POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Saperów 24, Elbląg 55/ , fax. 55/ ,

POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Saperów 24, 82-300 Elbląg 55/237 67 00, fax. 55/237 67 99, e-mail: olel@up.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ELBLĄSKIM ZA 2012ROK Elbląg - marzec - 2013 rok

2 Przedruk w całości lub w części oraz wykorzystanie danych statystycznych w druku dozwolone jest wyłącznie z podaniem źródła. Powiatowy Urząd Pracy ul. Saperów 24 82 300 Elbląg tel. 55 2376707

3 SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA 6 1.1. LICZBA BEZROBOTNYCH 7 1.2. STOPA BEZROBOCIA 7 1.3. PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA 8 1.4. STRUKTURA BEZROBOCIA 10 2. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 14 3. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH 16 4. BEZROBOTNI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI 19 5. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW 20 6. OFERTY WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) 22 7. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY 24 8. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE 26 8.1. ZAWODY NADWYŻKOWE 26 8.2 ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE 28 8.3. ZAWODY DEFICYTOWE 29 9. ZAKOŃCZENIE 31 ANEKS STATYSTYCZNY 33

4 WSTĘP Bezrobocie od kilkunastu lat jest jednym z najbardziej dotkliwych problemów społecznych, gospodarczych i politycznych w Polsce. Do podejmowania skutecznych działań w zakresie łagodzenia jego skutków, także dla efektywnej promocji zatrudnienia niezbędna jest szeroka i ciągle aktualizowana wiedza na temat kształtowania się danych statystycznych rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu jako jeden z najistotniejszych kierunków badania tego rynku uznał systematyczną obserwację rynku pracy w powiecie elbląskim, a zwłaszcza kształtowanie się popytu i podaży siły roboczej w przekroju zawodowym. Niniejsze opracowanie będzie stanowić analizę podstawowych wielkości opisujących ten rynek w układzie według kwalifikacji zawodowych pt. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim za 2012 r.. Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu raport diagnostyczny z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2012 r. w powiecie elbląskim opracował zgodnie z zapisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy W celu prawidłowego zrozumienia zagadnień związanych z Monitoringiem zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) należy określić podstawowe definicje tej tematyki. Podstawowe definicja Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego.

5 Zawód deficytowy jest to zawód, na który występuje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżkowy zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba poszukujących pracy w tym zawodzie. Cel opracowania analizy Informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłużą w szczególności jako źródło informacji do: dostosowania poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy; określania zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy kierunków szkoleń osób bezrobotnych; prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy; w zakresie asygnowania środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zakresie programów specjalnych i aktywizacji absolwentów; opracowania przez samorządy lokalne strategii działania oraz oceny i weryfikacji ich założeń w części dotyczącej łagodzenia skutków bezrobocia oraz promocji zatrudnienia; planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu; podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego poprzez bieżące wskazywanie doradcom zawodowym profesji poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz takich, na które maleje zapotrzebowanie; usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie bieżących informacji o planach zatrudnieniowych zakładów pracy. Podstawa opracowania Podstawowymi źródłami informacji wykorzystanymi w opracowaniu były: Sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu zestawienia danych statystycznych dotyczących osób bezrobotnych oraz ofert pracy będących w dyspozycji urzędu w układzie według grup zawodów.

6 Metodologia opracowania Raport sporządzony zgodnie z Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowanymi przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Monitoring oparty jest o trzy źródła danych: Załącznik 1 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy, Załącznik 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i ofert pracy oraz Załącznik 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności do sprawozdania MPiPS-01. Jednostką analizy w monitoringu jest zawód oraz specjalność. W monitoringu zastosowano następujące mierniki: Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) poszczególnych zawodów; Wskaźnik struktury bezrobotnych według zawodów (grup zawodów); Wskaźnik struktury bezrobotnych według PKD; Wskaźniki struktury ofert pracy według zawodów (grup zawodów); Wskaźniki struktury ofert pracy według PKD. 1. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W powiecie elbląskim prowadzona jest wszechstronna dyskusja na temat rynku pracy i bezrobocia w kontekście systemu kształcenia na różnych szczeblach i poziomach. Analiza danych o bezrobotnych w podziale na grupy zawodowe i wykształcenie wskazuje na konieczność zsynchronizowania działań w zakresie programów edukacyjnych i szkoleniowych z wymogami naszego rynku pracy. Zawarte w raporcie dane pokazują, jaki procent osób w danej grupie zawodowej może liczyć na w miarę szybkie zatrudnienie. Prezentowane opracowanie stanowi syntezę danych na temat rankingu zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie elbląskim. Skoncentrowano się tu na pierwszych

7 najliczniej reprezentowanych trzydziestu zawodach według liczby bezrobotnych i trzydziestu ofertach pracy. Punktem wyjścia analizy struktury bezrobotnych jest charakterystyka całej tej populacji według stanu liczebnego, płci, wieku, poziomu wykształcenia. 1.1. LICZBA BEZROBOTNYCH Liczba osób bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu na dzień 31.12.2012 r. wynosiła 5615 osób. W porównaniu do 2011 r. liczba bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego wzrosła o 323 osoby, tj. o 6,1 %. Kształtowanie się liczby bezrobotnych w 2011 i 2012 roku w poszczególnych miesiącach przestawia wykres nr 1. 8600 7600 Wykres nr 1. Liczba bezrobotnych w powiecie elbląskim. 6600 5600 4600 3600 5857 6018 5807 5640 5727 5687 5508 5377 5229 5076 5129 5293 5407 5615 5103 5453 5117 4879 4836 4903 5035 5093 5139 5292 2011 2012 2600 1600 600-400 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1.2. STOPA BEZROBOCIA Wskaźnik stopy bezrobocia mierzony stosunkiem bezrobotnych do czynnych zawodowo mieszkańców, na koniec grudnia 2012 roku wyniósł dla powiatu elbląskiego 27,9%.

% 8 W porównaniu do grudnia 2011 r., wysokość tego wskaźnika zwiększyła się o 1,9 pkt. proc. Sytuacja powiatu elbląskiego na tle kraju i województwa przedstawia się następująco: w stosunku do średniej krajowej stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 14,5 pkt. procentowego (kraj 13,4%), w stosunku do województwa warmińsko-mazurskiego stopa bezrobocia w powiecie elbląskim jest wyższa o 6,7 pkt. procentowego. (województwo 21,2%). Wykres nr 2. Stopa bezrobocia w powiecie elbląskim. 35,00 30,00 27,1 27,4 27,3 26,7 26,2 25,7 25,1 25,2 26 26,6 27,1 27,9 25,00 20,00 26,6 27,1 26,4 25,2 24 23,2 23 23,3 25 25,2 25,4 26 15,00 10,00 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2012 2011 1.3. PŁYNNOŚĆ BEZROBOCIA W okresie 12 miesięcy 2012 r. w PUP w Elblągu zarejestrowały się 5583 osoby bezrobotne z powiatu elbląskiego, tj. o 330 (5,6%) osób mniej niż w roku 2011. Rejestrujący się kolejny raz stanowili 84,4% (o 0,6 pkt. proc mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego), a po raz pierwszy stanowili 15,6% (o 0,6 pkt. proc. więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego). W tym samym okresie z ewidencji bezrobotnych wyłączono 5260 osób bezrobotnych, tj. o 817 (13,4%) osób mniej niż w roku ubiegłym.

9 Wykres nr 3. Struktura wyłączeń z ewidencji bezrobotnych za okres 12 miesięcy 2012 r. inne; 9,6% praca niesubsydiowana; 27% dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego; 5,4% praca subsydiowana; 6,2% staż; 7,0% niepotwierdzenie gotowości do pracy; 27,6% szkolenia; 1,2% przygotowanie zawodowe dorosłych 0,0% prace społecznie użyteczne; 1,9% Głównym powodem odpływu osób bezrobotnych z ewidencji urzędu są podjęcia pracy (subsydiowanej i niesubsydiowanej), stażu, przygotowania zawodowego oraz prac społecznieużytecznych - 2628 osób, co stanowi 50% wszystkich wyłączeń. W porównaniu do 2011 r. liczba bezrobotnych którzy podjęli pracę, staż, przygotowanie zawodowe i prace społecznie użyteczne spadła o 194 osoby (6,9%). Drugą co do wielkości przyczyną było niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy - 1680 osób, co stanowi 31,9 % ogółu wyłączeń. W porównaniu do 2011 r. odnotowano spadek liczby osób wyrejestrowanych z tego tytułu o 494 osoby (22,7%), przy jednoczesnym spadku udziału tych osób w ogólnej liczbie wyrejestrowań (o 9,4 pkt. proc.).

10 1.4. STRUKTURA BEZROBOCIA Powiatowy Urząd Pracy dokonuje analizy struktury osób bezrobotnych według następujących kryteriów: wykształcenia, wieku, stażu, czasu pozostawania bez pracy. Strukturę bezrobocia na koniec grudnia 2012 r. z podziałem na wykształcenie, wiek, staż oraz czas pozostawania bez pracy przedstawiono w poniższej tabeli. TABELA 1. Bezrobotni według wykształcenia, wieku, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy. Wyszczególnienie Stan na 31.12. 2011 r. Stan na 31.12. 2012 r. Zmiany wzrost/spadek w% OGÓŁEM 5292 5615 6,1 WYKSZTAŁCENIE wyższe 301 336 11,6 policealne i średnie zawodowe 865 825-4,6 średnie ogólnokształcące 504 589 16,9 zasadnicze zawodowe 1719 1816 5,6 gimnazjalne i poniżej 1903 2049 7,7 WIEK 1 8-24 lata 1185 1192 0,6 25-34 lata 1627 1743 7,1 35-44 lata 1039 1143 10,0 45-54 lata 970 995 2,6 55-59 lat 386 437 13,2 60 i powyżej 85 105 23,5 STAŻ PRACY bez stażu 1033 1030-0,3 do 1 roku 733 775 5,7 1-5 lat 1351 1460 8,1 5-10 lat 783 896 14,4 1 0-20 lat 820 866 5,6 20-30 lat 470 490 4,3 30 i więcej 102 98-3,9 CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY do 1 miesiąca 414 512 23,7 1-3 miesięcy 959 951-0,8 3-6 miesięcy 885 838-5,3 6-12 miesięcy 1087 1032-5,1 12-24 miesięcy 1263 1202-4,8 pow. 24 miesięcy 684 1080 57,9 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu

11 a) WYKSZTAŁCENIE Analizując dane z tabeli według stanu na koniec grudnia 2012 r., należy zauważyć, iż największą populację wśród osób bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym. Grupa ta stanowi 36,5 % ogółu bezrobotnych. Drugą co do wielkości zawodowym, tj. 32,3%. grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym bezrobotnych. 14,7 % to osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowią 10,5% populacji Do najmniej licznej grupy bezrobotnych należą osoby legitymujące się wykształceniem wyższym 6,0 %. W stosunku do 2011 r. odnotowano wzrost bezrobocia wśród osób z wykształceniem : ogólnokształcącym (16,9%), wyższym (o 11,60%), gimnazjalnym (7,7%), zasadniczym zawodowym (5,6%). Spadek liczby bezrobotnych nastąpił wśród bezrobotnych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (-4,6%). Bezrobotnych według wykształcenia obrazuje wykres nr 4. Wykres nr 4. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia na koniec grudnia 2012 r. gimnazjalne i poniżej 36,5% wyższe 6,0% policealne i śr. zaw. 14,7% zasadnicze zawodowe 32,3% śr. ogólnokształcące 10,5% b) WIEK Analizując bezrobotnych wg wieku możemy stwierdzić, iż najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby w wieku 25-34 lata (31,0%). W stosunku do 2011 r. odnotowano wzrost o 116 osób, tj. 7,1%. Drugie miejsce przypadło bezrobotnym w wieku 18-24 lata (21,2%). W stosunku do 2011 r. nastąpił spadek o 7, tj. 0,6%. Kolejne grupy stanowiły osoby bezrobotne w przedziale 35-44 lata

12 (20,4%) i 45-54 (17,7%). Najmniej liczne grupy tworzyły osoby w wieku: 55-59 lat (7,8%) i 60-64 lata (1,9%). Wzrost liczby bezrobotnych nastąpił we wszystkich przedziałach wieku bezrobotnych, w tym najliczniejszy w grupach wiekowych: 60-64 (23,5%) i 55-59 (13,2%). Wykres nr 5. Struktura bezrobocia według wieku na koniec grudnia 2012 roku. 55-59 lat 7,8% 60 i powyżej 1,9% 18-24 lata 21,2% 45-54 lata 17,7% 35-44 lata 20,4% 25-34 lata 31,0% c) STAŻ PRACY Biorąc pod uwagę staż pracy osób bezrobotnych, największa grupa osób z terenu powiatu elbląskiego zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu posiadała staż pracy pomiędzy 1-5 lat, tj. 26,0 % badanych. Drugą co do wielkości grupę tworzą osoby bez stażu pracy 18,3%. Kolejnymi grupami są bezrobotni ze stażem: 10-20 lat 15,4%, 5-10 lat 16,0%, do 1 roku 13,8%, 20-30 lat 8,7%, pow. 30 lat 1,7%.

13 Z przedstawionych danych wynika że struktura bezrobotnych według stażu na koniec grudnia 2012 r. w stosunku do poprzedniego czasookresu, negatywnym zmianom uległa w przedziałach 5 10 lat wzrost o 1,2 pkt proc i 1-5 lat wzrost o 0,5 pkt., a pozytywnym w przedziale bez stażu spadek o 1,2 pkt. proc, 20-30 lat spadek o 0,2 pkt. proc., 30 i więcej 0,2 pkt. proc., 10 20 lat spadek o 0,1 pkt. proc. d) CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY Jak wynika z danych zawartych w tabeli nr 3, najliczniejszą populację wśród bezrobotnych z terenu powiatu elbląskiego stanowiły osoby zarejestrowane od 12-24 miesięcy. Grupa ta stanowi 21,4%. Drugą co do wielkości grupę stanowili bezrobotni zarejestrowani powyżej 24 miesięcy (19,2%). Kolejną grupę tworzą osoby pozostające bez pracy od 6-12 miesięcy (18,4%). Udział pozostałych grup przedstawia się następująco: od 1-3 miesięcy (16,9%); od 3-6 miesięcy (14,9%); 9,1% osoby bezrobotne zarejestrowane do 1 miesiąca. Biorąc pod uwagę przedziały czasowe pozostawania bez pracy, wzrost udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych na przestrzeni roku miał miejsce w następujących okresach oczekiwania na pracę: pow. 24 m-cy (o 6,3 pkt.) i do 1 m-ca (o 1,3 pkt. proc.), a spadek w przedziałach od 1 do 3 miesięcy (o 1,2 pkt), od 3 do 6 m-cy (o 1,8 pkt.), od 6 do 12 miesięcy (o 2,2 pkt.) oraz od 12 do 24 m-cy (o 2,5 pkt.), Wykres nr 6. Struktura bezrobocia według czasu pozostawania bez pracy (w miesiącach) na koniec grudnia 2012 roku. pow. 24 19,2% do 1 9,1% 1-3 16,9% 12-24 21,4% 6-12 18,4% 3-6 14,9%

14 2. BEZROBOCIE WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W strukturze bezrobocia według zawodów najliczniejszą grupę tworzyli bezrobotni bez zawodu. W końcu grudnia 2010 r. do tej grupy zaliczano 1311 osób, rok później 1238 osób, a na koniec grudnia 2012 roku liczba ta wynosiła 1469 osób. W stosunku do grudnia 2011r. w grupie tej liczba bezrobotnych wzrosła o 231 osób, tj. 18,7%, a w stosunku do grudnia 2010r. o 158 osób, tj. 12,1%. W końcu grudnia 2012 roku bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 26,2% (rok 2011 23,4%) ogółu zarejestrowanych bezrobotnych wzrost o 2,8 pkt. proc. Drugie miejsce zajmowali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. W końcu grudnia 2010 r. były 1324 osoby, w 2011 r. o 92 osoby mniej (1232), a na koniec grudnia 2012 roku liczba ta wynosiła 1289 osób. W stosunku do końca grudnia 2011 r. liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła o 57 osób, tj. 4,6%, a stosunku do grudnia 2010 r. zmniejszyła się o 35 osób, tj. 2,6%. W 2012 roku robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy stanowili 22,9% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (spadek o 0,4 pkt. proc. w porównaniu do grudnia 2011 r.). Trzecie miejsce przypadło pracownikom usług osobistych i sprzedawcom. Na koniec grudnia 2010 r. było 1081 osób, na koniec grudnia 2011-1074 osoby (grupa ta zmniejszyła się o 7 osób), a na koniec grudnia 2012 r. 1079 osób (wzrost o 5 osób). W okresie dwóch lat liczba bezrobotnych w tej grupie zmniejszyła się o 2 osoby, tj. 0,2%. W 2012 r. bezrobotni wchodzący w skład tej grupy zawodowej stanowili 19,2% ogółu bezrobotnych (w 2011 r. - 20,3%). Mniejsze trudności ze znalezieniem zatrudnienia mają technicy i inny średni personel. Bezrobotni zaliczani do tej grupy pracowników zajmowali czwarte miejsce pod względem liczebności. Na koniec grudnia 2012 r. zarejestrowane były 484 osoby z omawianej grupy - i w odniesieniu do stanu z końca grudnia 2011 roku liczebność tej kategorii bezrobotnych spadła o 1, tj. o 0,2%, a w stosunku do końca grudnia 2010 r. zmniejszyła się o 28 osób, tj. o 5,5%. Wzrost poziomu bezrobocia w 2012 r. w porównaniu do 2011 r. nastąpił w 6 grupach zawodowych: specjalistów (20,2%), pracowników bez zawodu 18,7%), w grupie wyższych urzędników i kierowników (16,7%), pracowników przy pracach prostych (8,6%), robotników przemysłowych i rzemieślników (4,6%). Spadek poziomu bezrobocia odnotowano w 4 grupach: pracowników biurowych (14,8%), operatorów i monterów maszyn i urządzeń (7,5%), rolników, ogrodników, leśników i rybaków (-6,5%) oraz techników i innego średniego personelu (0,2%).

15 Spadek poziomu bezrobocia w okresie dwóch lat nastąpił w pięciu wielkich grupach: w grupie zawodowej rolników, ogrodników, leśników i rybaków (-14,3%), techników i innego średniego personelu (-5,5%), operatorów maszyn i urządzeń (-4,5%), robotników przemysłowych i rzemieślników (-2,6%). Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych, co ilustruje tabela 2. TABELA 2. Bezrobotni według grup zawodów w końcu 2010 2012 r. BEZROBOTNI z tego: GRUPY ZAWODÓW 2010 r. 2011 r. 2012 r. Zmiana liczby bezrobotnych w 2011r. w porównaniu z 2010 r. Zmiana liczby bezrobotnych w 2012r. w porównaniu z 2011 r. liczba % liczba % OGÓŁEM 5456 5292 5615-164 -3,0 323 6,1 Siły zbrojne 0 0 0 0 0 0 0 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 4 6 7 2 50,0 1 16,7 Specjaliści 233 258 310 25 10,7 52 20,2 Technicy i inny średni personel 512 485 484-27 -5,3-1 -0,2 Pracownicy biurowi 116 142 121 26 22,4-21 -14,8 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 1081 1074 1079-7 -0,6 5 0,5 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 168 154 144-14 -8,3-10 -6,5 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1324 1232 1289-92 -6,9 57 4,6 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 310 320 296 10 3,2-24 -7,5 Pracownicy przy pracach prostych 397 383 416-14 -3,5 33 8,6 Bez zawodu 1311 1238 1469-73 -5,6 231 18,7 Źródło: Sprawozdawczość nr.1 MPiPS załącznik 3. Obliczenia własne Na koniec grudnia 2012 roku bezrobotnych o najwyższych kwalifikacjach zawodowych legitymującymi się dyplomami wyższych uczelni było 310 osób, co stanowi 5,5% ogółu bezrobotnych z powiatu elbląskiego. W 2012 r. w odniesieniu do 2011 roku liczebność tej

16 kategorii wzrosła się o 52 osoby, tj. o 20,2%, a w odniesieniu do 2010 r. wzrosła o 77 osób, tj. 33%. Wykres nr 7. Udział procentowy bezrobotnych według grup zawodowych na koniec grudnia 2012 r. 0,1% 5,9% 27,8% 9,2% 2,3% 20,4% Wyżsi urzędnicy i kierownicy - 0,13% Specjaliści - 5,9% Technicy i inny średni personel - 9,2% 7,9% 5,6% 23,0% 2,7% Pracownicy biurowi - 2,3% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - 20,4% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy - 2,7% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 24,4% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń - 5,6% Pracownicy przy pracach prostych - 7,9% Bez zawodu - 27,8% 3. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY BEZROBOTNYCH Wnikliwa analiza bezrobotnych według wielkich grup zawodów pozwoliła na sporządzenie rankingu. Znalazła się w nim grupa 30 najliczniej występujących zawodów wśród bezrobotnych patrz tabela 3. Bezrobotni posiadający zawody, wymienione w tabeli 3, w 2012 r. stanowili 69% z 5615 osób zarejestrowanych jako bezrobotni ogółem. W odniesieniu do stanu z roku 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w ww. zawodach wzrosła o 271 osób, tj. o 7,5%. Poziom bezrobocia wśród bezrobotnych prezentowanych w tabeli nr 3: - wzrósł w 12 zawodach, w tym najliczniej wśród: bezrobotnych nie posiadających zawodu (o 231 osób);

17 sprzedawców (o 34 osoby); rolników (o 25 osób); robotników budowlanych (o 20 osób). - zmniejszył się w 18 zawodach, w tym najliczniej wśród: robotników gospodarczych, kaletników, techników handlowców, krawców. W rankingu zawodów bezrobotnych niezmiennie pierwsze miejsce pod względem liczebności zajmują bezrobotni bez zawodu. W 2012 roku zarejestrowanych było 1469 bezrobotnych poszukujących pracy bez zawodu (udział osób powyżej 12 miesięcy wyniósł 16%). W latach 2011 2012 populacja ta wzrosła o 231 osób, tj. o 18,7% Drugie miejsce przypadło sprzedawcom 514 bezrobotnych (udział osób powyżej 12 miesięcy wyniósł 45,3%) - wzrost do 2011 r. o 34 osoby, tj. o 7,1%). Dalsze miejsca uzyskali: - robotnik gospodarczy 181 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowiły 50,8%) (spadek liczby bezrobotnych o 29 osób, tj. 13,8%); - kucharz 121 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowiły 46%) (spadek liczby bezrobotnych o 4 osoby, tj. 3,2%); - stolarz meblowy 119 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowiły 38,6%) (wzrost liczby bezrobotnych o 16 osób, tj. 15,5%); - murarz 105 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowiły 35,2%) (wzrost liczby bezrobotnych o 1 osobę, tj. 1,0%); - krawiec 102 osoby (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowią 35,2%) (spadek liczby bezrobotnych o 11 osób, tj. 9,7%); - robotnik budowlany 97 osób (bezrobotni powyżej 12 m-cy stanowiły 27,8%) (wzrost liczby bezrobotnych o 20 osób, tj. 26,0%).

18 TABELA 3. Ranking pierwszych trzydziestu zawodów według liczby bezrobotnych. Lp Kod zawodu Zawód Liczba w 2011 r. Liczba w 2012 r. % do ogółu Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu do 2011 r. Zmiana liczby bezrobotnych w porównaniu do 2011 r. liczba (5-4) % (6/4) 1 2 3 4 5 6 7 8 Ogółem 5292 5615 100,0 323 6,1 z tego 3619 3890 69,3 271 7,5 1 000000 Bez zawodu 1238 1469 26,2 231 18,7 2 522301 Sprzedawca 480 514 9,1 34 7,1 3 515303 Robotnik gospodarczy 210 181 3,2-29 -13,8 4 512001 Kucharz 125 121 2,2-4 -3,2 5 752208 Stolarz meblowy 103 119 2,1 16 15,5 6 331403 Technik ekonomista 105 108 1,9 3 2,8 7 711202 Murarz 104 105 1,9 1 1,0 8 753105 Krawiec 113 102 1,8-11 -9,7 9 752205 Robotnik budowlany 77 97 1,7 20 26,0 10 931301 Stolarz 103 95 1,7-8 -7,8 11 314207 Technik rolnik 70 70 1,2 0 0 Mechanik pojazdów 12 522305 samochodowych 50 66 1,2 16 32 13 723103 Technik handlowiec 76 64 1,1-12 -15,8 14 753702 Kaletnik 78 64 1,1-14 -17,9 15 751201 Kucharz małej gastronomii 53 60 1,1 7 13,2 16 512002 Cukiernik 59 59 1,1 0 0 17 751204 Piekarz 59 59 1,1 0 0 18 722204 Ślusarz 49 57 1,0 8 16,3 19 613003 Rolnik 25 50 0,9 25 100,0 Specjalista administracji 20 242217 publicznej 39 49 0,9 10 25,6 21 911207 Sprzątaczka biurowa 52 45 0,8-7 -13,5 22 961302 Robotnik placowy 50 44 0,8-6 -12,0 Mechanik - operator 23 834103 pojazdów i maszyn 47 42 0,7-5 -10,6 rolniczych Kierowca ciągnika 24 834101 rolniczego 41 39 0,7-2 -4,9 25 263102 Ekonomista 29 38 0,7 9 31,0 26 514101 Fryzjer 33 37 0,7 4 12,1 Mechanik samochodów 27 723105 osobowych 42 36 0,6-6 -14,3 28 962902 Dozorca 37 35 0,6-2 -5,4 29 753303 Magazynier 35 34 0,6-1 -2,8 30 753303 Szwaczka 37 31 0,6-6 16,2

19 Pierwsze miejsce wśród zawodów nierobotniczych przypadło technikom ekonomistom i technikom rolnikom pozycja 6 i 11 w rankingu. Na koniec grudnia 2012 zarejestrowanych było 108 osób bezrobotnych (osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy stanowiły 31,5%) w zawodzie technik ekonomista, tj. o 3 osoby, tj. (2,8%) więcej niż w 2011 r. i 70 osób bezrobotnych (osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy stanowiły 42,8%) w zawodzie technik rolnik, tj. na poziomie 2011 r. Stanowili oni 1,9% i 1,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Wciąż pierwszą lokatę z grupy osób posiadających wykształcenie wyższe zajmują specjaliści administracji publicznej. Znajdują się oni na 20 pozycji w rankingu. W 2012 r. zarejestrowanych było 49 osób posiadających ten zawód (osoby powyżej 12 m-cy 37%). W odniesieniu do 2011 r. liczba bezrobotnych specjalistów administracji publicznej wzrosła o 10 osób, tj. o 25,6%. 4. BEZROBOTNI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) TABELA 4. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy. Lp. Sekcja Polskiej klasyfikacji działalności (PKD) Stan w końcu 2010 r. Bezrobotni Stan w końcu 2011 r. Stan w końcu 2012 r. Liczba % Liczba % Liczba % 1 Przetwórstwo przemysłowe 976 22,2 926 21,7 947 20,6 2 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy sprzętu mechanicznego, motocykli oraz art. przeznaczenia. 735 16,7 745 17,5 844 18,4 użytku domowego 3 Budownictwo 386 8,8 368 8,6 573 12,5 4 Działalność niezidentyfikowana 591 13,5 526 12,4 515 11,2 5 Administracja publiczna. i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia. społeczne. i powszechne. 488 11,1 470 11,0 450 9,8 ubezpieczenia. zdrowotne 6 Pozostała działalność usługowa 300 6,8 249 5,8 232 5,1 7 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 196 4,5 211 4,9 231 5,0 8 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 133 3,0 131 3,1 148 3,2 9 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 93 2,1 136 3,2 135 2,9 10 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 131 3,0 135 3,1 127 2,8 11 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 60 1,4 68 1,6 83 1,8 12 Edukacja 74 1,7 66 1,5 75 1,6

20 13 Opieka zdrowia i pomoc społeczna 60 1,4 56 1,3 57 1,2 14 Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją 41 0,9 40 0,9 48 1,0 15 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 42 0,9 47 1,1 46 1,0 16 Dostawy wody, gospodarowanie ściekami i odpadami 41 0,9 35 0,8 27 1,0 17 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 8 0,2 15 0,3 17 0,4 18 Górnictwo i wydobywanie 11 0,3 8 0,2 12 0,3 19 Informacja i komunikacja 11 0,3 14 0,3 10 0,2 20 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną 9 0,2 9 0,2 5 0,1 21 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 2 0,0 4 0,1 3 0,1 22 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 0 0,0 0 0,0 Ogółem 4388 100 4259 100 4585 100 Źródło: Załącznik 2 do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu. Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych pochodziło z następujących sekcji gospodarki narodowej: przetwórstwo przemysłowe (20,6%) wzrost o 2,3%; handel hurtowy i detaliczny, wraz z naprawami (18,4%) wzrost o 13,3%; budownictwo (12,5%) wzrost o 55,7%; administracja publiczna i obrona narodowa (9,8%) spadek o 4,2%; pozostała działalność usługowa (5,1%) spadek o 6,8%. Na koniec 2012 r. w porównaniu do 2011 r. niewielki wzrost bezrobocia odnotowano w 11 sekcjach gospodarki narodowej, w tym najwyższy w budownictwie (o 205, tj. 55,7%) i handlu (o 99 osób, tj. 13,3%). Spadek liczby bezrobotnych odnotowano w 10 sekcjach gospodarki narodowej, w tym najwyższy w administracji publicznej (o 20 osób, tj. 4,3%) oraz pozostałej działalności usługowej (o 17 osób, tj. 6,8%). 5. OFERTY PRACY WEDŁUG PODSTAWOWYCH GRUP ZAWODÓW W 2012 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu zgłoszono 1112 ofert z powiatu elbląskiego, jest to o 59 więcej niż w analogicznym okresie roku 2011 (wzrost o 5,6%) i o 1118 mniej (50%) niż w 2010 r. W strukturze ofert pracy największa jej liczba przypada pracownikom usług osobistych i sprzedawcom. Na koniec grudnia 2012 r. dla tej grupy zawodowej przypadało 381 ofert pracy, tj. o 41 ofert mniej (9,7%) niż w 2011 r. W 2011 r. w porównaniu do 2010 r. mieliśmy do czynienia również z spadkiem oferowanych miejsc pracy, który wyniósł 55,7%. Grupa pracowników usług

21 osobistych i sprzedawców stanowi to 34,3% wszystkich ofert pracy z powiatu elbląskiego (w 2011 r. 40,1%). Drugie miejsce zajmują robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Dla nich w 2012r. było 271 ofert pracy - wzrost o 90, tj. o 49,7%. W 2011 r. w porównaniu do 2010 r. mieliśmy do czynienia ze spadkiem oferowanych miejsc pracy, który wyniósł 44%. Grupa robotników przemysłowych i rzemieślników stanowi 24,4% wszystkich ofert pracy z powiatu elbląskiego (w 2011 r. 17,2%). Trzecia lokata przypadła pracownikom przy pracach prostych. W 2012 r. dla tej populacji było 120 ofert pracy wzrost o 42, tj. o 53,8%. (W 2011 r. w porównaniu do 2010 r. zaobserwowano spadek o 157 ofert, tj. 66,8%). Grupa pracowników przy pracach prostych stanowiła 10,8% wszystkich ofert pracy (w 2011 r. 7,4%). Według Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, najbardziej zagregowany podział obejmuje 11 wielkich grup zawodowych patrz tabela 5. TABELA 5. Oferty pracy według wielkich grup zawodów w latach 2010-2011. OFERTY PRACY z tego: GRUPY ZAWODÓW 2010 r. 2011 r. 2012 r. Zmiana liczby ofert pracy w 2011r. w porównaniu z 2010 r. Zmiana liczby ofert pracy w 2012 r. w porównaniu z 2011 r. liczba % liczba % OGÓŁEM 2230 1053 1112-1177 -52,8 59 5,6 Siły zbrojne 0 0 0 0 0 0 0 Wyżsi urzędnicy i kierownicy 5 5 3 0 0-2 -40,0 Specjaliści 77 33 35-44 -57,1 2 6,1 Technicy i inny średni personel 153 41 76-112 -73,2 35 85,4 Pracownicy biurowi 263 96 118-167 -63,5 22 22,9 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 952 422 381-530 -55,7-41 -9,7 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 24 10 3-14 -58,3-7 -70,0 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 323 181 271-142 -44,0 90 49,7 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 108 138 87 30 27,8-51 -37,0 Pracownicy przy pracach prostych 235 78 120-157 -66,8 42 53,8

22 Bez zawodu 90 49 18-41 -45,6-31 -63,3 Źródło: Sprawozdanie MPiPS- 01 załącznik 3. Obliczenia własne Wzrost poziomu ofert pracy wystąpił w pięciu grupach zawodowych: - robotników przemysłowych i rzemieślników; - pracowników przy pracach prostych; - techników i innego średniego personelu; - pracowników biurowych; - specjalistów. Spadek liczby ofert pracy nastąpił w pięciu wielkich grupach zawodowych: - pracowników usług osobistych i sprzedawców; - operatorów maszyn i urządzeń; - bez zawodu; - rolników, ogrodników, leśników i rybaków; - wyższych urzędników i kierowców. 6. OFERTY WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI (PKD) Oferty pracy adresowane do osób bezrobotnych z powiatu elbląskiego stanowiły 35% (1112) wszystkich ofert (3247) pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu w 2012 r. Z przeprowadzonej analizy ofert według Polskiej Klasyfikacji Działalności wynika, iż do sekcji gospodarki narodowej odgrywających najistotniejszą rolę w powiecie elbląskim pod względem ilości oferowanych stanowisk pracy w 2012 r. należy: 1. Przetwórstwo przemysłowe - 348 ofert (31,3%); 2. Administracja publiczna i obrona narodowa - 320 oferty (28,8%); 3. Handel hurtowy i detaliczny - 131 ofert (11,8%); 4. Budownictwo - 71 ofert (6,4%); 5. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi - 44 oferty (4,0%); 6. Transport i gospodarka magazynowa i łączność - 35 ofert (3,1%).

23 TABELA 6. Oferty pracy według rodzaju działalności (PKD). GRUPY ZAWODÓW 2010 r. 2011 r. 2012 r. Zmiana liczby ofert w 2011 r. w porównaniu z 2010 r. Zmiana liczby ofert w 2012 r. w porównaniu z 2011 r. Liczba % Liczba % OGÓŁEM, z tego: 2230 1053 1112-1177 -52,8% 59 5,6% Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 61 17 28-44 -72,1% 11 64,7% Górnictwo 9 1 2-8 -88,9% 1 100,0% Przetwórstwo przemysłowe 338 239 348-99 -29,3% 109 45,6% Wytwarzanie i zaopatrzenie w energię - elektryczną, gaz, parę wodną i powietrze 1 0 0-1 100,0% do układów klimatyzacyjnych 0 0,0% Dostawy wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z 16 5 2-11 -68,8% -3-60,0% rekultywacją. Budownictwo 67 75 71 8 11,9% -4-5,3% Handel hurtowy i detaliczny: naprawa poj. samochodowych, motocykli oraz 329 110 131-219 -66,6% 21 19,1% artykułów użytku osobistego i domowego Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 60 19 44-41 -68,3% 25 131,6% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 84 28 35-56 -66,7% 7 25,0% Informacja i komunikacja 14 1 0-13 -92,9% -1-100,0% Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 36 13 5-23 -63,9% -8-61,5% Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 11 4 3-7 -63,6% -1-25,0% Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 112 18 21-94 -83,9% 3 16,7% Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 45 93 13 48 106,7% -80-86,0% Administracja publiczna i obrona narodowa: obowiązkowe ubezpieczenie i 685 342 320-343 -50,1% -22-6,4% powszechne ubezpieczenie zdrowotne Edukacja 127 22 28-105 -82,7% 6 27,3% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 102 32 26-70 -68,6% -6-18,8% Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją 60 14 19-46 -76,7% 5 35,7% Pozostała działalność usługowa 24 20 16-4 -16,7% -4-20,0% Źródło: Załącznik 2 do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy, opracowanie własne PUP w Elblągu.

24 7. RANKING PIERWSZYCH TRZYDZIESTU ZAWODÓW WEDŁUG LICZBY OFERT PRACY Szczegółowa analiza ofert pracy pozwoliła sporządzić ranking pierwszych trzydziestu zawodów i specjalności według ich liczby, co ilustruje tabela 7. TABELA 7. Ranking pierwszych 30 zawodów według liczby ofert pracy w 2012r. Lp. Kod zawodu NAZWA ZAWODU Liczba ofert pracy 2011 Liczba ofert pracy 2012 % do ogółem Zmiana liczby ofert pracy w porównaniu z 2011 r. Liczba % (6/4) (5-4) 1 2 3 4 5 6 7 8 Ogółem 1053 1112 100,0 59 5,69 z tego 740 791 71,1 51 6,9 1 515303 Robotnik gospodarczy 294 246 22,1% -48-16,3% 2 522301 Sprzedawca 69 70 6,3% 1 1,4% 3 753303 Szwaczka 21 68 6,1% 47 223,8% 4 411050 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 69 50 4,5% -19-27,5% 5 753105 Krawiec 7 30 2,7% 23 328,6% 6 441990 Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 69 24 2,2% -45-65,2% 7 334306 Technik administracji 6 21 1,9% 15 250,0% 8 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 18 21 1,9% 3 16,7% 9 931301 Robotnik budowlany 10 21 1,9% 11 110,0% 10 000000 Bez zawodu 49 18 1,6% -31-63,3% 11 912103 Prasowaczka ręczna 11 17 1,5% 6 54,5% 12 753202 Krojczy 2 15 1,3% 13 650,0% 13 814302 Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury 12 14 1,3% 2 16,7% 14 722314 Tokarz w metalu 10 13 1,2% 3 30,0% 15 752205 Stolarz 21 13 1,2% -8-38,1% 16 941201 Pomoc kuchenna 11 13 1,2% 2 18,2% 17 411004 Technik prac biurowych 7 12 1,1% 5 71,4% 18 752208 Stolarz meblowy 7 12 1,1% 5 71,4% 19 911207 Sprzątaczka biurowa 8 12 1,1% 4 50,0% 20 332203 Przedstawiciel handlowy 2 11 1,0% 9 450,0% 21 513101 Kelner 11 11 1,0% 0 0,0% 22 832205 23 932990 Kierowca samochodu osobowego Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 7 11 1,0% 4 57,1% 0 10 0,9% 10 0 24 325402 Technik masażysta 2 9 0,8% 7 350,0% 25 751204 Piekarz 2 9 0,8% 7 350,0% 26 325905 Opiekunka dziecięca 1 8 0,7% 7 700,0% 27 432103 Magazynier 5 8 0,7% 3 60,0% 28 512001 Kucharz 6 8 0,7% 2 33,3%

25 29 514202 Kosmetyczka 1 8 0,7% 7 700,0% 30 753702 Kaletnik 2 8 0,7% 6 300,0% Liczba ofert pracy wymieniona w tabeli 7, w 2012 r. stanowiła 71,1% ogółu zarejestrowanych ofert pracy, tj. liczby 1112. W odniesieniu 2011 r. liczba zgłoszonych ofert pracy dla zawodów ujętych w tabeli 7 wzrosła o 51 ofert, tj. o 6,9%. Oferty pracy wzrosły w 24 zawodach, w tym najliczniej w zawodach: - szwaczka; - krawiec; - krojczy; - technik administracji; - robotnik budowlany; - przedstawiciel handlowy; - krojczy; - przedstawiciel handlowy; - pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle; - technik masażysta; - piekarz; - opiekunka dziecięca; - kosmetyczka; - kaletnik. W 4 zawodach i specjalnościach odnotowano spadek ofert pracy. Dotyczyło to: - robotników gospodarczych; - bezrobotnych bez zawodu; - pozostałych pracowników obsługi biurowej; - stolarzy. Od trzech lat niezmiennie pierwsze miejsce pod względem liczebności ofert pracy zajmują robotnicy gospodarczy. Stanowili oni 22,1% ogółu ofert z terenu powiatu elbląskiego. Drugie miejsce przypadło sprzedawcom. Oferty pracy dla sprzedawców stanowiły 6,3% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego. Kolejne pozycje zajęli: szwaczki 6,1% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego, pozostali pracownicy biurowi 4,5% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego, krawiec 2,7% wszystkich ofert z powiatu elbląskiego.

26 8. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE Nierównowaga między popytem a podażą na rynku pracy powoduje występowanie zawodów, na które jest większe lub mniejsze zapotrzebowanie ze strony pracodawców tj. - zawodów nadwyżkowych, na które jest niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie; tzn. występuje przewaga bezrobotnych nad ofertami pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe to zawody o wskaźniku intensywności nadwyżki mniejszym od 0,9. - zawodów zrównoważonych, na które liczba ofert pracy pokrywa się z liczbą bezrobotnych, tzn. wykazują one na równowagę rynku pracy. Przyjęto, że zawody zrównoważone to zawody o wskaźniku większym od 0,9 i mniejszym od 1,1; - zawodów deficytowych, na które jest wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy, tzn. występuje przewaga ofert pracy nad bezrobotnymi. Przyjęto, że zawody deficytowe to zawody o wskaźniku intensywności deficytu większym od 1,1. W 2012 r. w rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim odnotowano 527 zawodów, w których zgłoszono oferty pracy i zarejestrowali się bezrobotni. W grupie tej było 435 zawodów nadwyżkowych, 8 zrównoważonych oraz 84 zawody deficytowe. 8.1. ZAWODY NADWYŻKOWE W powiecie elbląskim w strukturze zawodowej bezrobotnych dominują zawody nadwyżkowe. W zawodach nadwyżkowych w 2012 r. sklasyfikowano (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki zawodów 435 zawodów nadwyżkowych o intensywności nadwyżki zawodów od 0,00 do 0,83 co stanowi 82,5% w tym: - 82 zawody (19%) nadwyżkowe były o wskaźniku< zera i > od 0,77 W grupie tej zarejestrowanych było 3867 bezrobotnych dla których pracodawcy zgłosili 438 ofert pracy. - 353 zawody (81%) nadwyżkowe o wskaźniku = zeru i nie przekraczającym zera, gdzie nie zgłoszono żadnej oferty pracy natomiast zarejestrowali się bezrobotni. W grupie tej zarejestrowanych było 1441 bezrobotnych dla których pracodawcy nie zgłosili ofert pracy. Po pominięciu zawodów dla których wskaźnik intensywności nadwyżki wynosi 0 (353 zawody), pozostały 82 zawody deficytowe. W tabeli nr 8 przedstawiono 30 zawodów najbardziej deficytowych wg wskaźnika intensywności deficytu.

27 TABELA 8. Ranking 30 zawodów nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki Bezrobotni Wskaźnik Oferty Kod zarejestrowani intensywności Lp Nazwa zawodu zgłoszone zawodu w okresie 12 nadwyżki/deficytu w 2012 r. miesięcy 2012 r. zawodów 1 "331403" Technik ekonomista* 100 1 0,01000 2 "000000" Bez zawodu 1608 18 0,01119 3 "713203" Lakiernik samochodowy 20 1 0,05000 4 "242217" Specjalista administracji publicznej 57 3 0,05263 5 "722204" Ślusarz* 57 3 0,05263 6 "522305" Technik handlowiec* 53 3 0,05660 7 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 98 6 0,06122 8 "235107" Pedagog 16 1 0,06250 9 "711202" Murarz* 102 7 0,06863 10 "751201" Cukiernik* 58 4 0,06897 11 "711601" Brukarz 13 1 0,07692 12 "723190" Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 12 1 0,08333 13 "512001" Kucharz* 92 8 0,08696 14 "721102" Formierz odlewnik 11 1 0,09091 15 "741203" Elektromechanik pojazdów samochodowych* 11 1 0,09091 16 "752208" Stolarz meblowy 117 12 0,10256 17 "514101" Fryzjer* 48 5 0,10417 18 "752205" Stolarz* 124 13 0,10484 19 "541390" Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 9 1 0,11111 20 "921401" Pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 9 1 0,11111 21 "933304" Robotnik magazynowy 18 2 0,11111 22 "234113" Nauczyciel nauczania początkowego 8 1 0,12500 23 "513202" Barman 8 1 0,12500 24 "712101" Dekarz* 8 1 0,12500 25 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 8 1 0,12500 26 "834101" Kierowca ciągnika rolniczego 32 4 0,12500 27 "723308" Mechanik maszyn rolniczych 7 1 0,14286 28 "522301" Sprzedawca* 422 70 0,16588 29 "751204" Piekarz* 51 9 0,17647 30 "753702" Kaletnik* 45 8 0,17778 Najliczniejszą reprezentację tych zawodów przedstawia tabela nr 9.

28 TABELA 9. Ranking 10 najliczniejszych zawodów nadwyżkowych dla których wskaźnika intensywności nadwyżki wyniósł O. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2012 r. Oferty zgłoszone w 2012 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 "263102" Ekonomista 72 0 0,00000 2 "512002" Kucharz małej gastronomii* 58 0 0,00000 3 "314207" Technik rolnik* 5 4 "613003" Rolnik* 45 0 0,00000 5 "834103" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 43 0 0,00000 6 "311504" Technik mechanik* 27 0 0,00000 7 "721306" Blacharz samochodowy* 27 0 0,00000 8 "961302" Robotnik placowy 27 0 0,00000 9 "816029" Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 26 0 0,00000 10 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 24 0 0,00000 11 "723105" Mechanik samochodów osobowych 22 0 0,00000 12 "751105" Rzeźnik - wędliniarz* 2 13 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 20 0 0,00000 14 "962902" Dozorca 20 0 0,00000 15 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 19 0 0,00000 16 "325511" Technik ochrony środowiska* 18 0 0,00000 17 "242190" Pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 17 0 0,00000 18 "713102" Malarz budowlany 17 0 0,00000 19 "712601" Hydraulik 16 0 0,00000 20 "422402" Technik hotelarstwa* 14 0 0,00000 8.2. ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, w którym występuje równowaga pomiędzy liczbą osób poszukujących pracy w danym zawodzie, a liczbą pojawiających się ofert pracy dotyczących tego zawodu. W grupie zawodów zrównoważonych w 2012 r. (posiłkując się wskaźnikiem intensywności nadwyżki - deficytu) zawodów, wyłoniono 8 zawodów zrównoważonych, co stanowi 1,5% z 527 zawodów występujących w powiecie elbląskim. W grupie tej zarejestrowanych było 16 bezrobotnych, dla których pracodawcy zgłosili 16 ofert pracy Z uzyskanych danych wynika, iż zdecydowanie najliczniejszym zrównoważonym zawodem był pakowacz i konserwator budynków (co ilustruje tabela 10).

29 TABELA 10. Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności zawodu. Bezrobotni Wskaźnik zarejestrowani Oferty Kod intensywności Lp Nazwa zawodu w okresie zgłoszone w zawodu nadwyżki/deficytu 12 miesięcy 2012 r. zawodów 2012 r. 1 "263401" Psycholog 1 1 1,00000 2 "313190" Pozostali operatorzy urządzeń energetycznych 1 1 1,00000 3 "431103" Technik rachunkowości* 1 1 1,00000 4 "711101" Konserwator budynków 5 5 1,00000 5 "711903" Monter rusztowań 1 1 1,00000 6 "722290" Pozostali ślusarze i pokrewni 1 1 1,00000 7 "811409" Szlifierz kamienia 1 1 1,00000 8 "932101" Pakowacz 5 5 1,00000 8.3. ZAWODY DEFICYTOWE W grupie zawodów deficytowych w 2012 roku, wyłoniono 84 zawody deficytowe, co stanowi 15,9% z 527 zawodów występujących w powiecie elbląskim. W tej grupie zawodów iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy do średniomiesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych wyraża się wskaźnikiem większym niż 1,1. W oparciu o załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01 sporządzono tablicę obejmującą 30 zawodów deficytowych od najniższego do najwyższego wskaźnika deficytu. W grupie tej zarejestrowanych było 259 bezrobotnych, dla których pracodawcy zgłosili 558 ofert pracy. Do zawodów deficytowych zaliczamy również 54 zawody w których nie było zarejestrowanych bezrobotnych, a pracodawcy zgłosili 100 ofert. Lp TABELA 11. Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności deficytu zawodu Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2012 r. Oferty zgłoszone w 2012 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów 1 "911203" Pokojowa 4 5 1,25000 2 "332302" Zaopatrzeniowiec 3 4 1,33333 3 "713205" Lakiernik wyrobów drzewnych 3 4 1,33333 4 "921101" Pomocniczy robotnik polowy 5 8 1,60000 5 "753303" Szwaczka 41 68 1,65854 6 "412001" Sekretarka 3 5 1,66667 7 "515303" Robotnik gospodarczy 139 246 1,76978 8 "334306" Technik administracji 11 21 1,90909 9 "323003" Biomasażysta 1 2 2,00000 10 "432190" Pozostali magazynierzy i pokrewni 2 4 2,00000 11 "532102" Opiekun medyczny* 1 2 2,00000

30 12 "712703" Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 1 2 2,00000 13 "814290" Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 1 2 2,00000 14 "962105" Goniec 1 2 2,00000 15 "332203" Przedstawiciel handlowy 5 11 2,20000 16 "422602" Recepcjonista 2 5 2,50000 17 "832202" Kierowca samochodu dostawczego 2 5 2,50000 18 "325905" Opiekunka dziecięca 3 8 2,66667 19 "216590" Pozostali kartografowie i geodeci 2 6 3,00000 20 "932990" Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 3 10 3,33333 21 "541307" Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 2 7 3,50000 22 "753202" Krojczy 4 15 3,75000 23 "325402" Technik masażysta 2 9 4,50000 24 "911290" Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 1 5 5,00000 25 "411090" Pozostali pracownicy obsługi biurowej 10 51 5,10000 26 "341204" Opiekunka środowiskowa 1 6 6,00000 27 "713201" Lakiernik 1 6 6,00000 28 "814302" Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury 2 14 7,00000 29 "514202" Kosmetyczka 1 8 8,00000 30 "912103" Prasowaczka ręczna 2 17 8,50000 W rankingu zawodów i specjalności, w których wystąpiła przewaga zgłoszonych ofert pracy nad liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w 2012 roku znalazły się osoby posiadające wykształcenie: zasadnicze, średnie zawodowe, wyższe. W grupie zawodów deficytowych największa liczba ofert pracy przypadła: robotnikom gospodarczym; szwaczkom; prasowaczkom ręcznym; krojczym; technikom administracji; pozostałym pracownikom obsługi biurowej; przedstawicielom handlowym; W klasyfikacji zawodów deficytowych z grupy specjalistów posiadających wykształcenie wyższe czołowe miejsca zajmują: - pozostali kartografowie i geodeci; - inżynier mechanik maszyny i urządzenia energetyczne; - nauczyciel psycholog; - specjalista do spraw sprzedaży.

31 9. ZAKOŃCZENIE Niniejsze opracowanie Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie elbląskim jest próbą zdiagnozowania rynku pracy na niniejszym obszarze w 2012 r. Na koniec badanego okresu z terenu powiatu elbląskiego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu zarejestrowanych było 5615 osób. Stopa bezrobocia na koniec 2012 r. wyniosła 27,9%. Największą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu (26,2% ogółu bezrobotnych), natomiast w dalszej kolejności wystąpiły następujące zawody: sprzedawca, robotnik gospodarczy, kucharz, stolarz meblowy, technik ekonomista, murarz, krawiec, robotnik budowlany. Napływ osób bezrobotnych w większości przypadków nie odbiegał znacząco od struktury przedstawionej powyżej również w większości przypadków najwięcej osób zarejestrowało się w tych zawodach, które miały największą reprezentację w rejestrze na koniec badanego okresu. W większości przypadków, osoby bezrobotne zarejestrowane na koniec 2012 r. pracowały poprzednio w następujących sekcjach PKD: przetwórstwo przemysłowe, handel i budownictwo. Z sekcji, z których zgłoszono najwięcej ofert pracy to: przetwórstwo przemysłowe, administracja publiczna i obrona narodowa, handel hurtowy i detaliczny. Powyższe wyniki potwierdzają, że miejsca pracy oferuje głównie przemysł, handel oraz gminy powiatu elbląskiego. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (stan na 31 grudnia 2012 r.) na terenie powiatu elbląskiego funkcjonowało 3715 firm, które dostarczyły 1112 ofert pracy. Najwięcej ofert pracy odnotowano w takich zawodach jak: robotnik gospodarczy, sprzedawca, szwaczka, pozostali pracownicy obsługi biurowej, krawiec, technik administracji, kierowca samochodu ciężarowego, robotnik budowlany. Skalę zagospodarowania ofert pracy oraz podaży osób bezrobotnych obrazuje analiza według wskaźnika intensywności deficytu (nadwyżki) zawodów. Z danych przedstawionych w rozdziale VIII wynika, że najbardziej nadwyżkowymi zawodami to zawody reprezentujące sektor stolarski oraz budowlany. Zawody nadwyżkowe stanowiły 82,5% zawodów w jakich zarejestrowali się bezrobotni z powiatu elbląskiego w 2012 r. W grupie zawodów nadwyżkowych znalazły się również bezrobotni z wykształceniem wyższym, między innymi ekonomiści i specjaliści administracji publicznej Dla tej grupy zawodów do Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu wpływają tylko nieliczne oferty. Z reguły osoby z wykształceniem wyższym sami poszukują pracy u pracodawców często już podczas

32 praktyk zawodowych, o czym świadczy spadek liczby bezrobotnych na koniec 2012 r. w wymienionych zawodach. W sektorze zawodów deficytowych, które stanowiły 15,9% wszystkich zawodów, najwyższy wskaźnik posiadały zawody: prasowaczka ręczna, krojczy, szwaczka, kosmetyczka, technik masażysta, opiekunka środowiskowa, opiekunka dziecięca, operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury, pracownik ochrony fizycznej, robotnik gospodarczy, technik administracji, przedstawiciel handlowym, pozostali kartografowie i geodeci.

33 ANEKS STATYSTYCZNY TABELA 12. Zawody nadwyżkowe, zrównoważone i deficytowe według wskaźnika nadwyżki/deficytu. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani w okresie 12 miesięcy 2012 r. Oferty zgłoszone w 2012 r. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów Zawody nadwyżkowe 1 "263102" Ekonomista 72 0 0,00000 2 "512002" Kucharz małej gastronomii 58 0 0,00000 3 "314207" Technik rolnik 5 4 "613003" Rolnik 45 0 0,00000 5 "834103" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 43 0 0,00000 6 "311504" Technik mechanik 27 0 0,00000 7 "721306" Blacharz samochodowy 27 0 0,00000 8 "961302" Robotnik placowy 27 0 0,00000 9 "816029" Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 26 0 0,00000 10 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego 24 0 0,00000 11 "723105" Mechanik samochodów osobowych 22 0 0,00000 12 "751105" Rzeźnik - wędliniarz 2 13 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych 20 0 0,00000 14 "962902" Dozorca 20 0 0,00000 15 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 19 0 0,00000 16 "325511" Technik ochrony środowiska 18 0 0,00000 17 "242190" Pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 17 0 0,00000 18 "713102" Malarz budowlany 17 0 0,00000 19 "712601" Hydraulik 16 0 0,00000 20 "422402" Technik hotelarstwa 14 0 0,00000 21 "235914" Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 13 0 0,00000 22 "311204" Technik budownictwa 13 0 0,00000 23 "711402" Betoniarz - zbrojarz 12 0 0,00000 24 "311924" Technik technologii odzieży 1 25 "351203" Technik informatyk 1 26 "712904" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 1 27 "214390" Pozostali inżynierowie inżynierii środowiska 10 0 0,00000 28 "242222" Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 10 0 0,00000