym 25 34 lata (45,9%). Ponad 20% zarejestrowanych to osoby w wieku 18 24 lata oraz 35 44 lata (Tabela 17). Znaczny odsetek kobiet z analizowanej grupy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy charakteryzował się niskim poziomem wykształcenia. 41,8% kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka nie posiadało staŝu pracy, a jeŝeli juŝ miały doświadczenie zawodowe to zwykle kilkuletnie. Ponad 50% kobiet znajdowało się w ewidencji urzędów pracy od ponad roku. Tabela 17. Struktura kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy na koniec czerwca 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie VI 2011 VI 2012 Dynamika VI 2011 = VI 2011 VI 2012 100 18-24 2 759 2 738 99,2 22,0 21,0 25-34 5 755 5 993 104,1 46,0 45,9 wiek 35-44 2 694 2 908 107,9 21,5 22,3 45-54 1 086 1 151 106,0 8,7 8,8 55-59 221 255 115,4 1,8 2,0 wyŝsze 730 820 112,3 5,8 6,3 policealne, średnie zawodowe 1 977 2 133 107,9 15,8 16,4 wykształcenie średnie ogólnokształcące 1 548 1 655 106,9 12,4 12,7 zasadnicze zawodowe 2 780 2 873 103,3 22,2 22,0 gimnazjalne i poniŝej 5 480 5 564 101,5 43,8 42,7 do 1 roku 3 023 3 230 106,8 24,2 24,8 1-5 lat 2 641 2 891 109,5 21,1 22,2 5-10 lat 942 992 105,3 7,5 7,6 staŝ pracy 10-20 lat 413 440 106,5 3,3 3,4 20-30 lat 35 36 102,9 0,3 0,3 30 lat i więcej 3 2 66,7 0,0 0,0 bez staŝu 5 458 5 454 99,9 43,6 41,8 do 1 miesiąca 560 568 101,4 4,5 4,4 1-3 miesiące 1 007 1 099 109,1 8,0 8,4 czas pozostawania 3-6 miesięcy 1 767 1 633 92,4 14,1 12,5 bez pracy 6-12 miesięcy 3 161 2 624 83,0 25,3 20,1 12-24 miesiące 3 136 3 448 109,9 25,1 26,4 powyŝej 24 miesięcy 2 884 3 673 127,4 23,0 28,2 Ogółem 12 515 13 045 104,2 100,0 100,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS-01, Załącznik 1. 20

W ciągu 12 miesięcy w zbiorowości kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka największą dynamikę wzrostu liczby bezrobotnych notowano w grupie wiekowej 55 59 lat, o 15,4%. W przypadku wykształcenia analizowanej grupy największy przyrost zaobserwowano wśród osób posiadających dyplom uczelni wyŝszej, o 12,3%. W stosunku do końca czerwca 2011 roku w największym stopniu zwiększyła się liczba kobiet, z analizowanej kategorii, które dokumentowały staŝ od 1 roku do 5 lat, o 9,5%. W grupie bez staŝu pracy notowano nieznaczny spadek liczby zarejestrowanych kobiet o 4 osoby. W ciągu 12 miesięcy wyraźnie zwiększyła się liczba kobiet pozostających długo w rejestrach urzędów pracy, w szczególności w grupie osób poszukujących zatrudnienia od ponad dwóch lat. 2.10. Bezrobotni niepełnosprawni Na koniec czerwca 2012 roku w ewidencji urzędów pracy w województwie zachodniopomorskim znajdowało się 4,7 tys. osób niepełnosprawnych wobec 4,2 tys. osób w analogicznym okresie ubiegłego roku. Analizowana grupa stanowiła 4,5% wszystkich bezrobotnych (4,1% w czerwcu 2011 r.). Wśród bezrobotnych niepełnosprawnych przewagę mieli męŝczyźni, których odsetek na koniec pierwszego półrocza br. kształtował się na poziomie 51,4% (przed rokiem 50,8%). W analizowanym półroczu do rejestrów urzędów pracy włączono w sumie ponad 3 tys. osób niepełnosprawnych (2,7 tys. w tym samym okresie ubiegłego roku), zaś pracę w tym czasie podjęło około 1,1 tys. osób z rozpatrywanej kategorii. Liczba osób niepełnosprawnych wzrasta z wiekiem i prawidłowość ta jest zauwaŝalna w statystykach dotyczących bezrobocia rejestrowanego, gdzie najliczniejszą grupę na koniec czerwca 2012 roku stanowiły osoby w wieku 45 54 lata tj. 32,1%. Udział osób niepełnosprawnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niŝszym kształtował się na poziomie 72,1%. Co piąty niepełnosprawny bezrobotny dokumentował staŝ pracy od 10 do 20 lat. Doświadczenia na rynku pracy nie posiadało 10,3% osób z analizowanej kategorii. Najliczniejsza grupa niepełnosprawnych znajdowała się w rejestrach PUP od 6 do 12 miesięcy 21,7%. Tabela 18. Struktura osób bezrobotnych niepełnosprawnych według wieku, wykształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorskim na koniec czerwca 2011 i 2012 r. wiek wykształcenie Wyszczególnienie XII 2010 XII 2011 Dynamika XII 2010 = 100 XII 2010 XII 2011 18-24 290 253 87,2 6,9 5,4 25-34 592 661 111,7 14,1 14,2 35-44 700 754 107,7 16,7 16,2 45-54 1 422 1 498 105,3 33,9 32,1 55-59 950 1 146 120,6 22,7 24,6 60-64 239 355 148,5 5,7 7,6 wyŝsze 139 170 122,3 3,3 3,6 policealne, średnie zawodowe 676 752 111,2 16,1 16,1 średnie ogólnokształcące 327 380 116,2 7,8 8,1 zasadnicze zawodowe 1 321 1 452 109,9 31,5 31,1 gimnazjalne i poniŝej 1 730 1 913 110,6 41,3 41,0 21